گزارش کارآموزی حسابداری صنعتی در 23 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه
نمودار سازمانی ماهیت حسابداری صنعتی 5
ماهیت حسابداری صنعتی 6
مقایسه مؤسسات بازرگانی با مؤسسات تولیدی 7
مؤسسات بازرگانی و تولیدی : مقایسه بهای تمام شده کالای فروش رفته 7
انواع هزینه های کالا در یک مؤسسه تولیدی 8
هزینه محصول و هزینه دوره 10
انواع موجودیها در واحدهای تولیدی 10
جریان هزینه های تولید در سیستم دائمی 11
جدول بهای تمام شده کالای ساخته شده 14


کوششهای مدیریت برای دستیابی به هدفهای واحد تجاری بر اساس وظایف دو گانه برنامه ریزی و کنترل پی ریزی می شود. وظیفه برنامه ریزی اساساً یک فرآیند تصمیم گیری است که با مسایلی مانند تعیین سود مورد نظر، تهیه و دسترسی به مواد اولیه، نیروی کار و ماشین آلات، برآورد حجم تولید و ایجاد سیستم ارتباطات که گزارشگری و کنترل صنایع واقعی را در مقایسه با برنامه های از پیش تعیین شده امکان پذیر می سازد، سروکار دارد.
وظیفه کنترل عبارت از سازماندهی و ترکیب منابع طبیعی، نیروی کار و ابزار تولید در یک واحد هماهنگ برای دستیابی به نتایج مطلوب می باشد. حلقه ارتباطی بین وظیفه برنامه ریزی اولیه و وظیفه کنترل ثانویه، سیستم اطلاعاتی حسابداری صنعتی است که ارتباط مؤثر انتقال مداوم اطلاعات، حسابداری سنجش مسئولیت و انعطاف مدیریت را امکان پذیر می سازد.
حسابداری صنعتی نوین یکی از ابزارهای مدیریت است که تحلیل گزارشگری اطلاعات و آمار تاریخی و پیش بینی شده را به مدیران ارائه می کند. این گزارشها و تحلیلها، مدیریت را در توسعه امکانات بالقوه، بهبود فرصتهای موجود، برقراری کنترلهای عملیاتی جدی و در عین حال قابل انعطاف یاری می دهد و فرآیند مدیریت را از طریق ارزیابی عینی اطلاعات کسب شده گسترش می بخشد. برنامه ریزی اساساًٌ یک فعالیت تصمیم گیری است و کنترل، دستیابی به هدفهای برنامه ریزان را تضمین می کند. اگر چه اطلاعات و آمار مورد نیاز برای انجام این دو وظیفه غالباً متفاوت است. اما انتظار می رود که سیستم حسابدای صنعتی هر دو نیاز را برآورده سازد.
بدیهی است مفاهیم و روشهای ارائه شده در این پروژه غالباً در رابطه با شرکت هنرسازان توس، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
تعیین اهداف یک واحد تجاری ارتباط نزدیکی با برنامه ریزی دارد، به عبارت دیگر از طریق برنامه ریزی صحیح می توان باهداف تعیین شده دست یافت. هنگام طرح این سئوال که اهداف یک واحد تجاری چیست، اکثراً هدف اصلی را کسب سود می دانند در حالیکه ممکن است هدف عمده و اساسی فعالیتهای یک واحد تجاری صرفاً کسب سود نباشد. اگر بخواهیم این موضوع را در بعد وسیعتر آن بررسی نمائیم، هدف عمده و اساسی ، اجرای تعهدات اجتماعی می باشد که در کنار اجرای این تعهدات عامل سود آوری نیز جهت جلوگیری از ورشکستگی واحد تجاری مورد توجه قرار می گیرد. تولید و ارائه محصولات و خدمات به مشتریان به میزان مورد درخواست و در زمان معین، تحمل هزینه و به قیمتی که در بلند مدت برای واحد تجاری سود عادلانه و اعتبار کسب کرده و انجام تعهدات اجتماعی را نیز ممکن سازد، مستلزم بررسیهای عمقی و اتخاذ پاره ای تصمیمات توسط مدیریت واحد تجاری می باشد. در همین راستا، شرکت هنرسازان توس، با مدیریت آقای جاهدی نیا و با تلاش پرسنلی کوشا و مصمم، در خصوص گردآوری کتابی به نام «کتاب اول توس» که حاوی اطلاعات و مشخصاتی از صنایع ، ادارات ، شرکتها و ... می باشد فعالیت داشت که در اینجا جا دارد از آن به عنوان بانک اطلاعات استان خراسان نام برد. بنابراین هدف اساسی این شرکت اطلاع رسانی در کنار آن کسب سود می باشد.
سازماندهی اساساً تعیین چارچوبی است که در آن فعالیتهای ضروری باید اجراء گردیده و افراد مسئول انجام فعالیتها مشخص گردند. بدون وجود سازماندهی مناسب، مدیر قادر به انجام وظایف محوله نخواهد بود. اصطلاح «سازماندهی» یا «سازمان» به مفهوم منظم کردن واحدها و قسمتهای مستقل مرتبط به یکدیگر در یک مجموعة کلی می باشد. سازمان دهی مستلزم 1) قرار دادن قسمتها، دوایر یک واحد تجاری در یک چارچوب سازمانی مطلوب 2) تقسیم مسئولیت و تفویض اختیار به بعضی افراد می باشد اینگونه فعالیتهای سازمانی شامل گردآوری افراد به منظور انجام کارها و پیشبرد امور واحد تجاری نیز می گردد. پس از ایجاد واحد برای سازمانی، مدیریت به منظور انجام کارها باید اموری را به هریک از این واحدها محول نماید. جهت دست یابی به اهداف واحد تجاری، تقسیم و تخصیص مناسب کارها بین کارکنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نمودار سازمانی
نمودار سازمانی ، نمایشگر موقعیت هریک از مدیران بوده و می تواند در جهت تشریح مسئولیتها، اختیارات و پاسخگوئیها یاری دهنده باشد. گزارشات حسابداران باید مدیریت را در ارزیابی کارایی برنامه ها، تشخیص نقاط ضعف و قوت در رابطه با مسئولیتها و همچنین ایجاد شرایطی که منجر به اقدامات اصلاحی می گردد، یاری نماید. نمودار سازمانی شرکت هنرسازان توس در ذیل نشان داده شده است.

ماهیت حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی، که گاهی اوقات حسابداری مدیریت نیز نامیده می شود، باید به عنوان بازوی مدیریت در ارتباط با برنامه ریزی و کنترل فعالیتها تلقی گردد. در حقیقت حسابداری صنعتی را با ابزار حسابداری مورد نیاز جهت برنامه ریزی کنترل و ارزیابی عملیات مجهز می نماید.
در مرحله برنامه ریزی، حسابداری صنعتی با آینده سروکار دارد و در مرحله کنترل، حسابداری صنعتی با زمان حال و مقایسه نتایج جاری با استانداردها و بودجه های از پیش تعیین شده ، سروکار دارد. مدیریت واحد تجاری از طریق استفاده از اطلاعات ارائه شده توسط حسابداری صنعتی یا غالباً می تواند قسمتهایی را که به درستی وظایف خود را انجام نداده اند، شناسایی نماید.
حسابداری صنعتی به طور ادواری، معمولاً در پایان دورة مالی، جهت تعیین سود با هزینه هایی که در گذشته اتفاق افتاده و همچنین با سهم هزینه های تاریخی سروکار دارد. در این مقطع، روش حسابداری صنعتی خصوصاً جذب هزینه های ساخت را به کالاهای تولید شده موجود در پایان دوره و محصولات انتقال یافته به حساب «بهای تمام شده کالای فروش رفته» مد نظر قرار می دهد.
در اینجا باید نظرتان را به این نکته جلب نمود که شرکت هنرسازان توس فاقد بخشی به نام حسابداری صنعتی بوده که به توان به طور کامل فعالیتها و عملکرد آن را از آن دیدگاه مورد بحث قرار داد. ضمناً با توجه به موقعیت زمانی موجود، و عدم اعتماد بوجود آمده در صنایع و رقابت سنگین موجود، شرکت فوق همکاری کم رنگی در این خصوص از خود نشان داد.
مقایسه مؤسسات بازرگانی با مؤسسات تولیدی :
مؤسسات بازرگانی کالا را در وضعیت آماده برای فروش خریداری می کنند. اما یک مؤسسه تولیدی کالایی را می فروشد که خود آن را تولید کرده است. بنابراین تفاوت اصلی فعالیتهای یک مؤسسه بازرگانی با یک مؤسسه تولیدی در فعالیتهای اضافی است که مؤسسه تولیدی برای تبدیل مواد خام به کالای ساخته شده انجام می دهد این تفاوت با مقایسه چرخه عملیات یک مؤسسه بازرگانی و چرخه عملیات یک مؤسسه تولیدی بهتر درک می شود.
بدیهی است انجام عملیات اضافی که در کارخانه برای تبدیل مواد خام به کالای ساخته شده انجام می شود، باعث می شود تا بهای تمام شده کالای فروش رفته در یک مؤسسه تولیدی متفاوت از بهای تمام شده کالای فروش رفته در یک مؤسسه تولیدی متفاوت از بهای تمام شده کالای فروش رفته در یک مؤسسه بازرگانی باشد.
دارد.
انواع هزینه های کالا در یک مؤسسه تولیدی :
1- هزینه مواد خام بهای تمام شده مواد و قطعاتی که به عنوان بخشی از کالای ساخته شده محسوب می شود و می توان هزینة آن را به راحتی و به طور مستقیم به کالاها تخصیص داد، هزینه مواد خام یا هزینه مواد مستقیم نامیده می شود.
بطور مثال مواد خام مورد استفاده در این شرکت شامل : کاغذ، رنگ و ... می باشد.
2- هزینه دستمزد : دستمزد کارگرانی که به طور مستقیم با استفاده از دست یا ابزار بر روی مواد خام کار می کنند، هزینه دستمزد مستقیم نامیده می شود. برای مثال دستمزد کارگران بخش طراحی نوعی هزینه دستمزد مستقیم است.
دستمزد بعضی از کارگران شرکت که مستقیماً در تولید محصول دخالت ندارند مانند دستمزد انباردار، دستمزد غیرمستقیم نامیده می شود و تحت عنوان هزینه های سربار کارخانه طبقه بندی می گردد.
3- هزینه سربار شرکت : تمامی هزینه های تولید به غیر از هزینه مواد مستقیم و هزینه دستمزد مستقیم، هزینه سربار شرکت محسوب می شود که شامل اجاره یا استهلاک ساختمان، تعمیرات و نگهداری ساختمانها، آب، برق، گاز و تلفن و ...
اگر چه مواد، دستمزد و سربار را هزینه ناملایم، اما به این معنی نیست که مواد، دستمزد یا سربار صرف شده برای ساخت کالا را بلافاصله به عنوان هزینه در صورتحساب سود و زیان از فروشها کسر کنیم. برای درک این مطلب آشنائی با دو واژه «هزینه محصول» و «هزینه دوره» ضرورت دارد.
هزینه محصول و هزینه دوره
هزینه محصول، هزینه مربوط به خرید یا تولید کالا است. لذا تا هنگامی که کالا فروخته نشده ، بهای تمام شده آن به عنوان یک نوع دارایی تحت سرفصل موجودی کالا نشان داده می شود. هنگامی که کالا به فروش می رسد، هزینه های محصول تحت عنوان «بهای تمام شده کالای فروش رفته» که هزینه دوره محسوب می شود از درآمد فروش کالا کسر می گردد.
هزینه هایی که به دورة مالی جاری ارتباط داشته و وقوع آن ناشی از انجام واحد تجاری است، هزینه دوره نامیده می شوند. این گونه هزینه با فرض اینکه در دوره وقوع منافع ناشی از آن نیز حاصل گردیده، مستقیماً به حساب هزینه منظور می شوند. هزینه های دوره شامل کلیه هزینه های فروش، هزینه های عمومی و اداری، هزینه بهره و هزینه مالیات را به اختصار، کلیه اقلامی که در صورت حساب سود و زیان تحت سرفصل هزینه ها منعکس گردیده اند، می باشد.
انواع موجودیها در واحدهای تولیدی
یک مؤسسه تولیدی معمولاً سه نوع مختلف موجودی کالا دارد که عبارتند از :
1- موجودی مواد خام : معرف بخشی از مواد خام است که توسط مؤسسه خریداری شده اما هنوز به کارخانه ارسال نشده است.
2- موجودی کالای در جریان ساخت : معمولاً تا پایان دوره مالی مؤسسات تولیدی موفق نمی شوند تمام مواد خامی را که برای تبدیل به کالا به کارخانه ارسال شده است را به کالای ساخته شده تبدیل کنند، لذا در پایان دوره مالی، همیشه مقداری کالای نیمه تکمیل در کارخانه وجود دارد که موجودی کالای در جریان ساخت تلقی می شود.
3- موجودی کالای ساخته شده : کالاهایی هستند که تا پایان دوره مالی ساخت آنها به پایان می رسد و از کارخانه ترخیص و به انبار کالای ساخته شده تحویل می شوند. هر سه نوع موجودی فوق الذکر در ترازنامه به بهای تمام شده و در قسمت دارائیهای جاری نشان داده می شوند. بهای تمام شدة موجودی کالای درجریان ساخت و موجودی کالای ساخته شده بر اساس هزینه های تولیدی تحمل شده طی دوره محاسبه می گردد.
مؤسسات تولیدی ممکن است از سیستم دائمی یا از سیستم ادواری موجودیها استفاده کنند. صرف نظر از اینکه مؤسسه تولیدی از کدام سیستم موجودی استفاده می کند، مشکل کلی جدول بهای تمام شده کالای ساخته شده یکسان می باشد.
جریان هزینه های تولید در سیستم دائمی :
وقتی از سیستم دائمی موجودیها استفاده می شود، جریان هزینه های تولیدی در حسابهای دفتر کل دقیقاً موازی جریان فیزیکی کالا در فرآیند تولید است. این موضوع در شکل صفحة بعد نشان داده شده است.

گزارش کارآموزی بررسی حسابداری شهرداری در 77 صفحه ورد قابل ویرایش

پیشگفتار

تهران که از سال1210 هـ .ق. آقا محمد خان قاجار آن را به پایتختی برگزید در طول حیات سیاسی- اجتماعی خود چنان رشد سریع و غافل گیرانه ای داشت که کمتر کسی چنین تصوری برایش ممکن بود. تهران امروز که به عنوان یکی از ابر شهرهای دنیا محسوب می شود و جمعیتی بالغ بر ده میلیون نفر را در خود جای داده است، متأسفانه از گذشتة نه چندان دور خود، نشانه های کمی سراغ دارد.


تاریخچه تهران و شهرداری

تا سال 1284 هـ .ق. شهر تهران همچنان در حصار کهن شاه تهماسبی قرار داشت، و به حداکثر گسترش خود رسیده بود. افزایش روزافزون جمعیت ، کمبود زمین برای خانه سازی ، ایجاد و گسترش باغها و خانه های مسکونی در خارج حصار شهر، و سرانجام نیاز به شهری که درخور پایتختی ایران باشد، ناصرالدین شاه قاجار را بر آن داشت تا اندیشة گسترش تهران را به مرحلة اجرا در آورد.

اجرای طرح توسعة تهران به عهدةمیرزا یوسف مستوفی الممالک صدراعظم و میرزا عیسی وزیر دارالخلافه گذاشته شد. دراین دوره بود که شهرداری معنا پیدا کرده و آغاز به کار کرد. که در دوران ناصرالدین شاه قاجار نام آن احتسابیه بوده و رییس آن نیز شخصی به نام محمد کریم خان مختار السطنه بوده است.

جمعی از معماران ایرانی و مهندسان خارجی زیر نظر یک مهندس فرانسوی به نام بهلر طرح توسعة شهر را مهیا ساختند برابر طرح تازه شهر تهران را حصاری هشت ضلعی با دوازده دروازه محصور می کرد.

کار توسعة شهر با ویران سازی با روی کهن، و پر کردن خندقهای دور شهر آغاز شد، و ایجاد باروی جدید و کندن خندقهای تازه به دور آن، و ساختن دروازه های نو بیش از ده سال به درازا کشید. تهران جدید یکباره از نظر وسعت چندین برابرشد. محیط شهر از سه کیلو متر به نوزده کیلومتر ، و وسعت آن از چهار میلیون متر مربع به بیش از هیجده میلیون مترمربع رسید. محله های قدیمی به تدریج توسعه یافت، و با گشایشی که با افزوده شدن زمینهای تازه در کار شهر پدید آمد معابر ، باغها و خانه های جدید ساخته شد. بخش شمالی شهر از نظر آبادانی پیشرفت و سرعتی روزافزون داشت، اما در بافت شهر کهنة تهران دگرگونی اساسی پدید نیامد. مشکلات بزرگی چون بی نظمی، تنگی و باریکی و پرپیچ و خمی کوچه ها و معابر، تاریک بودن آنها در شب، خاک آلود بودن در فصلهای خشک ، و پر گل بودن آنها درزمستان و مشکلات بسیار دیگر همچنان در بخش کهنة شهر تهران موجود بود. اما در بخش شمالی شهر ایجاد خیابانهای تاره چون لاله زار، علاءالدوله و مریضخانه و چراغ گاز و بنای ساختمانها وپارکها و میدانها ی جدید چون پارک ظل السطان و عمارت مسعودیه، پارک و عمارت اتابک ، پارک امین الدوله، باغ وعمارت بهارستان و میدانهای توپخانه و مشق به تدریج به تهران چهرة یک شهر تازه بخشید.

همزمان با توسعة شهر و در سالهای پس از آن ابنیة مهمی چون تکیة دولت، دروازة دولت (درشمال ارگ در جای دروازة ارگ) سر در الماسیه، موزه یا تالار سالم، ساختمان گالری، اندرون یا فرح آباد و… در داخل محوطة ارگ. عشرت آباد، سرخه حصار و کامرانیه نیز در خارج از تهران ساخته شد.

درفاصلة سالهای 1248 تا 1309 هـ . ق. جمعیت تهران از 160000 تن به 250000 تن افزایش یافت. در همین سال شمار خانه های تهران به 18000 باب رسید که از این تعداد 9000 باب آن در بخش جدید شهر ایجاد شده بود.

روند توسعة تهران در آغاز سدة چهاردهم هجری رو به آهستگی نها د تا جایی که در طول پادشاهی مظفر الدین شاه یعنی از سال 1313 تا 1324 هـ . ق. به جز ساختمان قصر فرح آباد آن هم در خارج از حصار شهر، بنای قابل توجه دیگری در نهران ساخته نشد. و از آن پس نیز تا پایان دورة سلطنت سلسلة قاجار به سبب ناپایداریهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ، تهران نه تنها روبه آبادانی و گسترش نداشت، بلکه آنچه در طول سدة سیزدهم واوایل سدة چهاردهم هجری ساخته شده بود، روبه ویرانی و فرسایش نهاد.


نقشه های تهران

نخستین نقشه برداری فنی از تهران یک سال بعد از توسعة شهر یعنی از سال 1285
هـ .ق. آغاز شد. مهندسان مدرسة‌دارالفنون زیر نظر عبدالغفارخان نجم الملک مأمور انجام این کار گردیدند. کار نقشه برداری د رمراحل مختلف و با همکاری گروههای متفاوت در فاصلة سالهای 1285 تا 1309 هـ .ق. که نقشه به چاپ رسید. ادامه یافت.

بررسی نقشة عبدالغفار خان، بهبودی وضع شهر سازی، ایجاد معابر و خیابانهای منظم، پیدایش میدانهای وسیع ، ایجاد پارکها و باغهای گسترده و بالاخره پدیدار شدن محلات کم تراکم از نظر ساختمانی را به خوبی آشکار می سازد. این بهبود و پیشرفت در بخش شمالی تهران بیشتر وچشمگیر تر بوده است. پس از این نقشه، نقشه های دیگری نیز از تهران تهیه گردیده، که گسترش تدریجی تهران در آنها نشان داده شده است.

گذشته از این نقشة جامع ، نقشه های دیگر که نمایانگر شهر تهران و حومة آن است، و نقشه ای که ساختمانهای داخل ارگ تهران را نشان می دهد، موجود است. رفته رفته تهران به گسترش امروز رسید و به 22 منطقه تقسیم شد است.

که منطقه 5 شهرداری تهران از سال 1358 و پس از انقلاب به عنوان یکی از مناطق 22 گانه تهران محسوب و شامل مناطقی همچون کن، اکباتان ، جنت‌آباد، شهران و … می باشد و جمعیتی بالغ بر 600 هزار نفر در این منطقه سکونت دارند.


تعریف حسابداری

حسابداری بطور مختلفی بیان گردیده است ولی تعریفی که در حال حاضر مورد قبول اکثر مولفان و متخصصان و اساتید این فن قرار گرفته است:

آنرا عبارت از: فن ثبت ، طبقه بندی وتلخیص فعالیتهای مالی یک موسسه در قالب اعداد قابل سنجش بپول وتفسیر نتایج حاصل از بررسی این ارقام دانسته اند و دفترداری عبارت از فنی است که بوسیله آن عملیات پولی و عملیاتی که دارای ارزش پولی است در دفاتر مخصوص ثبت شده بطوریکه همواره نتایج مشروحه زیر از آن حاصل گردد.

1- چه عملیاتی در یک موسسه انجام گرفته است.

2- نتبجه این عملیات در یک سال مالی چه بوده است.

3- وضع مالی موسسه دریک تاریخ و زمان معین چگونه است.

4- تفسیر و تجربه و تحلیل گزارشها و صورتحسابهای مالی

بطوریکه از تعریف فوق برمی آید، مرحله ثبت وطبقه بندی را دفترداری وتلخیص فعالیتهای مالی و تفسیر نتایج آنرا حسابداری میگویند. در حقیقت حسابداری جنبه علمی دفتر داری راتشکیل میدهد و شامل مراحل ثبت وطبقه بندیست.

دردفترداری مترادف از دفتر روزنامه برای ثبت و از دفتر کل برای طبقه بندی استفاده میشود.

تعریف حسابداری برای شهردرایها که جزئی از حسابداری دولتی میباشد نمیتواند از حدود ضوابط بیان شده در تعریف فوق خارج باشد، منتها کلیه فعالیتهای مالی سازمانهای دولتی و شهرداریها بر اساس قوانین ومقررات وآئین نامه های مربوطه امکان پذیر است و در نهایت در طبقه بندی وتلخیص فهالیتها اثر مستقیم خواهد داشت. به عبارت دیگر فن ترکیب و تطبیق اصول وموازین متداول حسابداری از یک طرف با قوانین و مقررات مالی شهرداری از طرف دیگر اساس «اصول حسابداری شهرداریها در ایران» را تشکیل میدهد.
خصوصیات حسابداری شهرداری ها

حسابداری شهرداریها در مقام مقایسه با حسابداری بازرگانی جزئی از حسابداری دولتی میباشد و کلیه خصوصیات قائل شده در کتب و منابع مختلف حسابداری دولتی در مورد حسابداری شهرداریها نیز صادق است ولی حسابداری شهرداریها در مقایسه با حسابداری دولتی دارای ویژگی خاص میباشد.

دستگاه های اجرائی دولتی که اعتبار بودجه برنامه ای آنان از محل اعتبار بودجه کل کشور تامین و پرداخت میگردد، ایجاد کننده تعهدات و پرداخت کننده هزینه های انجام شده خواهند بود و هزینه های انجام شده را دردفاتر خود ثبت مینمایند و در آمد دولت در دستگاه دیگری (خزانه داری کل) متمرکز میگردد.

درصورتیکه در شهرداریها حسابداری در آمد و هزینه در یک واحد مالی مجتمع در دفاتر منعکس خواهد شد.


درآمد و هزینه

درصورتیکه دراثر یک فعالیت مالی افزایشی در سرمایه یک موسسه ایجاد گردد این افزایش در سرمایه را «درآمد» و در صورتیکه در اثر یک فعالیت مالی کاهش در سرمایه موسسه پدید آید این کاهش در سرمایه را «هزینه» گویند. درپایان دوره مالی حسابهای در آمد و هزینه موسسات بازرگانی که بحسای موقت یا اسمی موسومند بحساب سود و زیان بسته خواهند شد تاسود یا زیان و در نهایت «ارزش ویژه» موسسه تعیین شود.

درصورتیکه در حسابداری شهرداریها بجای حساب سود وزیان از حسابی بنام حساب «در آمد و هزینه» جهت بستن حسابهای موقت و تعیین «مازاد» ویا «کسر» خالص استفاده میشود و در آمد شهرداری برای یک دوره مالی نسبت به هزینه های انجام شده همان دوره درقالب این حساب محاسبه ومشخص میگردد، شهرداریها با توجه به نوع فعالیت ووظایف قانونی خود از جمله موسسات خدماتی، غیر انتفاعی وفاقد سرمایه میباشند لذا مازاد خالص آنان در بودجه مصوبه سال بعد بعنوان مازاد تخصیص نیافته منعکس خواهدشد.
تحقق درآمد و هزینه و ایجاد تعهد

موسسات بازرگانی ، صنعتی ، خدماتی اعم از دولتی ویا خصوصی از یک سو عرضه کننده کالا وارائه دهنده خدمت میباشند واز سوی دیگر خود مصرف کننده ونیازمند کالاهای تولیدی و خدمات سایر موسسات بازرگانی و خدماتی خواهد بود، این مبادلات ، خدمت به خدمت ویا کالا به کالا ویا کالا به خدمت که مبانی وبقای واحدهای اقتصادی

جامعه را تشکیل میدهد همواره برای یک طرف معامله ایجاد هزینه و تعهد و برای طرف دیگر موجب کسب در آمد خواهد بود ، بدیهی است این در آمد و هزینه زمانی تحقق خواهد یافت که خدمتی انجام شده باشد ویا کالا و اموالی بتصرف در آمده باشد

وبدین ترتیب اعمال مالکیت برای طرف مقابل قطعی و محرز گردد.

- پرداخت

پرداخت آخرین مرحله از مراحل 9 گانه میباشد که درازاء انجام کار یا ایجاد تعهد یا بعنوان کمک و اعانه ویاتحت هر عنوان دیگر از محل اعتبارات بودجه مصوب شهرداری در حق ذینفع از طریق تنخواه گردان یا بانک ویا در موارد بسیار استثنائی از طریق صندوقدار یا کسی که پرداخت هزینه های بعهده اومحول میشود مکلف است در موقع پرداخت نسبت به هویت واهلیت دریافت کننده وجه وصحت واصالت امضاء حواله دقت های لازم را بعمل آورد واسناد و امضائی که ذمه شهرداری را از دین مبری سازد از گیرنده وجه دریافت کند.

تعریف تنخواه گردان

تنخواه گردان عبارتست از وجوهی که از محل اعتبارات مصوب برای پرداخت هزینه های جاری ازطرف ذیحساب در اختیار مامورین یا واحدهای ذیربط قرار میگیرد تا بتدریج که هزینه های مربوطه انجام میشود اسناد هزینه تحویل ،مجدداً معادل همان اسناد وجه دریافت دارند.

انواع تنخواه گردان

با توجه به موارد اشاره شده در تعریف فوق که عیناً ازدستور العمل صادره از طرف وزارت کشور استخراج گردیده است لزوم سه نوع تنخواه گردان در شهرداریها بشرح زیر ضروری بنظر میرسد:

1- تنخواه گردان حسابداری

2- تنخواه گردان پرداخت

3- تنخواه گردان مناطق و واحدهای اجرائی

تنخواه گردان حسابداری

تنخواه گردان حسابداری مبلغی است که بنا به در خواست رئیس حسابداری ویا مدیر امور مالی و بموجب موافقت شهردار (ذیحساب) برقرار و از محل کلیه اعتبارات بودجه مصوبه بمنظور پرداخت هزینه های جاری وتعهدات سالهای قبل در اختیار واحد حسابداری قرار داده میشود.

میزان و مبلغ تنخواه گردان حسابداری معمولاً معادل میزان و مبلغ پرداختی سه ماه با توجه به پرداختی سال قبل که از سه دوازدهم اعتبارات مصوب تجاوز نکند خواهد بود، یا بعبارت دیگر میزان تنخواه گردان حسابداری میبایست حداقل پرداخت های سه ماه شهرداری را کفایت نماید.

واگذاری تنخواه گردان حسابداری

ثبت عملیات مربوط به واگذاری تنخواه گردان حسابداری در دفاتر مالی شهرداری به ترتیبی خواهد بود که ابتدا حساب بانکی در آمد بابت پرداخت تنخواه گردان حسابداری بستانکار وحساب اعتبارات تخصیصی بهمان مبلغ بدهکار میگردد سپس بر اساس اعلامیه بانکی مبنی بر انتقال مبلغ، فوق بحساب جاری هزینه حساب بانکی هزینه بدهکار وحساب تنخواه گردان حسابداری بستانکار خواهد شد، ثبت عملیات فوق الذکر به ترتیب زیر است:

اشتباهات

هر چند سیستم کار بانکها بطریقی است که اشتباه در عملیات بانکی بندرت اتفاق میافتد با این همه این احتمال وجود دارد که بانک بجای حسابجاری شهرداری حساب موسسه دیگری را بدهکار یا بستانکار نماید که این خود باعث مغایرت در صورتحساب بانک دفاتر شهرداری میگردد.

ب) عملیاتی که بوسیله شهرداری بحسابجاری منظور ولی دردفاتر بانک عمل نشده است.

پرداختها

ممکن است از طرف شهرداری چک یا چکهای در وجه ذینفع صادر شده باشد ولی تا تاریخ تنظیم صورتحساب بانکی هنوز به بانک ارائه نگردد وبحساب منظور نشده باشد اینگونه چکها را «چکهای معوق» مینامند.

واریزی ها

واحد حسابداری شهرداریها طبق اصول متداول بمحض پرداخت وجهی بحساب جاری شهرداری حساب بانک را در دفتر خود بدهکار می نمایند، در حالیکه ممکن است بانک با یک روز، تاخیر این مبلغ را بحساب شهرداری منظور نماید، دراینصورت صورتحساب واصله از بانک با دفاتر مالی شهرداری مغایر خواهد بود، اینگونه وجوه را وجوه بین راهی مینامند.


اشتباهات

درجریان عملیات مربوط به حسابداری از جمله ثبت عملیات بانکی ممکن است اشتباهات مختلفی رخ دهد و این امر مغایرت هائی را در پی خواهد داشت، بروز این گونه اشتباهات نیز موجب عدم تطبیق مانده طبق صورتحساب بانک و دفاتر شهرداری خواهد شد، از این لحاظ باید لااقل ماهی یکبار کلیه صورتحساب های بانک را با دفاتر تطبیق داده و اختلاف آنرا مورد رسیدگی قرار گیرد و نسبت به رفع آن از طریق دفاتر حسابداری اقدام شود، این اختلافات در گزارشی که به صورت مغایرت بانک موسوم است منعکس و علل مغایرت جهت ثبت در دفاتر حسابداری مشخص شود.

طرز تهیه و تنظیم صورت مغایرت بانکی در شهرداری ها

بمنظور تهیه و تنظیم صورت مغایرت بانکی میبایست به ترتیب اقدامات مشروحه زیر بعمل آید.

1- کلیه چکها ی صادره از لحاظ شماره و مبلغ مندرج در آن با دفتر و صورتحساب بانک با ته سوش چکها مقایسه و باعلامت( ) مشخص گردد.

2- جمع بدهکار و بستانکار دفتر بانک وصورتحساب بانک مجدداً کنترل تا نسبت به مانده های تعیین شده اطمینان بیشتری حاصل گردد.

3- اقلام مندرج در ستون بدهکار و بستانکار دفتر با اقلام مندرج در ستون بدهکار و بستانکار صورت حساب بانک مقایسه و با علامت(‌) مشخص شود.

4- اقلام مندرج در دفتر بانک و صورتحساب بانک که با علامت() مشخص نشده است مورد مطالعه قرار گرفته و ماهیت آنان معلوم گردد.

5- با تعیین ماهیت اقلام باز از لحاظ چکهای معوق، هزینه های بانکی، اشتباهات وغیر. …

نسبت به تهیه و تنظیم صورت مغایرت بانک بمنظور پی بردن به علل اختلاف میان مبادرت، میشود، صورت مغایرت بانکی بطور مختلف تهیه و تنظیم خواهد شد، گاهاً مانده دفتری شهرداری را مبناء قرار داده و با افزایش و کاهش اقلام باز به مانده بانک خواهیم رسید، و بعضاً مانده طبق صورتحساب بانک را با مانده دفتر تطبیق میدهند و در حالت سوم مانده در دفاتر شهرداری بطور جداگانه و مانده طبق صورتحساب بانک نیز جداگانه اصلاح میشود تا مانده حقیقی حساب بانک درتاریخ تهیه و تنظیم صورت مغایر بانک بدست آید روش اخیر مطلوب ترین روشی است که امروزه کاربرد بیشتری دربین حسابداران دارد.

پروژه کارآفرینی طرح حسابداری پیمانکاری در 89 صفحه ورد قابل ویرایش

چکیده مطالب

تنوع مؤسسات و گونه گونی فعالیتهای مختلف اقتصادی در پهنه جهان، دانش و حرفه حسابداری را بر آن داشته تا در قالب مبانی و اصول عمومی، راه حلهای متناسبی را برای نگهداری حسابهای فعالیتهای گوناگون، به نحوی فراهم آورد که صورتهای مالی مؤسسات تصویر گویاتری از نتایج عملیات و وضعیت مالی ارائه دهند. از طرفی، فعالیتهای مؤسسات اقتصادی در کشورهای مختلف در بستری از اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی و در محدوده مناسبات حقوقی کشور انجام می شود و این عامل، به نوبه خود، جستجو و یافتن راه حل مناسب و مطلوب را در محدوده راه حلهای متعارف در سطح بین المللی الزامی کرده است.

ارجاع طرحهای ساخت و ساز ابنیه، تأسیسات و تجهیزات بزرگ از طرف کارفرمایان عمومی و خصوصی به پیمانکاران مختلف، انعقاد قراردادهای بلند مدت پیمانکاری برای اجرای طرحهای یاد شده و انجام دادن فعالیتهای ساخت و ساز در قالب این قراردادها توسط پیمانکاران، یکی از فعالیتهای عمده اقتصادی است که نیازمند روشهای مناسب ثبت و ضبط معاملات و فعالیتهای مالی، تهیه و تنظیم گزارشهای درون سازمانی، اندازه گیری و شناخت درآمد و در نهایت تهیه و ارائه صورتهای مالی متناسب برای پیمانکاران و کارفرمایان است.

حسابداری پیمانکاری یکی از مقولاتی است که مراجع حرفه ای، پژوهشگران و مؤلفان حسابداری در کشورهای پیشرفته از دیرباز به عنوان مقوله خاص در حسابداری به آن پرداخته اند و در کشورهای پیشرفته و همچنین در سطح بین المللی استاندارهای حسابداری خاصی برای آن وضع شده است. در کشور ما نیز از الها پیش مبحث حسابداری پیمانکاری در کتابها و نشریات گوناگونی مورد بحث قرار گرفته و کوشش شده است در چارچوب روشها و رویدادهای متداول و استانداردهای حسابداری کشورهای پیشرفته راه حل ها و روشهای مناسبی برای نگهداری حسابها، شناسایی و اندازه گیری سود عملیات پیمانکاری و تهیه و ارائه صورت های مالی مؤسسات پیمانکاری در قالب مناسب حقوقی سازوکارها و الزامات محیطی حاکم بر این فعالیت عمده اقتصادی عرضه می شود.


§ ارکان اصلی پیمانکاری

در هر نوع عملیات پیمانکاری سه رکن اصلی زیر وجود دارد.

§ کارفرما

کارفرما، شخصی حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات معینی را به پیمانکار واگذار می کند. کارفرما که تأمین کننده منابع مالی طرح است برای مطالعه، طراحی و نظارت بر اجرای عملیات موضوع پیمان معمولاً از خدمات مهندسان مشاور بهره می گیرد. جانشینان یا نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما محسوب می شوند.

§ پیمانکار

پیمانکار، شخصی حقیقی یا حقوقی است که مسئولیت اجرای کامل عملیات موضوع پیمان را تا تکمیل نهایی آن به عهده می گیرد. پیمانکار معمولاً به منظور آسان کردن اجرای قسمت یا قسمتهای خاصی از عملیات موضوع پیمان(نظیر لوله کشی، آهنگری و نقاشی) قراردادهایی را با اشخاص یا پیمانکاران جزء منعقد می کند.

در مواردی که انجام دادن یک طرح خاص یا اجرای طرحهای بزرگ نیازمند همکاری چند شرکت پیمانکاری با تخصصهای مختلف باشد، برای افزایش توان مالی و عملیات و توزیع خطرات ناشی از اجرای عملیات موضوع پیمان، می توان از همکاری یا مشارکت و یا ادغام چند شرکت پیمانکاری، گروه شرکتهای پیمانکاری بوجود آورد. شرکتهای تشکیل دهنده این گروه، در عین حال، شخصیت حقوقی خود را برای سایر کارها حفظ می کنند.

§ قرارداد

قرارداد، رابطه ای حقوقی بین پیمانکار و کارفرماست که منشأ تعهد و التزام برای طرفین می باشد. کارفرما برای انجام دادن موارد زیر معمولاً قراردادهایی را با مؤسسات مشاوره ای یا پیمانکاری منعقد می کند:

الف-مطالعات بنیادی و تحقیقاتی طرح

ب-تهیه طرح

ج-اجرای طرح

د-نظارت بر اجرای طرح

بستن قرارداد مهمترین بخش از فعالیت پیمانکاری است. موضوع این قراردادها معمولاً ساختن یک دارایی یا داراییهایی است که در مجموع طرح واحدی را تشکیل می دهند. قراردادهائی که موضوع آنها ارائه خدمات است و مستقیم به قرارداد ساخت یک دارایی مربوط می شود نیز جزو قرارداد پیمانکاری به شمار می آید. قراردادهای خدماتی مانند مدیریت تهیه طرح، مدیریت اجرا، معماری و محاسبات فنی که به ساختن یک دارایی ارتباط پیدا می کند از جمله این قراردادهاست.

طول مدت اجرای قراردادهای پیمانکاری معمولاً بیش از یک سال است، یعنی تاریخ شروع و تکمیل فعالیت موضوع آن در دوره های مالی متفاوت قرار می گیرد. اما طول مدت اجرای قرارداد نباید به عنوان عامل مشخصه یک قرارداد بلند مدت پیمانکاری محسوب شود. در قراردادهایی که طی مدتی کمتر از یک سال تکمیل می شود اگر فعالیت انجام شده آنقدر اهمیت داشته باشد که عدم شناسایی درآمد و هزینه در یک دوره مالی، نتایج عملیات را مخدوش کند قرارداد باید بلند مدت به شمار آید، مشروط بر اینکه در طول دوره های مالی مختلف رویه یکنواختی در اجرا بکار گرفته شود.



§ انواع قراردادهای پیمانکاری

قرارداد پیمانکاری را در صورتی که مخالف قانون نباشد، می توان به انواع مختلف بین کارفرما و پیمانکار منعقد کرد. قراردادهای متداول پیمانکاری به شرح زیر است:


§ مراحل اجرای طرح

مراحل اجرای طرحهای بلند مدت پیمانکاری در مؤسسات بخش عمومی و بخش خصوصی تفاوت ماهوی ندارد و مؤسسات بخش خصوصی در اجرای عملیات پیمانکاری کمابیش از تشریفات مورد عمل بخش عمومی پیروی می کنند. طرحهای بلند مدت پیمانکاری معمولاً در سه مرحله مطالعات مقدماتی، مطالعات تفصیلی و اجرا و نظارت انجام می شود که هر یک از این مراحل شامل اقدامات معینی به شرح زیر است:


· مرحله اول: مطالعات مقدماتی طرح

1.مطالعات شناسایی طرح

2.تهیه طرح مقدماتی

· مرحله دوم: شناسایی تفصیلی طرح

1.تهیه نقشه های تفصیلی

2.تهیه اسناد و مدارک مناقصه

· مرحله سوم: اجرای طرح:

1.ارجاع کار به پیمانکار

2.انعقاد قرارداد پیمانکاری

3.عملیات اجرایی

4.تنظیم و پرداخت صورت وضعیتها

5.تحویل موقت

6.تحویل قطعی

تهیه نقشه های تفصیلی

طراحی تفصیلی و اجرایی طرح شامل بررسیها، تحقیقات، کاوشهای سطحی و زیر سطحی، نقشه برداریها، طراحی های دقیق و آزمایشهای لازم به منظور تعیین مشخصات فنی طرح، مقادیر دقیق کار، برنامه زمانی اجرای کار، منابع تهیه مصالح و تهیه نقشه های تفصیلی و اسناد و مشخصات اجرایی طرح برای گزینه انتخابی است که در مرحله طرح مقدماتی پیشنهاد و توجیه شده است.

2.تهیه اسناد و مدارک مناقصه

اسناد مناقصه شامل شرایط عمومی و خصوصی پیمان، مشخصات فنی عمومی و خصوصی، مقادیر کار و برآورد هزینه اجرای طرح بر اساس آخرین فهرست بها، استعلام و یا به وسیله مشاور از روی نقشه های کلی و تفصیلی است.

اسناد و مدارک مناقصه باید به شکلی تنظیم و فراهم شود که پیمانکار در صورت تمایل به شرکت در مناقصه، بدون هیچ گونه ابهامی بتواند بر اساس آنها، مبلغ پیشنهادی خود را برای اجرای طرح به سادگی و دقت محاسبه کند.

شروع اقدامات مربوط به اجرای طرح موکول به اتمام مطالعات تفصیلی و پذیرش طرح و اطمینان یافتن از وجود اعتبار مورد نیاز تا اتمام و تکمیل کار و نیز تأمین سایر منابع از قبیل زمین، پروانه ساختمان و آب و برق است.
مرحله سوم: اجرای طرح

1.ارجاع کار به پیمانکار

اجرای طرحهای بلند مدت پیمانکاری معمولاً به ترتیب زیر به مؤسسات پیمانکاری واگذار می شود:
2.دعوت از پیمانکاران برای اجرای طرح

پس از آماده شدن اسناد و مدارک مناقصه و اطمینان از مهیا بودن زمین یا محل اجرای طرح، به یکی از روشهای زیر از پیمانکاران برای اجرای طرح دعوت می شود:

فرمهای مربوط به دعوتنامه شرکت در مناقصه در پیوست شماره 1 این پروژه ارائه شده است.

3.شرکت در مناقصه

چنانچه کادر فنی پس از مطالعه اسناد و مدارک مناقصه، اجرای طرح را با توجه به امکانات پیمانکار، عملی و اقتصادی تشخیص دهد و پیمانکار تمایل به شرکت در مناقصه داشته باشد قیمت کل کار را از روی نقشه ها محاسبه و با افزودن سود مورد انتظار به آن پیشنهاد می کند. قیمت پیشنهادی نباید به صورت تخفیف یا افزودن بر ارقام برآوردی مندرج در اسناد و مدارک مناقصه باشد.

هریک از پیمانکاران برای تضمین اجرای طرح به قیمتی که پیشنهاده کرده اند، باید ضمانتنامه ای از بانک دریافت و به کارفرما تسلیم کنند. بنابراین، ضمانتنامه شرکت در مناقصه در واقع ضمانت بانک از پیمانکار در مقابل کارفرماست، مبنی بر اینکه اگر برنده مناقصه حاضر به عقد قرارداد نشود بانک بنا به تقاضای کارفرما وجه ضمانتنامه را به وی پرداخت خواهد کرد (یک نمونه از ضمانتنامه شرکت در مناقصه در پیوست شماره 8 این کتاب ارائه شده است).

صدور ضمانتنامه شرکت در مناقصع از طرف بانکها موکول به دریافت وثیقه از طرف پیمانکار است. پیشنهاد دهندگان می توانند به جای ضمانتنامه بانکی سپرده نقدی نیز به عنوان تضمین به حساب مناقصه گزار واریز کنند.

قیمت پیشنهادی پیمانکار برای اجرای طرح، همراه با سایر اسناد ذکر شده در آگهی مناقصه، در دو پاکت جداگانه، پاکت «الف» حاوی اسناد مناقصه از جمله ضمانتنامه شرکت در مناقصه و پاکت «ب» حاوی قیمت پیشنهادی در موعد مقرر به دستگاه مناقصه گزار تسلیم می شود.

4.انتخاب پیمانکار

در مناقصه مربوط به طرحهای عمرانی، برنده مناقصه بوسیله کمیسیون مناقصه و به ترتیب زیر انتخاب می شود:

دستگاه مناقصه گزار پس از اتمام مدت مناقصه، کمیسیون تعیین برنده مناقصه را تشکیل می دهد. این کمیسیون هنگام گشودن پیشنهادها نخست پاکتهای «الف» را باز می کند و پس از بررسی چنانچه مدارک این پاکتها کامل باشد و پیمانکار تمامی شرایط مندج در آگهی مناقصه را رعایت کرده باشد و کلیه مدارک (از جمله ضمانتنامه شرکت در مناقصه)را ارسال کرده باشد پاکتهای «ب» را که حاوی برگ پیشنهاد قیمت است باز می کند.

کارفرما پس از رسیدگی صورت وضعیت و وضع مبالغ زیر که بر طبق قانون یا قرارداد ملزم به کسر آن است تتمه قابل پرداخت را با تنظیم سند حداکثر ظرف ده روز با صدور چک به پیمانکار پرداخت می کند.

· وجوهی که بابت صورت وضعیت قبلی پرداخت شده است.

· 10% وجه الضمان یا سپرده حسن انجام کار

· اقساط پیش پرداخت

· 5% مالیات تکلیفی موضوع ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم

· 6% حق بیمه قرارداد طرحهای عمرانی موضوع مواد 3 و 4 آیین نامه نحوه تسلیم صورت مزد، میزان و نحوه پرداخت حق بیمه کارکنان شاغل در طرحهای عمرانی.

· سایر کسور بر طبق قانون یا قرارداد

تمام مبالغ مندرج در صورت وضعیتها و نیز پرداختهایی که بابت آن انجام می گیرد جنبه موفقیت و غیر قطعی و علی الحساب دارد و هر نوع اشتباه در اندازه گیری و محاسباتی در صورت وضیعتهای بعدی و یا در صورت وضعیت قطعی اصلاح و رفع خواهد شد.



5.تحویل موقت

پیمانکار پس از آنکه حداقل 97 درصد از عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه ها و سایر اسناد و مدارک منضم به پیمان انجام داد در صورتی که باقیمانده و یا نقایص کارهای مربوط به قسمت عمده ای از یک کار، اساسی و یا به صورتی نباشد که استفاده از کار انجام شده از غیرممکن سازد می تواند از طریق دستگاه نظارت تقاضای تحویل موقت کرده و نماینده خود را برای عضویت در کمیسیون تحویل موقت معرفی کند و در عین حال انجام دادن کارهای جزئی باقیمانده ار نیز تقبل کند.

دستگاه نظارت پس از بازدید از عملیات، تشکیل کمیسیون تحویل موقت را از کارفرما تقاضا می کند.

کمیسیون تحویل موقت فهرستی از نقایص و معایب کارها و عملیات ناتمام تنظیم و ضمیمه صورتمجلس تحویل موقت می کند و برای رفع نقائص و معایب و تکمیل کارهای نیمه تمام مهلتی را برای پیمانکار تعیین می کند و به دستگاه نظارت مأموریت می دهد که در رأس مهلت مزبور عملیات را مجدداً بازدی کند و اگر بر اساس فهرست نقایص هیچ گونه عیب و نقص و کار ناتمامی باقی نمانده باشد صورتمجلس تحویل موقت و گواهی رفع نقایص و معایب را برای کارفرما ارسال می کند تا پس از تصویب وی به پیمانکار ابلاغ شود.

5.‌1.برچیدن کارگاه

پیمانکار موظف است پس از تحویل موقت کلیه ماشین آلات و مصالح اضافی متعلق به خود را طی مدت مناسبی که مورد قبول دستگاه نظارت باشد از محل خارج کند. همچنین پیمانکار باید نسبت به برچیدن و تخریب کارگاه و خارج کردن مواد حاصل از آن اقدام کند. هزینه های مربوط به برچیدن کارگاه کلاً به عهده پیمانکار است و مصالح حاصل از تخریب نیز به وی تعلق دارد.

5.‌2. ابطال ضمانتنامه انجام تعهدات

حداکثر تا پانزده روز از تاریخ تحویل موقت، صورت وضعیت موقتی (صورت وضعیت ماقبل آخر) بدون منظور داشتن هیچ نوع مصالح پای کار تنظیم می شود. هرگاه بر اساس این صورت وضعیت پیمانکار بدهکار نباشد و یا جمع بدهی او از نصف کسور وجه الضمان کمتر باشد ضمانتنامه انجام تعهدات بلافاصله پس از تصویب صورتمجلس موقت آزاد می شود.

5.‌3. ابطال ضمانتنامه پیش پرداخت

ضمانتنامه پیش پرداخت تا پایان مدت پیمان معتبر است و مبلغ آن با پرداخت صورت وضعیتها به تدریج کاهش می یابد به نحوی که کل پیش پرداخت با آخرین صورت وضعیت موقت (صورت وضعیت ماقبل آخر) مستهلک می شود.

5.‌4. تهیه صورت وضعیت قطعی

به محض آنکه تحویل موقت کارها انجام گرفت دستگاه نظارت با همکاری پیمانکار به اندازه گیری و تهیه صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده خواهد پرداخت.

صورتحساب قطعی پیمان بر اساس صورت وضعیت قطعی تهیه می شود و مبلغ آن شامل مبلغ صورت وضعیت قطعی و مبالغی است که بر اساس قرارداد و اسناد و مدارک پیوست به آن به مبلغ مزبور اضافه و یا از آن کسر شده است.

صورتحساب قطعی که به ترتیب بالا تنظیم می شود مأخذ تصفیه حساب نهایی پیمانکار خواهد بود و پس از امضای آن از طرف کارفرما و پیمانکار برای طرفین قطعی بوده و هر گونه اعتراضی نسبت به آن بلااثر خواهد بود.

هرگاه بر اساس صورتحساب قطعی، پیمانکار بستانکار یا بدهکار باشد در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورتحساب قطعی این بدهی یا طلب باید تصفیه شود.

5.‌6. استرداد نصف سپرده حسن انجام کار

چنانچه پیمانکار قبلاً وجه سپرده حسن انجام کار (وجه الضمان) را در مقابل ضمانتنامه دریافت نکرده باشد نصف آن بلافاصله پس از تصویب صورت وضعیت قطعی از طرف کارفرما به پیمانکار مسترد می شود.

5.بهره برداری و نگاهداری عملیات موضوع پیمان

حسن انجام عملیات موضوع پیمان در دوره تضمین یعنی از تاریخ تحویل موقت برای مدتی که در قرارداد مشخص شده است تضمین می شود. اگر در این دوره معایب و نقائصی در کار مشاهده شود که ناشی از عدم رعایت مشخصات مذکور در مدارک پیمان و یا بکار بردن مصالح بد و نامرغوب باشد پیمانکار مکلف است آن معایب و نقایص را به هزینه خود رفع کند. در غیر اینصورت کارفرما حق دارد معایب و نقایص کار را رأساً یا به هر ترتیب که مقتضی بداند رفع کند و هزینه آن را از محل تضمین پیمانکار یا هر نوع مطالبات و سپرده ای که پیمانکار نزد او دارد برداشت کند.

هزینه بهره برداری و نگاهداری موضوع پیمان در دوره تضمین به عهده کارفرماست.

6.تحویل قطعی

کارفرما پس از پایان دوره تضمین به تقاضای پیمانکار اعضای کمیسیون تحویل قطعی را تعیین و به پیمانکار معرفی می کند. کمیسیون مزبور مانند تحویل موقت، پس از بازدید کارها هر گاه عیب و نقصی که ناشی از کار پیمانکار باشد مشاهده نکند تحویل قطعی را تأیید خواهد کرد و بلافاصله صورتمجلس مربوط به آن تنظیم و تصویب آن به پیمانکار ابلاغ خواهد شد.

کلیه اموال و داراییهای که پس از اجرای طرحهای عمرانی به کارفرما تحویل داده می‌شود جزو اموال عمومی به حساب می آید و حفظ و حراست آن با دستگاه اجرایی یا دستگاه مسئول بهره برداری است که این اموال و داراییهای را در اختیار دارد.

چنانچه کارفرما مؤسسه خصوصی باشد کلیه اموال و حقوق ناشی از آن به وی منتقل می شود.

6.‌1. استرداد نصف دیگر سپرده حسن انجام کار

نصف دیگر سپرده حسن انجام کار (وجه الضمان) پس از تصویب صورتمجلس تحویل قطعی از طرف کارفرما به پیمانکار مسترد می شود.

تهیه صورت وضعیت قطعی

پس از تحویل موقت، دستگاه نظارت همراه با نماینده پیمانکار به اندازه گیری و تهیه صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده خواهد پرداخت. مقادیر و ارقامی که در صورت وضعیت قطعی منظور می شود به تنهایی قاطع است و یکی از مأخذهای قطعی محاسبات خواهد بود ولو این که بین آنها و مقادیر یا ارقامی که در صورت وضعیت منظور شده است اختلافاتی باشد.

5.‌5.تهیه صورتحساب قطعی پیمان

صورتحساب قطعی بر اساس صورت وضعیت قطعی تهیه می شود و مبلغ آن برابر با صورت وضعیت قطعی و مبالغی است که بر اساس قرارداد و اسناد و مدارک منضم به آن به مبلغ مزبور اضافه یا از آن کسر شده است.

هرگاه بر اساس صورتحساب قطعی پیمانکار بدهکار یا بستانکار باشد این طلب با بدهی پس از تصفیه، به حسابهای مربوط در دفاتر پیمانکار و کارفرما منظور می شود.

در این مرحله یا هر مرحله دیگری که کل پیمان یا بخش عمده ای از آن تکمیل شده و فقط کارهایی جزئی باقی مانده باشد سود یا زیان پیمان در دفاتر پیمانکار و بهای و بهای تمام شده دارایی تکمیل شده در دفاتر کارفرما به صورت زیر محاسبه و در دفتر روزنامه ثبت می‌شود:

دفتر پیمانکار. مانده حساب پیمان در دست اجرا در خاتمه کار، مخارج دوره اجرای طرح یا بهای تمام شده پیمان را نشان می دهد. چنانچه بهای تمام شده پیمان یا مانده حساب صورت وضعیتها تأیید شده که نشان دهنده درآمد پیمان است مقابله شود سود یا زیان پیمان تکمیل شده محاسبه خواهد شد.