پاورپوینت بررسی مسجد جامع اصفهان در 33 اسلاید زیبا و قابل ویرایش با فرمت pptx

سیر تحول مسجد جامع اصفهان

oمرحله اول ( قرن دوم – سال 156 هجری قمری )

بنیاد مسجد جامع اصفهان در محل فعلی ( محله سبزه میدان )

oمرحله دوم ( قرن سوم – 226هجری قمری )

به دلیل وسعت شهر فضای مسجد پاسخگوی جمعیت نبود در نتیجه مسجد تخریب شده و مسجد جدید بر روی آن ساخته شد.

oمرحله سوم ( قرن چهارم – سال 324 هجری قمری )

انتخاب اصفهان به عنوان مرکز فرمانروایی آل بویه و در نتیجه ایجاد تحولات دیگری در این مسجد از قبیل :

مرمت کلی بنا

کم کردن فضای صحن و ایجاد یک دهانه با ستونهای آجری دارای نقوش هندسی

oمرحله چهارم ( قرن قرن پنجم و ششم – سالهای 443 تا 590 هجری قمری )

تغییر طرح مسجد شبستانی به مسجد چهار ایوانی که مخصوص ایران زمین است.

با ساختن گنبد خواجه نظام الملک در جنوب و گنبد تاج الملوک در شمال و ایجاد چهار ایوان  مسجد از حالت شبستانی ساده در می آید.

گنبد خواجه نظام الملک

گنبد جنوبی مسجد گنبدی در پشت ایوان جنوبی است .

در زمان ملک شاه سلجوقی به دستور نظام الملک ساخته شد و در زمانی که مسجد به شکل دوره عباسیان بود به آن اضافه شد.

در پیرامون این فضا دهلیزی وجود داشته که آن را از مابقی بنا جدا کرده و احتمالا گنبد را به صورت مقصوره با نمازخانه ای برای حکام و امیران تبدیل کرده است.

گنبد تاج الملک

گنبد شمالی گنبدی در پشت ایوان شمالی است.

این گنبد به دستور ترکان خاتون همسر ملک شاه ساخته شد.

همه اجزای فضای زیر گنبد خانه در سوق دادن چشم بیننده به سوی گنبد هماهنگ است.

تزیینات فضای زیر این گنبد آجر کاری و گچ کاری است.

پاورپوینت بررسی مسجد جامع اصفهان - معماری اسلامی در 27 اسلاید زیبا و قابل ویرایش با فرمت pptx

فهرست مطالب :

تاریخچه

مشخصات

دوره اول تا دهم احداث با تصاویر

تزئینات بنا

سنگابها (درمسجد جامع اصفهان چهار سنگاب قرار دارد)

محراب ها

محراب الجایتو

درباره معماری مسجد جامع اصفهان

مهم ترین دوره های گسترش و تحول مسجد جامع اصفهان از سده 9 تا 17

منابع و مآخذ

مشخصات

مسجد جمعه یا مسجد جامع اصفهان از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین ابنیه مذهبی ایران است. این مسجد مجموعه تاریخی وسعی را به ابعاد ۱۷۰ در ۱۴۰ متر در شمال شرقی اصفهان و کنار میدان کهنه نشان می‌دهد و امروز شامل قسمتهای مختلفی است از قبیل گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک، ضمن چهار ایوانی شبستانها، مدرسه مظفری محراب الجایتو که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره‌ای خاص هستند. بنا بر شواهد تاریخی، مسجد جامع اصفهان بر روی ویرانه‌های مسجد قدیمی تری ساخته شده که اعراب ساکن قریه طهران در اصفهان در قرن دوم هجری در یهودیه بنا کرده بودند. مسجد اولی بر خرابه‌های ابنیه‌ای مربوط به اواخر دوره ساسانی برپا شده بود

مهم‌ترین طرحهای توسعه در دوران آل بویه و صفویه صورت پذیرفته‌اند. سبک معماری مسجد شیوه رازی است.

مسجد جامع اصفهان منعکس کننده هنر بیزانس و کلاسیک در قالب یک بنای سنتی و اسلامی است.

ارتفاع گنبد عظیم مسجد شاه ۵۲ متر و ارتفاع منارههای داخل آن ۴۸ متر و ارتفاه مناره‌های سردر آن در میدان نقش جهان ۴۲ متر است. از نکات جالب در مسجد انعکاس صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبی است. قطعات بزرگ سنگ‌های مرمر یکپارچه و سنگابهای نفیس، از دیگر دیدنیهای جالب این مسجد است.

این مسجد عظیم دارای دو شبستان قرینه در اضلاع شرقی و غربی صحن است. یکی از این شبستانها (شبستان شرقی) بزرگتر اما ساده و بی‌تزیین است و دیگری (شبستان غربی) کوچکتر است اما تزییناتی با کاشیهای خشت هفت رنگ دارد و محراب آن نیز از زیباترین محرابهای مساجد اصفهان است.

در دو زاویه جنوب غربی و جنوب شرقی دو مدرسه به طور قرینه قرار دارد که مدرسه زاویه جنوب شرقی را که حجره‌هایی نیز برای سکونت طلاب دارد، مدرسه ناصری و مدرسه زاویه جنوب غربی را سلیمانیه می‌نامند.

ارتفاع ایوان بزرگ جنوبی مسجد ۳۳ متر است و دو مناره در طرفین آن قرار گرفته‌اند که ارتفاع هر یک از آنها ۴۸ متر است. این دو مناره با کاشی تزیین شده‌اند و نامهای محمد و علی به طور تکراری به خط بنایی بر بدنه آنها نقش بسته است. گنبد بزرگ مسجد تزئینات جالبی از کاشیکاری دارد و نیز داری کتیبه‌ای به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی است.[۸]

تریینات بنا

تزیینات عمده این مسجد از کاشی‌های خشت هفت رنگ است. در مدرسه جنوب غربی مسجد، قطعه سنگ ساده‌ای بر روی زمین به شکل شاخص در محلّ معیّنی تعبیه شده است که ظهر حقیقی اصفهان را در چهار فصل سال نشان می‌دهد و شکل ظاهری آن مانند یه مثلث می باشد و محاسبه آن را شیخ بهائی دانشمند، فقیه و ریاضیدان معروف عهد شاه عبّاس انجام داده است.

کتیبه های این مسجد شاهکار خوشنویسان معروف عهد صفویّه مانند علی رضا عباسی و عبدالباقی تبریزی و محمد رضا امامی است. کتیبه سردر باشکوه مسجد به خطّ علیرضا عباسی خوش نویس نامدار عصر صفویّه است که تاریخ آن سال ۱۰۲۵ ذکر شده است.

اسپرهای طرفین در ورودی ۸ لوحه با نوشته‌هایی مشکی بر زمینه فیزوه‌ای دارند که در هر یک از این اسپرها، ۴ لوحه کار گذاشته شده. در جلو خان سردر مسجد نیز کتیبه‌هایی با عبارات و اشعاری وجود دارد.

تخت سنگ بزرگی نیز در ضلع غربی جلوخان هست که از نوشته‌های آن تنها بسم الله الرحمن الرحیم به جا مانده است. کتیبه نمای خارجی سردر، خط ثلث سفید بر زمینه کاشی خشت وجود دارد. اشعاری به خط نستعلیق در اصلی مسجد را که پوشش نقره و طلا دارد زینت بخشیده است؛ در این اشعار سال اتمام و نصب در ۱۰۳۸ تا ۱۰۵۲ ذکر شده است؛ اشعار فوق‌الذکر ۱۶ بیت است که هشت بیت آن بر یک لنگه و هشت بیت دیگر بر لنگه دیگر آن به طور برجسته نقش بسته است. این در، در ضلع جنوبی واقع است.[۱۰]

پیش نمایش فایل