خلاصه:

اهداف این نوشته در بررسی و تحلیل تغییر کاربری اراضی روستایی – شهری، با استفاده از سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی می‌باشد. در این مطلب، 2 مطالعة چند زمانه در 2 سایت (مکان) مختلف اداره شده است.

اولین سایت شامل سه شهر در Morcco، و دومین سایت در آبادی Al-Ahsa در عربستان سعودی می باشد. هدف اصلی تحقیق اثرات شهرنشینی روی اراضی کشاورزی بوده است. اولین مطالعه روی 6 تصویر از (Spot-HRV) 2 تصویر از هر شهر و دومین مطالعه روی 2 تصویر از Land Sat-TM پایه ریزی شده بود. تصویر بصری از شبیه سازی ماهو.اره یا ما را قادر ساخته بود تا 3 نقشه از طبقه بندی اراضی و مطالعات مربوطه تهیه کنیم.

با استفاده از ابزارهای GLS بطور نسبی تخمین زده شده بود که تغییرات در طول 20 سال اخیر در Aorocco و 14 سال اخیر در Saudi Arabia اتفاق افتاده است. رویهم رفته تغییرات، نحوة تکامل محل پیدایش را روشن ساخته است و نقشه اثبات می کند که شهرنشیتی بطور اساسی اراضی کشاورزی را در امر فعالیتهای زمین خواری تحت فشار قرار داده است.

در نتیجه، RS و GLS با یکدیگر با دادة معینی می توانند، مورد استفاده قرار بگیرند جهت کمک به تصمیم گیرندگان برای آماده سازی نقشه های آتی، بخاطر یافتن گزینه های مناسب برای استقرار شهرسازی.

1. معرفی:

ابزارهای سنجش از دور همراه با GLS جهت جمع آوری، نمایش، ذخیره، تجزریه و تحلیلی و ارائه خروجی داده برای محیط زیست شهری و ...حومه استفاده شده اند، تا برنامه ریزان بتوانند مجموعه های دادة مطمئنی را جهت مدیریت بهتر مناطق شهری و حومة شهری، تهیه کنند.

RS و GLS می توانند استفاده شوند بخصوص در:

- تعیین محل و اندازة مناطق شهری

- توزیع مکانی مجموعه های کاربریهای اراضی مختلف

- شبکه نقل و انتقال اولیه و سازمان مربوطه

- سرشماریهای مختلف – سرشماریهای وابسته و شاخصهای اقتصادی – اجتماعی

- ساختارمناطق شهری برای مخابرات و مطالعات ارزیابی اثرات (ELA)و

- توانایی جهت پایش تغییرات در این خصوص در تمام مدت.

مجموعه دادة 1 و 2 و 6 می تواند از میان نقشه سازی هم پوشانی / کاربری اراضی و بررسی تغییر کاربری اراضی بیرون کشیده شود، که تکنولوژیهای مناسبی از طبقه بندی تصویر، تحلیل و بررسی تغییر استفاده می کند. مجموعه‌های داده باقیمانده بازهم باید بیشتر توسعه داده شوند کاملاً عملی شوند.

تغییر کاربری اراضی شهری-روستایی پدیدة خیلی بااهمیتی است که مشخصات مناطق شهری و حومة شهری، شهرها و واجه ها در بیابان و مناطق خشک را فرا می گیرند که بطور اساسی از فعالیتهای شهرسازی ناشی می شوند، نتیجة توسعة صنعتی و رشد جمعیت است و همچنین ناشی از مهاجرت می باشد به شهرسازی به عنوان یک موضوع مهم پرداخته شده و باید فشاری که شهرسازی روی اراضی کشاورزی حاشیة ممناطق شهری می آورد، مورد مطالعه قرار بگیرد.

در این متن، 2 مطالعه به نرنیب در کشور Morocco و در کشور عربستان صعودی انجام شده بود که بدین طریق تغییرات کاربری اراضی شهری بررسی شده است. هدف اصلی بررسی تأثیرات شهرسازی روی اراضی کشاورزی در 3 شهر Morocco و در واحه (آبادی) Al-Ahsa در عربستان صعودی می باشد.

اولین مطالعه روی 6 تصویر ماهواره ای پانکروماتیک (2 تصویر برای هر شهر) پایه ریزی شده بود که بوسیلة ماوارة Spot-HRV در طول 2 دهه یعنی (90-1980) بدست آمده بود. دومین مطالعه مربوط به آبادی Al-Ahsa در عربستان صعودی بود که روی 2 تصویر ماهواره ای چند طیفی از
Landsat-TM در طول 2 دوره زمانی، یعنی 1987 و 2001 پایه ریزی شده بود. در این 2 مورد مطالعاتی، نقشه های توپوگرافی، و مشاهدات میدانی متداول نیز استفاده شده بود.

روش شناسی پذیرفته شده شامل 4 مرحله بدین شرح است.

1. مطالعة جغرافیایی متمرکز. 2. بازنگری گسترده از روشهای بررسی تغییر کاربری اراضی 3. تفسیر بصری از تصویر ماهواره ای جهت تهیة نقشه های کاربری اراضی 4. تجزیه و تحلیل مکانی و مدلسازی از نتایج سنجش از دور.

2. تکنیکهای بررسی تغییر کاربری اراضی:

1-2. روشهای بررسی تغییر کاربری اراضی:

یک شرط لازم برای بررسی مزمن تغییر، یک موضوع ثبت شدة صحیح و با دقت از تصویر ماواره ای، همچنین ارائة بیکسهای رویهم قرار گرفتند از یک مکان مشابه می باشد. یک طیف گسترده از تکنیکهایی وجود دارد که برای بررسی تغییر کاربری اراضی مناطق شهری استفاده شده اند. این تکنیکها می توانند به دسته های زیر تقسیم شوند:

تصویر مرکب، مقایسه (سنجش) تصویر، سنجش یا مقایسة تصاویر طبقه بندی شده، ترکیب تصاویر طبقه بندی شده، طبقه بندی رادار.

1-1-2- روش تصویر مرکب چند داده ای:

تصاویر از دوره های زمانی مختلف را می توان ترکیب کرد و شکل یک تصویر منفرد مرکب را درآورد، در این صورت شاید تغییرات را بتوان از طریق تنوع در شن خاکستری یا رنگ تصویر استنتاج کرده روش افزایشی اغلب، بارها، برای بررسی تغییر بکار گرفته می شود که این روش شامل: هم پوشانی تصویر، تفاضل تصویر، نسبت گیری تصویر، فهرست پوشش گیاهی می باشد. نقش روش افزایشی در تحت فشار قرار دادن مناطقی است که تغییر نیافته اند و افزایش مناطقی است که تغییر یافته اند. این تصویر ترکیبی سپس طبقه بندی می شود. روش افزایشی می تواند بدین صورت تشریح شود:

- هم پوشانی تصویر، ترکیب 2 تصویر است، که برای رنگهای مختلف تعیین شده اند.

- تفاضل تصویر، شامل تفریق 2 تصویر یا 2 باند پیکسل بوسیلة پیکسل است (Pixel: کوچکترین واحد تبدیل به نقشه).

- نسبت گیری تصویر روی تقسیم باندها برای تولید تصویر نسبت گیری شده پایه ریزی شده.

- فهرست پوشش گیاهی جهت تناوب قائل شدن بین پوشش گیاهی و خاک بستر، بکار گرفته می شود.

2-1-2- روش سنجش (مقایسه) تصویر:

یک مقایسه می تواند تمایزی را بین تصاویر ماهواره ای جداگانه بریا زمانهای مختلف بوجود آورد. این تصاویر شاید تن خاکستری یک باند منفرد باشند یا تصاویر رتگی مرکب از چند باند باشند. تنوع تصاویر بین سیگنالهای زمانی – وقوع تغییر پوشش زمینی است.