پروژه کارآفرینی پرورش ماهی قزل آلا در 57 صفحه ورد قابل ویرایش

آشنایی با شغل پرورش ماهی

مقدمه :

با توجه به جمعیت جهان که بطور دائم در حال افزایش می‌باشد و رشد آن در هیچ زمانی متوقف نمی‌شود بدون شک صنایع غذایی فعلی جهان پاسخگوی نیازها نخواهد بود و انسان باید به فکر منابع غذایی ویژه منابع پروتئینی جدید باشد .

یکی از راه های تأمین نیاز روز افزون به پروتئین . تولید آبزیان ، از جمله آبزیان پروتئینی است برای مثال : در نواحی که از شرایط محیطی و آب مناسب برخوردار است می‌توان اقدام به پرورش ماهیان سردابی از جمله ماهی قزل آلا نمود . این ماهی که گوشت آن طعم بسیار مطلوبی دارد می‌تواند به خوبی یکی از منابع پروتئین حیوانی جمعیت کشور ما ( به خصوص در مناطق روستایی ) باشد .

با توجه به دوره به نسبت طولانی پرورش ماهی قزل الا که در اکثرر مناطق کشور حدود 9 تا 10 ماه می‌باشد باید از طولانی بودن این دوره بیشترین برسانیم . استفاده 1 برای ایجاد شرایط مناسب جهت رشد ماهی ببریم تا وزن آنها را به ، بالاترین ، حدممکن ، برسانیم .

ماهی قزل آلا پرورشی برای رشد بیشتر و رسیدن به بالاترین . وزن در

انتهای دوره پرورش ، نیاز به شرایط و زمینه های مساعد کننده معینی دارد این نکته را از یاد نبریم که با توجه به اینکه منابع ، آبی مناسب برای پرورش ماهی قزل آلا محدود می‌باشد ، باید از منابع موجود بیشترین استفاده را ببریم یعنی در هر خردعة پرورش قزل آلا بیشتر از میزان ممکن ماهی را تولید کنیم تا بتوانیم به ستود اقتصادی مناسب دست یابیم . و آب وارد شده به خردعه نیز بیشترین استفاده و بهره گیری به عمل آید .





چکیده

این مجموعه از 5 استخر 2×20 در ارتفاع 5/1 با مساحت کل مجموعه 750 متر مربع تشکیل شده، موقعیت جغرافیایی این مجموعه در اتوبان کرج- قزوین دهداری کردان- روستای اغشت کیلومتر 3 جاده اغشت می باشد.



بافت این منطقه هم به صورت شهری (ویلایی) و هم به صورت روستایی می باشد. آب ورودی این استخر از آب رودخانه می باشد که توسط کانال به یک حوضچه‌ی رسوبگیر با ابعاد 5×4 و ارتفاع 80/1 وارد می شود و بعد از حوضچه ی رسوبگیر توسط یک کانال کوچک به 5 ورودی تقسیم می گردد و آب وارد استخر های ما می شود.



کارهایی که ما در این مجموعه انجام دادیم تمیز کردن استخر های ما بود که پس از تخلیه استخر جلبک ها و فزولات و غذاهای پس مانده را برای جلگیری از تولید میکروب و انگل و بیماری های خاص انجام دادیم. پس از این مرحله آبگیری استخر های ما بود که خروجی استخر را توسط چوب و پلاستیک می بستیم و استخر ها را آبگیری می کردیم، در این مجموعه از بچه ماهیان 20 گرمی به تعداد 20 هزار قطعه استفاده شده. مبلغ هر قطعه بچه ماهی 220 تومان می باشد که از شهرستان اراک خریدار شده و گواهی سلامتی آنها را خود دکتر پورزاهدی تشخیص دادند. بعد از انتقال بچه ماهیان به استخر از غذای دستی شرکت بهپرور برای غذا دهی ماهیان استفاده شده است. طول ماهیان 20 گرمی 5/13- 9 سانتی متر بود که در این مرحله از غذای FFT(پلت) با دانه بندی 5/2 میلی متر روزانه 5 بار غذادهی استفاده می شود. در این مجموعه ماهیان ما با سیکل پرورش 6-5 ماهه به وزن پرواری 600- 500 گرم رسیدند نکته قابل توجه افزایش وزن فوق العاده ماهیان در این مجموعه بود که آن هم به خاطر وجود آب رودخانه اغشت بود که املاح طبیعی را برای رشد ماهی در خود دارد.



خرید ماهیان را دکتر پورزاهدی 15 اسفند ماه از اراک انجام دادن و شهریور ماه به وزن پرواری گفته شده رسیدند. هم اکنون که ما در این مجموعه مشغول هستیم ماهیان به وزن پرواری گفته شده رسیده اند. از دیگر کارهای انجام شده توسط ما سورت بندی ماهیان بود که ماهیانی را که به دلایلی به وزن گفته شده نرسیده بودند سورت بندی کردیم. سورت بندی را با سورتر های 400 گرمی انجام دادیم. ما بعد از انجام این مرحله ماهیان بالای 400 گرمی را به استخر های بالایی انتقال دادیم دلیل آن هم میزان مصرف اکسیژن بیشتر برای ماهیان بزرگتر در ابتدای ورودی استخر بود و ماهیان کوچکتر را به استخر های پائینی منتقل کردیم. بعد از عمل سورت بندی و کاهش تراکم ماهی برای جلوگیری از عوامل بیماری زا همچون بیماری ایک و قارچ و ... و هم چنین کاهش استرس ماهیان از نمک طعام (kg10) در هر استخر استفاده کردیم. تعداد ماهیان مادر هر استخر حدود 900-800 قطعه می باشد. به غیر از نمک طعام از سنگ نمک هم برای جلوگیری از بیماری قارچ در ورودی استخر استفاده شد.



بیماریهایی که ما در این مجموعه تشخیص دادیم که آن هم اندک شمار بود . بیماریهای کاتاراکت انگلی (کدر شدن عدسی) و اگزوفتالمی (بیرون زدن یکطرفه چشم ) قارچ و از همه مهمتر بیماری ایک بود که علائم آن یک کیست سفید رنگ روی بدن ماهی بود و از دیگر علائم نیز بی اشتهایی ماهیان بیمار می باشد که به شکر خدا با استفاده از داروهای میکرو ویت (حاوی انواع ویتامین و مواد معدنی) از جمله ویتامین A با دوز مصرف 5 گرم در هر کیلو و همچنین پودر میکرو وت (اکسی تتراسایکلین) برای بیماری های عفونی و انگلی همچون ایک بود که با غذای GFT3، با دوز مصرف 10 گرم در هر کیلو غذا که با غذا اسپری شد و در 2 نوبت 8 صبح و 4 بعد از ظهر به مدت 10 روز استفاده کردیم. از دیگر مشکلات این مجموعه استرس به علت تغییرا دمایی آب به هنگام سرد شدن بود. بعد از بر طرف شدن این مشکلات غذا دهی را به غذای GFT3 در 3 مرحله صبح (8 صبح)، ظهر (12 ظهر) و بعد از ظهر 5 بعد از ظهر انجام دادیم.

پیشنهادات از دیدگاه ما:

اگر مساحت این مجموعه پرورشی بالاتر از 750 متر مربع می بود با توجه به هزینه ی حمل و نقل و غذا و ... حداقل صرفه ی اقتصادی بیشتری برای پرورش دهنده فراهم می کرد. ساخت یک فضای مناسب برای تجهیزات آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری و حداقل داشتن یک میکروسکوپ ساختن یک فضای انبار برای نگهداری غذای ماهی و جلوگیری از بروز قارچ در غذاها در صورت بارندگی و تغییرات دمایی، دیگر اینکه داشتن یک خط تلفن که به نظر ما خیلی ضروری می باشد، کشیدن حفاظ در محوطه پرورشی برای جلوگیری از ورود افراد و موجودات ناقل بیماری از دیگر مسائل نزدیک بودن به مسیر تردد مردم که از لحاظ اقتصادی امر مهمی می باشد.
کلیات

استفاده بهینه از منابع آبی خرد در جهت تولید ماهی با عنایت به بخشهای جمعیتی و محدودیت منابع آبی و خاکی کشور بر کسی پوشیده نسیت تولید پروتئین سفید و ایجاد امکان بالقوه به شرایط بالفعل در زمینه تشکیلات و پرورش آبزیان با توجه به تازگی بحث در نقاط غیر ساحلی کشور و عدم آشنایی مردم در این زمینه تولیدی و در عین حال سود آور از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . لذا در این راستا و با توجه به شرایط مساعد منطقه ( استان کردستان ) و وجود 554 حلقه چاه و 1146 دهنی ، چشمه و قنات و رودخانه های مهم شهرستان همانند قزل اوزن ، تلوار ، قمچقای ، اوزن دره .

اداره شیلات جهاد کشاورزی شهرستان بیچار فعالیت خود را در سال 1377 شروع و اقدام به شناسایی مناطق مستعد پروش ماهی نمود و بعد از گذشت سه سال پرمبزهایی مهمی‌ همچون مجتمع پرورشی ماهی قزل آلا در روستای قمچقای با ظرفیت تولید 170 تن در سال دو فرعة پرورش ماهی گرم آبی در روستای اصلوات آباد با ظرفیت تولید با ظرفیت تولید 8 تن در سال به بهره برداری رسیده است و این مقدار تولید فقط 20% ظرفیت کل منطقه را شامل می‌شود با توجه به مطالب فوق امید آن است ظرفیت های خالی منطقه که از جمله مهمترین آن سد خانگی روستای گلبلاغ با مساحت 176 هکتار و ذخیرة 8 میلیون متر مکعب آب گام مهمی‌ در جهت بهره وری تولید و اشتغال زایی منظقه برداریم .

1- پرورش ماهی قزل آلا :

ماهی قزل آلا از خانواده آزاد ماهیان و جزو ماهیان سرد آبی می‌باشد این ماهی جهت رشد و نمو نیاز به آب سرد و شفاف و مملو از اکسیژن دارد ماهی قزل آلا در زیستگاه طبیعی خود که اغلب رودخانه های سرد و زلال چشمه ها ، قنوات ، نهرها و دریاچه های آب شیرین می‌باشد ( حشرات کرم ها حصرون ها و سخت پوستان و … ) می‌باشد در استخرهای حاضر در کشور ما گونه ای که پرورش می‌یابد قزل آلای زنگین کمان است .

2- روش های پرورش ماهی قزل آلا :

1) پرورش ماهی قزل آلا به روش متراکم در استخرهای بتنی : در این روش می‌توان با استفاده از آب چشمه ها ، قنوات و رودخانه هایی که گل آلودگی ندارند و دمای آب آنها 12 تا 20 درجه سانتی گراد است اقدام به پرورش قزل آلا نمود . در این روش به ازای هر 7 متر در ثانیه آب ورودی به استخر می‌توان یک تن ماهی درهر دوره پرورشی 5 تا 7 ماهه تولید نمود .



گاز کربنیک + انرژی اکسیژن + غذا

انرژی مورد نیاز بدن خود را برای انجام فعالیت های زیستی مختلف تأمین کنند . به بیان دیگر ، در صورت عدم وجود اکسیژن یا وجود اکسیژن به مقدار ناکافی در آب و نرسیدن اکسیژن کافی به بدن ماهی فعالیتهای حیاتی ماهیها و مهمترین آنها ، سوزاندن غذا و تولید انرژی مورد نیاز بدن ماهی دچار مشکل و اختلال خواهد شد و ادامة حیات ماهی را غیر ممکن و در موارد شدید ، منجر به مرگ ماهی خواهد شد .

از طرفی ، ماهی قزل آلا بر خلاف موجودات خشکی ، نمی‌تواند از اکسیژن هوا استفاده کند و اکسیژن باید در آب موجود باشد که برای وجود اکسیژن در آب ، این گاز باید از هوا وارد آب شود و با آن حل گردد و بصورت محلول در آب درآید اگر چه در بیشتر موارد ، آبهای مناطق مستعد جهت پرورش قزل آلا از میزان کافی اکسیژن که به حالت محلول در آب در آمدهاست برخوردار می‌باشند (مقدار اکسیژن محلول آنها در حد کافی است ) اما جریان و حرکت آب و وزش باد یا جریان هوا ، به حل شدن اکسیژن هوا در آب کمک می‌کند تا مصرف اکسیژن محلول در آب توسط ماهیها و کاهش میزان اکسیژن محلول آب را با حل کردن اکسیژن جدید در آب ، جبران کند .

یکی از موارد تعیین کننده در این رابطه ، دمای آب استخر پرورش قزل آلا می‌باشد . در صورتی که دمای آب در استخرهای پرورش قزل آلا از حدود 20 درجه سانتی گراد بالاتر برود ، عمل حل شدن اکسیژن هوا در آب یا وارد شدن اکسیژن هوا به آب تا حد زیادی کاهش می‌یابد (این حالت ، اصطلاحاً «کاهش درجه اشباع گازهای محلول» نامیده می‌شود).

برای دست یابی به این هدف که مقدار اکسیژن محلول و موجود در آب در حد نیاز ماهیهای قزل آلای پرورشی باشد و همچنین سایر فعالیتهایی که برای ادامة حیات این ماهی لازم هستند ، نظیر تنفس ، هضم غذا ، سوختن غذا در بافتها و اندامهای بدن (یا سلول ها) به نحو مطلوب صورت گیرد ، بهتر است که دمای آب استخرهای پرورش این ماهی بین 12 تا 16 درجه سانتی گراد باشد .

مناسب ترین آب ، آبی است که دمای آن در حدود 16 درجه سانتی گراد باشد .

همچنین لازم به توضیح است که ماهی قزل آلا ، به دلیل اینکه به طور طبیعی تمایل به زندگی در آبهای سرد دارد و قادر به زندگی در این نوع آب می‌باشد ( که به همین دلیل جزء ماهیان سردابی به حساب می‌آید ) نمی‌توانند آبهایی را که دمای آن بالاتر از 20 درجه سانتی گراد باشد تحمل می‌کند . در چنین شرایطی ، تلفات استخرها شروع می‌شود زیرا برای انجام فعالیتهای حیاتی و از همه مهمتر سوختن غذا در بدن و تولید انرژی ، دمای آب باید در حد معینی باشد .

توضیح اینکه هر چه دمای آب پایین تر باشد ( آب استخر نباید یخ زده باشد ) میزان حل شدن اکسیژن هوا در آب ، افزایش می‌یابد . در ضمن ، هر قدر میزان اکسیژن محلول در آب ، در استخرهای پرورش قزل آلا ، بالاتر باشد (البته نباید از حد معینی فراتر رود زیرا حد بسیار بالای اکسیژن نیز مشکلاتی را برای ماهی ایجاد می‌کند ) اعمال حیاتی بدن ماهی ، به نحو بهتر و مطلوب‌تر صورت می‌گیرد که مهمترین آنها سوزاندن غذا و تولید انرژی در بدن است . در این حالت ، بهیود وضعیت سلامتی ، تغذیه و رشد بهتر ماهیها و سرانجام ، افزایش وزن و تولید مقدار بیشتر ماهی در مزرعه ، از دیگر نتایجی است که به آنها دست خواهیم یافت .

4-1-3- تأثیر مقدار اکسیژن محلل در آب بر رشد : درباره اهمیت این عامل محیطی بسیار مهم ، توضیحاتی در قسمت «تأثیر دمای آب بر رشد» داده شده . یاد آوری این نکته ضروری است که به منظور ایجاد شرایط مناسب برای رشد مطلوب و کافی ماهی قزل آلا ، مقدار اکسیژن حل شده در آب یا مقدار اکسیژن محلول در آب باید بالاتر از 6 میلی گرم در لیتر (006/0 گرم اکسیژن در هر لیتر آب ) باشد و چنانچه مقدار یاد شده از 4 میلی گرم در لیتر کمتر باشد ، باعث ایجاد اختلال در فعالیتهای حیاتی وقوع مرگ و میر و تلفات در آنها می‌شود . علاوه بر تأثیر دمای آب بر میزان اکسیژن محلول آب ، که پیش تر توضیح داده شد ، عوامل دیگری که بر مقدار اکسیژن محلول در آب تأثیر می‌گذارند .