پروژه کارآفرینی پرورش شترمرغ در 66 صفحه ورد قابل ویرایش

شرح فرایند و اطلاعات فنی مورد نیاز

تاریخچه :

مصریان باستان در 2000سال قبل شتر مرغ را برای کشیدن ارابه تربیت می کردند. آرسینو ملکه مصری بر شتر مرغ زین شده ای سوارمی شده است. گروههای شترمرغ گاهی اوقات در روم برای کشیدن ارابه ها در مسابقات مورد استفاده قرار می گرفتند. ژنرالهای رومی کلاه خودهای رزمی خود را با پرهای شترمرغ، به عنوان نشانه ای از رهبری (فرماندهی) می آراستند. همسران آنها خود را با پرهای شترمرغ به عنوان سلطنتی می آراستند و در کارهای روزمره سوار برشتر مرغ می شدند. پوسته تخم شتر مرغ در غارهای چین کشف شد که متعلق به 2500سال قبل است که توسط انسانها مورد استفاده واقع می شدند. شواهدی بدست آمده که پیشنهاد می کند که بوشمن های اولیه در افریقای جنوبی این پرندگان بزرگ را برای گوشت شکار می کردند. از پوسته های شتر مرغ به عنوان ظروف آب استفاده می کردند از آنها تخت های تزئینی می ساختند. نقاشی های قدیمی شتر مرغ، در معابد مصری کشف شدند بیانگر آن است که آنها تا حدی بوسیله مصریان اهلی شده بودند. شتر مرغ نشانه تِمی ، الهه مصری صداقت و عدالت بوده است. فراعنه و خانواده هایشان جزء طبقات برتری بودند که می توانستند دارای بادبزنهای ساخته شده از پر شتر مرغ باشند. روغن شتر مرغ توسط مصریان و رومیان باستان به عنوان ماده آرایشی و برای ماده ای جهت درمان درد و روماتیسم استفاده می شد. در دهه 1700 ماری آنتوانت پرهای شتر مرغ را به عنوان یک مد دلخواه زنان مجدداً معرفی نمود. آنچه اتفاق افتاد انفجاری در صنعت پر شتر مرغ بود که در طول قرن نوزدهم و نیز در قرن بیستم ادامه یافت. در دوره معاصر شتر مرغ، پس ازآنکه به واسطه شکار برای برداشت پرهای باشکوهش منقرض شده بودند، در اکثر مناطق قلمرو طبیعی است در وضعیت حفاظت شده جنوبی قرارداد. مزارع شترمرغ در حال حاضر به طور گسترده در سراسر دنیا راه اندازی می شوند. تولید پر، گوشت، روغن و تخم برای بازار جهانی آن می کنند.









آشنایی با صنعت پرورش شترمرغ

شترمرغ(struthio camelus ) بزرگترین پرنده زنده است که متعلق به خانواده ratite ها به معنای سینه پهنان می باشد. اعضای این خانواده بوسیله عدم قدرت پرواز‍،توانایی دویدن و فقدان جناق در استخوان سینه شان شناخته می شوند. این پرندگان بسیار مقاوم بوده و به آسانی می توانند با شرایط گوناگون اقلیمی سازگار شوند. آنها می توانند در چراگاه های فقیری که گاو و گوسفند قادر به رشد و زندگی نیستند،زنده بمانند.



تاریخچه پرورش شترمرغ

در حدود سال های 1860 تقاضای زیادی برای پر شترمرغ،منجر به اهلی کردن آن در آفریقای جنوبی شد . پس از اختراع دستگاه جوجه کشی مصنوعی ، در سال 1870 این حرفه تبدیل به حرفه ای بسیار سودآور گردید اما از سال 1914 به بعد،تقاضا برای پر کاهش یافت و در اواخر دهه 80،توجه به گوشت و پوست این پرنده باعث رونق مجدد این صنعت شد و تا به امروز این روند ادامه دارد.



انواع شترمرغ

شترمرغ آفریقای جنوبی (struthio camelus australis )-گردن آبی

شتر مرغ آفریقای شمالی (struthio camelus camelus )-گردن قرمز

شترمرغ آفریقای شرقی (struthio camelus massaicus )-گردن قرمز

شترمرغ سومالی (struthio camelus molibdophanes )-گردن آبی

شترمرغ آفریقایی اهلی شده (struthio camelus domesticus )-گردن سیاه



مورد اخیر نوع اهلی شده ای می باشد که از قرن گذشته در آفریقای جنوبی تولید شده است که نتیجه تلاقی بین زیرگونه های مختلف با انتخاب بهترین پر،بالاترین باروری و مقاوم ترین در حمل و نقل می باشد.مزایای هر یک از این گونه ها بدین شرح است:



گردن آبی:جوجه ها مقاوم تر با درصد قدرت زنده مانی بیشتر اما تولید تخم کمتر

گردن قرمز:قد بلندتر،تولید گوشت بیشتر،بلوغ دیرتر و تولید تخم کمتر

گردن سیاه(شترمرغ اهلی):مطیع تر،تولید تخم بالا اما جوجه ها ضعیف تر،جثه کوچکتر و تولید گوشت کمتر



محصولات شترمرغ

گوشت،پوست،پر و روغن

گوشت

گوشت شترمرغ،گوشت قرمز است . طعم، بافت و رنگ گوشت شترمرغ شبیه به گوشت گاو بوده اما میزان چربی،کالری و کلسترول آن کمتر است. به علاوه گوشت شترمرغ میزان بالایی از عناصر کم نیاز مانند روی و منیزیم را نیز داراست. این گوشت نیاز بدن به ویتامین PP(نیاسین) را تامین کرده و نسبت به سایر گوشت ها مقادیر بیشتری ویتامین های A ، C ، B1 و B2 دارد. همچنین میزان گوشت بدست آمده از هر شترمرغ نیز بسیار قابل توجه است. یک شترمرغ 12 ماهه با وزن زنده 100 کیلوگرم، لاشه ای با وزن 60 کیلوگرم تولید خواهد کرد. از این 60 کیلوگرم،21 کیلوگرم گوشت درجه یک (استیک و فیله) و 14 کیلو گرم گوشت درجه دو(گوشت لخم) و مابقی استخوان و چربی خواهد بود.این مقادیر بسته به سن،جنس و روشهای مدیریتی تغییر می کند.



سایر محصولات شترمرغ

روغن پوست شترمرغ در محصولات دارویی و آرایشی بکار می رود. این روغن غنی از اسیدهای چرب ضروری ?6و ?9 بوده که مرطوب کننده و حالت دهنده پوست می باشد.

از تخم های غیر بارور به صورت تزیین شده به عنوان زیر سیگاری،لامپ و یا تزیینات دکوری استفاده می شود.

تحقیقات نشان داده است که در آینده می توان از تاندون ها و قرنیه چشم شترمرغ برای پیوند زدن به انسان استفاده کرد.



مشخصات ظاهری شترمرغ

شترمرغ بزرگترین پرنده زنده است.متوسط ارتفاع آنها 5/2-1/ 2 متر و وزن آنها 160-100 کیلوگرم می باشد. بدن تخم مرغ شکل آنها از پرهای نرم پوشیده شده است. جوجه ها،چه نر و چه ماده،پرهای قهوه ای دارند. به تدریج نر ها که بالغ می شوند،پرهای بدنشان سیاه و پرهای بالشان ،سفید می شود. پرهای بدن ماده ها،خاکستری-قهوه ای و نوک پرهای بال آنها،قهوه ای یا سیاه می شود. شترمرغ ها گردنی بلند و بسیار انعطاف پذیر دارند که بوسیله آن قادرند روی زمین بچرند و در عین حال از برگ درختان تغذیه کنند. شترمرغ علاوه بر دید و شنوایی بسیار دقیق،می تواند در هنگام خطر با سرعتی بیش از 40 مایل در ساعت(64 کیلومتر در ساعت) بدود. این پرنده 70-60 سال عمر می کند.



تولیدمثل

یک شترمرغ خوب پس از 2 سال شروع به تخمگذاری می کند.اگرچه بسیاری از ماده ها این کار را از حدود 20-18 ماهگی آغاز می کنند و عمر تولیدی 35-30 ساله دارند. تولید تخم پارامتر متغیری است. یک شترمرغ می تواند 100-40 تخم در سال بگذارد.(به طور متوسط 60 تخم در سال)

تخمگذاری در اوایل بهار آغاز شده و تا پاییز ادامه دارد.

نکاتی در مورد تخم شترمرغ و جوجه کشی

تخم شترمرغ 1600 گرم وزن داشته و معادل 2 دوجین تخم مرغ است.

طول مدت جوجه کشی تخم 42 روز است.

ماده ها در طول روز و نرها شبها روی تخم می خوابند.

جوجه کشی به دو روش طبیعی و مصنوعی صورت می گیرد.

در جوجه کشی طبیعی،شترمرغ تخم هایش را در یک گودال کم عمق گذاشته و روی 15-12 تخم می نشیند.

در جوجه کشی مصنوعی،تخم ها باید روزی دوبار جمع آوری شده و در 70-60 درجه فارنهایت خنک شوند و در عرض 4-2 روز در دستگاه جوجه کشی قرار گیرند.



پرورش شترمرغ

3 روش برای پرورش شترمرغ متداول است:

- روش باز

- روش بسته

- روش نیمه باز



روش باز

در این روش به زمینی با وسعت حداقل 40 هکتار نیاز است که به این صورت شترمرغ ها تا حد امکان نزدیک به زیستگاه اصلی خود با حداقل دخالت بشر نگهداری شده و پرورش می یابند.مزیت اصلی این روش،کاهش قابل توجه هزینه نگهداری شترمرغ های بالغ به تعداد زیاد است.همچنین اگر به پرنده اجازه تفریخ تخم هایش داده شود،هزینه ای برای جوجه کشی صرف نمی شود.



روش بسته

در این روش به زمینی بین 1تا 100 هکتار نیاز است.همچنین می توان کنترل کاملی بر میزان تولید از طریق ثبت دقیق آمار تعداد تخم ها و جوجه داشت. از معایب این روش به هزینه بالای تهیه خوراک و حصارکشی می توان اشاره کرد.

طرح حاضر بر اساس این روش و در وسعت 100 هکتار تنظیم شده است.



روش نیمه باز

.میزان زمین مورد نیاز برای این روش محدوده ای متغیر از 60-1 هکتار متناسب با تعداد گله می باشد.پرندگان در چراگاه های نسبتا کوچک نگهداری می شوند. آنها مجاز به گردش آزادانه در محدوده ای معین می باشند و لذا بخشی از احتیاجات تغذیه ای شان از مرتع تامین می شود. خوراک تکمیلی نیز جهت اطمینان از تامین تمام احتیاجات تغذیه ای شترمرغ مورد نیاز است.

استفاده از این روش چند مزیت دارد که عبارتند از:

آسانی نسبی شناسایی شترمرغ های مولد بهتر و جمع آوری و حمل و نقل تخم ها ( برای جوجه کشی)

صرفه جویی در هزینه های خوراک و حصار کشی

آزادی شترمرغ ها در انتخاب جفت که نتیجه آن افزایش سازگاری بین آنهاست.





روغن شترمرغ

در 3000 سال قبل در فرهنگهای مصری، رومی و افریقایی از روغن شتر مرغ به عنوان یک ماده آرایشی و نیز برای درمان درد و روماتیسم استفاده می شد. مستندات تاریخی راجع به روغن شتر مرغ به زمانهای خیلی قدیم یعنی قرن اول پس از میلاد بر می گردند و به استفاده گسترده از روغن برای درمان زخم، سوختگیها، ناراحتی های پوستی، اگزما، خشکی پوست و مو و بسیاری موارد دیگر اشاره می کند و این رویه برای صدها سال ادامه یافت. پلینی فیلسوف رومی قرن اول پس از میلاد مطالب مبسوطی درباره فواید استفاده از روغن شتر مرغ نوشت. امروزه ما می دانیم که روغن شترمرغ حاوی اسیدهای چرب ضروری اُمگا 6 و اُمگا 9 است. اسیدهای چرب ضروری به حفظ سلامت غشاء های سلول کمک کرده، استفاده از مواد مغذی را بهبود می بخشد و متابولیسم سلولی را موجب شده و کنترل می کنند. آنها مواد خامی را که به کنترل فشار خون، لخته شدن آن، آماس، درجه حرارت بدن و سایر اعمال بدن کمک می کنند فراهم می نمایند. اُمگا 6 و اُمگا 9 هر دو مرطوب کننده و حالت دهنده پوست هستند.

روغن شتر مرغ وروغن امو از لحاظ خواص خیلی به هم شباهت دارند و نتایج مشابهی می دهند. روغن شتر مرغ برای تولید محصولات حفاظت کننده پوست، مو و لوسیون های برطرف کننده درد ایده آل است.



پیشنهاد ضوابط بهداشتی کشتارگاه شترمرغ

- در کشتار گاه باید دو بخش تمیز و آلوده از هم مجزا باشند و بایستی به گونه ای مدیریت شود که از هنگام ورودحیوان زنده به کشارگاه تا زمان خروج گوشت قابل مصرف برای انسان به شکل پیوسته باشد و نتوان این مسیر را معکوس ساخته ( مسیر یکطرفه ) و هرگز بین گوشت و حیوان زنده و یا گوشت وضایعات تداخلی پیش نیاید .



کشتار گاه باید حداقل شامل :

الف ) مکانی به حدکافی وسیع جهت پذیرش حیوانات و بازدید قبل از کشتار باشد که به سادگی تمیز شده وقابل ضدعفونی شده باشد

ب ).یک مکان کشتار به ابعادی که اعمال ذبح ، خونگیری و پرکنی هرکدام در محلی خاص قابل انجام باشد .

ارتباط بین مکان کشتار و محل ورود دام ( بند الف ) بایستی توسط یک درب که بطور خود کار بسته میشود برقرار گردد. دریچه بین این دو محل باید به قدری کوچک باشدکه فقط اجازه عبور به شترمرغ را بدهد . درحالتی که هدف پرکنی با تکنیک خشک است اینکار باید در یکمکان خاص انجام شود.



ج) مکان خالی محتویات درون شکم (evisceration) باید به ابعادی باشد که این اعمال را بتوان در محلی کاملا دور از پستهای کاری دیگر انجام داد یا انیکه توسط جداره ای از سایر بخشها جدا شود بشکلی که ار آلودگی گوشت جلوگیری گردد .هرگونه ارتباط بین این مکان و محل کشتار باید از طریق دربی با قابلیت بسته شدن خودکار صورت گیرد.



د) مکان صدور یا بسته بند

ه ) اطاقهای سردخانه به حد کافی وسیع جهت ذخیره سازی گوشتهای قابل مصرف و غیرقابل مصرف برای انسان با در بهای قابل قفل شدن

و) یک مکان برای جمع آوری پرها وسایر محصولات

ز) مکانی برای تمیز و ضدعفونی کردن صندوقها وگاریها

ح ) مکانی برا ی نگهداری مواد شوینده و ضد عفونی کننده ها و غیره

ط ) مکانی برای نگهداری چرم

ی ) مکانی جهت دفتر دامپزشکی که قابل بسته شدن با کلید باشد .

مکانهای تهیه ، بسته بندی و ذخیره گوشت و نیز مناطق و دالانهای حمل گوشت تازه بایستی دارای شرایط زیر باشند :

الف : کف آن غیر قابل نفوذ ، تمیز کردن آن ساده و غیر قبل پوسیدن باشد و آب به سادگی در آن قابل جریان باشد . این آب باید به شکلی تخلیه گردد که ایجاد بو نکرده و شرایط تخلیه این آب بهداشتی باشد .



ب : دیوارها باید صاف ، مقاوم ، غیر قابل نفود وقابل شستشو بوده ، به رنگ روشن و تا ارتفاع حداقل دو متر و یادست کم هم ارتفاع دخیره گوشت در سردخانه باشند . خط اتصال دیوار و کف باید گرد باشد .

ج : کلیه درها و پنجره ها باید ازجنس مواد تغییر ناپذیر بوده و اگر چوبی اند باید دارای پوشش صاف و نفوذ ناپذیر باشند .

د : مواد نفوذ ناپذیرو بی بو

ه : دارای تهویه کافی برای خروج بخار آب باشند

و : روشنایی کافی داشته و رنگ ها را تغییر ندهند

ز : سقف باید به سادگی قابل تمیز کردن باشد

- برای ضد عفونی کردن دستها و ظرفها با آب گرم باید به تعداد کافی دستشویی و ظرفشویی وجود داشته ونیز بایستی نزدیک پستهای کاری باشند. شیرها نباید بوسیله دست یا بازو باز شوند.

برای تمیز کردن دست آنها باید دارای آب جریان دار گرم و سرد ویا مخلوط با مواد ضدعفونی کننده باشند وجهت خشک کردن دستها باید دستگاههایی که با هوای گرم کار میکنند وجود داشته باشند.

ظرفشویی ها باید دارای آب گرم با دمای حداقل 82 درجه سانتیگراد باشند.

- مکانهای کشتارگاه باید دارای وضعیتی باشند که مانع دخول حشرات یا جوندگان یا حیوانات موذی شوند.

تمیز کردن تجهیزات و وسایل کار بایدآسان بوده و نسبت به مواد شیمیایی مقاوم باشند .

الف : این تجهیزات و وسایل نباید تاثیر شیمیایی برگوشت بگذارند .سطوح قابل تماس با گوشت باید صاف بوده و استفاده از چوب ممنوع است به جز در مکانهایی که فقط گوشت تازه بسته بندی شده بهداشتی وجود دارد .

ب : ظروف و تجهیزاتی که با گوشت در تماسند و ظروف استفاده شده برای گوشت باید نسبت به فرسایش مقاوم بوده و بهداشتی باشند.گوشت یا ظروف محتوی آن نباید با کف یا دیوار تماس مستقیم پیدا کنند .ٍ



ج: کارهای تخلیه و بارگیری باید در مکانهای ورودی انجام گیرند و وسایل بکار رفته مطابق با ضوابط بهداشتی باشندو بتوانند بخوبی از گوشت محافظت کنند .

د : گوشتهایی که به مصرف انسان نمی رسد باید در مکانهای زیر قرار داده شود :

در مکانیکه با کلید فقل شود

این گوشتها توسط کانالهایی تخلیه میشوند که باید طوری ساخته شده باشند که اجازه تماس این گوشتها را باگوشتهای قابل مصرف برای انسان نداده و نیز موجب آلوده شدن گوشتهای دیگر نشوند.

ه : مواد بسته بندی بایدبه طریق بهداشتی در جای خاص نگهداری شوند .

تجهیزات سرد کننده باید به گونه ای باشند که بتوانند حرارت داخل گوشت را در دمای پیش بینی شده دراین مقررات نگهدارند . این تجهیزات باید دارای یک سیستم تخلیه آب باشند بطوریکه تخلیه آب باعث آلودگی گوشت نشود.

کشتار گاه باید دارای آب پاکیزه ، تحت فشار و به میزان کافی باشد و دارای تجهیزاتی باشد که بتواند آب تمیز گرم به مقدار کافی تهیه کند.

مجرای آب کثیف باید از مجاری آب تمیز کاملا قابل تشخیص باشند.

استفاده از آب تمیز برای تمام مصارف اجباری است.گاهی بطور استثناء استفاده از آب غیر تمیز برای تولید بخار ، مبارزه بر علیه حوادث ، سرد کردن تجهیزات سرمایی و تخلیه پرها درکشتارگاه مجاز شده است مشروط بر آنکه مجاری این آبها نتوانند به جای آب تمیز مورداستفاده قرار گیرند و هیچگونه خطر الودگی گوشت ایجاد نکنند .

- این مکانها باید طوری باشند که اعمال نظارت بهداشتی بتواند در هر لحظه بطور موثر انجام پذیرد.



کارمندان و کارگران باید دارای کمدهایی با دیوارها و کف صاف ، نفوذ ناپذیر قابل شستشو ،دستشویی دوش و توالت تمیز دارای سیفون باشند بطوریکه گوشت را آلوده نکند ، خط اتصال دیوار و کف باید گرد باشد .

در توالتها روی مکانهای کاری باز نشود ، دستشویی ها باید دارای آب جریان دار گرم و سرد یا مخلوط شده با مواد ضد عفونی کننده دستها باشند . همچنین دوشهای بهداشتی خشک کردن دست موجود باشد . بیشتر دستشویی ها قابل باز و بسته شدن با دست یا بازو نباشند. این دستشویی ها باید به تعداد کافی نزدیک توالتها باشند.

دستشویی و توالت کارگرانی که با حیوانات زنده کار میکنند باید مجزا از بقیه دستشویی ها باشد .

- کشتارگاه باید دارای مکانهای زیر باشد :

تمیز کردن وسایل حمل و نقل و صندوقهای حامل شتر مرغ

تمیز کردن وسایل حمل گوشت

گاهی وجود این مکانها د ر کشتارگاه اجباری نیست مشروط بر اینکه این اعمال تمیز کردن درجای دیگری تحت نظارت سرویسهای دامپزشکی انجام گیرد

آنژینهای کلی باسیلی

برای جوجه هایی که در گرمخانه از تخم خارج میشوند آنژینهای کلی باسیلی یکی از بیماریها ی معمول در طول هفته های اول زندگی میباشد یک قدم اساسی جهت ایجاد ایمنی غیر فعال علیه باکتریهای کلی فرمی و ایجاد گله ایمن استفاده منظم از مدفوع جوجه ها در تغذیه شتر مرغها ی تخمگذار در طول مدت تخمگذاری می باشد . تنها از این طریق است که پادتنهای مادری ایجاد شده در خون شترمرغها از طریق زرده به جوجه ها منتقل میشود. استفاده از واکسن جهت پیشگیری از وقوع این بیماری موفقیت آمیز نمی باشد.



مسمومیت خونی

این بیماری غالبا درجوجه ها و اغلب در اثر آنتریتهای کلی باسیلی که در بالا شرح داده شده . ایجاد میشود . رعایت اکید بهداشت و ارتقاء سطح ایمنی گله معیارهای اساسی در پیشگیری ازوقوع این بیماری می باشند

افزودن آنتی بیوتیکها به غذا یا آب آشامیدنی درموارد اضطراری و بمدت کوتاه بعنوان یک پیشگیری مطرح میباشد. همچنین استفاده از باکتریهای لاکتو باسیلوس که از تکثیرشدید کلی باسیلها در روده جلوگیری میکنند موفقیت آمیز بوده است.



انتریت نکروتیک ( عفونتهای کلستریدیایی)

کلستریدیاها تقریبا درتمامی خاکها و گیاهان علوفه ای در غلظتهای پائین وجود دارند . این بیماری شتر مرغها رادر هر سنی مبتلا نموده باعث مرگ ومیر بالایی میشود خطر عفونت درآغاز بهار و در طول پائیز بسیار زیاد بوده و بنظر می رسد که در اثر افزایش خوردن لجن و ذرات خاک ایجاد میشود . بنظر میرسد که شترمرغهای جوان که درچراگاههای یونجه خالص نگهداری میشوند حساسیت بیشتری دارند . به منظور حل این مشکل معاینه دقیق تک تک شتر مرغها و تغییر دادن چرای آنها ضروری است . همچنین بایستی داروی مناسب از طریق آب اشامیدنی تجویز شود.





گاستریت مگا باکتریال

اولین گزارشات بر روی این سندرم مربوط به افریقای جنوبی در سال 1992 میباشد . این باکتری عمدتا جوجه ها را در سن 10 روز تا 6 هفته مبتلا می نماید. این باکتری در دیواره معده شترمرغهای مرده یافت شد که بنظر میرسد موجب تضعیف و ناتوانی عضلات معده میشود . هیچ درمان موثری وجود ندارد .



عفونت کمپیلو باکتریایی

اخیرامشخص شده است که کمپیلوباکتر ژوژنی ممکن است موجب ایجاد عفونتهای نیمه حاد تامزمن در جوجه شتر مرغها در سن 10 روز تا 4 ماه شده و درعرض 5 روز باعث ایجاد تلفات شدید در گله شود. در شتر مرغهای مسن تر این مرگ ومیر کمتر میباشد . باکتری از طریق غذا و آب آشامیدنی منتقل شده . همچنین ممکن است در اثردستکاری غیر بهداشتی تخم ها ، جنین را الوده کند. جوجه های مبتلا بایستی از بقیه گله جدا شده و در قرنطینه مورد درمان آنتی بیوتیکی مناسب قرار گیرند .



عناوین

در حالیکه تفریبا تمامی پرندگان به دلیل درجه حرارت بالای بدنشان یک ایمنی طبیعی در برابر باسلیوس آنتراسیس دارند، شتر مرغها نسبت به این بیماری حساس میباشند . این باکتری وهاگهای آن بسیار مقاوم بوده و ممکن است سالها در خاکها ی الوده باقی بمانند. معمولا عفونت از طریق گوارشی و عمدتا از طریق پودر استخوان حیوانات آلوده که در تغذیه شتر مرغها مورد استفاده قرار گرفته رخ میدهد جهت پیشگیری از وقوع بیماری استفاده از واکسن شاربن موثر وموفقیت آمیز می باشد .



سل

تا سالهای 1960 بیماری سل یکی از علل عمده مرگ ومیر شتر مرغ در باغ وحشها بود. در صنعت پرورش شترمرغ موارد بروز سل بصورت تک تک و بخصوص در پرندگان مسن تر دیده میشود باسیل سل درخاک ، کود و بستر سالها باقی می ماند . از آنجا ئیکه هنوز درمان قاطعی برای این بیماری در شترمرغ وجودندارد . لذا از این عفونت تهدید مزمنی برای شترمرغها محسوب میشود. استرس ، سوءتغذیه و دیگر عوامل منفی خطر عفونت را افزایش میدهند . شتر مرغها بایستی تنها از گله هایی که دارای گواهی عاری بودن از بیماری را دارند ، تهیه شوند و پرندگان ییمار جدا شده و فورا معدوم گردند.



عفونت چشم ها

گرد و غبار بعضی غذاها یا بستر ممکن است چشم جوجه شترمرغها راتحریک نموده منجر به بروز کونژونکتیویت مکانیکی شود .این آزردگی ممکن است توسط باکتریهای بیماری زا تشدید شده موجب بروزکراتیت یا حتی آبسه های روی قرنیه چشم شوند.