•هیدروکربنها که قسمت اعظم روغنها را تشکیل می دهند به سه بخش مهم تقسیم می شوند : •الف – پارافین ها ب – نفتالین ها ج – - ترکیبات آروماتیک •روغنی که ازنفت ایران بدست می آید روغن پارافینیک است . • دراین نوع روغنها ، پارافین آن بصورت موم روی سیم پیچها رسوب کرده و باعث می شوند که روغن نتواند به راحتی درسیم پیچها گردش کند .

•با انجماد این روغن، مقاومت قسمت انجماد پایین آمده و باعث عبورجریان از این قسمت می شود و درنتیجه حتی ممکن است ترانسفورماتور منفجر شود . •درجه انجماد روغن پارافینی 30 - درجه سانتیگراد است •درجه انجماد روغن نفتالینی 40- درجه سانتیگراد است •روغن پارافینی باتوجه به بالا بودن دما برای استفاده درمناطق گرمسیرمناسب است

•مشکل روغنها : •1-ایجاد لجن است . 2- آتش سوزی دردماهای بالا • لجنی که روغن نفتالینی ایجاد می کند بیشتر از روغن پارافینی است •لجن درروغن نفتالینی حل می شود •در روغن پارافینی رسوب می کند . • درجه اشتعال این نوع روغنها حدود 145 درجه سانتیگراد است .

مشخصات فیزیکی و شیمیایی روغن

فساد روغن

نفوذ رطوبت و آب

و ...

فصل اول

ترانسفورماتور

ترانس جریان

ترانس قدرت

ترانس ایزوله

اتو ترانس

ترانس ولتاژ

فصل دوم

UPS and DCP

فصل سوم

رله وحفاظت

رله اضافه بار

رله اضافه جریان

رله خطای زمین

رله خطای زمین محدود شده

منحنی عملکرد رله های جریانی

رله کمکی

رله ولتاژی

رله فرکانسی

رله سنکرون

رله برگشت توان

رله حفاظت در مقابل نامتعادلی جریان

رله حفاظت در مقابل استارت مجدد

رله حفاظت در مقابل استارت طولانی

حفاظت موتور

حفاظت ترانس

حفاظت کابل

حفاظت باس بار

فصل چهارم

اموزش کاربا رله SEPAM و زیمنس SIMENSE

رله sepam

رله simense

فصل پنجم

سیستم ارت

کلیدهای قدرت

انواع حفاظت بریکر

مشخصات جریانی ولتاژ و اتصال کوتاه بریکر

فصل ششم

اموزش نقشه خوانی

فصل هفتم

سوئیچگیر

فهرست مطالب

عنوان صفحه

1.مقدمه .................................................................................................................................. 1

2.پارامترهای مهم در طراحی پست و انتخاب تجهیزات ............................................ 5

3.هماهنگی عایقی .................................................................................................................. 7

4.شن و شینه بندی ............................................................................................................. 9

5.فواصل زمین کردن نقطه نوترال و سیستم زمین ............................................................ 11

6.برقگیر ........................................................................................................................... 16

7.ترانسفورماتور .............................................................................................................. 19

8.سکسیونر .................................................................................................................... 20

9.کلیدهای قدرت ............................................................................................................. 23

10.ترانسفورماتورهای اندازه گیری .............................................................................. 26

11.موج گیر ................................................................................................................... 29

12.P.L.C ................................................................................................................... 32

13.جبران کننده ها ..................................................................................................... 35

14.سیستم های تغذیه DC و AC ............................................................................. 36

15.حفاظت ترانسفورماتور ......................................................................................... 48

گزارش کار آموزی

عنوان کار : اصلاح سیستم برق فشار ضعیف ساختمان آزمایشگاهی اصلاح بذر جهاد کشاورزی کرج واقع در کیلومتر 5 جاده مردآباد – و همچنین تغییر شکل کلی سیم کشی قدیمی ساختمان و ایجاد سیستم اعلام حریق .

علت این کار این بود که اصلاح بذر نیاز به دستگاه های جدید آزمایشگاهی برای کشت باکتری داشت و به همین منظور تصمیم به نوسازی سیم کشی کل ساختمان مربوط من جمله اداری و آزمایشگاهی

به همین منظور بعد از انجام مراحل اداری بین شرکت مهر پریشی و جهاد کشاورزی یک سیستم از شرکت برای بازدید محل فرستاده شد بررسی و مطالعه میزان مصرف هر یک از دستگاه ها به خصوص دستگاه های فوق حساس آزمایشگاهی و دستگاه هایی که مصرف برقی بالایی داشتند مثل اتوکلاو و دستگاه های اندازه گیری وزن و قطر باکتری و ...

و همچنین سیستم برق قدیمی ساختمان و فرسوده بودن سیم ها شرکت سه طرح به کمیسیون اداره کشاورزی ارائه کرد تا کمیسیون در مورد قیمت و نوع اجرای طرح تصمیم بگیرد .

طرح 1- اجرای سیم کشی از طریق داکت

طرح 2 – اجرای سیم کشی توکار ( هزینه بالایی داشت )

طرح 3 – اجرای سیم کشی از طریق راکت فقط بای آزمایشگاه ها

که کمیسون طرح اول ( اجرای سیم کشی از طریق داکت ) موافقت کرد . در واقع علت توکار نشدن سیم کشی علاوه بر مسئله هزینه ی بالا تر نسبت به دیگر طرح ها موجب تعطیل شدن ساختمان اداری برقی آزمایشگاه و در نتیجه از بین رفتن گونه های باکتری به علت قطعی برق در ساختمان می شد با تایید کمیسیون استارت کار عملی پروژه از تاریخ 20/12 روی ساختمان آغاز شد و بنا به در خواست جهاد کشاورزی در ایام تعطیل نوروز نیز برای سریع انجام شدن کار مشغول بودیم لازم به ذکر است چون برق نباید قطع می شد سیم کشی سابق همچنان برق دار بود . و سیستم جدید با داکت کشی و مشخص کردن مسیر های داگ با توجه به لطمه نزدن به زیبایی و حفظ نمای داخلی ساختمان و کوتاه شدن مسیر ها ادامه داشت .

مراحل کار :

مرحله اول : اجرای سینی کشی در راهروهای اصلی : این سینی ها به دلیل قطر بالای کابل سنگینی و زیاد بودن سیم ها استفاده شد در این قسمت امکان استفاده از داکت مقدور نبود و از سینی 20 استفاده کردیم . این سینی ها از تابلوی اصلی روی دیوارها نصب می شد .

2- ایجاد انشعاب از تابلوهای فرعی بوسیله داکت نمره 9 استفاده شد و مسیرهای فرعی ترکه مصرف کننده ی کمی داشتند از داکتهای 2 و 4 استفاده می شد . بعد از کار داکت کشی طبق نقشه تعداد رشته و نوع سیم مورد نظر در داکتهای مخصوص خود قرار گرفتند و شروع به نصب کلید و پریزهای روکار در محلهای مورد نظر مطبق نقشه ها انجام شد .

کابل ورودی به ساختمان و تابلو از پست 35+3*50 بوده بعد از سیم کشی توسط داکت و نصب کلید و پریزها شروع به نصب مهتابی ها کردیم که حدود 150 مهتابی بود پس تابلوی اصلی و تابلوهای فرعی سر جای خود قرار داده شد و برای حفاظت دستگاه ها و ایمنی یک چاه ادت در پشت ساختمان صفر گردید و در آن از کابل 16 استفاده شد و در انتهای کار پس از هماهنگی با متخصصین آزمایشگاهها پس از قطع برق حدود 40 دقیقه کل کابلها به کابلهای جدید وصل شد البته ( بعد از قطع برق ترانس ) این کار ها انجام شد البته ما می خواستیم ups و اپستی لایزر ثابت کننده ولتاژ هم بگذاریم که به علت بالا بودن هزینه موافقت نشد در خاتمه کار با نصب سانترال های اعلام حریق و سنورهای آنها طبق نقشه در حدود 7 روز کاری کار خاتمه یافت .

نتیجه کار : با توجه به کارهای انجام شده می توان گفت 50تا60% اجرای چنین کارهایی مربوط به محاسبات و خلاقیت های کاری بوده که زمان پر و حساس است از جمله این حساسیت ها محاسبه آمپراژ و پیش بینی اضافه شدن دستگاه ها در آینده و مابقی مشکلات مربوط به عملی کردن طرح ها می باشد.

لازم به ذکر است بدانید این ساختمان 40 سال پیش توسط اسرائیلی ها ساخته شده بود که در ساخت آن از تیرچه بلوک و بتون آرمه در دیوارها و سقفها استفاده شده بود که با مشکلات زیادی برای سوراخ کردن دیوار و سقف مواجه شده بودیم .

مشخصه فنی پروژه :

1- داکت کشی ، سیم کشی و نصب پریز مطابق نقشه BE.Z

2- داکت کشی ، سیم کشی و نصب سیستم روشنایی مطابق نقشه BE.3

3- داکت کشی ، سیم کشی و نصب سیستم تلفن مطابق نقشه BE.4

4- داکت کشی ، سیم کشی و نصب اعلام حریق مطابق نقشه BE.5

5- داکت کشی ، سیم کشی و نصب تابلو اصلی و تابلوهای فرعی مطابق نقشه های BE.6 و BE.7

اندازه گیری جریان را از روی پلاک دستگاه و آنهایی که نداشتند با کلمپ یک بازویی که روی اهم متر است و دور سیم می انداختیم البته فقط یک رشته و از روی سیم جریان را اندازه می گیرد .

مقدمه

با رشد روز افزون جمعیت و افزایش مصرف برق به علت ازدیاد جمعیت،لزوم تأمین انرژی الکتریکی در سطح وسیع،توسط روشهای کلاسیک نه تنها اقتصادی نمی باشد بلکه امکان پذیر نیست.

رشد روز افزون مصرف لزوم ایجاد نیروگاههای بزرگ را ایجاب می کند.این نیروگاهها را نمی توان در هر حالی نصب کرد زیرا شرایط طبیعی منطقه و شرایط پخش صنعت از عواملی است که در تعیین محل نیروگاه سهم بسزایی دارد.

نیروگاهها معمولاً دور از مراکز مصرف نصب می گردند.لذا لازم است انرژی تولید شده از طریق خطوط انتقال به مراکز مصرف هدایت گردد.

برای انتقال قدرت های زیاد و در فواصل طولانی به منظور کاهش تلفات لازم است ولتاژ تولیدی نیروگاه افزایش یافته و سپس در نقاط مصرف طی مراحلی کاهش داده شود و این کاهش به نحوی باید باشد که قابل استفاده برای مصرف کننده باشد.برای تغییرات ولتاژ و همچنین به منظور اتصال نقاط مختلف شبکه به یکدیگر باید ایستگاههایی در شبکه ایجاد نمود که به پست برق معروف هستند.

بسته به نوع تغییر و تبدیلی که در شبکه باید انجام گیرد سه نوع پست وجود دارد که عبارتند از:

1.پستهای بالا رونده ولتاژ

2.پستهای کاهنده ولتاژ ( توزیع )

3.پستهای کلیدی

1.پستهای بالا رونده ولتاژ:

این پست ها در نزدیکی نیروگاهها بکار می روند و فلسفه وجودی آنها این است که:

ولتاژ تولید شده توسط ژنراتورها به علت محدودیت هایی که در آن وجود دارد محدود می باشد و از آنجایی که انتقال قدرت تحت ولتاژهای پایین (حداکثر KV 20) و فاصله های دور اقتصادی نیست از این پست ها ایجاد می شود.

2.پستهای کاهندة ولتاژ (توزیع):

ولتاژ مورد نیاز مصرف کنندگان باید در حد مطلوب کاهش داده شود تا بتواند قابل مصرف باشد.این کاهش ولتاژ از طریق پستهای کاهنده و یا توزیع صورت می گیرد.کاهش ولتاژ بسته به مقدار آن در مراحل مختلف انجام می گیرد.

3.پستهای کلیدی:

در این پستها هیچ گونه تبدیل ولتاژ انجام نمی گیرد و تنها ارتباط خطوط مختلف به یکدیگر صورت می گیرد.البته در شبکه ممکن است پستی وجود داشته باشد که ترکیبی از پستهای فوق باشد.

(تقسیم بندی پستها از نظر استقرار تجهیزات و محل استقرار آنها):

1.سیستم های باز(بیرونی)

2.سیستم های بسته(داخلی)

پست های باز ، سیستم هایی هستند که تجهیزات فشار قوی آنها در محوطة باز قرار دارند و مستقیماً در معرض تغییرات شرایط جوی غیر قابل کنترل می باشد .

سیستم های باز خود به چند دسته تبدیل می شوند:

1.معمولی 2.گازی 3.هوایی

- پست های معمولی سیستم هایی هستند که هوای آزاد (عایق) بین فازها و قسمت های برقدار با زمین می باشد.

- پست های گازی سیستمهایی هستند که قسمتهای برقدار تجهیزات در داخل محفظه هایی که با گاز SFG پر شده قرار دارند.

- پست های هوایی سیستم هایی هستند با قدرت کم و ولتاژ پایین و معمولاً در حومه شهر و روستا ها احداث می گردند.

- پست های بسته نیز به دو نوع گازی و معمولی تقسیم می شوند.

- پست های دیگری از لحاظ طرز استقرار تجهیزات نیز وجود دارند که به پست های سیار معروفند این نوع پست ها معمولاً به صورت پستهای با ظرفیت کم و ولتاژ بالا می توانند بصورت موقت جایگزین یک پست دائمی شوند.تجهیزات این پست ها معمولاً بصورت گازی(GIS) می باشد و بر روی چند دستگاه تریلی نصب می گردند.

2.پارامترهای مهم در طراحی پست ها و انتخاب تجهیزات:

در طراحی پستها باید پارامترهای مختلفی را در نظر گرفت.چند پارامتر مهم در زیر آمده است.

الف:شرایط محیط:این عوامل نقش مهمی در طراحی ها دارند و عمدتاً عبارتند از:

1.درجه حرارت حداکثر محیط:بطور کلی تحت تأثیر دو درجه حرارت می باشد:

الف:محیط

ب:گرمای حاصل از تحت ولتاژ قرار گرفتن و این دو مقدار باید ثابت باشند.

2.درجه حرارت حداقل:دستگاه باید بتواند در کمترین درجه حرارت محیط کار کند.

3.ارتفاع از سطح دریا:با افزایش ارتفاع چگالی هوا کم شده و مقدار ولتاژ شکست هوا برای یک فاصله مشخص کمتر می شود.

4.مقدار یخ:دستگاهها باید مقاومت مکانیکی در مقابل یخ های زمستان را داشته باشند.

5.سرعت باد:سرعت باد در محل یک پست باید در طراحی تجهیزات و اتصالات مورد توجه قرار گیرد.

6.زلزله:وسایل باید با توجه به اطلاعات در مورد زلزله طراحی شوند و تهیه گردند.

7.مقدار آلودگی هوا:شامل گرد و غبار و املاح موجود در هواست،که برای تعیین سطح ایزولاسیون مورد توجه قرار می گیرد.

8.تعداد صاعقه

ب:اطلاعات الکتریکی مبنا:

1.ولتاژ الکتریکی مبنا: (ولتاژ نامی) و ولتاژ حداکثر کار:

ولتاژ نامی یکی از مشخصه های فنی یک دستگاه و اصلی ترین مشخصه یک پست بوده و ولتاژ نامی عبارتست از ولتاژ دائمی کار یک پست می باشد و به عوامل فنی مختلفی بستگی دارد.

ولتاژ حداکثر کار عبارتست از : حداکثر ولتاژ نامی که امکان بوجود آمدن آن در شرایط عادی وجود داشته باشد.

2.جریان نامی:

عبارتست از جریانی که از یک دستگاه در حالت کار عادی آن عبور می کند.

3.جریان اتصال کوتاه:تعیین جریان اتصال کوتاه در یک پست جهت طراحی آن و انتخاب تجهیزات بسیار مهم است.باید توجه داشت که سطح اتصال کوتاه در یک پست با توجه به تغییرات و با توسعه شبکه تغییر می نماید.و دارای دو اثر حرارتی و اثرات نیروی حاصل ناشی از عبور جریان اتصال کوتاه می باشد.

4.فرکانس:مقدار استاندارد فرکانس 50 و 60 هرتز می باشد که در ایران 50 هرتز است.

5.سیستم اتصال فازها:تولید و انتقال انرژی در شبکه بصورت سه فاز انجام می گیرد و پست های فشار قوی نیز بصورت سه فاز ساخته می شوند جهت سهولت تشخیص فازها از یکدیگر آنها کد گذاری می شوند.

6.سطح ایزولاسیون یا سطح عایقی تجهیزات:

مقدار قدرت تحمل اضافه ولتاژهای دائم و موقتی و زودگذر توسط تجهیزات را سطح عایقی یا سطح ایزولاسیون می گویند.

3.هماهنگی عایقی:

شامل انتخاب قدرت عایقی برای تجهیزات سیستم است که بتواند در مقابل اضافه ولتاژهای شبکه مقاومت کند، که مقدار تحمل را سطح عایقی یا Bil گیوند و هرچه از نظر سطح عایقی پایین تر باشد مقرون به صرفه تر هستند.اصولاً دو روش برای تعیین سطح عایقی بکار برده می شوند.

1.روش قراردادی 2.روش آماری

که هر کدام دارای روشهای فنی خاص خود می باشند.

دو نوع سطح عایقی موجود می باشد:1.خارجی 2.داخلی

اضافه ولتاژهای بوجود آمده در شبکه معمولاً به سه دسته تقسیم می شوند:

1.بر اثر فرکانس:که سه حالت دارد:

1.اثر فرانتی 2.پدیدة رزونانس 3.اتصالی فاز به زمین

2.ناشی از کلید زنی:در تمام حالات عملکرد کلید بوجود می آید و 2 تا 4 برار ولتاژ نامی می باشد.

3.ناشی از رعد و برق

در هماهنگی عایقی اضافه ولتاژهای فوق اصولاً به علت اینکه آنها تعیین کنندة رنج برقگیرها و همچنین سطوح وسایل حفاظتی هستند در نظر گرفته می شوند.

جهت تأمین سطوح عایقی و انتخاب برقگیر برای هر رنج و هر اندازة ولتاژ خاص استانداردهایی وجود دارد که از آنها جهت طراحی استفاده می گردد که این استانداردها به عوامل مختلفی بستگی دارد.البته ارتفاع نیز سهم مهمی در تعیین سطح عایقی دارد.

4.شین و شینه بندی:

شینه بندی عبارتست از چگونگی ارتباط الکتریکی فیلدهای مختلف که دارای یک سطح ولتاژند.مثلاً تمام ترانسفورماتورها و هادی های موجود در پست تبدیل که دارای ولتاژ مساوی هستند توسط یک هادی بهم وصل می شوند که این هادی را شین گویند.در روی این شین انرژی مولدها و یا مبدلها و یا هر دو بهم می پیوندند و از روی آن بطور مستقیم و یا پس از تبدیل به مصرف کننده ها و یا نقاط دیگر هدایت می شوند در واقع شین عبارتست از وسیلة جمع و پخش انرژی در واحد زمان.

لزوم شینه بندی:

هر شینه بندی ممکن است دارای چندین فیدر ورودی و خروجی متصل به آن باشد فیدرها خود دارای وسایل الکتریکی مثل C.B,PT,CT و غیره می باشند.ارتباط این فیدرها بدون وجود یک سیستم گسترده نمی تواند انجام شود.با توجه به شرایط،خواسته ها و پارامترها شینه بندی های مختلفی می تواند وجود داشته باشد.

انواع شینه بندی:

1.ساده:ساده ترین و ارزانترین نوع شینه بندی می باشد ولی تعمیرات،توسعه و گسترش در آن مشکلاتی بوجود می آورد.جهت سهولت می توان آن را بصورت V شکل نیز طراحی کرد.

2.شینه بندی ساده با باسبار انتقالی

3.شبنه بندی دوبا سبار

4.شینه بندی با سبار دوبل با باسبار کمکی

5.شینه بندی چند باسبار

6.شینه بندی چند باسبار شین کمکی

7.شینه بندی H شکل یا حلقوی

8.شینه بندی کلیدی

9.شینه بندی دو کلیدی

که هر کدام دارای معایب و مزایایی می باشند که بهترین نوع آنها 8 و 9 می باشد.