چکیده:

پژوهش انجام شده در مورد مسئله رابطه بین خود پنداره و آرایش است. فرضیه این پژوهش عبارت بود از اینکه بین خودپنداره دختران با آرایش و دختران بدون آرایش تفاوت معنی داری وجود دارد. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شده است. نمونه مورد نظر از دانشجویان دختر دانشگاه آزاد (واحد قزوین) می باشد. این نمونه شامل 100 نفر که 50 نفر دختران با آرایش و 50 نفر دختران بدون آرایش هستند. لازم به ذکر است که به دلیل محدودیت‌هایی از نمونه 50 نفری دختران بدون آرایش کاسته شد و این نمونه به 93 نفر رسید.

در تجزیه و تحلیل داده ها از ارزش آماری T برای گروههای مستقل استفاده شده است که ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه خودپنداره کارل راجرز است.

در بررسی به عمل آمده نتایج حاکی از این است که بین خودپنداره دختران با آرایش و بدون آرایش تفاوت معنی داری وجود دارد. بطوری که افراد با آرایش از خودپنداره مثبت بالاتری برخوردار هستند یعنی به خود واقعی شان نزدیک تر هستند. آنچه را که می توان در آخر ذکر کرد این است که بیشتر افراد این پژوهش از خودپنداره پایینی برخوردار هستند بطوری که از 93 نفر فقط 28 نفر دارای خودپنداره نرمال بودند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول- مقدمه پژوهش

چکیده

مقدمه ........................................................................................................................... 3

بیان مسئله ...................................................................................................................... 6

اهمیت و ضرورت پژوهش ..............................................................................................7

هدف پژوهش ................................................................................................................9

فرضیه پژوهش ................................................................................................................ 10

تعاریف نظری .................................................................................................................. 11

تعارف عملیاتی ..................................................................................................................11

فصل دوم- ادبیات و پیشینه پژوهش

بررسی تاریخی نظریه های خود ........................................................................................ 14

مفهوم خود ........................................................................................................................ 15

مفهوم بخشیدن به خود ........................................................................................................16

چگونگی تشکیل خود ........................................................................................................ 17

رشد مفهوم خود .................................................................................................................. 18

تعریف خود از دیدگاه های تجربی و پژوهشی ....................................................................... 20

تعریف خود از دیدگاه های روان تحلیل گری............................................................................ 21

خود در دیدگاه مختلف روان شناختی ......................................................................................... 22

مفهوم خود از دیدگاه راجرز ......................................................................................................23

ثبات و هماهنگی خویشتن ..........................................................................................................24

مفهوم خود از نظر سالیوان...........................................................................................................26

خود از نظر اریکسون ...............................................................................................................26

خود از نظر یونگ ...................................................................................................................... 28

خود از نظرنوامبر........................................................................................................................29

خود در نظریه هارتر....................................................................................................................30

تغییر در محتوای مفهوم خود .......................................................................................................31

تغییر در ساختار خود یا تغییرات ساختاری ....................................................................................32

خود پنداره ................................................................................................................................ 33

خود انگاره در نظریه هورنای ................................................................................................ 34

خود پنداره و خوش بینی ........................................................................................................ 36

ویژگی های انسان کامل یا خود شکوفا در نظریه راجرز ...................................................... 38

پیشینه پژوهش ....................................................................................................................... 40

فصل سوم – روش پژوهش

جامعه آماری ......................................................................................................................... 51

نمونه و روش نمونه گیری ...................................................................................................... 51

ابزار پژوهش .......................................................................................................................... 51

روش نمره گذاری ............................................................................................................... 53

اعتبار آزمون ......................................................................................................................... 54

روش جمع آوری اطلاعات .................................................................................................. 54

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها

تجزیه و تحلیل داده ها .............................................................................................................59

تجزیه و تحلیل فرضیه تحقیق.............................................................................................................63

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری ................................................................................................................65

مشکلات پژوهش ...................................................................................................................66

پیشنهادها ...............................................................................................................................66

فهرست منابع. ....................................................................................................................... 67

ضمائم

نمونه تست راجرز ................................................................................................................. 70

مقدمه:

«خودت را بشناس[1]» سخنی است که از روزگاران قدیم خردمندان به آن اهمیت بسیاری داده اند ولی قدر و اهمیتش در این زمانه از همیشه بیشتر است. خودشناسی[2] فقط از راه اندیشیدن توأم با ملامت خویش و تأمل در حال دیگران و درباره روابط ما با افراد دیگر حاصل می شود. فکر و اندیشه در کار خویش، خواه و ناخواه همراه با کار درون بینی[3] است. انسان باید در ضمن این عمل، حالات ذهنی، ضربان قلب، کنش، وجدان، انگیزه، امیال و بیزاری های خود را نیز مورد توجه کامل قرار دهد. باید این حالات را نه فقط به همان گونه که وجود دارد بشناسیم بلکه آنکه را ارزیابی نموده راجع به هر کدام نظر خوب یا بد یا بی اثر بدهیم و روشن سازیم که آیا ریشه‌های دراز و صورت دائمی دارند یا موقت و گذران هستند(مک و گال 1362).

بی شک خودشناسی بزرگترین خدمت انسان به خودش است لازم است احکامی که انسان را به رستگاری می برد از عقاید و ایدئولوژی های دیگر تفکیک گردد. در این راستا اول باید انسان را شناخت و بعد کمبودها و دردهایش را یافت و واقعیت ها را که لازم است بررسی نمود و به گفتۀ «کامیل فلاماریون» هأهت شناس فرانسوی «ما چیزی را که می فهمیم حق انکار آن را نداریم» برای بررسی مسائل پیچیده خودشناسی نه تنها از دانش و علوم تجربی بلکه از تفکر، تعقل، الهام، علوم باطنی و بالاخره از وی هادیان بشر نیز باید استفاده کرد.

برای تغییر زندگی یک فرد یا یک ملت اول باید محور افکار او را تغییر داد در این راستا تقابل بین مادیت، معنویت، فعالیت و فضیلت را نباید از نظر دور داشت. و تکامل عالیترین هدف آفرینش است جزء در سایه این مطلب میسر نمی شود. برای رسیدن به کمال جز اینکه انسان ها ویژگی های خویش را بدانند و توفیقی در شناسایی خود داشته باشند راهی نیست. برای رسیدن به سعادت، شناخت خویشتن[4] و پرورش جان و تن هر دو لازم است در غیر این صورت از آمال و مقاصد انسانی دور می شود و به هدف زندگی نمی رسد و حفظ این تعادل را که برای فائق آمدن به مشکلات و ناخواستنی های زندگی است از دست می دهد (بهاری، 1366). خودپنداره[5] مجموعه‌ای است درونی و نسبتأ پایدار. شامل همه آنچه که اشخاص متعلق به خود می دانند از جمله جنبه های جسمی، اجتماعی، هیجانی، اعمال اختصاصی، شایستگی ها همراه با عناصر مادی با اهمیت (صدر السادات و شمس اسفند آباد، 1380).

خودپنداره تصوری است که از خودداریم و همواره با ما همراه است و ما آن را برای خود و طبقه بندی رفتارمان به کار می بریم. غالباً نقش اولیه خودپنداره این است که باعث ایجاد ثبات در رفتار شود. این امر به افراد کمک می کند که بتواند رفتار خود و کسانی را که با آنها در تعامل هستند به سادگی پیش بینی نماید.

آرایش خانم ها در دانشگاه یکی از موضاعاتی است که نظرات موافق و مخالف را نسبت به خود جلب کرده است. از آنجایی که انسان دوستدار زیبایی است برای زیبا جلوه خود (چه زن و چه مرد) به ظاهر خویش توجه می کند. اما گاهی تفاوت افراد در این توجه به ظاهر که به شکل های مختلف خود را نشان می دهد، مثلاً شیوه لباس پوشیدن، اصلاح مو و آرایش غلیظ و... بسیار زیاد است.

انسان در جریان زندگی دچار خلأها و کمبودهایی می شود که برای جبران آنها دست به اعمالی می زند. آرایش غیر معمول هم می تواند یکی از این اعمال باشد که ممکن است از خودپنداره پایین نشأت گرفته باشد. از آنجایی که رفتارهای ما تحت تأثیر خودپنداره پایین نشأت گرفته باشد. از آنجایی که رفتارهای ما تحت تأثیر خودپنداره است آرایش هم یکی از واکنش هایی است که می تواند تحت تأثیر خود پنداره قرار گیرد.

بیان مسئله :

مسئله مورد نظر در این پژوهش این است که :

آیا خودپنداره خانم های با آرایش بیشتر از خود پنداره خانم های بدون آرایش است ؟

اهمیت و ضرورت پژوهش:

آنچه را که باید در برخی از نظریه ها به آن توجه کرد این است که واقعیت هر پدیده صرفاً همان چیزی است که فرد خودش برداشت می کند. واقعیت برای هر فرد آن چیزی است که در قالب مرجع قیاس درونی و جهانی ذهنش در لحظه خاصی از زمان قرار دارد به عبارت دیگر، واقعیت مؤثر واقعیتی است که بوسیلة فرد ادراک می شود و ضرورت آن به این نحوۀ می توان اشاره کرد که درک رفتار هر فرد فقط از دیدگاه خود ولی امکان پذیر است و رفتار هر فردی باید در قالب قیاس درونی کل سازمان یافته مورد بررسی قرار گیرد. آنچه باعث رشد شخصیت فردی می شود کلیه رفتارهایی است که به وسیله تمایل ذاتی او به تحقیق «خود» بر انگیخه و هدایت می شود و این تمایل ذاتی در درجه اول به حفظ و تعالی اورگانیسم از راه ارضای نیازهای جسمانی توجه دارد. اما مهم آن که تمایل به تحقیق خود معیاری است که بوسیلۀ آن تمام جنبه های فرد مورد ارزیابی قرار می گیرند و فرد به این طریق کلیه تجاربی که در جهت تعالی و بقای خود هست به طور مثبت ارزشگذاری می کند. (طالشی، 1376)

خودپنداره در ساخت روانی افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا پنداره از شخصیت خود، تا اندازه ای تصور را راجع به محدویت هایش تعیین می کند و این عامل رفتارهای خود را طرح ریزی می کنند اگر تصویر از خود مثبت باشد. شخص دارای سلامت روان و اگر منفی باشد، فرد از لحاظ روانی ناسالم شناخته می شود. این موضوع بویژه برای کسانی که مسئول پرورش افراد، در زندگی هستند حائز اهمیت است. (شاملو، 1374).

رشد و تحول خودپنداره از بدو تولد آغاز و تا آخرین سال های بزرگسالی ادامه می یابد. خودپنداره تحت تأثیر یادگیری است و ابتدا به صورت آگاهی از عوامل خارجی و رفتار قابل مشاهده تجلی می کند، سپس دامنه وسیعتری را شامل می شود. و به قلمرو مسائل دیگری چون ساختار فیزیولوژیکی، ارزشهای درونی و رشد فلسفه فردی هر شخصی از زندگی گسترش می‌یابد. بسیاری از رفتارهای ما براساس تصوری است که ما از خود داریم و طبق آن رفتارهایی از خود نشان می دهیم. این رفتارها گاهی مخالف با هنجارهای جامعه است. آرایش در دانشگاه هم یکی از مسائلی است که نظرت مخالف را به خود جلب کرده است. طبعاً این رفتار می تواند به نحوی با خودپندارۀ افراد در ارتباط باشد با انجام این تحقیق می توان به رابطۀ بین آرایش و خودپنداره پی برد. اینکه آرایش از خودپنداره پایین نشأت می گیرد و یا بالعکس.

هدف پژوهش:

آنچه که در این پژوهش مد نظر است بررسی خودپنداره دختران دانشجوی با آرایش و بدون آرایش و یافتن راه حلی مبنی بر اینکه چگونه می توان خودپنداره مثبت را در افراد بوجود آورد و یا اینکه تقویت کرد در حقیقت بررسی فرضیه مورد نظر با طرح کامل و جامع نظریه های شخصیت و خودپنداره و رعایت بیطرفی در نقد و بررسی هر یکی از دیدگاهها بوده تا اینکه بتوان اولاً تصویری درست و منطقی از همه نظریه ها و یا حداقل عمده ترین آنها بدست آورد مبنی بر اینکه آیا خودپنداره در افراد با آرایش و بدون آرایش متفاوت است و ثانیاً با قرار گرفتن در جریانات پژوهش های مربوط به شخصیت و خودپنداره و نقش آنها در پیدایی و تکامل این نظریه‌ها و فرضیات خود به صورت محققی در آیند که درجه به کارگیری این نظریه ها در موقعیت عملی از توان لازم برای این کار برخودار باشند و هدف دیگر از پژوهش بررسی فرد در مورد خود در شرایط اجتماعی و فرهنگی خود آنها است و از این رو هر یک از آنها نقاط ضعف و قوت و حتی اغراق های خاص خود را دارند که گاه به نظر می رسد بعضی از افراد بیشتر به دنبال شناخت بهترین هستند و یا دیدی ارزشی و دستوری برای آنها دارند در حالی که هدف این است هر فرد با توجه به شرایط خاص خود و محیطی که پرورش یافته خود را ارزیابی کند تا از هر خدشه ای بر خود واقعی خود مبرا باشد.

در حقیقت آنچه مهم است درست بودن یا نبودن فرضیه پژوهش نبوده بلکه مفید بودن فرضیه و توانایی آن در تبیین رویدادها است که به آن اعتباری بخشیده و اهمیت آن را بالا می برد هدف دیگر از این پژوهش این است که در برابر پژوهش های تجربی و آزمایشگاهی که فقط گوشه ها یا جنبه های محدودی از شخصیت را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند. درباره ارتباط این گوشه ها یا جنبه های دیگر و در نتیجه درباره خودپنداره مفهوم خود و تحول شخصیت بحث و تحقیق نموده چگونه می توان خودپندارۀ مثبت را در افراد بوجود آورد و یا اینکه تقویت کرد و اینکه چگونه افکار تازه ای به میان آورد و حس کنجکاوی را برانگیخته و برای تحقیقات دیگر آماده ساخت و بدین طریق به پیش بردن علم کمک کرد.

فرضیه پژوهش :

خود پندارنده خانم های با آرایش از خودپنداره خانم های بدون آرایش است.

تعاریف نظری:

خودپنداره: آرنولد و بوگر[6] معتقدند، خودپنداره بخشی از خود است که در آگاهی هشیار قرار می گیرد. خودپنداره شامل تمام ادراکات، آگاهی ها، ارزشها و احساسات یک فرد و معروف هویت وی است (صدر السادات و شمس اسفند آباد، 1380).

مازلو اظهار می دارد که خودپنداره عبارت از این است که فرد خودش را آدم مفیدی بداند و دیگران نیز او را آدم بشناسند. این احساس وقتی ارضاء می شود که فرد احساس ارزش، معرفت، سودمندی و اطمینان یابد. (شاملو، 1374).

تعاریف عملیاتی:

خودپنداره:

خودپنداره متغیری است که از طریق آزمون خودپنداره راجرز سنجیده می شود و میزان خودپنداره برحسب نمره ای که فرد در این مقیاس می گیرد مشخص می شود.

دختران با آرایش: افرادی که از لوازمی چون خط لب، خط چشم، پنکک و رژگونه و غیره در تمام روزهای هفته از تمام لوازم یا از تعدادی از لوازم آرایش استفاده می کنند.

دختران بدون آرایش: افرادی که از لوازمی چون خط لب و خط چشم و پنکک و رژگونه و غیره در تمام روزهای هفته استفاده نمی کنند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول – مقدمه پژوهش

چکیده

مقدمه………………………………………………………………………3

بیان مسئله…………..……………………………………………………..6

اهمیت و ضررت پژوهش……………………………………………………7

هدف پژوهش………………………………………………………………9

فرضیه پژوهش……………………………………………………………11

تعاریف نظری………..…………………………………………………….12

تعاریف عملیاتی……………………………………………………………12

فصل دوم – ادبیات و پیشینة پژوهش

بررسی تاریخی نظریه های خود……………..………………………………15

مفهوم خود……….………………………………………………………16

مفهوم بخشیدن به خود…………….………………………………………18

چگونگی تشکیل خود………………………………………………………18

رشد مفهوم خود…………………………………………………………..20

تعریف خود از دیدگاههای تجربی و پژوهشی……...…………………………22

تعریف خود از دیدگاههای روان تحلیل گری…………………………………………23

خود در دیدگاههای مختلف روان شناختی…………………………………………. 25

مفهوم خود از دیدگاه راجرز……………..………………………………………..26

ثبات و هماهنگی خویشتن…………….…………………………………………..27

مفهوم خود از نظر سالیوان………………………………………………………28

خود از نظر اریسکون……………………………………………………………29

خود از نظر یونگ………………………………………………………………31

خود از نظر نوامبر خود در نظریه هارتر………….………………………………..34

تغییر در محتوای مفهوم خود…………………………………………………… 35

تغییر در ساختار خود یا تغییرات ساختاری……………………………………… 36

خود پنداره…………………………………………………………………….37

خود انگاره در نظریه هورنای……………………………………………………39

خودپنداره و خوش بینی…………………………………………………………40

ویژگی های انسان کامل یا خود شکوفا در نظریة راجرز …………………………….43

پیشینة پژوهش…………………………………………………………………46

فصل سوم – روش پژوهش

جامعه آماری……….….………………………………………………………57

نمونه و روش نمونه گیری……….……………………………………………….57

ابزار پژوهش……..……………………………………………………………..58

روش نمره گذاری………………………………………………………………60

اعتبار آزمون …..………………………………………………………………61

روش جمع آوری اطلاعات………………………………………………………62

طرح پژوهش…………………………………………………………………63

روش آماری………………………………………………………………… 64

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها

تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………….66

تجزیه و تحلیل داده ها….………….………………………………………… 71

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری……….….………………………………………………73

مشکلات پژوهش……….…………………………………………………… 75

پیشنهادات……….………………………………………………………… 75

فهرست منابع……………………………………………………………… 76

ضمائم

نمونه تست راجرز

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول نمرات خام…………..……………………………………………… 68

جدول نمرات خودپنداره…………………………………………………… 67

جدول T مشاهده شده و T بدست آمده…………………………………… 7

چکیده:

پژوهش انجام شده در مورد مسئله رابطه بین خودپنداره و آرایش است.فرضیه این پژوهش عبارت بود از اینکه بین خودپنداره دختران با آرایش و دختران بدون آرایش تفاوت معنی داری وجود دارد.در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شده است.نمونه مورد نظر از دانشجویان دختر دانشگاه آزاد(واحد قزوین) می باشد.این نمونه شامل 100 نفر که 50 نفر دختران با آرایش و 50 نفر دختران بدون آرایش هستند.لازم به ذکر است که به دلیل محدودیت هایی از نمونه 50 نفری دختران بدون آرایش کاسته شد و این نمونه به 93 نفر رسید.

در تجزیه و تحلیل داده ها از ارزش آماری T برای گروههای مستقل استفاده شده است که ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه خودپنداره کارل راجرز است.

در بررسی به عمل آمده نتایج حاکی از این است که بین خودپنداره دختران با آرایش و بدون آرایش تفاوت معنی داری وجود دارد.بطوری که افراد باآرایش از خودپنداره مثبت بالاتری برخوردار هستند یعنی به خود واقعی شان نزدیک تر هستند.آنچه را که می توان در آخر ذکر کرد این است که بیشتر افراد این پژوهش از خودپنداره پایینی برخوردار هستند بطوری که از 93 نفر فقط 28 نفر دارای خودپنداره نرمال بودند.

مقدمه:

«خودت را بشناس1» سخنی است که از روزگاران قدیم خردمندان به آن اهمیت بسیاری داده اند ولی قدر و اهمیتش در این زمانه از همیشه بیشتر است.خودشناسی2 فقط از راه اندیشیدن توأم با ملامت خویش و تأمل در حال دیگران و درباره روابط ما با افراد دیگر حاصل می شود.فکر و اندیشه در کار خویش،خواه و ناخواه همراه با کار درون بینی3 است.انسان باید در ضمن این عمل،حالات ذهنی،ضربان قلب،کنش، وجدان،انگیزه،امیال و بیزاری های خود را نیز مورد توجه کامل قرار دهد.باید این حالات را نه فقط به همان گونه که وجود دارد بشناسیم بلکه آنها را ارزیابی نموده راجع به هر کدام نظر خوب یا بد یا بی اثر بدهیم و روشن سازیم که آیا ریشه های دراز و صورت دائمی دارند یا موقت و گذران هستند(مک و گال 1362).

بی شک خودشناسی بزرگترین خدمت انسان به خودش است لازم است احکامی که انسان را به رستگاری می برد از عقاید و ایدئولوژی های دیگر تفکیک گردد.در این راستا اول باید انسان را شناخت و بعد کمبودها و دردهایش را یافت و واقعیت ها را که لازم است بررسی نمود و به گفتة «کامیل فلاماریون» هأهت شناس فرانسوی «ما چیزی را که می فهمیم حق انکار آن را نداریم» برای

بررسی مسائل پیچیده خودشناسی نه تنها از دانش و علوم تجربی بلکه از تفکر،تعقل،الهام،علوم باطنی و بالاخره از وی هادیان بشر نیز باید استفاده کرد.

برای تغییر زندگی یک فرد یا یک ملت اول باید محور افکار او را تغییر داد در این راستا تقابل بین مادیت،معنویت،فعالیت و فضیلت را نباید از نظر دور داشت.و تکامل عالیترین هدف آفرینش است جزء در سایه این مطلب میسر نمی شود.برای رسیدن به کمال جز اینکه انسان ها ویژگی های خویش را بدانند و توفیقی در شناسایی خود داشته باشند راهی نیست.برای رسیدن به سعادت،شناخت خویشتن1 و پرورش جان و تن هر دو لازم است در غیر این صورت از آمال و مقاصد انسانی دور می شود و به هدف زندگی نمی رسد و حفظ این تعادل را که برای فائق آمدن به مشکلات و ناخواستنی های زندگی است از دست می دهد(بهاری،1366).خودپنداره2 مجموعه ای است درونی و نسبتاً پایدار.شامل همه آنچه که اشخاص متعلق به خود می دانند از جمله جنبه های جسمی،اجتماعی،هیجانی،اعمال اختصاصی،شایستگی ها همراه با عناصر مادی با اهمیت(صدر السادات و شمس اسفند آباد،1380).

خودپنداره تصوری است که از خود داریم و همواره با ما همراه است و ما آن را برای خود و طبقه بندی رفتارمان به کار می بریم.غالباً نقش اولیه خودپنداره این است که باعث ایجاد ثبات در رفتار شود.این امر به افراد کمک می کند که

بتواند رفتار خود و کسانی را که با آنها در تعامل هستند به سادگی پیش بینی نماید.

آرایش خانم ها در دانشگاه یکی از موضوعاتی است که نظرات موافق و مخالف را نسبت به خود جلب کرده است.از آنجایی که انسان دوستدار زیبایی است برای زیبا جلوه دادن خود(چه زن و چه مرد) به ظاهر خویش توجه می کند.اما گاهی تفاوت افراد در این توجه به ظاهر که به شکل های مختلف خود را نشان می دهد،مثلاً شیوه لباس پوشیدن،اصلاح مو و آرایش های غلیظ و… بسیار زیاد است.

انسان در جریان زندگی دچار خلأها و کمبودهایی می شود که برای جبران آنها دست به اعمالی می زند.آرایش غیر معمول هم می تواند یکی از این اعمال باشد که ممکن است از خودپنداره پایین نشأت گرفته باشد.از آنجایی که رفتارهای ما تحت تأثیر خودپنداره است آرایش هم یکی از واکنش هایی است که می تواند تحت تأثیر خودپنداره قرار گیرد.

بیان مسئله:

مسئله مورد نظر در این پژوهش این است که:

- آیا خودپنداره خانم های با آرایش بیشتر از خودپنداره خانمهای بدون آرایش است؟

اهمیت و ضرورت پژوهش:

آنچه را که باید در برخی از نظریه ها به آن توجه کرد این است که واقعیت هر پدیده صرفاً همان چیزی است که فرد خودش برداشت می کند.واقعیت برای هر فرد آن چیزی است که در قالب مرجع قیاس درونی و جهانی ذهنش در لحظه خاصی از زمان قرار دارد به عبارت دیگر،واقعیت مؤثر واقعیتی است که بوسیلة فرد ادراک می شود و ضرورت آن به این نحوة می توان اشاره کرد که درک رفتار هر فرد فقط از دیدگاه خود وی امکان پذیر است و رفتار هر فردی باید در قالب قیاس درونی کل سازمان یافته مورد بررسی قرار گیرد.آنچه باعث رشد شخصیت فردی می شود کلیه رفتارهایی است که به وسیله تمایل ذاتی او به تحقیق«خود» برانگیخته و هدایت می شود و این تمایل ذاتی در درجه اول به حفظ و تعالی اورگانیسم از راه ارضای نیازهای جسمانی توجه دارد.اما مهم آن که تمایل به تحقیق خود معیاری است که بوسیلة آن تمام جنبه های فرد مورد ارزیابی قرار می گیرند و فرد به این طریق کلیه تجاربی که در جهت تعالی و بقای خود هست به طور مثبت ارزشگذاری می کند.(طالشی،1376).

خودپنداره در ساخت روانی افراد از اهمیت خاصی برخوردار است.زیرا پنداره از شخصیت خود،تا اندازه ای تصور را راجع به محدودیت هایش تعیین می کند و این عامل رفتارهای خود را طرح ریزی می کنند اگر تصویر از خود مثبت

باشد.شخص دارای سلامت روان و اگر منفی باشد،فرد از لحاظ روانی ناسالم شناخته می شود.این موضوع بویژه برای کسانی که مسئول پرورش افراد،در زندگی هستند حائز اهمیت است.(شاملو،1374).

رشد و تحول خودپنداره از بدو تولد آغاز و تا آخرین سال های بزرگسالی ادامه می یابد.خودپنداره تحت تأثیر یادگیری است و ابتدا به صورت آگاهی از عوامل خارجی و رفتار قابل مشاهده تجلی می کند،سپس دامنه وسیعتری را شامل می شود.و به قلمرو مسائل دیگری چون ساختار فیزیولوژیکی،ارزشهای درونی و رشد فلسفه فردی هر شخص از زندگی گسترش می یابد.

بسیاری از رفتارهای ما بر اساس تصوری است که ما از خود داریم و طبق آن رفتارهایی از خود نشان می دهیم.این رفتارها گاهی مخالف با هنجارهای جامعه است.آرایش در دانشگاه هم یکی از مسائلی است که نظرات مخالف را به خود جلب کرده است.طبعاً این رفتار می تواند به نحوی با خودپندارة افراد در ارتباط باشد با انجام این تحقیق می توان به رابطة بین آرایش و خودپنداره پی برد.اینکه آرایش از خودپنداره پایین نشأت می گیرد و یا بالعکس.