*مقاله درباره ریزش اتمی*

از دوران قدیم، مردم به مرگ در اثر موج انفجار یک موشک اتمی فکر می‌کردند، اما خطرات دیگری نیز در این باره وجود دارد. یک بمب اتمی با انفجارش مطمئناً کسانی را که در نزدیکی آن قرار دارند از بین خواهد برد. مرگ و صدماتی جدی به سبب اثرات حرارتی بمب ایجاد می‌شود که می‌تواند سوختگیهای درجه سوم را شش تا هشت مایل دورتر و سوختگیهای درجه اول را برای کسانی که 10 تا 12 مایل دورتر از یک انفجار یک مگاتنی قرار دارند، ایجاد کند.

اما مرگ و میر بیشتری بوسیلة تشعشعات حاصله از بمب اتمی و بیشتر بوسیلة دو زمان بالای تشعشع حمل شده در مسیر باد، به صورت ریزش اتمی، حاصل می‌شود.

برای محافظت از خودتان در برابر تشعشع و ریزش اتمی شما به یک پناهگاه ریزش اتمی نیاز دارید.

و برای محافظت از خودتان در برابر موج انفجار بمب شما به یک پناهگاه ضد انفجار، نیاز دارید.

پناهگاههای ضد موج انفجار معمولاً از عمق بیشتری نسبت به پناهگاههای ریزش اتمی برخوردارند و دارای درها و دریچه‌های ضد انفجاری مقاوم و محکمی هستند و برای مقاومت در برابر فشارهای بیشتر طراحی شده‌اند. اگر شما در منطقه‌ای که می‌تواند به علت اهمیت استراتژیکش یک نقطه صفر (محل انفجار) باشد، یا نزدیک به چنین منطقه‌ای زندگی می‌کنید، در این صورت با داشتن یک پناهگاه ضد موج انفجار آسوده‌تر خواهید بود. هر چند که برای اکثر ما یک پناهگاه ریزش اتمی نیز مناسب

است.

حال باز هم به توصیف ریزش اتمی می‌پردازیم:

به تعبیر ساده، ریزش اتمی، گردو غبار اتمی است در هنگامی که یک انفجار اتمی گرد و غبار (رادیواکتیوی ایجاد شده بوسیلة بمب) را مایلها در هوا پخش می‌کند.

گرد و غبارهای سنگین ریزش می‌کنند و در مسیر موج انفجار فرود می‌آیند و hot zone ها یا مناطقی را ایجاد می‌کنند که در آنها خطر تشعشع بیرونی، اثرات انفجار اتمی احساس می‌شود.

همچنان که گفته شد، مردمی که در این مناطق زندگی می‌کنند به پناهگاههایی در زیر زمین یا پناهگاههای ریزش اتمی برای اجتناب از مرگ یا بیماریهای جدی‌ای که از مصمومیت تابش برایشان ایجاد می‌شود. احتیاج دارند. بطوریکه در یک معاوضة هسته‌ای بین هند و پاکستان، ریزش اتمی در پاکستان، هند و مناطق از چنین اتفاق افتاد(کره، ژاپن و دیگر قسمتهای آسیای شرقی نیز از ریزش اتمی صدمه دیدند، البته صدمات آنها کمتر از مناطقی بود که مستقیماً‌ و بلافاصله در مسیر موج انفجار قرار داشتند.)

اگر یک معاوضة هسته‌ای در آسیای مرکزی، شبه جزیرة کره یا هند بوجود بیاید، هیچ ریزش اتمی سنگینی به امریکا نخواهد رسید اما ذرات سبکتر بوسیلة باد هزاران مایل دورتر حمل می‌شوند و ممکن است روزها یا حتی هفته‌ها بعد در سطح زمین جمع شوند.

*آشنایی با انرژی هسته‌ای و استفاده های صلح جویانه از آن در صنعت و اقتصاد*

1- مقدمه

انرژی هسته ای از عمده ترین مباحث علوم و تکنولوژی هسته ای است و هم اکنون نقش عمده ای را در تأمین انرژی کشورهای مختلف خصوصا کشورهای پیشرفته دارد. اهمیت انرژی و منابع مختلف تهیه آن، در حال حاضر جزء رویکردهای اصلی دولت­ها قرار دارد. به عبارت بهتر، بررسی، اصلاح و استفاده بهینه از منابع موجود انرژی، از مسائل مهم هر کشور در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی است. امروزه بحران­های سیاسی و اقتصادی و مسائلی نظیر محدودیت ذخایر فسیلی، نگرانی­های زیست محیطی، ازدیاد جمعیت، همگی مباحث جهان شمولی هستند که با گستردگی تمام فکر اندیشمندان را در یافتن راه کارهای مناسب برای حل معظلات انرژی در جهان به خود مشغول داشته اند.

در حال حاضر اغلب کشورهای جهان به نقش و اهمیت منابع مختلف انرژی در تأمین نیازهای حال و آینده پی برده و سرمایه گذاری ها و تحقیقات وسیعی را در جهت سیاست گذاری، استراتژی و برنامه های زیربنایی و اصولی انجام می دهند. در میان حامل­های مختلف انرژی، انرژی هسته ای جایگاه ویژه ای دارد. هم اکنون بیش از 430 نیروگاه هسته ای در جهان فعال می باشند و انرژی برخی کشورها مانند فرانسه عمدتا از برق هسته­ای تأمین می شود.

جمهوری اسلامی ایران بیش از سه دهه است که تحقیقات متنوعی را در زمینه های مختلف علوم و تکنولوژی هسته ای انجام داده و براساس استراتژی خود، مصمم به ایجاد نیروگاه­های هسته ای به ظرفیت کل 6000 مگاوات تا سال 1400 هجری شمسی می باشد. در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران در نشست گذشته آژانس بین المللی انرژی اتمی، تمایل خود را نسبت به همکاری تمامی کشورهای جهان جهت ایجاد این نیروگاه­ها و تهیه سوخت مربوطه رسما" اعلام نموده است.

2- سوخت هسته ای

استفاده از سوخت هسته­ای برای تولید انرژی، با به کارگیری اولین راکتورهای قدرت در دهه 60 میلادی شروع شد و تولید و مصرف آن به طور پیوسته رو به افزایش بوده است.

پایه صنعت انرژی هسته­ای مبتنی بر استفاده از انرژی درونی اورانیوم می­باشد. بر حسب نوع راکتور نیروگاه اتمی، قسمت اصلی این انرژی و یا بخش کوچکی از آن مورد استفاده قرار می­گیرد.

یکی از تفاوت های اساسی سوخت هسته­ای با سوخت فسیلی، پدیده شکافت هسته­ای در سوخت است. با تولید انرژی به وسیله شکافت، ساختار سوخت به صورت آرام ولی پیوسته تغییر کرده و پاره های شکافت رادیو اکتیو را به وجود می­آورد. از این حهت رعایت مسایل ایمنی و پیش بینی جداره های بازدارنده متوالی در راکتور برای جلوگیری از پخش مواد رادیواکتیو ضروری است.

یکی دیگر از ویژگی های سوخت هسته­ای، امکان استفاده از آن در یک مدار بسته یا چرخه سوخت است. با بازفرایابی سوخت مصرف شده که در حال حاضر در کشورهای صنعتی انجام می­گردد، اورانیوم مصرف نشده و پلوتونیوم تولید شده در راکتور برای مصرف دوباره، برگشت داده می­شود.

در راکتورهای هسته­ای از شکافت هسته­ای برای تولید انرژی گرمایی استفاده می­شود. این انرژی حرارتی به وسیله توربین به انرژی مکانیکی و توسط ژنراتور به انرژی الکتریکی تبدیل می­شود. بنابراین، راکتورهای هسته­ای همان نقشی را در نیروگاه هسته­ای ایفاد می­کنند که دیگهای بخار در نیروگاه­ های حرارتی با سوخت فسیلی به عهده دارند. تفاوت نیروگاه­های هسته­ای با حرارتی در نوع سوخت مصرفی آنهاست که در اولی از سوفت هسته­ای و در دومی از مواد نفتی، گاز یا زغال سنگ استفاده می­شود.

ماده اصلی که برای سوخت راکتورها به کارمی­رود، اورانیوم یا ترکیباتی از این فلز است که به علت خاصیتی که در جذب نوترون و شکافت هسته­ای دارد، مورد استفاده قرار می­گیرد. اورانیوم یک ماده رادیواکتیو است که در طبیعت یافت می­شود. پلوتونیوم فلز دیگری است که برای سوخت در راکتورهای قدرت به کار می­رود ولی این فلزکه آن هم رادیواکتیو است، در طبیعت یافت نمی­شود و از واکنش های هسته­ای اورانیوم به وجود می­آید.