مجرم و مسئولیتهای جزایی در شرایط عادی: در شرایط عادی وقتی کسی مرتکب جرمی می شود اعم از اینکه به تنهایی عمل مجرمانه را انجام می دهد یا با همکاری دیگران هم خود دارای مسئولیت جزایی است و هم همکاری کنندگان با او مسئولند.

1- قسمت اول: با شرکت و همکاری در ارتکاب جرم

2- قسمت دوم : مسیر فعل مجرمانه

1- شرکت در جرم: شریک در جرم کسی است که با فرد یا افراد دیگری در انجام مادی یا ترک عمل شخصی که قانون آن را مستلزم مجازات می داند با قصد مجرمانه منجر با همکاران خود دخالت می کند.شرایطی که برای حصول شرکت در جرم باید مورد توجه قرار گیرد: الف) ماهیت جرم ارتکابی ب) علم و اطلاع از جرم ج) انجام عملیات اجرایی

2- معاونت در جرم: گاه مجرم بدون شرکت در عملیات اجرایی جرم با دیگران در ارتکاب جرم از طرق مختلف همکاری می کند.

قانون مجازات اسلامی: روشن است که قانون ایران معاونت را به عنوان جرم مستقل نپذیرفته واز تئوری مجرمیت عاریه ای استفاده کرده است.

عناصر جرم معاونت: 1- عنصر قانونی معاونت: عمل معاون کاملاً وابسته به جرمی است که مباشرانجام می دهد. 2- عنصر مادی معاونت: تحریک، ترغیب، تهدید، تطمیع، دسیسه و فریب و نیرنگ، تهیه وسایل ارتکاب جرم، تسهیل وقوع جرم3- عنصر روانی جرم معاونت: معاون باید عالماً و عامداً به مجرم اصلی یاری کرده باشد واین اعمال باید یا قبل یا در حین انجام آن باشد.

معاونت در جرایم غیر عمدی: دیوان رأی شماره 2764 مورخ 29/12/1316 اعلام داشته در جرایم غیر عمدی معاونت که همین قدر صدق میکند که با علم واطلاع به این که شخصی درکار مهارت ندارد یا آن کار برخلاف نظامات یا بی احتیاطی است وممکن است منجر به حادثه خطرناکی شود با آن شخص معاونت کند.

3- قسمت سوم: جرم تام

4- قسمت چهارم: اقدامات مجرمانه بی بهره

مسیر فعل مجرمانه :

1- قصدمجرمانه: به تنهایی جرم نیست. طی این مقدار از مسیر مجرمانه در قلمرو جرم در مفهوم قانونی آن نمی گنجد و مجازاتی برای قصد هرچند خطرناک وضد اجتماعی پیش بینی نمی کند.

2- عملیات مقدماتی: آن مقدار اعمالی که برای ارتکاب جرم در برخی از جرایم عمدی دیده میشود.

3- شروع به جرم: عبور از قصد مجرمانه وعملیات مقدماتی و ورود در مرحله اجرایی جرم را به نحوی که اعمال انجام شده متصل به جرم باشد شروع به آن جرم می گویند.

جرم تام : الف) تفکیک شروع اجرایی وعملیات مقدماتی: تفکیک آن بسیار دشوار است زیرا اگر اعمال مقدماتی را داخل در عنوان شروع اجرایی بگیریم قابل تفسیر خواهد بود.

1- ادراک عینی(بیرونی): شروع به جرم از نظر عملیات مادی مورد توجه قرار می گیرد.

2- ادراک ذهنی(روانی) یا درونی: شروع به اعمال مجرمانه را اصولاً واساساً توجه به حالت ذهنی بزهکار می داند.

3- ادراک عینی – ذهنی(مختلط): باید قصد غیرقابل برگشت مجرم را عینی کرده و نتیجه گرفت که اعمال انجام یا ضد تا چه حدمادی شده.

ب) قطع عمل به نحو غیر ارادی: اقدام به عمل مجرمانه که بوسیله شروع به جرم متظاهر می گردد و اگر با اراده فاعل قطع شود قابل مجازات نیست مگر به عنوان خاص دیگری.

و.............

عمل مجرمانه همواره ناشی از رفتار تنها یک نفر نمی‌باشد بلکه گاه با همکاری چند نفر ارتکاب می یابد این همکاری در برخی مواقع به شکل مستقیم و در واقع با ارتکاب جمعی عنصر مادی جرم صورت می گیرد، در حالی که در سایر موارد، اشخاصی به یک نفر که مباشر اصلی جرم است یاری و کمک می رسانند. در حقوق ایران همکاری در ارتکاب جرم به شکل «شرکت» یا«معاونت» پیش بینی شده است

فهرست مطالب

مقدمه۱

فصل اول – کلیات شرکت و معاونت در قتل عمد

مبحث اول – شرکت۳

گفتار اول – سابقه تاریخی شرکت در جرم۳

گفتار دوم – شرکت در قتل عمد۵

گفتار سوم – مجازات شرکت در قتل عمد۹

گفتار چهارم – انواع شرکت به اعتبار عناصر مادی و روانی۱۲

الف – انواع شرکت به اعتبار عنصر مادی ۱۲

۱- شرکت در فعل و شرکت در نتیجه۱۳

۲- شرکت سبب و مباشر یا چند سبب و چند مباشر۱۳

۳- شرکت فاعل و تارک فعل۱۴

ب – انواع شرکت به اعتبار عنصر روانی۱۴

۱- اجتماع عمد و شبه عمد۱۵

۲- اجتماع عمد و خطای محض۱۵

۳- اجتماع عمد ، شبه عمد و خطای محض۱۶

مبحث دوم – معاونت۱۸

گفتار اول : سابقه تاریخی معاونت در جرم۱۸

گفتار دوم : عنصر مادی۱۹

گفتار سوم: عنصر روانی۲۲

گفتار چهارم: مجازات معاونت در قتل عمد۲۳

فصل دوم – تجزیه و تحلیل آرا۲۶

مبحث اول – تحلیل شکلی۲۷

گفتار اول – بررسی مقررات «ق.آ.د.ک ۲۷

الف: تبصره ماده ۲۱۳ ق.آ.د.ک۲۷

ب: مواد ۲۳۲ و ۲۳۳ ق.آ.د.ک۲۸

ج: مواد ۲۶۰ و ۲۶۵ ق.آ.د.ک۳۰

گفتار دوم – نقد ادبی۳۲

مبحث دوم – تحلیل ماهوی۳۶

گفتار اول – بررسی ادله اثبات جرم و نظر قضایی قضات۳۶

الف – اقرار۳۶

ب – علم قاضی۳۸

گفتار دوم – بررسی مقررات «ق.م.ا. ۱۳۷۵ و ۴۲

الف – ماده ۲۳۱ ق.م.ا۴۳

ب – ماده ۲۳۲ ق.م.ا۴۵

ج – ماده ۲۰۵ ق.م.ا۴۵

د – ماده ۲۰۶ ق.م.ا۴۶

ه. – ماده ۲۰۷ ق.م.ا۴۷

ی – اصل ۳۷ ق.ا۴۹

گفتار سوم – دیدگاه فقهی در۵۰

الف – تعیین مجازات قتل عمد۵۱

ب – عدم احراز شرکت در قتل عمد۵۱

نتیجه گیری۵۳

پیشنهادات۵۵

منابع و مآخذ۵۷