فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده........................................................................................ 7

فصل اول

ویژگی های شرکت.......................................................................... 9

محدوده ی شرکت........................................................................... 9

خط مشی شرکت........................................................................... 10

فصل دوم:

چارک شرکت توزیع نیروی برق......................................................... 15

پست فشار قوی نیروگاه................................................................... 16

تقسیم بندی پست های فشار قوی.......................................................... 16

طرح های مختلف پست فشار قوی خارجی.............................................. 24

شینه بندی پست............................................................................ 26

حفاظت ترانسفورماتور.................................................................... 27

فصل سوم

کلیدهای فشار قوی......................................................................... 32

انواع کلیدهای فشارقوی................................................................... 32

مورد استعمال سکسیونر.................................................................. 33

انواع مختلف سکسیونر.................................................................... 34

انتخاب سکسیونر از نظر نوع مشخصات................................................ 35

کلید قابل قطع زیر بار..................................................................... 36

استعمال سکسیونر قابل قطع زیر بار..................................................... 37

کلید قدرت.................................................................................. 39

انواع کلیدهای قدرت....................................................................... 40

منابع........................................................................................ 43

فهرست اشکال

نقشه ی میمیک............................................................................ 26

رله حفاظت دیفرانسیلی.................................................................... 27

فهرست جداول

چارک شرکت توزیع نیروی برق شمال شرق........................................... 15

مشخصات سکسیونر قابل قطع زیر بار.................................................. 38

چکیده:

از پست‏های برق جهت رساندن انرژی الکتریکی از نیروگاه ها به محل های مصرف استفاده می شود.

پست‏های فشار قوی از لحاظ ساختمان به دلایل مختلفی از جمله متغییر بودن ولتاژ از KV1 تا KA380 و بالاتر، جریان نامی مختلف از KA10 تا KA15 و متنوع بودن نوع قطع و وصل کلید ها، مختلف بودن نوع شینها ،محل نصب و مورد استعمال آن متنوع و مختلف است. پست‏های فشار قوی را می‏توان بطور کلی به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد.

کلید ها وسیله ارتباط سیستمهای مختلف هستند و باعث عبور و یا قطع جریان می‏شوند. کلید ها باید به نوعی انتخاب شوند که بتوان آنها را در بدترین شرایط جوی براحتی بکار انداخت. شین ها (بخصوص وقتی از سیم استفاده می‏شود) و نقاط اتکای آنها (مقره و پایه ها) باید در مقابل تغییرات درجه حرارت و عوامل جوی پایدار و مقاوم باشند. بار برف را تحمل کنند و در اثر سرمای شدید خیلی کشیده نشوند و در درجه حرارت زیاد و در زیر اشعه مستقیم آفتاب (80 درجه سانتی گراد) زیاد شل و آویزان نگردد. کلیدهای فشار قوی را می‏توان بر حسب وظایفی که به عهده دارند به انواع مختلفی تقسیم کرد.

1- کلید بدون بار یا سکسیونر

2- کلید قابل قطع زیر بار یا سکسیونر قابل قطع زیر بار

3-کلید قدرت یا دیژنکتور

بدین ترتیب باید کلید فشار قوی در مقابل اثرات دینامیکی و حرارتی جریآن‏ها مقاوم باشد. البته برای اینکه ساختمان کلید ساده‏تر و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد ، اغلب استقامت الکتریکی و دینامیکی و حرارتی کلید را توسط دستگاه‏های حفاظتی تا حدودی محدود می‏کنند.

فصل اول

به منظور بهره برداری از تأسیسات توزیع برق در راستای سیاستهای اقتصادی دولت در سال 75 شرکت توزیع نیروی برق تهران به 5 شرکت تقسیم شد. شرکت توزیع نیروی برق شمال شرق یکی از این 5 شرکت است. مناطق شمیران ، پاسداران، تهراتپارس، نارمک، دماوند، و ناحیه برق لواسانات را تحت پوشش قرار داده است.

ویژگی های شرکت

محور اصلی سیاست گذاری این شرکت در راستای بهبود کیفیت و افزایش بهره وری و تأمین رضایت مشترکین بر اساس نظام کیفیت مطابق با استاندارد ایزو در تمام زمینه های خدماتی ، اداری و اجرایی نهاده شده است.

کلیه فعالیت های شرکت از جمله نگهداری و بهره برداری از تأسیسات و تجهیزات شبکه در محدوده عملیاتی تحت پوشش و نیز فروش انشعاب برق به متقاضیان جدید و ارائه خدمات به مشترکین پس از واگذاری انشعاب برق در قالب قراردادهای 5 گانه که در ابتدای هر سال با شرکت برق منطقه ای تهران منعقد می‏گردد صورت می گیرد.

محدوده شرکت

محدوده ی تحت پوشش شرکت با وسعتی معادل 5806 کیلومتر مربع حوزه ی وسیعی از شمال شرق استان و تهران بزرگ است که در بخش تهران بزرگ از شمال به دامنه های البرز و از غرب به بزرگراه مدرس و چمران و از جنوب به خیابان دماوند محدود می‏گردد. و در بخش نواحی شهرستآن های دماومند فیروزکوه رودهن و لواسانات را شامل می‏شود.

از این رو مشاهده می‏گردد مناطق تحت پوشش شرکت شامل موقعیت های حساس و سیاسی اجتماعی نظیر پادگآن ها و صنایع نظامی از یک سو موقعیت های تحت جغرافیایی مانند مناطق بسیار سرد سیر فیروزکوه از سوی دیگر می باشد.

از کل مساحت 5806 کیلومتر مربع محدوده شرکت، منطقه ای به وسعت 657 کیلومتر مربع آن فعال و بقیه به وسعت 5149 کیلومتر مربع غیر فعال می باشد.

وضعیت موجود منطقه برق پاسداران تا ابتدای سال 86

این منطقه توسط 8 پست فوق توزیع که 6 پست آن مشترک با مناطق و شرکت های برق دیگر است و از طریق 56 فیدر 20 کیلو ولت تغذیه می‏شود . منطقه برق پاسداران با 35 کیلو متر مربع وسعت و 31 پست فشار متوسط هوایی و 443 پست فشار متوسط زمینی (عمومی) و 37 پست زمینی اختصاصی عهده دار خدمات رسانی به 190779 مشترک در منطقه تحت پوشش خود می باشد. لازم به ذکر است طول شبکه فشار متوسط در این منطقه به 370.5 کیلومتر و طول شبکه صنعت به 890.7 کیلومتر می رسد.

خط مشی شرکت

شرکت توزیع نیرو برق شمال شرق تهران انحصار ارائه خدمات را درمحدوده عملیاتی خود و در سطوح ولتاژ مشخص شده به عهده دارد. جلب رضایت مشترکین و برقراری انشعاب برق متقاضیان از طریق توسعه ، اصلاح و بهره برداری بهینه از شبکه توزیع نیرو برق و کاهش اتلاف انرژی در زمان خاموشی ها هدف اصلی این شرکت می باشد.

بدین منظور شرکت از نیروی انسانی کارآزموده استفاده نموده و فعالیت های خود را ضامن رعایت دقیق اصول مهندسی و ایمنی ، با انجام طراحی های لازم به منظور توسعه و بهینه سازی و اصلاح شبکه های توزیع نیروی برق منطبق بر نیازمندی های استاندارد نظام تضمین کیفیت iso9001 سازماندهی می نمائیم.

برنامه ریزی و تدارک شیوه های مناسب ارتباطی برای جلب مشارکت کلیه کارکنان و بهسازی منابع انسانی در جهت بهبود مستمر کیفیت فعالیت ها از موضوعات راهبردی شرکت است. حصول اطمینان از این که خط مشی در تمامی سطوح سازمان درک شده به اجرا در آمده و حفظ می‏شود و نیز تداوم نشام تضمین کیفیت به عهده مدیر عامل شرکت می باشد.

به طور کلی اهداف شرکت های توزیع برق و در واقع زیر مجموعه های آن که شامل مناطق برق می باشد ، خدمات میانی مطلوبی یعنی تأمین برق مطمئن و پایدار از نظر سطح ولتاژ و جریان مناسب می باشد.

واحد های داخل هر منطقه شامل بهره برداری – خدمات مشترکین- اداری و مالی و پشتیبانی می‏باشد که در رأس همه آنها مدیر منطقه است.

معاونت پشتیبانی منطقه شامل پرسنلی است که کار تهیه طرح های تأمین برق و نیز طراحی مروبط به گزارش های بهره برداری منطقه که شامل سوختن کابل ها و فیوزها و سایر تجهیزات برق می باشد.

علاوه بر اینها گزارش اولیه درخواست برق که از واحد خدمات مشترکین به این واحد ارجاع می‏شود و کارشناسان با مراجعه به محل نحوه تأمین برق را مشخص می کنند.

هر سال در فصل تابستان یعنی یک بار و در واقع اوج مصرف مشترکین بارگیری از پست‏های 20 کیلو ولت و فیدرهای فشار ضعیف انجام گرفته که مسئولیت برنامه ریزی و تحویل برگه های بارگیری و نهایتاً ورود اطلاعات به نرم افزار enox به عهده این واحد می باشد.

نرم افزار مذکور مرتبط به سامانه 121 بوده یعنی کلیه اطلاعات از طریق این نرم افزار توسط سامانه 121 کنترل می‏شود. و از روی گزارشهای این نرم افزار تجزیه و تحلیل بر روی شبکه و نهایتاً پیش بینی یک ساله انجام می گیرد. که خوراک کار یک ساله منطقه میباشد.

انرژی الکتریکی در حال حاضر

امروزه سیستم انرژی الکتریکی جریان متناوب تسلا کماکان مهمترین ابزار ارایه انرژی الکتریکی به مصرف کنندگان در سراسر جهان است. با وجود جریان مستقیم ولتاژ بالا (HVDC) برای ارسال مقادیر عظیم الکتریسته در طول فواصل بلند بکار می رود، اما قسمت اعظم تولید الکتریسته، انتقال توان الکتریکی، توزیع الکتریسته و داد و ستد الکتریسته با استفاده از جریان‏متناوب محقق می شود.

در بسیاری از کشورها شرکت های توان الکتریکی کلیه زیرساخت ها را از نیروگاه ها تا زیرساخت های انتقال و توزیع در اختیار دارند. به همین علت، توان الکتریکی به عنوان یک حق انحصاری طبیعی در نظر گرفته می شود. صنعت عموماْ به شدت با کنترل قیمت ها کنترل می شود و معمولا مالکیت و عملکرد آن در دست دولت است. در برخی کشورها بازارهای الکتریسته وسیع با تولید کننده ها و فروشندگان الکتریسته، الکتریسته را مانند پول نقد و سهام معامله می کنند.

اگرچه که الکتریسته به عنوان نتیجه واکنش شیمیایی ای که در یک پیل الکترولیک از زمانی که الساندرو ولتا در سال1800م این آزمایش را انجام داد، شناخته می شده است، اما تولید آن به این روش گران بوده و هست. در سال 1831م، میشل فارادی ماشینی ابداع کرد که از حرکت چرخشی تولید الکتریسته می کرد، اما حدود پنجاه سال طول کشید تا این فن آوری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه شود.

در سال 1878م، توماس ادیسون جایگزین عملی تجاری ای را برای روشنایی های گازی و سیستم های حرارتی ایجاد کرد و به فروش رساند که از الکتریسته جریان مستقیمی استفاده می‏کرد که بطور منطقه ای تولید و توزیع شده بود، استفاده می کرد. در سیستم جریان مستقیم ادیسون، ایستگاه های تولید توان اضافی می بایست نصب می‏شدند. بدلیل اینکه ادیسون قادر نبود سیستمی را تولید کند که به ژنراتورهای چندگانه اجازه بدهد که به یکدیگر متصل شوند، گسترش سیستم او نیاز داشت که تمامی ایستگاه های تولید جدید مورد نیاز ساخته شوند.

نیاز به نیروگاه های اضافی ابتدا توسط قانون اهم بیان شده است: بدلیل اینکه تلفات با مربع جریان یا بار و با خود مقاومت متناسب است، بکار بردن کابل های طولانی در سیستم ادیسون به مفهوم داشتن ولتاژهای خطرناک در برخی نقاط یا کابل های بزرگ و گران قیمت و یا هر دوی اینها بود.

نیکولا تسلا که مدت کوتاهی برای ادیسون کار می کرد و تئوری الکتریسته را بگونه ای درک کرده بود که ادیسون درک نکرده بود، سیستم جایگزینی را ابداع کرد که از جریان متناوب استفاده می کرد. تسلا بیان داشت که دو برابر کردن ولتاژ جریان را نصف می کند و منجر به کاهش تلفات به میزان 4/3 می شود و تنها یک سیستم جریان متناوب اجازه انتقال بین سطوح ولتاژ را در قسمت های مختلف آن سیستم ممکن می سازد. او به توسعه و تکمیل تئوری کلی سیستم اش ادامه داد و جایگزین تئوری و عملی ای را برای تمامی ابزارهای جریان مستقیم آن زمان ابداع کرد و ایده های بدیعش را در سال 1887م در 30 حق انحصاری اختراع به ثبت رساند.

در سال 1888م کار تسلا مورد توجه جرج وستینگهاوس که حق انحصاری اختراع یک ترانسفورماتور را در اختیار داشت و یک کارخانه روشنایی را از سال 1886م در گریت بارینگتون، ماساچوست راه اندازی کرده بود، قرار گرفت. اگرچه که سیستم وستینگهاوس می‏توانست از روشنایی های ادیسون استفاده کند و دارای گرم کننده نیز بود، اما این سیستم دارای موتور نبود. توسط تسلا و اختراع ثبت شده اش، وستینگهاوس یک سیستم قدرت برای یک معدن طلا در تلورید، کلورادو در سال 1891 ساخت که دارای یک ژنراتور آبی 100 اسب بخار(75 کیلو وات) بود که یک موتور 100 اسب بخار (75 کیلو وات) را در آنسوی خط انتقالی به فاصله 5/2 مایل (4 کیلومتر) تغذیه می‏کرد. سپس در یک قرارداد با جنرال الکتریک که ادیسون مجبور به فروش آن شده بود، شرکت وستینگهاوس اقدام به ساخت یک نیرگاه در نیاگارا فالس کرد که دارای سه ژنراتور تسلای 5000 اسب بخار بود که الکتریسته را به یک کوره ذوب آلومینیوم در نیاگارا ، نیویورک و به شهر بوفالو، نیویورک به فاصله 22 مایل (35 کیلومتر) انتقال می داد. نیروگاه نیاگارا در 20 آوریل 1895م شروع به کار کرد.

فصل دوم

از کارآموزان معرفی شده به این واحد جهت جمع اوری اطلاعات و وارد کردن اطلاعات در نرم افزارهای مورد استفاده کمک گرفته می‏شود همچنین اطلاعات پروژه های تأمین برق باید وارد نرم افزار خدمات مشترکین شده که در مورد آن هم از کارآموزان کمک گرفته می‏شود.

در صفحه بعد چارک شرکت توزیع نیروی برق شمال شرق تهران آمده است.


مدیر عامل
دفتر هیئت مدیره و خدمات مدیریت
مشاور
منطقه برق دماوند
منطقه برق پاسداران
منطقه برق تهرانپارس
امور مهندسی و نظارت بر بهره برداری
مسئول حراست
دفتر خدمات مشترکین و تشخیص
امور مالی
امور تدارکات و انبار

معاون اداری ومالی
امور کارکنان و خدمات عمومی
منطقه برق نارمک
ناحیه برق لواسانات
منطقه برق شمیران
معاون فنی و برنامه ریزی
حسابرسی داخلی
مجری طرح
امور دیسپاچینگ
پست فشار قوی نیروگاه


از پست‏های برق جهت رساندن انرژی الکتریکی از نیروگاه ها به محل های مصرف استفاده می شود.

پست فشار قوی باید طوری طرح و ساخته شود که :

1- بتواند عملیات لازم در پست را که عبارتند از مراقبت ، نظارت فرمان ، قطع و وصل کلید ها ، خارج کردن لوازم و اسباب و ادوات الکتریکی ، تمیز کردن شین ها و ایزولاتور ها براحتی انجام داد.

2- فواصل قطعات زیر ولتاژ نسبت به هم و نسبت به قطعات زمین شده از یک حداقل مجازی کمتر نشود.

3- متصدیان پست دچار برق گرفتگی و برق زدگی در اثر برخورد جرقه ها و یا در اثر تماس با قطعات زیر ولتاژ نشود.

4- سطح زیر بنا به حداقل ممکن برسد.

5- همیشه امکان توسعه بعدی پست وجود داشته باشد.

6- روشنایی پست در حدود 200-150 لوکس تأمین گردد.

تقسیم بندی پست‏های فشار قوی :

ساختمان پست‏های فشار قوی به دلایل زیر بسیار متنوع و و مختلف است.

الف- متغییر بودن ولتاژ از KV1 تا KA380 و بالاتر

ب- جریان نامی مختلف از KA10 تا KA15 و بالاتر که موجب متغییر شدن جریان اتصال کوتاه و در نتیجه قدرت قطع مختلف دیژنکتورها می شود.

ج- متنوع بودن نوع قطع و وصل کلید ها(فرمان دستی،موتوری کمپرسی و غیره)

د- مختلف بودن نوع شینها (ساده،دوبل،سه تایی و غیره)

ه- محل نصب و مورد استعمال آن (مناطق مسکونی،کارگاه ها، تبدیلگاه شهری و عمومی،نیروگاه ها،مناطق صنعتی و معادن و غیره)

پست‏های فشار قوی را می توان بطور کلی به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد:

پست داخلی :این پست‏ها شامل کلیه تأسیسات الکتریکی می شوند که در داخل ساختمان سرپوشیده نصب می گردند و به سه دسته تقسیم می شوند:

1- پست فشار قوی باز: در این پست‏ها علاوه بر شین ها ، سکسیونر ها و دیژنکتور های آن نیز از پشت درب های توری حداقل از یکطرف قابل رویت باشد.

2- پست فشار قوی نیمه باز:در این نوع قطعات زیر فشار تا ارتفاع دسترسی از هر جهت محفوظ و پوشیده هستند و از و از آنجا به بعد (اغلب سکسیونر ها و شین ها) آزاد و قابل رویت می باشند.

3- پست فشار قوی بسته: در این پست‏ها قسمت های زیر ولتاژ و حتی شین ها در یک محفظه کاملا بسته و پوشیده با درب های فلزی نصب شده اند.(پست‏های تابلویی یا قفسه ای)

پست داخلی :این پست‏ها شامل کلیه تأسیسات الکتریکی می شوند که در داخل ساختمان سرپوشیده نصب می گردند و به سه دسته تقسیم می شوند:

.پست‏های خارجی بیشتر برای فشار قوی از KV60 به بالا ساخته می شود.

دستگاه ها و ادوات فشار قوی از قبیل شین ها،مقره ها،کلید ها،‏

استقامت مکانیکی (تنش) پایه ها و ایزولاتور ها برای تحمل تمامی نیروهایی که ممکن است در اثر جریان اتصال کوتاه ضربه ای بوجود آید کافی باشند.

تماس سهوی اشخاص با دستگاه ها و ادوات ،زیر فشار غیر ممکن باشد.

در مقابل نیروی دینامیکی و حرارت ناشی از جریان اتصال کوتاه پایدار و ثابت باشد.

متصدیان و کارگرانی که به نحوی با پست در تماس هستند از برخورد جرقه قوس الکتریکی در امان بمانند.

راه های جلوگیری از خطرات جریان اتصال کوتاه:

از ایجاد جرقه اتصال کوتاه در پست‏های فشار قوی شاید هیچگاه نتوان به طور مطلق جلوگیری کرد. این جرقه ها در درجه اول توسط قطع و وصل بی موقع کلیدها بوجود می آیند،بخصوص در سکسیونرهایی که فاقد چفت و بست مکانیکی و یا الکتریکی با دیژنکتور مربوطه میباشند.

در درجه دوم جرقه در اثر شکست جنبی اختلاف سطح،بین دو سر ایزولاتورها زده می شود. این جرقه ها در اثر کثیف شدن ایزولاتورها و یا در اثر بالا رفتن ولتاژ (امواج سیال) و یا عدم انتخاب صحیح مقره ها بوجود می آید.

تا وقتی که جریان اتصال کوتاه در پست‏های فشار متوسط از KA15-10 تجاوز نکند اثر دینامیکی و حرارتی جریان نیز قابل تحمل است و از حد مجاز تجاوز نمی کند، اما از آنجا که هر دوی آنها (حرارت و نیرو) با مجذور جریان زیاد می شوند باید دستگاه ها و ادوات الکتریکی فشار قوی و بخصوص متصدیان پست در مقابل اثرات بسیار نا مطلوب جریان زیاد اتصال کوتاه شدیدا محافظت شوند.

برای جلوگیری از خطرات جریان اتصال کوتاه دو راه وجود دارد:

الف- جلوگیری از ازدیاد بیش از حد جریان اتصال کوتاه؛ به کمک تقسیم شین ها،نصب سلف محدود کننده و استفاده از رله و وسایل حفاظتی با محدود کننده جریان اتصال کوتاه .

ب- جلوگیری از ایجاد جرقه؛ به عنوان مثال با استفاده نکردن از سکسیونر تا وقتی که وجود آن لازم و ضروری باشد،بخصوص از کلید هایی که فاقد قدرت کافی در مقابل عبور جریان اتصال کوتاه هستند باید شدیدا خودداری کرد. در شین دوبل استفاده از سکسیونرهایی که قطع و وصل آن تابع وضعیت دیژکنتور است و همچنین استفاده از دو دیژکنتور و یا استفاده از سکسیونر قابل قطع در زیر بار بهتر و مناسب تر می باشد.یکی دیگر از روشهای بسیار مؤثر در مقابله با برق زدگی ، بکار بردن فرمان از راه دور بخصوص برای قطع و وصل سکسیونرها است.

رعایت شرایط زیر برای ساخت و نصب پست‏های فشار قوی تا حدودی از اثرات نامطلوب جرقه جلوگیری می کند:

1- تعیین صحیح فاصله شین ها

2- نصب قطعات جدا کننده محکم و ضخیم و نسوز بین حوزه های مختلف برای جلوگیری از برخورد جرقه به سلول های مجاور.

3- نصب جرقه گیرهای افقی بین سکسیونر و شین برای جلوگیری از پیشروی جرقه در طول شین و از هر قسمت به قسمت دیگر .

4- هدایت گاز های گرم و داغ که در اثر جرقه بوجود می آید به طرف بالا و خارج کردن آنها بطوری که خطری متوجه اشخاصی که در راهرو های پست هستند نشود.

5- عایق کردن شین ها و دستگاه های زیر ولتاژ تا اصولا از شروع و پایه جرقه جلوگیری شود.

علاوه بر شرایط الکتریکی و مکانیکی و ساختمانی که در بالا به آنها اشاره شد ، دقت و تجربه ، کارآیی و مهارت متصدیان پست‏های فشار قوی نیز در جلوگیری از هر گونه سانحه بسیار مؤثر است.

پست فشار قوی خارجی (پست خارجی):

کلیه دستگاه ها و وسایل پست فشار قوی شامل شین و سیم و ترانسفورماتور و مقره و کلید ها و قفسه های فرمان و غیره که در محوطه باز (آزاد) نصب می شوند،تحت تأثیر تمام عوامل جوی از قبیل حرارت ، برودت ، باران ، برف ، باد ، طوفان و حتی گرد و خاک و آلودگی شدید قرار می گیرند و لذا باید از یک کیفیت خاصی برخوردار باشند.

کلید ها باید به نوعی انتخاب شوند که بتوان آنها را در بدترین شرایط جوی براحتی بکار انداخت.شین ها (بخصوص وقتی از سیم استفاده می شود) و نقاط اتکای آنها (مقره و پایه ها) باید در مقابل تغییرات درجه حرارت و عوامل جوی پایدار و مقاوم باشند. بار برف را تحمل کنند و در اثر سرمای شدید خیلی کشیده نشوند و در درجه حرارت زیاد و در زیر اشعه مستقیم آفتاب (80 درجه سانتی گراد) زیاد شل و آویزان نگردد.

در سیمها آلومینیومی باید توجه داشت که در محل اتصال و ارتباط آنها با فلزات دیگر مثل برنز و مس بخصوص در موقع مرطوب شدن ایجاد کروزیون الکترولیتی نکند ، لذا باید حتما از بست ها و ترمینالهای مخصوص (Alcu) استفاده شود.دکلها و قفسه های فرمان و تمام وسائل فولادی دیگر نیز باید در مقابل زنگ زدگی و خوردگی و پوسیدگی حفاظت شوند. در داخل قفسه های فرمان باید هوا جریان داشته باشد ، بدون اینکه قطرات آب باران در آن نفوذ کند.

اگر تغییرات درجه حرارت و رطوبت هوا بحدی باشد که باعث عرق کردن و مرطوب شدن داخل قفسه فرمان می شود ، باید داخل قفسه های فرمان را با سیمهای حرارتی 100 تا 250 وات بر متر مکعب گرم نگهداشت. این سیمهای حرارتی باید بطور دائم و یا حداقل در مواقعی که قفسه زیر بار نیست و خودبخود در اثر عبور جریآن های مختلف گرم نمی شود به برق وصل باشند.دریچه ها و هوا کش های قفسه باید دارای توری خیلی ریز باشد تا از ورود حشرات بداخل قفسه جلوگیری کند.

تهیه و نصب وسائل فشار قوی (طول ایزولاتورها و مقره ها و فاصله شین ها و غیره) باید با توجه به ارتفاع محل نصب از سطح دریا صورت گیرد. زیرا استقامت الکتریکی عایق ها بین دو نقطه زیر فشار بستگی به خواص هوای اطراف آن (تراکم و رطوبت هوا) دارد و چون تراکم هوا در ارتفاعات کم است . لذا استقامت الکتریکی هوا نیز در ارتفاعات کم می شود.این اثر ارتفاعات از 1000 متر به بالا کاملا محسوس است.از این جهت برای تعیین فاصله عایقی در ارتفاع از ضریبی بنام ضریب بلندی K استفاده می شود. شکل 3 این ضریب را بر حسب ارتفاع از سطح دریا نشان می دهد. بطور تقریبی می توان گفت که استقامت الکتریکی عایق در هر صد متر اضافه ارتفاع در حدود 1.5% کم می شود.

مثلا اگر اختلاف سطح نامی شبکه و تاسیسات یک پست فشار قوی KV24 باشد ، تمام دستگاه های فشار قوی این پست در حالت عادی و نرمال اختلاف سطح ضربه ای 125Us = و اختلاف سطح مؤثر متناوب 55Up= را تحمل می کند . به عبارت دیگر دستگاه های 24 هزار ولتی با این ولتاژ در آزمایشگاه ها آزمایش می شوند.

حال اگر قرار باشد این دستگاه ها با همین ولتاژ در ارتفاع 3000 متری نصب شوند باید استقامت الکتریکی آنها :

KV157 = 0.8/125Us=

KV 69 = 0.8/125 Up=

باشد. یعنی عایق دستگاه ها در موقع آزمایش در آزمایشگاه ، که حتما در ارتفاع کمتری از 1000 متر از سطح دریا قرار گرفته است باید تحمل و استقامت الکتریکی بیشتری از آنچه نرم شده است داشته باشد . یا اینکه از دستگاه هایی که برای ولتاژ بیشتر ساخته شده اند استفاده کرد. بدین معنی که پس از بدست آوردن ضریب بلندی K اختلاف سطح نامی را براین ضریب تقسیم کرد و اختلاف سطح نامی جدید را بدست آورد و دستگاه های الکتریکی را با در نظر گرفتن اختلاف سطح جدید انتخاب نمود.

KV 30 = 0.8/ 24UH = Un/k =

لذا می توان گفت که برای شبکه و تاسیسات 24 هزار ولتی که در ارتفاع 3000 متر از سطح دریا نصب می شوند باید حتما از دستگاه های سریKV 30 استفاده نمود.

جدول شماره 1 استقامت الکتریکی دستگاه های الکتریکی فشار قوی (ایزولاتور) را در سری های مختلف نشان می دهد.

در این جدول ایزولاتور دسته A مربوط به فاصله باز بین تیغه های سکسیونر و سکسیونر قابل قطع زیر بار و و پایه فیوز و فاصله سیم ها و شین های شبکه با یکدیگر می باشد و ایزولاتور دسته D مربوط به ترانسفورماتور خشک و ترانسفورماتور ولتاژ و خازن قدرت است.

ایزولاتور دسته F مربوط به ایزولاتور ها و پایه های دستگاه های فشار قوی و ترانسفور ماتور های جریان می باشد.

پست‏های فشار قوی خارجی نیز باید همانند پست‏های داخلی در مقابل تماس سهوی ، توسط نرده ، توری و یا درب فلزی با ارتفاع 1800 میلی متر حفاظت شوند.حداقل فاصله این حفاظ تا دستگاه های زیر فشار در جدول 2 داده شده است.اگر در پستهای فشار قوی خارجی قسمتی از ایزولاتور در محدوده حفاظت شده داخل شده باشد باید اطراف ایزولاتور برای جلوگیری از برق زدگی و تماس سهوی با دیواره آهنی یا توری و یا درب توری که حداقل دارای ارتفاع 1800 میلیمتر است مسدود و محصور گردد. برای اینکه حمل و نقل و جابجا کردن وسایل و ابزار مورد نیاز در محوطه پست فشار قوی مواجه با خطر برق زدگی نگردد باید فاصله نزدیکترین نقطه دستگاه در حال انتقال زیر ولتاژ از فاصله C که در جدول 2 داده شده در هر شرایطی از 500 میلیمتر کمتر نشود. البته چون این فواصل در زمستان موقعی که زمین پوشیده از برف است کمتر می شود بهتر است این فواصل با رعایت ارتفاع برف قدری بزرگتر انتخاب شود.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

1.مقدمه .................................................................................................................................. 1

2.پارامترهای مهم در طراحی پست و انتخاب تجهیزات ............................................ 5

3.هماهنگی عایقی .................................................................................................................. 7

4.شن و شینه بندی ............................................................................................................. 9

5.فواصل زمین کردن نقطه نوترال و سیستم زمین ............................................................ 11

6.برقگیر ........................................................................................................................... 16

7.ترانسفورماتور .............................................................................................................. 19

8.سکسیونر .................................................................................................................... 20

9.کلیدهای قدرت ............................................................................................................. 23

10.ترانسفورماتورهای اندازه گیری .............................................................................. 26

11.موج گیر ................................................................................................................... 29

12.P.L.C ................................................................................................................... 32

13.جبران کننده ها ..................................................................................................... 35

14.سیستم های تغذیه DC و AC ............................................................................. 36

15.حفاظت ترانسفورماتور ......................................................................................... 48

گزارش کار آموزی

عنوان کار : اصلاح سیستم برق فشار ضعیف ساختمان آزمایشگاهی اصلاح بذر جهاد کشاورزی کرج واقع در کیلومتر 5 جاده مردآباد – و همچنین تغییر شکل کلی سیم کشی قدیمی ساختمان و ایجاد سیستم اعلام حریق .

علت این کار این بود که اصلاح بذر نیاز به دستگاه های جدید آزمایشگاهی برای کشت باکتری داشت و به همین منظور تصمیم به نوسازی سیم کشی کل ساختمان مربوط من جمله اداری و آزمایشگاهی

به همین منظور بعد از انجام مراحل اداری بین شرکت مهر پریشی و جهاد کشاورزی یک سیستم از شرکت برای بازدید محل فرستاده شد بررسی و مطالعه میزان مصرف هر یک از دستگاه ها به خصوص دستگاه های فوق حساس آزمایشگاهی و دستگاه هایی که مصرف برقی بالایی داشتند مثل اتوکلاو و دستگاه های اندازه گیری وزن و قطر باکتری و ...

و همچنین سیستم برق قدیمی ساختمان و فرسوده بودن سیم ها شرکت سه طرح به کمیسیون اداره کشاورزی ارائه کرد تا کمیسیون در مورد قیمت و نوع اجرای طرح تصمیم بگیرد .

طرح 1- اجرای سیم کشی از طریق داکت

طرح 2 – اجرای سیم کشی توکار ( هزینه بالایی داشت )

طرح 3 – اجرای سیم کشی از طریق راکت فقط بای آزمایشگاه ها

که کمیسون طرح اول ( اجرای سیم کشی از طریق داکت ) موافقت کرد . در واقع علت توکار نشدن سیم کشی علاوه بر مسئله هزینه ی بالا تر نسبت به دیگر طرح ها موجب تعطیل شدن ساختمان اداری برقی آزمایشگاه و در نتیجه از بین رفتن گونه های باکتری به علت قطعی برق در ساختمان می شد با تایید کمیسیون استارت کار عملی پروژه از تاریخ 20/12 روی ساختمان آغاز شد و بنا به در خواست جهاد کشاورزی در ایام تعطیل نوروز نیز برای سریع انجام شدن کار مشغول بودیم لازم به ذکر است چون برق نباید قطع می شد سیم کشی سابق همچنان برق دار بود . و سیستم جدید با داکت کشی و مشخص کردن مسیر های داگ با توجه به لطمه نزدن به زیبایی و حفظ نمای داخلی ساختمان و کوتاه شدن مسیر ها ادامه داشت .

مراحل کار :

مرحله اول : اجرای سینی کشی در راهروهای اصلی : این سینی ها به دلیل قطر بالای کابل سنگینی و زیاد بودن سیم ها استفاده شد در این قسمت امکان استفاده از داکت مقدور نبود و از سینی 20 استفاده کردیم . این سینی ها از تابلوی اصلی روی دیوارها نصب می شد .

2- ایجاد انشعاب از تابلوهای فرعی بوسیله داکت نمره 9 استفاده شد و مسیرهای فرعی ترکه مصرف کننده ی کمی داشتند از داکتهای 2 و 4 استفاده می شد . بعد از کار داکت کشی طبق نقشه تعداد رشته و نوع سیم مورد نظر در داکتهای مخصوص خود قرار گرفتند و شروع به نصب کلید و پریزهای روکار در محلهای مورد نظر مطبق نقشه ها انجام شد .

کابل ورودی به ساختمان و تابلو از پست 35+3*50 بوده بعد از سیم کشی توسط داکت و نصب کلید و پریزها شروع به نصب مهتابی ها کردیم که حدود 150 مهتابی بود پس تابلوی اصلی و تابلوهای فرعی سر جای خود قرار داده شد و برای حفاظت دستگاه ها و ایمنی یک چاه ادت در پشت ساختمان صفر گردید و در آن از کابل 16 استفاده شد و در انتهای کار پس از هماهنگی با متخصصین آزمایشگاهها پس از قطع برق حدود 40 دقیقه کل کابلها به کابلهای جدید وصل شد البته ( بعد از قطع برق ترانس ) این کار ها انجام شد البته ما می خواستیم ups و اپستی لایزر ثابت کننده ولتاژ هم بگذاریم که به علت بالا بودن هزینه موافقت نشد در خاتمه کار با نصب سانترال های اعلام حریق و سنورهای آنها طبق نقشه در حدود 7 روز کاری کار خاتمه یافت .

نتیجه کار : با توجه به کارهای انجام شده می توان گفت 50تا60% اجرای چنین کارهایی مربوط به محاسبات و خلاقیت های کاری بوده که زمان پر و حساس است از جمله این حساسیت ها محاسبه آمپراژ و پیش بینی اضافه شدن دستگاه ها در آینده و مابقی مشکلات مربوط به عملی کردن طرح ها می باشد.

لازم به ذکر است بدانید این ساختمان 40 سال پیش توسط اسرائیلی ها ساخته شده بود که در ساخت آن از تیرچه بلوک و بتون آرمه در دیوارها و سقفها استفاده شده بود که با مشکلات زیادی برای سوراخ کردن دیوار و سقف مواجه شده بودیم .

مشخصه فنی پروژه :

1- داکت کشی ، سیم کشی و نصب پریز مطابق نقشه BE.Z

2- داکت کشی ، سیم کشی و نصب سیستم روشنایی مطابق نقشه BE.3

3- داکت کشی ، سیم کشی و نصب سیستم تلفن مطابق نقشه BE.4

4- داکت کشی ، سیم کشی و نصب اعلام حریق مطابق نقشه BE.5

5- داکت کشی ، سیم کشی و نصب تابلو اصلی و تابلوهای فرعی مطابق نقشه های BE.6 و BE.7

اندازه گیری جریان را از روی پلاک دستگاه و آنهایی که نداشتند با کلمپ یک بازویی که روی اهم متر است و دور سیم می انداختیم البته فقط یک رشته و از روی سیم جریان را اندازه می گیرد .

مقدمه

با رشد روز افزون جمعیت و افزایش مصرف برق به علت ازدیاد جمعیت،لزوم تأمین انرژی الکتریکی در سطح وسیع،توسط روشهای کلاسیک نه تنها اقتصادی نمی باشد بلکه امکان پذیر نیست.

رشد روز افزون مصرف لزوم ایجاد نیروگاههای بزرگ را ایجاب می کند.این نیروگاهها را نمی توان در هر حالی نصب کرد زیرا شرایط طبیعی منطقه و شرایط پخش صنعت از عواملی است که در تعیین محل نیروگاه سهم بسزایی دارد.

نیروگاهها معمولاً دور از مراکز مصرف نصب می گردند.لذا لازم است انرژی تولید شده از طریق خطوط انتقال به مراکز مصرف هدایت گردد.

برای انتقال قدرت های زیاد و در فواصل طولانی به منظور کاهش تلفات لازم است ولتاژ تولیدی نیروگاه افزایش یافته و سپس در نقاط مصرف طی مراحلی کاهش داده شود و این کاهش به نحوی باید باشد که قابل استفاده برای مصرف کننده باشد.برای تغییرات ولتاژ و همچنین به منظور اتصال نقاط مختلف شبکه به یکدیگر باید ایستگاههایی در شبکه ایجاد نمود که به پست برق معروف هستند.

بسته به نوع تغییر و تبدیلی که در شبکه باید انجام گیرد سه نوع پست وجود دارد که عبارتند از:

1.پستهای بالا رونده ولتاژ

2.پستهای کاهنده ولتاژ ( توزیع )

3.پستهای کلیدی

1.پستهای بالا رونده ولتاژ:

این پست ها در نزدیکی نیروگاهها بکار می روند و فلسفه وجودی آنها این است که:

ولتاژ تولید شده توسط ژنراتورها به علت محدودیت هایی که در آن وجود دارد محدود می باشد و از آنجایی که انتقال قدرت تحت ولتاژهای پایین (حداکثر KV 20) و فاصله های دور اقتصادی نیست از این پست ها ایجاد می شود.

2.پستهای کاهندة ولتاژ (توزیع):

ولتاژ مورد نیاز مصرف کنندگان باید در حد مطلوب کاهش داده شود تا بتواند قابل مصرف باشد.این کاهش ولتاژ از طریق پستهای کاهنده و یا توزیع صورت می گیرد.کاهش ولتاژ بسته به مقدار آن در مراحل مختلف انجام می گیرد.

3.پستهای کلیدی:

در این پستها هیچ گونه تبدیل ولتاژ انجام نمی گیرد و تنها ارتباط خطوط مختلف به یکدیگر صورت می گیرد.البته در شبکه ممکن است پستی وجود داشته باشد که ترکیبی از پستهای فوق باشد.

(تقسیم بندی پستها از نظر استقرار تجهیزات و محل استقرار آنها):

1.سیستم های باز(بیرونی)

2.سیستم های بسته(داخلی)

پست های باز ، سیستم هایی هستند که تجهیزات فشار قوی آنها در محوطة باز قرار دارند و مستقیماً در معرض تغییرات شرایط جوی غیر قابل کنترل می باشد .

سیستم های باز خود به چند دسته تبدیل می شوند:

1.معمولی 2.گازی 3.هوایی

- پست های معمولی سیستم هایی هستند که هوای آزاد (عایق) بین فازها و قسمت های برقدار با زمین می باشد.

- پست های گازی سیستمهایی هستند که قسمتهای برقدار تجهیزات در داخل محفظه هایی که با گاز SFG پر شده قرار دارند.

- پست های هوایی سیستم هایی هستند با قدرت کم و ولتاژ پایین و معمولاً در حومه شهر و روستا ها احداث می گردند.

- پست های بسته نیز به دو نوع گازی و معمولی تقسیم می شوند.

- پست های دیگری از لحاظ طرز استقرار تجهیزات نیز وجود دارند که به پست های سیار معروفند این نوع پست ها معمولاً به صورت پستهای با ظرفیت کم و ولتاژ بالا می توانند بصورت موقت جایگزین یک پست دائمی شوند.تجهیزات این پست ها معمولاً بصورت گازی(GIS) می باشد و بر روی چند دستگاه تریلی نصب می گردند.

2.پارامترهای مهم در طراحی پست ها و انتخاب تجهیزات:

در طراحی پستها باید پارامترهای مختلفی را در نظر گرفت.چند پارامتر مهم در زیر آمده است.

الف:شرایط محیط:این عوامل نقش مهمی در طراحی ها دارند و عمدتاً عبارتند از:

1.درجه حرارت حداکثر محیط:بطور کلی تحت تأثیر دو درجه حرارت می باشد:

الف:محیط

ب:گرمای حاصل از تحت ولتاژ قرار گرفتن و این دو مقدار باید ثابت باشند.

2.درجه حرارت حداقل:دستگاه باید بتواند در کمترین درجه حرارت محیط کار کند.

3.ارتفاع از سطح دریا:با افزایش ارتفاع چگالی هوا کم شده و مقدار ولتاژ شکست هوا برای یک فاصله مشخص کمتر می شود.

4.مقدار یخ:دستگاهها باید مقاومت مکانیکی در مقابل یخ های زمستان را داشته باشند.

5.سرعت باد:سرعت باد در محل یک پست باید در طراحی تجهیزات و اتصالات مورد توجه قرار گیرد.

6.زلزله:وسایل باید با توجه به اطلاعات در مورد زلزله طراحی شوند و تهیه گردند.

7.مقدار آلودگی هوا:شامل گرد و غبار و املاح موجود در هواست،که برای تعیین سطح ایزولاسیون مورد توجه قرار می گیرد.

8.تعداد صاعقه

ب:اطلاعات الکتریکی مبنا:

1.ولتاژ الکتریکی مبنا: (ولتاژ نامی) و ولتاژ حداکثر کار:

ولتاژ نامی یکی از مشخصه های فنی یک دستگاه و اصلی ترین مشخصه یک پست بوده و ولتاژ نامی عبارتست از ولتاژ دائمی کار یک پست می باشد و به عوامل فنی مختلفی بستگی دارد.

ولتاژ حداکثر کار عبارتست از : حداکثر ولتاژ نامی که امکان بوجود آمدن آن در شرایط عادی وجود داشته باشد.

2.جریان نامی:

عبارتست از جریانی که از یک دستگاه در حالت کار عادی آن عبور می کند.

3.جریان اتصال کوتاه:تعیین جریان اتصال کوتاه در یک پست جهت طراحی آن و انتخاب تجهیزات بسیار مهم است.باید توجه داشت که سطح اتصال کوتاه در یک پست با توجه به تغییرات و با توسعه شبکه تغییر می نماید.و دارای دو اثر حرارتی و اثرات نیروی حاصل ناشی از عبور جریان اتصال کوتاه می باشد.

4.فرکانس:مقدار استاندارد فرکانس 50 و 60 هرتز می باشد که در ایران 50 هرتز است.

5.سیستم اتصال فازها:تولید و انتقال انرژی در شبکه بصورت سه فاز انجام می گیرد و پست های فشار قوی نیز بصورت سه فاز ساخته می شوند جهت سهولت تشخیص فازها از یکدیگر آنها کد گذاری می شوند.

6.سطح ایزولاسیون یا سطح عایقی تجهیزات:

مقدار قدرت تحمل اضافه ولتاژهای دائم و موقتی و زودگذر توسط تجهیزات را سطح عایقی یا سطح ایزولاسیون می گویند.

3.هماهنگی عایقی:

شامل انتخاب قدرت عایقی برای تجهیزات سیستم است که بتواند در مقابل اضافه ولتاژهای شبکه مقاومت کند، که مقدار تحمل را سطح عایقی یا Bil گیوند و هرچه از نظر سطح عایقی پایین تر باشد مقرون به صرفه تر هستند.اصولاً دو روش برای تعیین سطح عایقی بکار برده می شوند.

1.روش قراردادی 2.روش آماری

که هر کدام دارای روشهای فنی خاص خود می باشند.

دو نوع سطح عایقی موجود می باشد:1.خارجی 2.داخلی

اضافه ولتاژهای بوجود آمده در شبکه معمولاً به سه دسته تقسیم می شوند:

1.بر اثر فرکانس:که سه حالت دارد:

1.اثر فرانتی 2.پدیدة رزونانس 3.اتصالی فاز به زمین

2.ناشی از کلید زنی:در تمام حالات عملکرد کلید بوجود می آید و 2 تا 4 برار ولتاژ نامی می باشد.

3.ناشی از رعد و برق

در هماهنگی عایقی اضافه ولتاژهای فوق اصولاً به علت اینکه آنها تعیین کنندة رنج برقگیرها و همچنین سطوح وسایل حفاظتی هستند در نظر گرفته می شوند.

جهت تأمین سطوح عایقی و انتخاب برقگیر برای هر رنج و هر اندازة ولتاژ خاص استانداردهایی وجود دارد که از آنها جهت طراحی استفاده می گردد که این استانداردها به عوامل مختلفی بستگی دارد.البته ارتفاع نیز سهم مهمی در تعیین سطح عایقی دارد.

4.شین و شینه بندی:

شینه بندی عبارتست از چگونگی ارتباط الکتریکی فیلدهای مختلف که دارای یک سطح ولتاژند.مثلاً تمام ترانسفورماتورها و هادی های موجود در پست تبدیل که دارای ولتاژ مساوی هستند توسط یک هادی بهم وصل می شوند که این هادی را شین گویند.در روی این شین انرژی مولدها و یا مبدلها و یا هر دو بهم می پیوندند و از روی آن بطور مستقیم و یا پس از تبدیل به مصرف کننده ها و یا نقاط دیگر هدایت می شوند در واقع شین عبارتست از وسیلة جمع و پخش انرژی در واحد زمان.

لزوم شینه بندی:

هر شینه بندی ممکن است دارای چندین فیدر ورودی و خروجی متصل به آن باشد فیدرها خود دارای وسایل الکتریکی مثل C.B,PT,CT و غیره می باشند.ارتباط این فیدرها بدون وجود یک سیستم گسترده نمی تواند انجام شود.با توجه به شرایط،خواسته ها و پارامترها شینه بندی های مختلفی می تواند وجود داشته باشد.

انواع شینه بندی:

1.ساده:ساده ترین و ارزانترین نوع شینه بندی می باشد ولی تعمیرات،توسعه و گسترش در آن مشکلاتی بوجود می آورد.جهت سهولت می توان آن را بصورت V شکل نیز طراحی کرد.

2.شینه بندی ساده با باسبار انتقالی

3.شبنه بندی دوبا سبار

4.شینه بندی با سبار دوبل با باسبار کمکی

5.شینه بندی چند باسبار

6.شینه بندی چند باسبار شین کمکی

7.شینه بندی H شکل یا حلقوی

8.شینه بندی کلیدی

9.شینه بندی دو کلیدی

که هر کدام دارای معایب و مزایایی می باشند که بهترین نوع آنها 8 و 9 می باشد.