تحقیق در مورد معماری کشور مصر

مقدمه:
طی سالیان درازی که از ساختمان هرم بزرگ گیزا می گذرد، این بنای باشکوه بارها و بارها مورد بازدید بزرگان، زورمندان تاریخ، اعم از خلفا، پادشاهان، فرمانروایان و سرداران قرار گرفته است. در این راستا برخی با صدور فرمان تخریب و نابودی هرم و پاره ای نیز همراه با احساس شگفتی و ستایش بوده است.
یادآوری می شود که علی رغم کوششهای فراوانی که تاریخ نویسان، پژوهشگران و مصرشناسان بعمل اورده اند، پیشینة تمدن و فرهنگ مصر باستان نیز تاکنون روشن نشده است.
تاریخ نویسان متعصب و تندروی مصری بر پایة گفته های کاهنین مبدأ تاریخ این کشور باستانی را همزمان با آغاز فرمانروائی سلسله خدایان به سال
554/30 ق.م دانسته اند. این در حالی است که تاریخ نویسان بی طرف شروع تمدن و فرهنگ این کشور را سال 5619 ق.م با آغاز فرمانروایی منس و تشکیل نخستین سلسله از فراعنه می دانند. از این رو نگارنده نیز در این نوشتار میانگین تاریخهای یاد شده را که از سوی اکثر تاریخ نویسان و مصرشناسان پرآوازه پذیرفته شده است، برگزیده و سال 4800 ق.م را تاریخ آغاز عملیات ساختمانی هرم گیزا قرار داده است.
کشور باستانی مصر یا به گفته ای گهواره تمدن جهان میان 23 تا 32 درجه عرض جغرافیایی شمالی و 25 تا 35 درجه طول جغرافیای شرقی قرار دارد (شکل 1).
این کشور به طول تقریبی 1500 کیلومتر از شمال به دریای مدیترانه، از جنوب به کشور سودان، از باختر به کشور لیبی و از خاور به دریای سرخ راه دارد. از گستره 990 هزار کیلومتر مربعی که در بر دارد، تنها 250/31 کیلومتر مربع یا نزدیک به 3 درصد آن قابل کشاورزی و 500/32 کیلومتر آن قابل سکونت است.
از آنجا که بیشترین بخش از خاک کشور مصر را بیابانهای سوزان و بی آب و علف تشکیل داده، تنها کرانه های رود نیل و بویژه دلتای آن بهترین وموقعیت برای کشاورزی و سکونت در مصر و بخضی از قاره آفریقا را دارا می باشد (شکل 2).
با درنظر گرفتن این موقعیت جغرافیایی استثنایی، مصر مناسبترین منطقه برای مهاجرت اقوام گوناگون از کشورهای همسایه بوده است.
جمعیت این کشئر هم اکنون نزدیک به 60 میلیون نفر می رسد و پایتخت آن شهر قاهره است. این شهر در مصر باستان به نام هایاپولیس نامیده یم شده است و ویرانه های آن نیز در نزدیکی شهر قاهره مشاهده یم شود.
یادآوری می شود که فرمانروایان سلسله نوزدهم فراعنه پایتخت خود را به شهر تانیس در شمال شرقی دلتای نیل جابجا نمودند، ولی پس از تسلط اعراب به مصر و به دستور عمر خلیفه مسلمانان، پایتخت مصر بار دیگر به شهر قاهره که از مرکزیت بیشتری برخوردار بود انتقال یافت.
رود نیل با ویژگیهای استثنائی خود پس از سرچشمه گرفتن از مناطق استوائی و گذشتن از کشورهای مجاور به طول تقریبی 1000 کیلومتر در خاک مصر جریان دارد (شکل 3).
سطح آب نیل که یکی از طولانی ترین رودهای جهان بشمار می رود، با طغیان سالیانه خود که از اواسط خردادماه آغازب و تا پایان آذر ادامه دارد، نزدیک به 9 متر بالا آمده و مواد رسوبی و حاصلخیز را همراه با جریان خود به کرانه ها و بویژه دلتای آن حمل و شش تا ده هزار کیلومتر از هر سو کرانه ها را جهت کشاورزی آماده می نماید.
وزش بادی که در کشور مصر به مدت سال از شمال به جنوب ادامه دارد، جابجایی اهالی و حمل و نقل فرآورده های کشاورزی را از راه رود نیل آسان می نماید.
مهمترین فرآورده های کشاورزی مصر عبارتند از گندم، جو، حبوبات، کنف و پنبه که صادرات کشور رتا در بر می گیرد. شایان گفتن است که مصریان شاید نخستین قومی باشند که پنبه را شناخته و آن را برای پوشش و لباس بکار برده اند (شکل 4).
فرآورده های کشاورزی و کانی در مصر باستان بازار تمامی کشورهای کرانه دریای مدیترانه را به دست گرفته و با نظام رایج داد و ستد به گونه پایاپای این فرآورده ها در برابر طلا و عاج معامله می شده اند.
هرم بزرگ گیزا از زبان تاریخ نویسان و بازدیدمنندگان
هرم بزرگ گیزا از زبان تاریخ نویسان مغرب زمین
اهرام سه گانه و بویژه هرم بزرگ که در جهان به نام یکی از عجائب هفتگانه نامیده شده است، پس از پایان ساختمان که متأسفانه از تاریخ دقیق آن آگاهی در دست نیست، بارها و بارها مورد تخریب افراد و گروههای گوناگون قرار گرفته و دیگر بار به فرمان فراعنه و بزرگ مردان تاریخ مصر بهسازی و نوسازی گشته است.
در روند این فراز و نشیب ها، برای آخرین بار پس از 2000 سال در سلسله نوزدهم فراعنه، به فرمان رامسس دوم فرعون دانشمند و هنرپرور، هرم مورد بهسازی بنیادین قرار گرفت، بخشهایی از این ساختمان شگفت انگیز که گمان می رفت برای همیشه باید از دیدی همگان پنهان بماند، برابر طرح اولیه ساختمان که کاهنین مورد اعتماد به دست آمده بود، مهر و موم گشت و بدین سان ورود و بازدید از هرم ممنوع گردید. با روی کار آمدن سلسله بیست و هفتم یا سلسله فراعنه ایرانی هرم بار دیگر بازگشائی و بازدید از آن برای همگان آزاد اعلام شد.
هرودت نخستین تاریخ نویسی می باشد که هنگام عزیمت به ایران به دعوت خشایارشاه در سال 420 ق.م از مصر و اهرام بازدید نموده است. پس از بازدید هرودت از مصر، تاریخ نویسان پرآوزاة جهانی گزارشهای گوناگونی در بارة اهرام منتشر نموده اند، ولی متأسفانه در این راستا کمتر گزارشهای مستندی که بر پایه برگردان حروف هیروگلیف استوار باشد مشاهده می شوند.
در این نوشتار کوشش بعمل آمده است که تا حد امکان سخنان و دیدگاههای نویسندگان و تاریخ نویسانی را که به برگردان حروف هیروگلیف دسترسی داشته اند گردآوری و چکیدهای از آنها را در اختیار خوانندگان گرامی فرار دهیم.
هرودت که شاید بتواذن به گفته هایش در مقایسه با سخنان دیگر تاریخ نویسان در سده های پیش از میلاد بهای بیشتری داد، در پاسخ به این پرسش که چرا جسد فرعون در نخستین طبقه از واحد پنج اشکوبه ای که به نام وی نامگذاری شده یافت نگردیده است می گوید:
مصریان بر این باور بودند که روح پس از مدت زمان بسیار کوتاهی دیگر بار به کالبد حلول خواهد نمود. از این رو جسد فرعون را نخست به صورت امانت در نخستین طبقه قرار دادندذ، تا در فرصتی مناسب به منزلگاه همیشگی خود که سردابی در ژرفای 10/58 متری از کف هرم می باشد جابجا نمایند. آنان با تدابیری که اندیشیده بودند می توانستند هنگام نیاز این سرداب را به وسیلة کانالی که به رود نیل پیوند داشت از آب پر نموده و بدین سان جسد را از دستبرد و تاراج یغماگران برهانند.
از آنجا که هرودت برای نخستین بار از احتمال وجود این سرداب سخن گفته و محل ورود به سرداب نیز تا کنون کشف نشده است، سرداب یاد شده به نام سرداب فرضی هردوت نامیده شده است.

گوشه ای از تاریخ شکل گیری تهران قدیم

مقدمه
گاهی دانش آموزان ودوستان درمورد تهران قدیم سوالاتی می کنند که یا تحقیق وتامل می توان به سوالات آنها کامل تر پاسخ داد لذا اینکه تهران چگونه ازدیلمی کوچک ومردمانی اندک با خانه های زیرزمینی تبدیل به شهری بی سروبن شده با آسمان خراش ها وبرج های بلند ومیلیون ها نفرمردمی که ازبام تا شام درتلاش هستند ؟
وقتی به دنبال جواب سوالات به کتاب مراجعه کنیم می بینیم که برای پاسخ به این سوالات کتاب های فراوانی دررابطه با تهران قدیم ازبنا های تاریخی ونحوه شکل گیری آن تا خصوصیات اقلیمی وسیاسی واقتصادی و.... به دست نویسندگان بزرگ ایرانی وخارجی به رشته تحریر درآمده است . واکنون این تحقیق مختصر وفشرده شاید بتواند درمورد چگونگی شکل گیری تهران ومجموعه ای ازبناها واماکن متبرکه وقدیمی این شهر بزرگ پاسخگو باشد . انشا ءا....
معنی تهران
درریشه شناسی عامیانه نام واژه تهران را به دوبخش ته + ران تجزیه کرده اند وآن را به معنی فردی که حیوانات یا افراد دیگر راپیش می راند ویا دراعماق ( زیرزمین ) خانه داشته اند البته این معنی نیز برپایه نوشته های یاقوت حموی درمعجم البلدان وزکریا قزویشی درآثار البلاد واخیار العباد است که می گویند :
« تهرانی ها درخانه های زیرزمینی زندگی می کنند »
ازسوی دیگر برخی ازپژوهشگران دو واژه تهران وشمیران را برابر هم گذاشته اند وتهران را مکان مسطح یاد ازمشت وشمیران را مکان که حد آن برکه یا مخزن آب وجود دارد معنا کرده اند به این ترتیب که ( شمی ) به معنی مکان آبدار و(به ) به معنی مکان مسطح یا دشت یا (ران ) پیوند مکانی ترکیب شده اندو دو واژه شمیران وتهران را ساخته اند برینلو که شمی یا نه با پسوند ران ترکیب می شود .
احمد کسروی نیز تهران را جایگاه گرم وشمیران را جایگاه سرد معنا کرده است یا اینهمه تاکنون این نظرجامعیت وقطعیت نهایی یافته وپاره ای ازصاحب نظران با آن موافق نیستند به سخن دیگرتا امروز معنای علمی ودقیق کلمه تهران کد مورد تایید همه پژوهندگان مشخص نشده است .
سقوط ری ورونق تهران
شهرری پیش ازیورش مغول نیز کما بیش رو به و ایرانی داشت زیرا بنا برشواهد تاریخی جنگ های مداوم میان گروههای مذهبی ری خود درویرانی این شهردخیل بوده است .
زکریا قزونی می گوید : دراهل ری بعضی شافعیه اند وبعضی حنفیه ... وتعصب بین الرفین بسیار است .
تا آنکه اکثر اوقات به کارزار می انجامد وهمه وقت ظفر شافعیه را باشد با وجود قلت انها وغالب عادات براهل ری قتل وسقک است .
پس ازمغولان ری ویرانه با یورش تاتار به سردگردگی تیمورلنگ مواجه شد وآنچه که برجای مانده بود نابود شد وشهر یکسره تبدیل به ویرانه گردید ازاین رو شاید بتوان چنین گفت که جمع کثیری ازمردم ری به دیه تهران گریختند ودرآنجا سکونت گزیدند وهمین باعث اعتبار شد واین آبادی را ازصورت دیلمی کوچک درآورد .
شاه تهماسب عامل شهرت تهران
پس ازویرانی کامل ری براعتبار وتوسعه تهران افزوده شد واین آبادی ازصورت دیلمی کوچک بیرون آمد وشمار بسیاری ازمردمان ساکن ری به تهران کوچ کردند ولی شهرت واقعی تهران مربوط به صد سال پس ازتیمور لنگ یعنی دوره شاه تهماسب صفوی پسر شاه اسماعیل دومین پادشاه سلسله صفویه است .

فهرست مطالب:
1- معنی تهران
2- سقطوری ورونق تهران
3- شاه طهماسب عامل شهرت تهران
4- حدومرز تهران با برج وبارو
5- چهاردروازه تهران
6- تهران پایتخت می شود
7- علل انتخاب تهران به عنوان پایتخت
8- مدارس قدیمی تهران تا پایان دوره محمد علی شاه قاجار
9- مدارسی که درعهد قاجار وپیش ازناصر الدین شاه ساخته شد .
10- بقاع متبرکه وامامزاده ها ده تهران قدیم .
11- بقعه سید اسماعیل (ع)
12- بقه سید امام زاده یحیی (ع)
13- بقعه امام زاده زید (ع)
14- بقعه سید ناصر الدین (سید سفرالدین )
15- بقعه سید ولی
16- بقعه امامزاده سید اسحاق
17- امامزاده ابراهیم
18- بقعه چهل تن
19- زیارتگاه پیر عطار
20- بقعه کوچک هفت دختران
21- بناهای معروف دوره ناصری پس ازتوسعه شهر تهران
22- ساختمان شمسی العماره
23- ساعت شمس العماره
24- باغ ایخلخانی
25- باغ فردوس
26- عشرت آباد
27- ارغونیه یا داودیه
28- الهیه ، خور آذین ، خلازیر
29- حمام های تهران
30- گورستان های تهران
31- نتیجه گیری

طراحی مصلا و مسجد به سبک ایرانی اسلامی

فصل اول
الگوی برنامه ریزی
دیدگاه کلی در رابطه با طراحی مصلا:
مصلا باید بعنوان یک نشانه مهم در شهر بنحوی انتخاب شود که دید مناسبی از نقاط مختلف شهر به آن وجود داشته باشد. در گذشته نماد کالبدی مسجد از دور، دو عنصر گنبد و منار بود. گنبد معمولا در برابر محراب قرار می گرفت تاکیدی بود بر قداست این مکان و با ایجاد فضایی مناسب در شبستان، شرایط تقویت حضور قلب را بوجود می آورد. منار بعنوان عنصری برای پیام رسانی در جهت رشد و تعالی جامعه عملکرد مطلوبی داشت. امروزه می توان با استفاده از فناوری مصالح جدید، امکانات مختلف نورپردازی، رنگها و روشهای جدید اطلاع رسانی به اهداف یاد شده دست یافت. با وجود این، از این دو عنصر بعنوان نشانه یا سمبل استفاده نمود و موقعیت مسجد را در شهر مورد تاکید قرار داد.
دسترسی به مصلا با توجه به محدوده عملکرد آن دارای اهمیت بسیار است. دسترسی به شکلهای مختلف آن شامل حرکت پیاده و نیز سواره با وسیله شخص یا عمومی باید در شرایط مطلوب و دلپذیر وجود داشته باشد.
طراحی معماری مصلا: طراحی معماری مصلا می بایست بر اساس عقل، احساس و اشراق و با برقراری تعادل و تعامل میان سه عنصر فضا و بنا و انسان، با هدف تاثیرگذاری برهان و روان انسانها و با تکیه بر اصول اساسی طراحی معماری، شامل تناسبات و ابعاد انسانی، نظم، زیبایی و مقیاس انجام شود. نوآوری در زمینه طراحی مصلا باید با استفاده از اصول اساسی حاکم بر طرح مساجد انجام گرفته، حافظ ارزشهای گذشته باشد. مفاهیم و ارزشهای انسانی متعلق به خطرات انسان هستند و محدود به زمان و مکان نیستند. این مفاهیم در آینده بیش از امروز باید تقویت شود و مورد تاکید قرار گیرد. در مقابل ویژگیهای ساختاری مصلا تابع شرایط زمان و مکان و مشمول خلاقیت و نوآوری اند. اما این وابستگی نسبی است و از کلی ترین و مجردترین آن شروع می شود تا به ابعاد و عناصری از کالبد می رسد که کاملا وابسته به شرایط زمان و مکانند، مانند مواد و مصالح، فناوری و ز مان، شرایط اقلیمی و اقتصادی و ... که باید در طراحی مورد توجه قرار گیرد.
بهره گیری از عناصری مانند آب و نور در فضای بیرون و فضاهای داخلی چه بعنوان نشانه و برای تاکید بر ساختمان مصلا و چه با هدف تاثیر آن بر روان انسان، دارای اهمیت بسیار است. در تفکر ا سلامی، نور نشانه و تجلی خدا، پیامبر اکرم (ص)، قرآن کریم، ایمان و هدایت، علم و بینایی است. استفاده از این دو با توجه به پیشرفت فناوری و امکانات بسیار طراحی می تواند جاذبه بسیاری در مصلا ایجاد کرده، فضای لازم برای تقویت حضور قلب در فضاهای داخلی مصلا را بوجود آورد.
طراحی ورودی اگر به نحوی صورت گیرد که علاوه بر جاذبه بسیار، فضایی تعریف شده را تشکیل دهد و محلهایی برای نشستن داشته باشد، توقف افراد و برقراری ارتباط میان آنها را تسهیل می کند.
ایجاد حریم و عرصه های متعدد میان فضای بیرونی و درونی، ارتباط میان این دو قلمرو را تقویت می کند. اگرچه فضای بیرون، فضای تحرک تنوع و تغییر است، فضای درون باید فضای تامل و توجه و تذکر و حضور قلب باشد. اگر میان فضای بیرون و فضای داخل، فضایی میانی ایجاد شود تا محل مکث و حضور موقت افراد باشد، ارتباط فضای «درون» و «بیرون» تقویت می شود.
امکان دید به فعالیت، محرکی برای انجام دادن آن است. روشهای زیاد برای ایجاد ارتباط (دیداری و شنیداری) وجود دارد. برخی از آنها را می توان به ترتیب زیر نام برد:
الف) استفاده از سطوح شفاف مانند شیشه.
ب) ایجاد گشودگی، دیواری که کاملا باز است، ارتباطی ارزشمندتر (ارتباط رودرور) ایجاد می کند. در چنین حالتی، شنیدن سر و صدای آنچه در درون می گذرد امکان پذیر است. صحبت کردن و حتی وارد شدن آسان تر است.
ج- فعالیت در پیاده رو نیز جریان داشته باشد و مردمی که از پیاده رو عبور می کنند از میان فعالیت بگذرند. در هر یک از حالات یاد شده فعالیت درون فضا باید به نحوی آشکار شود که رهگذران را به درون دعوت کند. در طراحی مصلا می توان با استفاده از هر یک از حالات یاد شده ارتباط درون و بیرون را تقویت کرد.