انواع جوشکاری

جوشکاری اصطکاکی

مقدمه

در تکنولوژی پیشرفته امروزی اتصال قعات فلزی بیکدیگر بوسیله روشهای مختلف جوشکاری نقش اساسی دارد .

انتخاب روش جوشکاری به عوامل مختلف از قبیل جنس و شکل دو قطعه مورد اتصال . هزینة ساخت ، سرعت عمل و غیره بستگی دارد . گاهی در صنعت لازم است یک فرآورده دارای قسمتهائی با مشخصات فیزیکی مختلف مثل فولاد سخت و فولاد معمولی باشد که بوسیلة جوشکاری یکپارچه شوند و در برخی موارد لازم است حتی دو قطعه فلز غیرهمجنس مثل آلومینیوم به فولاد و یا مس به فولاد و یا فولاد به تنگستن بوسیله جوشکاری با کیفیت رضایتبخش اتصال یابند .

برای اتصال دو یا چند قطعه در مواردی که در بالا ذکر شد از جوشکاری اصطکاکی استفاده می شود در این مقاله اصول جوشکاری اصطکاکی تشریح شده و مثالهائی از موارد استعمال این نوع جوشکاری درج گردیده است تا ضمن آشنائی با جوشکاری اصطکاکی ، اهمیت و گسترش آن در رشته های مختلف صنایع روشن گردد .

اصول جوشکاری

در جوشکاری اصطکاکی یکی از دو قطعه مورد جوشکاری نسبت بدیگری چرخانده میشود و سپس دو قطعه با یک نیروی محوری بیکدیگر فشرده میشوند در اثر اصطکاک بین دو سطح که بیکدیگر مالیده می شوند حرارتی ایجاد می شود که باعث نرم شدن ( پلاستیکی شدن ) دو قطعه می گردد . آن وقت دو قطعه نرم شده بیکدیگر فشرده شده و در جهت شعاعی تغییر فرم می دهد .

پس از مدتی ضمن اینکه دو قطعه بهم فشرده شده اند دوران قطعه متحرک متوقف میشود و بدین ترتیب دو قطعه پس از سرد شدن بیکدیگر جوش خورده و یکپارچه میشوند . مطالعات نشان داده است که درجه حرارت متوسط سطوح تماس همیشه کمتر از نقطه ذوب هر دو قطعه مورد اتصال میباشد و بنابراین اتصال دو قطعه در جوشکاری اصطکاکی از طریق نفوذ بیشتر از طریقه ذوب صورت میگیرد یعنی ماده در تماس بحالت پلاستیکی در می آید ولی ذوب نمی شود و بهمین جهت می توان گفت جوشکاری در فاز جامد صورت می گیرد .

ساختمان و طرز کار دستگاه

ماشین جوش اصطکاکی از سه قسمت اصلی تشکیل میشود .

1ـ گیرنده ثابت برای گرفتن یک قطعه جنس مورد نظر

2ـ سه نظام دوار برای گرفتن و چرخاندن قطعه دیگر جسم مورد جوشکاری .

3ـ دنده هائی که بطور اتوماتیک و هیدرولیکی برای بوجود آوردن نیروی لازم جهت فشار دادن دو قطعه جسم بیکدیگر و ایجاد اصطکاک و حرارت جوش بکار می آیند .

دو قطعه جسم بترتیب به سه نظام و گیره ثابت محکم شده در حالیکه گیره ثابت بجلو رانده میشود سه نظام شروع بچرخاندن قطعه دیگر می کند . وقتی دو قطعه جسم بیکدیگر برخورد می کند ابتدا اکسیده ها کثافات و برجستگی های دو سطح بریده و از بین می رود و در اثر ازدیاد فشار و اصطکاک حرارت دو سطح بالا رفته و بلافاصله سطح دو قطعه بحالت پلاستیکی میرسد .

ماسک جوشکاری

در موقع جوشکاری پس از برقراری قوس الکتریکی بین الکترود و فلز مبنا نور خیره کننده ای ایجاد می شود که حاوی اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز بوده و برای قسمتهای بی حفظ بدن مخصوصاً چشمهای خیلی مضر می باشد . بنابراین بایستی از قسمتهای لخت بدن بخصوص چشمها مواظبت کرد . وسیله ای که برای محافظت صورت و چشمها بکار می رود ماسک جوشکاری نامیده می شود .

ماسک جوشکاری بدو صورت دستی و کلاهی متداول است . ماسک دستی بیشتر برای کارهای کوچک و موقتی مورد استفاده قرار میگیرد و در این حالت جوشکار با یک دست ماسک و با دست دیگر تکیه گاهی ساخته یا قطعه کار نگهدارد .

ماسک معمولاً از فیبر و لکانیزه یا چوب فشرده تهیه می شود و نیمه جلوی آن طوری فرم میگیرد که براحتی بصورت بخورد .

در جلوی ماسک دریچه ها تقریباً 2/¹ 4 * 2 اینچ بوده و دارای دو شیشه میباشد . شیشه سفید از برخورد و چسبیدن ذرات ریزفلز مذاب پاشیده شده روی شیشه مات جلوگیری می کند ، اگر از شیشه سفید معمولی استفاده نشود پس از مدت کوتاهی شیشه مات از ذرات فلزی پوشیده شده و غیر قابل استفاده میگردد و بایستی آنرا که نسبتاً گران است تعویض نمود و حال اینکه شیشه سفید ارزانتر بوده و تعویض مکرر آن موجب هزینه گزافی نخواهد گردید .

شیشه های مات دارای تیرگی مختلف بوده و نسبت بتیرگیشان نمره های مختلفی دارند .

طبق ارقام استاندارد منتشر شده اگر شیشه مات خوب انتخاب شود تقریباً 5/99 درصد اشعه مادون قرمز و 75/99 در صد اشعه ماوراء بنفش را برمیگرداند .

دریچه تیرگی شیشه مات بستگی به آمپر مصرفی دارد ، نمره 10 متداولترین شیشه مات در جوشکاری با الکترود های فلزی و نمره 12 متداولترین شیشه مات جهت جوشکاری قوسی با الکترود ذغالی می باشد .

در سیستم روسی تارترین شیشه مات ( نمره 500ac- ) زمانی بکار میرود که با شدت جریان 500 آمپر جوشکاری میشود ، شیشه مات تیرگی متوسط 300 ـ ac برای شدت جریان 300 آمپر و شیشه مات با تیرگی کم 100 ـ ac برای شدت جریان 100 آمپر و کمتر بکار میرود .

تیرگی شیشه های مات یا صافی نور بقدری است که جوشکار از پشت آن چیزی را نمی بیند مگر آنکه قوس روشن باشد .

راهنمای انتخاب شیشه مات

الف ـ شیشه های روشن تا شماره 2 برای جوشکاری مقاومتی و برای نور پراکنده از جوشکاری یا برشکاری مجاور بکار می رود .

ب ـ شیشه مات شماره 5 برای کارهای سبک برشکاری اکسیژنی و جوشکاری گاز بکار می رود.

ج ـ شیشه مات شماره 6 برای برشکاری اکسژنی ، جوشکاری گاز متوسط و برای جوشکاری قوسی تا 30 آمپر مناسب است .

د ـ شیشه مات شماره 8 برای جوشکاری گاز ( سنگین ) و برای برشکاری و جوشکاری قوسی با شدت جریان بین 30 تا 75 آمپر بکار می رود .

جوشکاری در محیط سرد

حال که فصل زمستان است و در برخی از نقاط کشورمان هوا خیلی سرد می باشد و ممکن است کارهای نوسازی در محیط بسیار سرد صورت گیرد و یا ترمیم تأسیسات صنعتی و خطوط لوله آسیب دیده تحت شرایط سخت زمستانی و هوای بسیار سرد انجام شود ، در مورد جوشکاری در محیط سرد مطالبی تهیه شده که امید است مورد استفاده قرار گیرد .

جوشکاری در محیط سرد

هنگامیکه جوشکاری فولاد کم کربن در محیط سرد انجام می شود ، درجه حرارت هوای محیط روی خواص مکانیکی فلز جوش تأثیر میگذارد .

در حالتیکه فولاد ساختمانی معمولی در هوای سرد زیر 20 درجه سانتیگراد جوشکاری میشود کاهش مقاومت بضربه فلز جوش و کم شدن زاویه خمشی آن کاملاً محسوس است . بنابراین احتمال شکنندگی فلز جوش در شرایط خیلی سرد و امکان ایجاد ترک در فولاد نوع CT-3 یا ST-37 حتی در حین جوشکاری زیاد است .

این اشکالات در مورد جوشکاری انواع فولادها که دارای کربن بیش از 25/0 درصد و منگنز ، کرم و مولیبدن به نسبتهای مختلف هستند زیادتر است و علتش تمایل به سخت شدن این نوع فولادها در هوای سرد میباشد و امکان ظهور ترک در مقاطع مجاور جوش هست که متناسب با سرعت سرد شدن آن مقاطع است .

این مقاطع در حین سرد شدن تا حدودی سخت میشوند و پس از سرد شدن سخت تر و ترد و شکننده تر خواهند شد . برای جلوگیری از ایجاد ترک باید فولاد را قبلاً گرم نموده پس از جوشکاری قطعه را با سرعت مناسبی سرد نمود .

درجات حرارت پایین روی فلز جوش مربوط به جوشکاری فولاد ضد زنگ کرم نیکل و فلزات غیرآهنی تأثیر ندارد .

برای جوشکاری قطعات در هوای سرد از وسایل پیشگرم کننده الکتریکی مخصوص که متناسب با وضعیت کار است استفاده می شود .

برای پیشگرم کردن قطعاتیکه چند پاس جوش روی آنها داده می شود عمل پیش گرم نمودن فقط برای پاس اول اجرا می گردد و کار برای جوشکاری پاسهای بعدی گرم می باشد .

تأثیر برودت روی فلز مبنا

با کاهش درجه حرارت تا حد معینی فولادکربنی و فلز ذوب شده در سطح آن ترد گشته و بسرعت مقاومت گسیختگی آن اضافه می شود .

اگر مقاومت به ضربه فولاد کم کربن ساختمانی (3 CT-یا 37 ـ ST) در درجه حرارت 20+ در جه سانتیگراد برابر با 13 کیلوگرم متر بر سانتیمتر مربع باشد ، در درجه حرارت 40 ـ در جه سانتیگراد این مقاومت بضربه فقط به 5/0 تا 1 کیلوگرم متر بر سانتیمتر مربع تقلیل می یابد.

بنابراین در درجه حرارت های زیر 40 درجه سانتیگراد ممکن است در اتصال فلزی جوش شده تحت تأثیر بارهای ضربه ای و یا در نقاط تمرکز تنش ترکهائی پدیدار گردد .

عملیات حرارتی بعد از جوشکاری تنشهای داخلی را آزاد نموده و مقاومت جوش را در درجات حرارت پایین افزایش می دهد .

فولاد آلیاژی کم کربن محتوی بیش از 3 درصد نیکل ، فولاد ضد زنگ کرم نیکل و همچنین فلزات غیرآهنی ( مس ـ برنج ـ آلومینیوم و غیره ) در درجه حرارتهای خیلی پائین مقاومت بضربه شان ( تا 27 ـ درجه سانتیگراد ) کاهش نمی پذیرد و شکننده نخواهند شد . بنابراین این نوع فلزات در ساختمان قطعاتی که در درجات حرارت خیلی کم کار می کنند و مقاومت بضربه آنها نیز حائز اهمیت میباشد مورد استفاده قرار می گیرند .

منباب مثال اینگونه فلزات را میتوان برای ساختن منابع ذخیره هوای مایع ـ اکسیژن مایع ـ هیدروژن مایع ـ هلیوم مایع و غیره بکار برد .

علاوه بر نکات کلی که قبلاً یادآوری شده ، مطابی از دستورالعملهای روسی گردآوری گردیده که ذیلاً از نظرتان می گذرد .

جوشکاری لوله های فولادی کم کربن

جوشکاری لوله های فولادی کم کربن که ضخامت جدار آن تا 16 میلیمتر باشد در هوای محیط تا 20 درجه سانتیگراد زیر صفر بطریقه معمولی صورت میگیرد .

در درجه حرارت پائین تر از 20 درجه سانتیگراد زیر صفر جوشکاری بایستی با رعایت قواعدی صورت پذیرد .

فاصله شیار لوله ها برای جوشکاری قوسی دستی و جورشکاری گاز 3 تا 5/3 میلیمتر و برای جوشکاری اتوماتیک پنهان ( زیر پودری ) 2 تا 5/2 میلیمتر فراهم شود .

قبل از جوشکاری لبه های مورد اتصال خشک شده و یخ و برف از داخل لوله ها خارج گردد.

بعد از جوشکاری با پوشش محل اتصال توسط پارچه آزبستی و یا بطرق دیگر شرایط سرد شدن عادی اتصال فراهم شود ( کاهش درجه حرارت نبایستی بیشتر از 10 درجه سانتیگراد در دقیقه باشد ) .

در جوشکاری چند لایه ای ،ارتفاع لایه اول 10 تا 20 درصد از حالت عادی بیشتر گرفته شود .

جوشکاری لوله گاز

درز جوشکاری خط لوله گاز در هوای محیط زیر صفر درجه سانتیگراد نیز بایستی محل جوشکاری پوشیده شده و از باد و برف محافظت شود .

درز مورد اتصال با شعله یا وسایل دیگر خشک شود . بعد از جوشکاری نیز محل اتصال پوشیده شده و درز جوش بآرامی سرد شود .

جوشکاری لوله های گاز در درجه حرارت محیط پائین تر از 30 درجه سانتیگراد فقط با پیش گرمایش لبه ها و منطقه مورد اتصال بعرض 200 تا 250 میلیمتر تا درجه حرارت 200ـ150 درجه سانتیگراد صورت می گیرد .

درجه حرارت پیش گرمایش با وسایل مخصوص اندازه گیری می شود .

جوشکاری لوله های فولادی کربنی و کم آلیاژ

جوش و خالجوش در لوله های عادی و لوله های بویلر در زمستان با درجه حرارت هوای محیط زیر صفر ( درجه سانتیگراد ) بایستی با رعایت شرایط جدول (1) انجام شود .

آهسته سرد کردن لوله ها از جنس فولاد کربنی با درصد کربن 28/0 درصد و بیشتر و فولاد کم آلیاژ بوسیله پیچیدن با آزبست و غیره ضروری است .

جوشکاری اسکلت های فلزی

محل جوشکاری بایستی حفاظی در مقابل باران و برف و باد شدید و گرد و غبار داشته باشد .

هنگام جوشکاری دستی و نیمه اتوماتیک قوسی اسکلت های فلزی از جنس فولاد کربنی و فولاد کم آلیاژ تا C52 / 40 اگر درجه حرارت فولاد از مقادیر مندرج در جدول شماره (2) پائین تر باشد بایستی محل اتصال تا پهنای 100 میلی متر از هر طرف اتصال بدرجه حرارت 120 تا 160 درجه سانتیگراد گرم شود .

در جوشکاری اسکلت های غیر مشبک ( یکپارچه ) با ضخامت فولاد بیش از 20 میلیمتر بایستی ترتیبی اتخاذ شود تا اسکلت بآهستگی سرد شود .

جوشکاری اسکلت هائی که از فولاد C60 / 45 می باشد با ضخامت کمتر از 16 میلیمتر تا درجه حرارت 15ـ درجه سانتیگراد بطور عادی صورت می گیرد .

اگر درجه حرارت فولاد برای ضخامت های مختلف از مقادیر بالا کمتر شود ، محل اتصال بایستی بدرجه حرارت 120 تا 160 درجه سانتیگراد گرم شود .

برای ضخامت های بیشتر از 25 میلی متر در هر صورت بایستی فولاد را پیش گرمایش داد .

جوشکاری اتوماتیک اسکلت بدون گرم کردن در موارد زیر مجاز می باشد .

الف ـ فولاد کربنی بضخامت تا 30 میلیمتر در درجه حرارت تا 30ـ درجه سانتیگراد و فولادهای ضخیم تر در درجه حرارت تا 20ـ درجه سانتیگراد .

ب ـ فولاد کم آلیاژ بضخامت تا 30 میلی متر در درجه حرارت تا 20ـ درجه سانتیگراد و فولادهای ضخیم تر در درجه حرارت تا 10ـ درجه سانتیگراد .

اگر درجه حرارت کمتر از مقادیر مذکور باشد با پیش گرمایش و سرد کردن بطئی می توان جوشکاری اتوماتیک انجام داد .

جوشکاری الکتروشلاک ( الکتریکی سرباره ای ) فولاد کربنی و کم آلیاژ بدون محدودیت درجه حرارت فولاد صورت میگیرد ولی در درجه حرارت کمتر از 5ـ درجه سانتیگراد بایستی ابتدا تا انتهای درز بدون وقفه جوشکاری شود .

فقط زمان تعویض سیم دجوش توقف کوتاه مجاز است ولی قبل از جوشکاری مجدد جوش بایستی تمیز شود و اگر توقف طولانی باشد ، جوشکاری مجدد پس از گرم کردن اسکلت صورت می گیرد .

چون در جوش تعمیراتی روی سطح آخرین لایه اکسید ایجاد می شود و تولید خلل و فرج میگردد ، بمنظور برطرف نمودن اکسیدها ، معایب و هموار نمودن سطح قطعه باید عملیات تراشکاری صورت گیرد ، لذا لازم است فلز جوش روی سطح کار قدری اضافه تر باشد صورت گیرد ، لذا لازم است فلز جوش روی سطح کار قدری اضافه تر باشد که در نهایت امر ( پس از ماشینکاری ) سطح مورد نظر بوجود آید .

مقدار فلز جوش اضافی که برای تراشکاری و غیره در نظر گرفته میشود بسته به نوع و محل کار متفاوت و از 1 تا 3 میلیمتر تغییر مینماید . البته مهارت کارگر نیز تأثیر دارد .

برای اینکه زاویة لبه کار پس از تراشکاری 90 درجه باشد باید وضعیت مهره های جوش که در گوشه قرار میگیرند .

ایمنی در جوشکاری اکسی استیلن

اجرای قواعد و مقررات حفاظت فنی و ایجاد شرایط ایمنی در کار یکی از مهمترین و اساسی ترین نکاتی است که هر جوشکار بایستی قبل از شروع بکار با آنها آشنا باشد و با آشنائی به این مقررات و بررسی همه جانبه محیط کار خود شروع بکار نماید .

تنها اجرای صحیح مقررات و قواعد حفاظت فنی است که میتوان خطرات گوناگون و سوانحی را که در حین کار کمین کرده است و حتی ممکن است سلامتی و جان انسان را به خطر اندازد از خود دور نمود .

در نشریه شماره 2 جوشکاری ( صفحه 7) نکات مربوط به ایمنی در جوشکاری برق درج شده بود و نکاتی مربوط به ایمنی در جوشکاری اکسی استیلن ذیلاً از نظر شما می گذرد .

1ـ از وسایل حفاظت فردی مثل ( عینک ، دستکش ، لباس کار ، پیش بند ، پابند ، کفش ایمنی و غیره ) بطور کامل استفاده کنید .

2ـ در موقع ایجاد شعله حداقل 5 متر از دستگاه فاصله بگیرد .

3ـ هرگز با دست های چرب و روغنی شیر سوپاپ کپسول اکسیژن را باز نکنید .

4 ـ هرگز مشعل روشن را بجائی آویزان نکنید که به کار دیگری بپردازید .

5 ـ در ب بشکه های کاربید را محکم کنید تا از فاسد شدن کاربید جلوگیری شود و نیز ممکن است بر اثر تولید گاز در محیط ، انفجار رخ دهد .

6ـ در موقع حمل و نقل دستگاه مواظب باشید ضربه ای به کپسول ها بخصوص کپسول استیلن وارد نشود زیرا گاز استیلن محلول در ماده ای بنام استون است که با کوچکترین ضربه امکان انفجار دارد .

7 ـ در موقع آزمایش کپسول از نظر آب بندی سوپاپ و مهره مغزی خروجی گاز از کف صابون استفاده کنید .

8 ـ از نزدیک کردن هر نوع شعله ای به دستگاه خودداری کنید .

9ـ بعد از اتمام کار شیرهای استیلن و اکسیژن را محکم ببندید سپس شیرهای مشعل را باز کنید تا گازهای موجود در لوله های هدایت خارج شود و بالاخره شیرهای فشارکار را محکم کنید .

10 ـ در موقع تعویض کپسولهای خالی و پر نخست شیر کپسول خالی را محکم ببندید و بعد آلت تبدیل فشار را باز کنید .

11ـ دستگاه جوشکاری را در محیطی دور از مواد قابل اشتعال و گرمای شدید محکم کنید .

12 ـ کپسولهای خالی را در موقع انبارکردن از کپسولهای پر مجزا کنید .

13 ـ موقعیکه مشعل جوشکاری بر اثر تماس با کار و یا بعلت گرم شدن زیاد پس می زند نخست شیر کپسولهای اکسیژن و استیلن را محکم ببندید و بعد نوک مشعل را در آب سرد قرار دهید .

14 ـ در موقع نظافت سوراخ سر مشعل از هر نوع سیمی استفاده نکنید بلکه از سوزنهای مخصوص استفاده کنید

گزارش کارآموزی ابزار دقیق در شرکت ساتراپ صنعت بهار در 36 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه
ابزارهای اندازه گیری دقیق 1

تعریف اعداد اعشاری 2

حدود اندازه ها 5

تلرانس 7

جدول اعشاری 8

سیستم اندازه گیری متریک 9

گونیای مرکب 10

انواع مختلف عمق سنج 12

اندازه گیری به وسیله اتصال 17

پرگارها 18

فیوزها 21

برقگیرها 23

تستهای دوره ای تجهیزات کلیدخانه های فشار قوی 27

چک کردن رله بوخهلتز 33

زمین حفاظتی در تجهیزات الکتریکی 34

بازرسی و تست شبکه اتصال زمین 40

استفاده از فیلتر ترموسیفون در ترانسفورماتور 43

سکسیونر 46

سکسیونرهای قابل قطع زیر بار 50




ابزارهای اندازه گیری دقیق :

تقسیمات کسری از تقسیم یک اینچ به قسمتهای 2/1 ،4/1 ، 8/1، 16/1 ، 32/1 ، 64/1 حاصل می شد این تقسیمات برای اندازه گیری کارهای دقیق که در کارگاه ماشینهای ابزار صورت می گیرد کافی نخواهد بود .بهمین منظور برایایجاد دقت بیشتر در کارها و اندازه گیری قطعات نیاز بیشتری به اندازه های دقیقتر یعنی اندازه های کوچکتر از اندازه های شرح داده شده در بالا می باشد . بنابراین می بایستی از سیستم اعشاری نیزاستفاده شود. بطور کلی ابزارهای اندازه گیری که برای مدرج کردن آنها از سیستم اعشاری استفاده شده بمراتب دقیقتر از سیستم کسری می باشند .در این صورت اندازه هایی که برای کارگاه ماشین در نظر گرفته اند غالباً بر حسب اعشاری تعیین می شوند . این نوع کارها را می بایستی با تلرانس های مشخصی که در حدود یک هزارم اینچ ویا کمتر هستند تراشید .

در سیستم اعشاری یک اینچ را به دو قسمت مساوی تقسیم نموده که فاصله هر خط برابر یک دهم اینچ و نیز یک دهم اینچ را مجدداً به ده قسمت مساوی تقسیم کرده که فاصله هر خط برابر یک صدم اینچ و چنانچه اندازه دقیقتر نیز لازم باشد می توان یک صدم اینچ را به ده قسمت مساوی تقسیم نموده که فاصله هر خط برابر یک هزارم اینچ خواهد بود.





تعریف اعداد اعشاری :

برای شناسائی اعداد اعشاری غالباً از علامت خط 45 درجه (/) که آن را در زبان فارسی ممیز می نامند استفاده می شود . در زبان لاتین برای تعیین اعداد اعشاری بعد از اعداد صحیح نقطه بکار برده می شود . به طور کلی علامت ممیز و یانقطه بسیار مهم است ، که بایستی بعد از اعداد صحیح گذارده شود عدد سمت چپ نقطه یا ممیز را اعداد صحیح و عدد سمت راست را اعداد اعشاری می نامند . اندازه 025/5 اینچ به این معنی است که 5 اینچ کامل با اضافه بیست و پنج هزارم اینچ را نشان می دهد و خواندن اعداد به این صورت است که ابتدا سمت چپ اعداد صحیح و سپس علامت اعشاری که نقطه یا ممیز می باشد و آنگاه عدد سمت راست که به صورت اعشاری است خوانده خواهد شد . یعنی ابتدا تمام اعداد صحیح و بعد از ممیز اعداد اعشاری خوانده می شود .

مثلاً برای خواندن عدد 125/7 ابتدا عدد 7 و سپس یک صد و بیست وپنج هزارم اینچ خوانده می شود و یا عدد 250/12 که طرز خواندن صحیح آن 12 اینچ و دویست و پنجاه هزارم اینچ .

از طرفی دیگر می توان سیستم اعشاری را بواحد های کوچک تقسیم نمود . مثل یک میلیونیم اینچ که عبارتند از :

عدد 1/0 را میتوان نوشت 10/1 (یکدهم)

عدد 01/0 را می توان نوشت 100/1 (یکصدم)

عدد 001/0 را می توان نوشت 1000/1 (یک هزارم )

عدد 0001/0 را می توان نوشت 10000/1 (یک ده هزارم )

عدد 00001/0 را می توان نوشت 100000/1 (یک صد هزارم )

عدد 000001/0 را می توان نوشت 1000000/1 (یک میلیونیم)

اعداد سمت راست ممیز معمولاً دارای رقمهای محدود می باشد که می توانید در مثالهای مختلف مشاهده کنید .از طرفی هر چقدر اعداد بعد از ممیز بیشتر شوند دقت اندازه گیری زیادتر خواهد بود . در بعضی از موارد تا سه رقم اعشاری ولی بطور معمولی تا چهار رقم اعشاری مورد استفاده قرار می گیرد . در کارگاههای سنگ زنی اغلب تا 5 رقم اعشاری لازم می باشد .

خواندن اعداد اعشاری :

در کارگاه ماشینهای افزار معمولاً اعداد اعشاری را تا هزارم اینچ می خوانند در این صورت اعداد سمت راست که اعشاری می باشند بایستی بصورت سه رقمی نوشته شوند . در صورتیکه اعداد سمت راست یک یا دو رقمی باشند باید به سمت راست آن یک یا دو صفر اضافه نمود .

بنابراین برای عدد 12/0 (دوازده صدم ) باید یک صفر در سمت راست 12 اضافه کرد که می توان نوشت 120/0 و چنین خوانده می شود (یک صدو بیست هزارم ) چنانچه اعداد اعشاری یک رقمی باشد باید به سمت راست آن دو صفر اضافه کرد مثل 5/0 (پنج دهم) که باید به سمت راست آن دو صفر اضافه نمود تا بدینصورت خوانده شود 500/0 (پانصد هزارم) ولی به طور کلی صفرهای اضافه شده در سمت راست اعداد اعشاری تغییری در وضعیت عدد اعشاری نخواهد داد .

مثالهای زیر مطلب را روشن خواهند کرد :

550/0 یعنی پانصدو پنجاه هزارم

555/0 یعنی پانصدو پنجاه و پنج هزارم

055/0 یعنی پنجاه و پنج هزارم

005/0 یعنی پنج هزارم

001/0 یعنی یک هزارم

010/0یعنی ده هزارم

100/0 یعنی صد هزارم یا می توان نوشت 1/0 اینچ

اعداد بیشتر از سه رقم اعشاری را باید ماشینکار ابتدا عدد هزار و سپس صد و بلاخره در آخر ده هزارم را اضافه نماید . مثل عدد 4375/0 که می توان به این صورت خواند .چهار هزار و سیصدو هفتادو پنج هزارم اینچ یا میلیمتر یا واحد دیگر .

عدد چهارم سمت است اعداد اعشاری معنی دهم را می دهد مثل عدد 5 در مثال قبلی آنرا بصورت 10/5 یا پنج ده هزارم و یا دارای ارزشی برابر نصف عدد سوم اعداد اعشار است . از طرفی دیگر عدد 005/0 را باید به صورت پنج هزارم خواند ولی عدد 0005/0 را می توان بصورت ده هزارم خواند .

وقتی اعداد اعشاری را ملاحظه و ارقام آنرا تشخیص دادیم 2و یا 3 ویا 4 ویا 5 رقم در سمت راست علامت اعشاری است بعداً باید آنرا خواند مثل عدد 00001/0 که ابتدا ارقام آن مشخص و در این مثال تعداد ارقام آن برابر 5 است در این حالت آنرا بصورت 100000/1 یکصد هزارم و یا صد هزارم می توان خواند .

سکسیونرها

کلید های ایزولاتور یا سکسیونرها ، قطع کننده هایی هستند که نقش آنها جدانمودن کامل ، ایمن و قابل روئیت تجهیزات مختلف از شبکه قدرت جهت انجام تعمیرات و یا بازرسی ها آن می باشد.

علاوه بر این برای قطع و وصل ترانس ها یا خطوط انتقال برق د رحالت بی باری نیز می توان از این کلیدها استفاده نمود .

سکسیونرها به انواع مختلف زیر دسته بندی می شود:

الف ) سکسیونرها یچاقویی که در شبکه هایی 6 تا 10 کیلوولت به کار می رود و در آنها بازوهای کلید در یک جهت و حول یک محور افقی دوران نموده و مدار را قطع می نمایند .

ب ) سکسیونرها ی قیچی شکل که د رآنها بازوهای کلید در سطح افقی و از دو جهت حول محور ایزولاتور ستونی حرکت کرده و مدار قطع می نمایند.

ج ) سکسیونرهایی که بازوهای آن مدار را حول یک محور افقی قطع کرده و در عین حال م یتوانند حول محور خود نیز حرکت نموده و براحتی یخ موجود روی کلید را خرد نمایند که البته این نوع ایزولاتور در مناطق سردسیر که یخبندان شدید بوجود می آید . مورد استفاده واقع می شود.

د) سکسیونرهای ارت که جهت متصل نمودن خط به سیستم زمین پس از قطع آن توسط بازوهای اصلی بکار برده می شود.

در کلید خانه هایی که د رفضای بسته قرار دارند ، کلیدهای ایزولاتور معمولاً بصورت عمودی نصب می شوند تا مکان کمتری را اشغال نمایند.

ضمناً باز و بسته نمودن این کلیدها ممکن است به صورت دستی ، موتوری و یا به کمک هوای تحت فشار انجام پذیرد که البته موتوری آن جهت مدارهایی که جریان نامی آنها 3000 آمپر به بالاست بکار می رود.

کلیدهای ایزولاتور اعم از قابل قطع زیر بار و غیر قابل قطع زیر بار حداقل سالی یک یا دو مرتبه و نیز پس ا زبروز حادثه اتصال کوتاه ، باید بازرسی شده و در صورت لزوم تحت تعمیر قرار گیرند.

درخلال تعمیرات سطوح خارجی این کلیدها را باید با پارچه تمیز آغشته به گازوئیل رقیق ، تمیز کرده و وضعیت کنتاکتها را از نظر صاف بودن سطوح و استحکام کنترل نمود.

اگر در سطح کنتاکت اثر سوختگی ناشی از قوس الکتریکی مشاهده شود باید آنرا تمیز کرده و یا تعویض نمود. گریسهای کهنه باید به کمک نفت سفید پاک شده و به جای آن لایه جدیدی از گریس تازه استعمال شود. پیچ و مهره های شل و لق را باید محکم کرده و عملکرد کلید را با چند مرتبه باز و بسته کردن آن در شرایط بی برقی کنترل نمود.

برای تنظیم قسمتهای مکانیکی کلیدهای ایزولاتور سه فاز باید توجه داشت که اختلاف طولی د رلحظه بسته شدن فاز برای ولتاژهای 35 و 110 کیلو ولت بترتیب نباید از 3 و 5 میلیمتر تجاوز نماید .برای تنظیم همزمانی فازها در کلیدهای ایزولاتور مخصوص فضای بسته ، موقعیت تیغه های سه فاز را نسبت به یکدیگر تغییر داده و در کلیدهای ایزولاتور مخصوص فضای باز این تنظیم ا زطریق تغییر محل د رقطعه انتهایی کنتاکتها ی ثابت صورت می گیرد.

کلید ایزولاتور ا زنظر سهولت و کیفیت درگیری تیغه های آن د رداخل کنتاکت ثابت نیز باید کنترل شود. هنگام درگیری کامل کنتاکتها د رهمدیگر فاصله تیغه های کلید از خار استپ موجود در دههانه کنتاکت ثابت نباید ا ز3 تا 5 میلیمتر شود . برای این منظور می توان قطعه انتهایی تیغه و یا محل خار استپ را تنظیم نمود.

البته با تغییر محل جزئی مقره ستونی یا قطعه فلزی روی آن جهت محافظت کنتاکت ثابت تعبیه شده است نیز هدف فوق حاصل می شود. برای پیشگیری ا زپیدایش حرارت اضافی ، کنتاکتها باید دارای اتصال کامل بوده و محکم باشند.

کنترل این مسئله بوسیله فیلر به ضخامت 05/0 میلیمتر و عرض 1 سانتیمتر صورت می گیرد . فنر تیغه های کلید در وضعیت بسته و باز باید بررسی شده ،سطوح کنتاکتها با نفت خام که دارای مقدار کمی گرافیت است آغشته شود و در قسمتهایی که اصطکاک وجود دارد با استفاده ا زگریس با نقطهه انجماد پایین روغنکاری گردد.

مقاله بررسی مقسوم های راجع به ابزار دقیق در 15 صفحه ورد قابل ویرایش

سنسورها، ترنسدیوسرها و ترنسمیترها از مهم ترین اجزای یک پروسه صنعتی هستند که کاربردهای فراوانی در پروسه های متنوع دارند.

کاربرد عمده این قطعات در ارزیابی عملکرد سیستم و ارائه یک فیدبک با مقدار و وضعیت مناسب است که بدین ترتیب کنتر از سیستم متوجه وضعیت کارکرد آن و چگونگی حالت خروجی خواهد شد.

یک سنسوربنا تعریف قطعه ای است که به پارامترهای فیزیکی نظیر حرکت، حرارت، نور ، فشار، الکتریسیته، مغناطیستی و دیگر حالات انرژی حساس است و در هنگام تحریک توسط آنها از خود عکس العمل نشان می دهد.

یک ترنسریوسر بنا به تعریف، قطعه ای است که وظیفه تبدیل حالات انرژی به یکدیگر را بر عهده دارد، بدین معنی که اگر یک سنسور فشار همراه یک برسنریوسی باشد سسنور فشار پارامتر را اندازه می گیرد و مقدار تعیین شده را به ترانسیوسر تحویل می دهد، سپس ترنسیوسر آن را به یک سیگنال الکتریکی قابل ارک برای کنترل و صد البته قابل ارسال توسط سیم های فلزی تبدیل می کند.بنا براین همراه خروجی یک ترنسرویوسر، سیگنال الکتریکی است که در سمت دیگر خط می تواند مشخصه ها و پارامترهای الکتریکی نظیره ولتاژ جریان، فرکانس را تغییردهد، البته به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که سنور انتخاب شده باید از نوع سنسورهای مبدل پارامترهای فیزیکی به الکتریکی باشد.

سنسورها و ملحقات آنها مثل ترنسریوسرها در گروه بزرگی تحت عنوان ابزار دقیق قرار داده و آنها را بر اساس نوع کارکرد، موارد استفاده و سایر مشخصات دیگر تقسیم بندی می کنند

راواحه به معرفی ابزار دقیق بکاررفته در این پروژه می پردازیم

سنسورهای بکار رفته در این پروژه عبارتند از سنسوردها ، رطوبت و فشار و یک سری محرک های شیر برقی برای کنترل دمپرهای هواساز می باشد حال بر توضیح مختصری در مورد نحوه کار کرد هر یک از این ابزارها می پردازیم:

سنسورهای دما

سنسورهای دما در سه مدل مختلف دارند که عبارتند از :

1- مقاومت فلزی(RTD) Resistcince Temperature Detector

2- ترموکوپل

3- ترمیستور

حال توضیح اجمالی در مورد این مدل سنسورها می دهیم

1- مقاومت فلزی :

در محدوده 200oc - تا 800oc مقاومت الکتریکی اکثر فلزات بصورت نسبتاً خطی با درجه حرارت افزایش می یابد. این رفتار ناشی از برخورد الکترونهای حامل جریان با یکدیگر و کم شدن سرعت متوسط الکترونها در جهت میدان خارجی می باشد رابط بین درجه حرارت T و مقاومت R به صورت چند جمله ای زیر قابل بیان است .



در معامله فوق Ro مقاومت فلز در صفر درجه سانتی گراد (Y,B.X .... ضرایب حرارت مقاومت می باشند مقادیر Y,B به بعد معمولاً کوچک هستند و این رابطه به یک خطی با تقریب خوب تبدیل می شود. R=Ro(1+XT)

در این سنسور معمولاً از B فلز پلاتین، مس، نیکل استفاده می شود

-

-



پلاتین گر چه قدری گران است اما در اکثر کاربردهای صنعتی استفاده می شود مس ونیکل ارزانتر است و برای کاربردهای که اهمیت کمتری دارند استفاده می شود.

2- ترموکوپل:

در سال 1821 ترماس سی بل موفق به کشف ولتاژ ترمو الکتریک( یا ولتاژ سی بک) گردید که امروزه به عنوان یکی از ابزار مهم از اندازه گیری حرارت بحساب می آید.

اگر دو فلز A و B به یکدیگر متصل شوند. در محل اتصال آنها یک اختلاف پتانسیل الکتریکی که به آن پتانسیل تماس، ولتاژ ترمو الکتریک یا emp می گویند. به وجود می آید. میزان پتانسیل تماس بستگی به جنس دو فلز AوB و نیز دمای محل تماس (T) دارد و از نظر ریاضی توسط یک چند جمله ای قابل بیان می باشد.



مقادیر و.... بستگی بر جنس دو فلز A و B دارد. این ولتاژ بین 10 تا 80 میلی ولت را بر اساس نوع المنت های فلزی به کار رفته در آنها می باشد. چون ترموکوپل ها سیگنال خروجی ولتاژی دارند باید به پلاسه آن هنگام نصب توجه کرد.

3- ترمیستور:

Thermistor

مقاومت حرارتی که از نیمه های ساخته می شود ترمیستور گویند این مقاومت ها بر عکس مقاومت های فلزی دارای ضریب حرارتی منفی بوده بدین معنی که مقاومت آنها با افزایش دما کاهش می یابد. علت این امر افزایش تولید الکترون- حفر، در نیمه های می باشد. این کاهش مقاومت بسیار غیر خطی است. رابط بین مقاومت و حرارت برای ترمیتور تابع نمایی قابل بیان است:



RT : مقاومت ترمیستوری

‏T : دما بر حسب لکوین

k,B ثابت های ترمیستور

رابطه فوق را می توان به صورت زیر نوشت که RT1 مقاومت ترمیستور در یک دمای مرجع می باشد



حساسیت بسیار زیاد ترمیستور اندازه گیری تغییرات بسیار کوچک دما را که توسط حس کننده های دیگر مقرور نیست، امکان پذیر می سازد. لازم به ذکر است این سنسورها در خروجی خود سیگنال جریانی تولید می کنند

مقایسه بین ناحیه کاری B الهان اندازه گیری:

درکل باید در انتخاب نوع سنسور به دو پارامتر مهم توجه کنیم. ابتدا محدوده قابل اندازه گیری برای سنسور و درم سیگنال خروجی که باید مطابق با سیستم کنترل شما باشد.

توضیح کلی در مورد لغت رطوبت:

توانایی هوا در نگه داشتن آب تأثیر قابل ملاحظه ای روی تعداد زیادی از فرآیندها که در اتمسفر عادی انجام می گیرند دارد، بر حسب تعداد کاربردهایی که شامل می شود، آب ممکن است ماده خیلی مهمی در زندگی روزمره ما باشد و ان در هوا، جامدات ، سیارات اتفاق می افتد که در این مواد تشخیص داده می شود.

با وجود این که رطوبت معمولا به آب موجود در هوا اطلاق می شود وقتی که غلظت بخار آب در گازها، عموماً در هوا، تعیین شود باید در موارد زیر فرق گذاشته شود:

رطوبت مطلق: مقداربخار آب موجومد در واحد حجم گاز است، و بوسیله کثرم بر متر مکعب اندازه گیری می شود

رطوبت اشجاع: مقدار ماکزیمم آب در واحد حجم گاز است که گاز د دمای داده شده نگه می دارد.

رطوبت نسبی: نسبت رطوبت مطلق به رطوبت اشجاع و مقدار آن پین 0تا 1 است.

رطوبت:

رطوبت هوا عبارت است از نسبت مقایسه ای میزان رطوبت موجود در هوا به میزان رطوبت هوا در زمانی که در حالت 100 درصد اشباع شده باشد.

کنترل رطوبت هوا در پروسه های صنعتی که فر آیند های حرارتی در آنها صورت می گیرد بسیار اهیمت دارد زیرا همان طور که می دانید اولاً هوا در اثر گرم شدن به بخار آب تبدیل می شود که این اثر برای پروسه هایی مثل رنگ کاری یا لعاب کاری های صنعتی و یا ساخت قطعات ؟؟ هادی بسیار خطرناک و غیر قابل کنترل است. در بسیاری از پروسه های نیز این خاصیت رطوبت هوا می تواند باعث هدایت الکتریسیته ساکن شود و باعث ایجاد جرقه و انفجار بین دو نقطه فلزی نزدیک بر هم گردد.

مثلاً در پروسه های چاپ روی مواد 0درصد رطوبت تحت کنترل باید در حدود 40 درصد نگه داشته شود تا مرکب بخوبی روی کاغذ قرار گرفته وعمل چاپ کامل شود.

از آنجا که رطوبت و دمای محیط با هم نسبت نزدیکی دارند. اغلب سنسورهای رطوبتی در داخل خود یک سنسور دما تیز دارند و سیگنال خروجی این سنسورها، برای یک دستگاه رطوبت گیر فرستاده می شود که این دستگاهها معمولاً بروش خنک کردن هوای محیط و عبور دادن آن از داخل یک سیستم خنک کننده کار می کنند، البته اگر رطوبت زیر نقطه شبنم باشد روش های دیگری نیز برای خارج کردن آنها از سیستم وجود دارد.