روان شناسان مزاح را به مثابه یکی از ویژگیهای شخصیتی انسان در نظر گرفته و آن را از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار داده اند. در دهه 1960 م. علاقه روان شناسان به نقد و بررسی مزاح و خنده برای وجود آدمی جلب شد. برخی از روان شناسان معتقدند که مزاح و خنده برای وجود آدمی و زندگی او، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است (کورتکف [1]، 1991؛ میندس[2] و کوربین [3]، 1985). دیدگاه عمده دربارة نقش روان شناختی مزاح معتقد است که مزاح نوعی سبک سازگاری و انطباق است. فروید [4] (1916) معتقد است که مزاح یکی از سازوکارهای دفاعی «من» و نوعی تلاش اقتصادی جهت صرف انرژی روانی است. آریتی [5] (1975) معتقد است ارتباط تنگاتنگی بین حدس بذله گویی و میزان خلاقیت فرد وجود دارد. پلاچیک [6] (1981) هشت سبک سازگاری برای آدمی برشمرده که در این میان سازوکار وارونه سازی، یعنی توجه به وجوه مضحک شرایط و موقعیت های فشارزا از آن جمله است. از یک دیدگاه جامع تر زیستی – روانی اجتماعی [7] می توان مزاح را نوعی پیام هدفمند اجتماعی دانست که با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی ویژه ای همراه است. بدیهی است که این پیام کارکردهای اجتماعی خاص خود را داراست و محتوا و مسیر ویژه خود را نیز دارد. به عبارت دیگر مزاح به مثابه یک پیام هدفمند به دنبال تحقیق کارکردهای معینی است و در این راه با استفاده از شیوه های ویژه در موقعیت های معینی به کار می رود. توجه به کارکردهای اجتماعی و اهداف مزاح از دیدگاههای مختلف، مورد بحث و بررسی علمای رفتاری و به خصوص روان شناسان قرار گرفته است. برخی از روان شناسان، مزاح را اساساً خصومت بار، عده ای آن را دردناک و تحقیرآمیز و تعدادی دیگر مزاح را سرگرم کننده و لذت بخش می دانند. به طور کلی نظرات روان شناختی پیرامون مزاح و بذله گویی را می توان در قالب چند رویکرد نظری مورد بررسی قرار داد. شوخی و شوخ طبعی اساساً خلاق بوده و خود تسهیل کننده خلاقیت بیشتر است. تقریباً تمامی تعاریف شوخ طبعی شامل ضوابطی از قبیل ترکیبهای غیرمعمول، شگفتی، عدم تجانس مفاهیم و برداشتها و نظایر آن می گردد. بر طبق یک تعریف شوخ طبع کسی است که خلاقیتش منجر به اظهار نظرها، داستانها و نمایش نامه های خنده آور است. علاوه بر آن، در بینشی وسیع شوخ طبع کسی است که خود و دیگران را به نحوی فراتر و منفک تر می بیند. چنین شخصی قادر است به خود و وقایع زندگی بخندد و در عین حال با مردم و وقایع مرتبط باقی بماند.شوخ طبعی فرایندهای فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی را ادغام یا سنتز می کند. بنابراین توانایی ایجاد شوخی و مزاح یا «داشتن توانایی شوخ طبعی» ویژگی خلاق مهمی است. بدون شوخی زندگی برای غالب مردم غیرقابل تحمل است. برای بسیاری از مردم شوخی یک راه بقا و یک نیروی شفابخش است

فهرست مطالب

مقدمه

مزاح یا شوخ طبعی

آشنایی با متون روانشناسی دربارة مزاح

سلامت روان یا سلامت روانشناختی

بیان مسئله تحقیق

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعریف مفهومی شوخ طبعی

تعریف عملیاتی شوخ طبعی

تعریف مفهومی سلامت روانی

تعریف عملیاتی سلامتی روانی

فصل دوم

مبانی نظری و یافته های پژوهشی

مبانی (رویکردهای) نظری روان شناختی مزاح

الف- نظریه اهانت

ب- نظریه تخلیه هیجانی و آسودگی

ج- نظریه ناهماهنگی و تباین

واکنشهای مزاح

مزاح و سیستم ایمنی بدن

نقش درمانی مزاح

تبیین روان شناختی از تأثیر مزاح در مقابله با استرس

مدل تعاملی استرس

مبانی نظری سلامت روانی

نظریه فروید

نظریة موری

نظریة آدلر

نظریه فروم

نظریه مزلو

نظریه اسکینر

نظریه کارل یونگ

افراد سالم از نظر روانی

نظریه اسلام

اهمیت سلامت روان

الف- عوامل زیستی

ب- عوامل عاطفی و روانی

ج- عوامل اجتماعی

رابطة بین استرس، کنار آمدن و سلامتی

پیامدهای استرس

اختلال هیجانی

اختلال شناختی

اختلال فیزیولوژیکی

کنار آمدن

روشهای کنار آمدن مستقیم

کنار آمدن مواجهه ای

مسئله گشایی برنامه ریزی شده

حمایت اجتماعی

روشهای کنار آمدن دفاعی

مکانیزمهای دفاعی

کاهش دهندگان شیمیایی استرس

پسخوراند زیستی

ورزش

یافته های پژوهشی در زمینة مزاح (شوخ طبعی)

ترغییب پرورش توانایی شوخ طبعی

منابع فارسی

مقایسه سلامت روان شاعران در کنار افراد غیر شاعر


چکیده
با توجه به عقیده ی فروید که می گوید:«ویژگی افراد دارای سلامت روانشناختی خودآگاه کردن وبه خودآگاه آوردن آنچه ناخودآگاه است.» و استفاده از مکانیسم هایی مثل والایش در مورد قشر هنرمند ودر این پژوهش شاعران، از آنجایی که توان بیان سمبولیک هیجانات خود به شکل والایش یافته را دارند، فرض اصلی پژوهش حاضر در«داشتن سلامت روان متفاوت شاعران نسبت به سایر افراد جامعه» ، گذاشته شد. برای بررسی این فرضیه، پژوهش پس رویدادی دنبال شد. برای جمع آورری اطلاعات نیز استفاده شد. با روش نمونه گیری اتفاقی نمونه ها انتخاب شدند.نمونه ی گروه شاعرSCL-25از پرسشنامه از شاعران مراجعه کننده به کانون ادبیات ایران واقع در تهران و شاعران مراجعه کننده به مرکز اصلی حوزه ی هنری تهران و نمونه ی افراد غیر شاعر از میان سایر اقشار غیر شاعر جامعه بودند. وابسته(فرضیه ی 1-6) وتحلیل واریانس دوطرفه(فرضیه ی 7)مورد استفاده قرارگرفت.t روش آماری تحت ویندوز(نسخه 16)استفاده شد.spssو از نرم افزار
نتایج حاکی از آن بودند که سلامت روان شاعران با افراد غیر شاعر تفاوت معنی داری با هم ندارند واگر تفاوتی در نمرات سلامت روان شاعران و افراد غیر شاعر دیده می شود ناشی از خطای تصادفی و نمونه گیری است. در نهایت فرضیه های مبتنی بر متفاوت بودن وضعیت سلامت روان و سایر افراد جامعه رد شدند.

فهرست مطالب:
چکیده

فصل اول: "ابعاد مسئله ی مورد بررسی"
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت وضرورت پژوهش
اهداف پژوهش
سوالات پژوهش
فرضیه های پژوهش
تعاریف
تعریف نظری:
تعریف عملیاتی:

فصل دوم: "گستره ی نظری مسئله ی مورد بررسی و پژوهش ها"
تعاریف سلامت روان
ویژگی های افراد دارای سلامت روان
سلامت روانی در دوره های مختلف زندگی
سلامت روانی براساس دیدگاه های مختلف روانشناسی
هدف سلامت روانی
عوامل مؤثر بر سلامت روانی
اصول سلامت روانی
درباب تأثیر شعر
کا تا رسیس
شعر و سلامت روان
روانشناسی هنرمند
پژوهش های انجام شده

فصل سوم: "روش پژوهش"
طرح پژوهش
جامعه، نمونه، روش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری
"اعتبار و روایی"
SCL-25"توصیف ابعاد مقیاس
روند اجرا و جمع آوری اطلاعات

فصل چهارم: "تجزیه و تحلیل داده ها"
مقدمه
یافته های توصیفی
تحلیل داده های پژوهشی

فصل پنجم: "بحث و نتیجه گیری"
خلاصه و نتیجه گیری
بحث و جمع بندی
محدودیت ها
پیشنهادات
منابع فارسی :
منابع لاتین :

تأثیر آموزش مهارت های زندگی در سلامت روان افراد

مقدمـه
روان شناسان در دهه های اخیر در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش ، عدم احساس کنترل ، و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب ، ریشه دارد . بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی ، آماده سازی افراد به خصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت های دشوار امری ضروری به نظر می رسد . در همین راستا روان شناسان با حمایت سازمان های ملی و بین المللی ، جهت پیشگیری از بیماریهای روانی و ناهنجاریهای اجتماعی آموزش مهارت های زندگی را در سراسر جهان و در سطح مدارس آغاز نموده اند . ( طارمیان و همکاران 1378 ، ص 14 )
آنچه امروزه تحت عنوان مهارت های زندگی مشهود است تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست بلکه بسیاری از این مهارتها در لابلای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین بیان شده است . به طوری که تلاش برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر با دیگران ، خودشناسی و توجه به ارزشها که از فصول اساسی درس مهارتهای زندگی است به کرات در قرآن ، نهج البلاغه ، و صحیفه سجادیه و احادیث منقول از سایر معصومین مورد تأکید قرار گرفته است . ( همان منبع ص 45 )
هدف اصلی سازمان بهداشت جهانی از ایجاد طرح مهارت های زندگی در زمینه بهداشت روانی این است که جوامع مختلف در سطوح جهان نسبت به گسترش ، به کارگیری و ارزیابی برنامه آموزش مهارتهای زندگی را متمرکز بر رشد توانائی های روانی مانند حل مسئله ، مقابله با هیجانات ، خود آگاهی ، سازگاری اجتماعی و کنترل استرس بین کودکان و نوجوانان است اقدام نمایند . ( ناستاسیا 1998 مقاله )
با توجه به نقش مهم مدارس در تأمین بهداشت روانی دانش آموزان ، برنامه آموزش مهارتهای زندگی روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش آموزان و تأمین و حفظ بهداشت روانی دانش آموزان تلقی می شود . به این ترتیب مدارس به جای این که تنها بر افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان تمرکز نمایند باید بر تأمین و حفظ روان آنان نیز تأکید نمایند و اقدامات لازم را به منظور تحقق هدف مذکور انجام دهند چرا که اگر هدف فوق تحقق یابد بسیاری از مشکلات تحصیلی و آموزشگاهی نیز خود به خود کاهش می یابند .

فهرست:

فصل اول
مقدمـه
بیـان مسئله و سـؤالات پـژوهش
اهمیـت و ضـرورت پـژوهش
فرضیـه هـا
تعـاریف علمی و عملیـاتی متغیرهـای پـژوهش
تعریف علمی و عملیاتی مهارتهای زندگی
تعریف علمی و عملیاتی سلامت روان
فصل دوم
پیشینة نظری
تعریف سلامت روان
بنابر تحقیقات انجمن ملی بهداشت روانی
دیدگاه روانپزشکی
دیدگاه های روان تحلیلی
دیدگاه رفتار گرایی
دیدگاه انسان گرایی
دیدگاه هستی گرایی
دیدگاه شناختی
دیدگاه بوم شناسی
تعریف مهارت های زندگی
طبق نظر داردن ، گازدا و گینتر ( 1996 )
اهمیت مهارت های زندگی در سلامت روانی
انواع مهارت های زندگی
برنامه ریزی و محتوای برنامه آموزش مهارت های زندگی
دروس مربوط به مهارت های زندگی
تحقیقات انجام شده
فصل سوم
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه گیری
ابزار تحقیق و شیوه اجرای آن
روش تحقیق
روش آماری
فصل چهارم
جامعه آماری
نمونه و روش نمونه گیری
ابزار تحقیق و شیوه اجرای آن
روش تحقیق
روش آماری
الف : آمار توصیفی
ب : آمار استنباطی
تجزیـه و تحلیل داده هـا
شاخص های مرکزی و پراکندگی گروه آموزش دیده
جدول توزیع فراوانی نمره کل آزمون گروه آموزش دیده
شاخص های گروه آموزش ندیده
آزمون فرضیه ها
نتیجه گیری
فصل پنجم
تفسیـر
نتیجـه گیری
محدودیت ها
پیشنهادات
فهرست منابع فارسی
فهرست منابع انگلیسی