فصل اول :

مقدمه:

این بخش هنری برای شماست شمایی که با هنر گرافیک آشنایی دارید یا دوست دارید که آشنا شوید یا اینکه اصلا بعد از خواندن این بخش علاقمند شوید.

گرافیک از سوی هنرهای تجسمی است که صد البته برای کسانی که آن را با نقاشی اشتباه می گیرند چون شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که وقتی به کسی میگویید رشته ام گرافیک است می گوید پس چهره مرا نقاشی کن باید بگویم گرافیک در اصل ایده و ترکیب بندی است که اکثر اوقات بین نوشته و تصویر اتفاق می افتد و نقاشی بیشتر تقلید طبیعت است که ایده های گرافیست ها می تواند بوسیله دست مثال یک نقاش اجرا شود که خیلی از هنرمندان شاید برای اجرای بهتر و شاید بخاطر کسری وقت طراحی نهایی را به شخص دیگری میسپارند که از نوع اول می توان به بیلبوردهای توی خیابان اشاره کرد و گروه دوم به آقای ممیز یکی از گرافیستهای برتر ایران اشاره کرد و گاهی هم آن ایده توسط کامپیوتر و برنامه های پیشرفته اجرا می گردد که مطمئنا کار با دست از ازرش با لاتری برخوردار است.

گرافیک در معنای لغت بمعنی ترسیمی و نگارشی است و در دو مفهوم قدیم ، سنتی و جدید ، نوین متمایز می گردد که در مرز بین این دو پدیده چاپ قرار دارد.

همانطور که گفتم گرافیک به دو دسته قدیم و جدید و بین این دو چاپ ، تقسیم می شود.

البته منظور از چاپ هم ، چاپها ی دستی بوسیله قالب چوبی، لوح فلزی(گرانور)و نیز چاپ سنگی (لینو گرافی دستی) است و هم چاپ نیمه ماشینی مثل ؟ لینوگرافی جدید و هم چاپ ماشینی نظیر چاپ حروفی (نترپرس) و ؟ و غیره

عنوان قدیم گرافیک با گرافیک سنتی شامل خطاطی ، نقاشی دو بعدی ، کنده کاری می باشد که بیشترین نمود ان در آرایش کتابهاست که محصول همکاری نقاش، خوشنویس، تذهیب کار و جلد ساز است.

و اما گرافیک نوین علاوه بر کتاب آرایی در عرصه تبلیغات تجاری، اعلانات دیواری (پوستر) و مطبوعاتی ونشان ها (مارک) و غیره می باشدو حتی در سینما و تلویزیون هم کاربرد دارد. مثل عنوان بندی (تیتراژ) فیلم و تصاویر متحرک طراحی شده (انیمیشین).

هر گرافیک نوین با معماری ومسائل ارتباط محیطی نیز تداخل دارد، پس این هر علاوه بر خط و رنگ به عناصر بصری دیگری چون حجم و نور و حتی حرکت برای انتقال مفاهیم کمک می گیرد.

دفعه های بعد در مورد تاریخچه تا به اینجا رسیدن گرافیک و تصویرسازی و تحول پیدایش خط و خوشنویسی (کالیگرافی) صحبت می کنیم.

نماد و نشانه

در طول تاریخ از نماد، که نوعی علامت واجد هویت بصری است به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط استفاده شده است. تصویر بر این است که انسان پیش از تاریخ با خراش دادن و ایجاد نقش بر دیوار غارها آلنامیرا در اسپانیا و لاسکو در فرانسه تلاش داشته تا از این طریق به دیگرن اعلان خطریا آگاهی دهد و یا پیام های دیگری را انتقال دهد. باستان شناسان لوازم و ابزارهایی را از یونان باستان یافته اند که بر آنها نقوش و علائم نمادینی نقش بسته که احتمالاً معرف خالق آنها بوده است. در تابوت های مصری نیز نقوش نمادینی حکاکی شده است که احتمالاً نشان از هنرمند خالق آن دارد. در جوامع قرون وسطایی بازرگانان و صنعتگران برای مشخص کردن کالاها یا محصولاتشان از علائم ونمادهای خاصی استفاده می کردند که شناساگر آنها بود. چاپگران اواخر سده نوزدهم میلادی نیز که به مهارت ها واستادی خود فاخر بودند، بر روی تمامی چاپنقش های خود نمادهایی را به صورت حرف نشانه یا امضاء چاپ می کردند که معرف حرفه وصنعتگری آنان بود. در آغاز سده بیستم نیز گاوچرانان آمریکایی برای مشخص کردن مالکیت دام های خود از علائم انحصاری استفاده می کردند. در واقع آنها از نوعی زبان تصویری استفاده می کردند که سابقه آن به مصریان باستان می رسد. طی دوره رکود اقتصادی در آمریکا کارگران دوره گرد یا در واقع پیشه ورانی که بیکار شده بودند، یک نظام ارتباطی تحلیلی و کاربردی راابداع کردند. آنها علائم ونشانه هایی بودند که بر دیوار خانه ها و ساختمان ها رسم می کردند و مثلاً گویای خطراتی بود که کارگران دوره گرد را تهدید می کرد. یعنی درست شبیه به روشی که انسان غارنشین از تصاویر خطی استفاده می کرد. دودایره و یک خط رابط بین آنها شناساگر بانوم و معرف این هشدار بود که پلیس ناحیه خشن و متخاصم است. این نشانه به دیگران هشدار می داد که هرچه زودتر محله را ترک کنید. ر سم چهار خط افقی بر خانه، به این معنا بود که اگر در شکستن چوب به مالک خانه کمک کنید. یک وعده غذا به عنوان دستمزد دریافت خواهید کرد. نقوش مخطط، علائم ونوشته های روی در ودیوارهای شهر را می توان همگی به عنوان تلاشی برای بیان احساسات، ایجاد ارتباط یا تلاشی جهت ابراز وجود دانست.

تصویر نشانه (Pictogram)

نمادهای گرافیکی و ساده ای که در این صفحه ارائه شده «تصویر نشانه» می نامند. «تصویر نشانه» نوعی نماد بصری است که اطلاعات را به صورت تصویری وبدون استفاده از کلام ارائه می دهد. «تصویر نشانه» نوعی نماد گرافیکی است که داستانی را به شیوه ای بسیار ساده و همه فهم و فارغ از محدودیت های زبانی روایت می کند.

امروزه این نوع نمادها را می توان در همه جا دید. از علائم راهنمایی رانندگی گرفته تا علائم نشانه های فروشگاه ها، ساختمان های عمومی، مترو، راه آهن و خلاصه هر کجا که ضروری است اطلاعاتی را سریع و صریح به اطلاع عمومی رساند. به عنوان مثال این نمادها ما را به سمت تلفن عمومی، ایستگاه راه آهن، فرودگاه و رستوران راهنمایی می کنند. این نمادها بدون استفاده از کلمات و جملات اطلاعات موردنیازمان را در اختیارمان می گذارند. به عنوان مثال اگر به یک کشور خارجی سفر کنید که با زبان آشنایی ندارید، به آسانی می توانید علائم جاده ای هشداردهنده و بازدارنده آن را تشخیص دهید. و یا به آسانی با توجه به علائم ونشانه ها مسیر خود را برای مکان مورد نظر بیابید، زیرا این علائم خود یک زبان بین المللی ، بصری و بدون کلام هستند.

1- از علائم شناسایی یا داغ نشانه هایی که گاوچرانان آمریکایی در آغاز سده بیستم استفاده می کردند.

2- نوعی نشان چاپگر قدیمی متعلق به سده نوزدهم، شرکت و سنواکو، 1926

نشانه (لوگو) چیست؟

کلمه لوگو (Logo) از واژه ای یونانی به معنی زبان مشتق شده است. و لوگو را به عنوان یک نماد، علامت، تصویر نشانه و عکس نشانه در نظر می گیریم که معرف و نمایانگر یک سازمان، یک حرفه، محصول یا حتی یک همایش یا یک رویداد خاص است. «نشانه» تجسمی از یک سازمان است و باید مروج هویت بصری آن باشد، هویتی که به سرعت و به آسانی قابل تشخیص باشد.

«نشانه» نمایانگر حجم زیادی از اطلاعات است که در یک بیان بصری واحد متراکم شده است.

در این زمینه داستان معروفی از ریموند لوئی، طراح صنعتی معروف نقل می شود. وی در یک میهمانی با خانمی مواجه شد که در مورد طرح لویی برای شرکت «Exxon» از وی سؤال داشت. وی از لوئی پرسیده بود که چرا چنین سؤالی می کنید و آن خانم گفته بود که چون خیلی جلب توجه می کند و لویی جواب داد :«خوب پاسخ شما همین است».

عوامل موفقیت نشانه

یک نشانه موفق، به سرعت بر مخاطب تأثیر می گذارد و چشم را به شدت به خود جلب می کند. نشانه باید بی هیچ سخن یا کلامی به سرعت قابل تشخیص باشد و دارای انسجامی باشد که آن را از دیگر نشانه ها متمایز سازد. نشانه خوب باید آنچنان قوی و معتبر باشد که تا مدت زمان طولانی همچنان اعتبار خود را حفظ کند و قابل استفاده باشد. برای طراحی هر نوع حرف نشانه ای، راه حل های زیادی وجود دارد، اما اصلی ترین ویژگی یک نشانه یا یک نماد خوب سادگی یا ایجاز آن است. اصطلاح معروف «کمترین بیشترین است» به کرات توسط طراحان و کسانی که طراحی تدریس می کنند استفاده شده است. اصل «کمترین بیشترین است» به آموزه های مدرسه باهاوس مربوط می شود و باید به هنگام طراحی نشانه به خاطر سپرد.