کانسارهای کرومیت در جهان به دو صورت کرومیت های تیپ لایه ای که غالباً در کمپلکس های بزرگ لایه ای باسن پروتوزوئیک در دنیا یافت می شود. (مانند کمپلکس بوشولد در آفریقای جنوبی) و دیگری ذخایر تیپ آلپینی که در آن کانسار کرومیت به صورت عدسی شکل است و در سنگهای سرپانتینی شده بسیاری از افیولیتی آلپی مشاهده می شود، یافت می شود.

در ایران سنگهای افیولیتی کمربند آلپی مشاهده می شوند یافت می گردد.

در ایران سنگهای افیولیتی از گسترش و توسعه فراوانی برخوردار بوده و کانسارهای کرومیتی مهمترین پتانسیل معدنی در سنگهای افیولیتی هستند. ناحیه اسفندقه در جنوب کرمان از جمله مناطق افیولیتی در ایران است که از لحاظ ذخایر اقتصادی بسیار با اهمیت است. در این ناحیه کانسارهای کرومیت به صورت توده های عدسی شکل ونا منظم و پراکنده می باشند که در داخل سنگهای آذرین بازیک تا فوق بازیک قرار دارد.

بعلت پیچیدگی ساختار زمین شناسی مجموعه های افیولیتی هنوز روش مشخص و دقیقی برای اکتشاف کانسارهای کرومیت تیپ آلپی شناخته نشده است و اکتشاف کانسارهای کرومیت در مناطق افیولیتی معمولاً از طریق روشهای اکتشاف انجام پذیرفته است.

اصولاً در اکتشاف کانسارهای کرومیت آلپینی مشخص کردن ترکیب سنگ شناسی و بافتهای سنگ مطالعات ژئوشیمیایی سنگ میزبان و کانه کرومیت و همچنین مطالعات زمین ساختی در مقیاس میکروسکپی (فولیشن ها و لینیشن ها و لایه بندی ها) و ماکروسکپی اهمیت زیادی دارند.

با در نظر گرفتن این موضوع مطالعاتی در مناطق رزکوئیه در 7 کیلومتری شمال شهر بافت و ده شیخ در120 کیلومتری جنوب شهر بافت از ناحیه معدنی اسفندیه انجام شده است.

در گام اول برداشت های صحرایی و عملیات نمونه برداری در این مناطق انجام و سپس از نمونه های برداشت شده مقاطع میکروسکپی تهیه شد. با مطالعه نمونه ها ترکیب سنگ شناسی مناطق و وضعیت کانه کرومیت در کانسنگ های کرومیتی مشخص شده است.

به منظور تائید مطالعات سنگ شناسی بسیاری از نمونه ها مورد آنالیزXRD قرار گرفتند. هم جنین توسط روشهای تجربی ترکیب کانه کرومیت از طریق آنالیز XRD تعیین گردید.

در ادامه مطالعات انجام شده ترکیب شیمیایی تعدادی از نمونه های سنگی منطقه شامل سنگهای میزبان و سنگ دربرگیرنده کانسارهای کرومیتی توسط روش آنالیز XRF مشخص گردید و از این طریق نتایج بسیار با ارزشی در رابطه با روند تفریق ماگمایی و مکان تشکیل سنگهای افیولیتی در منطقه بدست آمد.

به منظور مشخص نمودن تیپ کانسارهای کرومیتی منطقه و هم چنین مکان تشکیل آنها در کمپلکس افیولیتی توسط آنالیز میکروسکپ الکترونی ترکیب شیمیایی کانه کرومیت تعیین گردید.

در نهایت نیز نقشه زمین شناسی به مقیاس 1:10000 از منطقه ده شیخ تهیه شده است.

مجموعه ای که در این جا گردآوری شده است، نتایج تمام مطالعات ذکر شده در بالاست که در 6 فصل جمع آوری شده است.

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات (1)

1-1 مقدمه

2-1 ترکیب پوسته اقیانوسی

3-1 نحوه شکل گیری پوسته اقیانوسی

4-1 دگرگونی در پوسته اقیانوسی

5-1 افیولیت ها و پریدوتیت های آلپین

6-1 فرق افیولیت ملانژ با افیولیت کلاسیک

7-1 منشأ افیولیت ها

8-1 نیروی محرک صفحات

9-1 دگرگونی در مجموعه افیولیتی

10-1 افیولیت های ایران

11-1 مشخصات افیولیت ملانژهای ایران

12-1 دگرسانی در افیولیت ملانژهای ایران

13-1 سن افیولیت ملانژهای ایران

فصل دوم : کلیات (2)

1-2 کانسارهای کرومیت ایران

2-2 کرمیت

3-2 تجارت جهانی کرم

4-2 تیپ کانسارهای کرومیت

1-4-2 کانسارهای کرومیت لایه ای

2-4-2 کانسارهای کرومیت انبانی

5-2 مقایسه کانسارهای کرومیت انبانی و کانسارهای کرومیت لایه ای

6-2 ساخت و بافت کانه کرومیت

7-2 انکلوزیونهای موجود در کانه کرومیت

8-2 ترکیب ماگما و ته نشینی کرومیت درکانسارهای تیپ لایه ای

9-2 تأثیر روابط سنگ و مذاب در شکل گیری کانسارهای کرومیت انبانی

10-2 دو مثال از کرومیتهای تیپ انبان

1-10-2 کانسارهای کرومیتی در افیولیت های عمان

2-10-2 کانسارهای کرومیتی گلمن در ترکیه

11-2 کانسارهای کرومیت ایران

فصل سوم : زمین شناسی و سنگ شناسی مناطق رزکوئیه و ده شیخ

1-3 زمین شناسی عمومی منطقه اسفندقه

2-3 موقعیت جغرافیایی مناطق رزکوئیه و ده شیخ

3-3 زمین شناسی منطقه رزکوئیه

4-3 نمونه برداری از منطقه رزکوئیه

5-3 مطالعات میکروسکپی بر روی مقاطع نازک منطقه رزکوئیه

1-5-3 سرپانتینیت های منطقه رزکوئیه

2-5-3 رخساره های دگرگونی در منطقه رزکوئیه

6-3 مطالعه مقاطع صیقلی منطقه رزکوئیه

7-3 زمین شناسی منطقه ده شیخ

8-3 نمونه برداری از منطقه شیخ

9-3 نتایج حاصل از مطالعه مقاطع نازک منطقه ه شیخ

10-3 کانی شناسی سنگهای پریدوتیتی منطقه ده شیخ

11-3 مشخصات عمومی کانسارهای کرومیت منطقه ده شیخ

12-3 مطالعه مقاطع صیقلی منطقه ده شیخ

فصل چهارم : مطالعات پراش اشعه X(XRD)

1-4 مقدمه

2-4 آنالیز شیمیایی XRD سنگها یمنطقه ده شیخ

3-4 آتالیز XRD سنگهای منطقه رزکوئیه

4-4 تعیین ترکیب شیمیایی کانه کرومیت از طریق نمودار XRD

1-4-4 مطالعه XRD کالسنگ کرومیتی منطق رزکوئیه و ده شیخ

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع