پروژه کارآفرینی کارگاه تولید سوسیس و کالباس در 63 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان شماره صفحه

خلاصه طرح :............................................................................................................................................................. 5

فصل اول..................................................................................................................................................................... 6

چکیده طرح................................................................................................................................................................ 6

جدول نتایج چکیده طرح........................................................................................................................................... 7

فصل دوم..................................................................................................................................................................... 9

کلیات در راستای شناسائی محصول و ارتباط منطقی آن با زنجیره تولید................................................................. 9

مقدمه........................................................................................................................................................................ 10

1-1 تعریف :........................................................................................................................................................... 11

تعریف....................................................................................................................................................................... 11

طبقه بندی................................................................................................................................................................. 11

دریک تقسیم بندی سوسیون ( سوسیس و کالباس ) را به دو رده تقسیم می کنند:............................................... 11

بسته بندی................................................................................................................................................................. 12

حد استاندارد............................................................................................................................................................ 13

شرایط واردات :....................................................................................................................................................... 13

جایگاه مصرف محصول........................................................................................................................................... 13

بررسی بازار محصول............................................................................................................................................... 13

چگونگی ومیزان بکارگیری :................................................................................................................................... 14

ارائه دیدگاههای کلی در مورد قیمت و امکان فروش و چگونگی روند تغییرات قیمت فروش محصول اصلی در داخل و خارج کشور 15

فصل سوم................................................................................................................................................................. 17

بررسی و برآوردهای فنی......................................................................................................................................... 17

1-3 ارزیابی روشهای مختلف تولیدی و گزینش روش بهینه................................................................................. 18

2-3 تشریح دقیق و جامع فرآیند تولید................................................................................................................... 18

مراحل فرآیند تولید سوسیس و کالباس بشرح زیر میباشد..................................................................................... 18

1- آماده سازی گوشت............................................................................................................................................ 18

2- توزین مواد اولیه................................................................................................................................................. 19

3- اختلاط............................................................................................................................................................... 19

4- کاتر..................................................................................................................................................................... 19

5- لفاف زنی............................................................................................................................................................ 19

6- پخت و دود دادن............................................................................................................................................... 20

سرد کردن................................................................................................................................................................. 21

4-3 بررسی مناطق، مراحل و شیوه های کنترل کیفیت.......................................................................................... 23

1-3-3 کنترل کیفیت مواد اولیه.............................................................................................................................. 23

گوشت...................................................................................................................................................................... 24

کنترل کیفیت حین تولید.......................................................................................................................................... 26

مرحله آماده سازی گوشت ( قصابی)...................................................................................................................... 27

فرمولاسیون و کاتر................................................................................................................................................... 27

کنترل پر کردن و بسته بندی.................................................................................................................................... 28

پخت و دود............................................................................................................................................................... 28

کنترل کیفیت محصول.............................................................................................................................................. 28

آزمایشات شیمیائی شامل :....................................................................................................................................... 28

آزمایشات میکروبی شامل:....................................................................................................................................... 29

آزمایشات فیزیکی محصول شامل :......................................................................................................................... 29

تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه شامل:...................................................................................................................... 29

5-3 تعیین و محاسبه ظرفیت ، برنامه تولید و شرایط عملکرد واحد................................................................... 29

ظرفیت و برنامه تولید............................................................................................................................................... 29

برنامه تولید............................................................................................................................................................... 30

مشخصه عملکرد واحد............................................................................................................................................ 31

6-3 ذکر نام اصلی و تجاری همراه با مشخصات فنی ، منابع تامین و نقش هر یک از مواد اولیه در تولید محصول با احتساب میزان ضایعات و میزان مصرف سالیانه.......................................................................................................................................................... 31

بررسی و مطالعه در خصوص مواد اولیه................................................................................................................ 31

گوشت...................................................................................................................................................................... 32

چربی........................................................................................................................................................................ 33

آب............................................................................................................................................................................ 33

مواد فیلر و اکستندر................................................................................................................................................. 34

چاشنی ها................................................................................................................................................................. 35

طعم دهنده ها........................................................................................................................................................... 36

مبنا محاسبه مواد اولیه مورد نیاز واحد سوسیس و کالباس..................................................................................... 36

جدول مواد اولیه مصرفی واحد............................................................................................................................... 38

چرخ گوشت............................................................................................................................................................. 39

میکسر....................................................................................................................................................................... 39

چاپر (کاتر بی صدا)................................................................................................................................................. 40

پرکن......................................................................................................................................................................... 40

اطاق پخت و دود...................................................................................................................................................... 41

مشخصات فنی و قیمت دستگاههای مورد نیاز واحد سوسیس و کالباس (با ظرفیت 1350 تن در سال)........... 41

آزمایشگاه.................................................................................................................................................................. 43

تعمیر گاه.................................................................................................................................................................. 43

وسائط نقلیه حمل و نقل.......................................................................................................................................... 43

تاسیسات برق........................................................................................................................................................... 44

سایر تجهیزات ، تاسیسات و انشعابات................................................................................................................... 44

9-3 تجزیه و تحلیل و محاسبه نیروی انسانی......................................................................................................... 45

10-3 محاسبه کلیه سطح زیر بنای لازم برای سالن تولید ، انبارها ، تاسیسات ، آزمایشگاه و غیره..................... 46

مساحت زمین و عملیات محوطه سازی.................................................................................................................. 47

فصل چهارم.............................................................................................................................................................. 48

بررسی های مالی و اقتصادی................................................................................................................................... 48

1-1-4 هزینه مواد اولیه.......................................................................................................................................... 49

2-1-4 هزینه تامین انرژی ( آب ، برق، سوخت)................................................................................................. 50

سایر هزینه ها............................................................................................................................................................ 50

3-1-4 هزینه خدمات نیروی انسانی..................................................................................................................... 51

2-4 تدوین ، تشریح و جداول سرمایه ای واحد از جمله محاسبه ارزش دستگاهها و تجهیزات خط تولید، وسائل نقلیه،تاسیسات عمومی ، ساختمانها.................................................................................................................................................................................. 51

1-2-4 محاسبه و ارزش ماشین آلات و دستگاهها................................................................................................ 51

2-2-4 هزینه وسائل نقلیه....................................................................................................................................... 53

3-2-4 هزینه تجهیزات و تاسیسات واحد............................................................................................................. 53

4-2-4 هزینه کل زمین و عملیات ساختمانی و محوطه سازی.............................................................................. 54

5-2-4 برآورد هزینه های قبل از بهره برداری...................................................................................................... 54

3-4 بر اورد دارائیهای ثابت ، سرمایه در گردش ، کل سرمایه گذاری، دریافت وام بانکی و هزینه های مربوطه و کارمزدبانکی 55

2-3-4 سرمایه در گردش طرح.............................................................................................................................. 55

هزینه سرمایه در گردش........................................................................................................................................... 56

3-3-4 کل سرمایه گذاری...................................................................................................................................... 56

4-4 هزینه های استهلاک و تعمیر و نگهداری عملیاتی......................................................................................... 57

1-4-4 هزینه تعمیر و نگهداری سرمایه ثابت....................................................................................................... 57

هزینه تعمیر و نگهداری........................................................................................................................................... 57

2-4-4 هزینه استهلاک سرمایه ثابت...................................................................................................................... 57

5-4 برآورد کل هزینه های ثابت و هزینه های متغیر تولید.................................................................................... 58

1-5-4 قیمت تمام شده محصولات....................................................................................................................... 58

سود........................................................................................................................................................................... 60

نقطه سربه سر........................................................................................................................................................... 61

برگشت سرمایه......................................................................................................................................................... 61

تجزیه و تحلیل و ارزیابی کلی طرح :....................................................................................................................... 61



خلاصه طرح :

در این طرح به بررسی کارگاه تولید سوسیس و کالباس پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ، میزان واردات و صادرات و ... پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ، بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .



مقدمه

مقوله غذا و تغذیه فرآیند ضروری برای حفظ و ادامه حیات می باشد و تنها تعداد معدودی از مواد غذائی از جمله گوشت خاصیت رفع گرسنگی را دارد وفرآورده های گوشتی از جمله سوسیس ها و کالباسهایی نیز که از انواع گوشت هستند منابع غذائی لذیذی بشمار می آیند که ضمن اینکه هر انسانی را از گرسنگی نجات میدهد باعث رشد جسمی و مغزی نیز میگردد چرا که مقدار پروتئین های حیوانی اسیدهای آمینه ضروری ومناسب درآنها به اندازه کافی بالا میباشد و میتواند منبع غذائی خوبی در رژیم غذائی یک فرد باشد از طرفی با توجه به روند صنعتی شدن جامعه و افزایش تمایل افراد به استفاده از غذاهای نیمه آماده یا به اصطلاح فست فود به دلیل وقت کم مصرف این نوع فرآورده های گوشتی نیز روزبه روزبیشتر می شود و توجه به آمار مصرف خیلی کم در ایران که سرانه مصرف با وجود 250 کارخانه فعال و تولید حدود 400 هزار تن در سال به مقدار 4 کیلو در سال میباشد که در مقایسه با کشورهای اروپائی بسیار پائین میباشدمیزان مصرف در کشورهای اروپائی سرانه 64 کیلو میباشد با نظری به تاریخچه صنعت تولید سوسیس و کالباس درایران و روند صعودی آمار تولید کنندگان و بالطبع روند صعودی مصرف این کالا بیشتر به این قضیه واقف میشویم .از سال 1310 در سطح کارگاهی و ابتدائی اولین واحد های تولید کننده این کالا شروع بکار نمودند و سپس واحد های دیگری در گیلان و کرج تاسیس شد . قبل از انقلاب اسلامی تولیدات سوسیس و کالباس به دوبخش اسلامی و غیر اسلامی تقسیم میگردید تولیدات اسلامی با استفاده از گوشت گاو به اضافه روغن نباتی و غیره تولید میشد وبخش غیر اسلامی با استفاده از گوشت و چربی خوک تهیه میگردید پس از انقلاب اسلامی و ایجاد ممنوعیت مصرف گوشت خوک ستاد بسیج اقتصادی کشور فرمولاسیون تولیدات گوشتی را بشرح ذیل تغییر داد :

1- سوسیس و کالباس با 40 % گوشت

2- سوسیس آلمانی با 40% گوشت

3- مارتادلا با 40% گوشت

4- کالباس خشک با 60% گوشت

5- کالباس لیونر (بی چربی) با 64% گوشت

6- کالباس ممتاز با 80% گوشت



1-1 تعریف :

ویژگیها و مشخصات فنی محصول از نظر شکل ظاهری ، طبقه بندی، فرمول، چگونگی بسته بندی ، اجزا و قطعات متشکله ،حد استانداردملی و جهانی ، شماره تعرفه گمرکی شرایط ورود

سوسیونها که در ایران به سوسیس و کالباس مرسوم است به فرآورده های گوشتی اطلاق میشود که حاوی نمک و چاشنی ها باشند سوسیون از کلمه لاتین سالسوس به معنی نمک گرفته شده است



تعریف

سوسیس و کالباس عبارت است از مخلوطی پایدار حاصل از گوشت یک یا چندین حیوان حلال گوشت که همراه با مواد دیگری در داخل پوششهای طبیعی و یا مصنوعی در شرایط مناسب پر شده و پس از طی فرآیند حرارتی مناسب و سایر فرآیندها برای مصرف آماده میگردد ولی در هر حال عمده ترین جزء پروتئین بکار رفته در تولید سوسیس و کالباس گوشت میباشد.



طبقه بندی

دریک تقسیم بندی سوسیون ( سوسیس و کالباس ) را به دو رده تقسیم می کنند:

1 نوع چرخ شده با بافت درشت

2 فرآورده های با بافت امولوسیون دار

در ایران به فرآورده های با قطر بزرگ کالباس و با قطر کوچک سوسیس گفته میشود سوسیس و کالباس نوع بافت درشت دارای ذرات گوشت هستند که فشرده نمی باشد و در سوسیس وکالباسهای با بافت امولوسیون شده چربی ازطریق اجزاء گوشت امولسیفیه و مستحکم میگردد هر دو نوع اینها قابل سرد شدن ، عمل آمدن ، پختن، خشک شدن، یخ زدن ، یا دودی کردن می باشند هر دو نوع محصول را میتوان با دستگاههای یکسانی تولید نمود و تنها مسئله ای که باعث تفاوت در توده ساختمانی آنها میشود مربوط است به شیوه های فرآوری آنها ، از لحاظ تنوع فرمولاسیون نیز انواع مختلف سوسیس و کالباس میتواند تولید شود (سوسیس آلمانی ، لیونر ، مارتادلا ، خشک، و ...) در حال حاضر ملاک و شاخص برای بررسی کیفیت این کالا فرمول ستاد بسیج اقتصادی کشور میباشد.



بسته بندی

بسته بندی سوسیس و کالباس در داخل روکشهای مخصوص ( روکشها یا منشا طبیعی دارند یا منشا سنتیک) انجام میشود و سپس در بسته بندی نهائی کارتن قرار میگیرد پوششهای طبیعی مورد استفاده عبارتند از مری ، شکمبه ، روده کوچک ، روده کور، مثانه گاو، روده کور و مثانه گوساله ، روده کوچک و روده کور گوسفند، که این مواد تحت فرآیند خاصی در واحد های سازنده این پوششها قرار میگرند و در اختیار واحدهای تولید کننده سوسیس و کالباس قرار میگیرند .

پوششهای مصنوعی شامل انواع سلولزی، الیاف سلولزی ، الیاف سلولزی چند لایه الیاف پوست، پوشش پلاستیکی ( پلی آمید ، پلی استر، پلی اتیلن، پلی پروپیلن ) آلژینات می باشند امروزه کلیه پوششهای کالباس و سوسیس در داخل کشور تولید میگردد ولی برخی از انواع فیبروز آنها از خارج وارد میگردد.

حد استاندارد

شرایط استاندارد ملی سوسیس و کالباس 2303 میباشد.



شرایط واردات :

واردات سوسیس و کالباس وجود ندارد ( شرایط ورود منفی)



جایگاه مصرف محصول

بررسی بازار محصول

درحال حاضر در ایران سالانه 4600000 تن کالباس و سوسیس تولید می شود برای تعیین میزان نیاز و مصرف بایستی ارتباط منطقی میان میزان مصرف و جامعه مصرف کنندگان برقرار نمود میزان مصرف سوسیس و کالباس تابع پارامترهای متعددی از قبیل شرایط اقتصادی ، فرهنگ مردم، تبلیغات ، توسعه شهرنشینی ( که باعث دور بودن از خانه وتوسعه فرهنگ استفاده از مواد غذائی نیمه آماده که سریعا تهیه گردد ) میباشد در حال حاضر در ایران بدلیل توسعه شهرنشینی فرهنگ استفاده از سوسیس و کالباس در رژیم غذائی اکثر مردم شهر نشین وارد شده است و در صورتی که واحدهای تولید کننده در فرآیند تولیدشان دقت کافی را مبذول دارند و از مواد اولیه خوب استفاده نموده وفرایند را نیز تحت کنترل قرار دهند با یک فرمولاسیون معقول میتوان به ارزشهای تغذیه ای سوسیس و کالباس تولید شده تکیه نمود و با تاکید بر ارزشهای غذائی این محصولات آمار مصرف را بالا برد با رعایت نکات ذکر شده سوسیس میتواند منبع خوبی از ویتامین ب و آهن و پروتئین و چربی باشد بمنظور روشن شدن قضیه آنالیز تغذیه ای دونوع سوسیس در جدول زیر توضیح داده میشود:

فرمولاسیون و کاتر

رعایت دقیق فرمولاسیون واحد رمز موفقیت اقتصادی و تجاری واحد میباشد. لذا کنترل دقیق فرمولاسیون از اهمیت خاصی برخوردار است . نحوه اضافه کردن مواد نیز حساسیت ویژه ای را می طلبد . ابتدا گوشت و روغن بعد از آن نمک ، نیتریت و اسید اسکوربیک و بقیه مواد در آخرین مرحله اضافه میگردند . کنترل دمای خمیر بسیار مهم است که در قسمت های قبلی توضیح داده شد. یکی دیگر از عواملی که می بایست تحت کنترل باشد زمان مخلوط کردن خمیر است چرا که در اثر خرد کردن زیاد ، ذرات چربی از نظر قطر کوچکتر و کوچکتر می شوند و سطح آنها بزرگ می شود و بلاخره سطح چربی به قدری بزرگ میگردد که دیگر محلول پروتئین نمی تواند تمام ذرات چربی را بپوشاند و گلبولهای چربی که با پروتئین پوشیده نشده اند در طی حرارت دادن از مخلوط خارج شده و سپس تشکیل کیسه های چربی یا گریسی شدن امولسیون میگردد در نتیجه محصول نامطلوب و با ظاهری ناپسند تولید میشود زمان متعارف 8-7 دقیقه میباشد .



کنترل پر کردن و بسته بندی

کنترل بر روی نحوه بسته بندی و اطمینان از سالم بودن پوششها میباشد و در نهایت محصول میبایستی بطور یکنواخت در لفاف ها پر شده و بدون حباب هوا باشد .

برنامه تولید

ابتدا مشخصات سفارش که عبارتند از نوع محصول، نوع بسته بندی ، زمان تحویل و نحوه ارسال آن توسط قسمت فروش تهیه و به بخش مهندسی تولید ارسال میگردد . بعد از هماهنگی با بخش کنترل کیفیت نمونه آزمایشی تولید میشود و از طریق بخش فروش با نمونه مورد تقاضای مشتری و بازار مقایسه میگردد و در صورت هر گونه نقطه نظر اصلاحی مراتب به بخش مهندسی و طراحی محصول اعلام می گردد(در این واحد بدلیل کوچک بودن فعالیت های طراحی و مهندسی و بخش کنترل کیفیت در واقع می تواند در بخش کنترل کیفیت تمام این کارها صورت گیرد).

در بخش کنترل کیفیت این واحد مراحل تولید از ابتدا یعنی از ورود مواد اولیه ، مراحل تولید ، بسته بندی نحوه چاپ اطلاعات بر روی بسته بندی تعیین میگردد و سپس اقدام به تهیه پارت لیست مواد اصلی و ضریب مصرف مواد اصلی و ضریب مصرف مواد و خط تولید میشود . بر اساس عملیات انجام شده برنامه ریزی لازم جهت کنترل کیفیت حین تولید را تهیه و به خط تولید ارائه می نماید فی المثل تعیین آزمایشهای لازم بر روی مواد اولیه ، تعیین ایستگاههای کنترل فرآیند ، تعیین عمر ماندگاری محصول و تعیین ثبت زمان تولید و در نهایت اجازه ترخیص کالا از انبار واحد تولیدی میباشد . در رابطه با برنامه ریزی با توجه به زمان ساخت برنامه روزانه تولید و برنامه پیش گیری ونگهداری ماشین آلات تنظیم میشود و در ضمن با توجه به مواد مصرفی تعیین شده و لوازم یدکی مورد نظر درخواست و بخش تدارکات نسبت به تامین آنها اقدام مینماید بعد از آنکه این مواد تامین شد از لحاظ کیفیتی کنترل شده و مواد مصرف و برنامه تعمیرات و نگهداری نیز به خط تولید ارائه میشود خط تولیدی با توجه به دریافت روش ساخت بعد از دریافت مواد اولیه شروع به تولید نموده و ضمن اعمال برنامه پیش گیری و تعمیرات در خط تولید و محصول تهیه میشود و در جریان تولید با توجه به برنامه کنترل کیفیت خط تولید کنترل شده و محصول نهایی تولید میگردد. محصول نیز با توجه به استانداردهای تعیین شده تولید شده و جهت فروش حمل میگردد .





چاپر (کاتر بی صدا)

چاپر از یک طشت فلزی دوار که گوشت در داخل آن ریخته می شود ساخته شده است تیغه های چاقوی دوار گوشت ها را که در داخل طشت دوار هستند به یک بافت پوره مانند تبدیل میکند . در این دستگاه سوسیس بافت مناسب و چسبنده ای بخود میگیرد اساسا چاپر در یک چاقوی بسیار تیز که حول محور خود حرکت می کند تشکیل میشود دور طشت و تیزی چاقو و سرعت دوران چاقو بر خاصیت نهایی سوسیون ( سوسیس و کالباس) تاثیر دارد. نام دیگر چاپر یا کاتر فرایر ( fryer) است.



پرکن

امولسیون سوسیس یا کالباس که در تجارت نام میکس یا خمیر سوسیس نیز نامیده میشود به داخل پرکن ( stuffer) برای اکسترودینگ خمیر انتقال داده میشود در این مرحله اندازه و شکل محصول تعیین میشود . سه نوع پرکن مورد استفاده قرار میگیرد 1- پیستونی 2- پمپی 3- نوعی که از اختلاط دو نوع یاد شده ساخته شده است .

پرکن پیستونی اساسا یک مخزن بزرگ استوانه ای است که دارای یک صفحه متحرک می باشد صفحه بوسیله فشار هوا بالا آمده و باعث جلو راندن مخلوط از داخل محفظه پرکن میشود تا چسبیدن امولسیون گوشت به دستگاه کاهش پیدا کند . اغلب پرکن ها با سیستم خلاء کار میکنند این دستگاه با گرفتن هوای بین ذرات خمیر باعث یکنواخت شدن و بهبود بافت محصول پس از مرحله پخت شده و در عین حال مدت نگهداری فرآورده را بیشتر میکند. برای تولیدهای کم از پرکن هایی استفاده میشود که دارای مجموعه ای از سیستم پرکن پیستونی و پمپ می باشد.

پرکن های جدید همراه با گره زن و سایر لوازم نیز ساخته شده است . اگر چنین پرکنی در دسترس نباشد بعد از پر شدن آنرا با نخ یا کلیپس میبندند برای سوسیس های کوچک مثل فرانکفورتز لفاف ها را با دست یا بطور مکانیکی می پیچند.