بیمه حمایت و پس انداز

بیمه حمایت و پس انداز

هدف اصلی بیمه زندگی حمایت از افراد به هنگام مضیقه مالی است . خانواده ها و وابستگان آنها می دانند ، چنانچه نان آور خانواده به طور کامل بیمه شده باشد ، در صورت مرگ ناگهانی وی ، خانواده با کاهش درآمد مواجه نخواهد شد .

اما روی دیگر بیمه زندگی ، مزیت ممتاز این بیمه نامه در استفاده از آن به صورت نوعی پس انداز است . بیمه های زندگی براساس شرایط می توانند جچنبه حمایتی یا جنبه پس اندازی داشته باشند . با این حال بخش عمده ای از بیمه نامه های زندگی هر دو جنبه حمایتی و پس اندازی را دارند .

بیمه تمام عمر

در بیمه تمام عمر ، شرکت بیمه تعهد می کند که هر موقع بیمه شده فوت کند ، مبلغ توافق شده را به خانواده بیمه گذار یا افراد دیگری که او معرفی کرده است پرداخت نماید .

حق بیمه به صورت سالیانه در تمام دوره زندگی پرداخت می شود . البته می توان حق بیمه را فقط تا هنگام بازنشستگی پرداخت کرد که در این حالت مقدار حق بیمه هر سال بیشتر خواهد بود .

بیمه شده ممکن است تا مدت ها بعد از اخذ بیمه نامه زنده بماند و پولی از شرکت بیمه دریافت نکند . از سوی دیگر امکان دارد که بیمه شده 2 یا 3 روز بعد از دریافت بیمه نامه فوت کند . در این حالت تمام مبلغ توافق شده به خانواده وی یا افراد معرفی شده پرداخت خواهد شد .

بیمه عمر زمانی

در این بیمه که به آن بیمه نامه موقت هم می گویند ، چنانچه بیمه شده در دوره زمانی مشخصی ( که همان شرط بیمه نامه است ) فوت کند ، مبلغ توافق شده به بازماندگان پرداخت می شود . دوره زمانی شرط بیمه نامه ممکن است 10 ، 15 یا 20 سال باشد .

البته بیمه نامه هایی هم هستند که برای دوره زمانی به کوتاهی یک ماه صادر می شوند . چنانچه بعد از دوره تعیین شده فرد بیمه شده هنوز زنده باشد ، هیچ پرداختی انجام نخواهد شد . بیمه عمر زمانی نوع بسیار ارزانی از بیمه های حمایتی است که با حق بیمه اندکی ، بازماندگان برای مبالغ کلانی تحت پوشش قرار می گیرند .

اغلب مردم ، به این دلیل از بیمه عمر زمانی استفاده می کنند که بچه هایشان در حال بزرگ شدن هستند یا این که شغلی خطرناک دارند و ممکن است بر اثر رخدادی ناگوار خانواده آنها دچار مشکل شود . در بسیاری از مواقع ، این نوع بیمه به خاطر پرداختاقسام وام های دریافتی از بانکها یا دیگر سازمانها اخذ می شود تا در صورت فوت وام گیرنده ، بازماندگان با مشکل باز پرداخت وام مواجه نشوند .

از آن جا که در صورت زنده ماندن فرد بیمه شده بعد از دوره تعیین شده پرداختی از طرف شرکت بیمه صورت نمی گیرد ، حق بیمه این نوع بیمه از دیگر پوشش ها بسیار کمتر است .

بیمه نامه های مختلط عمر و پس انداز

بیمه نامه های مختلط عمر و پس انداز یکی از راه های پس انداز برای آینده است و از همان زمانی که بیمه نامه اخذ می شود ، بیمه گذار حمایت مالی خواهد داشت . مبلغ حق بیمه و مدت پرداخت آن براساس توافق تعیین می شود . برای مثال ، در یک دوره زمانی 25 ساله ، هر سال مبلغی به شرکت بیمه پرداخت خواهد شد و بعد از اتمام دوره که موعد پرداخت نامیده می شود ، بیمه گر سرمایه مندرج در بیمه نامه را به بیمه گذار پرداخت خواهد کرد .

اغلب مردم این نوع بیمه را وسیله خوبی برای پس انداز می دانند ، اما در کنار پس انداز مزایای ارزشمند دیگری هم دارد . برای مثال ، چنانچه بیمه شده قبل از سررسید موعد پرداخت سرمایه بیمه نامه فوت کند ، دیگر حق بیمه ای پرداخت نمی شود و تمام سرمایه بیمه نامه به بازماندگان فرد بیمه شده پرداخت خواهد شد .

بیمه نامه های همراه با مشارکت در منافع و بدون مشارکت در منافع

بیمه نامه همراه با مشارکت در منافع به بیمه گذار امکان می دهد که در سود سرمایه گذاریهای شرکت بیمه سهیم شود . این سود هر سال به اسم اضافه درآمد به سرمایه بیمه نامه افزوده می شود . به محض اضافه شدن این سودها به بیمه نامه ، دیگر امکان انتقال یا برداشت آن وجود ندارد . هر چه سیاستهایسرمایه گذاری شرکت بیمه موفق تر باشد ، اضافه درآمد بیشتری به سرمایه بیمه نامه ها افزوده خواهد شد .

ممکن است در برخی از سال ها اضافه درآمد وجود نداشته باشد اما در سالهای متمادی مبالغ در خور توجهی به سرمایه بیمه نامه ها اضافه می شود .

در بیمه نامه های بدون شرکت در منافع نمی توان در سود شرکت سهیم شد و سرمایه بیمه نامه به مقدار اولیه ثابت خواهد ماند .

بیمه نامه های تمام عمر و بیمه نامه های مختلط عمر و پس انداز را می توان به شکل بیمه نامه های همراه با مشارکت در منافع و بدون مشارکت در منافع صادر کرد .با این حال ، بیشتر بیمه نامه ها همراه با مشارکت در منافع هستند .

بیمه نامه های مقرری بیمه عمر ( سالیانه )

در بیمه نامه های مقرری بیمه عمر ،پرداخت مزایا به بیمه گذار از تاریخ توافق شده شروع می شود و به صورت دوره ای ادامه می یابد ، به بیان بهتر درآمدی منظم برای

بیمه گذار برقرار خواهد شد . چنانچه قبل از تاریخ توافق شده برای دریافت مزایای سالیانه ، بیمه شده فوت کند ، تمام حق بیمه ها به بیمه گذار برگشت داده می شود .

بعضی مواقع افراد ترجیح می دهند که حق بیمه بیمه نامه های مقرری بیمه عمر را به طور یکجا بپردازند تا این که بخواهند آن را به صورت دوره ای پرداخت کنند .

بیمه نامه های مستمری بیمه عمر ( ماهانه )

این بیمه نامه ها را ، هم کارفرما و هم آنهایی که به طور مستقل شغل آزاد دارند می توانند خریداری کنند . حق بیمه ها در طول سال های شاغل بودن پرداخت می شود و سرمایه بیمه نامه ها به صورت مستمری از هنگام بازنشستگی به بیمه شده پرداخت می شود .

به جای دریافتی های ماهانه ، می توان سرمایه بیمه نامه را به صورت یکجا در هنگام بازنشستگی دریافت کرد . هم چنین ، می توان توافق نمود که بعد از فوت بیمه شده مستمری به همسر وی پرداخت شود یا در صورتی که بیمه شده قبل از بازنشستگی فوت کند شرکت بیمه همه سرمایه را یکجا پرداخت کند .

مقدار مستمری قابل دریافت ، به مبلغ حق بیمه های پرداخت شده وهم چنین درآمد سرمایه گذاری که از محل حق بیمه ها انجام گرفته وابسته است .

بیمه نامه های مستمری انفرادی ، برای افرادی که مستقل هستند و شغل آزاد دارند ، اهمیت ویژه ای دارد ، زیرا آنان باید برای دوران بازنشستگی خود آینده نگری کنند

بیمه نامه های مستمری بسیار متنوع و به صورت گسترده ای انعطاف پذیرند و قابلیت تغییر شرایط دارند .

فهرست مطالب

مقدمه

فصل اول

تاریخچه بیمه آسیا 2

قصل دوم

تقسیم بندی انواع بیمه 5

قرارداد بیمه 8

بیمه نامه 11

تعهدات بیمه گذار 14

حدود تعهدات بیمه گذار در اعلام خطر موضوع بیمه 16

پرداخت حق بیمه 17

بیمه آتش سوزی 21

شکست شیشه 24

بیمه تمام خطر مقاطعه کاران 28

اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی ریسک 32

بیمه های مسئولیت مدنی 34

انواع بیمه مسئولیت مدنی 36

بیمه حمایت و پس انداز 57

بیمه نامه های مختلط عمر و پس انداز 58

فصل سوم

نمودار سازمانی بیمه آسیا 62

اهم وظایف و اختیارات و مسئولیتها در بخش اداره خسارت جانی 63

ارتباط بین روژه مزبور با درس پروژه مالی 64

فصل چهارم

ثبت اسناد هزینه 68

ثبت اسناد مطالبات 68

وارد کردن اطلاعت پرونده ها 68

گرفتن استعلام از پرونده ها 69

صدور چک و تاییدیه پرداخت چک 69

پرفراژ چک و تاییدیه پرداخت چک 69

تهیه صورت مغایرت بانکی 70

تکمیل کردن دفتر حواله خسارت 70

فصل پنجم

خلاصه و نتیجه 72

فصل ششم

فرمهای دوره کارآموزی 73

منابع

تحقیق در مورد نحوه حسابداری بیمه عمر در ایران

مقدمه:
در زمینه بیمه و بخصوص حسابداری بیمه ای تحقیق و پژوهش کمی با توجه به اهمیت این رشته در ایران صورت پذیرفته است. موضوعی که انتخاب نموده ام تا به حال در ایران تحقیقی مشابه آن صورت نپذیرفته است و با مراجعه به سایت های اینترنتی نیز مورد مشابه خارجی یافت نشد ، اما بر اساس مقتضیات تحقیق ، پیشینه تحقیقاتی که در رابطه با حسابداری شرکتهای بیمه و نزدیک به موضوع مورد بحث وجود دارد را به شرح ذیل ارائه می دهم .

موضوع 1- عنوان : حسابداری کارمزد منافع قرار دادهای اتکائی در شرکتهای بیمه در ایران
تهیه کننده : خانم حلیمه خاتون موصلی – سال دفاع 1371
نام دانشگاه محل تحصیل : دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

فرضیه :
مفهوم تعهدی یکی از مفاهیم بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است . در خصوص نحوه اندازه گیری و ثبت و گزارش درآمدها و هزینه ها کارمزد منافع قرار دادهای اتکائی توسط شرکتهای بیمه در ایران مد نظر قرار نمی گیرد و این امر باعث نادیده گرفتن اصول اساسی تحقق درآمد و تطابق درآمدها و هزینه در شرکتهای مزبور گردیده است .

روش جمع آوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز تحقیق از طریق بررسی مقررات و قوانین حاکم بر شرکتهای بیمه ، بررسی صورتهای مالی شرکتهای بیمه داخلی و خارجی و گزارشهای حسابرسی ، بررسی استانداردها و روشهای حسابداری مربوط به صنعت بیمه بطور عام و کارمزد منافع بطور خاص از منابع داخلی و خارجی و مصاحبه با متخصصین صنعت بیمه انجام شده است .

جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای بیمه فعال در ایران می باشد . بدلیل آن که نمونه انتخابی صد در صد جامعه می باشد نتیجتاً تشکیل جامعه آماری نمونه از نظر تطبیق آن با جامعه اصلی ، آزمون مورد ندارد .

روش تحقیق
روش استدلال در تحقیق مزبور روش قیاسی و استقرائی بوده و حول سه محور اصلی پایه گذاری شده است :
اف – بررس و مطالعه نظریات تئوری منابع داخلی و خارجی و قوانین
ب – نظر خواهی از اساتید و متخصصان صنعت بیمه و ترجمه و بررسی روشهای مورد عمل بیمه گران اتکائی بین المللی .
ج – بررسی روشهای مورد عمل شرکتهای بیمه کشور ، گزارشهای حسابرسی، قرا ردادهای اتکائی و صورتحسابهای کارمزد منافع شرکتهای بیمه داخل کشور.

نتیجه گیری :
تحقیق نشان می دهد که شرکتهای بیمه داخل کشور در خصوص گزارش کارمزد منافع قرار دادهای اتکائی مفهوم تعهدی را در نظر نمی گیرند و فرضیه مورد بررسی به شرح زیر اثبات گردیده است :
فرض تعهدی که یکی از مفروضات بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است در خصوص نحوه اندازه گیری و ثبت گزارش درآمدها و هزینه ها ، کارمزد منافع توسط شرکتهای بیمه در ایران مد نظر قرار نمی گیرد و این باعث نایدده گرفتن اصول اساسی تحقق درآمد و تطابق هزینه ها با درآمدها در شرکتهای مزبور گردیده است .

موضوع 2 – عنوان : حسابداری بیمه های عمومی در ایران و مقایسه آن با استانداردهای موجود در انگلستان و امریکا

محقق : مرتضی کردمدانلو
سال دفاع : آذر ماه 1375
نام دانشگاه محل تحصیل : دانشکده حسابداری و مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

فرضیه اهم
نظام حسابداری بیمه های عمومی در شرکتهای بیمه ایران منطبق با استانداردهای حسابداری شرکتهای بیمه نیست .



فرضیه فرعی :
امکان استفاده از استانداردهای بین المللی حسابداری در خصوص بیمه های عمومی در شرکتهای بیمه ایرانی وجود دارد .

روش اثبات فرضیه
1- بررسی و مقایسه تطبیقی آئین نامه های مصوب شورای عالی بیمه در زمینه نظام حسابداری و گزارشگری بیمه های عمومی با استانداردهای موجود در انگلیس و آمریکا
2- ارزیابی صورتهای مالی شرکتهای بیمه ایرانی در جهت قابلیت تطابق با استانداردهای بین المللی .

قلمرو تحقیق:
کلیه شرکتهای بیمه موجود در ایران به استثناء سازمان تأمین اجتماعی

روش جمع آوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز موضوع تحقیق از طریق بررسی استانداردها و روشهای حسابداری مربوط به صنعت بیمه بررسی مصوبات و مقررات و قوانین حاکم بر شرکتهای بیمه و بررسی صورتهای ملی آنها و همچنین مصاحبه با افراد متخصص در این زمینه بوده است .

روش تحقیق
روش استدلال در این تحقیق قیاسی بوده است . بررسی و مطالعه استانداردهای حسابداری مرجع حرفه ای دنیا در زمینه گزارشگری بیمه های عمومی و سپس مقایسه روشهای موجود و متداول در ایران و تعیین نقاط ضعف و قوت بر پایه روش قیاسی بوده است .

موضوع 3 – عنوان : حسابداری بیمه های عمر در ایران
محقق : خانم فرزانه نصیر زاده
سال دفاع : دی ماه 1371 – دانشگاه تهران – دانشکده مدیریت

فرضیه :
صورتهای مالی شرکتهای بیمه عمر در ایران مطابق با استانداردهای حسابداری مربوط تهیه نمی شود .

محدوده و قلمرو تحقیق:
1- بررسی تئوریکی حسابداری بیمه عمر
2- بررسی وضعیت حسابداری بیمه در ایران
3- مطالعه تطبیقی بین حسابداری بیمه عمر در ایران و آمریکا و کانادا

قلمرو مکانی
این تحقیق پیرامون نحوه حسابداری بیمه عمر در ایران می باشد و از آنجائی که در ماده 1 قانون اداره شرکتهای بیمه بیان شده شرکتهای بیمه ایران ، آسیا ، البرز و دانا بصورت سهامی اداره می شوند و مجاز به انجام انواع عملیات بیمه ای در بخشهای دولتی ، تعاونی و خصوصی می باشند و با عنایت به این مطلب که بیمه ایران ، بزرگترین شرکت بیمه در ایران می باشد و از نظر حجم و قدرت فعالیت در زمینه بیمه عمر نسبت به سایر شرکتهای بیمه تقدم دارد بیمه ایران و بیمه دانا که صرفاً در زمینه بیمه اشخاص به فعالیت می پردازد به عنوان قلمرو تحقیق در نظر گرفته شده است.

روش تحقیق :
این تحقیق از دو بخش تئوری و عملی تشکیل شده است . در بخش اول آن که جنبه تئوری دارد از کتابها و منابع فارسی و خارجی و آئین نامه ها و مقررات شورای عالی بیمه استفاده شده است .
بخش دوم جنبه عملی دارد و به بررسی وضعیت حسابداری شرکتهای بیمه عمر در ایران می پردازد و در واقع بررسی مطالب کلی بخش اول در ایران می باشد که شامل انجام مصاحبه با صاحبنظران و کارشناسان مالی شرکتهای بیمه و بررسی سیستم حسابداری بیمه عمر در ایران می باشد . در انجام مصاحبه سعی شده است با کارشناسان و مسئولین امر که سالها در امور بیمه عمر اشتغال داشته و دارای تجارب مطمئن می باشند تماس گرفته شود تا با تصحیح و تکمیل اطلاعات بدست آمده بوسیله منابع معین نتایج صحیح و قابل اطمینانی بدست آید .

خلاصه پیشنهادات :
1- محاسبه هزنیه های مشارکت در منافع و سایر برآوردهائی که در بیمه مورد استفاده قرار می گیرد برای بیمه های عمر ضروری می باشد .
2- باید از جداول مرگ و میر مربوط به کشور ایران برای محاسبه ذخایر ریاضی استفاده نمود و تعرفه ها و نرخهای بیمه مورد تجدید نظر قرا رگیرد .
3- از آنجائی که یکی از اهداف اصلی صنعت بیمه هدایت کردن انبوه سرمایه است که از جمع آوری حق بیمه ها بوجود می آید پیشنهاد می شود که در ترکیب مجموعه سرمایه گذاری های مؤسسه ، مدت، میزان ریسک نقد شوندگی و بازدهی مد نظر قرار گیرد و از هر گونه افراط و تفریط در تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری خود داری شود و ترکیب مجموعه سرمایه گذای ها با توجه به هدف های دراز مدت شرکت تعیین شود و از تمرکز رقم عمده ای از سرمایه در یک رشته خود دارری گردد .

نتیجه گیری :
ایجاد ترکیبی از انواع سرمایه گذاری ها که هم بتواند در مقابل تورم ارزش سرمایه را حفظ کند و هم سود معقولی را عاید نموده و جریان صحیحی را نیز برای نقدینگی برقرار کند مد نظر است .

موضوع شماره 4:
مقاله ای با عنوان تحلیلی بر استاندارد حسابداری شماره 28 (فعالیتهای بیمه عمومی) در مجله حسابدار شماره 171 اردیبهشت 85 ارائه شده است که توسط عباس هشی عضو شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران و داریوش حسن زاده کارشناس ارشد حسابداری دانشگاه شهید بهشتی نوشته شده است . این مقاله در پاسخ به فراخوان سازمان حسابرسی جهت نظر خواهی و اخذ پیشنهادات به تحلیل استاندارد و ارائه نظرات و پیشنهاداتی در این زمینه می پردازد . این مقاله در هر کدام از موارد زیر ابتدا بر حسب مورد به مفاد استاندارد در این باره اشاره نموده و سپس بادیدی انتقادی به ارائه نظرات و پیشنهاداتی اقدام نموده است و مواردی را که از نظر نویسندگان در استاندارد نادیده گرفته شده و یا بطور کامل به آن پرداخته نشده است را ذکر می نماید . موارد مورد بحث عبارتند از :
1- ضرورت تدوین استاندارد حسابداری فعالیتهای بیمه
2- دامنه کاربرد استاندارد
3- وجه تمایز بین حسابداری در صنعت بیمه با حسابداری در صنایع دیگر
4- شناخت درآمد حق بیمه
5- حق بیمه عاید نشده
6- مخارج تحصیل ( فروش یا صدور بیمه نامه)
7- خسارت : الف : تلقی مبالغ دریافتی از بیمه گر اتکایی بابت خسارت به عنوان در آمد ، ب : سایر موضوعات
8- ذخیره تکمیلی
9- حق بیمه های اتکایی و موضوعات آن ، الف : بند 33 استاندارد ، ب : بند 35 استاندارد
10- موارد افشاء
11- استانداردهای بین المللی حسابداری
12- از منظر قوانین
13- اثرات مالی
14- سایر پیشنهادها : 1- اتکایی واگذاری صد در صد 2- مواردی که جریان نقدی عایدی نباشد

پیشگفتار:

یکی از عوامل کلیدی و تعیین کننده در فراینده توسعه اقتصادی، پس انداز می‌باشد. این مفهوم به دو شکل پس اندازهای مالی و پس اندازهای غیر مالی مطرح می‌شود. در پس اندازه مالی سرمایه های پراکنده در سطح جامعه برای خرید اموالی نظیر: زمین، مسکن، جواهرات و... صرف می شود. ولی در پس اندازهای غیر مالی این سرمایه‌ها در مسیرهایی نظیر: خرید اوراق مشارکت و بیمه های عمر با ویژگی پس انداز قرار می‌گیرند. در پس اندازهای مالی سرمایه های مورد نظر عملاً فاقد قابلیت تحریک بازار سرمایه وتأمین نیازهای مالی برنامه های توسعه می باشند. اما به کمک پس اندازهای غیر مالی ظرفیت‌های مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های مختلف فراهم می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهد نسبت پس اندازه به تولید ناخالص ملی در 14 کشور از 20 کشوری که از لحاظ توسعه اقتصادی بالاترین رشد را داشته اند، بالغ بر 25 درصد بوده است. اما این نسبت در 14 کشور از 20 کشوری که کمترین رشد اقتصادی را داشته‌اند کمتر از 15 درصد بوده است. این مسئله نشان می دهد که رابطه میان پس اندازه و تولید ناخالص رابطه ای مستقیم و تعیین کننده می باشد. از آنجا که بیمه های عمر وپس اندازه نیز یکی از محورهای مهم پس اندازهای غیر مالی را تشکیل می‌دهند میزان توسعه این بیمه نقش قابل ملاحظه‌ای را در دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این بیمه عمر و پس انداز از کارکردهای کلان اقتصادی دیگری نظیر: مقابله با کاهش ارزش پول وحفظ قابلیت ایفای تعهدات بیمه‌گر نیز برخوردار است.

هم چنین در سطح خرد نیز این بیمه امکان ایجاد سرمایه برای اعضای جامعه و خانوادة آنها را فراهم کرده و موجب تحکیم اقتصاد خانواده می شود.

با توجه به اهمیت قابل توجه بیمه های عمروپس انداز در توسعه اقتصادی به نظر می رسد می بایست عوامل مؤثر بر توسعه بیمه های عمر در دیگران شناسایی شده و در برنامه ریزی‌ها مورد توجه قرار گیرد. شاید بتوان مهمترین عوامل مورد نظر را به شرح زیر بر شمرد:

1-ثبات اقتصادی: با توجه به بلند مدت بودن تعهدات بیمه عمر، عدم وجود ثبات در اقتصاد جامعه امکان مدیریت شایسته این بیمه را تحت تأثیر قرار داده و گرایش مردم به آن را کاهش خواهد داد.

2-فرهنگ بیمه: تلقی مردم نسبت به بیمه وورود آن به باورها و هنجارهای فرهنگی جامعه که خود تابع شناخت مزایا و قابلیت های آن است، از دیگر عوامل مهم در توسعه بیمه عمر می باشد.

3-تورم: یکی از آفت‌های پس انداز مالی تورم است. و وجود آن توسعه بیمه های عمر را کند می کند.

4-در آمد واقعی خانواده‌ها: درآمد واقعی خانواده که خود تابع وضعیت اقتصادی جامعه است،یکی از مهم ترین عوامل در رویکرد مردم به این بیمه را شکل می دهد.

5-ارائه طرح‌های مناسب و کارآمد از سوی بیمه‌گران: وجود طرح‌های بیمه عمر و مناسب با شرایط اقتصادی جامعه و نیازهای مردم از دیگر عوامل مهم در توسعه آن است. در این راستا شکل‌گیری مؤسسات تخصصی بیمه عمر می تواند زمینه مناسبی را برای تخصصی و کار آمد شدن طرح‌ها و هم چنین بهبود مدیریت سرمایه‌گذاری و نظارت بر آن فراهم کند.

با توجه به تحولات اخیر صنعت بیمه کشور که رفع تنگناهای موجود و افزایش ظرفیت بیمه گری از جمله چشم اندازهای آینده آن هستند، به نظر می رسد شرایط مناسبی برای توسعه صنعت بیمه در کشور و به ویژه بیمه عمر و پس انداز فراهم شده است.

این امید می رود که با تحقق ظرفیت های جدید ، شکل گیری شرکتهای بیمه تخصصی عمر و رفع نارسایی های موجود ، در آینده شاهد توسعه بیمه های عمر و به دنبال آن افزایش سهم پس اندازهای غیر مالی در بازار سرمایه و تأثیر مثبت آن بر توسعه اقتصادی کشور باشیم .

در این پژوهش سعی بر آن است که بیمه عمر و پس انداز از نقطه نظر اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا شاید با توسعه آن راههای رونق اقتصادی در کشور فراهم آید .

مقدمه :

اصولاً انواع بیمه یک نوع تأمین را برای بیمه گذار ایجاد می کند . در بیمه‌های اشخاص بیمه گر با صدور بیمه نامه برای بیمه گذار آرامش و تأمین فراهم می سازد . در بیمه های عمر این تأمین علاوه بر جبران نیازهای اقتصادی ، از لحاظ اجتماعی هم حائز اهمیت می باشد در خرید این نوع بیمه نامه بیمه گذار ممکن است تأمین آتیه بازماندگانش را در نظر گرفته و اقدام به این کار نماید . و یا بخواهد آتیه خویش را تأمین کند . و بدون دغدغه خاطر به زندگی ادامه دهد . که این مورد نیز با دریافت بیمه نامه های عمر به شرط حیات عملی خواهد بود . در بیمه عمر و پس انداز اهداف یاد شده به کاملترین شکل وجود دارند ، یعنی عمر و پس انداز هم باعث تأمین آتیه باز ماندگان بیمه شده می شود و هم یک نوع سرمایه را ایجاد می کند . اصولاً در انواع رشته‌های بیمه ، تعهد بیمه گر مشروط به وقوع حادثه است . به این معنا که باید شرایطی خاص که در بیمه نامه قید شده حادث شود تا منجر به ایفای وظیفه از سوی شرکت بیمه گردد .

در بیمه عمر و پس انداز اگر بیمه شده در طول مدت بیمه فوت کند و یا در پایان زمان بیمه نامه زنده باشد بیمه گر سرمایه را می پردازد و تنها شرط لازم اعتبار بیمه نامه می باشد که وابسته به پرداخت حق بیمه در سر رسید های مقرر خواهد بود . بدین لحاظ این نوع بیمه نامه علاوه بر این که دارای خصوصیت و عنصر تأمین بوده ، مشکلات اقتصادی بازمانده ها را پوشش می دهد . و دارای عنصر پس انداز و تشکیل سرمایه نیز می باشد که عنصر بسیار با ارزشی است . در این بیمه بخش زیادی از حق بیمه ها توسط بیمه گر پس انداز می شود که در نهایت این پس‌اندازها در پایان مدت بیمه نامه ، سرمایه بیمه را تشکیل می دهد . شرکتهای بیمه می توانند سرمایه گذاری های خوبی را با این ذخیره ها انجام داده و به تحقق توسعه اقتصادی در سطح اقتصاد کلان کمک کنند .

توسعه بیمه های عمر بویژه بیمه های عمر انفرادی در کشور ما قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی به هیچ وجه چشمگیر نبود و در سالهای 60 تا 62 بیمه آسیا حدود 1000 فقره از این بیمه نامه صادر کرد. ولی به دلیل پایین بودن نرخ بهره فنی آن چندان مورد استقبال قرار نگرفت.

در سالهای 74-73 بیمه آسیا با همکاری بیمه مرکزی به فکر توسعه این رشته افتاد و بالاخره به این نتیجه رسیدند که نرخ بهره فنی باید تغییر کند تا کاهش قابل توجهی در حق بیمه های پرداختی توسط بیمه گزاران ایجاد شود. تغییر نرخ از 6% به حدود 16% منجر به این کاهش گردید و از آنجا که نرخ بهره فنی 16% نسبتاً با اقتصاد سازگاری داشت تحول جدیدی دربیمه نامه های عمر و پس انداز بوجود آمد.

بیان مسئله:

در مورد بیمه‌های عمر می بایست ابتدا نیاز اقتصادی اشخاص برای آنها ترسیم شود. در دوره های متفاوت زندگی هر انسانی، نیازهای اقتصادی مطابق با زمان خود را دارد. اگراین نیازهای اقتصادی به وضوح برای او روش گردد فروش بیمه‌های عمر آسان‌تر خواهد بود. یک عضو جامعه تا زمانی که نداند نیازش چیست و بیمه های عمر درآینده او و خانواده‌اش چه کاربردی دارند، انگیزه کافی برای خرید آن را ندارد.

پس مسئله نخست: تبیین نیازهای اقتصادی از طریق شیوه های مناسب است. نمی دانیم که آینده و سرنوشت خانواده مان بعد از ما چه خواهد شد؟ نداشتن یک اهرم حمایتی برای خانواده مثل پدیدن ازیک بلندی است. جامعه جهانی به سرعت به پیر شدن نزدیک می‌شود یعنی بهداشت مناسب، درمانی کارا، تغذیه خوب به تدریج جامعه را به سوی امید به زندگی طولانی سوق می دهد. پیر بودن جمعیت یک معضل اقتصادی برای جامعه است. بر اساس نموداری که جامعه مستمری بگیر قاره آسیا در آن مورد بررسی قرار گرفته است حجم عظیمی از جمعیت کشور ژاپن در سال 2025م مستمری دریافت می کنند.

به طور کلی فروش بیمه های عمر، یک سری عوامل زنجیره ای را در جامعه ایجاد می کند.

تأمین نیاز یک حالت غریزی است. این مورد باید تقویت شود. یک کودک به محض این که دستش را نزدیک آتش می برد، به طور خودکار آن را پس می کشد. تلاش برای تأمین در برابر عوامل تهدید کنندة خارجی یک غریزه است. کمبود در آمد هم از جمله عوامل خارجی است که موجب تهدید زندگی می شود. چرا یک شهروند ایرانی که در سن 65 سالگی بازنشسته می شود باید دوباره کار کند؟‌ اما یک شهروند ژاپنی در سن 65 سالگی که بازنشسته می شود، ساکش را بر می دارد و دور دنیا را می گردد و از باقی عمرش لذت می برد. علت این تفاوت در نگرش و در عدم شناخت نیازهای اقتصادی ما است. یکی از آثار تبعی بیمه عمر و پس انداز قبولاندن این مسئله به انسانهاست که این نیاز، نیازی است غریزی. بدترین حالت برای انسان این است که معیارها و استانداردهای زندگی اش تغییر کند. پس باید غریزه ای را که در وجود تک تک مان وجود دارد برای صیانت اقتصادی، خود را تقویت نموده و بدانیم که در مراحل مختلف زندگی چه نیازی داریم.

مورد بعدی سرمایه است. مردم ما تمایل چندانی به پس انداز ندارند. به دلیل این که در فرهنگ اجتماعی عده‌ای از مردم تأکید شده است؛ هر آن کس که دندان دهد نان دهد. به نظر من این طرز فکرصحیح نمی باشد انسان تا کار و کوشش نکند و آینده نگر نباشد سرنوشتش عرض نمی شود. باید در زمانی که توان کار و امکان فعالیت دارد و دچار فشارهای اقتصادی دوران پیری نشده به فکر پس انداز باشد. وقتی انسان عادت به پس انداز نداشته باشد سرمایه ای را هم نمی تواند گردآوری کند، پس اندازهای کوچک وقتی درسیستم بانکی قرار گیرند برای بانک مؤثر خواهند بود در حالی که پس‌اندازهای بانکی با بیمه عمر و پس‌انداز تفاوت دارند.

شخص اگر یک حساب بانکی دربانک بازکرده و فوت نماید، مانده حساب پس‌انداز متوفی به وارث او مسترد می گردد، ولی در بیمه عمر و پس‌انداز اگر اولین مبلغ قسط به بیمه‌گر پرداخت شده و فوت نمود،‌سرمایه ثبت شده در بیمه نامه که قبلاً خریده شده است به وارث بیمه‌گزار پرداخت می گردد. اولین اثر درتأمین و گردآوری سرمایه، جنبه اقتصادی آن است. بدین ترتیب که حق بیمه‌ها موجب تشکیل سرمایه در شرکت بیمه می شود و امکان سرمایه‌گذاری را ایجاب می کند.

امیدورایم شرکتهای بیمه به انباشتن ذخایر خود در حساب بانکها تحت عنوان سپرده های سرمایه‌گذاری اقدام نکند زیرا سودهای حاصله ازآن سپرده سرمایه‌گذاری ها تکافوی مقابله با تورم را نخواهد کرد.

کل حق بیمه دریافت شده توسط 11 کشور جنوب شرقی آسیا، 680 میلیون دلار است. حدود 440 میلیون دلار از این رقم مربوط به حق بیمه عمر می‌باشد که نزدیک به 82 درصد آنرا فقط کشور ژاپن ایجاد می کند. یعنی ژاپن‌ها در طول یک دوره 30 سال از غیر ممکن، ممکن ساخته‌اند. آثار تبعی گردآوری سرمایه به شرکت بیمه باز می گردد، سرمایه‌گذاری تولید کار و فروش باز خورهای زنجیره ای هستند که در اقتصاد کشور تولید می شود. یکی از آثار سرمایه گذاری مقابله با تورم است. اگر بیمه نامه عمر وپس‌انداز به نحو صحیحی طراحی شده باشد (به عبارتی ارزشهای افزوده و سود حاصل از آن در نظرگرفته شده باشد) با تورم مقابله می کند.

محصولات که شرکت بیمه طراحی می کند باید جوابگوی نیازهای جامعه باشد. یکی از مشکلات موجود در اقتصاد کشورما تورم است. بیمه نامه ها باید قابلیت کافی داشته باشند تا فروشندگان بتوانند مزایای آن را که متناسب با نیاز آحاد جامعه است توضیح دهند. انسانهای زیادی ممکن است به دلیل بیماریهای طولانی فوت کرده و به دلیل فقدان امکانات مالی، بدهی‌های بسیاری را برای فرزندان خود باقی بگذارنده از محل سرمایه بیمه عمر می توان هزینه‌های بیمارستانی، کفن و دفن، اقساط عقب مانده را پرداخت کرد. بنابراین بیمه عمرو پس انداز، هم درزمان حیات و هم در زمان فوت باعث تقویت منابع درآمد خانواده می‌شود.

در سوئیس سه ستون حفاظتی برای شهروندان وجود دارد. ستون اول بازنشتگی است.

دراین کشور بازنشستگی و مستمری پرداختی بر اساس نرخ تورم سالیانه می باشد، نرخ تورمی که وقتی میزان آن از فردی سوئیس سئوال می شود؟ می گوید متأسفانه یک درصد . کشوری که با در آمد سرانه50 هزار دلار در سال آحاد جامعه آن ثروتمندترین مردم جهان هستند. همین افراد به طور میانگین بین 2 تا 3 بیمه نامه دارند که ستون دوم را تشکیل می دهد. ستون سوم هم تأمین اجتماعی است. تأمین اجتماعی درکشورهای پیشرفته به این صورت است که شخص در هنگام رسیدن به سن 65 سالگی تحت پوشش دولت قرار می گیرد، بدون این که اجباراً برای دولت کار کرده باشد.

یک عامل مهم در رفع نگرانی های اقتصادی پس انداز کردن برای فرزندانمان می باشد. در کشور های توسعه یافته، هنگامی که بچه ای متولد می شود، والدین بیمه نامه ای برای او می خرند و حدود 17 تا 18 هزار دلار را در مدت 15 سال پرداخت می کنند. زمان سر رسید بیمه نامه سن 65 سالگی اوست. و ارزش آن 5 میلیون دلار است. از زمانی که او به سن بلوغ می رسد تا 65 سالگی جدولی ضمیمه بیمه نامه است که ارزش نقدینگی آن را تعیین می‌کند. یعنی شخص در سن 25 سالگی ممکن است صاحب 500 هزار دلار شود. در کشورهای توسعه یافته با این گونه از فرزندان حمایت اقتصادی می شود. در حالی که در کشور ما نمی توان چنین سرمای‌گذاری را به نام فرزندان که همان بیمه عمر به شرط حیات است انجام داد.

در نهایت می توان گفت که بیمه های عمر یکی از شاخصهای رفاه اجتماعی می باشند. هر جامعه ای که در آن بیمه عمر از رشد خوبی برخوردار باشد، از نظر اقتصادی هم پیشرفته است. بیمه نامه های عمرو پس انداز باید با توجه به نیاز بازار سازماندهی می‌شود. زیرا که امروزه انتظار بیمه گزاران از بیمه عمر و پس انداز با گذشته فرق کرده است. قبلاً صحبت از تأمین حداقل معیشت بود ولی امروزه بحث رفاه در ایام پیری مطرح است. به همین خاطر است که از بیمه نامه های عمر و پس انداز در کشورهای آسیای جنوب شرقی و یا در کشورهای اروپای و آمریکای این قدر استقبال می شود. از طرفی سیستمهای اجتماعی دولتی، جوابگوی نیازهای بشر نمی باشند. یعنی تأمین اجتماعی نه تنها در کشور ما بلکه در کشورهای پیشرفته هم تکافو نمی کند. وظیفه اینها تأمین حداقل برای بیمه گزاران است .

کسانی که یک عمر کار کرده اند، یک مستمری بازنشستگی از تأمین اجتماعی دولت می گیرند. راه حال پیشنهادی، بیمه عمرو پس اندازاست. که به عنوان طرحهای تکمیلی، دولتها مردم را به خرید بیمه نامه ای عمر تشویق می کنند. دولت سیاست تشویقی هم دارد و آن اعمال معافیتهای مالیاتی است.

اما تا زمانی که این بیمه عمر تکمیلی در بازار سرمایه رقابت نباشد، کارایی لازم را ندارند.

بحث دیگر، محدودیت شرکتهای بیمه با توجه به ساختار دولتی آنها است. آنها نمی توانند در هر جایی سرمایه‌گذاری کنند. بازار سرمایه موجود مسائل خاصی را تحمیل کرده است یعنی ساختار بازار سرمایه برای سرمایه‌گذاری ذخایر ریاضی در مقایسه با سایر کشورها و برطبق آمار کارایی لازم را ندارد.

با توجه به مطالب گفته شده و بر اساس تجربه ای که طی سالیان متمادی تقریباً از آغاز بیمه عمر و پس ‌انداز تاکنون در برخورد رودرور با بیمه گزاران کسب شده است باید گفت . استقبال هموطنان عزیز از بیمه‌های عمروپس انداز بسیار مناسب است. به خصوص اگر شرکتهای بیمه به نیازهای آنان توجه نموده و مطابق خواسته های آنان بیمه عمر و پس ‌انداز را با مزایای متنوع ارائه نمایند.

با توجه به استقبال گسترده مردم و بیمه گزاران وظیفه شرکتهای بیمه در آموزش فرهنگهای بیمه های عمر و پس ‌انداز وظیفه ای مهم و خطیر می باشد و بایستی آنها علاوه بر ارائه طرحهای متنوع با نرخ های حق بیمه مناسب، چه از نظر نرخ بهره فنی و چه از نظر نرخهای مرگ و میر به توسعه و گسترش خدمات خود نیز بپردازند. و تسهیلات بیشتری در خصوص جمع‌آوری اقساط حق بیمه و... را برای بیمه گزاران خود فراهم نمائید.

با توجه به شرایط اقتصادی کشور به نظر می رسد پرداخت مناسب و به موقع مشارکت در منافع حاصل از سرمایه‌گذاری های مطمئن ذخایر ریاضی موجب تشویق بیمه‌گزاران به حفظ بیمه نامه های آنان گردیده و باعث افزایش تعداد بیمه‌نامه‌های عمر و پس ‌انداز نیز می گردد.