گزارش کارآموزی پسـت فشار قوی نیروگاه(اداره برق پاسداران) در 41 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده........................................................................................ 7

فصل اول

ویژگی های شرکت.......................................................................... 9

محدوده ی شرکت........................................................................... 9

خط مشی شرکت.......................................................................... 10

فصل دوم:

چارک شرکت توزیع نیروی برق........................................................ 15

پست فشار قوی نیروگاه................................................................... 16

تقسیم بندی پست های فشار قوی......................................................... 16

طرح های مختلف پست فشار قوی خارجی.............................................. 24

شینه بندی پست............................................................................ 26

حفاظت ترانسفورماتور................................................................... 27

فصل سوم

کلیدهای فشار قوی........................................................................ 32

انواع کلیدهای فشارقوی................................................................... 32

مورد استعمال سکسیونر.................................................................. 33

انواع مختلف سکسیونر................................................................... 34

انتخاب سکسیونر از نظر نوع مشخصات................................................ 35

کلید قابل قطع زیر بار.................................................................... 36

استعمال سکسیونر قابل قطع زیر بار.................................................... 37

کلید قدرت................................................................................. 39

انواع کلیدهای قدرت...................................................................... 40

منابع....................................................................................... 43








فهرست اشکال

نقشه ی میمیک............................................................................ 26

رله حفاظت دیفرانسیلی................................................................... 27








چارک شرکت توزیع نیروی برق شمال شرق........................................... 15

مشخصات سکسیونر قابل قطع زیر بار.................................................. 38





از پست‏های برق جهت رساندن انرژی الکتریکی از نیروگاه ها به محل های مصرف استفاده می شود.

پست‏های فشار قوی از لحاظ ساختمان به دلایل مختلفی از جمله متغییر بودن ولتاژ از KV1 تا KA380 و بالاتر، جریان نامی مختلف از KA10 تا KA15 و متنوع بودن نوع قطع و وصل کلید ها، مختلف بودن نوع شینها ،محل نصب و مورد استعمال آن متنوع و مختلف است. پست‏های فشار قوی را می‏توان بطور کلی به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد.

کلید ها وسیله ارتباط سیستمهای مختلف هستند و باعث عبور و یا قطع جریان می‏شوند. کلید ها باید به نوعی انتخاب شوند که بتوان آنها را در بدترین شرایط جوی براحتی بکار انداخت. شین ها (بخصوص وقتی از سیم استفاده می‏شود) و نقاط اتکای آنها (مقره و پایه ها) باید در مقابل تغییرات درجه حرارت و عوامل جوی پایدار و مقاوم باشند. بار برف را تحمل کنند و در اثر سرمای شدید خیلی کشیده نشوند و در درجه حرارت زیاد و در زیر اشعه مستقیم آفتاب (80 درجه سانتی گراد) زیاد شل و آویزان نگردد. کلیدهای فشار قوی را می‏توان بر حسب وظایفی که به عهده دارند به انواع مختلفی تقسیم کرد.

1- کلید بدون بار یا سکسیونر

2- کلید قابل قطع زیر بار یا سکسیونر قابل قطع زیر بار

3-کلید قدرت یا دیژنکتور

بدین ترتیب باید کلید فشار قوی در مقابل اثرات دینامیکی و حرارتی جریآن‏ها مقاوم باشد. البته برای اینکه ساختمان کلید ساده‏تر و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد ، اغلب استقامت الکتریکی و دینامیکی و حرارتی کلید را توسط دستگاه‏های حفاظتی تا حدودی محدود می‏کنند.






به منظور بهره برداری از تأسیسات توزیع برق در راستای سیاستهای اقتصادی دولت در سال 75 شرکت توزیع نیروی برق تهران به 5 شرکت تقسیم شد. شرکت توزیع نیروی برق شمال شرق یکی از این 5 شرکت است. مناطق شمیران ، پاسداران، تهراتپارس، نارمک، دماوند، و ناحیه برق لواسانات را تحت پوشش قرار داده است.





ویژگی های شرکت



محور اصلی سیاست گذاری این شرکت در راستای بهبود کیفیت و افزایش بهره وری و تأمین رضایت مشترکین بر اساس نظام کیفیت مطابق با استاندارد ایزو در تمام زمینه های خدماتی ، اداری و اجرایی نهاده شده است.

کلیه فعالیت های شرکت از جمله نگهداری و بهره برداری از تأسیسات و تجهیزات شبکه در محدوده عملیاتی تحت پوشش و نیز فروش انشعاب برق به متقاضیان جدید و ارائه خدمات به مشترکین پس از واگذاری انشعاب برق در قالب قراردادهای 5 گانه که در ابتدای هر سال با شرکت برق منطقه ای تهران منعقد می‏گردد صورت می گیرد.





محدوده شرکت



محدوده ی تحت پوشش شرکت با وسعتی معادل 5806 کیلومتر مربع حوزه ی وسیعی از شمال شرق استان و تهران بزرگ است که در بخش تهران بزرگ از شمال به دامنه های البرز و از غرب به بزرگراه مدرس و چمران و از جنوب به خیابان دماوند محدود می‏گردد. و در بخش نواحی شهرستآن های دماومند فیروزکوه رودهن و لواسانات را شامل می‏شود.

از این رو مشاهده می‏گردد مناطق تحت پوشش شرکت شامل موقعیت های حساس و سیاسی اجتماعی نظیر پادگآن ها و صنایع نظامی از یک سو موقعیت های تحت جغرافیایی مانند مناطق بسیار سرد سیر فیروزکوه از سوی دیگر می باشد.

از کل مساحت 5806 کیلومتر مربع محدوده شرکت، منطقه ای به وسعت 657 کیلومتر مربع آن فعال و بقیه به وسعت 5149 کیلومتر مربع غیر فعال می باشد.





وضعیت موجود منطقه برق پاسداران تا ابتدای سال 86



این منطقه توسط 8 پست فوق توزیع که 6 پست آن مشترک با مناطق و شرکت های برق دیگر است و از طریق 56 فیدر 20 کیلو ولت تغذیه می‏شود . منطقه برق پاسداران با 35 کیلو متر مربع وسعت و 31 پست فشار متوسط هوایی و 443 پست فشار متوسط زمینی (عمومی) و 37 پست زمینی اختصاصی عهده دار خدمات رسانی به 190779 مشترک در منطقه تحت پوشش خود می باشد. لازم به ذکر است طول شبکه فشار متوسط در این منطقه به 370.5 کیلومتر و طول شبکه صنعت به 890.7 کیلومتر می رسد.



خط مشی شرکت



شرکت توزیع نیرو برق شمال شرق تهران انحصار ارائه خدمات را درمحدوده عملیاتی خود و در سطوح ولتاژ مشخص شده به عهده دارد. جلب رضایت مشترکین و برقراری انشعاب برق متقاضیان از طریق توسعه ، اصلاح و بهره برداری بهینه از شبکه توزیع نیرو برق و کاهش اتلاف انرژی در زمان خاموشی ها هدف اصلی این شرکت می باشد.

بدین منظور شرکت از نیروی انسانی کارآزموده استفاده نموده و فعالیت های خود را ضامن رعایت دقیق اصول مهندسی و ایمنی ، با انجام طراحی های لازم به منظور توسعه و بهینه سازی و اصلاح شبکه های توزیع نیروی برق منطبق بر نیازمندی های استاندارد نظام تضمین کیفیت iso9001 سازماندهی می نمائیم.

برنامه ریزی و تدارک شیوه های مناسب ارتباطی برای جلب مشارکت کلیه کارکنان و بهسازی منابع انسانی در جهت بهبود مستمر کیفیت فعالیت ها از موضوعات راهبردی شرکت است. حصول اطمینان از این که خط مشی در تمامی سطوح سازمان درک شده به اجرا در آمده و حفظ می‏شود و نیز تداوم نشام تضمین کیفیت به عهده مدیر عامل شرکت می باشد.

به طور کلی اهداف شرکت های توزیع برق و در واقع زیر مجموعه های آن که شامل مناطق برق می باشد ، خدمات میانی مطلوبی یعنی تأمین برق مطمئن و پایدار از نظر سطح ولتاژ و جریان مناسب می باشد.

واحد های داخل هر منطقه شامل بهره برداری – خدمات مشترکین- اداری و مالی و پشتیبانی می‏باشد که در رأس همه آنها مدیر منطقه است.

معاونت پشتیبانی منطقه شامل پرسنلی است که کار تهیه طرح های تأمین برق و نیز طراحی مروبط به گزارش های بهره برداری منطقه که شامل سوختن کابل ها و فیوزها و سایر تجهیزات برق می باشد.

علاوه بر اینها گزارش اولیه درخواست برق که از واحد خدمات مشترکین به این واحد ارجاع می‏شود و کارشناسان با مراجعه به محل نحوه تأمین برق را مشخص می کنند.

هر سال در فصل تابستان یعنی یک بار و در واقع اوج مصرف مشترکین بارگیری از پست‏های 20 کیلو ولت و فیدرهای فشار ضعیف انجام گرفته که مسئولیت برنامه ریزی و تحویل برگه های بارگیری و نهایتاً ورود اطلاعات به نرم افزار enox به عهده این واحد می باشد.

نرم افزار مذکور مرتبط به سامانه 121 بوده یعنی کلیه اطلاعات از طریق این نرم افزار توسط سامانه 121 کنترل می‏شود. و از روی گزارشهای این نرم افزار تجزیه و تحلیل بر روی شبکه و نهایتاً پیش بینی یک ساله انجام می گیرد. که خوراک کار یک ساله منطقه میباشد.



پست فشار قوی خارجی (پست خارجی):

کلیه دستگاه ها و وسایل پست فشار قوی شامل شین و سیم و ترانسفورماتور و مقره و کلید ها و قفسه های فرمان و غیره که در محوطه باز (آزاد) نصب می شوند،تحت تأثیر تمام عوامل جوی از قبیل حرارت ، برودت ، باران ، برف ، باد ، طوفان و حتی گرد و خاک و آلودگی شدید قرار می گیرند و لذا باید از یک کیفیت خاصی برخوردار باشند.

کلید ها باید به نوعی انتخاب شوند که بتوان آنها را در بدترین شرایط جوی براحتی بکار انداخت.شین ها (بخصوص وقتی از سیم استفاده می شود) و نقاط اتکای آنها (مقره و پایه ها) باید در مقابل تغییرات درجه حرارت و عوامل جوی پایدار و مقاوم باشند. بار برف را تحمل کنند و در اثر سرمای شدید خیلی کشیده نشوند و در درجه حرارت زیاد و در زیر اشعه مستقیم آفتاب (80 درجه سانتی گراد) زیاد شل و آویزان نگردد.

در سیمها آلومینیومی باید توجه داشت که در محل اتصال و ارتباط آنها با فلزات دیگر مثل برنز و مس بخصوص در موقع مرطوب شدن ایجاد کروزیون الکترولیتی نکند ، لذا باید حتما از بست ها و ترمینالهای مخصوص (Alcu) استفاده شود.دکلها و قفسه های فرمان و تمام وسائل فولادی دیگر نیز باید در مقابل زنگ زدگی و خوردگی و پوسیدگی حفاظت شوند. در داخل قفسه های فرمان باید هوا جریان داشته باشد ، بدون اینکه قطرات آب باران در آن نفوذ کند.

اگر تغییرات درجه حرارت و رطوبت هوا بحدی باشد که باعث عرق کردن و مرطوب شدن داخل قفسه فرمان می شود ، باید داخل قفسه های فرمان را با سیمهای حرارتی 100 تا 250 وات بر متر مکعب گرم نگهداشت. این سیمهای حرارتی باید بطور دائم و یا حداقل در مواقعی که قفسه زیر بار نیست و خودبخود در اثر عبور جریآن های مختلف گرم نمی شود به برق وصل باشند.دریچه ها و هوا کش های قفسه باید دارای توری خیلی ریز باشد تا از ورود حشرات بداخل قفسه جلوگیری کند.

تهیه و نصب وسائل فشار قوی (طول ایزولاتورها و مقره ها و فاصله شین ها و غیره) باید با توجه به ارتفاع محل نصب از سطح دریا صورت گیرد. زیرا استقامت الکتریکی عایق ها بین دو نقطه زیر فشار بستگی به خواص هوای اطراف آن (تراکم و رطوبت هوا) دارد و چون تراکم هوا در ارتفاعات کم است . لذا استقامت الکتریکی هوا نیز در ارتفاعات کم می شود.این اثر ارتفاعات از 1000 متر به بالا کاملا محسوس است.از این جهت برای تعیین فاصله عایقی در ارتفاع از ضریبی بنام ضریب بلندی K استفاده می شود. شکل 3 این ضریب را بر حسب ارتفاع از سطح دریا نشان می دهد. بطور تقریبی می توان گفت که استقامت الکتریکی عایق در هر صد متر اضافه ارتفاع در حدود 1.5% کم می شود.

مثلا اگر اختلاف سطح نامی شبکه و تاسیسات یک پست فشار قوی KV24 باشد ، تمام دستگاه های فشار قوی این پست در حالت عادی و نرمال اختلاف سطح ضربه ای 125Us = و اختلاف سطح مؤثر متناوب 55Up= را تحمل می کند . به عبارت دیگر دستگاه های 24 هزار ولتی با این ولتاژ در آزمایشگاه ها آزمایش می شوند.

حال اگر قرار باشد این دستگاه ها با همین ولتاژ در ارتفاع 3000 متری نصب شوند باید استقامت الکتریکی آنها :

KV157 = 0.8/125Us=

KV 69 = 0.8/125 Up=

باشد. یعنی عایق دستگاه ها در موقع آزمایش در آزمایشگاه ، که حتما در ارتفاع کمتری از 1000 متر از سطح دریا قرار گرفته است باید تحمل و استقامت الکتریکی بیشتری از آنچه نرم شده است داشته باشد . یا اینکه از دستگاه هایی که برای ولتاژ بیشتر ساخته شده اند استفاده کرد. بدین معنی که پس از بدست آوردن ضریب بلندی K اختلاف سطح نامی را براین ضریب تقسیم کرد و اختلاف سطح نامی جدید را بدست آورد و دستگاه های الکتریکی را با در نظر گرفتن اختلاف سطح جدید انتخاب نمود.

KV 30 = 0.8/ 24UH = Un/k =

لذا می توان گفت که برای شبکه و تاسیسات 24 هزار ولتی که در ارتفاع 3000 متر از سطح دریا نصب می شوند باید حتما از دستگاه های سریKV 30 استفاده نمود.

جدول شماره 1 استقامت الکتریکی دستگاه های الکتریکی فشار قوی (ایزولاتور) را در سری های مختلف نشان می دهد.

در این جدول ایزولاتور دسته A مربوط به فاصله باز بین تیغه های سکسیونر و سکسیونر قابل قطع زیر بار و و پایه فیوز و فاصله سیم ها و شین های شبکه با یکدیگر می باشد و ایزولاتور دسته D مربوط به ترانسفورماتور خشک و ترانسفورماتور ولتاژ و خازن قدرت است.

ایزولاتور دسته F مربوط به ایزولاتور ها و پایه های دستگاه های فشار قوی و ترانسفور ماتور های جریان می باشد.

پست‏های فشار قوی خارجی نیز باید همانند پست‏های داخلی در مقابل تماس سهوی ، توسط نرده ، توری و یا درب فلزی با ارتفاع 1800 میلی متر حفاظت شوند.حداقل فاصله این حفاظ تا دستگاه های زیر فشار در جدول 2 داده شده است.اگر در پستهای فشار قوی خارجی قسمتی از ایزولاتور در محدوده حفاظت شده داخل شده باشد باید اطراف ایزولاتور برای جلوگیری از برق زدگی و تماس سهوی با دیواره آهنی یا توری و یا درب توری که حداقل دارای ارتفاع 1800 میلیمتر است مسدود و محصور گردد. برای اینکه حمل و نقل و جابجا کردن وسایل و ابزار مورد نیاز در محوطه پست فشار قوی مواجه با خطر برق زدگی نگردد باید فاصله نزدیکترین نقطه دستگاه در حال انتقال زیر ولتاژ از فاصله C که در جدول 2 داده شده در هر شرایطی از 500 میلیمتر کمتر نشود. البته چون این فواصل در زمستان موقعی که زمین پوشیده از برف است کمتر می شود بهتر است این فواصل با رعایت ارتفاع برف قدری بزرگتر انتخاب شود.





1- نصب دستگاهها:



دستگاههای فشار قوی مخصوص هوای آزاد و پست‏های خارجی طبق سری N ساخته می شوند. یعنی دارای ایزولاتور بلند و با مسیر طویل جریان خزنده می باشند.

ایزولاتورها و پایه ها بهتر است از چینی ساخته و دارای لعابی از جنس شیشه به رنگ قهوه ای یا تیره باشند . در مناطق با هوای آلوده و کثیف و یا مناطق اطراف کارخانجات بخصوص کارخانجاتی که با ذغال سنگ کار می کنند و دودزا هستند و همینطور مناطق با مه غلیظ و زیاد بهتر است از مقره های با مسیر جریان خزنده طولانی تر استفاده شود (مقره های مخصوص هوای مه آلود ).

سکسیونرها و دیژنکتور ها و ترانسفورماتورهای اندازه گیری در ارتفاعی از سطح زمین نصب می شوند که احتیاج به نرده و حفاظ نداشته باشند . بطوریکه فاصله قسمت زمین شده ،این دستگاهها از 2300 میلیمتر کمتر باشد .

در کنار هر خط خروجی و یا هر حوزه یک قفسه فرمان (تابلوی فرمان )قرار می گیرد . این تابلو شامل کلیه وسائل و تمام کلیدهای مربوط به فرمان از محل و ترمینالهای لازم و وسائل خبری و نشاندهنده است .



مورد استعمال مورد سکسیونر:



همانطور که گفته شد اصولا سکسیونر وسائل ارتباط دهنده مکانیکی و گالوانیکی قطعات و سیستمهای مختلف می‏باشند و در درجه اول بمنظور حفاظت اشخاص و متصدیان مربوطه در مقابل برق زدگی بکار برده می‏شوند که در حالت قطع یا وصل ، محل قطع شدگی یا چسبندگی بطور واضح و آشکار قابل رویت باشد. یعنی در هوای آزاد انجام گیرد.

از آنجا که سکسیونر باعث بستن یا باز کردن مدار الکتریکی نمی‏شود ، برای باز کردن و بستن هر مدار الکتریکی فشار قوی احتیاج به یک کلید دیگری خواهیم داشت بنام کلید قدرت که قادر است مدار را تحت هر شرایطی باز کند و سکسیونر وسیله‏ای است برای ارتباط کلید قدرت به شین و یا هر قسمت دیگری از شبکه که دارای پتانسیل است . لذا طبق قوانین متداول الکتریکی جلوی هر کلید قدرتی از KV1 به بالا و یا در هر دو طرف ، د ر صورتیکه آن خط از دو طرف پتانسیل می‏گیرد ، سکسیونر نصب می‏شود.

برای جلوگیری از قطع و وصل بیموقع و یا در زیر بار سکسیونر ، معمولا بین سکسیونر و کلید قدرت چفت و بستی(مکانیکی یا الکتریکی) به نحوی برقرار می‏شود که با وصل بودن کلید قدرت نتوان سکسیونر را قطع و وصل نمود.



انواع مختلف سکسیونر

سکسیونر را می‏توان از نظر ساختمان به انواع زیر تقسیم نمود:

1- سکسیونر تیغه‏ای:

این سکسیونر که برای ولتاژهای تا KV30 بصورت یک پل و سه پل ساخته می‏شوند دارای تیغه یا تیغه‏هایی هستند که در ضمن قطع کلید عمود بر سطح افقی‏(در سطح محور پایه‏ها) حرکت می‏کنند و در بالای ایزولاتور قرار می‏گیرند.

2- سکسیونر کشوئی:

سکسیونر کشوئی برای کیوسک یا قفسه هایی که دارای عمق کم هستند بسیار مناسب است. در این سکسیونر تیغه متحرک در موقع قطع در امتداد خود (در امتداد سطح افقی یا عمود بر سطح محور پایه‏ها) حرکت می کند و بدین جهت فضای اضافی برای تیغه در حالت قطع از بین می‏رود.

3- سکسیونر دورانی:

سکسیونر دورانی که برای ولتاژهای خیلی زیاد بخصوص KV60 و KV110 ساخته می‏شود و بجای یک تیغه بلند و یک کنتاکت ثابت دارای دو تیغه متحرک و دورانی می‏باشد که با برخورد آنها بهم ارتباط الکتریکی برقرار می‏شود.

در این نوع کلید حرکت تیغه‏ها به موازات سطح افقی یا عمود بر سطح محور پایه‏ها انجام میگیرد و دارای این مزیت است که با کوچک بودن طول بازوی تیغه فاصله هوائی لازم بین دو تیغه بوجود می‏آید و چون تیغه‏ها با گردش پایه‏ها باز و بسته می‏شوند ، عوامل خارجی مثل فشار باد ، برف و غیره نمی‏تواند باعث وصل بی‏موقع آن گردد . یا بعلت یخ‏زدگی کنتاکت‏ها در زمستان احتیاج به نیروی اضافی برای باز کردن آنها نیست.

سکسیونر دورانی بصورت یک فاز ساخته می‏شود و بسته به نوع شین بندی شبکه سه تای آن بصورت متوالی در کنار هم یا بطور سری پشت سر هم در شبکه سه فاز نصب می‏گردد. تمام قطبها توسط اهرم و میله بطور مکانیکی بهم متصل و مرتبط می‏شوند و دارای فرمان واحد می‏باشند که معمولا کمپرسی و در حالت اضطراری دستی است.

هر یک از سکسیونرهای یک فاز دارای دو پایه عایقی قابل گردش می‏باشند که تیغه‏ها در روی آنها نصب شده است. بطوریکه در موقع قطع و وصل سکسیونر پایه‏ها حول محور خود در جهت خلاف یکدیگر به اندازه 90 درجه می‏چرخند و باعث قطع یا وصل کنتاکت‏ها می‏شوند.

4- سکسیونر قیچی‏ای:

سکسیونر قیچی‏ای برای فشارهای زیاد و خیلی زیاد بسیار مناسب است زیرا بعلت اینکه کنتاکت ثابت آن را شین یا سیم هوائی تشکیل می‏دهد احتیاج به دو پایه عایقی مجزا از یکدیگر که در فشار قوی باعث بزرگی ابعاد وسنگینی وزن آن می‏شود ندارد و فقط شامل یک پایه عایقی است که چنگک یا تیغه قیچی مانند کنتاکت دهنده روی آن نصب می‏شود و با حرکت قیچی مانندی با شین یا سیم هوائی ارتباط پیدا می‏کنند .

در شکل سمت چپ حرکت قیچی در ضمن بسته شدن در لحظات مختلف مشخص شده است.



انتخاب سکسیونر از نظر نوع و مشخصات :

انتخاب سکسیونر از نظر نوع فقط بستگی به شکل و طرز قرار گرفتن شین ها و شمش بندی شبکه و محلی که باید سکسیونر در آنجا نصب شود دارد .

مشخصات سکسیونر بستگی به مشخصات فنی و الکتریکی شبکه دارد .

همانطور که گفته شد سکسیونرها باید در مقابل حرارت ناشی از عبور جریان عادی و اسمی و جریان اتصال کوتاه ، کوتاه مدت و نیروی دینامیکی جریان اتصال کوتاه و بخصوص جریان ضربه ای استقامت کافی داشته باشند . سکسیونر در حالت باز باید عایق خوب و مطمئنی برای پتانسیل بین تیغه و کنتاکت ثابت هر فاز و با زمین باشد .

لذا مشخصات مهم یک سکسیونر که گویای مشخصات فنی و استقامت الکتریکی و دینامیکی آن می‏باشد عبارتند از :

1- ولتاژ نامی Un

2- جریان نامی In

3- جریان اتصال کوتاه ضربه ای مجاز Is

4- جریان اتصال کوتاه ، کوتاه مدت Ith

(معمولا بمدت 1 تا 3 ثانیه ).