گزارش کارآموزی واحد تولیدی،پرورش و تکثیر گلهای فصلی(گلهای فضلی آزاد)در 39 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ............................................................................................................... 2

مقدمه .............................................................................................................. 3
فصل اول: مشخصات تاریخچه تأسیس واحد کارآموزی................................ 4

فصل دوم: بررسی شرح وظایف و فعالیتهای صورت گرفته و تکنیکهای به کار رفته.. 5

فصل سوم: پرورش و تکثیر گلهای فصلی (گلهای فضای آزاد)....................... 7

گلهای فصلی پیازی........................................................................................... 7

زمان کاشت...................................................................................................... 8

گل نرگسی: Narcissus ..................................................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 9

زمان کاشت و نحوه ازدیاد............................................................................... 10

بستر کاشت....................................................................................................... 10

نیاز آبی............................................................................................................. 11

کاربرد ............................................................................................................. 11

گل کوکب کوهی Rudbeckial: L ..................................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 12






زمان کاشت و نحوه ازدیاد ............................................................................. 12

بستر کاشت نیاز آبی......................................................................................... 13

کاربرد............................................................................................................... 13

گل رعنا زیبا Gaillardia Pulchella Faug...................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 14

زمان کاشت و نحوه ازدیاد ............................................................................. 15

بستر کاشت ..................................................................................................... 15

نیاز آبی............................................................................................................. 16

کاربرد............................................................................................................... 16

گل سلوی- صلبی Salvia: L...........................................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 17

زمان کاشت و نحوه ازدیاد............................................................................... 17

بستر کاشت....................................................................................................... 18

نیاز آبی............................................................................................................. 18

کاربرد............................................................................................................... 19

گل مینا چمنی Bellis Perennis: L.................................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 19

زمان کاشت و نحوه ازدیاد............................................................................... 20






بستر کاشت....................................................................................................... 20

نیاز آبی ............................................................................................................ 20

آفات و بیماریها................................................................................................. 21

کاربرد............................................................................................................... 21

گل همیشه بهار Calendula officinalis : L.................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 22

زمان کاشت و نحوه ازدیاد............................................................................... 23

بستر کاشت....................................................................................................... 23

نیاز آبی ............................................................................................................ 23

کاربرد ............................................................................................................. 24

گل جعفری Tagetes L....................................................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 25

زمان کاشت و نحوه ازدیاد............................................................................... 26

بستر کاشت....................................................................................................... 26

نیاز آبی............................................................................................................. 27

کاربرد............................................................................................................... 27

گل میمون Antirrhinum L...........................................................................

مشخصات گیاه شناسی.................................................................................... 28






زمان کاشت و نحوه ازدیاد ............................................................................. 29






بستر کاشت ..................................................................................................... 30

نیاز آبی............................................................................................................. 31

آفات و بیماریها................................................................................................. 32

کاربرد ............................................................................................................. 32

فهرست منابع.................................................................................................... 34




چکیده :

به منظور تعیین نیاز غذایی و آبی و دمائی گیاهان فصلی در هر یک از مراحل رشد شامل کاشت بذر تا رسیدن به مرحله گلهدهی که عموماً هدف اصلی در کاشت این نوع گیاهان فضای سبزی باشد و با توجه به اینکه عامل تعیین کننده در بازار صنعت گل، زیبائی و طول عمر گل ها با حفظ طراوت و شادابی است توصیه های تغذیه ای با درک نیازهای غذایی و آبی و مکانی در هر یک از تیره های انتخابی به عمل آمده، تا با توجه به شرایط فیزیکی و شیمیائی خاک هر منطقه به ایده آل خود در جهت پرورش و تکثیر این نوع گیاهان نزدیک شویم.

همچنین توصیه هایی در زمینه چینش هر یک از این گونه های گیاهی در کنار هم و یا در کنار گیاهان دیگر برای ایجاد فضایی سبزی نشاط آور شده است. همچنین در هر یک از تیره های منتخب از گیاهان فصلی طوری به جزئیات مربوط به کشت و کار و نگهداری پرداخته شده که مخاطب با داشتن حداقل مشکلات از لحاظ ناهنجاریهای رشدی و آفات و بیماریها با اصول پیشرفته علمی کار آشنا شود.


مقدمه:

از آن زمان که بشر متعقل، به بلاغت فکری و شعور باطنی رسید برای حفظ بقای خود کوشش نمود و به موازات تلاش برای تهیه غذا و پوشاک و مسکن به حفظ سلامت خویش می اندیشید بنابراین برای تأمین سلامتی و رفع ناراحتی های درونی و برونی جسم خویش درصدد بر آمد که از موهبات الهی مدد بسته و موجبات سلامتی تن را فراهم سازد . مردم ایران نیز از دیر باز به گلکاری علاقه داشتند و از مهمترین کلکاریها در ایران می توان به گلکاری های باغات قصور سلطنتی مظفرالدین شاه اشاره کرد که مظفرالدین شاه پس از مشاهده گلکاریهای زیبا در سفر به اروپا تصمیم به اجراء آن در قصور سلطنتی خود نمود و این کار توسط دو برادر از اهالی چکسلواکی و استخدام آنها برای زیبا سازی فضای اطراف قصر انجام پذیرفت در دوران دیگری مرحوم وسلاف پرتیوا در باغ خود مردم را کم کم آشنا به بعضی گلهای زیبا و جدید نمود. و اینک اگر بخواهیم حرکت تکاملی را در زمینة بهره گیری کامل و بهینه از منابع طبیعی و مالی داشته باشیم باید دانش و عمل در کنار هم باشد. مسلماً برای یک کارآموز رشته کشاورزی بهترین طریقه یادگیری و پرورش گل و احیای فضای سبز نشاط آور به طوریکه هم تکنیک را بیاموزد و هم با مسائل ظریف حین کار آشنا شود اینست که تحت نظر کارشناسان مجرب این امور عملاً آموزش ببیند.



مشخصات تاریخچه تأسیس و توسعه شرکت با واحد تولیدی:

خصوصیات پارکت سیمرغ (مرکز آموزشی گل و گیاه)

مرکز آموزش گل و گیاه واقع در پارک سیمرغ است این پارک واقع در خیابان 30 متری نیروی هوایی است با مساحت حدود m8960 که در سال 1363 تأسیس شده این مرکز حاوی کلاس آموزش- آزمایشگاه و کتابخانه و بخش اداری است. و نمایشگاهی از گل و گیاه نیز در این مرکز دایر است.

کتابخانه این مرکز حاوی کتابهای مختلف در زمینه های کشاورزی، علوم دامی، علف های هرز، سموم و آفات و عکس ها و بروشوها که تماماً مربوط به منطقه 13 است. در آ‌زمایشگاه انواع سموم از جمله بنومیل زینب و کنفیدور و غیره وجود دارد و علفهای هرز خشک شده و تخم گیاهان مثل: آهار، ایری، ناز و حشرات از راستة پروانه ها و سوسک ها و انواع پیوندها مثل اسکنه و تراشه ای و انواع خاکها مثل خاک برگ و خزه ها نام گیاهان موجود در محوطه پارک شامل درختانی مانند چنار- تبریزی- سرو معمولی ، افرا، کاج موگو ، سروبادبزنی و گیاهان دیگر مانند ختمی و یاس و خرزهره و ترون و نهایتاً گیاهان فصلی که چهره زیبا و نشاط آوری به پارک بخشیده اند خصوصیات گلخانه بوستان وحدت: دراین گلخانه که به مساحت 600 متر مربع که بیش از 60 نوع گیاه آپارتمانی و چند نوع گیاه فصلی وجود دارد.



بررسی شرح وظایف و فعالیتهای صورت گرفته و تکنیکهای به کار رفته

دوران کارآموزی 160 ساعته ما با آشنایی مرکز آموزش گل و گیاه شروع شد و با

بروشوهایی که مربوط به مشکلات گیاهان پوششی و مشخصات گیاهان فضای آزاد. قلمه زدن و تعویض گلدانها از جمله کارهای روزانه ما در نمایشگاه گل بوده در برخی از گیاهان این مرکز کمبود آهن مشهود بود و این به علت قلیایی شدن خاک بود در نتیجه با توصیه کارشناسان مقداری اسید ضعیف به خاک اضافه کردیم تا خاک خنثی شده و گیاهان آهن اضافه را جذب کنند در این دوران ما با انواع پیوندها و اجرای آن را به صورت عملی را آموختیم. غبار پاشی گیاهان، هرس سطحی شاخ و برگ گیاهان، شرکت در کلاسهای آ‌موزشی از جمله کارهای روزانه، ما محسوب می شد با پدید آوردن انواع بسترهای آزمایشی برای گیاهان بهترین نوع قلمه زنی (برگ، ساقه، ریشه) را عملاً تشخیص می دادیم. سمپاشی نیز هر دو هفته یک بار و با استفاده از سم مالاتیون 2 در هزار بر روی گیاهان آپارتمانی صورت می گرفت. اما بعدها استفاده از سم کنفیدور نیتجه بهتری را نشان داد. امادر مورد گیاهان فضای آزاد نتیجه گرفتیم که سموم تدخیلی بهتر است شبها مصرف شود و از عدم گیاهسوزی آنها اطمینان حاصل شود مثل ارکیده و سرخس و بنفشه ها که نباید با این سموم تماس داشته باشند.

پروژه عملی گردآوری نمونه های بیماریهای آفات گیاهی فضای سبز منطقه 13 آخرین کاری بود که در دوران کار آموزی انجام دادم و این نمونه ها در هر باریوم آزمایشگاه این مرکز نگهداری شد.



پرورش و تکثیر گلهای فصلی (گلهای فضای آزاد)

گلهای فصلی پیازی

·اصطلاح عمومی پیاز در باغبانی به بخش های حجیم، زیر زمینی و قابل تکثیر گیاهان دائمی گفته می شود و بین گیاهانی که به پیازی ها مشهورند فقط تعدادی دارای پیاز حقیقی بوده و ممکن است کورم، ریزوم، یا ریشه غده ای و ... باشند.

قبل از خرید، پیازی را که از گیاه جدا شده است را به دقت بررسی کنید یک پیاز سالم دارای وزنی مناسب با حجم آن سخت و محکم، بدون چروک و فاقد نقاط نرم است، یک پیاز با کیفیت پایین هرگز تولید گیاه سالم نمی کند.

چند نکته برای انتخاب پیازها:

اندازه: اندازة پیازها از نکات مهمی است که باید در نظر گرفته مثلاً در مورد نسترن (آماریلیس) تنها پیازی باقطر بالای 25 سانتیمتر در همان سال گل می دهند، به طوری که پیاز می باید درشت باشد. البته در مورد برخی گیاهان مثل سنبل پیازچه هایی برای کشت به کار می روند که اندازه کوچک دارند، اگر می خواهید پیازها را در فضای باز استفاده کنید، پیازهایی به اندازه متوسط انتخاب نمائید البته می توانید انواع کوچکتر ارزانتر را انتخاب کنید و آنها را بکارید اما یک مرحله و دیرتر از حد معمول گل می دهند.

پیازهای با لکه و پوسیدگی و یا پژمردگی، را خریداری نکنید. (1)

پیازهای توپر را در فصل پاییز زمانی که شاخه ها و برگها زرد و خشک شده اند و از خاک بیرن آورده می شوند تا در فصل بهار مجدداً کشت شوند. خارج نکردن پیاز از خاک و نگهداری ممتد آن در خاک موجب به گل نرفتن گیاه می شود مثل گل نرگس. اگر هدف تکثیر پیاز باشد باید از به گل رفتن گیاه تکثیر شونده (مادر) با تکنیک قطع سا قة گل دهنده که از اتلاف انرژی آن این کار جلوگیری می کند و نهایتاً به پیازی بزرگتر با توانایی بیشتر منجر خواهد شد استفاده کرد. (مؤلف)

زمان کاشت:

·زمان کاشت پیاز تا حد زیادی به زمان گلدهی بستگی دارد. گلهای زمستانه مثل زعفران زینتی و گل های بهاره مثل آلاله و شقایق یغمانی را در پاییز و گلهای تابستانه را در بهار و همچنین گلهای پاییزه را در تابستان کشت می کنند.(2)

نام فارسی: نرگس

نام علمی : Narcissus

نام تیره: Amaryllidaceae

·گیاه پیاز دار و دائمی است. پیاز نرگس نسبتاً درشت و از نوع فلسی است در قسمت پایین پیاز ریشه ها قرار دارند. این ریشه ها منشعب و فشرده نیستند برگهای این گیاه دراز، کشیده و باریک هستند از وسط برگها معمولاً یک ساقه گل دهنده خارج می گردد. که به گلهای زیبا و معطر نرگس منتهی می شود گلهای نرگس دارای گلبرگهایی به رنگ سفید،‌ کرم و زرد بوده و در وسط آن پیاله ای به نام تاج گل به اشکال و رنگهای مختلف دیده می شود ارتفاع 30 تا 40 سانتیمتر می باشد.

·پیاز نرگس وقتی به اندازه کافی بزرگ شده از جهت عمودی به چند پیاز درشت تقسیم می گردد این گیاه به محل آفتاب رو نیاز دارد. گلهای نرگس از اواخر دی ماه تا اوایل اردیبهشت باز می شوند در جهان انواع مختلف نرگس وجود دارد که در هر نوع واریته های مختلف تا کنون پرورش یافته و تکثیر شده اند انواعی که در ایران پرورش داده می شوند متفاوت و احتمالاً از گونه پوتیکوس است.

·نرگس انواع مختلف دارد که چند نمونه معرف آن را نام می بریم

نرگس شهلا: باگلی به رنگ سفید و عطری تند که گلهای ریزتری دارد.

نرگس شیپوری: با گلهایی به رنگ سفید و یا زرد که به واسطه گلهای درشت آن بیشتر مورد توجه گلکاری واقع شده است.

نرگس فتان: با گلهایی به رنگ سفید که پر پر آن بسیار زیباست (5،4،1)

زمان کاشت و نحوه ازدیاد:

·برای کشت نرگس در گلدان؛ پیاز را در اول پاییز در گلدان که با خاک سبک پر شده است می کارند ته گلدان مقداری شن می ریزند. پیازها را طوری می کارند که سر آنها از خاک بیرون باشد بعضی از نرگسها در آپارتمان گل می دهند ولی برخی دیگر را برای ریشه دار شدن مانند سنبل و لاله که 6 هفته در محل تاریک خنک (8 درجه) باید نگهداری و سپس به محل گرم انتقال داده شود.

·پیاز نرگس را در شهریور ماه در هوای آزاد، در خاک سبک و پر قوت و دارای مواد حافظ رطوبت، مانند پیت می کارند.

·ازدیاد: پیاز نرگسی که بزرگ شد از جهت عمودی به چند پیاز تقسیم می گردد که میتوان جدا کرده و آنها را کاشت (1،2،5)

بسترکاشت:

·پیازها را باید در خاک سبک ماسه ای و در عین حال خنک کاشت چنانچه پیاز مادر گلدان کاشته شود برای اینکه زه کشی به خوبی انجام گیرد ته گلدان را مقداری شن می ریزند در ضمن نوک پیاز باید از خاک بیرون باشد.

کود یک گرم در لیتر دو هفته یک بار، پس از گلدهی تا خشک شدن برگها

·در صورتیکه پیازها در باغچه کاشته شوند. فاصله کاشت آ‌نها 15 تا 20 سانتی متر و عمق کاشت 10 سانتی متر می باشد.

·دما: گیاه نرگس به سرما مقا وم بوده و به حرارت کمی احتیاج دارد برای همیشه ریشه دار شدن پیاز نرگس، گلدانها را به مدت 6 هفته در محل تاریک و خنک که در حرارتی که از 9 درجه سانتی گراد تجاوز نکند نگهداری می کنند سپس به محل گرمتری انتقال می دهند حرارت مناسب برای نرگس 15 درجه سانتی گراد است و چنانچه درجه حرارت بیش از این باشد اندامهای رویشی رشد زیادی کرده ساقه و برگها طویل می شوند و به اطراف آویزان می گردند بعلاوه از زمان گلدهی و دوام گل نیز کاسته می شود و گل این گیاه حساسیت کمتری نسبت به سرما دارد. (1،2،5)

نیاز آبی:

·گیاه به مقدار متوسطی آب احتیاج دارد به این معنی که خاک باید همیشه دارای رطوبت باشد اما در هر بار آ‌بیاری نباید به گیاه آب زیادی داده شود. (1)

کاربرد:

·گل نرگس مناسب کشت در باغهای صخره ای است و می توان گلهای نرگس را به صورت توده گل در وسط کاشته و از گلهای پا کوتاه مانند بنفشه و مینا چمنی در اطراف آن استفاده کرد.

گل نرگس برای کاشت در حاشیه و زیر درختان سبز مناسب است. (2)

نام فارسی : کوکب کوهی

نام علمی : :L Rudbeckial

نام تیره : Asteracees (Composees)

کوکب کوهی بومی امریکای شمالی بوده و این گیاه دارای گلهای فراوان و عمر طولانی است و از این لحاظ این گیاه ‍جزء گیاهان دائمی محسوب می شود. اما در فضای سبز به عنوان گیاه یکساله کاشته می شود. از گونه هائی که بعنوان نبات دائمی استفاده می شود R.Speciosa Wender گونه می باشد گل این گیاه شبیه به گل آفتابگردان اما کوچکتر است گل آن زرد رنگ است، که در وسط به رنگ قهوه ای یا سیاه دیده می شود. وسط گل به شکل تکمه برجسته سیاه رنگی است که مبدل به بذر می شود. گلها از اواسط تابستان تا آخر پاییز شکوفا می شوند برگهای کوکب کوهی بیضی، کرکدار بزرگ و به رنگ سبز چمنی است.

·ارتفاع این گیاه 60 سانتیمتر است.

زمان گلدهی از خرداد ماه تا مهر ماه می باشد (1،2)

زمان کاشت و نحوه ازدیاد:

·موقع کاشت بذر آن اوایل بهار در محلهای ثابت و یا در خزانة هوای آزاد که در این صورت پس از قابلیت نشاء آنرا جابه جای کنند.

·برای پیش رس کردن آن بذر را اوایل بهمن ماه در داخل گلدان و در گلخانه می کارند. (1،2)

نام فارسی: جعفری

نام علمی : Tagetesl.L

نام تیره: Asteracees (Composees)

موطن اصلی گل جعفری مکزیک می باشد و امروزه در تمام دنیا کشت آن مرسوم بوده و یکی از گلهای یکساله بهار و تابستانه است . برگ ها بریده، گل زرد، نارنجی و یا زرد لیموئی، دورنگ (کناره ها زرد طلائی و وسط گلبرگ به رنگ قرمز مایل به قهوه ای) می باشد

·گل آذین آن دیهم بوده و دارای انواع پابلند، پا متوسط و پا کوتاه می باشد

برگهای پنجه ای و رنگ سبز ملایمی دارند. و تمام انواع جعفری ها معمولاً از اوایل تابستان تا اواخر پاییز دارای گل هستند . معمول پا بلند به ارتفاع 70-100 سانتیمتر و از اواخر خرداد گل دهی آن شروع می شود و گل ها دارای عطر مخصوص ا ست.

واریته های پا کوتاه آن به ارتفاع 25-30 سانتیمتر و بسیاری زیبا می باشند. نوع جعفری رز هندی T.erectaL دارای گلهائی از نوع داودی است که کاسه گل های آن لوله ای شکل و دورنگ می باشند (زرد، نارنجی) دو نوع جعفری پا کوتاه دیگر با همین رنگ و با نام تجاری Inca Marigolds وجود دارد که مناسب کاشت در باکس های گل جهت آ‌رایش پنجره ها، تراس ها و بالکن ها می باشد. بعضی از واریته های آن به ارتفاع 20-30 سانتیمتر به رنگ قرمز مایل به قهوه ای و کنارشان زرد طلائی است. امروزه واریته های جدیدی به رنگ زرد لیموئی تا زرد فوق العاده تند مایل به قهوه ای نیز تولید شده اند.

در ضمن دارای گونه های کم پر با رنگهای متنوع است. مانند Mairgold Red Mariella (2،1،2)

زمان کاشت و نحوه ازدیاد:

ازدیاد گل جعفری از طریق بذر می باشد بذرها را می توان در آخر زمستان در شاسی و گلخانه سرد کاشته و در فروردین ماه در هوای آزاد در بستر اصلی نشاء نموده.

بذر به صورت نواری کاشته می شوند و پس از آنکه بذر در جوانه زدند آ‌نها را تنگ کرده و مواظبت می نمایند تا نشاءها رشد خود را به خوبی انجام دهند بذر را نباید به صورت انبوه کاشته شود. فاصلة کاشت نشاء ها در بستر اصلی بین 20-30 سانتیمتر است.

کاشت مستقیم بذر جعفری در محل اصلی یعنی بسترهای کاش گلهای یکساله نیز امکان پذیر است. برای دست یابی به نتیجة خود بذر آن را باید به موقع و در اوایل اردیبهشت ماه، در شرایطی مشابه منطقة کرج کاشت. (4،2)

بستر کاشت:

·بستر کاشت در مورد نظر برای کاشت بذر جعفری شامل:

خاک رس 1+ ماسه 1 و کود دامی پوسیده 2/1 است.

پس از تسطیح زمین بذر جعفری را در سطح خاک می پاشند.

میزان بذر مصرفی 15 تا 20 گرم در هر متر مربع است

در طی مدت 7 روز بذرها جوانه می زنند.

·این گیاه در انواع خاکهای مساعد و سالم و تازه رشد و نمو خوبی دارند (2و1)

نیاز آبی:

پس از کاشت بذر آ‌بیاری به مقدار زیاد صورت می گیرد تا رطوبت مورد نیاز برای جوانه زنی بذر تأمین شود طی مدت 7 روز بذرها جوانه می زنند که در این هنگام باید آبیاری به تدریج در طول یک هفته کاهش یابد. این گیاه در محل اصلی به آ‌ب کافی نیاز دارد.

·آبیاری آن متوسط و بایستی زمین همیشه مرطوب باشد (2و1)

کاربرد:

·این گیاه در مکانهای آفتابی رشد و گلدهی بیشتری دارد.

واریته های پا کوتاه در کنار باغچه به صورت جدا از هم یا به صورت گروهی کاشته می شوند، واریته های پابلند در حاشیه های بزرگ کاربرد دارد. انواع پا کوتاه برای تزئین تپه ها بوده و کاشت آنها در گلدان برای تزئینات نمای ساختمان و تراس ها و بالکن ها کاربرد دارد. (2)



نام فارسی: میمون

نام علمی: Antirrhinum L

نام تیره : Scrophularia Cees

موطن اصلی گل میمون مناطق مدیترانه ای بوده و در این نواحی گلهای تابستانه تولید می شود.
گیاهی است از نوع گیاهان بومی دائمی ولی اغلب جزء گلهای یکساله مورد استفاده قرار می گیرد. این گل دارای اسپس های زیادی است. یکی از اسپس های آن A. majue می باشد که گیاهی یکساله و دائمی است گلهای آن به رنگ مختلف زرد، سفید، قرمز بوده و گاهی نیز ابلق و دو رنگ می باشد ارتفاع ثبات در واریته های پا کوتاه 10-15 سانتیمتر می باشد.

در واریته های پا متوسط 40 سانتیمتر بوده و در پا بلند 60-70 سانتی متر است. واریته های تتراپلوئید نیز در سالهای اخیر به دست آمده، که گلهای آن فوق العاده درشت و زینتی است و بلندی آن نیز 50-60 سانتیمتر است. به طور کلی رنگ گل های میمون متفاوت و دارای رنگ سفید ساده، صورتی پوست پیازی، زرد، کرم،‌ بنفش،‌یا از گلهای مخلوط به صورت راه راه یا دارای لکه هائی است. (2،6)

پروژه کارافرینی واحد تولیدی آرد ستاره در 40 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مندرجات:



بخش اول: کلیات

- مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی

- خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی

- اصطلاحات و تعریفات

بخش دوم: سازمان واحد تولیدی

- سازماندهی واحد تولیدی و بخشهای آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی

- سازماندهی امور کیفیت واحد تولیدی و نمودار سازمانی بخش کیفیت

- شرح وظایف، مسئولیتها و اختیارات مسئولان و کارکنان دخیل و مؤثر بر کیفیت بویژه مسئول و کارکنان بخش کیفیت

بخش سوم: مستندات نظام کیفیت

- ساختار مستندات نظام کیفیت شامل نظام نامه، روشهای اجرایی، دستورالعمل های کاری، مشخصات فنی و استانداردهای کارخانه ای، تقشه ها، کارتها و فرمهای عملیاتی و غیره

- نحوه تهیه، بررسی، تایید، تصویب، تجدیدنظر و توزیع مستندات نظام کیفیت و چگونگی کنترل آنها

- حفظ و نگهداری سوابق

بخش چهارم: کنترل فرآیندهای تولیدی و عملیاتی

- نمودار فرآیندها

- تدارکات و انبارش مواد اولیه

- فرآوری مواد اولیه و یا ساخت و مونتاژ قطعات

- بسته بندی محصول نهایی

- انبارش، حمل و تحویل محصول

بخش پنجم: بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات

- بازرسی و آزمایش مواد اولیه

- بازرشی و آزمایش حین فرآیند

- بازرسی و آزمایش محصول نهایی (آزمونهای مستمر کارخانه ای، آزمونهای نمونه ای برای تصدیق بهر ساخت (lot یا Batch)، آزمونهای فرعی برای تصدیق نمونه محصول جدید)

بخش ششم: شناسایی، ردیابی و وضعیت بازرسی و آزمایش مواد، قطعات و محصولات
بخش هفتم: امکانات آزمایشگاهی و کنترل تجهیزات و بازرسی، آزمون و اندازه گیری (بررسی های کارکردی وکالیبراسیون)
بخش هشتم: کنترل و تعیین تکلیف مواد، قطعات و محصولات نامنطبق و اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه و رسیدگی به شکایات مشتریان
بخش نهم: آموزش کارکنان
بخش دهم: کاربرد فنون آکاری
پیوست ها, فهرست مدارک و مستندات مرتبط نظام کیفیت و سایر ضمائم ضروری


بخش اول: کلیات

1-1- مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی

واحد تولیدی آرد ستاره به مساحت 2m7800 واقع در تهران خیابان شهید رجائی خیابان ستاره، تولید آرد خود را به ظرفیت 30 هزار تن در سال از سال 1342 شروع کرده است. محصول در دو نوع آرد ستاره درجه 2 (درصد سبوس گیری 19 درصد) و آرد سبوس گرفته (درصد سبوس گیری 13 درصد) منطبق بر استاندارد ملی به شماره 103 و 2393 به روش والسی تولید می شود. این واحد تولیدی به مدیریت عامل سید محمدرضا مرتضوی و داشتن نیروهای متخصص شامل خانم الهام عباسی مسئول کنترل کیفیت با مدرک مهندسی صنایع غذایی، آقای سید احمد حیدری مدیر تولید با مدرک شیمی و خانم رکسانا نادرنیا مدیر فنی با مدرک مهندسی مکانیک و تعداد 35 کارگر از حداکثر توان خود جهت تولید محصول با کیفیت مطلوب بهره می برد ماده اولیه و محصول در کلیه مراحل تولید و فرآوری کنترل شده و آزمایشات لازم برروی آنها در بخش میکروبی و شیمی انجام می شود.

این کارخانه با داشتن پروانه تأسیس و بهره برداری به شمارة 4251، در تیرناه سال 1382 موفق به اخذ پروانه های ساخت محصول به شماره 17942 – آرد ستاره درجه 2 و 17943 – آرد سبوس گرفته از طرف وزارت بهداشت گردید.

بسته بندی محصول در کیسه های پلی پروپیلنی 40 کیلوگرمی انجام شده و اتیکت کارخانه شامل اطلاعاتی مانند تاریخ تولید، نام محصول، پروانه ساخت است. گندم از طریق شرکت حمل و نقل آرد و گندم ایران از طرف اداره غله و آرد استان تهارن به کارخانه منتقل و آرد تولیدی توسط همان اداره حمل می شود.

2-1- خط مشی و اهداف کیفیتی واحد تولیدی:

هدف تولید آرد با کیفیت منطبق با استاندارد ملی به شماره های 103 و 2393 و در آینده تولید آرد نول می باشد. از طرفی با توجه به رذشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به موضوع افزایش ظرفیت تولید به موازات بهبود کیفیت و کاستن از ضایعات تولید نیز توجه شده است. به منظور افزایش رضایت مندی کارکنان و در نهایت ارائه کار مفید و تولید بی نقص، سازمان تولیدی سعی در برآوردن نیازهای واقعی آنها دارد. از تمام توان به کار گرفته می شود تا کلیه پرسنل در سطح خود آموزش های مداوم و پیگیر لازم را ببیند.

در نهایت مدیریت ارشد از کلیه اهداف فوق حمایت و تعهد می کند تا تمامی پرسنل آنرا درک و اجرا کنند.


3-1- اصطلاحات و تعریفات:

آرد ستاره درجه 1: آرد با درجه استخراج 5/78 درصد – خاکستر بین (700/0- 581/0)

آرد تاره درجه 2: آرد با درجه استخراج 81 درصد – خاکستر بین (860/0 – 701)

آرد سبوس گرفته (معمولی): آرد با درجه استخراج 87 درصد – خاکستر بین (4/1-861/0) درصد

کیفیت: (Quality) میزان برآورده شدن نیازمندی ها توسط مجموعه ای از ویژگیهای ذاتی (نیاز توسط استاندارد، مشتری یا خود سازمان مشخص می شود)

کنترل کیفیت: Quality Control: بخشی از مدیریت کیفیت که بر برآورده کردن الزامات و یا خواسته های مربوط به کیفیت تمرکز دارد.

تضمین کیفیت: بخشی از مدیریت کیفیت که بر ایجاد اطمینان از اینکه الزامات و خواسته های مربوط به کیفیت برآورده خواهد شد تمرکز دارد.

خط مشی کیفیت: مقاصد و جهت گیری سازمان در رابطه با کیفیت که رسماً توسط مدیریت اعلام شده باشد.

روش اجرایی کاربرد فنون آماری:

واحد Q.C به همراه آزمایشگاه ضمن شناسایی نوع فعالیت هایی که این فنون در آنها کاربرد دارند نسبت به جمع آویر اطلاعات و داده های اطلاعاتی و سپس تهیه برگه ثبت داده ها، هیستوگرام، نمودار (پارتو، علت و معلول، تمرکز نقص، پراکندگی و یا کنترل) بسته به نوع نیاز و نوع بررسی اقدام می کند.

مدیر کنترل کیفی با ارزیابی و بازنگری آنها در صورت مشاهده عدم تطابق، دستور توقف تولید و رفع عیب و پیگیری آن را می دهد. در این راستا با توجه به نیاز و در صورت لزوم فنون آماری توسط واحد Q.C از طریق برنامه ریزی های مستمر توسعه می یابند.

روش اجرایی کنترل اقلام نامنطبق:

وضعیت محصول از نظر بازرسی و آزمون به طرق مناسب مشخص می شود به طوری که انطباق یا عدم انطباق محصول با توجه به بازرسی ها و آزمون های انجام گرفته مشخص شود. کنترل محصول نامنطبق شامل مراحل زیر است:

1- شناسایی: شناساسی محصول نامنطبق در کنترل محصول ورودی، حین فرایند و نهایی صورت می پذیرد. این مرحله توسط آزمایشگاه Q.C پس از انجام آزمایشات لازم تشخیص داده می شود.

-4- بسته بندی محصول نهایی:

- هدف: حفاظت ماده بسته بندی (کیسه PP) از محصول تولیدی در برابر صدمات فیزیکی، شیمیایی یا میکروبی.

دامنه کار: ماده بسته بندی (کیسه PP) جهت بسته بندی ئو نوع آرد استفاده می شود.

مسئولیت: نوع و جنس کیسه قبلاً توسط کارشناسان اداره استاندارد و از روی استانداردهای لازم قبلاً تعیین شده است بنابراین تقاضای خرید کیسه های با ویژگی هایی منطبق با استاندارد به مدیرعامل داده شده است بنابراین تقاضای خرید کیسه های با ویژگی هایی منطبق با استاندارد به مدیر عامل داده می شود و بعد از موافقت ایشان به مسئول تدارکات و از آنجا به مسئول خرید داده می شود. در هنگام دریافت، نظارت های لازم جهت انطباق خواسته با کالا انجام می شود. همچنین در بخش انبار نگهداری کیسه ها کنترل های لازم اعمال می شود تا کیسه ها احیاناً در اثر رطوبت آلوده به کپک یا میکروب نشوند.

5-3- انبارش، حمل و تحویل محصول:

هدف: ایجاد شرایط بهینه جهت نگهداری صحیح و مطلوب محصول بسته بندی شده به منظور جلوگیری از پایین آمدن کیفیت محصول (خدمات فیزیکوشیمیایی) و یا آلوده شدن به هرگونه آلودگی میکروبی یا کپک مخمری.

دامنه کاربرد: جهت نگهداری محصول بسته بندی شده (آرد ستاره درجه 2 و سبوس گرفته)

مسئولیت: با همکاری مسئول کنترل کیفیت (Q.C) و مدیر تولید و از سوی مدیریت عامل تصمیماتی اتخاذ شده که به انبارش صحیح محصول کمک می کند.

مف انبار به دلیل اهمیت آرد به عنوان محصول جاذب الرطوبه، سیمان شده است. دیواره ها کاملاً پوشیده از سیمان و از نظر هرگونه خلل و فرج بزرگ که روزنه مناسبی برای ورود حیوانات خانگی به ویژه موش هستند درزبندی شده و در دفعات زمانی لازم بازرسی و کنترل می شود. درون انبار پالت های فلزی وجود دارد که کیسه های آرد بطور منظم روی پالت چیده می شوند.

انبار مجهز به دماسنج است تا بتوان دمای نسبی محیط نگهداری محصول بسته بندی شده را تشخیص و کنترل کرد. هواکش هایی در سقف انبار تعبیهع شده که از ساکن ماندن هوای انبار جلوگیری می کند، یا در صورت بالا بودن دما در تابستان با ایجاد سیرکولاسیون هوا، دما را به دمای مطلوب می رسانند.

حمل آرد از طریق کامپیونهای شرکت حمل و نقل آرد و گندم ایران انجام می شود که مجهز به روکش مقاوم به رطوبت (جهت حمل و نقل با نزولات جوی) هستند.

2-1-5: آزمایشات اختصاصی:

1) اندازه گیری خاکستر گندم مطابق استاندارد ملی شماره 2706

2) اندازه گیری فیبر خام در گندم مطابق استاندارد ملی شماره 3105

3) اندازه گیری اسیدیته چربی گندم مطابق با استاندارد ملی شماره 338

4) اندازه گیری ضریب ته نشینی (زلنی) گندم مطابق با استانداردهای ملی شماره 3681

5) اندازه گیری چربی گندم مطابق استاندارد ملی شماره 2862

6) اندازه گیری Pr گندم مطابق استاندارد ملی شماره 2863

2-5: بازرسی و آزمایش حین فرایند

هدف: کنترل و بازرسی حین فرایند

دامنه کاربرد: جهت بازرسی گندم پشت والس و مارپیچ های دو نوع آرد به کار برده می شود.

مسئولیت: مسئولیت بازرسی و آزمایش بر عهده مسئول کنترل کیفیت و کارگران بخش تولید می باشد.

از گندم پشت والس در ساعات مختلف تولید نمونه برداری می شود و ناخالصی کل، افت (مفید و غیرمفید) و رطوبت گرفته می شود. به منظور کنترل حین فرایند، عملکرد بخش بوجاری بررسی و نظارت می شود.

در بخش انبار خواب گندم رطوبت و زمان کنترل می شود. ماحصل کلیه والس ها، فاصله بین والس ها و سرعت والس ها به منظور اطمینان از صحت انجام کار آنها کنترل می شود. جهت اطلاع از پارگی یا عدم پارگی الک ها، برروی نمونه های لوله هایی که به مارپیچ ریخته می شوند آزمایش دانه بندی انجام می شود. از نمونه مارپیچ ها نمونه برداری می شود و آزمون رطوبت، خاکستر و دانه بندی انجام می شود. برروی چگونگی دوخت و نحوة بسته بندی و اتیکت گذاری درست برروی کیسه کنترل چشمی اعمال می شود. همچنین وزن کیسه های آرد با باسکول کنترل می شود.

3-5- بازرسی و آزمایش محصول نهایی:

هدف: انجام آزمونهای فیزیکوشیمایی و میکروبی به منظور اطمینان از انطباق محصول با استانداردهای شماره 103 و 2393.

دامنه کاربرد: جهت آزمون محصول تولیدی آرد ستاره درجه 2 و سبوس گرفته

مسئولیت انجام آزمون بر عهدة مسئول آزمایشگاه واحد Q.C می باشد

*مقاله درمورد نظامنامه کیفیت کارخانه آرد منصوبیان*

1-1 مقدمه ای در مورد معرفی واحد تولیدی :

کارخانه ی آرد منصوبیان در منطقه ی جنوب غربی تهران واقع گردیده ست . که از شمال به میدان شمشیری ، از جنوب به چهار راه یافت آباد ، از غرب به بزرگراه آیت ا... سعیدی و میدان معلم و از شرق به محدوده ی سجاد منتهی می شود .

کارخانه در سال 1349 تأسیس گردیده وطی سالیان متمادی بازسازی های متعددی در آن صورت پذیرفته است که مهمترین بازسازی کارخانه در سال1381 بوده که از لحاظ تأسیساتی و ساختمانی تغییرات عمده ای انجام گرفته است . همچنین در سال 1384 دو سیلوی فلزی به ظرفیت 7000 تن جهت ذخیره سازی گندم توسط شرکت WESTLE کانادا ساخته شده است که آماده بهره برداری می باشد .

ابعاد زمین کارخانه 15000متر مربع و زیر بنای ساختمان تولید 350 متر مربع می باشد . تعداد سیلو ها علاوه بر دو سیلوی ذکر شده 5 سیلوی 500تنی و 4عدد سیلوی آرد می باشد . ظرفیت انبارها حدود 1000 متر مربع و مساحت آزمایشگاه 50 متر مربع است .

کارخانه در 5 طبقه و 2 زیر طبقه بنا شده است . که به تفکیک به شرح ذیل می باشد :

زیر زمین 2 : شامل پایه های بالا بر و مارپیچ های گندم ورودی ، زیر زمین 1 : پوستگیر در قسمت بوجاری و موتور های والس و کمک والس ها در قسمت آسیاب می باشد . طبقه اول شامل بوجاری 2 و تریور در قسمت بوجاری و و والسها در قسمت آسیاب است . طبقه دوم : در قسمت بوجاری شامل شن گیر و در قسمت آسیاب شامل لوله ها و مخزن گندم . طبقه سوم ، بوجاری 1 ، و مارپیچ آرد و تایفون ها ، به ترتیب در قسمت بوجاری و آسیاب ، طبقه چهارم : نم زن ها ، هم زن و فیلتر ها در قسمت بوجاری و الکها در قسمت آسیاب و بالاخره طبقه پنجم در قسمت آسیاب شامل بارریزها و در قسمت بوجاری ، بالای بالا بر ها می باشد .

سیستم بوجاری کارخانه محصول شرکت بولر و سیستم آسیاب کارخانه ، تکنولوژی چک و اوکراین است . ظرفیت سالیانه کارخانه 86400 تن گندم می باشد . محصولات کارخانه شامل سه نوع آرد نول ، ستاره درجه 2 و سبوس گرفته است که دارای پروانه ساخت از وزارت بهداشت می باشد .

پرسنل کارخانه شامل 45 نفر می باشند . مدیر عامل آقای بهرام منصوبی ، مدیر داخلی آقای حسین منصوبی ، مدیر تولید آقای اصغر شیرازی و مدیر کنترل کیفیت خانم نفیسه منصوبی می باشند .

پروانه های موجود در کاخانه علاوه بر پروانه بهره برداریاز وزارت صنایع ، شامل پروانه های تأسیس ، بهره برداری و ساخت جداگانه برای هر محصول از وزارت بهداست می باشد . که کلیه پروانه ها در سال 1380 دریافت گردیده است.

1-2 خط مشی و اهداف کیفی واحد تولیدی :

مدیریت کارخانه آرد منصوبیان ، با توجه به وضعیت گندم و آرد در کشور و همچنین خودکفایی گندم در چند سال اخیر اهدافی را پیگیری می نماید .تا علاوه بر رشد کمی و کیفی محصولات خود ، به عنوان یک واحد کوچک از مجموعه ی عظیم گندم و آرد ، به پیوسته بودن این خود کفایی در کشور کمک نماید و تعهد می نماید این اهداف را به کلیه پرسنل ابلاغ نموده و بر اجرای این اهداف توسط پرسنل نظارت مستمر داشته باشد . اهداف و خط مشی های اصلی این کارخانه به شرح ذیل می باشد :

الف ) ارتقاء سطح کیفی محصولات : از طریق ارتباط با مؤسسات و متخصصین امر و استفاده از دانش آنها در قستهای مختلف تولید و کنترل کیفیت .

ب ) ارتقاء دستگاه ها و ماشین آلات : بواسطه نصب دستگاه های نوین مناسب با تکنولوژی روز دنیا جهت افزایش کیفیت کارخانه .

ج ) جلب رضایت مشتری : از طریق هماهنگی بین مدیر تولید و مدیر کنترل کیفیت با واحد انبار متناسب با نیاز های مشتری .

د ) به کار گیری مهارت و تجربه : از طریق جذب پرسنل با صلاحیت و به کار گیری همزمان مهارت و تجربه این افراد .

هـ ) آموزش : برگزاری کلاس های آموزشی متعددبرای بخش های مختلف کارخانه جهت افزایش سطح آگاهی آنان.

و ) ایجاد محیط مناسب کاری : با رعایت نکات فنی و بهداشتی توسط پرسنل و ایجاد روابط حسنه بین کارکنان .

ز ) کاهش توقف های تولید : از طریق سرویس به موقع ماشین آلات و بازرسی روتین و مستمر والس ها و الک ها .

مدیریت کارخانه آرد منصوبیان

1-3 ـ اصطلاحات و تعاریف :

اصطلاحات و تعاریف کیفیتی و کاربردی در کارخانه منطبق بر استاندار های 8403 و 103 مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می باشد .

2-1 ـ سازمان واحد تولیدی و بخش های آن و نمودار سازمانی واحد تولیدی :