فهرست

عنوان صفحه

مقدمه 1

شهرداری و مدیریت جامع شهری 1

تعاریف وواژه ها 4

شماره منطقه 5

شماره بلوک 6

آپارتمان 7

واحد شغلی ( صنفی ) 9

جهات اربعه اصلی و فرعی 10

ممیزی 11

شماره گذاری معبر 12

توضیح عناوین اطلاعاتی فرم 13

کدو نوع معبر 17

تعداد : تعداد گونه فرعی 23

موفقیعت زمین ( ک4-2 جدول لونیگ ممیزی ) 25

جدول ابعاد زمین 27

تشکر و قدر دانی از استاد گرامی :

حمد و سپاس خداوند منان را که به انسان علم و نوشتن به کلم آموخت و به انسان آنچه را که نمی توانست به الهام تعلیم داد. بعد از اتمام این پژوهش وظیفه خود می دانم از مساعدتها، راهنمائیهای خردمندانه و دقت نظر استادسرکار خانم مهندس پریسا احدی صمیمانه تشکر و قدر دانی نمایم که در انجام تحقیق نقشی اساسی داشته و از ابتدا تا انتها با نظرات علمی و مفید مراحل تحقیق را با ضوابط یک تحقیق علمی هدایت راهنمایی گرداندند.

مقدمه :

شهرداری و مدیریت جامع شهری

شهرداریها به دلیل جایگاه خاصی که در هر شهر دارند نقش اصلی را در مدیریت شهری ایفا می نمایند . امروزه اغلب کشورهای توسعه یافته شهرداری و مدیر آن یعنی شهردار مهمترین ارگان شهری و بالا ترین رده مسئولیت در شهر بوده و تمام نهادهای شهری مستقیم یا غیر مستقیم تحت نظر شهرداری قرار دارند .

در کشور ما نیز اگر چه در قوانین پنج سال جاری موضوع مدیریت جامع شهری و مسئولیت شهردار پیش بینی شده است و البیکن تا کنون به دلیل مشلات ساختاری و قانونی این مهم در شهری به اجرا در نیامده و امید است بزودی در تعدادی از شهرها اجرا و پس از بررسی و رفع اشکالات احتمالی به سایر شهرهای کشور نیز تعمیم یابد .

در وضعیت کنونی نیز شهرداریها نقش اساسی در هماهنگی و امور اصلی مربوط بهش هر بر عهده دارند و اغلب ارگانهای دیگر یا مستقیما ً وابسته به شهرداری هستند ( مانند خدمات شهری ، حمل و نقل شهری ، پارکها ، فضای سبز ، خدمات ایمنی و ..... ) ویا غیرمستقیم در بسیاری از امور با هماهنگی شهرداری عمل می نمایند ( ارگانهایی مانند مخابرات ، آب ، فاضلاب ، گاز ف برق )

هر شهرداری یا به طور کلی هر شهر جهت برنامه ریزی و اقدامات زیربنایی شهری به اطلاعات و آمار جامع و دقیق شهر نیاز دارد که ضرورتا ایجاب می نماید طبق یک برنامه مدون و زمان بندی شده شده و حتی المقدور با استفاده از سیستم های رایانه ای و فناوری ، اطلاعات و آمار دقیقی با انجام عملیات لازم از اراضی ، املاک مستحدثات و تاسیسات شهری برداشت نماید و آنگاه سعی شود تا این اطلاعات بروز و بهنگام نگهداری شود تا همواره بتوان به نحوه مطلوب از آنها استفاده نمود .

ممیزی یعنی تمیز دادن ، تشخیص و جداسازی و در اصطلاح به معنی برداشت ، تفکیک و طبقه بندی آمار و اطلاعات از املاک و معابر شهر است .

به همین منظور فرمهای جدید ممیزی با دستور العمل اجرایی زیر تدوین شده است تا علاوه بر گرد آوری اطلاعات مورد نیاز شهرداری گامی جهت پیاده سازی بانک اطلاعات شهری و آنگاه GIS شهری برداشته شود . مبنای GIS شهری ملک و معبر می باشد و با توجه به وابستگی و نقش اساسی که شهرداری در مدیریت املاک و معابر شهر بر عهده دارد عموما شهرداری به عنوان متولی و مدیریت GIS شهری بوده و وظیفه ایجاد ، مدیریت ، نگهداری ، هماهنگی و مدیریت GIS شهری بر عهده شهرداریها می باشد . در این مورد دلایل متعددی وجود دارد که به موارد زیر اشاره می کنیم .

1- شهرداری اصلی ترین نهاد در مدیریت شهری است .

2- شهرداری عمدتا با ملک یا معبر سرو کار دارد .

3- هرگونه تغییر در ملک با هماهنگی و مجوز شهرداری صورت می گیرد . ( ساخت و سازها و ........)

4- هر گونه ایجاد یا حذف در ملک یا معبر با هماهنگی و مجوز شهرداری صورت می گیرد ( احداث واحد – تفکیک – ایجاد معبر و .........)

5- طبق قانون شهرداری مکلف به داشتن اطلاعات به روز املاک و معابر شهر است ( قانون ممیزی )

6- طبق قانون شهروندان مکلف به همکاری و ارائه اطلاعات صحیح به شهرداری هستند .

7- هر گونه عملیات روی املاک یا معابر توسط سایر ارگانها با مجوز و هماهنگی شهرداری با دلایل فوق اگر شروع کننده GIS شهری را شهرداری بدانیم با توجه به آنچه در قبل بیان شد در شرایط کنونی شهرداریها با استفاده از قوانین و تکالیف موجود می توانند عمل نموده و با پایه گذاری GIS شهری حداقل بخشی از نیازهای فعلی خود را در این مقوله رفع نموده و با برنامه ریزی اصولی و صحیح و همکاری و جلب نظر سایر نهادها نیازهای سایر کاربران و ارگانها را در مدیریت جامع شهری در بلند مدت برطرف نمایند .

8- اولین اقدام جهت تحقق اهداف فوق ممیزی شهر است که طبق قانون نوسازی و عمران شهیر شهرداریها با اختیارات ویژه می توانند هر 5 سال شهر را ممیزی نماید .

تعاریف و واژه ها

جهت انجام ممیزی اصطلاحات خاصی بکار می رود که لازم است در ابتدا این واژه ها تعریف گردد:

شهر

پس از تقسیمات استان و شهرستان ، شهر می باشد . هر شهرستان شامل تعدادی شهر است . شهر محدوده ای جغرافیایی است که حدود آن با توجه به محدوده طرح جامع شهری مشخص شده باشد .

تقسیمات شهری

طبق قانون و ضوابط و مقررات و دستورالعمل های وزارت کشور شهرهای بزرگ بایستی دارای تقسیمات منطقه ای محله ای مصوب باشند و این تقسیم بندی بر اساس معیار ها و ضوابط خاصی صورت می گیرد که روی نقشه ها ی ممیزی شماره منطقه و محله ( حوزه )و حد و حدود آن مشخص است . لذا در محل شماره شناسایی ملک که در قسمت بالای همه فرمهای ممیزی مشخص شده است از سمت چپ به راست به ترتیب شماره منطقه و سپس شماره محله ( ناحیه ) می شود .

منطقه

بسته به وسعت ، جمعیت و محدوده خدماتی هر شهر به چنذ منطقه تقسیم می گردد . محدوده مناطق با خیابان یا بزرگراهای اصلی و محدوده طرح جامع شهر از یکدیگر مجزا می گردد .

شماره منطقه

به هر منطقه به ترتیب ایجاد ، شماره ای از یک بعد داده شده است . این شماره دو رقمی در گوشه سمت چپ بالای فرمهای ممیزی درج می گردد .مثلا منطقه 2 به صورت 2 درج خواهد شد .

محله ( ناحیه )

هر منطقه دارای 11 و حداکثر 22 محله است محدوده محله بر اساس جمعیت ، تعداد املاک و تراکم ساختمانی آن مشخص می گردد . جمعیت هر محله 10000و حداکثر 20000 نفر است .

شماره محله ( ناحیه )

هر ناحیه نیز داری شماره ای است که از 1 شروع و حداکثر تا 22 خواهد بود شماره محله یا ناحیه نیز بعد از شماره منطقه به صورت دو رقمی در فرمهای ممیزی نوشته خواهد شد .

بلوک

آخرین محدوده تقسیمات شهری بلوک می باشد . یک بلوک محدوده ای است از املاک که به یکدیگر متصل بوده و از اطراف به وسیله معابر عمومی و یا عوارض طبیعی مانند رودخانه ،کوه و .... احاطه شده است . به نحوی که اگر ازیک نقطه بلوک حرکت نماییم پس ازطی کردن دور بلوک مجددا به همان نقطه شروع باز می گردیم .

شماره بلوک

هر بلوک دارای یک شماره 3 رقمی است که در هر محله از 001 شروع و به تربیت تا آخرین بلوک محله ادامه می یابد . ازشماره محله در بالای فرمهای ممیزی نوشته خواهد شد .

شماره ملک

هر ملک در بلوک دارای شماره ملک سه رقمی است که با حرکت ارز جنوب غربی بلوک از شماره 001 شروع و تا آخرین ملک بلوک ادمه می یابد. مطابق مثالی که در فوق نمایش داده شد ......

ساختمان

ساختمان به محدوده ای از یک ملک که ساخته شده و لتوان از آن استفاده مسکونی ، تجاری ، اداری و مانند اینها داشت اطلاق می شود . اگر دریک مل چند ساختمان مجزا که حداقل 12 متر مربع مساحت دارد وجود داشت برای هر ساختمان برگ مجزا اتصاص داده می شود .

شماره ساختمان

هر ساختمان در ملک دارای شماره ساختمان دورقمی است که به ترتیب از 01 به ساختمان اصلی و سپس ساختمانهای بعدی اختصاص می یابد . به هر ساختمان مجزا ( به هم نچسبیده ) که حداقل 12 متر مربع مساحت داشته باشد و دارای در ورودی مجزا نیز باشد یک کد اختصاص داده و برگ ممیزی اطلاغات ساختمان برای آن تنظیم می گردد .

بلوک گردشی

برای شروع ممیزی املاک واقع در هر بلوک بایستی از جنوب غربی بلوک در جهت حرکت عقربه های ساعت آغاز نمود . بنابراین باید ابتدا جهت یابی درست در محل انجام گرفته و سپس نقشه با محل تطبیق گردد .

بر روی نقشه جهت شمال مشخص شده است ولی در محل تشخیص جهات اربعه از طریق محل طلوع و غروب آفتاب ( شرق یا غرب ) یا پرس و جو کردن جهت قبله که تقریبا رو به غرب یا جنوب است و یا تطبیق نقشه با وضع موجود عملی است پس از مشخص جهات اربعه اصلی از اولین ملک واقع در جنوب غربی بلوک کار ممیزی با تنظیم فرم فهرست املاک آغاز می گردد .

آپارتمان

اگر یک ملک دارای ساختمان مجزایی باشد که دارای مالکیت مستقلی بوده یا می تواند در آینده با توجه به وضعیت ساخت داشته باشد هر بنا به عنوان یک واحد آپارتمانی محسوب می شود . بنابراین هر آپارتمان دارای درب ورودی مجزا وتسهیلات ( مانند سرویس – آشپزخانه و.....) و مشترکات ( مانند راه پله ) و ..... می باشد . در صورتی که ملک دارای صورت مجلس تفکیکی برای آپارتمانها باشد متراز آپارتمانها و تعداد آنها و سایر مشخصات در صورت مجلس قید شده است و می توان آنها را استخراج و در برگهای ممیزی آپارتمان درج نمود. در صورتی که ملک تفکیک نشده است ودارای سند مالکیت باشد مساخت و سایر مشخصات بر اساس دستورالعمل مترشده و در فرمها وارد می گردد .

شماره آپارتمان

هر آپارتمان در هر ساختمان دارای شمارزه سه رقمی است که از 001 شروع می گردد . ترتیب کد هر آپارتمان ازپایین ترین طبقه ساختمان شروع و تا طبقه انتهایی ادامه می یابد . بنابراین اگر یک ملک دارای دو ساختمان مجزا هریک در دو طبقه و هر طبقه چهار واحد آپارتمانی باشد برای طبقه اول ساختمان 01 و طبق دوم ساختمان 02 کدهای زیر اعمال خواهد شد :

طبقه اول از ساختمان اول:

001-01ملک – بلوک – محله – منطقه

002-01

003-01

004-01

طبقه دوم ازساختمان دوم :

005-02 ملک – بلوک – محله – منطقه

006-02

007-02

008-02

واحد شغلی ( صنفی )

اگر ملک مورد ممیزی دارای کاربرد تجاری باشد یعنی فعالیت دیگری به غیر از سکوت مانند کسب وکار و تجارت ، خدمات و سایر فعالیتها در آن انجام گیرد ، واحد شغلی محسوب می گردد.

شماره واحد شغلی

هر واحد شغلی در هر آپارتمان با ساختمان اداری کد سه رقمی که از 001 شروع و ادامه می یابد .

بر اساس تعداد واحد های کسب و پیشه و دارای ماهیت تجاری که روی پرسشنامه ملک و ساختمان مشخص شده است برای هر واحد ، فرم مشاغل تنظیم وتکمیل میگردد . شماره شناسایی روی فرم واحد شغلی همان شماره روی پرسشنامه ساختمان یا آپارتمان تکرار شده و در ستون آخر شماره ردیف صنفی هر واحد را که از شماره یک آغاز شده است اضافه می گردد بنابراین چنانکه برا ی ممیزی ملکی اقدام می گردد که دارای یک ساختمان مسکونی و مثلاً پنج در بند مغازه نیز هست باید برای هر کدام از واحد های صنفی یک پرسشنامه اطلاعات شغلی تنظیم شده است و ردیف صنفی آنها از شماره یک تا پنج نوشته شود اگر واحد صنفی در ملک متصل به ساختمان باشد به فرم مجزا بر ساختمان نیازی نیست ولی اگر با فاصله از ساختمان اصلی باشد برای واحد صنفی ابتدا فرم ساختمان تنظیم می گردد و سپس برای واحد یا واحد های شغلی این ساختمان فرم شغلی تکمیل خواهد شد . برای این موارد شماره آپارتمان ، درج میگردد.

اگر واحد یا واحد های صنفی در یک واحد آپارتمانی قرار داشت ابتدا فرم آپارتمان تنظیم و سپس برای واحد های شغلی فرم شغلی تنظیم میگردد.

اگر واحد های شغلی در داخل مجتمع تجاری مانند پاساژها و مانند اینها بود برای هر مجموعه مجتمع مطابق دستور العمل فرم ساختمان تنظیم و برای هر واحد شغلی ابتدا فرم آپارتمان تنظیم و سپس فرم واحد شغلی تنظیم می گردد .

برای واحد های شغلی در معابر و بازار ها در صورتی که فقط یک واحد باشد فرم ملک ، ساختمان و واحد شغلی تنظیم می گردد ولی اگر در بیش از یک واحد بود برای هر واحد فرم آپارتمان نیز تنظیم می گردد.

جهات اربعه اصلی و فرعی

هر بلوک به وسیله تعدادی معبر از اطراف احاطه شده است که بایستی به همان ترتیب که املاک واقع در هر بلوک ممیزی می شود جهات اصلی و فرعی معابر اطراف ملک با هم کدهای مطابق شکال زیر مشخص می شود البته ممکن است در یک یا چند برملک وجود داشته بشد .

تشخیص جهات اصلی و فرعی معابر ممکن است دقیق نباشد و در مقایسه با نقشه راهنما چند درجه متر یا بیشتر باشد لذا تا حد تقریبی 15 درجه کمتر یا بیشتر بنا به تشخیص ممیز بلا اشکال خواهد بود .

ممیزی

بروز آوری نقشه

پس از انجام تقسیمات منطقه و محله در هر منطقه و محله عملیات بروزآوری نقشه محله انجام شده و محدود ه بلوکا و معابر محله دقیقا با وضع موجود تطبیق داده شده و تعیین می گردد در صورتی که به موارد مشخص نشده یا مبهمی بر روی نقشه ها یا وضع موجود برخورد گردید با هماهنگی با ناظر شهرداری موضوع رسیدگی و نقشه ها اصلاح می گردد در پایان عملیات بزور آوری نقشه ، بلوکهای محله دقیقا مشخص بوده و شماره گذاری بلوکها انجام می گیرد .

فلش گذاری نقشه یکی دیگر از عملیات بسیار مهمی که در بروز آوری نقشه ها صورت می گیرد معابر روی نقشه است و بر اساس روی نقشه هر بخش معبر بر اساس دستورالعمل داده شده فلش گذاری شده و طول آن با فلش و ابتدا و انتهای آن در معبر با خط چین مشخص می گردد .

شماره گذاری بلوک

شماره بندی بلوکها تابع ضابطه معینی نیست و پس از مدتی با انجام در معابر محله و ایجاد معابر جدید در نتیجه تقسیم بلوکها ترتیب شماره گذاری نیز به هم خواهد خورد و لیکن بهتر است جهت شماره گذاری بلوکهای محله روی نقشه بروزآوری شده از جنوبغربی محله با شماره 001 آغاز و در جهت عقربه های ساعت به ترتیب به بلوکها شماره دهیم . در صورتی که محله دارای تقسیمات دیگری مانند ناحیه یا برزن باشد . به هر حال در یک محله تا 999 بلوک قابل شماره گذاری بوده و بلوک با شماره تکراری نیز وجود ندارد .