*مقاله درمورد حسابداری داراییهای نامشهود*

حسابداری‌ داراییهای‌ نامشهود

مقـدمــه‌

1 . هدف‌ این‌ استاندارد، تجویز نحوه‌ حسابداری‌ داراییهای‌ نامشهود است‌. مسائل‌ اصلی‌ در حسابداری‌ داراییهای‌ نامشهود عبارت‌ از معیارها و زمان‌ شناخت‌ دارایی‌، تعیین‌ مبلغ‌ دفتری‌، شناخت‌ هزینه‌ استهلاک‌ و تعیین‌ سایر موارد کاهش‌ در مبلغ‌ دفتری‌ آنهاست‌.

دامنه‌ کاربرد

2 . الزامات‌ این‌ استاندارد باید در مورد حسابداری‌ کلیه‌ داراییهای‌ نامشهود بکار گرفته‌ شود مگر در موارد زیر :

الف‌. مالیات‌ انتقالی‌ به‌ دوره‌های‌ آتی‌.

ب‌. سرقفلی‌ ناشی‌ از ترکیب‌ واحدهای‌ تجاری‌ (به‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ 19 مراجعه‌ شود).

ج‌. حقوق‌ معدنی‌ و هزینه‌های‌ اکتشاف‌، توسعه‌ و استخراج‌ معادن‌، نفت‌، گازطبیعی‌ و غیره‌. لیکن‌ این‌ استاندارد در مورد داراییهای‌ نامشهودی‌ که‌ برای‌ توسعه‌ یا نگهداری‌ این‌ فعالیتها بکار می‌رود، کاربرد دارد.

د. مخارج‌ تحقیق‌ و توسعه‌ (به‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ 7 مراجعه‌ شود).

ه . اجاره‌ها (به‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ 21 مراجعه‌ شود).

3 . داراییهای‌ نامشهودی‌ که‌ در روال‌ عادی‌ عملیات‌ واحد تجاری‌ به‌ قصد فروش‌ نگهداری‌ می‌شود، موضوع‌ این‌ استاندارد نیست‌. این‌ موارد برحسب‌ مورد مشمول‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ شماره‌ 8 یا 9 با عناوین‌ حسابداری‌ موجودی‌ مواد و کالا و حسابداری‌ پیمانهای‌ بلند مدت‌ است‌. لیکن‌ این‌ استاندارد در مورد داراییهای‌ نامشهودی‌ که‌ با قصد واگذاری‌ امتیاز استفاده‌ آنها، نگهداری‌ می‌شود، کاربرد دارد.

تعاریف‌

4 . اصطلاحات‌ ذیل‌ در این‌ استاندارد با معانی‌ مشخص‌ زیر بکار رفته‌ است‌ :

. دارایی‌ نامشهود به‌ یک‌ دارایی‌ غیرپولی‌ و فاقد ماهیت‌عینی‌ اطلاق‌ می‌شود که‌:

الف‌. به‌ منظور استفاده‌ درتولید یا عرضه‌ کالاها یا خدمات‌، اجاره‌ به‌ دیگران‌ یا برای‌ مقاصد اداری‌ توسط‌ واحد تجاری‌ نگهداری‌ می‌شود،

ب‌. با قصد استفاده‌ طی‌ بیش‌ از یک‌ دوره‌ مالی‌ توسط‌ واحد تجاری‌ تحصیل‌ شده‌ باشد، و

ج‌. قابل‌ تشخیص‌ باشد.

. دارایی‌ عبارت‌ است‌ از حقوق‌ نسبت‌ به‌ منافع‌اقتصادی‌ آتی‌ یا سایر راههای‌ دستیابی‌ مشروع‌ به‌ آن‌ منافع‌ که‌ درنتیجه‌ معاملات‌ یا سایر رویدادهای‌ گذشته‌ به‌ کنترل‌ واحدتجاری‌ درآمده‌ است‌.

. استهلاک‌ عبارت‌ است‌ از تخصیص‌ سیستماتیک‌ مبلغ‌ استهلاک‌ پذیر یک‌ دارایی‌ طی‌ عمر مفید آن‌.

. مبلغ‌ استهلاک‌پذیر عبارت‌ است‌ از بهای‌ تمام‌ شده‌ دارایی‌ یا سایر مبالغ‌ جایگزین‌ بهای‌ تمام‌ شده‌ در صورتهای‌ مالی‌ ، به‌ کسر ارزش‌ اسقاط‌ آن‌ .

. عمر مفید عبارت‌ است‌ از :

الف‌. مدت‌ زمانی‌ که‌ انتظار می‌رود یک‌ دارایی‌ ، مورد استفاده‌ واحد تجاری‌ قرار گیرد ، یا

ب‌. تعداد تولید یا سایر واحدهای‌ مقداری‌ مشابه‌ که‌ انتظار می‌رود در فرایند استفاده‌ از دارایی‌ توسط‌ واحد تجاری‌ تحصیل‌ شود

. بهای‌ تمام‌ شده‌ عبارت‌ است‌ از مبلغ‌ وجه‌ نقد یا معادل‌ نقد پرداختی‌ یا ارزش‌ منصفانه‌ سایر مابه‌ازاهایی‌ که‌ جهت‌ تحصیل‌ یک‌ دارایی‌ در زمان‌ تحصیل‌ ، واگذار شده‌ است‌ .

. ارزش‌ اسقاط‌ عبارت‌ است‌ از مبلغ‌ خالصی‌ که‌ انتظار می‌رود در پایان‌ عمر مفید دارایی‌، پس‌ از کسر هزینه‌های‌ مورد انتظار فروش‌ آن‌، عاید واحد تجاری‌ شود .

. مبلغ‌ دفتری‌ مبلغی‌ است‌ که‌ دارایی‌ پس‌ از کسر استهلاک‌ انباشته‌ و ذخیره‌ کاهش‌ ارزش‌ مربوط‌ ، به‌ آن‌ مبلغ‌ در ترازنامه‌ منعکس‌ می‌شود .

. زیان‌ کاهش‌ ارزش‌ عبارت‌ است‌ از مازاد مبلغ‌ دفتری‌ نسبت‌ به‌ مبلغ‌ بازیافتنی‌ دارایی‌.

. مبلغ‌ بازیافتنی‌ عبارت‌ است‌ از خالص‌ ارزش‌ فروش‌ یا ارزش‌ اقتصادی‌ یک‌ دارایی‌ هرکدام‌ بیشتر است‌ . ارزش‌ اقتصادی‌ یک‌ دارایی‌ عبارت‌ از خالص‌ ارزش‌ فعلی‌ جریانهای‌ نقدی‌ آتی‌ ناشی‌ از کاربرد مستمر دارایی‌ از جمله‌ جریانهای‌ نقدی‌ ناشی‌ از فروش‌ نهایی‌ آن‌ است‌ .

. ارزش‌ منصفانه‌ مبلغی‌ است‌ که‌ خریداری‌ مطلع‌ و مایل‌ و فروشنده‌ای‌ مطلع‌ و مایل‌ می‌توانند در معامله‌ای‌ حقیقی‌ و در شرایط‌ عادی‌، یک‌ دارایی‌ را در ازای‌ مبلغ‌ مزبور با یکدیگر مبادله‌ کنند.

. داراییهای‌ پولی‌ عبارت‌ است‌ از وجه‌ نقد و داراییهایی‌ که‌ قرار است‌ به‌ مبلغ‌ ثابت‌ یا قابل‌ تعیینی‌ از وجه‌ نقد دریافت‌ شود.

تحقیق در مورد نحوه حسابداری بیمه عمر در ایران

مقدمه:
در زمینه بیمه و بخصوص حسابداری بیمه ای تحقیق و پژوهش کمی با توجه به اهمیت این رشته در ایران صورت پذیرفته است. موضوعی که انتخاب نموده ام تا به حال در ایران تحقیقی مشابه آن صورت نپذیرفته است و با مراجعه به سایت های اینترنتی نیز مورد مشابه خارجی یافت نشد ، اما بر اساس مقتضیات تحقیق ، پیشینه تحقیقاتی که در رابطه با حسابداری شرکتهای بیمه و نزدیک به موضوع مورد بحث وجود دارد را به شرح ذیل ارائه می دهم .

موضوع 1- عنوان : حسابداری کارمزد منافع قرار دادهای اتکائی در شرکتهای بیمه در ایران
تهیه کننده : خانم حلیمه خاتون موصلی – سال دفاع 1371
نام دانشگاه محل تحصیل : دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

فرضیه :
مفهوم تعهدی یکی از مفاهیم بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است . در خصوص نحوه اندازه گیری و ثبت و گزارش درآمدها و هزینه ها کارمزد منافع قرار دادهای اتکائی توسط شرکتهای بیمه در ایران مد نظر قرار نمی گیرد و این امر باعث نادیده گرفتن اصول اساسی تحقق درآمد و تطابق درآمدها و هزینه در شرکتهای مزبور گردیده است .

روش جمع آوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق بررسی مقررات و قوانین حاکم بر شرکتهای بیمه ، بررسی صورتهای مالی شرکتهای بیمه داخلی و خارجی و گزارشهای حسابرسی ، بررسی استانداردها و روشهای حسابداری مربوط به صنعت بیمه بطور عام و کارمزد منافع بطور خاص از منابع داخلی و خارجی و مصاحبه با متخصصین صنعت بیمه انجام شده است .

جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای بیمه فعال در ایران می باشد . بدلیل آن که نمونه انتخابی صد در صد جامعه می باشد نتیجتاً تشکیل جامعه آماری نمونه از نظر تطبیق آن با جامعه اصلی ، آزمون مورد ندارد .

روش تحقیق
روش استدلال در تحقیق مزبور روش قیاسی و استقرائی بوده و حول سه محور اصلی پایه گذاری شده است :
اف – بررس و مطالعه نظریات تئوری منابع داخلی و خارجی و قوانین
ب – نظر خواهی از اساتید و متخصصان صنعت بیمه و ترجمه و بررسی روشهای مورد عمل بیمه گران اتکائی بین المللی .
ج – بررسی روشهای مورد عمل شرکتهای بیمه کشور ، گزارشهای حسابرسی، قرا ردادهای اتکائی و صورتحسابهای کارمزد منافع شرکتهای بیمه داخل کشور.

نتیجه گیری :
تحقیق نشان می دهد که شرکتهای بیمه داخل کشور در خصوص گزارش کارمزد منافع قرار دادهای اتکائی مفهوم تعهدی را در نظر نمی گیرند و فرضیه مورد بررسی به شرح زیر اثبات گردیده است :
فرض تعهدی که یکی از مفروضات بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است در خصوص نحوه اندازه گیری و ثبت گزارش درآمدها و هزینه ها ، کارمزد منافع توسط شرکتهای بیمه در ایران مد نظر قرار نمی گیرد و این باعث نایدده گرفتن اصول اساسی تحقق درآمد و تطابق هزینه ها با درآمدها در شرکتهای مزبور گردیده است .

موضوع 2 – عنوان : حسابداری بیمه های عمومی در ایران و مقایسه آن با استانداردهای موجود در انگلستان و امریکا

محقق : مرتضی کردمدانلو
سال دفاع : آذر ماه 1375
نام دانشگاه محل تحصیل : دانشکده حسابداری و مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

فرضیه اهم
نظام حسابداری بیمه های عمومی در شرکتهای بیمه ایران منطبق با استانداردهای حسابداری شرکتهای بیمه نیست .



فرضیه فرعی :
امکان استفاده از استانداردهای بین المللی حسابداری در خصوص بیمه های عمومی در شرکتهای بیمه ایرانی وجود دارد .

روش اثبات فرضیه
1- بررسی و مقایسه تطبیقی آئین نامه های مصوب شورای عالی بیمه در زمینه نظام حسابداری و گزارشگری بیمه های عمومی با استانداردهای موجود در انگلیس و آمریکا
2- ارزیابی صورتهای مالی شرکتهای بیمه ایرانی در جهت قابلیت تطابق با استانداردهای بین المللی .

قلمرو تحقیق:
کلیه شرکتهای بیمه موجود در ایران به استثناء سازمان تأمین اجتماعی

روش جمع آوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز موضوع تحقیق از طریق بررسی استانداردها و روشهای حسابداری مربوط به صنعت بیمه بررسی مصوبات و مقررات و قوانین حاکم بر شرکتهای بیمه و بررسی صورتهای ملی آنها و همچنین مصاحبه با افراد متخصص در این زمینه بوده است .

روش تحقیق
روش استدلال در این تحقیق قیاسی بوده است . بررسی و مطالعه استانداردهای حسابداری مرجع حرفه ای دنیا در زمینه گزارشگری بیمه های عمومی و سپس مقایسه روشهای موجود و متداول در ایران و تعیین نقاط ضعف و قوت بر پایه روش قیاسی بوده است .

موضوع 3 – عنوان : حسابداری بیمه های عمر در ایران
محقق : خانم فرزانه نصیر زاده
سال دفاع : دی ماه 1371 – دانشگاه تهران – دانشکده مدیریت

فرضیه :
صورتهای مالی شرکتهای بیمه عمر در ایران مطابق با استانداردهای حسابداری مربوط تهیه نمی شود .

محدوده و قلمرو تحقیق:
1- بررسی تئوریکی حسابداری بیمه عمر
2- بررسی وضعیت حسابداری بیمه در ایران
3- مطالعه تطبیقی بین حسابداری بیمه عمر در ایران و آمریکا و کانادا

قلمرو مکانی
این تحقیق پیرامون نحوه حسابداری بیمه عمر در ایران می باشد و از آنجائی که در ماده 1 قانون اداره شرکتهای بیمه بیان شده شرکتهای بیمه ایران ، آسیا ، البرز و دانا بصورت سهامی اداره می شوند و مجاز به انجام انواع عملیات بیمه ای در بخشهای دولتی ، تعاونی و خصوصی می باشند و با عنایت به این مطلب که بیمه ایران ، بزرگترین شرکت بیمه در ایران می باشد و از نظر حجم و قدرت فعالیت در زمینه بیمه عمر نسبت به سایر شرکتهای بیمه تقدم دارد بیمه ایران و بیمه دانا که صرفاً در زمینه بیمه اشخاص به فعالیت می پردازد به عنوان قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است.

روش تحقیق :
این تحقیق از دو بخش تئوری و عملی تشکیل شده است . در بخش اول آن که جنبه تئوری دارد از کتابها و منابع فارسی و خارجی و آئین نامه ها و مقررات شورای عالی بیمه استفاده شده است .
بخش دوم جنبه عملی دارد و به بررسی وضعیت حسابداری شرکتهای بیمه عمر در ایران می پردازد و در واقع بررسی مطالب کلی بخش اول در ایران می باشد که شامل انجام مصاحبه با صاحبنظران و کارشناسان مالی شرکتهای بیمه و بررسی سیستم حسابداری بیمه عمر در ایران می باشد . در انجام مصاحبه سعی شده است با کارشناسان و مسئولین امر که سالها در امور بیمه عمر اشتغال داشته و دارای تجارب مطمئن می باشند تماس گرفته شود تا با تصحیح و تکمیل اطلاعات بدست آمده بوسیله منابع معین نتایج صحیح و قابل اطمینانی بدست آید .

خلاصه پیشنهادات :
1- محاسبه هزنیه های مشارکت در منافع و سایر برآوردهائی که در بیمه مورد استفاده قرار می گیرد برای بیمه های عمر ضروری می باشد .
2- باید از جداول مرگ و میر مربوط به کشور ایران برای محاسبه ذخایر ریاضی استفاده نمود و تعرفه ها و نرخهای بیمه مورد تجدید نظر قرا رگیرد .
3- از آنجائی که یکی از اهداف اصلی صنعت بیمه هدایت کردن انبوه سرمایه است که از جمع آوری حق بیمه ها بوجود می آید پیشنهاد می شود که در ترکیب مجموعه سرمایه گذاری های مؤسسه ، مدت، میزان ریسک نقد شوندگی و بازدهی مد نظر قرار گیرد و از هر گونه افراط و تفریط در تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری خود داری شود و ترکیب مجموعه سرمایه گذای ها با توجه به هدف های دراز مدت شرکت تعیین شود و از تمرکز رقم عمده ای از سرمایه در یک رشته خود دارری گردد .

نتیجه گیری :
ایجاد ترکیبی از انواع سرمایه گذاری ها که هم بتواند در مقابل تورم ارزش سرمایه را حفظ کند و هم سود معقولی را عاید نموده و جریان صحیحی را نیز برای نقدینگی برقرار کند مد نظر است .

موضوع شماره 4:
مقاله ای با عنوان تحلیلی بر استاندارد حسابداری شماره 28 (فعالیتهای بیمه عمومی) در مجله حسابدار شماره 171 اردیبهشت 85 ارائه شده است که توسط عباس هشی عضو شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران و داریوش حسن زاده کارشناس ارشد حسابداری دانشگاه شهید بهشتی نوشته شده است . این مقاله در پاسخ به فراخوان سازمان حسابرسی جهت نظر خواهی و اخذ پیشنهادات به تحلیل استاندارد و ارائه نظرات و پیشنهاداتی در این زمینه می پردازد . این مقاله در هر کدام از موارد زیر ابتدا بر حسب مورد به مفاد استاندارد در این باره اشاره نموده و سپس بادیدی انتقادی به ارائه نظرات و پیشنهاداتی اقدام نموده است و مواردی را که از نظر نویسندگان در استاندارد نادیده گرفته شده و یا بطور کامل به آن پرداخته نشده است را ذکر می نماید . موارد مورد بحث عبارتند از :
1- ضرورت تدوین استاندارد حسابداری فعالیتهای بیمه
2- دامنه کاربرد استاندارد
3- وجه تمایز بین حسابداری در صنعت بیمه با حسابداری در صنایع دیگر
4- شناخت درآمد حق بیمه
5- حق بیمه عاید نشده
6- مخارج تحصیل ( فروش یا صدور بیمه نامه)
7- خسارت : الف : تلقی مبالغ دریافتی از بیمه گر اتکایی بابت خسارت به عنوان در آمد ، ب : سایر موضوعات
8- ذخیره تکمیلی
9- حق بیمه های اتکایی و موضوعات آن ، الف : بند 33 استاندارد ، ب : بند 35 استاندارد
10- موارد افشاء
11- استانداردهای بین المللی حسابداری
12- از منظر قوانین
13- اثرات مالی
14- سایر پیشنهادها : 1- اتکایی واگذاری صد در صد 2- مواردی که جریان نقدی عایدی نباشد