گزارش کارآموزی شرکت تولیدی بافت آزادی در 269 صفحه ورد قابل ویرایش

مشخصات کلی کارخانه :

شرکت تولیدی بافت آزادی ( ساکای سابق ) سهامی عام در تاریخ 1384/03/06 تحت شماره ثبت 9228 در اداره ثبت شرکتهای تهران به منظور تولید و عرضه پارچه های کشباف ، تاری پودی بصورت رنگی و چاپی و انواع پرده های تور و فعالیتهای بازرگانی مرتبط با آنها به ثبت رسیده است و محل شرکت در بازار دالان امیدالملک و با ظرفیت تولید سالانه 400/000 متر انواع پرده ، توری و پارچه مبلی و دستکش بوده است . فعالیت اصلی شرکت طبق ماده 2 اساسنامه آن ایجاد و تاسیس و اداره کارخانجات تولیدی نخ ، بافندگی و تکمیل پارچه می باشد .

این شرکت در تاریخ 1356/01/25 به شرکت سهامی عام تبدیل و در تاریخ 1370/11/21 در سازمان بورس اوراق بهادار پذیرفته شده ( قبل از انقلاب اسلامی این شرکت ، یک شرکت خصوصی بوده است ) .



شرح درصد سهام

1) سازمان ملی گسترش مالکیت واحدهای تولیدی 36.51

2) شرکت سرمایه گذاری ملی ایران 9

3) خانواده سادات تهران 27.6

4) خانواده پورکاظمی 26.89

100

نحوه اداره شرکت پس از پیروزی انقلاب اسلامی :

اداره شرکت بافت آزادی پس از انقلاب اسلامی به استناد ماده واحد 6738 به عهده مدیریت دولتی قرار گرفت و در سال 1362‌ با توجه به زیان انباشته در اجرای ماده 141 قانون تجارت ، سرمایه شرکت از مبلغ 1/200/000/000 ریال به مبلغ 5/000/000 ریال تقلیل و در سال 1363 سرمایه شرکت از مبلغ 5/000/000 ریال به مبلغ 5/000/000/000 ریال افزایش یافت و در اسفند ماه همان سال در سازمان بورس و اوراق بهادار پذیرفته شد و سهام 54/97 درصد مربوط به سازمان صنایع ملی ایران در تاریخ 1374/04/12 در سازمان بورس و اوراق بهادار به کارگران شرکت و بخش خصوصی واگذار شد و به دلیل اینکه عملکرد شرکت از سال 1377 منجر به زیان گردیده ، معاملات سهام شرکت در سازمان بورس اوراق بهادار تهران به حالت تعلیق درآمده است .



ترکیب سهامداران درصد سهام

1) سازمان خصوصی سازی ( اصالتاً و وکالتاً ) 27

2) شرکت سرمایه گذاری ملی ایران 9

3) خانواده میراحمدی 28

4) کارگران و سهامداران دیگر 36

100





این شرکت دارای دو بخش جداگانه می باشد : 1) بافت (1) 2) بافت (2)

کارخانه بافت (1) دارای بخشهای چاپ تخت ، تکمیل ، تعمیرات شامل ، تراشکاری ، فرز کاری و… می باشد .

کارخانه بافت (2)‌ دارای بخشهای گردباف ، کتن ، راسل ، وارپینگ ،‌ ژاکارد ، برودری ( BRODERI) می باشد به علاوه قسمت چهارلاتابی ، سیستم اداره کننده هیات مدیره می باشد که تصمیمات اصلی توسط آن اتخاذ می شود کخ تحت نظارت این هیات مدیره ،‌ مدیرعامل مسئولیت کارخانه ره به عهده دارد که در حال حاضر مدیرعامل جناب آقای قدکچیان می باشد .

بخشهای زیر ، زیر نظر مدیرعامل می باشد :

1) امورمالی و انبارها که شامل حسابداری و انبارداری است.

2) امور بازرگانی و تهیه مواد که امور مربوط به خرید و فروش و سفارشات کارخانه نیز می باشد .

3) امور اداری و کارگزینی

4) امور فنی و تولید که شامل آزمایشگاه ،‌ بخش آمار و کنترل ، نگهداری و تعمیرات نیز می باشد .

5) بخش آموزشی که به آموزش کارگران و کارمندان اشتغال دارد .

همچنین کارخانجات بافت آزادی دارای شورای اسلامی کار می باشد ، که وظیفه آن دفاع از حقوق حقه کارگران و کارمندان و مرجع اختلاف کارگران و مسئولین می باشد .

کارخانجات بافت آزادی ( بافت (1)‌ و بافت (2) ) بصورت مجزا اداره می شوند یعنی هر کارخانه بصورت مجزا دارای بخشهای اداری و کارگزینی و مدیریت جداگانه می باشد . مدیران هر قسمت زیر نظر مدیرعامل انجام وظیفه می کنند . انبارهای این کارخانجات شامل : انبار قطعات یدکی ، انبار پارچه خام ، انبار محصول ، انبار زائدات و انبار رنگ و مواد مصرفی می باشد .

در بخش بازرگانی ، تحویل سفارشات و فروش محصولات و بازاریابی جهت محصولات انجام می شود .

مواد مورد نیاز داخل کارخانه سعی می شود حدالمقدور از داخل کشور تهیه شود ، در غیر اینصورت از کشورهای خارجی تامین می شود .

کارخانجات بافت آزادی دو نوع محصول دارد :

1) بصورت سفارشات از شرکتها ، افراد حقوقی یا کارخانجات دیگر است .

2) محصولاتی که به سفارش خود شرکت می باشد که در فروشگاه بافت آزادی به فروش می رسد . این نوع سفارشات دربرگه های سفارش با شماره سفارشات مشخص تامین می گردد .

بخش مهم و حیاتی کارخانه که نقش بسزایی در سود دهی کارخانه دارد بخش آمار و کنترل کارخانه می باشد که کنترل و ثبت موارد در رابطه با تولید و انتقالات کالا دا به عهده دارد در این قسمت آمار تولید هر سال را بصورت مجزا حسابرسی کرده و سود حاصله را محاسبه می نماید و منحنی تولید و فروش هر سال را با سالهای قبل مقایسه می کند . در پایان لازم بذکر است که این کارخانه در کیلومتر 1 و 8 جاده کرج واقع شده است .



سالن وارپینگ :

این بخش از آنجایی که ابتدای کار است ، بسیار حائز اهمیت است زیرا اگر بی دقتی و خطایی در این بخش اتفاق افتد در بافت نیز مشکلات عدیده ای ایجاد خواهد شد .

دمای سالن cْ25 – 35 و رطوبت آن 75 – 85% می باشد .

بر اساس سفارشات سالن های راشل و کتن ، قرقرها را تهیه می کنند که بر اساس نوع بافت ، نوع نخ ، تعداد سرنخها و gauge ماشین متفاوت است . عمدتاً نخهای نایلون به شکل flat و نخهای پلی استر بصورت flat و تکسچره در اختیار این بخش قرار داده می شود .

عرض پارچه ها 4,3,2,1 متر می باشد .

طول هر قرقره 0.5 m می باشد که بر اساس عرض پارچه می توان از چند قرقره استفاده کرد . قرقره هایی که در یک شانه قرار می گیرند باید هم متراژ و یک اندازه باشند ، در غیر اینصورت نخ قرقره ای که اختلاف طول دارد ، ایجاد ضایعات می کند . عرض پارچه های راشل می تواند 2،3 و یا 4 متر باشد ، بنابراین ربای عرض 4 متر ، 8 قرقره ، برای عرض 3 متر ، 6 قرقره و برای عرض 2 متر 4 قرقره نیاز داریم که این قرقره ها باید هم متراژ باشند .

از آنجایی که gauge کتن بیشتر از gauge راشل است در نتیجه سرنخهای کتن بیشتر است . در کتن معمولاً 580 تا 720 رشته یا سرنخ پیشنهاد و سفارش داده می شود و در راشل معمولاً تعداد رشته ها 362 ،361،275 و … می باشد .

نخها پس از باز شدن از روی بوبین و عبور از سه ناحیه کشش مسیر زیر را تا پیچیده شدن روی بیم ها (پله) طی می کنند :

قفسه صفحه جداکننده شانه غلتک هدایت کننده شانه غلتک حاوی روغن شانه غلتک شانه شانه زاویه ای بیم (پله)

در این سالن 10 عدد ماشن warp داریم در هر کدام از آنها می توانیم از 600 بوبین استفاده کینم به جزء یکی از ماشینها که در قفسه آن تا 720 بوبین هم جا میگیرد . در این بخش پله پیچی بصورت مستقیم انجام می شود و نخها بصورت مستقیم از روی قفسه بر روی پله پیچیده می شوند .

برای قفسه های ماشین شمار 1،5 و 6 می توانیم از بوبین رزرو استفاده کنیم . در واقع برای همه قفسه ها
می توانیم بوبین رزرو بگذاریم ولی گاهی اوقات شکل بوبین به گونه ای است که نمی توان برای آن بوبین رزرو گذاشت یعنی اندازه بوبین بزرگ است ، مثلاً بوبینهای 900 متری که به اندازه 3 بوبین 300 متری جواب می دهد احتیاجی به بوبین رزرو ندارد .

در هر دستگاه warp ، نخها بر روی دستگاه warp در قفسه ها سوار هستند و نخ روی راهنما قرار می گیرد که در اینجا کشش به نخ وارد می شود . همه فیلامنتها از قسمتی تحت عنوان پین عبور می کنند که در واقع فیلامنت بین دو صفحه ای قرار می گیرد که وزنی بر روی آن اعمال میکند که اگر بخواهیم وزنه را سبک کنیم روی سطح قرقره ناهمواری بوجود می آید .

در واقع برای ایجاد کشش و کشیدگی از یکسری پولکهایی استفاده می شود که وزنی را روی نخ اعمال می کند ، این پولکها نباید خشدار باشند زیرا نخ را زده دار می کند ، کثیف هم نباید باشند زیرا در این حالت بین دو پولک فاصله ایجاد شده و مانع ایجاد کشش لازم و کافی به نخ می گردد . اگر این کشش نباشد نخ شل وارد سیستم می گردد و در سطح قرقره ناهمواری ایجاد می شود که همین ناهمواری باعث فلامنت شکستگی و پرزدار شدن نخ می گردد . نخ از یکسری مسیرهایی که اصطلاحاً سرامیکی یا چینی می گویند عبور می کند . پس از عبور نخ از بین پولکها ، هر نخی از درون یکسری تابلوهای راهنما عبور می کند که از دورن تابلوی راهنمای اول 6 تار نخ عبور می کند . از روی تابلو دوم و سوم به ترتیب تعداد نخهای عبوری افزایش می یابد و در ادامه از تابلوی سوم به روی تابلوی مرکزی می رود .

در هر قفسه در جهت عمودی 12 تار نخ داریم که هر 12 تار بصورت یک رشته قرار می گیرد که پس از عبور از تابلوی مرکزی بصورت دسته ای توسط دو غلتک هدایت بصورت صفحه ای هدایت می شوند . در مسیر نخ شانه هایی داریم که از هر دندانه شانه یک نخ عبور می کند . (gauge آن بین 26 تا 28 می باشد) همه شانه ها باید تحت کنترل باشند . اگر شانه خشدار باشد یا شکسته باشد باعث فیلامنت پارگی و یا پرزدار شدن نخ
می شوند .

عمده عیوبی که روی نخها وجود دارد ، پرز نخها می باشد ، به این منظور بعد از شانه اول وسیله ای بنام پرزگیر قرار دارد . برای از بین بردن این عیوب روی نخ به این ترتیب عمل می شود که کارگر پرز را گرفته و روی نخ گره می زند . اصول کار دستگاه پرزگیر بر اساس تغییر قطر نخ است . از ابزار دیگری که در مسیر نخ وجود دارد سرگیر است ، زمانیکه نخ پاره می شود ، یک سر نخ از قرقره کم می شود که در قسمتهای بعدی مشکل ایجاد می کند . کارگر سر نخ پاره شده را یافته و دوباره وارد قرقره می کند ، چرا که اگر قرقره به همین صورت پیچیده شود در قسمت بافت یک نخ کم می آید و در پارچه ایجاد زدگی می کند .

از آنجایی که نخ با قسمتهای مختلفی در تماس است دارای بار الکتریکی می شود . لذا قبل از اینکه نخ وارد قرقره شود باید بار الکتریکی آن تخلیه شود . (الیافی نظیر نایلون الکتریسیته ساکن پیدا می کند) برای این منظور یکسری ترانسهای داریم به شکل محفظه هایی استوانه ای شکل ، که ایجاد بار مثبت می کنند تا بار منفی را خنثی کنند . هر چه میزان بار مثبت بیشتر باشد ، بار منفی بیشتری از نخ تخلیه می گردد .

در مسیر عبور نخ ، غلتک روغن را داریم که از پارافین صنعتی استفاده می کنیم ، که میزان روغن را بر حسب میزان نیاز نخ تنظیم می کنند .

علل استفاده از غلتک روغن :

1) برای نرم کنندگی نخ

2) بعضی از نخها خشن هستند و تاب زیادی دارند و یا فیلامنت هایشان از هم باز می گردد که حالت
چسبندگی را در آنها بوجود می آورد تا در هنگام بافت از هم باز نشوند که از این غلتکها بیشتر در
مورد پلی استر استفاده می شود که جذب روغن بیشتری دارد . بعد از غلتک روغن ، نورد قرار دارد
که وظیفه آن ثابت نگه داشتن سرعت خطی پیچش در طی مدت زمان پیچش می باشد و نورد بر اساس
کششی که حس می کند با افزایش R قرقره میزان W را کاهش می دهد . سطح نورد باید کاملاً صاف
باشد چرا که در اثر خشدار بودن می تواند ایجاد فیلامنت شکستگی کند .

در ابتدای کار پیچیدن نخ بدور قرقره ، سطح قرقره پایین است . بایستی پس از گذشت زمان که سطح نخ در قرقره بالا می آید شانه های انتهایی نیز بالا بیایند که این کار با استفاده از چراغی که روبروی قرقره است انجام
می گیرد ، به این ترتیب که هر چه فاصله لامپ نورانی و قرقره کمتر باشد شانه بالاتر می رود .

بر اساس درصد نخ عبوری و زاویه ای که به شانه های انتهایی می دهیم میزان کششی که به نخ می دهیم تنظیم می گردد هر چه نخ ضخیم تر باشد موقع وارپ شل تر می گردد چرا که اگر بخواهشم نخهای ظریف را کمی شل warp کنیم همه در هم فرو می روند . ولی بیشتر در اثر تغییر نمره نخ میزان کشش تغییر می کند . هر چه نخ ضخیم تر باشد تعداد روزنه هایی که روی آن می گذاریم بیشتر است (در قسمت پولکها) علاوه بر استفاده از
وزنه ها از دینام نیز در بخش کشش استفاده می شود .

در نورد یک تاکو ژنراتور وجود دارد که بر اساس کششی که احساس می کند دینام را ثابت نگه
می دارد . زاویه عبور نخ از نورد را می توان تغییر داد و طبق زاویه ای که از ابتدا به نورد داده ایم را ثابت نگه می داریم .

با تغییر نمره نخ ، زاویه نورد را نیز تغییر می دهیم . کشش نخ را هم با تغییر تعداد روزنه های کشش دهنده و هم با تغییر زاویه نورد می توانیم تغییر دهیم .

نحوه عمل قسمت نخ برگردان :

این قسمت دستگاه warp یک بخش کاملاً مکانیکی است . این کار توسط پد که زیر پای کارگر است صورت می گیرد که در این هنگام دستور به یک دینام که داخل محفظه ای است داده می شود ، دینام حدود ْ 90 چرخیده و باعث حرکت یک چرخ دنده می شود که همین امر باعث بلند شدن جک می گردد و نخها به عقب بر می گردند . حداکثر نخی که توسط نخ برگردان بلند می شود 13 – 11 متر است و موقع برگشت وزنه ای که به محفظه و یک غلتک استوانه ای وصل است به پایین حرکت کرده و نخ برگردان پس از رفع عیب توسط کارگر به حالت سابق
برمی گردد .

در نهایت کنترل متراژ وجود دارد که معمولاً متراژ مورد نیاز را روی آن که بصورت درجه بندی است تنظیم
می کنند . زمانیکه قرقره شروع به پیچش می کند ، بصورت معکوس شماره می اندازد تا به صفر برسد ، زمانیکه به صفر رسید دستگاه متوقف می شود . از آنجایی که وارپینگ ابتدای کار است ار حساسیت بالایی برخوردار است عیب ایجاد شده تا انتهای کار باقی است و هزینه بالا و سود کمتری را در بر دارد . هر چه وزنه ها در قسمت پولکها سنگین تر باشند احتمال پاره شدن نخ بیشتر است . اگر به دلایلی قرقره آسیب ببیند و نخ مشکل بیابد ترمیم آن سخت است . از آنجایی که الکتریسیته الیاف نایلون بالاست بصورت یک در میان از شانه ها عبور می کنند تا راحتتر warp شوند . میزان حساسیت قسمت پرزگیر به درجه بندی کنار آن وابسته است و بسته به نوع نخ متفاوت است ، حساسیت تا حدی است که پرزی از آن رد نشود . اگر حساسیت بالا باشد دستگاه توقعات زیادی خواهد داشت که مقرون به صرفه نیست دما و رطوبت warp معمولاً با بافت فرق دارد . در warp دما و رطوبت بیشتر است و معمولاً بوبین های رزرو در کنار ماشین است .



عیوبی که به فرآیند پله پیچی نسبت داده می شود عبارتند از :

الیاف پاره شده – سرنخهای پاره شده – کششهای کم یا زیاد – تغییرات کشش – در هم رفتن سرنخها –
نخهای کثیف و تیره – جمع شدن نخهای تار در لبه های پله بدلیل معیوب بودن بیم – تنظیمات نادرست فاصله قفسه ها تا بیم ها – عدم تطابق شماره هم بافت و جنس نخها .







سیستم تغذیه و جایگاه بوبین ها :

بوبین های نخ مورد استفاده برای تولید پارچه بر روی یک جایگاه قرار می گیرند که در دو نوع مختلف در دسترس است :

1) قفسه های جانبی : که بر روی کف سالن و نزدیک به ماشین نصب می شود .

2) جایگاه مدور : که بر روی قسمت فوقانی ماشین نصب می شود . نخ از طرق چند وسیله کشش نخ مجهز به
حس گر که کشش تغذیه ای مناسب را کنترل می کنند انتقال می یابد . حس گرها در صورت وجود گره یا پاره
شدن نخ فعال می شوند و در این حالت با یک فرمان الکتریکی ماشین را بطور خودکار متوقف می کنند .

استفاده از قفسه جانبی روز به روز متداولتر می شود ، زیرا این سیتم کارگر را در تعویض بوبین ها و یا در هنگام پاره شدن نخها اسانتر می کند .

ماشینهای اینترلاک کارخانه مجهز به قفسه جانبی هستند و ماشینهای ژاکارد دارای جایگاه مدور در بالای ماشین هستند . قفسه های جانبی در دو طرف ماشین قرار دارند که نیمی از سوزنهای ماشین از قفسه سمت راست نخ می گیرند و نیمی دیگر از سمت چپ .

سیستم تغذیه ماشینها منفی است . یعنی سوزن در طی مرحله تشکیل حلقه نخ را مستقیماً از بوبین می گیرد .



عیوب بافت :

عیوب در محصولات گردبافی می تواند در ارتباط با موارد زیر باشد :

1) عیوب نخ و بسته نخ .

2) تغذیه نخ و تنظیم کننده تغذیه .

3) تنظیم ماشین و اشکال طراحی .

4) تعمیر و نگهداری ماشین .

5) شرایط محیط استقرار .

معمولترین عیوب این پارچه عبارتند از :

1) نخ پارگی ، ترک یا سوراخ .

2) حلقه های در رفته : در صورتیکه نخها بیرون از قلاب سوزن قرار گیرند این مشکل ایجاد می شود که با تنظیم سیستم تغذیه اصلاح می شود .

3) پایین افتادن پارچه : در صورتیکه نخ برروی تعداد زیادی سوزن کنار هم تبدیل به حلقه نشود ، چنین مشکلی بوجود می آید .

4) نیم بافتها و حلقه های دوتایی : بیشتر در ژاکارد بوجود می آید .

5) با لازدن پارچه : در صورت درست عمل نکردن سیستم برداشت پارچه اتفاق می افتد .

6) نوارهای عمودی : در صورت عدم تناسب نمره نخ با تراکم سوزنها اتفاق می افتد .

7) نوارهای افقی : در اثر عیوب نخ و یا تنظیم نادرست ماشین بوجود می آید .

8) نوارهای حاصل از آلودگی : به آنها خطوط سوزن می گویند و هنگامی اتفاق می افتد که فقط یک سوزن تعویض می شود و یا واحد روغنکاری به درستی عمل نمی کند .

این عیوب بعد از رنگرزی مشخص می شود بخصوص اگر روغن غیر قابل شستشو باشد . این عیب پریودیکی است . اگر عیب مذکور در اثر روغن ریزی ماشین رنگرزی باشد فواصل این نوارها منظم تر است و بطور کلی می توان گفت قسمتهائیکه روی ماشین ثابت هستند اگر مشکلی در عملکردشان بوجود بیاید خطوط افقی روی پارچه می اندازند و قسمتهای متحرک ماشین در صورت وجود مشکل در عملکرد خطوط عمودی ایجاد می کنند .



مشخصات ماشینهای کارخانه :

53 ماشین گردباف ساخت کارخانه مایر آلمان در سالن گردباف موجود است که 21 ماشین اینترلاک و 32 تای بقیه ژاکارد است .

ماشینهای ژاکارد موجود در کارخانه به دو نوع می باشد :

1) 36 ابزار با گیج (تعداد سوزن در اینچ) 24

2) 36 ابزار با گیج 18

هر چه گیج ماشین بیشتر باشد ، پارچه تولیدی سنگین تر و بافت آن ریزتر است و برای نخهای نازک تر مناسب تر می باشد .

ماشینهای اینترلاک موجود در کارخانه 84 ابزار و 64 ابزار هستند .

برای غلبه بر اصطکاک ، به سوزنها و پلاتین ها روغن می رنند . روغن مصرفی ، روغن 22 بهران است . به سوزنها روزی یکبار و به پلاتین ها روزی 2 بار روغن می زنند .

سرعت ماشینها 15 – 18 دور در دقیقه می باشد .

تعداد کارگر برای ماشینهای 84 ابزار ، هر دو یا سه ماشین یک کارگر و برای 64 ابزار هر سه یا چهار ماشین یک بافنده است .





راشل و کتن :

دما و رطوبت در این بخش با دما و رطوبت در warp متفاوت است . دما و رطوبت در این بخش کمتر از دما و رطوبت در warpاست .

به دلیل ادغام سالنهای کتن و راشل این دو ماشین را یکجا عنوان می کنیم .

پارچه های مورد استفاده در این کارخانه یا بصورت تاری پودی هستند و یا بصورت حلقوی تاری و حلقوی پودی .

در حلقوی تاری پارچه در طول بافته می شود و حلقه ها در جهت عمودی تکرار می شوند و پارچه بوسیله سوزن ساخته می شود . عمده نخ در حلقوی تاری دنیر بالاتر از 100 ، flat است که در پلی اکریل تولید می شود و سپس در البرز تکسچره می گردد . زیر دنیر 100 وارداتی است . ( 40 , 50 , 70 , 75 ) نخها در حلقوی تاری فیلامنت هستند و به ندرت به شکل staple هستند زیرا در صورتیکه به شکل staple باشند پرزدهی بالایی دارند و قابلیت کار ماشین را کاهش می دهند .

در حلقوی پودی هر نخی قابل استفاده است و اگر از نخ رنگی استفاده کنیم ، از آنجایی که بواسطه عرض پارچه بهم ارتباط پیدا می کنند ، یک رج عرضی رنگ می شود ولی در حلقوی تاری اگر نخی استفاده کنیم ، یک راه رنگی در طول پارچه تولید می شود .

عبارت راشل عموماً برای ماشینهای بافندگی حلقوی تاری با سوزن زبانه دار بکار می رود . این ماشینها سرعت کمتری نسبت به ماشینهای کتن دارند و نیز گیج آنها نسبت به ماشینهای کتن درشت تر است بنابراین برای بافتهای توری و درشت استفاده می شوند در حلقوی تاری تشکیل حلقه بواسطه عناصر بافت صورت می گیرد که عناصر بافت در راشل سوزنهای ماهک دار هستند پرس هم نداریم .



مراحل تشکیل حلقه در حلقوی تاری با سوزن زبانه دار:

مرحله 1) استراحت

مرحله 2) سوزن به بالا حرکت کرده در بالاترین نقطه خود قرار می گیرد . سینکر پارچه را نگه داشته
است . راهنما در پشت سوزن قرار دارد .

مرحله 3) سینکر به سمت چپ حرکت می کند . راهنما حرکت عرضی به سمت جلوی سوزن را شروع
می کند .

مرحله 4) سینکر به عقب رفته و در جای خود ثابت می ماند . راهنما نخ را به دور زبانه سوزن انداخته و
حرکت عقب خود را انجام داده ، سوزن حرکت رو به پایین را شروع می کند .

مرحله 5) سینکر و راهنما در جای خود ثابتند ، سوزن حرکت رو به پایین خود را ادامه می دهد و با حرکت
سوزن به سمت پایین روی ساقه ، زبانه را بسته و نخ تغذیه شده در سوزن باقی می ماند .

مرحله 6) سوزن به حد نهایی پایین رفته و حلقه از روی سوزن آزاد می شود . نخ تغذیه شده از میان حلقه
عبور کرده و حلقه جدید تشکیل می شود . سینکر به جلو حرکت کرده و در روی پارچه قرار
می گیرد .

ماشین کتن یا تریکوبانی یکی از ماشینهای حلقوی تاری است که بدلیل گیج ( تعداد سوزن در اینچ ) بیشتر ، بافتهای ظریفتر را می زند . عناصر بافت در کتن سوزنهای ریشدار هستند که پرس هم داریم و حلقه از 4 قسمت تشکیل می شود :

3 حلقه over lap ، 2 تا ساق ، نه حلقه wander lap

مراحل تشکیل حلقه در حلقوی تاری با سوزن ریشدار :

مرحله 1) استراحت

مرحله 2)‌ سوزن ، پرس و سینکر در جای خود ثابتند . راهنما از پشت سوزن به سمت جلوی سوزن حرکت
می کند .

مرحله 3) سوزن و پرس ثابتند . راهنما پس از رسیدن به جلوی سوزن حرکت عرضی خود را در جلوی
سوزن انجام داده و سپس به سمت عقب حرکت می کند و نخ را به دور سر سوزن می اندازد .

مرحله 4) راهنما ، پرس و سینکر ثابتند . سوزن حرکت صعودی خود را آغاز کرده با این کار تغذیه شده به
روی ساقه سوزن قرار می گیرد .

مرحله 5) سینکر و راهنما ثابتند . سوزن حرکت نزولی خود را آغاز کرده با پایین آمدن سوزن نخ وارد
دهانه سوزن می شود . قبل از ورود حلقه (که روی ساقه است) به دهانه سوزن ، پرس به جلو
آمده و دهانه سوزن را می بندد . در نتیجه نخ در دهانه سوزن محبوس می شود .

مرحله 6) راهنما ثابت است پرس بکار فشار دادن سوزن (کار پرس) ادامه می دهد وسوزن هم به حرکت
پایین خود ادامه می دهد . سینکر با حرکت به سمت عقب باعث رها شدن حلقه می شود و حلقه
روی سر سوزن قرار می گیرد . پس از قرار گرفتن حلقه روی سر سوزن پرس به عقب می رود .

مرحله 7) راهنما ثابت است . سینکر به جلو رفته و پارچه در دهانه آن قرار می گیرد . سوزن پایین
می رود و با کشیدن نخ از میان حلقه آزاد عبور کرده و حلقه جدید ایجاد می شود ، با ادامه حرکت
به سمت پایین طول حلقه جدید مشخص می شود .



کلیه ماشینهای کتن gauge 28 دارند به جزء‌ دو ماشین که gauge 36 دارند . : gauge ) تعداد سوزنها در ( inch

معمولاً 16‌ چله روی ماشین داریم در اینجا نخ از روی شانه رد می شود . ماشینهای کتن 2 و 3 شانه هستند .

برای هر شانه یکسری چله بر اساس عرض پارچه داریم . همه ماشینها 4 متری هستند . عرض پارچه باید ضریبی از قرقره باشد . بایستی از عرض مفید ماشین تا جایی که می توانیم استفاده کنیم . 6 ماشین 3‌چله و بقیه 2 شانه هستند . سرعت ماشین در دستگاههای دو شانه ، 600 حلقه در دقیقه و در دستگاههای 3 شانه 400 حلقه در دقیقه می باشد . البته یکی از ماشینها را نیز سرویس کرده اند و سرعت آنرا از 600 حلقه در دقیقه به 900 حلقه در دقیقه رسانده اند .

در ماشینهای کتن هم زنجیر طرح داریم و هم دیسک . نوع بافت در روی دیسک حک می شود و دیسک دارای پستی و بلندیهایی می شود که طرح را در هنگام بافت ایجاد می کند . برای ماشینهایی که زنجیر طرح دارند طراحی ساده تر است ولی برای ماشینهایی که دیسک طرح دارند برای تغییر طرح باید کل دیسک را عوض کنیم . در این نوع ماشینها سیستم بادامکی نداریم بلکه سیستم خارج از مرکز داریم .

تراکم بافت در کتن می تواند بین 10.5 الی 30 تغییر کند که به تعداد شانه ها ربطی ندارد . مثلاً برای تراکم کرکی 18 و برای تراکم پرچمی 15.5‌ است . تراکم بوسیله یک دنده روی ماشین مشخص می شود .

معمولاً ماشین یک شانه نداریم و دو شانه هستند : شانه زیر و شانه رو .

زنجیر طرح نمره بندی دارد : 4 , 3 , 2 , 1 , 0 اختلاف نمره همیشه مقدار ثابتی است . شماره گذاری در کتن از زیر به رو است و در راشل برعکس است .

با افزایش تعداد شانه قدرت طراحی و تنوع پارچه بیشتر می شود و سرعت ماشین را پایین می آورد ، چون نوسانات بیشتری را می خواهد .

معمولاً پارچه هایی را که بافت نامنظم دارند کرپ می گویند .

وظیفه پلاتین ماشین کتن وقتی سوزن پایین می رود این است که پارچه را نگه می دارد که پارچه به سوزن پایین نرود .

هر نخ پارگی ، یک زدگی روی سطح پارچه ایجاد می کند نخها از روی میله ای عبورمی کنند که سوراخ سوراخ است و پمپ بادی ، هوا را از این سوراخها به بیرون می دهد ، لذا زمانی که نخی پاره می شود توسط فشار هوا بالا می آید و در مقابل یکچشم الکترونیکی قرار می گیرد و ماشین متوقف می گردد . اگر در هنگام تغذیه هم مشکلی ایجاد شود ، نخها بر روی میله ای که از روی آن عبور می کنند ، فشار می آورند و آنرا به سمت پایین
هل می دهند که در مقابل یک میکروسوئیچ قرار گرفته و دستگاه را متوقف می سازد ، که اگر این میکروسوئیچ وچشم الکترونیکی ذکر شده بدرستی کارکند طول زدگی ها خیلی کوتاه می شود .

در کتن می توانیم هم از نخ نایلون وهم از نخ پلی استر استفاده کنیم ، ولی در راشل تنها می توانیم از نخ پلی استر با دینر بالاتر از 100 و بصورت flat استفاده کنیم .

در کتن ماشینهای ساده با سرعت بالا تولید می شوند و نهایتاً ماشینها 5 شانه هستند . ولی ماشین 10 تا 12 شانه هم وجود دارد . در راشل تعداد شانه ها بیشتر از کتن است . در کتن چون مصرف نخهای ما مقدار ثابتی است ، لذا تغذیه 100% مثبت داریم ولی در راشل 90 تا 99% تغذیه منفی است در راشل های قدیمی اصولاً
شانه های رو را تغذیه مثبت می گذارند و تغذیه منفی یعنی تغذیه ترمزی در راشل پارچه های طرحدار با سرعت پایین تولید می شوند ولی در ماشینهای کتن پارچه های ساده با سرعت بالا تولید می شوند .

در کتن معمولاً 3 نمره در رج است ولی در راشل مدلهای مختلف است و معمولاً 2 نمره در رج است ولی 3 نمره ، 4 نمره و 6 نمره هم داریم .

تذکر : میزان نخ مصرفی در 480 رج را رانین گویند .

تذکر : در ژاکاردهای الکترونیکی هم می توان تغذیه مثبت انجام داد و هم منفی ولی ما معمولاً از تغذیه منفی
استفاده می کنیم ، در کتن ها 100% تغذیه دهی بوسیله قرقره است در راشل ها تغذیه به 3 گونه است :

قرقره ، نورد ، بوبین نخ

در کتن وقتی می گوئیم gauge ماشین 20 است یعنی تعداد سوزنها در هر 20 , in است .

در راشل وقتی می گوئیم gauge ماشین 36 است یعنی تعداد سوزنها در هر 18 , in است .

عرضهای کتن عبارتند از : 4 , 3 , 2 متر و عرضهای راشل عبارتند از 6 , 4.5 , 3 , 2.5 متر می باشد .

مزیت اصلی ماشینهای راشل بر کتن ، توانایی ایجاد طرح در پارچه است . به این منظور سه نوع ماشین
راشل در کارخانه موجود است .

1) ماشین راشل که بافتهای ساده ، می زند و یا طرحهایی که کل پارچه را شامل می شود .

2) ماشین ژاکارد دارای کاغذ طرح برای پارچه های دارای طرحهایی پیچیده و فاقد تکرار .

3) ماشین ژاکارد کامپیوتری برای پارچه هایی که طرح آنها تکرار می شود .

راشل ها به دو دسته تقسیم بندی می شوند :

1) ماشینهای راشل ساده بافت : که این ماشینها می توانند 2 یا 4 و یا 5 شانه باشند .

2) راشل های تور بافت که خود به دو دسته هستند .

الف ) in lap : که تمام شانه های طرح ، پشت شانه های زمینه است . یعنی گل در داخل زمینه محبوس
است .

ب ) fall plate : که تمام شانه های طرح جلوی شانه های زمینه است که نخهای طرح را می توانیم با
دست بگیریم .

در راشل های تور بافت پارچه زمینه بوسیله 2 الی 3‌ شانه (شانه های زمینه) تامین می شوند که از قرقره تغذیه می شود و شانه های طرح تک تک بسته می شوند یعنی هرچند سوزن یکبار بسته راپورت طرح بین سوزنهای ماشین بسته می شود . در ماشین های راشل توربافت هم می توانیم fall plate و هم in lap داشته باشیم به شرطی که ماشین دارای این قابلیت باشد و هر دوی آنها روی آن تعبیه شده باشد . نخ شانه های طرح بوسلیه نورد که لوله ای استوانه ای است و طول آن به اندازه عرض پارچه است تامین می شود . معمولاً روی نورد 40 = 50‌ الی 60‌ رشته نخ پیچیده شده است که به تعداد شانه های طرح باید نورد داشته باشیم ، چرا که میزان مصرف نخ شانه های طرح با هم فرق می کند . در بعضی صرفاً قرقره ها می توانند سوار شوند ، در بعضی دیگر مکانی برای جای گرفتن نورد در نظر گرفته شده است و در بعضی هم نخ شانه های طرح مستقیماً بوسیله بوبین تامین می شود . تمام ماشینهای راشل بسمت استفاده از سوزن مرکب در حال پیشرفت هستند (در سوزن مرکب ریش از ساقه جداست) چرا که باعث افزایش سرعت تولید می شود . نوسان شانه هم مربوط به بادامک ها و هم پیروهاست .

در راشل عمدتاً به سمت ماشین های ژاکارد روی آورده اند که دلایل آن عبارتند از :

1) محدودیت طرح را از بین می برند .

2) روی هر میز کنترل خارجی وجود دارد .

شستشو :

عمل شستشو اولین عمل تکمیل مرطوب می باشد و به منظور برطرف کردن مواد خارجی مانند روغنهای رسیندگی وناخالصی های قابل حل در محلولهای شستشو انجام می گیرد . علاوه بر از بین رفتن ناخالصی های ساختمان بافت پارچه متراکم تر شده و ابعاد آن کاهش پیدا کرده و زیر دست آن تغییر پیدا می کند .

در سالن شستشو دو ماشین شستشوی مداوم وجود دارد : ماشین چاپ شویی و ماشین سفید شویی .

شستشوی هر دو ماشین بصورت عرض باز صورت می گیرد . برای ورود پارچه به ماشینها ، سر آنرا به استری موجود در ماشین می دوزند و دستگاه را روشن میکنند تا پارچه به دنبال آستری از بین غلتکها عبور می کند . بعد از تمام شدن پارچه هم آستری را به انتهای آن می دوزند و به این ترتیب آستری همیشه در هنگام خاموش بودن دستگاه ، بین غلتکها باقی می ماند .

بیشتر پارچه های بافته شده با نخهای مصنوعی بوسیله ماشین چاپ شویی شسته می شوند .در ابتدای عمل پارچه از داخل واگن به ماشین تغذیه شده ، در قسمت ابتدایی ماشین ترمز (جهت شل و سفت کردن پارچه) و همچنین شاخ و سنسورهای نوری وجود دارد که جهت باز کردن لبه های لوله شده پارچه می باشد و عرض پارچه در حال تغذیه را تحت کنترل قرار دارند تا پارچه بدون چروک وارد دستگاه می شود .

ماشین چاپ شویی سافت 1975 آلمان است وحداکثر سرعت عبور پارچه از آن 60 می باشد که معمولاً روی 20 تنظیم می شود . در انتهای آن ، دستگاه خشک کن قرار دارد که با حداکثر سرعت 60 بطور مداوم قرار گرفته است . موادی معمولاً در این کارخانه مورد مصرف قرار می گیرند عبارتنداز :

صابون صنعتی ، لاستیک سودا وهیدروسولفیت سدیم که معمولاً با هم مخلوط می شوند .

برای برطرف کردن رنگهای سطحی و بالا بردن ثبات شستشویی ، پارچه های چاپ شده در این ماشین شستشو می شوند بنابراین زیردست پارچه قبل از شستشو بسیار خشن است اما پس از آن ، به دلیل برطرف کردن خمیر چاپ باقی مانده روی سطح نرم و لطیف می شود .

دستگاه دارای 10 حمام است .در شستشوی نایلون ، حمام 1 سرد و شامل آب ، اسید استیک و ویزیتور
می باشد و در حمام تثبیت کننده رنگ است . حمام 2 آبکشی سرد را انجام می دهد .حمام های 3 تا 6 دارای دمای 30 تا 60 درجه هستند و شامل آب و صابون می باشند.در حمام های 7 تا 10 آبکشی با آب سرد صورت می گیرد .

شرایط شستشوی پلی استر کمی متفاوت است ، مثلاً دمای حمام های 1 تا 5 بین 60 تا 90 درجه می باشد .

پساب حمام ها رنگی است که در کانالهای زیر ماشین جریان می یابد و به بخش تاسیسات برای تصفیه منتقل می شود . صابون مورد استفاده nanionic است و لذا سختی آب در شستشو مشکلی ایجاد نمی کند و از آب معمولی استفاده می کنند و نیازی به استفاده از آب نرم نیست .

حمام 1 دارای سه غلتک مشبک با سوراخ های ریز (دو غلتک در پایین و در تماس با حمام و یک غلتک در بالا) می باشد . علت مشبک بودن این است که میزان تماس و آبخور شدن پارچه بیشتر باشد . پارچه از لابلای غلتکهای سیلندر عبور کرده با آب سرد آبخور شده ، رنگینه های سطحی پارچه گرفته می شود .

سرعت تغذیه و عبور پارچه از ماشین شستشو بسیار مهم است . پارچه های سبک تر (مثل نایلونی و لباسی 84) با سرعت حدود 28 و پارچه های سنگین تر با سرعت 22 ، ولی در مورد پارچه های سنگین تر مثل داکرون 100 ، سرعت از 13 تجاوز نمی کند . شستشوی سریع سبب باقیماندن رنگینه های جذب نشده و همچنین غلظت دهنده شده کهسبب میگردد تداخل رنگی در چاپ ایجاد شده و خطوط مرزی و زیبایی چاپ از بین برود .

پارچه ها پس از عبور از بین چند غلتک لبه باز کن که می توانند هم شیاردار فلزی و هم شیاردار چوبی باشند به حوضهای بعدی انتقال می یابند . حوضهای بعدی شامل غلتکهای فولارد است .

در حمام 2 یک غلتک مشبک با سوراخ های درشت در تماس با حمام قرار دارد . پس پارچه از بین
دو غلتک شیاردار عبور می کند و آب سرد روی آن اسپری می شود . حوض دوم برای پارچه های نایلونی حاوی آب خالی است و برای پارچه های پلی استری شامل مواد و بخـار است . چون پارچه های نایلـونی تنها به آب احتیاج دارند ، بنابراین شـیر خروجی شاسی را در این مورد نمی بندیم ، ولی در مورد
پارچه های پلی استری چون در شاسی بخار باز می شود و آب درون شاسی گرم است ، لوله خروجی را می بندند . پارچه پس از آبخور شدن توسط فولارد پرس میگردد و آب بهمراه رنگینه های جذب نشده از سطح کالا جدا
می شود . در بعضی موارد برای نایلون هم از مواد دیگری به جزء استفاده می کنند (مثل هیدروسولفیت) .
دو شیر جهت ورود مواد دیده می شود که از یکی صابون و از دیگری سدیم دی تیونیت و همراه سودا خارج
می شود . سدیم دی تیونیت در محیط قلیایی احیا کننده بسیار قوی است و رنگینه های جذب سطحی شده را از پارچه جدا می کند . سدیم دی تیونیت قابل احیا شدن در دمای زیر 100?c را دارد که البته دمای حوضها در حدود 90-95?c است ولی در مورد پارچه های نایلونی دما پایین تر است .

حوضهای 3 و 4 و 5 و 6 هم ، همانند حوض دوم عمل می کند . در این حوضها آب و مواد وبخار داریم میزان و نوع مواد مصرفی بستگی به جنس پارچه دارد . در مورد پارچه های نایلونی در این چهار حوض ، مواد کمتری را به نسبت پارچه های پلی استری می ریزند . بطور کلی قاعده علمی خاصی در اینجا برای مصرف مواد حکمفرما نیست و توافقی بین بخش شستشو و آزمایشگاه صورت می گیرد که اگر مورد قبول آزمایشگاه بود ،
پارچه ها را به همان روال شستشو می دهند ، در غیر این صورت میزان مواد را کم و یا زیاد می کنند . در مورد این حوضها ، علاوه بر فولارد ، غلتکهای راهنما و لبه بازکنی زیادی مشاهده می شود . پس از حمام 6 ، پارچه از روی یک غلتک که ضمن چرخش حرکت نوسانی به بالا و پایین دارد (حرکت لرزشی) عبور می کند و بطور آزاد روی یک توری سیمی در حال حرکت قرار می گیرد و روی آن آب اسپری می شود . این کار برای حذف کششها وتنشهای پارچه صورت می گیرد { پس از حوض ششم ، یک غلتک پره ای (چهار پره) بالای حوض هفتم است و کف این حوض یک نوار توری مشابه حصیر است که بوسیله دو غلتک حرکت می کند . غلتک
پره دار به همراه لوله آب پاشی که از پشت به پارچه آب را با شتاب می زند ، باعث می شوند که پارچه بصورت تادار بر روی حصیر فلزی قرار گیرد . این نوار توری متحرک پارچه را به جلو هدایت می کند . در بالای نوار هم کلاً شش میله آب پاش قرار دارد که به پارچه به شدت آب می پاشند . }

کلاً حوضهای 7 و 8 و 9 جهت آبکشی می باشند . حوضهای 8 و 9 هم دارای فولارد و میله آب پاش هستند و پارچه را به دقت شستشو می کنند . فولاردها با فشار باد عمل می کند . غلتک بالایی فولارد در دو طرف خود دو جک دارد که با فشار باد عمل می نمایند . باد و روغن غلتک را بالا و پایین می برند . یک پمپ آب نیز جهت بازگشت آبهای هدر رفته در زیر ماشین قرار دارد . نشانگرهای عقربه ای زیادی جهت نشان دادن فشار و میزان آب و سرعت و دمای پارچه موجودند که تعدادی از آنها (خصوصاً نشانگرهای فشار غلتکها) از کارافتاده اند . تعداد زیادی الکتروموتور جهت حرکت غلتکها وجود دارد که شامل تسمه انتقال نیروی حرکتی به قسمتهای دیگر می باشد . پارچه پس از عبور از قسمت شستشو به قسمت آبگیری و خشک کن تغذیه می شود . پارچه پس از عبور از دو غلتک بر روی یک سینی بزرگ می ریزد و از آنجا به حوض 10 هدایت می شود . حوض 10 مخصوص آبگیری است و حدود 70% از خیسی پارچه را گرفته و پس از آن پارچه روی یک صفحه قرار می گیرد و درون محفظه خشک کن برای خشک شدن نهایی هدایت می گردد .