مقاله بررسی جامع سرطان در 33 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه
سرطان چیست؟..................................................................................................... 1

سرطان روده فراخ................................................................................................ 2

عوامل مؤثر در ایجاد سرطان روده فراخ............................................................. 3

پیشگیری از سرطان روده فراخ............................................................................ 5

تشخیص................................................................................................................. 9

سرطان دهان......................................................................................................... 12

علل سرطان دهان.................................................................................................. 13

تشخیص................................................................................................................. 15

درمان.................................................................................................................... 16

سرطان تخمدان..................................................................................................... 17

علل سرطان تخمدان.............................................................................................. 19

تشخیص سرطان تخمدان...................................................................................... 19

درمان سرطان تخمدان.......................................................................................... 22

سرطان ریه........................................................................................................... 23

علل سرطان ریه..................................................................................................... 24

تشخیص سرطان ریه............................................................................................. 28

درمان.................................................................................................................... 29

علائم هشدار دهنده سرطان.................................................................................. 30

منابع...................................................................................................................... 32
سرطان چیست؟

سرطان نوعی بیماری است که در آن سلول‌هایی بصورت غیرطبیعی در بعضی از بافتها یا اعضای بدن خارج از روند طبیعی شروع به رشد و افزایش تعداد می‌کنند. در زمان حیات، سلولهای طبیعی بدن طی یک فرایند کنترل شده بازسازی و تکثیر می‌شوند. این امر باعث رشد طبیعی بدن و ترمیم بافت‌های صدمه‌دیده و زخمها می‌شود. وقتی که سلول‌ها خارج از چهارچوب طبیعی رشد کنند توده‌ای از سلولها را بوجود می‌آورند که به آن تومور می‌گویند. بعضی از تومورها فقط در محدوده خود رشد کرده و بزرگ می‌شوند که به آنها تومورهای خوش‌خیم می‌گویند. بعضی از تومورها نه تنها در محل ایجاد شده رشد می‌کنند بلکه توانایی تهاجم و تخریب بافتها و اعضای اطراف را داشته و می‌توانند به نقاط دوردست بدن گسترش پیدا کنند. این تومورها را تومورهای بدخیم یا سرطان می‌گویند. گسترش به نقاط مختلف بدن وقتی اتفاق می‌افتد که سلول‌های بدخیم از محل اولیه خود کنده شده و از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی بدن منتقل گشته و در نقاط جدید تومور جدیدی را ایجاد کنند. به این تومورهای تازه ایجاد شده، متازستازی می‌گویند.
روده فراخ چیست؟‌

گوارش غذا در حیوانات و انسان با وجود یک لوله توخالی عضلانی که از دهان تا مقعد دارد، امکان‌پذیر می‌شود. در طول این مسیر، ابتدا غذاها با یکدیگر مخلوط شده، آنگاه موادغذایی لازم جذب و در انتها موادی که اضافه می‌ماند از بدن خارج می‌شود. قسمت‌های مختلف این دستگاه که از دهان آغاز می‌شود، به ترتیب شامل مری (در قفسه سینه قرار گرفته و غذا را از دهان به معده هدایت می‌کند)، معده که غذا پس ار ورود به آن و مخلوط شده با شیرة معده وارد روده باریک می‌شود، روده باریک که ادامه هضم در آن با اضافه شدن آنزیمهای گوارشی صورت می‌پذیرد و در این محل تقریباً تمامی مواد ضروری بدن جذب می‌شود و روده فراخ که باقیمانده عملیات هضم و جذب در روده باریک به صورت یک مایع وارد آن می‌شود. در روده فراخ آب این مایع جذب شده، به طوری که در انتهای روده فراخ این مواد به صورت مدفوع معمولی در می‌آید.

قسمت انتهایی روده فراخ یا مقعد، یک مکانیسم دریچه عضلانی دارد که به ما اجازه می‌دهد تا کنترل دفع مدفوع را در اختیار داشته باشیم. جداره روده فراخ از بافتهای مختلف تشکیل شده است. به طور کلی جداره روده فراخ ساختمان عضلانی دارد ولی بافت‌های چربی و لنفاوی هم در آن موجود می‌باشد. لایه پوشاننده داخلی آن از سلول‌های خاصی ساخته شده است که مسئول جذب مایعات وتولید مخاط می‌باشند. مخاط باعث لغزنده شدن میسر و تسهیل صورت ملتهب حرکت مدفوع می‌شود. در شدن روده، تولید مخاط افزایش می‌یابد. خروج مقادیر زیاد ترشحات مخاطی ممکن است علامت یک بیماری مهم روده فراخ باشد.
سرطان روده فراخ

سرطان روده فراخ تمامی خصوصیات کلی سرطانها را دارا می‌باشد. تومور معمولاً از سلولهایی که بخش داخلی روده را می‌پوشانند (اپتیلیوم)، منشاُ می‌گیرد ولی در موارد نادر، ممکن است تومورهای بدخیم از بافتهای دیگر هم سرچشمه گرفته، که در این صورت نمای تومورهای بافت عضلانی یا لنفوئیدی و یا سایر بافتها را به خود می‌گیرند. حتی سرطانهای سلولهای پوششی هم ممکن است شکلهای مختلفی را از خود نشان دهد.
عوامل مؤثر در ایجاد سرطان روده فراخ

سرطان‌های روده فراخ در سنین زیر 50 سال نادر است، مگر اینکه به علت صدمه و یا وجود بیماری‌های دیگر فرد مستعد ابتلا به این بیماری می‌باشد. بیماری‌های روده‌ای که باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده فراخ می‌شوند، عبارتند از:

کولیت اولسرو: بیماری است که در آن روده ملتهب شده و نقاط زخمی در آن ایجاد می‌شود. علایم بیماری به صورت اسهال واضح و طولانی همراه با دفع خون و مخاط می‌باشد. در صورتی که بیماری به طول بینجامد، (معمولاً بیش از 10 سال) منجر به بروز سرطان خواهد شد.

پولیپوز فامیلی: بیماری نادری است که در تعداد زیادی از افراد یک خانواده ممکن است دیده شود و در اوایل زندگی (دهه‌های اول و دوم) خود را به صورت تومورهای خوش‌‌خیم متعدد (پولیپ) در روده نشان می‌دهد. تمامی بیماران مبتلا به این نوع بیماری، به سرطان روده فراخ مبتلا خواهند شد مگر اینکه روده بیماررا با جراحی خارج کنند. (این بیماران از سنین بلوغ به بعد باید تحت نظر پزشک مورد آزمونهای لازم قرار گیرند.)

· سابقه سرطان روده فراخ

· پولیپ‌های خوش‌خیم، مگر آنکه برداشته شوند.

· سابقه فامیلی

افرادی که در معرض افزایش خطر ابتلاء هستند، باید مطابق آنچه که گفته خواهد شد تحت مراقبت و پیگیری قرار گیرند. تمامی افراد بالای 50 سال در معرض ابتلا به سرطان روده فراخ بوده و باید برای جلوگیری از ابتلا به بیماری و یا کشف زودرس بیماری در مراحلی که براحتی قابل درمان است، اقدامات لازم را به عمل آورند. گرچه هنوز علت سرطان روده فراخ را بدرستی نمی‌دانیم ولی در حال حاضر دو نظر کلی در ارتباط با جلوگیری از ابتلا به بیماری وجود دارد:

یافت‌های زیادی دال بر ایجاد بسیاری از سرطان‌ها بر روی پولیپ‌ها، وجود دارد. معمولاً تبدیل پولیپ به سرطان سالها طول می‌کشد، بنابراین افرادی که پولیپ دارند و یا مشکوک به داشتن پولیپ هستند، باید به طور مرتب معاینه شده و تمامی پولیپ‌های آنها برداشته شود. این عمل با وارد کردن دستگاهی به داخل روده فراخ از مقعد بدون نیاز به عمل جراحی صورت می‌گیرد (کولونوسکوپی). بخوبی مشخص شده است که اختلاف فاحشی بین شیوع سرطانهای روده فراخ در ممالک مختلف وجود دارد. افرادی که از مناطق با شیوع کم به مناطق با شیوع بالا مهاجرت می‌کنند، به سرعت خود را با شکل شیوع در مملکت جدید وقف می‌دهند. این مسئله نشان می‌دهد که محیط یا روش زندگی عامل این تغییر می‌باشد بافته‌هایی رال بر نقش تغذیه در این مسئله مشاهده شده است . به این صورت که:

یک عامل خطر اساسی، چربی فراوان ( بخصوص چربی اشباع شده) در رژیم غذایی باشد. چربی‌های اشباع شده اصولاً منابع حیوانی دارند.

یک عامل مهم پیشگیری، مصرف مقادیر کافی فیبرهای غذایی (غلات، میوه و سبزی‌ها) می‌باشد.

مواد سرطانزای تولید شده، توسط عوامل دیگری مثل ویتامین‌های E و C سرطانزایی خود را از دست می‌دهند. بنابراین میوه‌ها و غذاهایی که حاوی این ویتامین‌ها هستند ممکن است اثر محافظتی داشته باشند.
پیشگیری از سرطان روده فراخ

گرچه علت اصلی آن شناخته شده نیست ولی یافته‌های فراوانی دال بر نقش تغذیه به عنوان علت سرطان روده فراخ وجود دارد. انجمن سرطان کانادا پیشنهاد می‌کنند که افراد رژیم غذایی خود را مطابق برنامه زیر طراحی می‌کنید.

کمتر چربی مصرف شود (چربی نباید بیش از 30% کالری رژیم غذایی را تشکیل دهد) بنابراین از مصرف گوشت‌های چربی دارد و شیر پرچربی پرهیز شود.

· غذاهای حاوی فیبر را بیشتر مصرف کنید. (غلات)

· سبزی و میوه تازه به مقدار کافی مصرف شود.

· وزنتان را در حد ایده‌آل نگه دارید.

· مطمئن باشید که غذاهایتان متنوع است.

· الکل مصرف نکنید.

· در صورت داشتن پولیپ، برای خارج کردن آن با پزشک مشورت کنید.


تخمدان‌ها:

تخمدان‌ها عضوی از اعضای تولید مثل در زنان هستند که در هر سیکل قاعدگی به طور ماهانه تخمک تولید کرده و آن را آزاد می‌کنند. تخمدان‌ها تقریباً به شکل و اندازه دو بادام بزرگ هستند که در لگن قرار گرفته‌اند. هر کدام از تخمدان‌ها در یک طرف رحمی قرار دارند.

در طی یک دوره قاعدگی، تخمدان‌ تخمک را آزاد می‌کند که از طریق لوله‌های رحمی به رحم می‌رسد. اگر این تخمک توسط اسپرم بارور شود، جنین را تشکیل خواهد داد.

تخمدان در طی دوره‌های ماهانه، هورمون استروژن ترشح می‌کند. استروژن مسئول صفات ثانوی زنانه است و همچنین باعث رشد رحم و مهبل می‌شود.

با رسیدن به سن یائسگی که معادل زمان قطع قاعدگی است، تخمک گذاری و ترشح استروژن نیز از تخمدان‌ها قطع می‌شود.

سرطان تخمدان:

سه نوع عمده سرطان تخمدان وجود دارد که عبارتند از: سرطان سلولهای پوششی سرطان سلول‌های زایا و سرطان سلولهای بینابینی.

تقریباً 90% سرطانهای تخمدان را سرطان سلولهای پوششی که از سلولهای پوشاننده سطح تخمدان‌ها منشاء تشکیل می‌دهد. سرطان‌های تخمدان ممکن است از سلولهای ژرمینال (زایا) و یا سلولهای بینابینی تخمدان نیز منشاء بگیرند. تشخیص نوع سرطان تخمدان برای مشخص کردن نوع درمان و پیش‌ آگهی بیمار ضروری است. سرطانهای اپی‌تلیالی (پوششی) تخمدان ممکن است به تخمدان مقابل، لگن و شکم گسترش پیدا کند ولی معمولاً این سرطانها محدود به شکم باقی می‌مانند. این سلول‌های سرطانی ممکن است بر روی قسمت درونی شکم کاشته شوند و به داخل حفره شکم رشد پیدا کنند. این نوع سرطان تخمدان تمایل ایجاد مایع درون شکم داشته و همچنین می‌توانند باعث چسبندگی روده‌ها گردد. نوعی از سرطان تخمدان که از سلول‌های زایا منشاء می‌گیرد، در زنان جوان شایعتر بوده و به درمان پاسخ مناسب می‌دهد.

سرطان تخمدان ناشی از سلولهای بینابینی نادر است. این نوع سرطان در تمام سنین دیده می‌شود و به درمان نیزبه خوبی سرطانهای سلولهای زایا پاسخ نمی‌دهد.

در زنانی که در جوانی مبتلا به سرطان تخمدان شده و درمان شده‌اند، بعد از یائسگی احتمال ابتلا به سرطان تخمدان بیشتر از سایر افراد نیست.

علل سرطان تخمدان:

علت شناخته شده‌ای برای سرطان تخمدان وجود ندارد. زنانی که سابقة فامیلی سرطان تخمدان، پستان و یا روده فراخ را دارند و هیچنین زنانی که زود یائسه شده‌اند، در معرض خطر افزایش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در زنانی که قرصهای جلوگیری از بارداری مصرف می‌کنند کمتر است.

تشخیص:

ممکن است اولین علامت سرطان تخمدان، اختلالات مبهم و پایدار گوارشی مثل نفخ معده و تجمع گاز در روده‌ها باشد. در بیشتر موارد این علامت‌ها نباید باعث نگرانی شود. اگر این علایم ادامه یافت بهتر است با پزشک مشورت گردد. هرچه بیماری زودتر کشف شود، احتمال درمان موفق بیشتر خواهد بود.

اگر سرطان تخمدان کشف و درمان نشود سایر علایم بروز خواهد کرد. شایعترین علامت، اتساع شکم است که به دلیل تجمع مایع در شکم ناشی از سلولهای سرطان می‌باشد. گاه اتساع شکم ناشی از خود تومور یا تجمع مایع در داخل تومور (کیست) است. علامت دیگر سرطان تخمدان می‌تواند خونریزی غیرطبیعی زنانه باشد. این سرطان به وسیله معاینه پزشکی تشخیص داده می‌شود. ابتدا پزشک شکم را لمس کرده سپس معاینه داخلی برای بررسی رحم و سایر اعضای لگنی انجام خواهد شد. در بیشتر موارد معاینه‌های زنانه شامل انجام پاپ اسمیر نیز هست که برای تشخیص سرطان تخمدان نقشی ندارد.

اگر شک به سرطان تخمدان وجود داشته باشد از روشهای تشخیصی گوناگونی برای تایید وجود بیماری و پیدا کردن میزان گسترش آن استفاده می‌شود. این روش‌ها شامل رادیوگرافیهای اختصاصی، سونوگرافی و آزمایش خون است.

سونوگرافی:

سونوگرافی یک روش غیر تهاجمی بدون درد برای بررسی اعضای داخلی است. این وسیله شبیه رادار عمل می‌کند. بدین طریق که امواج صوتی از اعضای داخلی عبور کرده و بازگشت آنها دریافت شده، آنگاه توسط کامپیوتر به تصویری تبدیل می‌شود که نشان‌دهنده وضعیت اعضای داخلی است. سونوگرافی می‌تواند بین کیست و سایر علل بزرگی تخمدان افتراق دهد. اگر کیست تخمدان کشف شود چسبندگی آن به ساختمان‌های دیگر و نمای خوش‌خیم یا بدخیم آن توسط سونوگرافی قابل ارزیابی است.

رادیوگرافی:

در زنانی که سرطان تخمدان تشخیص داده شده، برای پیدا کردن درگیری سیستم ادراری و روده فراخ توسط سرطان، از رادیوگرافی‌های گوناگون استفاده می‌شود. یکی از این روش‌ها تنقیه باریم است. در این آزمایش روده فراخ توسط محلولی از باریم با تنقیه پر می‌شود. و سپس رادیوگرافی به عمل می‌آید.

نتایج رادیوگرافی تاثیرگذاری تومور بر عملکرد روده فراخ و احتمال منشا گرفتن تومور از روده فراخ را مشخص می‌کند. در این آزمایش ماده حاجب به درون خون تزریق می‌شود. سپس این ماده توسط کلیه‌ها از خون گرفته می‌شود و در ادرار تغلیظ می‌گردد.

لاپاروسکوپی:

این روش ممکن است بعد از لمس تومور توسط پزشک یا مشاهده نکته غیرطبیعی در آ‎زمایش‌های تصویربرداری انجام گیرد. در این روش یک سوراخ کوچک در جدار شکم ایجاد می‌شود و یک وسیله لوله مانند باریک همراه چراغ از محل به داخل شکم وارد می‌شود. در مواردی که کیست‌های تخمدان به نظر بزرگ بیایند، این روش ممکن است باعث صدمه آنها شود، در این مواقع لاپاروتومی توصیه می‌شود.


لاپاروتومی:

این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و تشخیص و درمان سرطان تخمدان را توأم انجام می‌دهد. گرچه در حین لاپاروتومی قطعه‌ای از بافت‌ برای تشخیص، نمونه‌برداری خواهد شد ولی هدف لاپاروتومی درمان سرطان تخمدان می‌باشد.

درمان:

به طور کلی سرطان تخمدان به وسیله ترکیبی از روشهای جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی (پرتو درمانی) درمان می‌شود. درمان در هر فرد بر اساس نوع تومور و میزان گسترش آن تعیین می‌شود. اگر زمانی که سرطان محدود به تخمدان است کشف و درمان شود، بیشتر بیماران قابل بهبود هستند. اگر سرطان به اعضای دیگر گسترش یافته باشد، نتایج درمانی خیلی خوبی نخواهد داشت.

جراحی:

سرطان‌های تخمدان معمولاً جراحی می‌شوند و در طی جراحی یک یا هر تخمدان برداشته می‌شوند. معمولاً رحم و لوله‌های رحم را برای بررسی درگیری با سرطان از بدن بیمار خارج می‌سازند. در موارد نادر یک زن حامله ممکن است متبلا به سرطان تخمدان شود. تصمیم‌گیری راجع به درمان این نوع بیماران بر مبنای نوع تومور و میزان گسترش آن خواهد بود. زنان تا قبل از یائسگی در صورتی که یک تخمدانشان باقی مانده باشد می‌توانند دوباره حامله شوند. خارج کردن تخمدان تأثیری برروی فعالیت‌های جنسی ندارد.