جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

1- ژئوپلیتیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

2 -2 – مفهوم ژئوپلیتیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2 – 2 – 1 – رابطه ژئوپلیتیک و توسعه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

2 – 2 – 2 – رابطه ژئوپلیتیک و اقتصاد . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2 – 2 – 3 – رابطه ژئوپلیتیک و سیاست . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2 -3 – مفاهیم مرتبط با ژئوپلیتیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2 – 3 – 1 – مفهوم ژئواکونومیک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

2– 3 – 2 – مفهوم ژئوکالچر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

2 – 3 – 3 – مفهوم ژئوپلیتیک انتقادی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

2 -4 – نقش دریاها در توسعه اقتصادی . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

2– 4 – 1 – مفهوم ساحل و ویژگی های آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

2 – 4 – 2 – مفهوم بندر و ویژگی های آن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

2– 4 – 3 – انواع بنادر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

2 – 4 – 4 – پیشینه بنادر ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

2 – 4 – 5 – مهمترین بنادر ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

2-1- ژئوپلیتیک

واژه ژئوپلیتیک برای اولین بار در سال 1899 توسط رودلف کیلن استـاد علـــــوم سیاسی دانشگاه اوپـــسالا (وگوته برگ)که تحت تاثیر کتاب "جغرافیای سیاسی" فردریک راتزل(1897.م) و کتاب "تاثیر نیروی دریائی در تاریخ" آلفرد ماهان(1898.م) قرار داشت ارائــه شد. و منظور وی از این واژه ((مطالعه ساختار جغرافیایی حکومت)) بود (میرحیدر،35،1386). از این رو ، او با اتخاذ مفهوم ((دولت ارگانیک)) راتزل، ظهور آلمان به عنوان قدرتی بزرگ را اجتناب ناپذیر و مطلـوب بر می شمرد. از نگـاه وی، نیازهای سوئد در چهارچوب بلوک تازه ای در اروپای مرکزی از کشورهای اسکاندیناوی و بالتیک تا اروپای شرقی و بالکان که تحت سلطه آلمان باشد، برآورده خواهد شد(زین العابدین،1389،39).

کیلن در ابتدا ژئوپلیتیک را یکی از پنج اصل برای درک دولت می دانست که چهار اصل دیگر عبارتند از اکونوپلیتیک، دموپلیتیک، سوسیوپلیتیک و کراتوپلیتیک. ژئوپلیتیک به عنوان نقطه اتکای تمامی موارد بالا، همه آن ها را نیز در خود دارد. رهیافت ارگانیک پویا، کیلن را به حمایت از این دکترین سوق داد که فرایندهای سیاسی به لحاظ فضایی تعیین می گردند. به علاوه، از آنجایی که دولت های بزرگ در اروپا تنها از طریق جنگ می توانند بوجود آیند، وی ژئوپلیتیک را در وهله نخست ((علم جنگ))می دید (کوهن،52،1387).

هرچند، نظرات کیلن انتزاعی بود و او کشورها را دارای ماهیّتی نظیر موجودات زنده می دانست؛ امّا، چنین نتیجه گرفت که حیات کشورها نهایتاً در دست انسان است. او پیدایش چندین قدرت بزرگ را حاصل توسعه طلبی کشورهای قوی می دانست. در فاصله میان دو جنگ جهانی، پیروان کیلن و راتزل به منظور ایجاد چهاچوبی برای توسعه طلبی ملی آلمان، ژئوپلیتیک را بکار گرفتند(زین العابدین،1389،40).

2-2- مفهوم ژئوپلیتیک

رودلف کیلن که اصطلاح ژئوپلیتیک را در سال 1899 وضع کرد، آن را به عنوان ((تئوری دولت به عنوان یک ارگانیسم جغرافیایی یا پدیده ای در فضا)) توصیف می کند. از دید کارل هاوسهوفر، پدر ژئوپلیتیک آلمان، ژئوپلیتیک علم ملی تازه ای از دولت می باشد،... دکترینی بر جبر فضایی تمامی فرایندهای سیاسی که بر بنیان های گسترده ای از جغرافیاف به ویژه جغرافیای سیاسی قرار دارد. در آستانه جنگ جهانی دوم، درونت ویتلسی، کارشناس آمریکایی در زمینه جغرافیای سیاسی، ژئوپلیتیک را به عنوان یک ((اصل جزمی ... که بر مبنای آن دولت به واسطه جایگاه آن در جغرافیای جهان اهمیت دارد)) رد کرد. ریچارد هارتشورن آن ها را به عنوان ((جغرافیای مورد استفاده برای اهدافی خاص که فراتر از تعقیب دانش قرار می گیرد)) تعریف کرد. بر خلاف جغرافی دانانی همچون ویتلسی و هارتشورن، ادموند والش، به عنوان یک دانشمند سیاسی تعریفی بر مبنای عدالت بین المللی ارائه داده و می گوید ژئوپلیتیک ((مطالعه ای مرکب از جغرافیای انسانی و علم سیاسی کاربردی می باشد که تاریخ آن را به دوران ارسطو، مونتسکیو و کانت باز می گردد))(کوهن،42،1387).

جرارد اتوتایل معتقد است، ژئوپلیتیک در قرن بیستم از تاریخ پرفرازو نشیبی برخوردار بوده وتوانسته است در رساندن معنی ارتباط کلی بین جغرافیا و سیاست موثر باشد ولی معنی کردن ژئوپلیتیک کاری بس مشکل است. زیرا معنی مفاهیمی چون ژئوپلیتیک تمایل به تغییر و تحول دارند و متأثر از دوره های تاریخی و ساختارهای نظام جهانی اند که انها خود تحول پیدا میکنند. او معتقد است کیلن و سایر متفکرین امپریالیستی، ژئوپلیتیک را به عنوان بخشی از دانش استعماری غربی فهمیده اند که از روابط بین سیاست عناصر طبیعی زمین بحث می کند(عزتی،74،1382).

پیتر تایلور جغرافیدان سیاسی انگلیسی وبنیانگذار فصلنامه معروف ((جغرافیای سیاسی)) مینویسد: ((ژئوپلیتیک عبارتست از، مطالعه توزیع جغرافیایی قدرت بین کشورهای جهان، به ویژه رقابت بین قدرت های بزرگ و اصلی)). او در این تعریف موضوع ژئوپلیتیک را قدرت دانسته که کیفیت پخش آن بین دولت ها در فضا و رقابت ها و مناسبات قدرت بین آنها را مورد مطالعه قرار می دهد(حافظ نیا،1390،29).

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

2-1 پیشینه تحقیق........................................ 16

2-2 برنامه ریزی.................................... 17

2-2-1 برنامه ریزی ناحیه ای......................... 17

2-3 شهر............................................ 17

2-4 مواد زاید جامد شهری............................ 18

2-4-1 زباله شهری .................................. 18

2-5 منابع تولید مواد زاید جامد شهری.................. 19

2-5-1 منابع تولید و انواع مواد زاید جامد موجود در آن 20

2-5-2 عوامل موثر در میزان تولید زباله.............. 21

2-5-3 خطرات بهداشتی مواد زاید جامد شهری............ 22

2-5-4 عوارض تولید و دفن زباله...................... 23

2-5-5 ترکیبات مواد زاید جامد شهری ................. 23

2-5-6 روشهای دفن مواد زاید جامد شهری................. 24

2-6 سیر تحولات مواد زاید جامد شهری در جهان.......... 24

2-7 سیر تحولات مواد زاید جامد شهری در ایران......... 26

2-8 ساماندهی....................................... 29

2-8-1 سیستم ساماندهی زباله در ایران................ 29

2-9 مکانیابی دفن زباله............................. 32

2-10 هدف از مکانیابی دفن زباله...................... 32

2-11 اهمیت دفن بهداشتی مواد زاید شهری .............. 33

2-12 مناطق مناسب برای دفن زباله....................... 33

2-13 مقررات مکانیابی محل دفن زباله های شهری از نظر مسایل زیست محیطی........................................................ 34

2-13-1 درآمد........................................ 34

2-13-2 دسته بندی عوامل موثر در مکان یابی محل دفن.... 36

2-13-3 فاصله محل جمع آوری تا مرکز دفن و دسترسی به جاده ها 46

2-13-3-1 دسترسی به تسهیلات برق رسانی آب و سیستم فاضلاب 46

2-13-3-2 استفاده کنونی و آتی از زمین.............. 47

2-13-3-3 جمع بندی معیارهای مکانیابی محل دفن ...... 47

2-1.پیشینه تحقیق

مسئله زباله نه تنها در شهر جعفرآباد مغان، بلکه در اکثر شهرهای کشور حتی در اقصی نقاط جهان یک مسله مهمی است و هزینه­های قابل توجهی را به خود اختصاص داده چنانچه بطور متعارف یک چهارم هزینه­های خدماتی را به خود اختصاص می­دهد. لذا از گذشته تاکنون به دنبال راهکارهایی برای غلبه بر این مشکلات بوده­اند تا حداقل هزینه­های اختصاص یافته به آن و کمترین تاثیرات منفی از آن را بر سلامتی افراد جامعه داشته باشد. بدین ترتیب تحقیقات زیادی در این زمینه شده است و همواره این تحقیقات به طور بسیار جدی در مراکز تحقیقاتی دنیا دنبال می­شود که عناوین برخی از مقالات منتشر شده در این خصوص در کنفرانسها و مجلات معتبر بشرح زیر است.

- هادی تره باری، فرهاد اخوان لیمودهی، امین جعفرقلی، " آلودگی کود کمپوست مخلوط حاصل از زباله های شهری و آثار نامطلوب آن برانسان"، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، 1389

- اکبر باغ وند، لیلا مشهدی میقاتی، "بررسی اثر دفن زباله در منطقه کهریزک بر آلودگی آبهای زیززمینی "، سومین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، 1388

90

2-2. برنامه­ریزی

کار گروهی، همکاری تخصصهای گوناگون به عنوان هماهنگ کننده(سرور،1384 :46).

2-2-1. برنامه­ریزی ناحیه ای

برنامه ریزی ناحیه ای گرچه الزاماً به عوامل غیر فضایی وابسته است، لیکن جنبه های فضایی عناصر یا پدیده فضایی، پایه واساس محتوای برنامه ریزی ناحیه ای را تشکیل می دهد. برقراری پیوند بین استقرار فضایی پدیده های کالبدی و شرایط اقتصادی-اجتماعی، بعد جدیدی از فعالیت برنامه ریزی ناحیه ای به شمار می رود. برنامه ریزی ناحیه ای متاثر از ارزشها و خواستهای جامعه است و در چهارچوب نظام ارزشی جامعه، معنی می یابد. با توجه به موارد مذکور، ناحیه، محل وقوع فعالیت است و محتوای اصلی آن را دو عامل فضا و فعالیت شکل می دهند(سرور،1384 :45).

2-3. شهر

شهر فضایی پیچیده است که تمام اجزای آن به صورت سیستماتیک در ارتباط نزدیک با یکدیگر می باشند، به طوری که ایجاد اختلال در هر کدام از اجزای این مجموعه باعث ایجاد اشکال در کل سیستم می شود(نیرآبادی، 1391 : 1).

شهر مجموعه ای است از پدیده های پیچیده که تمام اجزای آن به صورت سازمان یافته در ارتباط کامل با یکدیگر هستند، به طوری که ایجاد اختلال در هر کدام از اجزای این مجموعه، باعث ایجاد نارسایی در کل سیستم می شود، این بیانگر رابطه متقابل انسان و محیط است (مشکینی و همکاران، 1387).

2-4. مواد زاید جامد شهری

عبارت است از پسماندهای غذایی-ضایعات ساختمانی-خاکستر و مواد باقی مانده جامد قابل اشتغال و غیره قابل اشتعال مثل پلاستیک- چرم و منسوجات و چوب، شیشه، کاغذ و مقوا و مواد جامد و نیمه جامد ناشی از عملیات تصفیه آب (لجن و غیره) (فرهادی، 1378: 42).

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

1- پیشینه تحقیق----------------------------------------- 7

2-2- گردشگری------------------------------------------- 9

2-2-1- گردشگری از نظر لغوی------------------------------ 9

2-2-2- واژه توریسم------------------------------------- 9

2-3- تعریف و مفاهیم گردشگری----------------------------- 10

2-3-1- گردشگری------------------------------------------ 10

2-3-2- گردشگری داخلی (یا بومی)-------------------------- 11

2-3-3- گردشگری خارجی(یا بین‌المللی)---------------------- 11

2-3-4- گردشگری از بعد جغرافیایی------------------------- 11

2-3-5- گردشگری از بعد اجتماعی--------------------------- 11

2-4- فواید گردشگری-------------------------------------- 11

2-4-1- فرهنگی و اجتماعی--------------------------------- 11

2-4-2- اقتصادی------------------------------------------ 12

2-5- گردشگری در جهان------------------------------------ 12

2-5-1- آغاز جهانگردی در دوران باستان-------------------- 12

2-6- گردشگری در جهان------------------------------------ 13

2-6-1- آغاز جهانگردی در دوران باستان-------------------- 13

2-6-2- گردشگری در دوران قرون وسطی----------------------- 14

2-6-3- گردشگری در دوران رنسانس-------------------------- 15

2-6-4- گردشگری در دوران انقلاب صنعتی و بعد از آن--------- 15

2-6-5- گردشگری در ایران--------------------------------- 16

2-6-6- روند توسعه گردشگری در ایران قبل و بعد از انقلاب--- 16

2-7- روند شکل‌گیری گردشگری در گیلان----------------------- 18

2-8- رابطه‌ی جغرافیا و فعالیت‌های گردشگری----------------- 18

2-9- اشکال عمده توریسم---------------------------------- 19

2-10- انواع توریسم-------------------------------------- 19

2-11- مفهوم توسعه--------------------------------------- 20

2-12- تئوری قطب رشد------------------------------------- 20

2-13- توسعه پایدار-------------------------------------- 21

2-14-تاریخچه سیستم توزیع محصولات و خدمات گردشگرى--------- 22

2-15- تاریخچه شرکت‌هاى خدمات مسافرتى در ایران------------ 23

2-16- فدارسیون بین‌المللى اتحادیه آژانس‌هاى مسافرتى(UFTAA) 24

2-17- سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى و شوراى عالى میراث فرهنگى و گردشگرى-------------------------------------------------------- 25

2-18- انواع فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى---------------- 25

2-18-1- فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى برحسب نوع مجوز------ 25

2-18-2- فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى بر حسب بعد سازمانى-- 26

2-18-3- فعالیت شرکت‌هاى خدمات مسافرتى برحسب سطح فعالیت---- 28

2-18-4- کارگزاران مسافرتى(آژانس‌ها یا سفرگذارى‌ها)--------- 29

2-19- ساختار شرکت‌هاى خدمات مسافرتى---------------------- 29

2-19-1- واحد فروش و بازاریابى---------------------------- 29

2-19-2- واحد عملیات-------------------------------------- 30

2-19-3- واحد ذخیره‌ی جا----------------------------------- 30

2-19-4- واحد ادارى و اجرایى------------------------------ 30

2-19-5- واحد محاسبات و امور مالى------------------------- 30

2-19- کارکنان شاغل در واحدهاى خدمات مسافرتى------------- 31

2-19-1- مدیرعامل----------------------------------------- 31

2-19-2- مدیر فنى----------------------------------------- 31

2-19-3- مدیر تور----------------------------------------- 32

2-20- تور و اجزاى آن------------------------------------ 32

2-21- راهنمای تور--------------------------------------- 34

2-22- اهمیت راهنمایان در تورهاى گردشگرى----------------- 34

2-23- مسئولیت‌ها و وظایف راهنما-------------------------- 34

2-24- فرایند اجراى تور---------------------------------- 35

2-25- انواع سفرهاى گروهى که در داخل کشور برگزار مى‌شود--- 36

2-25-1- سفرهاى طبیعت‌گرا---------------------------------- 36

2-25-2- طبیعت‌گردى و راهنماى کویر------------------------- 37

2-26- دستورالعمل‌هاى ویژه برگزارکنندگان تور طبیعت-------- 38

2-1- پیشینه تحقیق

با وجود تحقیقاتی که در ارتباط با گردشگری صورت گرفته است، در زمینه تحقیق حاضر، کتابی مدون موجود نمی‌باشد ولی می‌توان به چند کتاب و مقاله در ارتباط با گردشگری و توریسم، به شرح ذیل اشاره نمود:

«فوتیس کیلیپیریسو استلا زارداوا» در سال2012 در مقاله‌ای با عنوان «توسعه گردشگری پایدار در یک محیط رو به تغییر» موضوعات مربوط به سازمان‌های گردشگری(آژانس‌های مسافرتی و سازمان‌های میهمان‌نوازی) را مورد بررسی قرار داد. آگاهی نسبت به مسأله گردشگری انبوه، محققان را به سمت گردشگری و محیط و نیز استفاده از روش‌ها و سیاست‌های قبلی توسعه توریسم سوق می‌دهد. مدیران، محققان، اساتید دانشگاهی، برنامه‌ریزان، متصدیان تور و مجامع بین‌المللی همانند UNEP و سازمان گردشگری جهانی به واسطه تضاد میان گردشگری انبوه و محیط به دنبال توسعه اشکال جدید گردشگری؛ بویژه برنامه‌های منتهی شده به حذف اثر گردشگری بر محیط، حفظ مزایای ملی و محلی توریسم هستند. لذا به دلیل وجود مسایل آلایندگی سازمان‌های ذیربط(یعنی آژانس‌های مسافرتی، متصدیان تور، هتل‌ها و سایر سازمان‌های میهمان‌نوازی و ...)، این روش‌ها نقش چندانی در حل معضلات نداشته و به عنوان یک راه‌حل جامع محسوب نمی‌شوند.

«کرنل نیکول جوکان»، «میهالا سابینا جاکان» در سال2013 در مقاله‌ای با عنوان «گردشگری و مسافرت در راستای توسعه اقتصادی» نوشته است: امروزه اکثر کشورها به دنبال غلبه بر تأثیرات مغایر بحران‌هایی هستند که در شناسایی موقعیت‌شان به دلیل رکود شدید و وخیم‌تر شدن شرایط اقتصادی با شکست مواجه هستند. گردشگری یکی از ارکانی است که باید از سوی دولت‌ها در سرتاسر جهان(به عنوان یک راه‌حل در تقویت رشد اقتصادی) مورد حمایت و پشتیبانی قرار بگیرد.

«رنجبریان»(1379)، در کتابی با عنوان «برنامه‌ریزی توریسم در سطح ملی و منطقه‌ای»، به بررسی اهمیت و شیوه‌های برنامه‌ریزی گردشگری پرداخته و فرایند برنامه‌ریزی گردشگر را ترسیم نموده، و چنین نتیجه گرفته که اتخاذ روشی منسجم و حفظ توازن میان عوامل اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی برای برنامه‌ریزی در امر گردشگری گامی مهم و اساسی است.

«خاکساری»(1382)، در مجموعه مقالات بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه گردشگری در جمهوری اسلامی ایران، پیرامون برنامه‌ریزی توسعه گردشگری، معتقد است که امروز همه‌ی کشورها، اعم از توسعه‌یافته و در حال توسعه و حتی کشورهای عقب‌مانده پذیرفته‌اند که هر توسعه‌ای تنها با برنامه‌ریزی امکان‌پذیر است. این موضوع بخصوص در ارتباط با توسعه پایدار بیشتر اهمیت می‌یابد. توسعه گردشگری پایدار، به دلیل اهمیت آن و تأثیرات بالقوه مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست‌محیطی که می‌تواند داشته باشد، بدون برنامه‌ریزی امکانپذیر و دست‌یافتنی نخواهد بود.

«نظری‌نژاد» و دیگران(1383)، در کتاب «نقش میراث فرهنگی و صنعت گردشگری در توسعه کشور و معرفی اولویت‌ها»، ایران را یکی از متمدن‌ترین کشورهای دنیا می‌داند که ابنیه تاریخی، بناهای فرهنگی و جاذبه‌های توریستی آن در همه کشورهای دنیا از شهرت بسیار بالایی برخوردار است و بسیاری از توریست‌های جهانی را برای مسافرت به این کشور ترغیب و تشویق می‌کند.

«نظری»(1388)، در پایان‌نامه خود تحت عنوان «برنامه‌ریزی توسعه توریسم در شهرستان مشکین شهر» با استفاده از مدل تحلیلی SWOT، افزایش درآمد و توسعه منطقه‌ی مورد مطالعه خود را مستلزم برنامه‌ریزی توسعه گردشگری دانسته و به این نتیجه رسید که برای تحقق توسعه گردشگری، نیازهای توسعه باید همزمان تعریف و برطرف شوند.

«رضوانی»(1385)، در کتاب «جغرافیا و صنعت توریسم»، این گونه نوشته که پیشرفت‌های متنوع تکنولوژی قرن حاضر موجبات پیشرفت ارتباطات، حمل و نقل، افزایش سرعت و آسایش نسبی مسافرت را در پی داشته که در نتیجه‌ی آن، انقلاب بزرگی در صنعت گردشگری به وجود آمد و به دنبال آن، ایجاد مراکز و خدمات گردشگری و فعالیت‌های مرتبط با آن توسعه یافت، تا جایی که گردشگری خارجی در سال‌های اخیر، منبع قابل توجهی برای تأمین نیازهای ارزی و ایجاد اشتغال بسیاری از کشورها بوده است و به عنوان یکی از اقلام صادراتی نامرئی، نقش مهمی را در عرصه‌ی تجارت جهانی ایفا می‌کند . این صنعت آن‌چنان در توسعه اقتصادی، اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صنعت نامرئی نامیده‌اند.