*مقاله در باره ی جایگاه پولشویی در ایران*

گزارشی پیرامون جایگاه پولشویی در ایران و جهان

پولشویی طبق تعریف سازمان پلیس کیفری ، عبارت است از هر نوع عمل یا اقدام به عمل ، برای مخفی کردن یا تغییر ظاهر و هویت عواید نامشروع ، به طوری که وانمود شود از منابع قانونی سرچشمه گرفته است . در دو ده گذشته ، سازمان های جنایی با بهره مندی از جهانی شدن اقتصاد و تکنولوژی جدید ارتباطی ، از مبادی پولشویی ، موجب اثرات زیانبار و مخرب اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی کشورها گردند قانون جلوه دادن پول های حاصل از فعالیت های غیرقانونی و زیرزمینی ، علاوه بر کاهش اشتغال مولد در کشور و تخریب بازارهای مالی ، موجب افزایش فاصله طبقاتی و فساد سیاسی در کشور خواهد شد و براساس بررسی های انجام شده ، میزان پول کثیف در گردش اقتصاد کشور ، مبلغ 11 میلیارد دلار در سال می باشد . تصویب لایحه مبارزه با پولشویی در دولت اصلاحات و تصویب آن در مجلس هفتم ، از اقداماتی می باشد که می تواند گام مهمی در اجرایی نمودن اصل ( 49 ) قانون اساسی کشور باشد .

ضرورت توجه به پولشویی

« محمد علی ، الف » اقتصاد دان در رابطه با بحث پولشویی می گوید : « فساد مالی ، اقتصادی و به تعبیری کاستلز ، جنایت پدیده اجتماعی می باشد که عمر آن به قدمت بشر می رسد در آثار بسیاری از مورخین می توان سابقه تطهیر پول را از گذشته های دور برداشت نمود . مخفی کردن دارایی ها و جا به جایی ثروت از طرف بازرگانان و تجار در مقابل حکومت انتقال مالکیت یک قطعه زمین تحت عنوان هبه از طرف فروشنده و پرداخت هدایا از طرف خریدار در زمین هایی که حق فروش از آنان سلب شده بود ، از جمله سوابقی است که در تاریخ ثبت شده است . » پولشویی یک پدیده جهانی است که از طریق جامعه مالی بین المللی صورت می گیرد . برای بیان این اهمیت میزان پولشویی در جهان ، به برخی از آمارهای ارائه شده به شرح ذیل اشاره می گردد . براساس گزارش کمیسیون بانکی icc در دهلی نو به تاریخ دسامبر 2003 ، آخرین آماری که از میزان پول حاصل از جنایت ارائه شد ،مبلغی حدود 78 تریلیون دلار اعلام گردید و براساس تحقیق صندوق بین المللی پول ، جمع فعالیت های پولشویی برای تطهیر درآمدهای حاصل از جنایت بین 2 تا 5 درصد درآمد ناخالص داخلی دنیا ( GDP ) را تشکیل می دهد و طبق آمار دیگر در اروپا و آمریکا ، قاچاقچیان در دقیقه 23155 دلار درآمد دارند و موفق می شوند 9/99% آن را به حساب های امن بانکی بسپارند و سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی در سال (1993 ) از تطهیر سالانه دست کم 85 میلیارد دلار سود حاصله از قاچاق مواد مخدر خبر می دهد . « احسان . ک » کارشناس اقتصادی در این زمینه می گوید :

« پولشویی به عنوان یک جرم سازمان یافته و یک عمل مجرمانه نظر بسیاری از تحلیلگران اقتصادی و جامعه شناسی را به خود جلب نموده و آن را از اعمال جنایتکارانه به حساب می آورند . هم اکنون تلاش های بین المللی تحت نظر سازمان ملل متحد در جریان است تا بکوشد از طریق تبادل تجربیات ، مبارزه علیه پولشویی را در جهان نظم ببخشد و در گزارش سال 1993 سازمان ملل آمده است : « خصیصه اصلی تطهیر منافع حاصل از جنایت ، تا حد زیادی نشان دهنده عملیات جنایات سازمان یافته و بین المللی ماهیت جهانی ، خاصیت انعطاف پذیری و سازگاری با شرایط مختلف ، به کارگیری آخرین فناوری ها و کمک های تخصصی ، عملیات ابتکاری و منابع عظیمی که در اختیار آنهاست می باشد . کلید موفقیت و گسترش جنایت جهانی ، انعطاف پذیری و چند کاره سازی است ، هم به لحاظ داخلی ، در هر یک از سازمان های جنایی و هم در ارتباط با دیگر سازمان جنایی » .

تاریخچه پولشویی

واژه پولشویی « money Launderiny » جدیداً وارد مفاهیم اقتصادی و مشمول جرایم گردید. گفته می شود این اصطلاح مالکیت مافیا بر دستگاه های لباسشویی سکه ای در آمریکا گرفته شده است در دهه 1920 گانگسترها مبالغ هنگفتی به صورت نقد از راه اخاذی ، فحشا ، قمار ، قاچاق ، مشروبات الکلی و ... به دست می آوردند و ناچار بودند منبعی برای وجوه غیر قانونی خود معرفی نمایند . یکی از راه های رسیدن به این هدف ، خرید واحدهای تجاری قانونی و تلفیق عایدات غیرقانونی خود با عایدات قانونی و مشروعی بود که آنها از این مرکز تجاری به دست می آوردند . دستگاه های رختشویی سکه ای به این دلیل انتخاب شدند که از طریق این دستگاهها روزانه وجوه نقد زیادی کسب می شد و حساسیتی هم بر نمی انگیخت . در قضیه واترگیت در سال 1973 در آمریکا ، برای نخستین بار اصطلاح پولشویی وارد مطبوعات شد و در سال 1982 ، به متون قضایی و حقوقی آمریکا راه یافت.

تعریف پولشویی

پولشویی فرایندی است که صاحبان دارایی های غیرقانونی ، ثروت و دارایی های خود را به صورت قانونی جلوه می دهند و به عبارتی پول کثیف ، غیرقانونی و نامشروع در چرخه ای از مبادلات قانونی گذارده می شود تا پس از خروج از این چرخه قانونی و تمیز جلوه دهد .