مطالعه عوامل مؤثر در افزایش مهارت نوشتن خلاق در دانش آموزان متوسطه

مقدمه
جامعه‌ی پویا و پرتلاش امروزی یک لحظه درنگ نمی کند تا بتواند به فنون جدید و قدرت والای علمی دست پیدا کند . در چنین عصری که عصر شکوفایی و بهره جستن از نبوغ بزرگان علمی، پژوهندگان ،مخترعین ، مبتکرین، صنعتگران و... است برای اداره سازمان‌های اجتماعی ـ فرهنگی ـ اقتصادی و آموزش جامعه به فکر و ذهن افراد خلاق نیاز است ، تا بتوان همگام و همپای پیشرفت جامعه به پرورش افراد خلاق اقدام نمود.
بسیاری بر این عقیده‌اند که خلاقیت امری ذاتی است و فقط خداوند این ودیعه خود را به عده‌ای از انسانها بخشیده و قابل آموزش و آموختنی نیست . عده‌ای با این عقیده مخالفند و ابراز می دارند خداوند به همه انسانها یکسان نعمت بخشیده این افراد (خلاقان) از این نبوغ خدادادی خود ، بیشترین بهره را برده‌اند و نیز معتقدند که خلاقیت صفت مشترک تمامی انسانها است که با پرورش آن می توان آن را از حالت رکود درآورد و از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کرد و بالعکس می‌توان خلاقیت را با آموزش ناصحیح و غلط از ریشه خشکاند. تحقیقات ادعای گروه دوم را تصدیق کرده و خلاقیت را صفت مشترک تمام انسانها دانسته ، اما مقدار و نوع خلاقیت از فردی به فرد دیگر متفاوت می‌دانند و هر انسانی به نوعی از خلاقیت خود بهره می‌برد یکی زیاد یکی کم(پیرخایفی،1376). این تحقیقات نشان داده است که رشد و پرورش خلاقیت از همان بدو تولد و دوران کودکی آغاز می‌شود و در دوران دبیرستان به مرحله شکوفائی خود نزدیک می‌شود. البته اگر این توانایی در انسان پرورش یابد تا پایان عمر به غنای والای علمی آن افزوده می‌شود.
پیرخایفی (1376) آموزش خلاقیت را امری حیاتی می‌داند که باید در سطوح مختلف تحصیلی به صورت همگانی انجام گیرد و این آموزش همگانی متضمن انعطاف پذیری ذهن ، توانمندی شخصیت انسان (پرورش روحیه‌ی استقلال و اعتماد به نفس) و ایجاد زمینه و بسترهای مناسب اجتماعی فردی و خانوادگی است. جدای از آموزش همگانی و عمومی آموزش ویژه نیز از ضروریات است . با آموزش ویژه، فکر به طور خاص در یک زمینه ، مهارت مطلوب و مناسب را کسب می‌کندو به اصطلاح اهل علم تخصص می‌یابد. تفاوت اساسی موجود میان آموزش همگانی و آموزش ویژه این است که در آموزش همگانی فرد یاد می‌گیرد که چگونه در خدمت خود باشد و قابلیت‌های خود را بشناسد و به استعدادهایش در زمینه‌های مختلف پی ببرد، امّا در پرورش ویژه فرد علاوه بر شناخت قابلیت‌های خود به خدمات اجتماعی نیز توجه می‌کند و یاد می‌گیرد که چگونه در خدمت جامعه باشد و خود را وقف اجتماع نماید . فرد به صرف داشتن اندیشه‌های خلاق به ما تضمین نمی‌دهد که حتماً این اندیشه را در هر سطحی از خلاقیت که می‌خواهد باشد می‌تواند به مرحله بازدهی و تولید برساند قطعاً در این راه عوامل شخصیتی بسیاری وجود دارند که مانع از به نتیجه رسیدن اندیشه خلاق افراد می‌شوند. عواملی چون ـ اعتماد به نفس پایین ـ نبود اراده و پشتکار ـ اضطراب ـ تشویش خاطر ـ دل نگرانی ـ وسواس ـ خود کم بینی ـ حساس نبودن نسبت به پدیده‌ها ـ تمایل به همرنگی و یکنواختی فکر از عواملی به شمار می‌‌روند که راه را بر اندیشه خلاق می‌بندد . از این رو تدارک دیدن زمینه‌ای که باعث برطرف ساختن عوامل شخصیتی ذکر شده می‌شود ، مهمترین قدم برای رشد اندیشه به شمار می‌رود. در این میان تأکید ویژه بر نقش خانواده و در مرحله‌ی دوم مدرسه است .

فهرست مطالب
فصل اول : کلیات
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت پژوهش
اهداف پژوهش
فرضیه‌های پژوهش
تعاریف عملیاتی متغیرها
نوع متغیرهای تحقیق
مراحل اندازه‌گیری متغیرها
تعریف متغیرها
فصل دوم : ادبیات پژوهش
خلاقیت چیست ؟
تعریف خلاقیت
روند شکل گیری خلاقیت
خصوصیات افراد خلاق
راه‌های پرورش خلاقیت
موانع خلاقیت
انگیزه عاملی جهت تحقق خلاقیت نوشتاری
نقش آموزش در پرورش نوشتن خلاق
محیط خانواده و تأثیر آن بر خلاقیت
نقش تکرار و تمرین نوشتن بر نوشتن خلاق
تأثیر مطالعه بر نوشتن خلاق
نقش قصه‌گویی در پرورش نوشتن خلاق
تشویق عاملی کارساز در پرورش نوشتن خلاق
نقش کودکستان و مراکز پیش دبستانی در بروز خلاقیت
نقش بازی‌های کودکانه در پرورش خلاقیت
تأثیر اوقات فراغت بر نوشتن خلاق
مروری بر تحقیقات انجام شده
نوع تحقیق
جامعه آماری و ویژگی‌های آن
روش نمونه‌گیری و حجم نمونه
ابزار گردآوری داده‌ها
پایایی و روایی پرسشنامه‌ها
پایایی و روایی آزمون خلاقیت
پایایی و روایی آزمون انگیزه پیشرفت
پایایی و روایی پرسشنامه محقق ساخته
شیوه نمره‌گذاری آزمون‌ها
نمره‌گذاری آزمون خلاقیت
نمره‌گذاری آزمون انگیزه پیشرفت
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
فصل چهارم : یافته‌های تحقیق
یافته‌های توصیفی
یافته‌های مربوط به فرضیه‌های تحقیق (آمار استنباطی)
فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری
حث و نتیجه‌گیری
پیشنهاد نظری و علمی پژوهش
محدودیت‌های پژوهش
منابع و مأخذ
منابع و مأخذ
پیوست‌ها
پرسشنامه شماره (1) پرسشنامه محقق ساخته
پرسشنامه شماره (2) آزمون انگیزه پیشرفت (ACMT)
پرسشنامه شماره (3) آزمون خلاقیت جمال عابدی

اثر بخشی آموزش روش خوددستوری مایکنبام بر بهبود اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان

چکیده:
هدف از این پژوهش: اثر بخشی آموزش خوددستوری مایکنبام بر عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان پسر پایه سوم مقطع متوسطه شهر کوهدشت بود. روش بررسی؛ پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود.حجم نمونه مورد بررسی شامل 33 نفر از دانش آموزان پسر بود که به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در دو گروه آزمایش(15 نفر) و گروه کنترل(15 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 6 جلسه 60 دقیقه ای مورد آموزش خوددستوری مایکنبام قرار گرفتند. پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیل برگر ATIو معدل نمرات توسط نمونه های در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. داده های با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار کرفتند.نتایج: یافته های پژوهش نشان داد بین گروه آزمایش و کنترل بعد از مداخله تفاوت معنی داری وجود دارد. ضمنا نتایج نشان داد آموزش خوددستوری مایکنبام اثر بخشی معناداری بر بهبود عملکرد تحصیلی، اضطراب امتحان، نگرانی و هیجان پذیری در گروه آزمایش داشت.

فهرست مطالب:

فصل یکم:کلیات پژوهش:
1-1مقدمه. 2
2-1بیان مسئله. 4
3-1اهمیت وضرورت پژوهش... 6
1-4-1هدف اصلی.. 8
2-4-1اهداف فرعی.. 8
5-1 فرضیه‏های پژوهش... 8
6-1تعریف واژه گان واصطلاحات پژوهش... 9
1-6-1تعاریف مفهومی.. 9
2-6-1تعاریف عملیاتی.. 10

فصل دوم: پیشینه پژوهش
1-2تعریف اضطراب... 12
2-2ظاهر عمومی و رفتار، علایم اضطراب... 14
3-2علایم رایج اضطراب وتوصیف های افراد دچاراضطراب شدید از وضع خود. 15
4-2حد مطلوب اضطراب... 15
5-2امتحان. 16
6-2باتوجه به این تعریف ازامتحان ملاحضه می‌شودکه. 18
7-2همچنین امتحان بر حسب این که برای سنجش چه نوع مهارتی و یا کدام موضوع درسی به کار می‌رود به سه نوع تقسیم می‌شود. 18
1-7-2 امتحان شفاهی.. 19
2-7-2 امتحان کتبی.. 19
3-7-2 امتحان عملی.. 19
8-2اهداف امتحان. 19
9-2اضطراب امتحان وماهیت آن. 20
10-2اثرات منفی اضطراب امتحان بر پیشرفت تحصیلی در تحقیقات زیادی تأیید شده است. 21
11-2هولندورثوهمکاران (1989) چهار نوع شناخت را که در عملکرد افراد بزرگسال دارای اضطراب امتحان مهم هستند مطرح نمودند. 23
12-2ماهیت اضطراب امتحان. 24
13-2 عملکرد و اضطراب تحصیلی.. 26
14-2اضطراب و نقش آن در عملکرد تحصیلى.. 26
15-2تأثیرات نامطلوب اضطراب... 27
16-2اضطراب در دانش آموزان مختلف خود را به طرق متفاوتی نشان میدهد. 27
17-2اضطراب چگونه درس خواندن دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهد؟. 28
18-2مدیریت اضطراب... 28
19-2به طورکلی،سه عامل اصلی در بروز اضطراب امتحان در دانش آموزان مؤثرهستند. 29
20-2شیوع اضطراب امتحان. 30
22-2تفاوتهای فردی در زمینة اضطراب امتحان. 31
23-2سبب‌ شناسی اضطراب امتحان. 32
24-2عوامل فردی و شخصیتی.. 33
25-2عوامل آموزشگاهی و جامعه‌ای موثر بر اضطراب امتحان. 37
26-2عوامل خانوادگی.. 40
27-2عملکرد و پیشرفت تحصیلی.. 43
28-2هدف... 43
29-2عزت نفس... 45
30-2عزت نفس تحصیلی و پیشرفت تحصیلی.. 46
31-2بر اساس یک الگوی منطقی هر فردی ممکن است چند الگوی احتمالی علی را مطرح کند که هر کدامشان را می توان به صورت نظری مورد بحث قرار داد. 47
1-31-2الف علت ب... 47
2-31-2ب علت الف... 47
3-31-2الف و ب به یک روش تعاملی بر یکدیگر تأثیر می گذارند. 48
4-31-2الف و ب معلوم ج هستند. 48
32-2دیدگاههای نظری در مورد اضطراب... 48
1-32-2مفهوم اضطراب و بیماری روانی از دیدگاه آدلر. 48
1-1-32-2روان درمانی آدلر برای افراد روان نژند. 50
2-1-32-2فرایند درمان. 50
2-32-2نظریه مراجعه – محور راجرز. 51
1-2-32-2ماهیت اضطرب و بیماری روانی در نظریه راجرز. 51
3-32-2نظریه ی روان درمانی گشتالت (پرز) 52
1-3-32-2مفهوم اضطراب و بیماری روانی از دیدگاه نظریه پرز. 53
4-32-2نظریه واقعیت درمانی گلاسر: مفهوم اضطراب و بیماری روانی.. 54
33-2چارچوب نظری پژوهش... 56
1-33-2اضطراب ازدیدگاه فروید. 56
2-33-2نظریه توجهی–شناختی وین.. 56
3-33-2مدل اضطراب سپیل برگر. 56
4-33-2 نظریه کمبود هاتوبیاس... 57
5-33-2 نظریه نقص و کمبود دوگانه مایکنبام. 57
34-2 پایه های دیدگاه شناختی.. 58
35-2تغییرشناختی–رفتاری دونالد مایکنبام. 59
36-2چگونه رفتار تغییر می کند. 60
1-36-2 خودنگری.. 60
2-36-2 شروع کردن گفتگوی درونی تازه 60
3-36-2 یادگیری مهارت های تازه 61
37-2آموزش ایمن سازی روانی.. 61
38-2مراحل آموزش ایمن سازی در مقابل استرس مایکنبام. 62
1-38-2مراحل شیوه خود-آموزی.. 62
1-38-2مرحله اول: مرحله درک و فهم. 62
2-38-2مرحله دوم: مرحله اکتساب مهارت ها و تمرین.. 62
39-2حل مسئله. 63
40-2حل مسئله در درمان های شناختی–رفتاری به خصوص در شیوه SITبه دو منظور به کار گرفته می شود 63
41-2مراحل حل مساله. 63
1-41-2مرحله اول: شناسایی و تعریف مسئله. 63
2-41-2مرحله دوم: عوامل به وجود آورنده مشکل.. 64
3-41-2مرحله سوم: ارائه راه حل های ممکن.. 64
4-41-2مرحله چهارم: ارزیابی راه حل های احتمالی.. 64
5-41-2مرحله پنجم: اجرا و ارزیابی.. 64
42-2 آموزش تنش زدایی.. 65
43-2 تغییر خودگویی های منفی به خودگویی های مثبت... 65
44-2 ایجاد مهارت های شناختی و رفتاری مربوط به خود–کنترلی.. 67
45-2مرحله سوم: کاربرد و پیگیری مهارت های اکتساب شده 68
46-2پیشینه تحقیق.. 68
1-46-2تحقیقات داخلی.. 69
2-46-2تحقیقات خارجی.. 82
47-2 خلاصه فصل.. 91

فصل سوم: روش پژوهش
1-3 روش پژوهشی.. 93
2-3(طرح پژوهشی) متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها: 93
3-3جامعه آماری.. 95
4-3روش نمونه گیری.. 95
5-3ابزار گردآوری اطلاعات... 95
1-5-3نحوه نمره گذاری.. 96
2-5-3 اعتبار و روایی.. 96
6-3روش اجرا پژوهش... 97
7-3 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 99

فصل چهارم: یافته های پژوهشی
1-4یافته های توصیفی.. 101
2-4داده های استنباطی.. 103
1-2-4فرضیه اول. 103
2-2-4فرضیه دوم. 105
3-2-4فرضیه سوم. 107
4-2-4فرضیه چهارم. 110

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5بررسی یافته های پژوهش و ارتباط آنها با نتایج مطالعات قبلی.. 114
2-5جمع بندی و نتیجه گیری از یافته های پژوهش... 120
3-5محدودیت های پژوهش... 121
4-5پیشنهادات پژوهش... 122
1-4-5پیشنهادات برای پژوهش های آتی.. 122
2-4-5پیشنهادات کاربردی.. 123
5-5خلاصه فصل پنجم. 124

منابع و ماخذ:
منابع فارسی.. 126
منابع لاتین.. 132
پیوست ها:
پیوست الف جلسات آموزش خود دستوری مایکنبام. 137
پیوست ب پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیل برگر. 143

با مقایسه تقریبی مدارسی که دانش آموزان بیش فعال در آن تحصیل می کنند با مدارس عادی در می یابیم در مدارسی که دانش اموزان بیش فعال در ان مشغول به تحصیل هستند افت تحصیلی بیشتر به چشم می خورد.با توجه به این احتمال که ممکن است فرضیات پیش بینی شده درست باشد ضرورت انجام این تحقیق اجتناب ناپذیر است. بدین ترتیب با رفع این عامل احتمالی ویا اتخاذ روشها و راهبردهای مناسب یاددهی ویادگیری مناسب برای دانش آموزان اینگونه مدارس میتوان یکی از عوامل احتمالی کاهش پیشرفت تحصیلی را در مدارس ابتدایی از میان برداریم و انگیزه تحصیل را در آنها بالا ببریم.

فهرست مطالب

فصل اول.. 6

مقدمه. 7

تاریخچه اختلال بیش فعالی.. 8

شیوع بیش فعالی.. 9

انواع بیش‌فعالی.. 10

نوع بی‌دقت و بدون توجه. 10

نوع تکانشی - بیش‌فعالی.. 11

نوع ترکیبی.. 12

چطور می‌توان فهمید کودکی مبتلا به ADHD است؟13

نشانه های رفتاری:14

بیان مساله:23

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:24

متغیرهای تحقیق : 25

اهداف تحقیق در مورد بیش فعالی.. 26

ادامه بیش‌فعالی تا بزرگسالی.. 28

ژنتیک، مهم‌ترین عامل.. 29

فواید و مضرات تحقیق در مورد بیش فعالی دانش آموزان 32

فصل دوم.. 33

پیشینه تحقیق :34

سبب شناسی:37

نظریه اولین کسی که در مورد این نوع اختلال نظر داد 39

آمار اختلال بیش فعالی.. 40

همه‌گیر شناسی.. 41

فصل سوم. 42

جامعه تحقیق :43

حجم نمونه در روش نمونه گیری :43

ابزار اندازه گیری :43

روش اجرای تحقیق :44

آمار توصیفی :44

فصل چهارم.. 45

مقدمه :46

سوالات طرح شده جهت پرسشنامه.. 47

جدول پرسش نامه. 48

1ـ جامعه چه مقدار به این مشکل اهمیت می دهد .49

2ـ اعتقاد دارند که این مشکل یک بیماری غیر قابل در مان است . 3ـ چه مقدار اعتقاد دارند که این مشکل قابل در مان است .50

3ـ چه مقدار اعتقاد دارند که این مشکل قابل در مان است .51

4ـ چه مقدار مشاوره تاثیر دارد ؟52

5ـ تاثیر افراد خانواده بر بهبود فرد .53

6ـ تاثیر آموزشهای روانشناسان به خانواده ها برای بهبود. 54

7ـ بهبود بیماری می تواند تاثیر زیادی بر مشکل تحصیلی دانس اموز داشته باشد .55

8ـ برخورد دیگران برای سرخورده شدن .56

9ـ نقش پزشک در درمان. 57

10ـ نکات مثبت بیش فعالی .58

11ـ یکی از عوامل مهم در ادرصد وراثتی بودن بیش فعالی .59

12ـ امکان دارد این بیماری تا بزرگ سالی باقی بماند .60

فصل پنجم. 61

پیشنهاد و راهبرهای برای آموزگاران.. 62

راهکارها و پیشنهادات... 77

مربیان هم باید آموزش ببینند.. 77

روش های درمان:79

درمان بیش فعالی با تغذیه امکان پذیر است... 82

درمان بیش فعالی کودک با غذا82

- اسیدهای چرب ضروری:82

غذاهایی که باید از خوردن آن ها اجتناب نمود عبارت اند از:84

روش هایی برای کنترل کودکان بیش فعال.. 87

راهکارهای زیر ممکن است دراین مورد به شما کمک کنند:87

بریده قسمتی از یک تحقیق در مورد چگونگی درمان 95

نتیجه گیری :99

منابع:100

فهرست نمودار ها

1ـ جامعه چه مقدار به این مشکل اهمیت می دهد . 47

2ـ اعتقاد دارند که این مشکل یک بیماری غیر قابل در مان است . 47

6ـ تاثیر آموزشهای روانشناسان به خانواده ها برای بهبو 47

7ـ بهبود بیماری می تواند تاثیر زیادی بر مشکل تحصیلی دانس اموز داشته باشد 47

8ـ برخورد دیگران برای سرخورده شدن ... 47

9ـ نقش پزشک در درمان.. 47

10ـ نکات مثبت بیش فعالی ... 47

11ـ یکی از عوامل مهم در ادرصد وراثتی بودن بیش فعالی . 47

12ـ امکان دارد این بیماری تا بزرگ سالی باقی بماند . 47