دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 107 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 57 |
پروژه مالی بررسی حسابداری کشاورزی در 57 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه
فرایند تدوین استاندارد های حسابداری فرایندی مستمر و پویاست که در واکنش به تغییر تغییر شرایط وتحولات محیط داخلی وبین المللی با هدف ارتقای شفافیت گزارشگری مالی تغببر و تجدید نظر در استاندارد های موجود یا تدوین استاندارد های جدید را ایجاب مکند در این فرایند یکی از سیاست های اصلی سازمان حسابرسی
استفاده از استاندارد حسابداری با درنظر گرفتن شرایط داخلی کشور است
دامنه کاربرد
1 . کاربرد این استاندارد در حسابداری موارد زیر الزامی است
مشروط بر اینکه به فعالیت کشاورزی مربوط باشد
الف.داراییهای زیستی
ب .تولید کشاورزی در زمان برداشت
و رد موارد زیر کاربرد ندارد
الف.زمین مربوط به فعالیت کشاورزی
ب .داراییهای نامشهود مربوط به فعالیت کشاورزی
3 .این استاندارد درمورد تولید کشاورزی یعنی محصول برداشت شده از داراییهای زیستی واحد تجاری تنهادر زمان برداشت کاربرد دارد .
مربوط خواهد بود.این استاندارد به فراوری محصولات کشاورزی بعد از زمان برداشت مربوط نمی شود ؛برای مثال،فرایند فراوری انگور تا سرکه توسط باغدار پرورش دهنده انگور مشمول این استاندارد نیست.
5 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص شده زیر به کار رفته است
*فعالیت کشاورزی عبارت است از مدیریت بر دگردیسی داراییهای زیستی برای فروش،تبدیل به تولید کشاورزی یا افزایش داراییهای زیستی.
*دگر دیسی شامل فرایندهای رشد،تحلیل،تولید و تولید مثل است که به تغییرات کیفی یا کمی دارایی زیستی می انجامد.
*دارایی زیستی عبارت است از حیوان یا گیاه زنده.
*تولید کشاورزی عبارت است از محصول برداشت شده از داراییهای زیستی واحد تجاری.
*گروهی از داراییهای زیستی عبارت است از مجموعه حیوانات یا گیاهان زنده مشابه.
*برداشت عبارت است از جداسازی تولید کشاورزی از دارایی زیستی یا پایان دادن به فرایند زندگی دارایی زیستی.
*دارایی زیستی مولد عبارت است از یک دارایی که به قصد تولید مثل،اصلاح نژاد و یا تولید کشاورزی،با حفظ حیات دارایی زیستی،نگهداری میشود و قابلیت برداشت در بیش از یک سال را دارد.
دارایی زیستی غیرمولدبه طبقه ای از دارایی زیستی گفته میشود که واجد شرایط تعیین شده برای داراییهای زیستی مولد نیست.
6 . فعالیت کشاورزی شامل انواع گوناگونی مانند پرورش احشام،درختکاری،کاشت گیاهان یکساله یا چند ساله،زراعت،کاشت درختان میوه و نهالستان،پرورش گل و پرورش آبزیان است.برخی ویژگی های مشترک این فعالیتها به شرح زیر می باشد:
قابلیت تغییر:حیوانات و گیاهان زنده به صورت بالقوه توانایی دگردیسی دارند.
مدیریت تغییر:مجموعه فعالیتهایی که از طریق بهینه سازی و ایجاد شرایط لازم(ازقبیل سطوح تغذیه،رطوبت،درجه حرارت،کود و نور)فرایند دگردیسی را تسهیل می کند.چنین مدیریتی فعالیت کشاورزی را از سایر فعالیت ها متمایز می سازد.برای مثال،بهره برداری از منابعی که مدیریت نمی شود (از قبیل ماهیگیری در دریاها و رودخانه ها و قطع درختان جنگلی بدون انجام وظایف احیاء)فعالیت کشاورزی نیست، و
اندازه گیری تغییر:تغییرات کیفی (برای مثال،اصلاح نژاد،درجه غلظت،رسیده بودن،پوشش چربی،میزان پروتئین و مقاومت بافتی)یاتغییرات کمی (برای مثال،تولید مثل،وزن،ابعاد حجمی،طول یا قطر الیاف و تعداد جوانه)ناشی از دگردیسی به عنوان شاخص های فعالیت معمول مدیریت،اندازه گیری و نظارت می شود.
7 .دگردیسی به یکی از نتایج زیر منجر میشود.
تغییرات در دارایی از طریق رشد(افزایش کمی و کیفی حیوان یا گیاه)،تحلیل(کاهش در کمیت یا افت کیفیت حیوان یا گیاه)یا تولید مثل(تکثیر حیوان یا گیاه زنده)
تولید محصول کشاورزی از قبیل برگ چای،پشم،شیر.
8 .داراییهای زیستی غیر مولد اقلامی هستند که به عنوان تولید کشاورزی برداشت می شوند یا به عنوان داراییهای زیستی به فروش می رسند.دامهای گوشتی،دامهای آماده فروش،ماهی پرورشی،غلات در جریان رشد از قبیل ذرت و گندم،و درختان پرورشی جهت تهیه الوار نمونه هایی از داراییهای زیستی غیر مولدمی باشد.داراییهای زیستی مولد از جمله شامل اقلامی مانند دامهای شیری،تاکستانها،درختان میوه و مرغ های تخم گذار است.
تعاریف عمومی
9. اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر به کار رفته است
بازار فعال عبارت است از بازاری که کلیه شرایط زیر را دارد:
الف:اقلام مبادله شده در بازار متجانس هستند.
ب:معمولاً خریداران و فروشندگان مایل در هر زمان وجود دارند.
ج:قیمتها برای عموم قابل دسترسی است.
مبلغ دفتری مبلغی است که دارایی به آن مبلغ در ترازنامه منعکس می شود.
ارزش منصفانه مبلغی است که خریداری وطلع و مایل و فروشنده ای مطلع و مایل می توانند در معامله ای حقیقی و در شرایط عادی، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور با یکدیگر مبادله یا یک بدهی را تسویه کنند.
10. در این استاندارد ،اقلام متجانس به مجموعه ای از اقلام نظیر لبنیات،غلات ،دانه روغنی،میوه و تره بار،گل،دام،طیور،ماهیها و آبزیان و ... اطلاق می شود که به واسطه خصوصیات همانند،قابل گروه بندی است.
11. ارزش منصفانه یک دارایی مبتنی بر مکان و شرایط فعلی آن است،برای مثال،ارزش منصفانه یک گله در مزرعه معادل با قیمت همان گله در بازار مربوط پس از کسر مخارج عمل و سایر مخارج رساندن گله به آن بازار است.
فهرست مندرجات
شماره بند .
دامنه کاربرد
تعاریف
- تعاریف مرتبط با کشاورزی
- تعاریف عمومی
شناخت و اندازهگیری
درآمدها و هزینههای ناشی از اندازهگیری بهارزش منصفانه
عدم امکان اندازهگیری ارزش منصفانه بهگونهای اتکا پذیر
کمکهای بلاعوض دولت
افشـا
تاریخ اجرا
مطابقت با استانداردهای بینالمللی حسابداری
اصلاحات سایر استانداردهای حسابداری
پیوست شماره 1 : نمونه صورتهای مالی
پیوست شماره 2 : مبانی نتیجهگیری
استاندارد حسابداری شماره 26
فعالیتهای کشاورزی
این استاندارد باید باتوجه به " مقدمهای بر استانداردهای حسابداری "
مطالعه و بکار گرفته شود.
دامنه کاربرد
1 . کاربرد این استاندارد در حسابداری موارد زیر الزامیاست، مشروط بر اینکه به فعالیت کشاورزی مربوط باشد :
الف. داراییهای زیستی، و
ب . تولید کشاورزی در زمان برداشت.
2 . این استاندارد در موارد زیر کاربرد ندارد :
الف. زمین مربوط به فعالیت کشاورزی (به استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان حسابداری داراییهای ثابت مشهود مراجعه شود)، و
ب . داراییهای نامشهود مربوط به فعالیت کشاورزی (به استاندارد حسابداری شماره 17 با عنوان حسابداری داراییهای نامشهود مراجعه شود).
3 . این استاندارد در مورد تولید کشاورزی، یعنی محصول برداشت شده از داراییهای زیستی واحد تجاری، تنها در زمان برداشت، کاربرد دارد. بعد از زمان برداشت، تولید کشاورزی تابع الزامات استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان حسابداری موجودی مواد و کالا یا سایر استانداردهای حسابداری مربوط خواهد بود. بنابراین، این استاندارد به فراوری محصولات کشاورزی بعد از زمان برداشت مربوط نمیشود؛ برای مثال، فرایند فراوری انگور تا سرکه توسط باغدار پرورشدهنده انگور مشمول این استاندارد نیست. هر چند چنین فرایندی میتواند بهطور منطقی و طبیعی فعالیت کشاورزی محسوب شود و با دگردیسی زیستی تا حدی مشابه باشد، اما این نوع فراوری در این استاندارد در تعریف فعالیت کشاورزی قرار نمیگیرد.
دارایی زیستی عبارت است از حیوان یا گیاه زنده.
تولید کشاورزی عبارت است از محصول برداشت شده از داراییهای زیستی واحد تجاری.
گروهی از داراییهای زیستی عبارت است از مجموعه حیوانات یا گیاهان زنده مشابه.
برداشت عبارت است از جداسازی تولید کشاورزی از دارایی زیستی یا پایان دادن به فرایند زندگی دارایی زیستی.
دارایی زیستی مولد عبارت است از یک دارایی که بهقصد تولید مثل، اصلاح نژاد و یا تولید کشاورزی ، با حفظ حیات دارایی زیستی ، نگهداری میشود و قابلیت برداشت در بیش از یک سال را دارد .
دارایی زیستی غیر مولد به طبقهای از داراییهای زیستی گفته میشود که واجد شرایط تعیین شده برای داراییهای زیستی مولد نیست.
6 . فعالیت کشاورزی شامل انواع گوناگونی مانند پرورش احشام، درختکاری، کاشت گیاهان یک ساله یا چند ساله، زراعت، کاشت درختان میوه و نهالستان، پرورش گل و پرورش آبزیان است. برخی ویژگیهای مشترک این فعالیتها به شرح زیر میباشد :
الف. قابلیت تغییر . حیوانات و گیاهان زنده بهصورت بالقوه توانایی دگردیسی زیستی دارند،
ب . مدیریت تغییر . مجموعه فعالیتهایی که از طریق بهینهسازی و ایجاد شرایط لازم (از قبیل سطوح تغذیه، رطوبت، درجة حرارت، کود و نور) فرایند دگردیسی را تسهیل میکند. چنین مدیریتی فعالیت کشاورزی را از سایر فعالیتها متمایز میسازد. برای مثال، بهرهبرداری از منابعی که مدیریت نمیشود (از قبیل ماهیگیری در دریاها و رودخانهها و قطع درختان جنگلی بدون انجام وظایف احیاء) فعالیت کشاورزی نیست، و
ج . اندازهگیری تغییر . تغییرات کیفی (برای مثال، اصلاحنژاد، درجه غلظت، رسیده بودن، پوشش چربی، میزان پروتئین و مقاومت بافتی) یا تغییرات کمی (برای مثال، تولید مثل، وزن، ابعاد حجمی، طول یا قطر الیاف و تعداد جوانه) ناشی از دگردیسی به عنوان شاخصهای فعالیت معمول مدیریت، اندازهگیری و نظارت میشود.
7 . دگردیسی به یکی از نتایج زیر منجر میشود :
الف. تغییرات در دارایی از طریق رشد (افزایش کمی و کیفی حیوان یا گیاه)، تحلیل (کاهش در کمیت یا افت کیفیت حیوان یا گیاه) یاتولید مثل (تکثیر حیوان یا گیاه زنده) یا
ب . تولید محصول کشاورزی از قبیل برگ چای، پشم و شیر.
8 . داراییهای زیستی غیر مولد اقلامی هستند که به عنوان تولید کشاورزی برداشت میشوند یا به عنوان داراییهای زیستی بهفروش میرسند. دامهای گوشتی، دامهای آماده فروش، ماهی پرورشی، غلات در جریان رشد از قبیل ذرت و گندم، و درختان پرورشی جهت تهیه الوار نمونههایی از داراییهای زیستی غیر مولد میباشد. داراییهای زیستی مولد از جمله شامل اقلامی مانند دامهای شیری، تاکستانها، درختان میوه و مرغهای تخمگذار است.
تعاریف عمومی
9 . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر به کار رفته است :
بازار فعال عبارت است از بازاری که کلیه شرایط زیر را دارد :
الف. اقلام مبادله شده در بازار متجانس هستند،
ب . معمولاً خریداران و فروشندگان مایل در هر زمان وجود دارند، و
ج . قیمتها برای عموم قابل دسترسی است.
مبلغ دفتری مبلغی است که دارایی به آن مبلغ در ترازنامه منعکس میشود.
ارزش منصفانه مبلغی است که خریداری مطلع و مایل و فروشندهای مطلع و مایل میتوانند در معاملهای حقیقی و در شرایط عادی ، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور با یکدیگر مبادله یا یک بدهی را تسویه کنند.
10. در این استاندارد، اقلام متجانس به مجموعهای از اقلام نظیر لبنیات، غلات، دانههای روغنی، میوه و ترهبار، گل، دام، طیور، ماهیها و آبزیان و ... اطلاق میشود که به واسطه خصوصیات همانند، قابل گروهبندی است.
11. ارزش منصفانه یک دارایی مبتنی بر مکان و شرایط فعلی آن است. برای مثال، ارزش منصفانه یک گله در مزرعه معادل با قیمت همان گله در بازار مربوط پس از کسر مخارج حمل و سایر مخارج رساندن گله به آن بازار است.
شناخت و اندازهگیری
12 . واحد تجاری باید دارایی زیستی یا تولید کشاورزی را فقط زمانی شناسایی کند که :
الف. کنترل دارایی را در نتیجه رویدادهای گذشته بدست آورده باشد ،
ب . جریان منافع اقتصادی آتی مرتبط به دارایی به درون واحد تجاری محتمل باشد، و
ج . ارزش منصفانه یا بهای تمام شده دارایی بهگونهای اتکاپذیر قابل اندازهگیری باشد.
13 . دارایی زیستی مولد باید برمبنای بهای تمام شده پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته یا مبلغ تجدید ارزیابی ، به عنوان نحوه عمل مجاز جایگزین ، منطبق با الزامات استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان " حسابداری داراییهای ثابت مشهود " شناسایی و گزارش شود.
14 . به استثنای دارایی زیستی غیر مولد خریداری شده که تنها در زمان شناخت اولیه به بهای تمام شده شناسایی میشود ، داراییهای زیستی غیر مولد باید در شناخت اولیه و در تاریخ ترازنامه به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازهگیری شود بجز در مورد توضیح داده شده در بند 26 که نمیتوان ارزش منصفانه را به گونهای اتکا پذیر اندازهگیری کرد.
15 . تولید کشاورزی باید در زمان برداشت به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازهگیری شود. ارزش تعیین شده مزبور هنگام بهکارگیری استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان " حسابداری موجودی مواد و کالا " یا استاندارد حسابداری دیگری ، بهای تمام شده آن محصول محسوب میشود.
16. مخارج زمان فروش شامل حقالزحمه پرداختی به واسطهها، مالیات و عوارض مربوط میباشد.
17. تعیین ارزش منصفانه برای دارایی زیستی غیر مولد یا تولید کشاورزی میتواند از طریق گروهبنـدی بر اساس خاصههای بارز آنها، برای مثال، بر حسب سن یا نژاد، تسهیل گردد. واحد تجاری، آن دسته از خاصههایی را انتخاب میکند که در بازار به عنوان مبانی قیمتگذاری دارایی استفاده میشود.
18. واحدهای تجاری غالباً قراردادهایی منعقد میکنند که به موجب آنها داراییهای زیستی غیر مولد یا تولید کشاورزی خود را درآینده بفروشند. قیمتهای قرارداد برای تعیین ارزش منصفانه الزاماً مربوط نیست، زیرا ارزش منصفانه منعکسکننده ارزش در بازار جاری است که در آن خریدار و فروشنده مطلع و مایل معامله میکنند. در نتیجه، ارزش منصفانه دارایی زیستی غیر مولد یا تولید کشاورزی الزاماً به علت وجود قرارداد تعدیل نمیشود. در برخی موارد، قرارداد فروش دارایی زیستی غیر مولد یا تولید کشاورزی ممکن است قراردادی زیانبار باشد. در این صورت زیان ناشی از قرارداد یعنی مازاد مخارج اجتنابناپذیر ایفای تعهدات مربوط به قرارداد نسبت به منافع حاصل از آن، به عنوان ذخیره شناسایی میشود.
19. در صورتی که بازار فعالی برای دارایی زیستی غیر مولد یا تولید کشاورزی وجود داشته باشد، مظنّه بازار مبنای مناسبی برای تعیین ارزش منصفانه است. در صورت دسترسی واحد تجاری به بازارهای فعال متعدد، از مربوط ترین بازار استفاده میشود. برای مثال، اگر واحد تجاری به دو بازار فعال دسترسی داشته باشد، قیمت موجود در بازاری را انتخاب خواهد کرد که انتظار دارد از آن استفاده کند.
20. در صورتی که بازار فعالی وجود نداشته باشد، واحد تجاری از یک یا چند مورد زیر،
به شرط دسترسی، برای تعیین ارزش منصفانه استفاده میکند :
الف. قیمتهای تضمینی اعلام شده توسط دولت،
ب . آخرین قیمت معامله در بازار، مشروط بر این که در فاصله زمانی بین تاریخ آن معامله و تاریخ ترازنامه تغییر قابل ملاحظهای در شرایط اقتصادی رخ نداده باشد،
ج . قیمتهای بازار داراییهای مشابه با در نظر گرفتن تعدیلاتی که تفاوتها را منعکس میکند، و
د . معیارهای خاص مانند ارزش میوه براساس جعبه و ارزش گله گوشتی بر حسب کیلوگرم گوشت.
21. در برخی موارد، منابع اطلاعاتی مندرج در بند 20 ممکن است بیانگر نتایج متفاوت برای تعیین ارزش منصفانه دارایی زیستی غیر مولد یا تولید کشاورزی باشد. واحد تجاری، دلایل چنین تفاوتهایی را به منظور دستیابی به قابلاتکاترین براورد ارزش منصفانه، از میان دامنهای از براوردهای منطقی نسبتاً نزدیک به هم، در نظر میگیرد.
22. بعضیاوقات ممکن است بهای تمام شده به ارزش منصفانه نزدیک باشد، به ویژه در مواقعی که :
الف. از زمان تحمل بهای تمام شده اولیه، دگردیسی زیستی کمی صورت گرفته باشد، یا
ب . انتظار نرود دگردیسی زیستی تأثیر با اهمیتی بر قیمت داشته باشد.
درآمدها و هزینههای ناشی از اندازهگیری بهارزش منصفانه
23 . درآمد ناشی از شناخت اولیه دارایی زیستی غیر مولد به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش و نیز درآمد یا هزینه ناشی از تغییر در ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش دارایی زیستی غیرمولد ، باید در سود و زیان دوره وقوع منظور شود.
24. درآمد ممکن است در زمان شناخت اولیه یک دارایی زیستی غیر مولد ایجاد شود. باتوجه به اینکه داراییهای زیستی غیر مولد خریداری شده در زمان شناخت اولیه به بهای تمام شده شناسایی میشود، بنابراین درآمد ناشی از شناخت اولیه، مربوط به مواردی غیر از خرید میباشد که از جمله میتوان به تولد یک گوساله گوشتی اشاره کرد.
25. در آمد یا هزینه ناشی از شناخت اولیه تولید کشاورزی به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش، باید در سود یا زیان دوره وقوع منظور شود.
عدم امکان اندازهگیری ارزش منصفانه بهگونهای اتکا پذیر
26. این پیش فرض وجود دارد که ارزش منصفانه دارایی زیستی غیر مولد را میتوان به گونهای اتکا پذیر اندازهگیری کرد. به هر حال پیش فرض یاد شده تنها در شناخت اولیه دارایی زیستی غیر مولدی که قیمت یا ارزش بازار آن در دسترس نیست و سایر براوردهای ارزش منصفانه آن به وضوح غیرقابل اتکا است، میتواند مصداق نداشته باشد. در این موارد ، دارایی زیستی غیر مولد باید به بهای تمام شده پس از کسر هرگونه کاهش ارزش ، اندازهگیری شود. در هر زمان که بتوان ارزش منصفانه چنین دارایی را به گونهای اتکا پذیر اندازهگیری کرد، واحد تجاری باید آن را به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازهگیری کند.
27. واحد تجاری که در یک مقطع دارایی زیستی غیر مولد را بر مبنای ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازهگیری کرده باشد، تا زمان حذف یا واگذاری، اندازهگیری دارایی یاد شده را بر همین مبنا ادامه میدهد.
28. در تمامی موارد، واحد تجاری تولید کشاورزی را در زمان برداشت، به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش اندازهگیری میکند. این استاندارد منعکس کننده
این دیدگاه است که ارزش منصفانه تولید کشاورزی در زمان برداشت همواره میتواند بهگونهای اتکا پذیر اندازهگیری شود.
29. واحد تجاری در تعیین بهای تمام شده و کاهش ارزش تولید کشاورزی پس از برداشت، الزامات مندرج در استاندارد حسابداری شماره 8 با عنوان حسابداری موجودی مواد و کالا را بکار میگیرد.
کمکهای بلاعوض دولت
30. نحوه عمل حسابداری کمکهای بلاعوض دولت مربوط به داراییهای زیستی، تابع الزامات استاندارد حسابداری شماره 10 با عنوان حسابداری کمکهای بلاعوض دولت است. در مواردی که دارایی زیستی توسط دولت به عنوان کمک بلاعوض دراختیار واحد تجاری قرار میگیرد، کمک بلاعوض دولت معادل ارزش منصفانه دارایی زیستی پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش در زمان شناخت اولیه است. نحوه عمل در مورد تغییرات ارزش منصفانه داراییهای زیستی غیر مولد پس از شناخت اولیه تابع رویه مندرج در بند 23 این استاندارد است.
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 167 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 83 |
پروژه مالی حسابداری کالا در شرکت گاز در 83 صفحه ورد قابل ویرایش
تاریخچه مصرف گاز طبیعی در جهان :
متصاعد شدن گاز از زمین هم در مکتوبات قدیم و هم در نوشته های عصر جدید تحریر شده است شعله ور شدن گازها توسط رعد و برق و یا عوامل طبیعی دیگر همیشه قابل مشاهده بوده است وجود پدیده های مشتعل طبیعی نظیر آتش جاویدان باکو در دریای خزر و چشمه سندان در نزدیک کارستون در ایالت ویرجینیای غربی و ... همه نمایشی از وجود گاز طبیعی در گذشته است که عموماً هم وقوع انها توام با ترس و خرافات طرح می گردیده اند و بر همین مبنا تا اواخر قرن هفده اعتقاد بر این بوده است که گاز متصاعد شده از حبابهای سطح آب باعث می شود تا اب مانند نفت بسوزد و ان را آب جادویی می دانستند
اعتقاد بر این است که اول بار چینی ها در 3000 سال قبل استفاده عملی از گاز را برای تبخیر آب نمک ه عمل آورده اند این گاز بنابر شواهد تاریخی از عمق 300 تا 600 متر خارج می گشته و مورد استفاده بوده است اما استفاده صنعتی از گاز به اوایل قرن هجدهم می رسد.
در این سال اول بار شخصی انگلیسی به نام ( مرداک) از گاز حاصل از زغال سنگ به صورت مجزا در محل مسکونی خود استفاده نموده است که این تجربه باعث شد از گاز برای روشنایی در فضای باز استفاده نمایند که این امر در سالهای 4-1802 در انگلیس انجام شد. همچنین در سال 1855 با اختراع مشعل بنسن که توسط یک شیمیدان آلمانی به همین نام ابداع شده بود اختلالات و نوسانات شعله های گاز کنترل و مهار شد که این اختراع توسط دانشمند آلمانی دیگر ( فن ولزباخ ) تکمیل شد.
علیرغم کشف مخازن گاز در اواخر قرن 19 در امریکا بدلیل مشکلات حمل استفاده از گاز تا 1930 رونق نداشت البته سابقه حمل گاز با لوله به سال 1870 برمی گردد.
یعنی به عبارتی گازرسانی به محوطه کارخانه سوهر که با استفاده از گاز تمامی محوطه ان روشن شد همچنین در این هنگام در خانه شخصی و محوطه کارخانه رئیس یکی از کارخانه های پارچه بافی منچستر از گاز برای روشنایی استفاده شده است.
در این سال سعی گردید با استفاده از لوله هایی که از تنه درخت کاج ساخته شده بود گاز را عبور دهند اولین لوله چدنی در سال 1872 در امریکا برای انتقال گاز مورد استفاده قرار گرفته است.
اما با پیشرفت در امر لوله سازی در سال 1924 اولین خط لوله چدنی به طول 350 کیلومتر در آمریکا بین دو شهر مورد استفاده قرار گرفت اولین سال استفاده از گاز طبیعی در امریکا به سال 1821 باز می گردد و اولین چاه گاز با عمق 9 متر در شهر فردونا به بهره برداری رسیده است همچنین اولین شرکت در این خصوص در همان کشور در سال 1865 تاسیس و در سال 1885 نود واحد صنعتی در ناحیه پنسیلیوانیا از گاز طبیعی استفاده کرده اند.
تاریخچه صنعت گاز در ایران :
بر اساس برخی نوشته های تاریخی ایرانیان در امر استفاده از گاز و دیگر مشتقات نفتی بر سایر اقوام معاصر خود پیشی گرفته اند وجود بقایای اتشکده ها و معابدی نظیر ( آتش جاودانی ) نزدیک کرکوک که به مشعل بخت النصر معروف بوده در نزدیکی یک مخزن گاز طبیعی واقع بوده است همچنین بقایای معابد زرتشتیان در نزدیکی مسجد سلیمان ، آتشکده آذر گشسب در آذربایجان و ...گواهی بر این امر می باشند و روشن نگه داشتن آتشکده ها در فلات مرکزی و جنوبی ایران و سایر مناطق که محروم از جنگلهای انبوه بوده اند در دوران باستان نیز گواهی بر استفاده از منابع طبیعی دیگر از جمله نفت و گاز بوده است.
آنچه که روشن است مناطق غرب و جنوب غرب ایران از منابع عمده نفت و گاز می باشند و در گذشته به دلیل عمق بسیار کم برخی از این سفره های زیرزمینی با فرسایش خاک و یا حرکت گسلها و ... باعث تراوش مواد نفتی به بیرون شده و ایرانیان متفکر به استناد اسناد تاریخی بسیاری پیشتر از فلسطینی ها ، سومری ها و چینی ها از نفت و گاز به گونه های ابتدایی و تصادفی و بدون برنامه ریزی استفاده می کرده اند که البته بیشتر این مصارف برای پایدار نگه داشتن آتشکده ها بوده است.
اما در دوران معاصر و پس از کشف اولین چاههای نفت در ایران رشد بسیار زیادی در صنعت نفت و گاز ایران مشاهده می شود که امارهای موجود گویای این امر می باشند.
نخستین اسناد تاریخ در مورد استفاده از گاز در ایران به زمان قاجاریه و سلطنت ناصرالدین شاه مربوط می شود موقعی که وی در سال 1873 میلادی به لندن سفر کرده بود چراغهای گازی که روشنی بخش معابر بودند تعجب وی را برانگیخت و او علاقه مند به بازدید از کارخانه چراغ گاز شد وی پس از بازگشت به ایران دستور احداث و استفاده از کارخانه چراغ گاز را صادر کرد در این رابطه گوشه هایی از کتاب منتظم ناصری گویای بیشتر اصل مطالب است.
اما استفاده محدود از گاز تا سال 1908 میلادی ادامه داشته است که گازهای همراه نفت در ان سالها سوزانده می شده است اما پس از رشد تدریجی صنایع نفت استفاده از گاز طبیعی برای تامین سوخت و محرکه های کمپورسورها و مولدهای برق و مصارف داخلی منازل سازمانی در مناطق نفت خیز مورد توجه واقع شد و در کنار فعالیتهای اصلی مربوط به نفت کوششهای محدودی برای فراورش و استفاده از گاز نیز انجام گرفت.
اولین تجربه مستقل استفاده از گاز خارج از حوزه مناطق نفت خیز به تغذیه کارخانه جدید التاسیس مجتمع کود شیمیایی شیراز بر می گردد که توسط وزارت صنایع معادن وقت در سال 1344 احداث و بهره برداری شد و به همین منظور خط لوله ای به قطر 10 اینچ و طول تقریبی 215 کیلومتر از گچساران به شیراز احداث شد که با نصب یک واحد کوچک نم زدایی به بهره برداری رسید و سالها مورد استفاده بوده است
تاریخچه شرکت ملی گاز ایران :
آنجایی که قرار است در طول مقاله و در متن اصلی به حوادث گاز طبیعی پرداخته شود و در حال حاضر در جمهوری اسلامی ایران متولی اصلی تولید و فرآورش و توزیع این ماده حیاتی به عهده مسئولیت شرکت ملی گاز ایران می باشد و همچنین با توجه به فعالیتهای گسترده روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران در خصوص پرداختن به امر تبلغ و اموزش فرهنگ بهینه مصرف به شکل وسیع در طول سالهای گذشته به ناچار باید در گوشه هایی از مطالب به تاریخچه فعالیت این شرکت نیز پرداخته شود.
شرکت ملی گاز ایران بعنوان یکی از چهار شرکت اصلی وابسته به وزارت نفت با سرمایه اولیه 25 میلیارد ریال در سال 1344 هجری شمسی مطابق 1965 میلادی تاسیس گردید این شرکت از اغاز کار متناسب با رشد و توسعه اقتصادی - اجتماعی کشور و بهره گیری از گاز طبیعی به عنوان یکی از منابع مهم در تامین سوخت و تولید انرژی و تحصیل بخشی از ارز مورد نیاز تدریجاً به قابلیتها ، توانمندیها و امکانات تولید خود ( گاز طبیعی ) افزوده است.
در سال 1344 بر اساس توافق کلی در زمینه توسعه همکاریهای متقابل ایران و اتحاد جماهیر شوروی با امضای پروتکلی با زمینه صدور گاز ایران بانی تاسیس شرکت ملی گاز ایران در همان سال شد که متعاقب ان قرارداد احداث خط لوله سراسری اول و پالایشگاه بیدبلند نیز اغاز گردید و در همین راستا بهره برداری از کارخانه لوله سازی اهواز در سال 1346 اغاز شد شروع قرار داد صدور گاز به شوروی از سال 1349اغاز می گردد اما در سالهای قبل از انقلاب اسلامی استفاده از گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری و حتی صنایع بسیار محدود بوده و مجموع مشترکین این شرکت به بیش از 50 هزار مورد نمی رسیده است.
اما هم اینک شرکت ملی گاز ایران به عنوان یکی از شرکتهای معتبر در عرصه فعالیتهای مربوط به صنعت گاز در جهان علاوه بر فعالیتهای داخلی و تامین سوخت صنایع ، نیروگاهها و بخشهای تجاری، خانگی در ابعاد بین الملل نیز دارای تحرکات وسیعی شده است و برنامه ریزیهای گسترده و مدونی برای تامین بخش عمده ای از ارز مورد نیاز کشور از طریق صادرات و نیز سرمایه گذاری جهت رشد این صنعت داشته و با به کارگیری نیروهای متخصص در بخشهای مختلف ،امکانات و تاسیسات پیشرفته در زمینه گاز فعالیت می نماید و پالایش روزانه نزدیک به 190 میلیون متر مکعب گاز در روز احداث و کنترل 730 و 12 کیلومتر خطوط انتقال بین شهری فشار قوی ، 51 هزار کیلومتر شبکه گذاری و نصب حدود 3 میلیون انشعاب در حدود 346 شهر گازرسانی به 2400 واحد صنعتی ، 18 شهرک صنعتی و بهره مند کردن 31 واحد نیروگاهی از گاز طبیعی به عنوان سوخت و نزدیک به 6 میلیون خانوار بهره مند از گاز طبیعی در کشور از جمله دلایل اهمیت توجه به فعالیت های شرکت ملی گاز ایران می باشندو در همین راستا دقت در برنامه های پیش بینی شده در برنامه سوم توسعه در خصوص این شرکت موید اهمیت نقش ان در تامین سبد انرژی کشور می باشد.
1- ایجاد سهولت در تنظیم فرم ها
معمولاً در تدارکات و عملیات کالا از فرم های متعددی چون برگ تقاضا، درخواست کالا از انبار، برگ انتقال کالا از انباری به انبار دیگر، بارنامه برگ سفارش کالا، سیاهه خرید و غیره استفاده می شود. استفاده از شماره طبقه بندی نوشتن فرم های یاد شده را ساده تر می کند. در سازمان های بزرگ صنعتی و اجرایی مانند شرکت ملی گاز ایران که تعداد فرم ها قابل توجه است اهمیت این مسئله کاملاً محسوس می باشد.
4- کمک به استاندارد نمودن کالا
با طبقه بندی نمودن کالاها و مجتمع نمودن اقلام هم خانواده تصویر روشنی از تعدد و تنوع اقلام بدست می آید و در نتیجه می توان از تعداد اقلام مشابه کاست و همان تعداد را جهت رفع نیازمندی های کالایی سازمان استاندارد کرد. برای مثال چنانچه 6 نوع پیچ و مهره به طول 110 و 120 و 130 و 140 و 150 و 160 میلیمتر و ضخامت مشابه وجود داشته باشد شاید بتوان تنها 3 قلم از آنها را جهت مصرف در سازمان استاندارد کرد و با همان 3 قلم جوابگوی نیازهای سازمان بود و 3 قلم دیگر را از لیست اقلام طبقه بندی شده حذف کرد و بدین طریق از تنوع و تعدد اقلام کاسته شده و موجودی انبارها از نظر اقتصادی در سطح بهینه و مطلوب تری قرار می گیرد.
2- تسهیل عملیات انبارداری
طبقه بندی کالا عملیات انبارداری از قبیل دریافت، نگهداری و توزیع کالا را آسان تر می کند برای مثال قفسه بندی و چیدن اقلام در انبار صورت منطقی و منظم پیدا می کند.
3- کمک به عملیات خرید
علاوه بر ایجاد سهولت بیشتر در مکاتبات و ثبت عملیات خرید با طبقه بندی کالا این امکان پدید خواهد آمد که واحد خرید را می توان برحسب گروههای مختلف کالا سازماندهی کرد به محوی که هر قسمت آن مسئول گروه معینی از کالا باشد. بدین طریق جمع آوری و تنظیم فهرست نیازهای واحدهای مختلف عملیاتی خصوصاً در سازمانهای بزرگ، تمرکز بیشتری یافته و خریدهای کلی و یکجا که غالباً با صرفه تر می باشد امکان پذیر می شود.
4- کمک به حسابداری کالا
ثبت سریع و دقیق اطلاعات حسابداری و کنترل حسابهای مالی بدون داشتن سیستم طبقه بندی بسیار مشکل و در اکثر موارد تقریباً غیر ممکن است. این امر خصوصاً در عملیات هزینه یابی و قیمت گذاری محسوس است.
5- کمک به مکانیزه کردن (کامپیوتری) سیستم ها
بدون استفاده از سیستم طبقه بندی کالا، استقرار سیستم مکانیزه انبارها و کنترل موجودی کالای انبارها امکان پذیر نخواهد بود.
طبقه بندی و استاندارد نمودن کالا در شرکتهای تولیدی به کار طراحی کمک فراوانی می نماید. ممکن است تصور شود که استاندارد کردن کالا آزادی عمل طراحان را محدود کرده و از قدرت خلاقیت آنها می کاهد. این تصورات ناصحیح است زیرا استاندارد کردن کالاها طراح را از درگیری در جزئیات اختصاصی رهانیده و برعکس آزادای عمل بیشتری به او میدهد.
بارها مشاهده شده که کالاهای پیش بینی شده در طرح با کالاهای موجود استاندارد شدته مشابه و قابل تعویض اند تعداد قطعات قطعات عمومی نه تنها وقت طراح را تلف می کند بلکه در مراحل مختلف تولید مشکلاتی را بوجود می آورد برای مثال مهندسی که در پی طراحی یک دستگاه تولیدی جدید است هیچ به طراحی تازه ای در مورد پیچ و مهره و مفتول و ورق آهن بکار برده شده در طرح نمی پردازد در مورد این قبیل اقلام همه می پذیرند که باید از استانداردهای فراگیر موجود استفاده شود. چرا که استاندارد کردن این اقلام کاربرد آنها را محدود نمی کند و تعداد بی شماری کالاهای مختلف از ترکیب آنها ساخته می شود. بدون شک در این موارد طبقه بندی و استاندارد کالا از تعداد قطعات کاسته و به اقلام مشابه نظام داده و در تمام مراحل طرح و تولید اثرات مثبتی خواهد داشت.
طبقه بندی کالا در صنعت نفت
در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی که اصطلاحاً به آن صنعت نفت می گویند صدها هزار قلم کالا با مشخصات فنی / تدارکاتی مختلف وجود دارد و کمتر کالایی را می توانی یافت که در این صنعت عظیم مصرف نداشته باشد.
از پیچ و مهره ساده گرفته تا وسایل ابزار دقیق و الکترونیک از پوشاک گرفته تا وسایل آتش نشانی و از مته حفاری گرفته تا مواد خوراکی و دارویی. این گستره وسیع کالا، سیستم طبقه بندی کالا مؤثری را طلب می کند سیستمی که انواع مختلف کالا را به نوعی منطقی در خود جای داده و قابلیت انعطاف فراوانی برای پذیرش اقلام جدید، جابجائی آنها و حذف اقلام قدیم داشته باشد و با توجه به ماهیت فعالیت صنایع نفتی دائماً اقلام جدیدی به این صنعت اضافه شده و اقلام فراوانی از رده خارج می شوند.
سیستم طبقه بندی کالا در اکثر شرکت های نفتی عمدتاً بر اساس سیستم شرکت نفت شل (SHELL) بنا شده است.
سیستم یاد شده که اصطلاحاً سیستم طبقه بندی استاندارد کالا MATERIAL AND EQULPMENT STANDARDS AND CODE و اختصاراً MESC خوانده می شود ابتدا در سال 1932 به صورت شماره های هفت رقمی طرح شده است ولی در سال 1936 بعلت ضرورت گسترش به شماره های هشت رقمی تغییر یافت.
در اواسط سال 1946 بار دیگر نحوه شماره گذاری آن دگرگون و به شماره های ده رقمی تغییر یافت و از آن تاریخ تاکنون چهارچوب آن تغییری نکرده است.
اصول این سیستم هم اکنون در بیش از 150 شرکت نفتی و غیر نفتی و در 80 کشور مورد استفاده قرار میگیرد.
با انعقاد قرارداد کنسرسیوم و تشکیل شرکتهای عامل نفت ایران در مناطق نفت خیز جنوب ایران و پالایشگاه آبادان، مکانیزه نموده عملیات، سود آور تر کردن و کم هزینه تر شدن فعالیتها سیستم و روشهای شرکت ملی نفت در برنامه کار قرار گرفت، بدین ترتیب که عمل بررسی و تجدید نظر در هریک از عملیات سیستمها و روشها به یکی از شرکتهای تشکیل دهنده کنسرسیوم سپرده شد در این رابطه جهت اعمال تحولات علمی در سیستم کالا از متخصصین شرکت نفتی «شل» هلند کمک گرفته شد.
کارشناسان مربوطه به منظور انجام این مهم سیستم سفارشات و کنترل موجودی را در شرکت نفت پی ریزی و برای طبقه بندی نمودن اجناس و کالاهای مصرفی و قطعات یدکی در حوزه قرارداد پالایشگاه آبادان سیستم طبقه بندی و استاندارد کالا (MESC) را پیاده نمودند.
زمانیکه کار طبقه بندی اجناس و کالا در انبارهای حوزه عملیات قرار داد تا حد زیادی به ثمر رسید فکر استفاده از این سیستم در سایر تأسیسات و مراکز شرکت ملی نفت نیز قوت گرفت. با این ترتیب طبقه بندی و استاندارد کالا در صنعت نفت ایران دارای سابقه طولانی است و طی این مدت سعی شده است که با تحولات و تغییرات فنی و علمی در سطح بین المللی همگام و هم جهت باشد.
با ایجاد و تأسیس هر واحد عملیاتی جدید در صنعت نفت، برپائی سیستم سفارشات و کنترل موجودی بر مبنای سیستم طبقه بندی و استاندارد کالا از واجبات و ضروریات شمرده می شود و بدین ترتیب هر واحد جدید نیز لامحاله به جریان طبقه بندی و استاندارد کالا میپیوندد و چنانچه بطور سیستماتیک عمل شود با آغاز بهره برداری، انبارها و لوازم مصرفی و قطعات یدکی با شرح و مشخصات کافی جهت هرگونه مراجعه بعدی در کتب مربوطه درج و در دسترس واحدهای متقاضی قرار خواهد گرفت.
شرکتهای مختلف تابع وزارت از جمله شرکت ملی گاز ایران نیز از ابتدای تأسیس، سیستم MESC در شرکت ملی نفت ایران را انتخاب و هم اکنون با هماهنگی کامل با سایر شرکتها از روشهای یکسان آن استفاده می کند.
اهداف طبقه بندی و استاندارد کالا در صنعت نفت
1- به حداقل رسانیدن تنوع کالاهای مصرفی در سطح صنعت
2- کاهش هزینه های تدارکاتی، حمل و نقل، ترخیص، انبارداری و توزیع کالا
3- تقلیل سرمایه راکد انبارها
4- تسهیل در کابرد و نگهداری و تعمیرات دستگاهها و ماشین آلات و آموزشهای مربوطه
5- فراهم کردن زمینه مساعد برای آزادی انتخاب منابع تأمین، بنحوی که از تأکید بر تولیدات سازندگان انحصاری احتراز کرد.
6- تسهیل در زمان بندی و برنامه ریزی تعمیرات و تأمین بموقع قطعات مورد نیاز
7- ایجاد هماهنگی در تهیه و تدارک و یکنواخت کردن کالاهای عمومی و مشترک مورد مصرف صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
8- جایگزینی کالاهای مصرفی با کالاهای مشابه جدید در چهارچوب سیاستهای کلی بازرگانی داخل و خارج
9- ایمنی بیشتر در عملیات اجرایی و بهره برداری
10-کاهش وابستگی به خارج از کشور و توسعه روز افزون منابع داخلی
11-ایجاد یک زبان مشترک، ساده و قابل درک برای متقاضیان و برای دست اندرکاران کالا در سطح نفت
12- صرفه جویی در زمان نوشتن شرح تفضیلی کالا
13- تسهیل در استفاده از کامپیوتر جهت ثبت اطلاعات و آمار مصرف و سفارش و نهایتاً پی ریزی یک برنامه مطلوب برای امر خرید، نگهداری و توزیع کالا
14- هدایت طراحان بسوی طراحی های آسان و میسر
15- افزایش قدرت خرید از طریق حذف خریدهای کوچک و تکراری
16- ایجاد تسهیلات بیشتر در جهت رشد توانایی های تخصصی کارکنان
نکته مهم
مشکل عمده ای که در صنایع ما از جمله صنعت نفت وجود دارد نداشتن سیستم طبقه بندی و استاندارد کالا نیست بلکه مشکل عمده عدم توجه به اهداف فوق، عدم بهنگام رسانی (بروز رسانی) و عدم کنترل لازم در سوابق طبقه بندی و استاندارد کالاست که بتدریج سیستم فوق بجای اینکه عامل پیشبرد اهداف سازمان گردد به عاملی از عوامل بازدارنده تبدیل می شود.
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 36 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 65 |
پروژه مالی سیستم حسابداری در بیمه در 65 صفحه ورد قابل ویرایش
فصل اول شرح دفاتر و فرمهای مورد لزوم
دفتر روزنامه حسابهای عمومی
دفتر کل
دفتر معین
دفتر اعتبارات
دفتر اثاثیه و اموال
دفتر صندوق
فرمهای مورد نیاز در واحدها
سند حسابداری
موازنه حساب
دستور پرداخت
دستور پرداخت نقدی
دستور پرداخت چک
برگه دریافت ودیعه
برگه رسید انبار
حواله انبار
صورت آمار داروی مصرفی روزانه
فرم آمار مصرفی ماهیانه
فرم صورت مجلس موارد اختلاف اجناس تحویلی با حواله
فصل دوم طبقهبندی حسابها
گروه ذخائر
گروه اموال غیرمنقول و منقول و امتیازات
گروه اشخاص
گروه وجوه
گروه درآمدها
گروه روابط
گروه حسابهای انتظاری
فصل سوم تشریح حسابها
گروه ذخائر 1- ذخائر قانونی
2- ذخائر استهلاک
گروه اموال غیرمنقول- منقول- امتیازات
1- اموال غیرمنقول
2- اموال منقول
3- حساب انبار و موجودیها جنسی
عملیات حسابداری انبار مواد مصرفی و خوراک و انبار داروئی
اجناس ارسالی از بیمارستانها به درمانگاههای تابعه
خروج اجناس از انبار برای مصارف داخلی
اجناس مرجوعی از قسمتهای مختلف واحد مراکز درمانی به انبار واحد درمانی
اجناس انتقالی و یا مرجوعی از قسمتهای درمانگاههای وابسته دارای حسابداری مستقل به بیمارستانها
اجناس و کالاهای اهدائی
ضایعات
حساب انبار اثاثیه اداری و ملزومات پزشکی
حساب امتیازات
گروه اشخاص
حساب اشخاص (بدهکاران و بستانکاران)
گروه وجوه
صندوق
تنخواه گردان
قبوض درمانی
بانکها
گروه درآمدها
درآمد حاصله از ارائه خدامات درمانی به غیر بیمهشدگان
درآمد حاصله از موسسات طرف قرارداد
درآمد حاصل از کمک و هدایا
سایر درآمدها
درآمدهای تحصیل نشده
گروه هزینهها
بخش اول :هزینههای درمان مستقیم واحدهای درمانی تحت مالکیت و استیجاری
بخش دوم : هزینههای درمانی مستقیم بیمارستانهای عمومی طرف قرارداد
بخش سوم: هزینه درمان غیرمستقیم طرف قرارداد
بخش چهارم : هزینههای درمان اورژانس
گروه روابط
1- تراز افتتاحیه
2- حساب رابط
3- حساب درآمد و هزینه نهایی درمان
حساب تراز اختتامیه
گروه حسابهای انتظامی و طرف حسابهای انتظامی
بخش چهارم تلفیق حسابها
فصل اول
شرح دفاتر و فرمهای مورد لوم
1- برای ثبت عملیات مالی استفاده از دفاتر حسابداری شامل روزنامه حسابهای عمومی، دفتر کل، دفتر معین، دفتر اعتبارات، دفتر صندوق، دفتر اموال و همچنین استفاده فرمهای مورد لزوم مانند موازنه حساب، سند حسابداری، دستور پرداخت، و غیره ... ضروری بوده و ذیلاً تشریح میگردد.
1-1- دفتر روزنامه حسابهای عمومی :
از آنجائیکه روش مالی سازمان بصورت ماشینی بوده و در نظر است کلاً عملیات مالی سازمان در رابطه با درمان نیز بصورت ماشینی باشد لذا دفتر روزنامه مبتنی بر استفاده از ماشین تهیه گردیده و لازم است واحدهای درمانی از این دفاتر که نمونه آن ضمیمه این دستورالعمل میباشد استفاده نمایند. بدیهی است از ستونهایی که در روش دستی مورد نیاز نبوده استفاده بعمل نخواهد آمد. دفتر روزنامه حسابهای عمومی شامل 11 ستون و بشرح زیر مورد استفاده قرار خاهد گرفت و واحدها مکلفند کلیه عملیات مالی را منحصراً از روی سند حسابداری که بعداً توضیح داده خواهد شد در دفتر روزنامه حسابهای عمومی ثبت نمایند.
ستون 1- تاریخ روز، ماه، سال در این ستون ثبت خواهد شد.
ستون 2- این ستون مخصوص ثبت شماره اسناد خواهد بود که از ابتدای هر سال از شماره یک شروع به بطور مسلسل تا پایان همان سال ادامه می یابد ضمناً به هر سند فقط یک شماره اختصاص داده خواهد شد.
ستون 3- در این ستون شماره شناسائی حساب سایر اشخاص ثبت خواهد شد که مختص روش مکانیزه است.
ستون 4- در این ستون شرح عملیات عیناً ز سند حسابداری به دفتر منتقل خواهد شد.
ستون 5- شماره صفحه دفتر کل در این ستون قید خواهد شد.
ستون 6- این ستون برای درج شماره حساب است که واحدهای درمانی از این ستون استفاده نخواهند کرد.
ستون 7- در این ستون مبلغ جزء بدهکار (معین حساب) ثبت خواهد شد.
ستون 8- در این ستن جمع مبالغ جزء بدهکار در مقابل سرفصل کل حساب و برای انتقال به دفتر کل ثبت خواهد شد.
ستون 9- این ستون برای درج شماره حساب بوده که مانند ستون 6 فاقد ثبت خواهد بود.
ستون 10- در این ستون مبلغ جزء بستانکار ثبت خواهد شد.
ستون 11- جمع مبالغ جزء بستانکار در مقابل سرفصل کل حساب و برای انتقال به دفتر کل ثبت خواهد شد.
تبصره یک – جمع ستونهای 7و8و10و11 هر صفحه به صفحه بعد منتقل و این عملیات تا پایان ماه ادامه خواهد داشت و درپایان هر ماه جمع عملیات ماه قبل نیز در ستون مربوط ثبت میگردد تا جمع کل لغابت ماه مورد عمل بدست آید. توجه خواهند داشت که جمع ستونهای 7و 8و 10و 11 با هم برابر خواهد بود.
تبصره دو- نسخ اول دفتر روزنامه حسابهای عمومی هر ماه واحد که به امضاء مسئولین مربوط رسیده است حداکثر تا پنجم ماه بعد به انضمام سایر مدارک قید شده در این دستور العمل به اداره کل امور مالی ارسال خواهد شد.
2-1- دفتر کل
این دفتر دارای 7 ستون بشرح زیر می باشد که برای ثبت عملیات مالی واحدهای درمانی از روی ستونهای 8 و 11 دفتر روزنامه حسابهای عمومی با توجه به سرفصل کل حسابهای مندرج در دستورالعمل مورد استفاده قرار میگیرد.
ستون 1- در این ستون تاریخ روز، ماه ، سال درج میگردد.
ستون 2- در این ستون شماره صفحه دفتر روزنامه ثبت میگردد.
ستون 3- در این ستون شرح مختصری با توجه به سرفصل کل حساب ثبت خواهد شد.
ستون 4- اقلام بدهکار مندرج در ستون 8 دفتر رزونامه ثبت خواهد شد.
ستون 5- اقلام بستانکار مندرج در ستون 11 دفتر رزونامه ثبت خواهد شد.
ستون 6- در این ستون کلمه بدهکار (بد) و یا بستانکار (بس) با توجه به مانده نوشته می شود.
ستون 7- تفاوت ستون بدهکار با ستون بستانکار ثبت خواهد شد.
3-1- دفتر معین
این دفتر مانند دفتر کل دارای 7 ستون به شرح ذیل میباشد که برای ثبت عملیات مالی واحد درمانی از روی ستونهای 5و 8 سند حسابداری با توجه به سرفصل جزء حسابهای مندرج در این دستورالعمل مورد استفاده قرار میگیرد.
ستون 1- در این ستون تاریخ روز، ماه ، سال درج میگردد.
ستون 2- در این ستون شماره صفحه دفتر روزنامه ثبت میگردد.
ستون 3- در این ستون شرح عملیات عیناً از سند حسابداری به دفتر مزبور منتقل خواهد شد.
ستون 4- در این ستون مبالغ بدهکار ستون 5 سند حسابداری به این دفتر منتقل خواهد شد.
ستون 5- در این ستون مبالغ بستانکار ستون 8 سند حسابداری به این دفتر منتقل خواهد شد.
ستون 6- در این ستون کلمه بدهکار (بد) و یا بستانکار (بس) با توجه به مانده حساب نوشته میشود.
ستون 7- در این ستون تفاوت ستون مبالغ ثبت شده در ستون بدهکار بامبالغ ثبت شده در ستون بستانکار نوشته می شود.
تبصره : بدیهی است جمع مانده حسابهای جز دفاتر معین پس از استخراج موازنه ماهیانه بایستی همواره برابر با مانده سرفصل کل همان حساب باشد.
4-1- دفتر اعتبارات
به منظور کنترل اعتبارات واگذاری و جلوگیری از انجام هرگونه هزینه فاقد اعتبار و تهیه و تنظیم بودجه مقایسهای(هزینههای انجام شده با اعتبارات ابلاغی) ثبت دفتر اعتبارات الزامی بوده و دفتر مزبور مانند دفتر معین و بر اساس سرفصلها و مواد تعیین شده تقسیم بندی و کل اعتبارات واگذاری مربوط به هر ماده و سرفصل در دفتر اعتبارات ثبت و هزینههای مورد عمل پس از تامین اعتبار در این دفتر بر اساس ریز مواد ثبت خواهد گردید. بدیهی است در هنگام وقوع هر نوع هزینه مهمور نمودن دستور پرداخت به مهر (تامین اعتبار شد) ضروری خواهد بود ضمناً دفتر اعتبارات شامل 8 ستون و بشرح زیر میباشد:
ستون 1- در این ستون از شماره یک شروع و تا پایان سال بطور مسلسل ادامه می یابد.
ستون 2- در حال حاضر نیاز به تکمیل این ستون از طرف واحد درمانی نبوده و پس از اتخاذ تصمیم نهایی در جهت استفاده از سیستم کامپیوتری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
ستون 3- این ستون مخصوص ثبت تاریخ واگذاری اعتبار و همچنین ثبت تاریخ و نوع هزینه که عملاً همان تاریخ دستور پرداخت خواهد بود می باشد.
ستون 4- توضیحات مختصری در ارتباط با نوع هزینه و اعتبار دریافتی در این ستون ثبت خواهد گردید ضمناً شماره و تاریخ مجوزات اعتبارات ابلاغی و همچنین شماره دستور پرداختهای صادره در این ستون ثبت میگردد.
ستون 5- مبالغ اعتبار ابلاغی در این ستون ثبت میگردد.
ستون 6- در این ستون هزینههایی که بطور علیالحساب پرداخت میشود یا تعهد انجام هزینه قبل از پرداخت وجه بعمل میآید ثبت میگردد و بعد از قطعیت هزینه از این ستون به ستون شماره 7 منتقل میگردد. توضیح اینکه به میزان مبلغ مندرج در ستون 6 (تعهدات) اعتبار تقلیل پیدا میکند که اگر هزینه قطعیت نیافت از ردیف تعهدات برگشت و به مانده اعتبار مصرفی تلفیق نشده و اگر در این خصوص ثبت در ستون 6 (تعهدات انجام یافته باشدمیباید عیناً برگشت گرد.
ستون 7- این ستون مخصوص ثبت هزینههای قطعی می باشد.
ستون 8- این ستون نشانگر میزان باقیمانده اعتبار که از مابهالتفاوت اعتبارات ابلاغی و هزینههای انجام شده قطعی و تعهد حاصل می شود میباید در هر ثبتی مانده اعتبار مشخص باشد.
5-1- دفتر اثاثیه واموال
این دفتر دارای 9 ستون به منظور ثبت ریز کلیه اثاثیه و اموال منقول اعم از اداری و وسایل پزشکی به شرح ذیل می باشد.
ستون 1- در این ستون ردیف حسابها بصورت مسلسل ثبت میگردد.
ستون 2- در این ستون تاریخ خرید اموال و تاریخ حواله انبار ثبت میگردد.
ستون 3- در این ستون مشخصات کامل اثاثیه و اموال ثبت میگردد.
ستون 4- این ستون مربوط به ثبت شماره جنس و اموال واثاثیه می باشد که در صورت لزوم از طرف اداره کل خدمات تعیین و ابلاغ می شود.
ستون 5- در این ستون شماره پلاک منصوبه بر روی اموال ثبت میگردد.
ستون 6- در این ستون نام محل مورد استفاده اموال ثبت میگردد.
ستون 7- در این ستون قیمت کالای خریداری شده و یا انتقالی ثبت میگردد.
ستون 8- چنانچه اموالی از طریق انبار به آن واحد ارسال گردد شماره حواله انبار مربوط در این ستون ثبت میگردد.
ستن 9- هر نوع اطلاعات دیگری جهت مشخص شدن وضعیت اموال در این ستون ثبت میگردد.
تبصره : برای حفظ و نگهداری و همچنین نظارت بر اثاثیه و لوازم پزشکی میباید ریز اثاثیه و لوازم پزشکی که در هر یک از قسمتها و اطاقها مورد استفاده قرار میگیرد و در فرم مخصوصی که در این رابطه تهیه گردیده و در دو نسخه ثبت و نسخا ول در محل مورد استفاده بر روی دیوار الصاق و نسخه دیگر در واحد حسابداری نگهداری گردد نقل و انتقال کلیه اموال از واحدی به واحد دیگر به اطلاع صاحب جمع اموال و اصلاح فرم مربوطه صورت خواهد گرفت.
6-1- دفتر صندوق
جهت تهیه کلیه دریافته و پرداختهای نقدی از این دفتر استفاده میگردد و دارای 8 ستون بشرح ذیل می باشد:
ستون 1- در این ستون تاریخ روز، ماه ، سال درج میگردد.
ستون 2- در این ستون شرح دریافت و پرداخت ثبت میگردد.
ستون 3- در این ستون شماره قبوض فروش رفته و یا شماره قبوض علیالحساب دریافتی و یا فیشهای واریزی ثبت خواهد شد.
ستون 4- در ین ستون وجوهات دریافتی از بابت تنخواهگردان ثبت میگردد.
ستون 5- مبالغ دریافتی از بابت فروش ثبت میگردد.
ستون 6- در این ستون مبالغ دریافتی از بابت ودیعه ثبت میگردد.
ستون 7- در این ستون خسارات پرداختی نقدی ثبت میگردد.
ستون 8- مبالغ پرداختی به بانک در ارتباط با وجوه دریافتی از بابت قبوض و ودیعه و مانده تنخواه در این ستون ثبت می گردد.
اهم فرمهای مورد نیاز در واحدها
7-1- سند حسابداری
چون روزنامه حسابهای عمومی بر اساس سند حسابداری تنظیم می گرد بنابراین برای کلیه عملیات مالی واحدها، از سند حسابداری بشرح ذیل استفاده میگردد.
تاریخ سند بر حسب روز، ماه، سال نوشته میشود.
شماره سند که از ابتدای سال از یک شروع و بطورمسلسل ادامه خواهد یافت با استفاده از ستون شماره 2 (شماره سند) دفتر روزنامه حسابهای عمومی و در زمان ثبت سند در دفتر روزنامه تعیین و در محل مخصوص سند ثبت می گردد.
ستون 1- در این ستون شرح موارد بدهکار یا بستانکار که گویای عملیات انجام شده باشد ثبت میگردد.
ستون 2- چون ثبت دفاتر معینی از روی اسناد تنظیمی (ستونهی جزء بدهکار و بستانکار) میباشد بنابراین شماره صفحهایکه اقلام جزء بدهکار و یا بستانکار در آن ثبت گردیده در این ستون ثبت میگردد.
ستون 3- در این ستون شماره شناسایی سایر اشخاص ثبت میگردد.
ستون 4- این ستون مخصوص شماره حساب بوده و با توجه به اینکه روش نگهداری حسابهای واحد درمانی بصورت دستی می باشد لذا از این ستون تا مکانیزه شدن حساب استفاده نخواهد شد.
ستون 5- در این ستون مبالغ جزء بدهکار ثبت خواهد شد.
ستون 6- در این ستون جمع مبلغ جزء بدهکار با توجه به سرفصل کل برای انتقال به ستون 8 دفتر روزنامه حسابهای عمومی ثبت خواهد شد.
ستون 7- این ستون نیز مخصوص شماره حساب بوده و با توجه به توضیح مندرج در ستون 4 از این ستون استفاده نخواهد شد.
این سرفصل دارای 2 حساب فرعی میباشد
1-1- ذخیره قبل از اجرای قانون الزام
این حساب طرف حساب کلیه اقلام دارائی های خریداری شده و موجود واحدهای درمانی در پایان سال 1368 میباشد که به موجب این دستورالعمل می باید به استناد اسناد و مدارد دفاتر مالی با احراز مراتب به قیمت واقعی و استاندارد جهت انعکاس در حسابهای سازمان به حسابهای سال 1369 واحدهای درمانی منتقل گردد.
2-1- ذخیره درمان
با توجه به ماده 26 قانون الزام جهت اجرای مفاد ماده 2 قانون الزام و ساخت و تجهیز و توسعه بیمارستانها و درمانگاهها و خرید زمین مورد نیاز برای ساخت بیمارستانهای و درمانگاهها همه ساله مانده حساب درآمد حاصله از درمان غیربیمه شدگان و همچنین مانده حساب سهم درمان مصوب و مابه التفاوت سهم درمان مصوب و سهم درمان به میزان وصولی در پایان هر سال مالی در این حساب منظور میگردد.
تبصره یک : این حساب مخصوص اداره تمرکز حسابها و تراز نامه بوده و در موقع تنظیم ترازنامه میزان ذخیره فوق را محاسبه و به حسابها منظور مینماید و واحدهای درمانی از بابت این حساب عملیاتی انجام نخواهند داد.
2- ذخائر استهلاک
این سرفصل کل شامل 3 حساب فرعی است که تماماً مربوط به اداره تمرکز حسابها و ترازنامه میباشد بنابراین واحدهای درمانی از بابت این حسابها، عملیاتی انجام نخواهد داد.
1-2- ذخیره استهلاک اموال غیرمنقول درمانی
نظر به اینکه اموال غیرمنقول درمانی تحت مالکیت سازمان کلاً در حسابهای سازمان منعکس بوده و ذخیره مربوط نیز همه ساله در تراز نامه سازمان منظور گردیده لذا اداره تمرکز حسابها طبق رویه معمول اقدام خواهد نمود.
2-2- ذخیره استهلاک اثاثیه اداری و لوازم پزشکی
عملیات این حساب نیز منحصراً توسط اداره تمرکز حسابها و و ترازنامه انجام گرفته و همه ساله معادل 15% در سال آخر 10% از بهاء تمام شده اثاثیه و لوازم پزشکی مستهلک نشده که به ترتیب سالهای خرید توسط هر واحد ردیف خواهد شد به شرح زیر محاسبه و به حساب مربوطه منظور خواهد شد.
1-2-2- جهت اثاثیه موجود لغایت سال 62 به میزان 100% ذخیره قبل از اجرای قانون الزام بدهکار و حساب ذخیره استهلاک بستانکار
2-2-2- جهت اثاثیه های موجود بعد از سال 62 لغایت سال 68 به نسبت سنوات و با توجه به نرخ استهلاک حساب ذخیره قبل از اجرای قانون الزام بدهکار و حساب ذخیره استهلاک بستانکار میگردد.
3-2-2- جهت اثاثیههای موجود بعد از سال 62 لغایت سال 68 به نسبت سنوات و با توجه به نرخ استهلاک حساب ذخیره قبل از اجرای قانون الزام بدهکار و حساب ذخیره استهلاک بستانکار میگردد.
3-2-2- جهت اثاثیه های خریداری شده در سال 69 حساب هزینه استهلاک اثاثیه اداری و لوازم پزشکی به نرخ 15% بدهکار و حساب ذخیره استهلاک بستانکار میشود.
3-2- ذخیره استهلاک وسائط نقلیه
با توجه به اینکه محاسبه ذخیره استهلاک از وظایف اداره تمرکز حسابها و ترازنامه می باشد از بابت محاسبه این حساب نیز واحدها هیچ گونه عملیاتی نداشته واداره تمرکز حسابها و ترازنامه همه ساله معادل 25% از بهاء تمام شده وسائط نقلیه مستهلک نشده مندرج در حساب وسائط نقلیه را که به ترتیب سالهای خرید ردیف خواهد شد به شرح ذیل محاسبه و به حسابهای مربوطه منظور خواهد گردید.
1-3-2- جهت وسائط نقلیه موجود لغایت سال 65 به میزان 100% ذخیره قبل از اجرای قانون الزام بدهکار و حساب ذخیره استهلاک وسائط نقلیه بستانکار می گردد.
2-3-2- جهت وسائط نقلیه خریداری شده بعد از سال 65 لغایت سال 68 به نسبت سنوات خرید حساب ذخیره قبل از اجرای قانون الزام بدهکار و حساب ذخیره استهلاک بستانکار می گردد.
3-3-2- جهت وسائط نقلیه خریداری شده در سال 69 حساب هزینه استهلاک وسائط نقلیه با نرخ 25% بدهکار و حساب ذخیره استهلاک وسائط نقلیه بستانکار می گردد.
4-2- سایر ذخائر
این سرفصل کل دارای یک حساب فرعی و منحصراً مخصوص اداره تمرکز حسابها و ترازنامه بوده و واحدها هیچ گونه عملیاتی از این بابت در حسابهای خود نخواهندداشت.
1-4-2- حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
با توجه به ماده 125آئین نامه امور مالی سازمان به هنگام تنظیم ترازنامه سالیانه بنا به تشخیص هیئت مدیره سازمان تا حداکثر 10% کل بدهکاران (در مورد بدهی غیر حق بیمه و خسارات) بعنوان مطالبات مشکوک الوصول ذخیره شده و به منظور تامین بدهیهای لا وصول مورد استفاه قرار خواهد گرفت.
گروه 2- گروه اموال غیرمنقول- منقول- امتیازات
1- اموال غیر منقول
این سرفصل کل دارای 3 حساب فرعی و به شرح ذیل می باشد.
1-1- زمین- بهای زمینهایی که توسط واحد خریداری و پرداخت می گردد در این حساب منظور می گردد.
2-1- ساختمانهای در جراین ساخت درمانی – کلیه وجوهی که بابت صورت وضعیتهای ساختمانی و طبق قرارداد تنظیمی به پیمانکار سازنده ساختمانی پرداخت می گردد و یا هزینههایی که برای ساختمانهای در دست ساخت راساً انجام می شود در این حساب منظور خواهد شد.
3-1- ساختمانهای درمانی- مبالغ پدراخت شده برای خرید و یا ایجاد ساختمان در شرایطی که تحویل سازمان شده باشد در این حساب ثبت خواهد شد.
در مورد ساختمانهای آماده که خریداری می شود بایستی سعی شود حتی الامکان قیمت زمین و ساختمان از هم جدا شده و هر یک در حسابهای مربوط به خود عمل گردد و چنانچه تفکیک قیمت زمین از ساختمان مقدر نباشد بهای خرید عرضه و اعیان به طور یکجا حساب ساختمان منظور تا با اخذ موافقت و از طریق ارزیابی کارشناس رسمی اقدام به تفکیک شود.
2- حساب اموال منقول
این سرفصل شامل سه حساب فرعی می باشد.
1-2- لوازم پزشکی- کلیه لوازم پزشکی که در واحدهای درمانی در دست استفاده بوده و قیمت آنها بیش از ده هزار ریال می باشد پلاک کوبی شده و در این حساب ثبت میگردند. فعالیت این حساب یا مربوط به انتقال مانده این قبیل دارائیها از سال قبل به سال مورد نظر بوده (با توجه به صورت برداری در تاریخ 1/1/69 واحد درمانی) و یا مربوط به خرید طی سال مورد عمل که بر حسب مورد به شرح ذیل در حسابهای واحد درمانی منعکس میگردد.
الف- در صورت انتقال از دوره قبل صدور سند بصورت ذیل خواهد بود.
حساب اموال منقول- لوازم پزشکی به قیمت خرید بدهکار و حساب ذخائر قانونی- ذخیره قبل از اجرای قانون الزام بستانکار
ب- در موقع خرید طی سال صدور سند بصورت
حساب اموال منقول – لوازم پزشکی بدهکار و حساب بانک ویا تنخواه گردان بر حسب مورد بستانکار
2-2- اثاثیه و لوازم اداری
کلیه لوازم و اموال منقول ادرای که قیمت آنها بیش از (10000) ده هزار ریال بوده و منصوب به پلاک نیز می باشد در این حساب ثبت می گردند و نحوه عمل ماند حساب اثاثیه و لوازم پزشکی می باشد.
تبصره :با توجه به اینکه برخی از اقلام اثاثیه کمتر از مبلغ /10000 ریال اعم از لوازم پزشکی و اداری دارای عمر مفید بیش از یک سال بوده و در عرف کم بها و پردوام نامیده میشوند. از قبیل میز- صندلی- مداد تراش رومیزی- بانچ و منگنه و غیره... اگر چه این اقلام بدلیل بهاء کمتر از 10000 ریال به حساب هزینه منظور میشود لیکن بعلت دارا بودن دوام بیشتر (بیش از یکسال عمرمفید) در دفتر اموال و اثاثیه جدا از فهرست اموال و اثاثیه جدا از فهرست اموال و اثاثیه که دارای پلاک هستند تحت عنوان اثاثیه و تجهیزات کم بها و پردوام ثبت می یابد. همانند اموال و اثاثیه تحت کنترل و نظارت باشد اسقاط و از بین رفتن اینگونه اموال نیز میباید تا تنظیم صورتجلسه انجام و یک نسخه از صورتجلسه بعنوان سابقه در کلاسور مخصوصی در همین رابطه بایگانی و حراست گردد تا در مواقع لزوم در اختیار مسئولین و مراجع ذیربط قرار داده شود.
3-2- حساب وسائط نقلیه
این حساب مخصوص ثبت بهای کلیه وسائط نقلیه موجود و خریداری بوده و ثبت آنها نیز همانندثبت اثاثیه و لوازم پزشکی میباشد.
از آنجائیکه برخی از اثاثیه ولوازم احتیاطی وایمنی موجود در هر وسیله نقلیه به بها تمام شده همان وسیله اضافه می شود لذا ضروری است کلیه لوازم خریداری شده جهت وسائط نقلیه (باستثناء تعمیرات در حساب تعمیرات نگهداری میشد) در حساب فوق ثبت میگردد.
تبصره یک- مسئولین حسابداری و صاحبان جمعدار کلیه واحدهای درمانی بایستی طی فرم ضمیمه صورت موجودی اموال و اثاثیه و وسائط نقلیه را جداگانه و با توجه به تاریخ خرید طبقهبندی نموده و ضمیمه اولین صورتحساب تنظیمی به اداره تمرکز حسابها و ترازنامه ارسال دارند.
تبصره 2- نظر به اینکه به موجب بند 2 ماده 19 آئیننامه اجرایی قانون الزام حفظ و نگهداری اموال، حساب اموال جزو وظایف اساسی صاحب جمع اموال و مسئول امور مالی واحدهای درمانی می باشد لذا مسئولین مربوطه مکلفند کلیه اموال منقول را با مشخصات کامل (نام جنس، شماره، پلاک محل مورد استفاده، سال خرید، مبلغ و سایر اطلاعات ضروری) در دفتر اموال ثبت نموده و با دقت فوقالعده مندرجات دفتر را که از لحاظ مبلغ با مانده حساب اثاثیه اداری و لوازم پزشکی همیشه برابری خواهد کرد با واقعیت موجودی اموال مذکور تطبیق و کیفیت اثاثیه را از لحاظ اسقاط از بین رفته قابل استفاده مشخص نمایند.
قابل توجه است که مسئولین حسابداری به نقل و انتقال کلیه اموال و اثاثیه اعم از اداری و پزشکی اشراف داشته و مطلقاً بدون اطلاع آنان نباید هیچگونه اثاثیهای از واحد درمانی خارج و نقل و انتقال اثاثیه در داخل واحد درمانی نیز به اطلاع واحد حسابداری و تائید مسئول مربوط و اصلاح فرمهای الصاقی بر روی دیوار صورت پذیرد.
3- حساب انبار و موجودیهای جنسی
کلیه مواد واجناس که مصرف تدریجی داشته تحت موجودیهای جنسی و برحسب مورد در چهار حساب فرعی تحت عنوان :
1-3- حساب انبار مواد مصرفی و خوراکی
2-3- حساب انبار دارویی
3 -3- حساب انبار ملزومات پزشکی
4-3- حساب انبار اثاثیه اداری