فهرست

عنوان صفحه

مقدمه................................................................................................................................................................... 1

ترکیبات جو........................................................................................................................................................ 1

ارتفاع و ساختار جو.......................................................................................................................................... 2

تاثیر فعالیت های انسان بر وضعیت جو...................................................................................................... 5

آلاینده های گازی شکل.................................................................................................................................. 5

آئروسلها............................................................................................................................................................... 8

آیا هوا با کمبود اکسیژن مواجه خواهد شد؟............................................................................................. 9

آیا دمای کره زمین افزایش خواهد یافت.................................................................................................... 9

آلودگی هوا.......................................................................................................................................................... 11

هوای غیر آلوده.................................................................................................................................................. 11

منشاء و ماهیت آلاینده های هوا................................................................................................................... 14

هوای آلوده.......................................................................................................................................................... 14

آلودگی هوا.......................................................................................................................................................... 15

کربن منوکسید.................................................................................................................................................. 16

اهمیت co ناشی از فعالیت های انسان...................................................................................................... 18

شیمی تشکیل co............................................................................................................................................ 19

غلظت و توزیع co........................................................................................................................................... 21

اثرات co روی انسان....................................................................................................................................... 22

اکسید های نیتروژن......................................................................................................................................... 23

منابع اکسید های نیتروژن.............................................................................................................................. 24

اکسید های نیتروژن به عنوان آلوده کننده ها.......................................................................................... 26

شیمی تشکیل NO_{X..........................................................................................................................................................................................................} 26

چرخه نوری NO₂........................................................................................................................................... 29

اثرات NO_X....................................................................................................................................................... 30

کنترل آلودگی NO_X...................................................................................................................................... 31

اندازه گیری NO_X........................................................................................................................................... 34

هیدروکربن ها و اکسیدان های فتو شیمیایی........................................................................................... 34

هیدروکربن ها.................................................................................................................................................... 35

منابع هیدروکربن ها......................................................................................................................................... 38

تشکیل اکسیدانهای فتوشیمیایی.................................................................................................................. 40

غلظت هیدروکربن ها و اکسیدان ها فتوشیمیایی.................................................................................... 42

اکسیدهای سولفور............................................................................................................................................ 46

منابع سولفور اکسیدها..................................................................................................................................... 46

شیمی تشکیل so_X......................................................................................................................................... 49

ذرات معلق.......................................................................................................................................................... 51

ترکیب شیمیایی ذرات معلق......................................................................................................................... 54

اثرات ذرات معلق بر روی مقدار کل اشعه خورشیدی........................................................................... 58

کنترل انتشار ذرات معلق............................................................................................................................... 59

ذرات معلق آلی................................................................................................................................................. 62

آلاینده های معدنی مختلف........................................................................................................................... 63

بوها........................................................................................................................................................................ 66

تاثیر روی انسانها............................................................................................................................................... 67

تاثیر روی حیوانات............................................................................................................................................ 72

ثمر بخشی درختان در تقلیل میزان سرب................................................................................................. 77

اثر درختان روی سایر عوامل آلاینده........................................................................................................... 78

آلودگی هوا بوسیله ایروسل ها....................................................................................................................... 79

استفاده از گیاهان به عنوان بیواندیکاتور..................................................................................................... 83

اثر آلاینده های شیمیایی هوا روی گیاه..................................................................................................... 89

آلاینده های هوا................................................................................................................................................. 91

علائم قابل رویت............................................................................................................................................... 95

تیپ های کلی صدمات.................................................................................................................................... 99

مرگ سلول ها و نکروتیک شدن برگها...................................................................................................... 100

کلروز و سایر تغییر رنگها100

رشد غیرطبیعی گیاهان102

شناخت اثرات مواد آلاینده103

اثرات غیر قابل رویت105

1-رشد محصول105

2- اثرات الاینده ها بر روی پروسه های بیوشیمیائی و فیزیولوژیکی107

بازدهی محصول111

اثرات آلاینده های هوا روی جمعیت های گیاهی وجوامع112

بخش ترجمه114

مقدمه:

ترکیبات جو

هوا مخلوطی از گازهای مختلف است. گرچه جو زمین ظاهراً به دلیل ماهیت گازی شکل خود بی وزن به نظر می رسد، اما دارای جرمی به مقدار 10¹⁴×6/5 تن می باشد. به استثنای بخار آب، نسبت اختلاط گازهای تشکیل دهنده هوا تا ارتفاع 60 کیلومتری نسبتاً ثابت است. حدود 99 درصد حجم هوای زمین را دو گاز ازت و اکسیژن تشکیل می دهد که ازت با 78 درصد، پیکره اصلی جو زمین است، بعد از آن اکسیژن قرار دارد، و سایر گازها فقط یک درصد را شامل می شوندو جدول گازهای تشکیل دهنده جو را در یک هوای خشک (بدون بخار آب و آلاینده ها) به صورتهای حجمی و جرمی نشان می دهد که معمولاً تقسیم بندی حجمی آن متداولتر است. اگر سهم بخار آب موجود در جو را نیز در این تقسیم بندی دخالت دهیم، این نسبتها ثابت نخواهد بود زیرا دمای طبقات پایین جو همیشه در حال تغییر است و با رسیدن دما به نقطه میعان و تبدیل بخار به مایع، درصد حجمی بخارآب در جو تغییر خواهد کرد. گرچه وزن مولکولی بخار آب از وزن سایر عناصر تشکیل دهنده جو کمتر است، با این وجود بخار آب عمده در لایه های پایین جو متمرکز می باشد. بیشترین مقدار بخار آب در لایه مجاور سطح زمین است و با افزایش ارتفاع، به سرعت از میزان آن کاسته می شود. وجود بخار آب در نزدیکی سطح زمین: اولاً به دلیل وجود اقیانوسهاست که منبع اصلی تأمین آن است؛ و ثانیاً سرد بودن لایه های فوقانی جو که مانع از نفوذ بخار آب می شوند.

جالب است بدانیم که مقدار دی اکسید کربن موجود در جو زمین در طول قرن گذشته افزایش پیدا کرده است. بخشی از این افزایش به دلیل مصرف زیاد سوختهای فسیلی است که نتیجه آن آزاد شدن گاز CO₂ است.

علاوه بر ترکیبات دائمی جو که اشاره شد، جو زمین حاوی مواد معلق گوناگون مانند ذرات نمک، گرد و غبار و قطرات بسیار کوچک آب نیز می باشد که نباید آنها را جزء ترکیبات گازی جو به حساب آورد. اما نقش این مواد، بخصوص قطرات کوچک آب را نیز نمی توان نایده گرفت.

جدول1 – ترکیبات حجمی و جرمی هوای خشک

ارتفاع و ساختار جو

جو زمین، پوشش عظیم گازی شکل است که اطراف کره زمین قرار گرفته و حتی در سطح آن نیز نفوذ نموده است. هر مقدار از سطح زمین دور شویم از غلظت هوا کاسته می شود. بطوری که غلظت هوا در لایه های انتهایی آنقدر کم می شود که بالاخره بطور غیر محسوسی با جو خورشید در هم می آمیزد. در ابتدا کاهش غلظت هوا بسیار سریع است بطوری که 50 درصد جرم هوا در ارتفاع کمتر از 5/5کیلومتری سطح زمین قرار دارد و نیمی از آنچه باقی می ماند نیز در 5/5 کیلومتر دوم متمرکز است. به عبارت دیگر سه چهارم جرم هوا در ارتفاع کمتر از 11 کیلومتری سطح زمین پراکنده است. افزایش غلظت هوا در نزدیک سطح زمین یکی به دلیل جاذبه و دیگری فشاروارده از سطوح بالاتر جو است.