فهرست مطالب

فصل اول: آشنایی کلی با مکان کارآموزی 1

فصل دوم: ارزیابی بخش‌های مرتبط با رشته علمی کارآموزی 2

فصل سوم:‌ آزمون، آموخته‌ها، نتایج و پیشنهادات 3

مختصری در مورد دیوارحائل 6

فرم‌های پیشرفت کارآموزی

فرم پایان دوره کارآموزی

فصل اول

این پروژه در استان گلستان و شهرستان علی‌آباد کتول در محور محمدآباد ـ سیاه مرزگوی انجام می‌گیرد که در مناقصه‌ای شرکت برین سازان مروارید گرگان آن را به مبلغ 61000000 تومان برنده شد.

این پروژه به علت آن بنا می‌گردد که مسیر این جاده به علت همجواری با رودخانه و بارش‌های زیاد جوی در اکثر اوقات با مشکل تخریب مواجه بوده است. لذا اداره راه و ترابری به صورت مناقصه احداث دیوار حائل را به عموم واگذار کرد.

این محل در 22 کیلومتری جاده محمدآباد ـ سیاه مرزگوی می‌باشد و به علت واقع شدن در سرپیچ و قوس رودخانه تخریب زیادی آن را تهدید می‌کرد.

فصل دوم

رشته عمران با توجه به مکانیزه شدن دستگاه‌ها و پیشرفت علوم دیگر در کنار آن پیشرفت زیادی کرده و مسائل مختلف دیگری وارد آن شده است، از قبیل مقاومت در برابر زلزله، عایق‌های حرارتی و برودتی، عایق‌های صوتی و غیره که این رشته را بیش از پیش با سایر رشته‌ها مرتبط می‌سازد.

در این کارآموزی، رشته‌های مرتبط با کار عمران مختلف بودند:

1. اداره راه و ترابری؛

2. کارخانه سیمان؛

3. نیروهای انسانی؛

4. دستگاه‌های مکانیکی که خود یک وسیله بسیار لازم برای رشته عمران است.

فصل سوم

انسان از قدیم برای حفظ جان خود در مقابل عوامل طبیعی اقداماتی را بسته به امکانات و لوازم پیرامون خود انجام می‌داد. از آنجا که اکثر جاده‌های کوهستانی در دامنه کوه‌ها و در جوار رودخانه‌ها شاخه می‌شوند. لذا برای جلوگیری از ریزش سنگ و رانش کوه و همچنین برای پیشگیری از تخریب زیرسازی راه‌های در جوار رودخانه‌ها از دیوارهای حائل استفاده می‌گردد.

این دیواره‌ها در انواع مختلف بتنی، سنگی، آجری و غیره ساخته می‌شوند.

موضوع کارآموزی اینجانب، ساخت یک دیوار حائل سنگی نمای مالون‌کاری شده به ارتفاع 3 متر و به طول 130 متر در محور محمدآباد ـ سیاه مرزگوی علی آباد کتول می‌باشد.

این دیواره در کیلومتر 22 محور محمدآباد ـ سپاه مرزگوی در قسمت پایین دست جاده جهت جلوگیری از ریزش جاده و پیشگیری از شسته شدن (فرسایش جاده) توسط آب رودخانه احداث می‌گردد.

دیواره فوق به صورت سنگ‌چین ملاتی و نمای مالونی طبق نقشه می‌بایست اجرا گردد که محاسبات آن طبق تیپ ارائه شده توسط اداره راه و ترابری انجام شده است.

در ابتدا چون محل کار در جوار رودخانه قرار داشت، برای آنکه آب رودخانه وارد مخل کار نگردد، مسیر آن را بوسیله بیل زنجیری کوماتسو که به محل آورده شده بود، تغییر داده شد تا کار پی‌کنی به راحتی انجام گیرد. سپس بیل مکانیکی شروع به کندن زمین برای پی‌ریزی نمود.

پی موردنظر این دیواره به ابعاد 132×4×5/1 متر می‌باشد که توسط بیل در زمان 5 روزه خاک‌برداری می‌گردد و محل اولیه آن آماده می‌شود. حجم بتن‌ریزی پی طبق محاسبات تیپ موردنظر 792 مترمربع می‌باشد.

چون کندن مکان پی توسط بیل به صورت دقیق و صاف و یکدست نیست، لذا پس از کندن توسط بیل چند کارگر شروع به صاف کردن دیواره و سطح کف پی می‌کنند تا برای ریختن بتن مگر آماده گردد. سپس بتن مگر که عیار سیمان آن 150 کیلوگرم/مترمکعب است، توسط دستگاه بتونیر آماده می‌گردد و در کف پی ریخته می‌شود تا سطح کف پی صاف و یکدست و تراز گردد. از طرف دیگر بتن پی که ریخته می‌شود، با خاک کف پی در تماس نباشد و آب سیمان آن جذب خاک نشود (خاصیت بتن مگر).

پس از خشک شدن مگر روی آن به ابعاد پی ذکر شده قالب‌بندی می‌کنند. قالب‌ها پس از روغن‌کاری سطح آن که با بتن در تماس است. برای جلوگیری از چسبندگی آن با بتن توسط پشت‌بند و سیم آرماتوربندی در جای خود محکم می‌شوند. این قالب‌بندی به صورت هر 5 متر به 5 متر انجام می‌گیرد و بین هر قالب‌بندی در حدود 5 سانتیمتر فاصله ایجاد می‌نمایند تا به عنوان درز انبساط عمل نماید تا در کم و زیاد شدن حجم بتن در تابستان و زمستان از فشار پی و در نتیجه ترکیدن آن جلوگیری شود و این درزها را توسط یونولیت پر می‌کنند تا آشغال و سنگ درون آن را پر نکند.

پس از قالب‌بندی بتن که با عیار 250 و توسط 2 دستگاه بتونیر و کارگران آماده شده درون این قالب‌ها ریخته می‌شود و بتن در مراحل مختلف چند بار با دستگاه ویبراتور ویبره می‌شود تا هوای محبوس در بین خارج شده و بتن متراکم شود. کارگران در هر روز حدود 20 مترمربع بتن‌ریزی می‌کردند و پیش می‌رفتند. هنگامی که کار بتن‌ریزی پی به اندازه 20 متر تا 30 متر پیش ‌رفت و پی خشک شد، سنگ‌هایی که از رودخانه جمع‌آوری شده بودند، توسط تراکتور به محل پی انتقال داده شده و در آنجا سنگتراش‌ها، سنگ‌هایی را که قابلیت تراش داشتند، با چکش‌های فلزی مخصوصی و با مهارت خاصی به صورت مکعبهایی درمی‌آوردند که ابعادشان حدوداً 20×20 یا 30×30 بود.

پس از آن سنگ‌های تراش خورده را در نما مانند اجرچینی (کله راسته) می‌چینند (برای جلوگیری از گسستگی و ایجاد شدن درز بین دو رج سنگ) در این دیواره چینی سنگی پس از چیدن یک رج سراسری در نما پشت آنرا نیز با ملات و قلوه سنگ‌های تراش نخورده رودخانه‌ای پر می‌کنند تا قطر دیوار به حدود 3 متر برسد.

سپس رج ردیف بعد را در نما ادامه می‌دهند و پس از اتمام طبقه بالا پشت آن را پر می‌کنند. این کار تا ارتفاع حدود 1 متر انجام می‌شود. سپس ادامه کار نما به همان حالت می‌باشد، ولی از پشت کار حدود 40 سانتیمتر عرض دیوار کمتر می‌شود تا کار به صورت پله اجرا شود. در فاصله 2 متری نیز دوباره 40 سانتیمتر کار از پشت کم می‌شود تا پله بعدی ایجاد شود (پله کردن کار باعث پخش شدن بار بر روی دیواره به صورت یکدست می‌شود).

یادآوری می‌شود که کار در نما مقدار کمی به سمت داخل شیبدار می‌باشد تا مقاومتش در مقابل فشارهای وارده بر اثر بارگذاری بیشتر ‌گردد. این کار تا اتمام 130 متر دیوارچینی ادامه پیدا می‌کند. پس از اتمام کار دیوارچینی، درزهای نما با ملات ماسه بادی و سیمان به نسبت 50 به 50 درزگیری می‌شود و نمای خوبی به کار می‌دهد.

کار پس از اتمام صورت جلسه شده و به ناظر و نماینده کارفرما تحویل گردد.

یادآوری می‌گردد پس از اتمام کار پشت دیواره توسط اداره راه و ترابری قلوه سنگ‌های ریخته شده و جاده نیز با این دیواره عریض‌تر گردید.

پیشگفتار:

بدرستی قدمت استفاده بشراز سر پناه و یا به طور کلی به مفهوم امروزی قدمت استفاده بشر ازمسکن معلوم نیست. ولی تقریبا آنرا می توان همزمان با پیدایش بشریت دانست. زیرا چنین گمان می رودکه بشر ازهمان ابتدابرای مصون ماندن ازبرف و باران وسرما وگرماوحمله حیوانات وهمچنین حمله سا یر اقوام به غارها پناه برده است.واین غارها را می توان اولین محل سکونت برای بشر دانست.وازآن زمان تا کنون انسان ها همیشه به فکر آن بوده اند که مسکنی راحتتروبهتر برای خود تهیه نمایند.

علمی و فنی مشکلات بسیاری را حل نموده در ساختن مسکن نیز مانند سایرامور تحولات عمده ای به وجود آورد و دیگر ساختن خانه های تک واحدی جوابگوی احتیاجات جوامع بشری نبوده است و به همین علت سیستم خانه سازی بکلی دگرگون شده واستفاده از مصالح مقاوم نیزمانند فولاد و سیمان در ساختمان رایج گردیدو در اثر دسترسی به این مصالح و امکانات دیگر گسترش شهرها از افقی به عمودی تبدیل شد و امرآپارتمان و آپارتمان سازی در ساختمان های چندین طبقه متداول گردید.

با وجود اینکه هر ساله به مقدار زیادی به تعداد مسکن اضافه می شود و در بیشتر ممالک پیشرفته تخریب ساختمانهای قدیمی نیز در شرایط معمولی مجاز نمی باشد به عبارت دیگر به جای چند واحد مسکن جدید یک واحد مسکن قدیمی را خراب نمی کنند.هنوز در هیچ یک از ممالک دنیا مشکل مسکن حل نشده ,بلکه هر روز به تعداد متقاضیان مسکن اضافه می شودوهنوز حتی در پیشرفته ترین ممالک دنیا قسمت عمده ای از درآمد خانواده صرف سکونت می گردد.

بدین لحاظ در تمام دنیا خصوصا درمملکت ما باید به امر ساختن مسکن و استفاده هر چه بهتر و بیشتر از مصالح ساختمانی توجه مخصوص شود و برای رسیدن به این هدف راهی جز استفاده از دانش نوین امروزی وهماهنگی تجربیات کارگاهی با علم دانشگاهی نداریم و باید بپذیریم که در قرن بیست و یکم قرار داریم و دیگر راههای سنتی کار سازنیست.

شرح نحوه ی اجرای اسکلت فولادی

پس از اینکه بتن فنوداسیون به طور کامل عمل ذکر می شود و به مقاومت نهایی خود رسید ، اقدام به ساخت – مونتاژ و برپاکردن اسکلت سازه می شود .

درسازه هایی که دیواربرشی به عنوان عاملی برای جذب و تحمل نیروی زلزله درآنها به کارمی رود و نیزسازه هایی که سیستم مهربندی جانبی آنها باربندی است به طور کلی روشهای مونتاژ یکسان است و تفاوت چندانی باهم ندارندباید برای مونتاژ و ساخت ستونهای اسکلت نکاتی را درنظر داشت .

هرچند این نکات به ظاهر ساده و پیش پا افتاده باشد.

قبل از برپاکردن و مونتاژ وساخت ستون ها ابتداجوشکار بااستفاده از آهن های مستعمل که ازساختمان قبلی به جامانده یا از آهن های موجود صفحه ای فلزی را که سطح آن باروغن سوخته چرب می کنند آماده می سازند این صفحه ی را شاستی می نامند . سپس شاخه های آهن موجود درکارگاه را بر روی شاستی قرار می دهند وباتوجه به نقشه های اجرایی فازه شیب ستون ها را می سازند . معمولاً ستونهای اجراشده دراسکلت های فلزی ازنوع دوبل ، دوبل با ورق تقویتی ( در بال یا جان ستون )

ستون های دوبل نردبانی – ستون سوبله ( باورق و یابدون ورق تقویتی ) می باشد.

جوش کار باتوجه به نحوه جوش محاسبه شده توسط محاسبه جوش لازم را برای اتصال ستونها انجام میدهد .

ازانواع وضعیت جوش کاری وضعیت تخت یاکفی از همه آسان تر است .

( برای آشنایی باوضعیت های جوش کاری و انواع جوش به کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی تالیف نقشه تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان مراجعه شود ).

زیرادراین حالت جوش کاری با شش جوش به اطراف بسیار کم است . به عنوان سرپرست کارگاه باید ظاهرجوش حداقل چک شود درجوش تخت خط جوش باید صاف و منظم باشد و بریدگی درکناره جوش دیده نشود . درجوش خوب گل جوش به آسانی برداشته می شود . درحین جوش کاری ، باید شدت جریان ولتاژ وسرعت حرکت الکترود درمحل جوش مناسب باشد. دقت شود که بعدجوش به طور کامل یعنی آنچه که محاسبه درنقشه ها آورده است اجرا شود .

الکترود مورداستفاده درکارگاه :

الکترود E6013 : الکترود همه وضعیت با جریان یکسو و متناوب و با قطبیت مستقیم است.تمیزکردن گل جوش این الکترود بسیار راحت است .

این الکترود عمل قوس آرامتر و سطح جوش صاف ، باموجهای ریز و ملایم است .

درحین جوش ورق های ستون های دوبل نردبانی بهتراست تاحداقل جوشکاری به نحوی انجام شود تاخط جوش قطع نشود تاجوش یکسره اجرا شود .

جوش براکت های زیرتیرها نیز باید کامل باشد و براکت ها به طور کامل به جان یا بال ستون جوش داده شوند که تمامی این موارد باید توسط مهندس ناظر که درکارگاه است چک شود .

پس از این که ستون ها را طبق آنچه درنقشه های سازه ای آمده است ساختند اقدام به برپاکردن ستون می کنند قبل از برپاکردن ستون نیز باید ورق های تقویت و لچکی های پای ستون ها را نیز به طور کامل جوش دهند . برای بلندکردن ستون ها با جرثقیل انتهای ستون را با الکترود جوش کا ری سوراخ می کنند تاقلاب جرثقیل از آن عبور کرده تا آن را بلند کنند .

درصورت وجود بادبند دراطراف ساختمان بهتراست قبل ازبلندکردن ستون ها بهتراست بادبندها را درمحل های آنها جوش دهیم ، این کار یک مزیت داردو آن این است که ازایجاد وضعیت جوشکاری سربالا یا قائم اجتناب می شود و جوش کاری درهمان وضعیت تخت باقی خواهدماند و اتصال پروفیل های بادبندی به صفحات اتصال آنها بهترانجام می شود . پس از سوارکردن ستون ها درمحل خود طبق نقشه باید پل ها را به ستون ها جوش دهند . جوش کار فاصله ی آکس تا آکس ستون را مجدداً اندازه میگیرد . تاطول پل ها را بدست آورد و به طول مناسب از پروفیل موجود برش زند . درسقف های تیرچه بلوک بهتر است از پل های لانه زنبوری و درسقف های کامبوزیت از پل هایی که از پروفیل های I شکل هستند استفاده گردد .

تمامی ستون ها و بادبندها به طور کامل باضدزنگ پوشانده شو د .

دروسط پروفیل های بادندیک تکه ورق کوچک جوش می دهند تاطول کمانش قطر بادبند کاهش یابد و مقاومت آن بیشتر شود . پل های زنبوری ازآنجا که دربرابر نیروهای برشی دچار ضعف هستند درهردوانتها با ورق جان راتقویت می کند .

آنچه که درساختمان های بااسکلت فلزی اهمیت دارد جوش کاری واجرای صحیح آن است زیراتمامی اتصالات توسط جوش متصل می گردند بس ناظر عالیه و مستقیم کارگاه باید به نحوی کارجوشی کارکنترل دقیق داشته باشد تاکیفیت کاربهتر شود .

اسکلت فلزی:

اجزا تشکیل دهنده ساختمانهای فلزی:ساختمان های فلزی از اجزا مهم زیر تشکیل می شود:

1-ستون ها

2-پل یا تیر های اصلی

3-تیرچه ها

4-پروفیلهای اتصال مانند نبشی و تسمه و...

ستون:

در ساختمانهای فلزی وساختمانهای بتنی به آن قسمت از اجزا که تحت نیروی فشاری واقع هستند ستون می گویند.ستونها از مهمترین و حساسترین اجزا ساختمان فلزی می باشند .بار سقفها به وسیله پلها به ستون منتقل شده و به وسیله ستون به زمین منتقل می شود .قسمتهای مختلف ستون به قرار زیراست:

1-قسمتهای اصلی ستون 2-تسمه های اتصال دهنده

3-صفحه های تقویتی 4-جوش

5-اتصال ستون به صفحه زیر ستون

1-قسمت اصلی ستون:قسمت اصلی ستون عبارت است از آن پروفیلی که بارهای فشاری را تحمل می نماید.برای ساختن ستونها می توان از پروفیلهای مختلف استفاده نمودمانند دو عدد تیرآهن Iمعمولی ویا یک عدد تیرآهن بال پهن و غیره .در مواردیکه بار ستون زیاد است می توان از سه عددتیرآهنIکه به شکلهای مختلف به همدیگر وصل شده استفاده نمود و در طبقات بالاتر که بار ستونها کاهش می یابد می توان از ادامه یکی از آهن ها خودداری کرد.برای ساختن ستونها از دو یا سه عدد Iمعمولی و یا سایر پروفیلها باید دقت کافی بعمل آورد تا ستونها کاملا مستقیم و راست ساخته شوند زیرا کوچکترین انحنای ستون ممکن است بعد از بارگذاری منجر به کمانش ستون گشته ودر نتیجه باعث تخریب ساختمان شود.

در موقع ساختمان سازی به دو علت ممکن است انحنا در آن ایجاد شود :اول آنکه امکان دارد تیرآهن های مورد استفاده برای ساختن ستون در اثر حمل و نقل دارای پیچیدگی باشد ¸دوم انکه ممکن است در اثر جوشکاری غیر فنی و نادرست در ستون پیچیدگی ایجاد شود .برای جلوگیری از اینکار ابتدا تیرآهن ها را از لحاظ شماره انتخاب و آنها را به طول معین برش داده آنگاه زیر دو سر و کمر ستون تیرآهن هایی قرار داده و ستون را روی این تیرآهن های افقی که به صورت طراز روی زمین قرار داده اندمی خوابانند.

لازم به یادآوری است که هر نوع ضربه زدن به تیرآهن حتی جهت برطرف کردن پیچیدگی موضعی(راست کردن آن)و یا در اثر جابجایی و...درتیرآهن تنشهایی ایجاد می کند که در آن باقی مانده و اگر تنشهای ایجاد شده در اثر بارگذاری هم جهت با این تنشها باشدموجب تخریب سریعتر قطعه می گردد.

البته اشکالات فوق اشکالات اجرایی می باشد نه محاسباتی زیرا فرض ما بر اینست که محاسبات درست انجام شده و ستون قادر به تحمل بار وارده می باشد.

جوش:

متداولترین وسیله اتصال دهنده قطعات فلزی به یکدیگر در ایران جوشکاری میباشد که معمولا از دستگاههای جوش برقی استفاده می شود .این دستگاه ممکن است مستقیما با برق شهر کار کند و یا خود بوسیله موتوری تولید برق نموده وعمل جوشکاری را انجام دهد به این نوع اخیر دستگاه جوش سیار گفته میشود .برای جوشکاری در ساختمانهای فلزی دستگاهی که مستقیما به برق شهر وصل شود به هیچوجه توصیه نمی گرددو بهتر است از دستگاههای جوش سیار استفاده شوددر هر صورت اسکلت فلزی بهتر است با برق متوالی جوشکاری شود.

اتصال ستون به صفحه زیر ستون :

اکنون طریقه اتصال ستون به صفحه زیر ستونشرح داده می شود.

ابتدا یاد اوری می گردد که صفحه زیر ستون قبلا کاملا تراز و در یک سطح کار گذاشته شده است وباید سطح انتهایی ستون یعنی محل اتصال ان به صفحه زیر ستون کاملا مستوی بوده بطوریکه در موقع قرار دادن آن روی صفحه تمام نقاط آن با صفحه در تماس باشد. آنگاه ستون را بلند کرده ودر محل خود قرار داده لازم به یاد آوری می باشد که ستون را اغلب بوسیله جرثقیل بلند می کنند .در کارهای کوچک می توان ستون بوسیله دکل یا تیر فور بلند نمود.

آنگاه ستون را با دوربین ویا شاقول معمول بنایی شاقول نموده ودور تا دور آنرا به صفحه زیر ستون جوش می دهند آنگاه برای تکمیل کار ستون را به وسیله چهارعدد نبشی 10 و12 و یا بزرگتر به صفحه جوش می دهند ابعاد این نبشی ها طبق محاسبه تعیین می گردد.

در موقع جوش کاری پای ستون به صفحه زیر ستون باید توجه نمود چنانچه بعد جوش زیاد باشد مانع چسبیدن نبشی های اتصال به ستون و صفحه زیر ستون خواهد شد. با توجه به اینکه تقریبا کلیه ممانهای وارده به پای ستون بوسیله نبشی های اطراف تحمل می گردد باید دقت شود که این جوشکاری فقط درز ما بین پای ستون و صفحه زیر ستون را پر نماید و از آن خارج نشود. چنانچه این دقت ممکن نباشد بهتر است از این جوشکاری صرف نظر گردد.

در بعضی از ستون ها که دارای خارج از محوری شدید می باشند به جای نبشی از صفحات مستطیل شکل که طول آن بیشتر از پشت تا پشت ستون است استفاده می شود.

مقدمه

یکی از اهداف اساسی وبسیار مهم سیاستگذاران ایجاد ارتباط منطقی و هماهنگ صنعت ومحیط کار با دانشگاه و دانشجو می باشد که هم در شکوفائی و رشد صنایع مؤثر بوده و هم دانشجویان را از یادگیری دروس تئوری محظ رهایی داده و علم آنها را کاربردی تر کرده و باعث می شود آن را در عرصه عمل ،آزموده و به مشکلات و نابسامانیهای علمی وعملی محیط کار آشنا شده و سرمایه و وقت خویش را در جهت رفع آنها مصروف نمایند، که برای جامعهی در حال توسعه ما از ضروریات می باشد .

از منظر دیگر نیز اجرای ساختمانهای آجری ،بتنی وفلزی در مقیاس بزرگ وکوچک به یک سلسله مسائل فنی و به دانش رشته های مختلف ساختمان بستگی دارد و عدم توجه به اصول اجرا و ساخت بدون توجه به اصول تئوری معماری ، محاسباتی و تأسیساتی را در پی خواهد داشت که در بعضی مواقع لطمات جبران ناپذیری چه از لحاظ مالی و چه از لحاظ جانی به جا می گذارد که خود تأییدی بر مطلب فوق الذکر یعنی عدم تعامل منطقی صنعت ودانشگاه می باشد .

همچنین مسئله بعدی طراحی بنا مطابق با استانداردهای روز و مقاوم در برابر انواع بارهای وارده نظیر زلزله ، طوفان وباد باشد که در قسمت اجرای آنها می بایست دقت تمام مبذول شود و قبل از همه این مسائل ،در نظر گرفتن مسائل اقتصادی طرح نیز مهم بنظر می رسد . بهر حال مجموع اهداف فوق باعث ایجاد وساخت سازهای با ایمنی و راحتی کافی می گردد که جز با داشتن تجربیات عملی نمی توان به این امور مهم دست یافت .با این مقدمه شاید اهمیت و جایگاه درس دو واحدی کارآموزی برا ی ما روشنتر شده و با نگاهی دیگر به آن بپردازیم .

اجرای ساختمان های اسکلت بتنی به اگاهی از یک سری مسائل فنی که به علم رشته های مختلف ساختمان بستگی دارد، نیازمند است.

بدیهی است عدم توجه به مسائل تئوری معماری، محاسباتی و تاسیساتی در اجرا و ساخت اشکالاتی زا در پی خواهد داشت که به زودی به تعمیر ساختمان منتهی خواهد شد، که باید در اسرع وقت ساختمان را به وسیله تعمیر محافظت کنیم وضمن اجرای اصولی تعمی، عمر مفید ساختمان را تداوم بخشیم. چرا که در بعضی مواقع اشتباه در تعمیر ساختمان خسارات مالی وجانی جبران ناپذیری در بر خواهد داشت.

در این گزارش کارآموزی سعی شده اصلاعاتی در مورد ساختمان های بتنی و روش روش های اجرای آنها داده شود.

چگونگی انجام کارهای ساختمانی:

شرح:

روش های اصلی ساختن تسهیلات ذیل شرح داده شده اند. این روش ها به شرح زیرند:

1-نیروی کار ساختمانی توسط کارفرما (انجام کار توسط خود کارففرما)

2-مدیریت کار ساختمانی توسط کارفرما

الف)استخدام اعضای خود سازمان برای انجام کار(امانی)

ب)انجام کار توسط پیمانکارهای جز

توجه :می توان یکی از دو روش(الف) یا (ب) و یا هر دو آنها را به کار گرفت.

3- انجام کار ساختمانی توسط پیمانکار عام

4-قرارداد کار ساختمانی از طراحی تا اجرا یا قرارداد طرح-ساخت(کلید در دست)

5-مدیریت حرفه ای کار ساختمانی

بسیاری از سازمان ههای صنعتی بزرگ، و شماری از ادارات دولتی، خودشان نیروی کار ساختمانی دراختیار دارند. از این نیروها در درجه اول برای انجام تعمیرات نگهداری و کارهای تعویضی استفاده می شود.اما چنین نیروهایی معمولا صلاحیت و توانیی اجرای پروژه های ساختمانی جدید را نیز دارند. کارفرماها غالبا، از کارکنان ساختمانی خود برای مدیریت کار ساختمانی جدیدشان استفاده می کنند این نیروی کار ممکن است کارکنانی باشند که کارفرما آنها را مستقیما استخدام می کند و یا ممکن است که خود کارفرما به صورت پیمانکاری عام عمل کرده و با پیمانکار تخصصی قراردادهای فرعی امضاء کند.

احتمالا انجام کار ساختمانی توسط پیمانکارانی عام با یک قرارداد اصلی متداول ترین روش ایجاد تسهیلات ساختمانی است.

در اینجا فقط اشاره می کنیم که کاریرد دو روش جدید در ارائه خدمات ساختمانی رو به ازدیاد است:

الف)روش طرح-ساخت ( یا کلید در دست)

ب) روش به کارگیری میدیرت حرفه ای در امور ساختمانی.

مفهوم کار ساختمانی به روش طرح-ساخت یا کلید در دست این است که کارفرمایی با موسسه ای قرار دادی می یبندد که طبق آن، موسسه طرف قرارداد هم طراحی و هم ساختن تسهیلاتی را به عهده می گیرد که نیازهای خاصی را(معمولا از نظر اجرایی) برآورده کند. غالبا موسساتی این گونه قرارداد ها را تقبل می کنند که در نوع خاصی از ساختمان تخصص دارند و نیز طاحی های استاندارد دارند که آنها را مطابق با خواست های کارفرما تعدیل می کنند.چون هر دو کار طراحی و ساخت را یک سازمان انجام می دهد، مشکلات هماهنگی در کار به حداقل می رسد و کار ساختمانی می تواند قبل از کامل شدن طرح نهایی شروع شود.( در روش های ساختمانی مرسوم این اماکن نیز وجود دارد که کار ساختمانی قبل از کامل شدن طراحی شروع شود. در این حالت قرارداد کار ساختمانی بر مبنای تادیه هزینه خواهد بود. این روش ساخت را روش "مسیر سریع" می گویند). از معایب اصلی روش طرح-ساخت مشکل بودن ایجاد رقابت بین تامین کنندگان و پیچیدیگی در ارزیابی طرح های پیشنهادی آنها است.

به کارگیری مدیریت حرفه ای کار ساختمانی برای ساخت تسهیلات نیز تا اندازه ای باروش ساختمانی مرسو تفاوت دارد. در این حالت، مدیریت ساختمانی مانند نماینده کارفرما عمل کرده و هر دو قسمت طراحی و ساخت پدیده تسهیلاتی مورد نظر را اداره می کند. کارفرما برای طراحی، ساخت و مدیریت ساختمانی پروژه سه قرارداد جداگانه می بندند. اتخاد این شیوه در کار ساختمانی به دلیل ایجاد هماهنگی نزدیک بین کار طراحی و کار ساختمانی امکان صرفه جویی در وقت و هزینه را ایجاد می کن. هر چند، مخالفن این روش متذکر می شوند که مدیریت کار ساختمانی مسئولیت مالی کمی می پذیرد و یا حتی هیچ مسئولیت مالی در قبال پروژه ندارد و نیز اینکه هزینه خدامتی که او ارائه می کند، هر گونه صرفه جویی حاصل از بهبود هماهنگی در کار طراحی و کار ساختمانی را بی ثمر می کند.

طراح، محاسب و پیمانکاری ساختمان:

در شناسنامه ساختمان، بخشی مربوط به سابقه کار افراد زیر وجود دارد:

الف) طراح ساختمان

ب) مهندس محاسب

ج) سازندگان و مجریان کارگاه که شامل: پیمانکار، مهندس، سرپرست کارگاه، تکنسین، معمار و بطور کلی افراد مسئول بخش های فنی در تعدادی محدود و یا کسانی می باشد که در امر احداث ساختمان از شروع کار و یا قسمت هایی از اجرای آن شرکت موثر داشته اند. در این بخش آدرس کار( شرکت ها) شماره تلفن آن ها ثبت می شود. در صورت بروز اشکال از نامبردگان که با جزء جزء اجرای ساختمان آشنایی کامل دارن، کمک گرفته می شود تا تعمیرات اصولی با توجه به نقشه های موجود به شکل کامل انجام می شدو و به طور کلی شناسنامه ساختمان در هنگام خرابی ها و تعمیرات از جهات بسیار مفید است و با کمک ها و راهنمایی های آن، تعمیرات در زمان کوتاه و با صرف هزینه کم انجام می شد.

محل احداث ساختمان

مطالعاتی که قبل از شروع کارها در رابطه با ساختمان باید انجام شود، مسائلی مانند اثرات جو بارندگی ها تغییر درجه محیط که به خصوص در فصول سرد و یخبندان تاثیرات نامطلوب و مخرب در مصالح اجزاء و قسمت های ساخته شده بنا می گذارد.

قابل توجه اینکه، در هر راه اندازی مجدد و تا جا افتادن کارگاه از جهات مختلف، اشکالاتی فراوان وجود دارد از جمله مسائل فنی جمع آوری کارگردان مورد نظر بخصوص در برداشتن هزینه کمتر که اولا: باعث تاخیر در تحویل بنا می شود ؛ ثانیا: قیمت تمام شده ساختمان را افزایش می دهد.

قبل از شروع یک طرح ساختمانی کوچک یا بزرگ، باید مقاومت زمین زیر پی جهت دیوارها برای طراح مشخص شود تا بتوانند بر مبنای آن محل ستون ها، دیوارها و در مجموع طرح را به وجود آورد، معمولا زمین های مرغوب، رنگ تیره با دانه های خاک متراکم و چسبندگی زیاد دارند.

انواع گوناگون زمین ماسه ای، رسی، دج، سنگی و یا مخلوط نامتناسب هستند.

اکثر زمین های ایران از انواع زمین های رسی است. این زمین ها مقاوم هستند وچنانچه خاک ریز دانه و درشت دانه ماسه در آنها وجود داشته باش، قابل اطمینان خواهد بود. در بعضی موارد بنا روی زمین های شیب دار رسی احداث می شود، در این حالت باید به اصول پایداری بنا توجه شود تا در موقع حرکت زمین خطر رانش به وجود نیاید.

زمین های دج نیز ترکیبات کامل، متراکم وقابل اطمینان دارند که بناهای مرتفع را می توان روی آن احداث کرد.

به طور کلی زمین لایه ها و موارد متشکله مختلفی دارند که هر لایه آن مورد آزمایش قرار می گیرد، در بناهای معمولی، از طریق چاه کنی و خروج لایه های خاک می توان از نوع زمین آگاه شویم، اما جهت احداٍ بناهای مرتفع، با گمانه زدن(سونداژ) از لایه های مختلف پی سازی و احداث بنا انجام می شود.

در بعضی موارد، زمین مورد نظر ماسه ای و یا از نوع خاک دستی است. در این حالت، پی کنی تا سطح زمین های سخت پیشروی می کند و با پی سازی اصولی و در صورت نیاز پی های صفحه ای احداث می شود.

به طور خلاصه، شناخت خاک زمین جهتن عملکرد طراح و محاسبات از مسائل اولیه و بسیار مهم برای ساخت یک بناست که بی توجهی به آن، مشکلات و خسارات زیادی به بار می آورد.

انواع نقشه‌های ساختمانی

نقشه های اولیه معماری که بنا را به شکل سه بعدی ( پرسپکتیو ) نشان می‌دهند، برای تفهیم به مجریان بسیار سودمندند. معمولا نقشه‌های فنی و اجرایی در سه فاز تهیه می‌شود:

الف : نقشه‌های معماری

این نقشه‌ها به منظور مشخص کردن ابعد بنا جزئیات ظاهری و بناسازیهای داخلی و خارجی برای تفهیم مسائل به سازندگان و مجری ساختمان تهیه می‌شود. آنها می‌توانند پس از اجرای یک سلسله مسائل فنی، بنای موردنظر را در چهارچوب طرح معماری بسازند.

ب : نقشه‌های اجرایی

این نقشه‌های با جزئیات گوناگون مانند پلانهای موقعیت، پی سازی، تیرریزی، شیب بندی، برش، نما و ... با مشخصات هرچه دقیق تر جهت اجرای دقیق و اصولی تهیه می‌شود که سازندگان با استفاده از آنها و همچنین نقشه‌های جزئیات – که از نقشه‌های ذکر شده تهیه می‌شود – کار را دقیق و اصولی اجرا می‌کنند. همچنین با توجه به دفترچه مشخصات ریز مقادیر ( آیتمها )، اسکلت ساختمان به شکل سفت کاری و نازک کاری ساخته می‌شود.

در بناهای بزرگ، وجود مهندسان معمار، محاسب و همکاری نزدیک آنها با همدیگر باعث می‌شود که طرحی به وجود آید. بدون این همکاری، مسئله ساختن بنای عظیم غیرممکن است.

ج : نقشه‌های تاسیسات

این نقشه‌ها نیز جدا از نقشه‌های معماری و استراکچر، شامل کلیات و جزئیات آبرسانی، فاضلاب، تهویه، دستگاههای گرم کننده و سرد کننده و به ویژه روشنایی برق است.

همان طور که می‌دانید، این نقشه‌ها به هنگام تعمیرات بسیار مفید است. بخصوص در هنگام زلزله، سیل و حریق که قسمتی از بنا از بین می‌رود با استفاده از نقشه‌های موجود در شناسنامه می‌توان ضایعات پدید آمده در ساختمان را نوسازی کرد.

معمولا برای اجرای ساختمان باید با توجه به زمان‌بندی مشخص، نقشه‌های لازم و از قبل آماده شده، مسائل اقتصادی و اجرایی و تمامی موارد دیگر به انجام کار اقدام کرد.

اکثر اوقات، شروع کار بنای ساختمان با پیگیری مراحل مختلف اجرا، با سرعت بخشیدن در پیشبرد آن و بدون تعطیل شدن در زمانهای طولانی دنبال می‌شود تا در مدت زمان پیش بینی شده به مراحل پایانی برسد.

موارد استفاده از نقشه‌های تاسیساتی و برقی :

به طور کلی در هر پروژه شناسنامه نقشه‌های تاسیساتی و برقی ویژگی خاص دارد. اگر در وضع لوله‌های آبرسانی، لوله‌های فاضلاب و یا دستگاههای گرم کننده و سرد کننده به علل مختلف اشکالاتی بوجود آید، مخصوصا در مواقعی که سیم کشی‌ها نیاز به تعمیرات داشته باشد، وجود نقشه‌های برقی و تاسیساتی اهمیت زیادی پیدا می‌کند.

توجه : در بعضی موارد، قسمت جلوی کانالهای عمودی کلا به وسیله در باز و بسته می شود. با میله‌گذاری در دیوار کانال، می‌توان از آن به عنوان نردبان استفاده کرد، اگر در سیستم لوله کشی اشکالی بروز نماید، در پوش عمودی و یا افقی کانال را باز می‌کنیم و پس از رفع نقیصه آن را می‌بندیم.

در ساختمانهای کوچک، برای تاسیسات، چنین کانال‌کشی انجام نمی‌شود اما در این بناها، نقشه‌های تاسیساتی می‌تواند مشخص کننده مسیرها باشد تا در مواقع لزوم بتواند اشکالات را رفع کند.

به طور خلاصه، اگر مسیر لوله‌های تاسیساتی و یا برق مشخص نباشد، به هنگام بروز اشکالات، سرگردانیها و گرفتاریهای فراوانی به وجود می‌آید که باید با شکافتن، مسیر آنها را یافت. این عمل در مجموع باعث مشکلات و مسائل فراوانی خواهد شد.

مشخصات ویژه مصالح

ساختن بنای مقاوم به دو عامل بستگی دارد :

الف) مصالح مرغوب و مقاوم

ب) اجرای صحیح و فنی

بدیهی است، نوع مصالح که در ساختمان به کار می رود، باعث پایداری و افزایش عمر ساختمان و با استفاده از نوع نامرغوب، نتیجه معکوس می‌شود.

به طور کلی، تعمیراتی که به خاطر رطوبت در آجرهای محلی انجام می شود، فراوان است در صورتی که در آجرکاری غیر محلی این نقیصه بسیار کم است و یا اصلا نیست.

برخی از انواع سنگها مکش آب فراوان دارند کخ گاهی بیشتر حجم خود می‌باشد. نفوذ آب در آنها ضایعات جبران ناپذیری به وجود می‌آورند و در مواردی حتی سنگ را حل می‌کنند.

به طور خلاصه تا 120 درجه حرارت پخته می‌شوند، هرگز نمی‌تواند یکنواخت و یکسان باشند.

به طور خلاصه، مشخص بودن نوع مصالح استفاده شده در شناسنامه هر پروژه الزامی است و در زمان تعمیرات و یا پیشگیریهای لازم می‌توان از آن استفاده کرد.

بتن ریزی:

- تدارکات پیش از بتن ریزی شامل متراکم کردن، درست شکل دادن، مرطوب نمودن سطح زمین ،بستن قالبها،قرار دادن آرماتورها و سایر اقلام کار گذاشته شده بطور محکم در محلهای خود.

قالبها باید بطور دقیق قرار داده شوند وخود یا آستر آنها با مصالحی ساخته شده باشد که سرانجام نمای مطلوبی را به سطح بتن سخت شده ارائه کنند.قالبهای چوبی باید قبل از بتن ریزی مرطوب شوند در غیر اینصورت آب بتن را جذب کرده و متورم می شوددر استفاده از قالبهای چوبی باید از بکار بردن میخهای خیلی بزرگ یا به تعداد خیلی زیاد اجتناب ورزید تا برداشتن قالبها آسان شود و آسیب پذیری کاهش یابد.و برای سهولت در برداشتن قالبها باید آنها را با یک ماده رها ساز مانند روغن یا لاک آغشته کرد. هنگامی که بتن ریخته می شود،میلگردهای فولادی باید تمیز بوده وعاری از زنگ یا لایه اکسیده باشد. میلگردهای فولادی و سایر اقلام کار گذاشته که آغشته به ملات باشند، نیازی به .پاک کردن ندارند به شرطی که عملیات بتن ریزی در عرض چند ساعت پایان پذیرد.

ریختن بتن

بتن باید بطور پیوسته تا حد امکان در نزدیکی محل نهای خود ریخته شود.در اجرا دالها ، بتن ریزی باید در امتداد پیرامون انتهای دال آغاز شو د و هر پیمانه روی بتن ریخته شده قبلی تخلیه شود. عموما بتن در لایه­های افقی با ضخامت یکنواخت ریخته شود وهر لایه باید قبل از ریختن لایه بعدی بطور کامل تراکم یابد. میزان بتن ریزی باید به اندازه کافی سریع بوده تا هنگام ریختن لایه جدید روی لایه قبلی ،آن لایه در حالت خمیری باشد . این امر باعث جلوگیری از خطوط جریان، درزها و سطوح سفحات ضعیف می شود که هنگام ریختن بتن تازه روی بتن سخت شده روی می­دهد.

پیمانه های نخستین در هر مرحله بتن ریزی در دیواره ها و تیرهای اصلی باید در دو انتهای عضو ریخته شوند و سپس بتن ریزی های بعدی به سوی قسمت مرکزی پیش روند. در تمام حالات باید از جمع شدن آب در انتهاها، در گوشه ها جلوگیری شود.

-ارتفاع سقوط آزاد بتن نیازی به محدود شدن ندارد مگر اینکه جدائی درشت دانه ها رخ دهد که در آن صورت بتن از طریق بازشوهای پهلوئی موسوم به پنجره، که در اطراف قالبهای بلند و باریک وجود دارند، ریخته می شوند. در خارج بازشوها باید از یک مخزن قیفی شکل جمع شونده استفاده شود تا بتن امکان یابد آرام تر از کنا بازشو جریان یافته و تمایل به جدائی دانه ها کاهش یابد.

قبل از اینکه سطح بتن سخت شود بتن ریزی باید دوباره از سر گرفته شود تا بدینوسیله از ایجاد اتصال سرد جلوگیری به عمل آید.