مقیاس تکانشگری

پرسشنامه تکانشگری بارت ویرایش یازدهم توسط پروفسور ارنست بارت ساخته شده است (بارت و همکاران 2004). مقیاس تکانشگری بارت همبستگی بسیار خوبی با پرسشنامه تکانشگری آیزنک دارد و ساختار پرسش های گرداوری شده از هر دو پرسشنامه، نشان دهنده ابعادی از تصمیم گیری شتاب زده و فقدان دور اندیشی است. این پرسشنامه دارای 30 پرسش می باشد که شامل تکانشگری شناختی، تکانشگری حرکتی و عدم برنامه ریزی می باشد.

گویه هایی که سه عامل این مقیاس را مورد ارزیابی قرار می دهند عبارتند از:

1- تکانشگری شناختی: شامل گرفتن تصمیم های شناختی سریع است. این خرده مقیاس تحمل پیچیدگی و مقاومت را اندازه گیری می کند، که شامل گویه های 5، 9، 11، 20، 24، 26 و 28 می باشد.

2- تکانشگری حرکتی: شامل عمل کردن بدون فکر است. این خرده مقیاس گرایش به عمل کردن آنی و تحت کشش را اندازه گیری می کند، که گویه های آن عبارتند از: 2، 3، 4، 16، 19، 23و 25.

3- عدم برنامه ریزی: به صورت یک جهت یابی آنی یا فقدان آینده نگری مشخص می شود. این خرده مقیاس کمی احساس نسبت به آینده را می سنجد. گویه های این خرده مقیاس عبارتند از: 12،13،14،18،24،27،29.

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

• همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
• توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
• پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
• رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

• منبع : دارد (به شیوه APA)
• نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از مبانی نظری متغیر:

تکانشگری[1]

تکانشگری هسته اصلی بسیاری از آسـیب هـای اجتمـاعی مانند مصرف مواد، قماربازی بیمارگونه، اختلالهای شخصیت و دست زدن به اقدامات پرخاشجویانه اسـت. ایـن اخـتلال هـر ســال موجــب از میــان رفــتن زمــان و ســرمایه در بــسیاری از کـــشورها مـــی شـــود. یکی از رایج ترین تعاریف، تکانش گری به صورت آمادگی قبلی برای واکنش های سریع و بدون برنامه به محرک های درونی یا بیرونی بدون در نظر گرفتن نتایج منفی آن واکنش ها برای خود فرد یا دیگران، تعریف می شود(استنفورد [2]و همکاران، 2009).

فرآیند تصمیم­گیری یا برگزیدن یک گزینه از میان چند گزینه، یکی از عالی­ترین پردازش­های شناختی به شمار می­رود. گونه ویژه­ای از این فرآیند که به عنوان تصمیم­گیری مخاطره آمیز شناخته می­شود، در شرایطی پردازش (RDM) مخاطره­آمیز[3] می­شود که شخص با گزینه­هایی روبه رو می­گردد که انتخاب آنها باری از سود یا زیان در حال یا آینده به دنبال دارد و در عین حال میزان این سود و یا زیان با درجاتی از احتمال همراه است (اختیاری و بهزادی، 1380الف و ب).

تصمیم­گیری مخاطره­آمیز اهمیت بالایی در زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد و اختلال در این نوع تصمیم­گیری هسته اصلی پدیده تکانشگری و رفتارهای تکانشی[4] را تشکیل می دهد (اختیاری و بهزادی1380 الف). رفتارهای تکانشی که در برخی رویکردها، رفتارهای مخاطره آمیز[5] نیز خوانده می­شوند، به عملکردهایی گفته می­شوند که اگرچه تا اندازه­ای با آسیب یا زیان­های احتمالی همراهند، امکان دستیابی به گونه­ای پاداش را نیز فراهم می­کنند (اختیاری و بهزادی، جنتی و مقیمی، 1382). این رفتارها باید دارای سه عامل زیر باشند:

الف) برگزیدن یک گزینه از میان دو یا چند گزینه با پاداش احتمالی، ب) همراهی یکی از گزینه­ها با احتمال پیامدهای ناگوار و ج) روشن نبودن احتمال پیامد ناگوار در زمان رخداد رفتار (لَن[6] و چِرِک[7]، 2000).

بسیاری از مردم در زندگی روزمره دست به رفتارهای تکانشی می­زنند (مولر[8]، بارت[9]، دوگهرتی[10]، اشمیتز[11] و سوان[12]، 2001). هر چند نشان دادن نمونه­هایی از رفتارهای تکانشی به نظر ساده می­رسد، اما تعریف دقیق پدیده تکانشگری دشوار است چرا که اختلاف نظرهای بسیاری در تکانشی یا غیرتکانشی خواندن یک رفتار وجود دارد (اوندن[13]، 1999). نکته پیچیده در بررسی رفتارهای تکانشی تنوع عللی است که می­توانند بروز یک رفتار تکانشی را در پی داشته باشند. برای نمونه فردی که مواد مخدر مصرف می­کند، ممکن است به علت گرایش به رفتارهای خطر پذیر، توجه زیاد به پاداش­ها، بی­توجهی به آسیب­ها، علاقه به تجربه چیزهای تازه و یا دیگر ویژگی­های روان­شناختی چنین رفتار تکانشی­ای را انجام دهد.

2-1-2-1 تکانه

تکانه[14] اصرار و میل شدید به انجام یک عمل در پاسخ به یک محرک ذهنی یا بیرونی[15] است (بروکر[16]، 1989). تکانشگری طیف گسترده­ای از رفتارهایی است که روی آن کمتر تفکر شده، به صورت رشد نایافته برای دست­یابی به یک پاداش یا لذت بروز می­کنند­، از خطر بالایی برخوردارند، و پیامدهای ناخواسته قابل توجهی را در پی دارند (اوندن، 1999). همچنین تعریف تکانشگری از دیدگاه رفتارشناسی، دربرگیرنده سود کوتاه­مدت هر چند کم ارزش در برابر دستاوردهای بلندمدت ولی با ارزش­تر می­باشد (پتری[17]، 2001).

تکانشگری و رفتار تکانشی دارای سه ویژگی اساسی است که آن را از اصطلاحات مشابهی مانند بیش­واکنش[18] جدا می­کند. این رفتارها، شتاب­زده، برنامه­ریزی نشده[19]، بدون فکر و مستعد اشتباه[20] هستند، در حالی­که در بیش واکنش به جای تأکید بر سرعت بروز عکس­العمل، تأکید بر شدت و طول زمانی است که عکس­العمل رخ می­دهد (سوان و هلندر[21]، 2002). رفتارهای تکانشی همچنین برخلاف رفتارهای­جبری است که فرد بر وجود رفتار آگاهی دارد و هدف از رفتار، نه کسب لذت، بلکه عموماً دوری از یک اضطراب می­باشد. همچنین متفاوت از رفتارهایی که ناشی از نارسایی در داوری [22]و تصمیم­گیری می­باشند و فرد در حقیقت در مرحله قضاوت اختلال دارد (مولر و همکاران، 2001). مولر و همکاران (همان جا) بر پایه بررسی­های انجام شده با رویکردهای زیستی، روان­شناختی و جامعه­شناختی بر روی تکانشگری، کوشیده­اند تعریفی برای پوشش هر سه رویکرد با عنوان تعریف زیستی - روانی - اجتماعی[23] ارایه نمایند.

دیدگاه زیستی در بررسی­های انجام شده بر روی خشونت­های ناشی از تکانشگری، نشان داده است که ساختار ذهنی برخی از افراد برای دست­زدن به اعمال پرخاشگرانه مستعدتر از افراد دیگر می­باشد. به طوری که در ارزیابی­های الکتروفیزیولوژیک، این افراد دامنه­های پتانسیل برانگیخته[24] بلندتری نسبت به سایرین داشته و همچنین میزان سوخت و ساز سروتونین در مایع مغزی - نخاعی این افراد نسبت به سایرین بیشتر است.

دیدگاه روان­شناختی، تکانشگری را بر پایه سه مقوله تنبیه و/ یا خاموشی[25]، پاداش­گزینی[26] و بازداری پاسخ/ توجه[27] بررسی نموده و باور دارد که تعریف تکانشگری باید دربردارنده سه عنصر زیر باشد: کاهش حساسیت فرد به پیامدهای منفی رفتار، عکس­العمل سریع و ناخواسته به محرک پیش از ارزیابی کامل اطلاعات و بی­اعتنایی به پیامدهای درازمدت رفتار.

[1] impulsiveness

[2]Stanford MS

[3] risky decision making

[4] impulsive behavior

[5] risky behaviors

[6] Lane

[7] Cherek

[8] Moeller

[9] Barrett

[10] Dougherty

[11] Schmitz

[12] Swann

[13] Evenden

[14] impulse

[15] Churchill's Medical Dictionary, 1989

[16] Brooker

[17] Petry

[18] over reaction

[19] unplanned

[20] error prone

[21] Hollander

[22] judgement

[23] biopsychosocial

[24] evoked potential amplitudes

[25] punished &/or extinction paradigm

[26] reward-choice paradigm

[27] response disinhibition/attentional paradigm