گزارش کاراموزی بررسی تابلوهای برق در 71 صفحه ورد قابل ویرایش

عنوان صفحه

مقدمه 1

تعاریف اولیه تابلو 2

تابلوهای برق 2

تابلوی فرعی 3

انواع تابلوها 6

خصوصیات تابلوها 7

حفاظت الکتریکی تابلو 10

طریقه ساخت 11

نقشه کشی تابلوها 12

ساخت تابلوها 13

انواع مدارات فرمان 15

حفاظت تجهیزات و نفرات در تأسیسات الکتریکی تابلو 16

فیوزها 17

تقسیم بندی فیوزها 18

اندازه استاندارد فیوزها 22

محافظت سیم ها و کابل های انشعاب معمولی 23

کنتاکتور (کلید مغناطیسی) 28

جریانهای نامی کنتاکتور 31

قطع کننده حرارتی (رلة حرارتی یا بی متال) 36

کلید محافظ 37

شستی 40

لیمت سوئیچ یا میکروسوئیچ 40

رله های زمانی (تایمرها) 42

لامپ سیگنال 46

کلیدهای تابع فشار (کلیدهای گازی) 47

کلیدهای شناور 48

چشمهای الکتریکی (سنسورها) 48

نقشه های مدار کنترل 52

حروف شناسایی 52

شماره گذاری و نمایش تعداد کنتاکتهای کنتاکتور 55

شمای فنی یا نقشه تک خطی 57

اصول کلی طراحی مدارهای فرمان 66

تحلیل انواع مدارات فرمان 71

راهنمای انتخاب درجات حفاظتی برای تابلوهای بکار رفته در شبکه های توزیع 73

شینه های بکار رفته در تابلو 76



مقدمه

رشته تابلوسازی رشته ای ترکیبی می باشد. تابلوی برق در حقیقت یک محفظه می باشد که تجهیزات الکتریکی را در بر می گیرد و البته تابلو ها می توانند در بر گیرنده تجهیزات پنیوماتیک نیز باشند مانند شیر های برقی ، کمپرسور و …. به طور کلی لازم به ذکر است که جهت فراگیری فنون مربوط به تابلوهای برق نیاز به فراگیری چندین آیتم اصلی می باشد که در ذیل به اختصار عنوان می کنم :

1- اصول کلی و استانداردهای مربوط به تابلو های برق و محفظه های الکتریکی مانند درجه حفاظتی IP و درجه بندی جداسازی محفظه ها Segregation و مقابله با عوامل جوی و …

2- اصول تخصصی در مورد تابلو های برق ، مقادیر نامی مانند ولتاژ و جریان نامی و..

3- آشنایی با تجهیزات الکتریکی و عملکرد آنها و نحوه انتخاب صحیح آنها

4- آشنایی با تاسیسات الکتریکی وآُشنا با محاسبات مربوطه

5-آشنایی با دروسی مانند رله و حفاظت سیستم ها – طرح پست الکتریکی

و …

6- آشنایی با طراحی مدارات فرمان و کنترل و لاجیک

جهت فراگیری هر یک از فنون یاد شده لازم است به صورت جداگانه اقدام به فراگیری نمود. البته وقتی تنها در مورد تابلو های برق صحبت به میان می آید آیتم های یک و دو فوق الذکر بسیار پررنگ تر می باشند. البته در حرفه تابلو سازی علوم مهم دیگری نیز نقش دارد که از نام بردن کلیه آنها صرف نظر می کنم مانند علم ارگونومی و ….. به صورت کلی در مورد تابلو های برق اصول کلی و استاندارد و همچنین تعاریف کلی وجود دارد و بسیار حائز اهمیت است مثلا نوع تابلو از نظر ساختمان آنها به عنوان مثال تابلوهای ایستاده – دیواری – میزی – رک و … و هر یک از آنها ساختمان منحصر به فردی دارند و کاربرد آنها نیز متفاوت است.

تعاریف اولیه تابلو

تابلوهای برق

انواع تابلوها :تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو- سلولی-تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی- نیمه اصلی و فرعی باشند.

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی : این گونه تابلو ها ی برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود .





تابلوی فرعی:

برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنایی و غیره به کار می رود و از تابلوی اصلی تغذیه می شود.

معمولاً تابلو های موتور خانه از نوع ایستاده و بقیه تابلوها از نوع توکار تمام بسته می باشد (در این ساختمان تماماً به این شکل می باشد)در این ساختمان لیستی تهیه شده که شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی داخلی تابلو می باشد. این لیست شامل ضخامت ورق - فریم تابلو – روبند- نوع رنگ کاری - جانقشه ای- یرق آلات- نوع تابلو(یک درب- دو درب - نرمال - اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو - اسم تابلو – چراغ سیگنال (رنگ- تعداد- وات - نوع لامپ - فیوز) مشخصات فیوزهای داخل تابلو به علاوه پایه فیوز – کلید مینیاتوری (تکفاز - سه فاز- ولتاژ قابل تحمل )رله- کنتاکتور –کلید گردان (با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال - مشخصات شین فاز - نول- مقره های پشت شین - نوع سیم کشی داخلی تابلو- نوع سیم کشی خط به تابلو - طریقه انتقال سیم در تابلو(ترانکینگ-استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو – شماره گذاری خطوط روی ترمینال –استفاده از کابلشو . تمام این عناوین با مشخصات کامل می باشد .وجود این مشخصات باعث عمر بیشتر تابلو- خطر کمتر و تعویض آسانتر می شود.

* وجود سیم ارت در تابلوی برق ضروری و با رنگ سبز می باشد .

* خطوط R -S - T به تر تیب با رنگ زرد- قرمز- آبی - سیم نول با رنگ سیاه می باشد.

* در بعضی از تابلو ها روی درب تابلو ها یک سری کلید وجود دارد START- STOP یا یک کلید گردان که برای روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور به کار می رود.

* برای تابلو ها دو نوع نقشه می کشند :

1 - رایزر دیاگرام که مکان تابلو در آن قید شده است .

2- نقشه داخل تابلو (که خطوط - فیوز و کلیدها در آن کشیده شده است)

نکات مربوط به رعایت مسائل ایمنی بر اساس نشریه سازمان برنامه و بودجه و یا 110می باشد.

* شین ها با رنگ نسوز رنگ آمیزی می شود.

* کلید ورودی باید خودکار باشد. در مواردی که از کلید و فیوز جداگانه استفاده شود کلید باید قبل از فیوز نصب شود . بطوریکه با خاموش کردن کلید , فیوز نیز قطع شود. کلید اصلی حتی الامکان گردان باشد و از فیوز فشنگی استفاده شود.

* سیم کشی داخلی تابلو با سیم مسی تک لا با عایق حداقل 1000ولت با مقطع مناسب انجام شود.

* ارتفاع بالاترین دسته کلید تابلو175 سانتیمتر بیشتر نباشد و همچنین قسمت میانی از سطح زمین 160 سانتیمتر باشد.

* استفاده از سیم 5/1 برای روشنایی با کلید مینیاتوری10 آمپر و سیم 5/ 2 برای پریزبا کلید مینیاتوری 16 آمپر می باشد.

* محاسبه کابل از طریق سطع مقطع انجام می گیرد.

بقیه تابلوها از نوع توکار تمام بسته می باشد.

در قسمت زیر لیستی تهیه شده که شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی داخلی تابلو می باشد.این لیست شامل:

ضخامت ورق - فریم تابلو – روبند- نوع رنگ کاری - جانقشه ای- یرق آلات- نوع تابلو(یک درب- دو درب - نرمال - اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو - اسم تابلو – چراغ سیگنال (رنگ – تعداد- وات - نوع لامپ - فیوز ) مشخصات فیوزهای داخل تابلو بعلاوه پایه فیوز – کلید مینیاتوری (تکفاز - سه فاز- ولتاژ قابل تحمل )رله- کنتاکتور –کلید گردان (با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال - مشخصات شین فاز - نول- مقره های پشت شین - نوع سیم کشی داخلی تابلو- نوع سیم کشی خط به تابلو - طریقه انتقال سیم در تابلو(ترانکینگ-استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو – شماره گذاری خطوط روی ترمینال –استفاده از کابلشومی باشد. تمام این عناوین کامل می باشد .وجود این مشخصات باعث عمر بیشتر تابلو، خطر کمتر و تعویض آسانترآن می شود.

انواع تابلوها :

تقسیم بندی نوع اول :

الف) تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو

ب) سلولی

پ) تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی- نیمه اصلی و فرعی باشند.

تقسیم بندی نوع دوم :

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی: اینگونه تابلو ها ی برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود.

تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنایی و غیره به کار می رود و از تابلوی اصلی تغذیه می شود.

معمولاً تابلو های موتور خانه از نوع ایستاده و ....

خصوصیات تابلوها

1. رنج ولتاژ تابلوها :

380و400و660و1000و2500و3300و36000و7500و12000و175000و24000و52000و72000و100000و132000و145000و420000و765000 ولت می باشد .

2- ولتاژ سطح عایقی UL :

الف: ولتاژ قابل تحمل ضربه ای برای صاعقه

1. اتصال کوتاه بین فازها (اتصال کوتاه سه فاز و دو فاز) و اتصال کوتاه فاز به زمین که باعث افزایش جریان تا چند برابر مقدار نامی می شود.

اضافه بار که عبارت است از افزایش جریان از مقدار نامی.

با توجه به موارد فوق وجود تجهیزاتی به منظور حفاظت از سیم ها ، کابل ها و دستگاه های الکتریکی در مدارات الزامی می باشد.

فیوزها

ساده ترین و متداول ترین وسایل حفاظتی مدارات در برابر اضافه جریان های پیش آمده ، فیوزها می باشند. جریان اضافی کم و کوتاه مدت که اضافه بار نام دارد معمولاً صدمه ای به مدار و وسایل تشکیل دهنده آن وارد نمی کند و لزومی به قطع مدار توسط فیوز نمی باشد ، اما در موارد اتصال کوتاه ، فیوز باید به سرعت عمل کرده و مدار را قطع کند. فیوزهای معمولی ، دو سر مدار را به وسیله سیمی که در درون آن ها قرار دارد به هم وسل می کنند. این سیم جریان نامی مدار را به راحتی تحمل می کند. هنگامی که جریان مدار از حدی بالاتر رود ، حرارت ایجاد شده ، سیم فیوز را پس از مدتی ذوب کرده مدار قطع خواهد شد.

تقسیم بندی فیوزها

فیوزها بر اساس سرعت قطع مدار به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول را فیوزهای تند کار می گویند که بیشتر در مصارف روشنایی به کار می روند. این فیوزها دارای زمان عملکرد کوچک می باشند.

دسته دوم فیوزهای کند کار یا تأخیری می باشند که زمان قطع مدار در آن ها طولانی تر خواهد بود. این فیوزها در مداراتی به کار می روند که در آن ها قع مدار باید با تأخیر بیشتری صورت گیرد. یکی از این موارد فیوز محافظ مدار موتورهای برقی است که این فیوز در طول مدت راه اندازی موتور که جریان به طور موقت به سه تا هفت برابر جریان نامی می رسد نباید مدار را قطع کند. فیوزهایی که برای ترانسفورماتورها و خازن ها به کار می روند نیز از نوع کند کار خواهند بود.

علاوه بر این فیوزها از لحاظ ساختار نیز در انواع فشنگی ، اتوماتیک یا آلفا ، مینیاتوری ، بکس ، کاردی(چاقویی) ، شیشه ای یا کارتریج فشار قوی ساخته می شوند.

t ? F = Fm sin2

نکته 1: در هستة کنتاکتورهای AC برای جلوگیری از لرزش ناشی از فرکانس از یک حلقة اتصال کوتاه شده مانند آنچه که در موتورهای با قطب چاکدار وجود دارد، استفاده می شود. با القای ولتاژ در حلقة اتصال کوتاه، جریانی از آن خواهد گذشت و این جریان شاری را تولید می کند که با شار اصلی 90 درجه اختلاف فاز دارد و باعث می شود در هسته دائماً شار وجود داشته باشد و نیروی دائمی دو بخش ثابت و متحرک هسته را به هم متصل نگه دارد.

مزایای استفاده از کنتاکتورها نسبت به کلیدهای دستی صنعتنی عبارتند از :

1- امکان کنترلی مصرف کننده از راه دور.

2- کنترل مصرف کننده از چند محل .

3- امکان طراحی مدار فرمان اتوماتیک برای مراحل مختلف کار مصرف کننده.

4- سرعت قطع و وصل زیاد و کم بودن استهلاک کلید .

5- از آنجا که در کنتاکتورها در هنگام قطع و وصل کنتاکتها بر روی هم ساییدگی مکانیکی ندارند لذا عمر مکانیکی آنها نسبت به سایر کلیدها بیشتر است.

6- هنگام قطع برق، مدار مصرف کننده به وسیلة کنتاکتور قطع می شود و شروع به کار دستگاه نیاز به استارت مجدد دارد. در نتیجه از خطرات وصل ناگهانی دستگاه جلوگیری به عمل می آید.

7- از نظر حفاظتی نیز کنتاکتورها مطمئن تر بوده، دارای حفاظت مناسبتر و کامل تر هستند.

رود. بی متال معمولاً از دو تیغة فلزی غیر هم جنس و با ضریب انبساط طولی مختلف ساخته می شود. چنانچه جریان عبوری از بی متال از حدی بالاتر رود، اینجاد شده از عبور جریان، دو فلز را گرم کرده طول آنها را افزایش می دهد و از آنجا که طول یکی بیشتر از دیگری افزایش می یابد، دو فلز خم شده و از طریق اهرم هایی کنتاکت بی متال را باز می کنند و به این ترتیب مدار قطع می شود.

هر رلة حرارتی سه فاز از سه کنتاکت قدرت برای عبور جریان اصلی مصرف کننده و دو کنتاکت فرمان بهره می گیرد. از دو کنتاکت فرمان یک کنتاکت بسته است و جهت قطعت مدار تغذیه بوبین کنتاکتور به کار می رود و کنتاکت دیگر باز است که پس از عمل بی متال، بسته می شود و برای اطلاع یا وصل مدارهای اضطراری به کار می رود.





نکته 5 : جریان بی متال برابر جریان نامی موتور تنظیم می شود و در مقابل اضافه بار از 05/1 تا 10 برابر جریان نامی، می تواند موتور را قطع می کند. در صورتی که جریان عبوری از بی متال به آندازة 5% بیشتر از جریان تنظیم شده باشد، معمولاً مدار در مدتت زمانی بیشتر از 2 ساعت قطع خواهد شد و اگر جریان عبوری از بی متال به اندازة 20% بیشتر از جریان تنظیم شده باشد، مدار در مدت زمانی کمتر از 2 ساعت قطع خواهد شد و چنانچه جریان عبوری از بی متال بیشتر از 50% جریان تنظیم شده باشد، مدار در مدت زمانی کمتر از 2 دقیقه قطع خواهد شد.



رلة زمانی یا تایمر الکترونیکی

از تایمرهای الکترونیکی برای تنظیم زمانهای کمتر از ثانیه تا چندین ثانیه استفاده می شود. در ساختمان این تایمرها از مدارات و اجزا الکترونیکی استفاده می شود. در نوعی از این تایمرها با شارژ و دشارژ شدن خازن بوبین یک رلة کوچک تحریک می شود. به عبارت رله هنگامی وصل می شود که خازن شارژ شده، ولتاژ دو سر آن برابر ولتاژ مورد نیاز برای وصل رله شود پس از وصل رله بار ذخیره شده در خازن روی مقاومتی که توسط کنتاکت باز رله به دو سر خازن وصل می شود تخلیه می گردد.

نکته 6 : در تایمر نوع خازنی می توان با تغییر ظرفیت خازن زمان تایمر را تنظیم نمود.



رله زمانی هیدرولیکی

در این رله که از سیستم هیدرولیکی بهره می گیرد، وقتی جریان برق به رله وصل می شود مقداری روغن در داخل رله جا به جا می شود. برای بازگشت روغن به محل اولیه زمانی لازم است که این زمان را به عنوان زمان تایمر مورد استفاده قرار می دهند.

رله زمانی یا تایمر نیوماتیکی (پنوماتیکی)

در این تایمر از خاصیت ذخیره سازی و فشردگی هوا استفاده می شود. هنگامی که بوبین تحریک، قسمت متحرک را جذب می کند قطعه ای که شبیه به دم آهنگری است فشرده شده هوای آن از طریق سوپاپ یک طرفه خارج می شود. هنگامی که جریان بوبین قطع می شود، دم از طریق فنر به حالت اولیه خود بر می گردد و از طریق سوپاپ تنظیم از هوا پر می شود وقتی که دم به حالت عادی برگشت کنتاکتها تغییر وضعیت می دهند.

شستی ها : در مدارهای با کنتاکتور اغلب برای دادن فرمان روشن و خاموش از شستی استفاده توسط دست فرمان گرفته و در صورتی که برای وصل مدار به کار رود دارای دو کنتاکت باز و وقتی برای قطع مدار مورد استفاده قرار گیرد دارای دو کنتاکت بسته می باشد. که حالت باز آن را Start و حالت بسته آن را Stop می گویند.

نقشه های مدار کنترل

در نقشة یک سیستم الکتریکی وسایل و تجهیزات الکتریکی با علامتهای اختصاری نشان داده می شوند و ربط این علامتها به یکدیگر و همچنین طرز کار سیستم الکتریکی، از نقشه اتصال درک خواهد شد. این علائم اختصاری و همچنین طریقه کشیدن نقشه مدارهای فرمان در بعضی از کشورها با یکدیگر متفاوت است.

حروف شناسایی

هر دستگاهی که در مدار فرمان مورد استفاده قرار می گیرد. با یک حرف لاتین شناسایی و به وسیلة همین حرف در تمامی نقشه ها و لیست وسایل نشان داده می شود. حروف شناسایی استاندارد قدیم در جدول و حروف شناسایی استاندارد جدید در جدول نشان داده شده اند. اگر تعداد دستگاه های مشابه در یک نقشه بیشتر از یکی باشد، در این صورت به دنبال حرف مشخص کنندة دستگاه عدد نیز آورده می شود، مانند: Q1 و Q2 و K1M و K2M در استاندارد جدید یا c1 و c2 و a1 و a2 در استاندارد قدیم.

گزارش کاراموزی اداره برق شهرستان خرمدره در 40 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست
عنوان صفحه
مقدمه 1
دستورالعمل های ایمنی و فنی 2
نکات ایمنی نصب اتصال زمین 3
بالا رفتن از تیر 5
حمل و نقل تیرهای چوبی و سیمانی 7
تعویض تیر چوبی یا سیمانی 8
نکات ایمنی روی کابینت 10
تعویض یک تابلوی توزیع 11
تعویض مقره فشار ضعیف 12
سیم کشی 13
انشعاب گیری فرعی 16
حذف شاخه های درختان از روی خط 17
تعویض کنتور در منزل مشتری 19
نکات ایمنی کار روی کابل 21
نگهداری کابل در رابطه با ایمنی 22
نکات ایمنی جوشکاری 23
جوشکاری با برق 26
نکات ایمنی حمل بار 27
نکات کلی ایمنی 28
اداره برق 30
توضیح میگر 31
نحوه انتخاب ترانسفورماتور در جریان متناسب با قدرت قراردادی 33
چگونگی تست کنتور تک فاز و سه فاز 35



مقدمه

مهندسان برق با خلق وعملکرد سیستمهای بسیار متنوعی سروکار دارند که به منظور بدست آوردن نیازها و خواسته های جامعه طراحی می شوند . این سیستم ها دامنه گسترده ای دارند واز سیستم های مربوط به تولید ،انتقال وکنترل مقادیر کم انرژی سیستم های کنترل و بهره وری از مقادیر بسیار زیاد انرژی رادربرمی گیرند ،درایران سیستم های برق حداکثر نقاط به صورت شعاعی ساده است و کمتر از تجهیزات ایمنی خط استفاده کرده اند وبرای تولید برق در نیروگاهها از سوختهای فسیلی استفاده می کنند وتا حد خیلی کم از توربینهای آبی وبادی و هسته ای برای تولید برق استفاده می کنند و قسمت انتقال برق نیز بیشتر به صورت هوایی است ودر بعضی از جاهای خاص از کابل کشی زمینی استفاده کرده اند .

دراین گزارش در فصل اول در مورد ایمنی دربرق وکارکردن با قسمتهای مختلف سیستم برق توضیح داده شده است وباید گفت ایمنی مهمترین ویکی از اصولی ترین کارهایی است که هر کس می خواهد با برق سروکار داشته باشد باید آن رابداند ورعایت کند که سلامت وکار طولانی ومداوم با برق رابرای خود تضمین کند ودر فصل دوم در مورد قسمتهای اداره برق و وظایف آنها شرح داده شده است و همچنین در مورد تجهیزات دستگاهی که مورد استفاده در اداره برق قرار می گیرد .

درپایان این امر را برخود واجب می شمارم که از زحمات بی شائبه جناب آقای مهندس ومحمدرضا حسن زاده و همچنین راهنمائی های بی دریغ شرکت برق شهرستان خرمدره کمال تشکر نمایم و همچنین از زحمات خدمات رایانه ای APPLE که درامر تایپ این گزارش زحمات فراوان کشیده اند سپاسگذاری می نمایم .

دستورالعمل های ایمنی وفنی

مهارکردن

1- تمام مهارتها بدون استثناءباید مقره عایق را داشته باشند .

2- مقره عایق مهار فشار قوی باید بالاتر از شبکه فشار ضعیف باشد .

3- باید توجه داشت که مقرع فشار ضعیف درارتفاعی دوراز دسترس عابرین قرار گیرد .

4- درصورتیکه سیم اتصال زمینی برروی پایه موجود باشد حتی المقدور سعی شود سیم مهار به این سیم متصل شود.

5- سیم مهار نباید با سیمهای شبکه تماس داشته باشد .

6- مهارراقبل از نصب بایستی مونتاژوسپس روی تیر نصب کرد .

7- موقع مهارکردن تیر ،سیم مهار باید طوری در مقره مهار قرار گیرد که در صورت شکست مقره ،سیمها در داخل یکدیگر بیافتد واز خوابیدن شبکه جلوگیری شود .

8- سیم مهار باید قدرت کشش شبکه را داشته باشد .

9- درصورت دردسترس نبودن مقره عایق مهار حتما"سیمهای مهار باید بطول 2 متر از سطح زمین روپوش عایق داشته باشد .

10- از کامیون ودرخت نباید برای بستن مهار موقت استفاده کرد در مواقع ضروری .

11- قبل از سیم کشی باید تیرهای واقع در زاویه مهار شوند .

12- سیمهای هیچ پایه ای را نباید باز کرد مگر اینکه آن پایه از چهار طرف مهار شده باشد .

نکات ایمنی نصب اتصال زمین

1- بعدازقطع برق مدار یک شبکه یا دستگاه دو طرف محل کار را اتصال زمین کنید حتی اگر خط از یک طرف تغذیه شده باشد .

2- محل کار نباید بیش از یک کیلومتر با محل اتصال زمین فاصله داشته باشد ودر هر حال باید اتصال زمین از محل قابل رویت باشد .

3- هرگاه بیش از یک گروه بخواهند روی یک خط فشار قوی کار کنند ،بایستی هریک از گروهها دربین اتصال زمینهای مربوط به خود کار کنند .

4- قبل از نصب وسایل اتصال زمین ،بی برق بودن شبکه را توسط تفنگ مخصوص امتحاان کنید .(درصورت پاره بودن هردو سر آنرا آزمایش نمود.)

5- دستگاه ارتینگ معمولا"دارای سه رشته سیم است ،که سه رشته آنها دارای چنگک فنری (گیره )است که به شبکه متصل میگردد وسیم چهارم از طریق قرقره به میله اتصال زمین وصل میشود .



6- طریق اتصال زمین بدینصورت است که :

أ)میله زمین را در مرطوب ترین نقطه زمین فروکنید .

ب) درشبکه فشار ضعیف سیم اتصال زمین را ابتدا به میله زمین وصل کرده وسپس سرها را دیگر آنرا توسط وسایل کار عایق به پایین ترین سیم وسپس بترتیب به سیمهای دیگر متصل کنید .

ت)هنگام برچیدن اتصال زمین نخست در شبکه فشار ضعیف اتصالات شبکه را به ترتیب از بالا به پایین با وسایل کار عایق باز کنید وبخاطر داشته باشید که بعدا"سیم اتصال زمین را از میله زمین جدا کنید .

ث)درشبکه فشار قوی پیش از اتصال کابل اتصال زمین به میله زمین اول گیره وسطی را به فاز وسط وصل می نمائیم وسپس دیگر گیره ها را به دو فاز کناری .

7- درموقع بستن وباز کردن اتصالات زمین از دستکش لاستیکی عایق استفاده کنید.

8- اتصالات زمین از طریق برجها باید با استفاده از بست مخصوص برج که قادر به هدایت جریانات پیش بینی شده باشد عملی گردد . محل اتصال باید کاملا"تمیز باشد .

9- درهنگام رعد وبرق روی خطوط یا دستگاه ها کار نکنید حتی اگر اتصال زمین خوبی داشته باشد .

10- در صورتیکه باید مدارهای دیگری نیز باشد ،کابل اتصال زمین را باید چنان ببندید تااز افتادن یا لغزیدن آن برروی سیمهای دیگر جلوگیری شود .



بالا رفتن از تیر

1- بیش از هرکار باید بدانید که شبکه برقدار است یا نه زیرا در صورت برقدار بودن با آمادگی و تحهیزات بهتری بالای تیر می روید .

2- قبل از بالا رفتن از هر تیر چوبی میبایستی استحکام آن (توسط ضربه زدن با چکش و با تکان دادن 000 )آزمایش شود ،زیرا ممکن است تیر بظاهر سالم بنظر رسد ولی موریانه آنرا از داخل خورده باشد .

3- از تیرهای پوسیده ویا صدمه دیده ویا دارای ترک و شکستگی نباید بالا رفت مگر اینکه بطور مطمئن مهار شده باشند . بیش از یک نفر حق بالا رفتن از این گونه تیرها را ندارد .

4- همیشه هنگام بالا رفتن از تیر از کلاه ایمنی استفاده کنید .

5- هنگام بالا رفتن از تیر چوبی از دستکش کار استفاده کنید که دست شما در مقابل ماده سمی کروزت درامان باشد .

6- رکابی که استفاده می کنید باید مناسب با قط تیر باشد .

7- بازدید از بند رکاب و کمربند هر دفعه از بالا رفتن لازم است .

8- با هر قدم که برمیدارید مطمئن باشید که تیر تحمل وزن شمارا دارد .

9- درحین بالا رفتن باید ساق پابا تیرزاویه 20 درجه تشکیل داده و فاصله گامها از 30 سانتیمتر پایه چراغ و غیره برخورد ننماید .

10- درموقع بالا رفتن از تیر باید حواس کارگر به طرف بالا باشد تا با شبکه وسایر موانع مانند پایه چراغ و غیره برخورد ننماید .

11- در تیرهای قطور که در موقع بالا رفتن گیر دست کم است باید به کمک طناب ایمنی بالا رفت .

12- در هنگام بالا رفتن از تیر نباید از سیم مهار یا مقره و بستهای فلزی وابزارآلات نظیر آنها بعنوان دستگیره استفاده کرد .

13- در موقع بالا رفتن باید هردو گیره سرهای تسمه ایمنی کمربند داخل حلقه کمر باشند .

14- اگر از روی تیر مایلی بالا می روید (درصورت امکان با نصب مهار موقت )از روی انحناءتیر بالا روید و سایر کارکنان باید دور از محل کار باشند.

15- درحین بالا رفتن از تیر باید توجه شود که خار رکاب به شکاف یا گیره تیر برخوردنکند ، همچنین وسایل نصب شده روی تیر از صدمه رکاب درامان باشد .

16- چنانچه تیری دارای شبکه برقدار باشد باید توجه نمود که اعضای بدن یا ابزار کار هادی با آنها برخورد نکند .

17- اگر کار روی تیر احتیاج به دو نفر یا بیشتر داشته باشد باید یکنفر بالا رفته در جای خود مستقر شود و سپس دیگری شروع به بالا رفتن نماید . در موقع پایین آمدن نیز باید یکنفر از تیر پایین آمده ،از تیر فاصله بگیرد تا دیگری شروع به پایین آمدن نماید.

نکات ایمنی روی ترانس

1- قطع برق را در اطراف محل کار تحقیق کنید . بدین طریق که :

الف- کلید کل قطع و اخطاریه داشته ودر صورت امکان قفل نیز شده باشد .

ب- کلیه دسته فیوزها ی فشار ضعیف کشیده و اخطاریه زده شده باشد .

ج- کلید تغزیه ترانس در محل کار (سکسیونر ،کت اوت ،000 )قطع و اخطاریه زده شده باشد .

د- در صورتی که احتیاج به جابه جایی ترانس و یا کار برروی اجزای شبکه ی 20 KV (سکسیونر ،کت اوت ،جمپر و00 0 )باشد باید حتما"طرف منبع تغزیه ترانس قطع شده و به ارت کامل مجهز شده باشد .

2- طرف فشار قوی را باید تا موقعی که اتصالات فشار ضعیف قطع نگردیده برق دار تلقی کرد . زیرا ممکن است طرف ثانویه ترانس به نحوی برق دار گشته ودر نتیجه اولیه (KV20) نیز برق دار گردد .

3- قبل از شروع کار روی ترانس سر سیم پیچهای اولیه و ثانویه اتصال زمین و اتصال کوتاه شده باشد .

4- قبل از کار روی ترانسهایی که نول مشترک دارند ،نول آن را مجزا کنید ،زیرا احتمال برق دار شدن سیم نول از طریق ترانسهای قبلی وجود دارد .

5- هیچ نقطه برق داری نباید اطراف محل کار (مانند بس بار یا سرکابل و000 )وجود داشته باشد وباید دوطرف نقطه تغذیه به ارت کامل مجهز باشد .

6- برای نمونه گیری ،تعویض ویا تکمیل روغن باید برق ترانس قطع شده باشد و خط تغذیه از دو طرف به زمین متصل باشد .

7- قبل از اتصال ترانسها به شبکه فشار ضعیف آنها را از لحاظ ولتاژفشار ضعیف آزمایش کنید و ولتاژخروجی را توسط تپ چنجر روی ولتاژمناسب تنظیم نمایید .

8- قبل ازآن که ترانس را به طور ثابت به خط وصل کنید مطمئن شوید فازها را درست بسته اید .

9- پس از اتمام کار ،اتصال کوتاه و اتصال زمین را بردارید و تاسیسات را آماده کار اعلام دارید .

نکات ایمنی کار روی کابل

کار روی کابل بی برق

1- پس از قطع برق ،اخطاریه هائی روی کلید های مربوطه نصب شده باشد .

2- کلیه سرکابل ها و ترمینالها و کابلها باید قبل از انجام کار به وسیله اشخاص مجاز بازرسی شود .

3- قبل از کار روی کابل ،بی برق بودن کابل را از طریق تفنگ مخصوص (یا دیگر وسایل مانند پرش و000 )تحقیق کنید .

4- قبل از انجام کار حتما"باید دو سر کابل را در نزدیک ترین محل های ممکن ارت و اتصال کوتاه کنید.

5- درحین بریدن روکش عایق کابل باید به وسایل عایق مجهز بود .

6- تمام کابل های فشار قوی را باید با دستکش لاستیکی جابجائی کنید .

7- پوشش فلزی کابل اطراف محل کار را قبل از بریدن بایستی توسط سیم مناسب به هم متصل کنید .

کار روی کابلهای برقدار

1- روی کابلهای برقدار فقط اشخاص خبره و با تجربه که دوره های تکمیلی را گذرانده اند ودر گروه هات لاین کار کرده اند می توانند کار کنند .

2- هیچکس به تنهایی نباید روی کابلهای برقدار کار انجام دهد .

3- هنگام کار روی کابلهای برقدار فقط باید درآم واحد روی یک فاز کار انجام شود .

4- کابلهائی که ممکن است توسط کابلهای فشار قوی مجاور برقدار شود (ولتاژی درآن القاءگردد )احتیاطات لازم برای جلوگیری از خطر این ولتاژباید در نظر گرفته شود .

5- هنگام کار روی کابلهای برق دار بایستی کلیه پایه ها و دستگاههای فلزی مجاور با عایق مناسب پوشیده شود .

6- در حین کار روی کابلهای برقدار باید وسایل حفاظتی کافی از قبیل دستکش های لاستیکی و ایزار دستی عایق و غیره بکار رود و فواصل مجاز رعایت گردد.

7- برای کار دریک نقطه بدون برق که نزدیک یک نقاط برقدار نیز هست و نقاط برقدار مجاور را نباید قطع کرد ،الزاما"باید از فروش لاستیکی مطمئن یا عایق های مناسب استفاده نمود .

نگهداری کابل در رابطه با ایمنی

1- باید هرچه کمتر از سه راهی و مفصل استفاده کرد تا در موقع معیوب شدن ویا قطعی زودتر به محل قطعی پی برد . همچنین آسیب پذیری کابل کمتر خواهد بود .

2- کابل کشی باید به نحوی انجام گیرد که از آسیب های مکانیکی محفوظ بماند واز معابر و گذرگاهها و نقاط کار بدور باشد .

3- مسیر کابل باید توسط علاوم مناسبی مشخص گردد.

4- در مواردی که کابلها به هم متصل شده ویا در جائی که خاتمه میابد انتهای آنها بایستی بنحوی بسته شود تا امکان دخول مواد مضره نباشد .

5- کابلهای تا 5000 ولت لااقل 60 سانتیمتر و کابلهای 20 کیلو ولت ،یک متر از سطح زمین مدفون گردد وباید با قالبهای سیمانی وآجر پوشانده شود .

6- در جاهائیکه گاز یا بخار یا مایعات قابل اشتعال و سنگین تر از هوا وجود دارد وممکن است وارد کانال شود نباید برای کابل گذاری در زیر زمین از مجراهای زیرزمینی استفاده شود .

7- غلاف و روپوش فلزی کابل باید دارای اتصال زمین خوبی باشد .

نکات ایمنی جوشکاری

الف – جابجا کردن و انبار کردن سیلندرها

1- از افتادن و برخورد کردن و یا تکان شدید سیلندرها باید جلوگیری کنید .

2- همیشه سیلندرها را پرفرض کنید و با دقت حمل نمائید .



اداره برق

تعریف اداره برق

قسمتهای اداره برق :اتفاقات ،امور مشترکین

وظیفه اداره برق :برق رسانی از خطوط فشار قوی و پستهای توضیح که به محل زندگی مشترکین و تبدیل فشار قوی به فشار ضعیف وآن را دردرب نزل ومکان مورد نظر تحویل دادن و مراقبت کردن ازآن اکنون سعی می کنیم این وظیفه اداره برق را به صورت علمی ونقشه ها و تصاویر به طور کلی توضیح دهیم وباید بگوییم این توضیحات من براساس اداره برق کل کارآموزی و منطق تحت نظر آن می باشد .

برق منطقه که من در مورد آن توضیح میدهم :منطقه ای است به اسم شهرستان خرمدره و نواحی اطراف آن وبرق این منطقه از دو سمت نساره تغذیه می شود وبرق

ورودی این سمت از دو نواحی ورودی تبریز وکرمانشاه می باشد .

روی این فیدرها 400 متری وصل شده است که 190 ترانس برای مشترکین و مصارف خانگی می باشد و210 ترانس . حال که برق به ترانسهای توزیع رسیده است از سر ترانس به کنتورها وصل می شود .

که طبق شکل در مورد ترانس توضیحاتی تا حد توان می دهم .

هر ترانس در مرحله اول باید ایمنی آن تضمین شود زیرا توزیع ترانس حساس ترین قسمت برق است چون اگر یک ترانس خراب شود چندین روز و یا شاید چندین هفته طول بکشد تا یک ترانس راعوض و جابه جا کنند ولی اگر هر قسمت توزیع خراب شود با پیچ کردن نیرو می توان دریکی دو روز آن را درست کرد پس برای ایمن نگه داشتن ترانس و جلوگیری از خراب شدن آن در مرحله اول ترانس را طوری درست می کنند که نوسانات نتوانند به ترانس صدمه بزند .

برای این کار در سرسال اداره برق هر منطقه یا خود شرکت های خصوصی تحت نظر آن بازدید انجام می دهند که طبق چک لیست های که قبلا"تهیه شده است این کار را انجام می دهند که نمونه این چک لیست آورده شده است .

که در این چک لیست ها بازرسی کل ترانس ها و تابلوهای برق توزیع آن نشان داده می شود .

توضیح میگر

دستگاهی است که از آن برای اندازه گیری ارت استفاده می شود ،برای اندازه گیری هریک از آیتم های مقاومتی نسبت به زمین که شامل بدنه ترانس ،بدنه تابلو ،نول می شود که باید کمترین مقاومت را داشته باشد تا در موقعی که رعد وبرق ویا نوسانانی دیگری را که به وجود می آید را به زمین انتقال دهد و صدمه ای به تجهیزات نرسد . باید این مقاومت کمتر از 5 باشد برای تجهیزات زیرا اگر بیشتر باشد این نوسانات به زمین نمی تواند انتقال یابد و تجهیزات دچار صدمه می شوند .

ستست کنتور سه فاز :

برای تست و خواندن این کنتور که بعضی از انها به علت بالا بودن جریان پست دارای CT هستند و از ان برای کاهش جریان مصرفی استفاده می شود تا کنتور بتواند مقدار مصر ف را اندازه گیری کند در پست بیمارستان امام خمینی CT کنتور5/400 می باشد و به این معنی است که جریانی که وارد کنتور می شود 80 برابر کاهش میابد تا کنتور مقی ار مصرفی را اندازه گیری کند در غیر اینصورت کنتور خواهد سوخت برای قرائت کنتور کیلووات را اندازه گرفته سپس با توجه به Cآن در مقدار جریان کاهشی ضرب می کنیم برای تست این کنتورها به روش دیگری نیز عمل می کنند که شیوه کار به صورت زیر است:

استفاده از دستگاهMT2000 تست میکنیم که این دستگاه نیز شبیه دستگاه MT110 می باشد .

که دستگاه MT2000باید 3فازوورودی به آن وصل شود .(یعنی بر روی هر فازی که وارد کنتورمی شود باید وصل شود).

سپس یک سیم نول نیز به آن وصل می کنیم ونیز یک سیم چندرشته ای دیگر این سیم ها هر کدام باید به شکل خاصی به انبرها وصل شود که باید سه تا انبر نیز به دسنگاه وصل شود.

وهمچنین یک شمارنده نیز به آن وصل می کنیم با وصل کردن دستگاه به داخل تابلوها که کنتور داخل تابلوهایی که کنتور داخل آنها قراردارد واین تابلوها داخل خود شینه بندی شده اند که ما در دستگاه را برروی شینه بندی قرار می دهیم سپس دستگاه را وقتی که وصل می کنیم خود روشن می شود بعد مانند دستگاه MT110 برای دستگاه تعریف می کنیم که در چند دور کنتور تست کنند واین دستگاه قابلیت خواندن ولتاژجریان هرسه فاز رادارد ومیزان اکتیو وراکتیودستگاه را نیز می توان مشاهده کرد وبعد از این دستگاه میزان درصد خطا را نیز نمایش می دهد ونیز می تواند تمام اطلاعات داخلی این دستگاه میزان درصد خطا را نیز نمایش می دهد ونیز می تواند تمام اطلاعات داخلی این دستگاه رابا استفاده از کابل به استفاده از کابل به کامپیوتر متصل کرد ودر نهایت اطلاعات داخلی را تخلیه کرد .

گزارش کاراموزی اداره برق استان زنجان در 55 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست

عنوان صفحه


تاریخچه تاسیس شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان 1

فرایند عمل در سیستم حسابداری شرکت برق استان زنجان 2

پارامترهای مهم در طراحی پست ها و انتخاب تجهیزات 4

هماهنگی عایقی 6

شین و شینه بندی 7

فواصل زمین کردن نقطه نوترال و سیستم زمین 9

هدف از ایجاد یک سیستم زمین 10

بررسی ولتاژهای مجازی برای ایمنی در پست 11

برقگیر 13

ترانسفورماتور 15

ترانسفورماتور ولتاژ 18

رله های جهت دار برای خطاهای زمین 22

سیستم حفاظتی خطای عملکرد کلید 25

حفاظت ترانسفورماتور 27

اعتبار 34

تهیه وتصویب بودجه 35

اجرای بودجه 37

حسابداری انبار 38

نوع محاسبه قیمت کالاها 43

پیش بینی موجودی 44

دفتر داری 49

حسابداری تاسیسات 50

حساب تاسیسات برق مشغول به کار101 53

برکناری تاسیسات 54

تاریخچه تاسیس شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان :

شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان در تاریخ 1/1/1372 با101 مگاوات پیک بار و136259 مشترک عملا از شرکت برق منطقه ای زنجان منفک گردیده و در حال حاضر دارای 16شهر ، 16 بخش و46 دهستان می باشد که در سال85 با3/376 مگاوات پیک بار 253342 مشترک وتعداد 4844 پست هوایی وزمینی با قدرتی حدود 872 مگا ولت امپر وبا 6591 کیلومتر طول شبکه 20 کیلو ولت هوایی و زمینی وبا 4444 کیلومتر طول شبکه فشار ضعیف هوایی وزمینی و904روستای برقدار خود ادامه می دهد

وضعیت تامین برق شهرستان زنجان :

اولین نیروگاه زنجان درسال1320 توسط بخش خصوصی شرکت سهامی برق خمسه با یک دستگاه دیزل ژنراتور 115 اسب بخار اغاز بکار نمودو به تدریج 4 دستگاه دیگر با قدرتهای 90 ، 575 ، 630 ، 1200 اسب بخار به نیروگاه اضافه ومورد بهره برداری قرار گرفت وبالاخره در سال 1348 تاسیسات فوق تحویل برق تهران شده وبه شبکه سراسری وصل گردید . در حال حاضرشهرستان زنجان دارای 1718 پست هوایی وزمینی با قدرت حدود 374 مگاولت امپروحدود1722 کیلومتر طول شبکه KV20 هوایی وزمینی و1704 کیلومتر طول شبکه ضعیف هوایی وزمینی ، شهرستان ماهنشان دارای 404 پست هوایی وزمینی با قدرتی حدود 37 مگا ولت امپر وحدود 796 کیلومتر طول شبکه KV20 هوایی و زمینی و404 کیلومتر طول شبکه ضعیف هوایی و زمینی ، شهرستان طارم دارای 386 پست هوایی وزمینی با قدرتی حدود 37 مگاولت امپر و حدود 464کیلومتر طول شبکه KV20 هوایی وزمینی و261 کیلومتر طول شبکه ضعیف هوایی وزمینی وشهرستان ایجرود دارای 201 پست هوایی وزمینی با قدرتی حدود 24 مگا ولت امپر وحدود 458 کیلومتر طول شبکه KV20 هوایی وزمینی و225 کیلومتر طول شبکه ضعیف هوایی وزمینی می باشد .

فرایند عمل در سیستم حسابداری شرکت برق استان زنجان :

بودجه شرکت برنامه مالی شرکت است که برای یک سال مالی تهیه وحاوی پیش بینی اقلام درامد وسایرمنابع تامین اعتبار وبراورد هزینه ها برای انجامفعالیت ها ، اجرای طرح ها وعملیاتی است که منجر به حصول هدفهای شرکت می شود .

سال مالی از اول فروردین ماه هر سال شروع ودراخراسفند ماه همان سال پایان می یابد به استثنای سال اول که از تاریخ تشکیل شرکت شروع ودراخراسفندهمان سال خاتمه می یابد .

درامد شرکتها وسایر منابع تامین اعتبار شرکت عبارت است از کلیه وجوه دریافتی مشروحه زیرکه دربودجه شرکت تحت عنوان درامدهاوسایرمنابع منظورمی گردد :

الف) وجوه دریافتی بابت توزیع یا فروش برق

ب) وجوه دریافتی بابت نگهداری شبکه روشنائی معابر یا ابونمان برای نگهداری

تاسیسات برق ( از مشترکین )

ج) وجوه دریافتی از مشترکین بابت حق انشعاب برق وهزینه های نیرورسانی وهزینه مشارکت ( نسبت به سهم بخش توزیع )

د) وجوه دریافتی از سایر منابع

ه) وجوه حاصله از سرمایه گذاری یا مشارکت در سایر شرکتها

و) وجوه حاصله از انجام خدمات فنی برق ( عیب یابی - تعمیرات و...)

4- هزینه های شرکت عبارت است از پرداختهایی که به صورت قطعی به ذینفع درقبال کار ، خرید وتعهد ویا به عنوان کمک وهر عنوان دیگری که دربودجه شرکت منظور شده است صورت می گیرد وبه طور کلی هزینه ها را می توان به 2دسته تقسیم کرد:

الف ) هزینه های جاری

ب) هزینه های سرمایه ای

شاید بتوان مساله تشخیص وتفکیک هزینه های سرمایه ای و جاری را از مهمترین مسائل حسابداری شناخت زیرادراین زمینه قاعده وضابطه روشنی نیست.

در شرکتهای توزیع نیروی برق طبق ایین نامه مالی داخلی خود هزینه ها را به 5

بخش تقسیم نموده اند :

الف) هزینه های خرید

ب) هزینه های توزیع وفروش انرژی

ج ) هزینه های عمومی واداری

چ)هزینه های سرمایه گذاری وتوسعه

ح) هزینه هایی که در اداره نیروگاه های دیزل وگازی محلی یا شبکه های توزیع

بر حسب قرارداد های منعقده انجام می شود .

عبارت است از تعیین وانتخاب کالا وخدمات وسایر پرداختها که تحصیل یا انجام انها برای نیل به هدف های شرکت ضروری است.

پارامترهای مهم در طراحی پست ها و انتخاب تجهیزات:

در طراحی پستها باید پارامترهای مختلفی را در نظر گرفت.چند پارامتر مهم در زیر آمده است.

الف:شرایط محیط:این عوامل نقش مهمی در طراحی ها دارند و عمدتاً عبارتند از:

1.درجه حرارت حداکثر محیط:بطور کلی تحت تأثیر دو درجه حرارت می باشد:

الف:محیط

ب:گرمای حاصل از تحت ولتاژ قرار گرفتن و این دو مقدار باید ثابت باشند.

2.درجه حرارت حداقل:دستگاه باید بتواند در کمترین درجه حرارت محیط کار کند.

3.ارتفاع از سطح دریا:با افزایش ارتفاع چگالی هوا کم شده و مقدار ولتاژ شکست هوا برای یک فاصله مشخص کمتر می شود.

4.مقدار یخ:دستگاهها باید مقاومت مکانیکی در مقابل یخ های زمستان را داشته باشند.

5.سرعت باد:سرعت باد در محل یک پست باید در طراحی تجهیزات و اتصالات مورد توجه قرار گیرد.

6.زلزله:وسایل باید با توجه به اطلاعات در مورد زلزله طراحی شوند و تهیه گردند.

7.مقدار آلودگی هوا:شامل گرد و غبار و املاح موجود در هواست،که برای تعیین سطح ایزولاسیون مورد توجه قرار می گیرد.

8.تعداد صاعقه

ب:اطلاعات الکتریکی مبنا:

1.ولتاژ الکتریکی مبنا: (ولتاژ نامی) و ولتاژ حداکثر کار:

ولتاژ نامی یکی از مشخصه های فنی یک دستگاه و اصلی ترین مشخصه یک پست بوده و ولتاژ نامی عبارتست از ولتاژ دائمی کار یک پست می باشد و به عوامل فنی مختلفی بستگی دارد.

ولتاژ حداکثر کار عبارتست از : حداکثر ولتاژ نامی که امکان بوجود آمدن آن در شرایط عادی وجود داشته باشد.

2.جریان نامی:

عبارتست از جریانی که از یک دستگاه در حالت کار عادی آن عبور می کند.

3.جریان اتصال کوتاه:تعیین جریان اتصال کوتاه در یک پست جهت طراحی آن و انتخاب تجهیزات بسیار مهم است.باید توجه داشت که سطح اتصال کوتاه در یک پست با توجه به تغییرات و با توسعه شبکه تغییر می نماید.و دارای دو اثر حرارتی و اثرات نیروی حاصل ناشی از عبور جریان اتصال کوتاه می باشد.

4.فرکانس:مقدار استاندارد فرکانس 50 و 60 هرتز می باشد که در ایران 50 هرتز است.

5.سیستم اتصال فازها:تولید و انتقال انرژی در شبکه بصورت سه فاز انجام می گیرد و پست های فشار قوی نیز بصورت سه فاز ساخته می شوند جهت سهولت تشخیص فازها از یکدیگر آنها کد گذاری می شوند.

6.سطح ایزولاسیون یا سطح عایقی تجهیزات:

مقدار قدرت تحمل اضافه ولتاژهای دائم و موقتی و زودگذر توسط تجهیزات را سطح عایقی یا سطح ایزولاسیون می گویند.

هماهنگی عایقی:

شامل انتخاب قدرت عایقی برای تجهیزات سیستم است که بتواند در مقابل اضافه ولتاژهای شبکه مقاومت کند، که مقدار تحمل را سطح عایقی یا Bil گیوند و هرچه از نظر سطح عایقی پایین تر باشد مقرون به صرفه تر هستند.اصولاً دو روش برای تعیین سطح عایقی بکار برده می شوند.

1.روش قراردادی 2.روش آماری

که هر کدام دارای روشهای فنی خاص خود می باشند.

دو نوع سطح عایقی موجود می باشد:1.خارجی 2.داخلی

اضافه ولتاژهای بوجود آمده در شبکه معمولاً به سه دسته تقسیم می شوند:

1.بر اثر فرکانس:که سه حالت دارد:

1.اثر فرانتی 2.پدیدة رزونانس 3.اتصالی فاز به زمین

2.ناشی از کلید زنی:در تمام حالات عملکرد کلید بوجود می آید و 2 تا 4 برار ولتاژ نامی می باشد.

3.ناشی از رعد و برق

در هماهنگی عایقی اضافه ولتاژهای فوق اصولاً به علت اینکه آنها تعیین کنندة رنج برقگیرها و همچنین سطوح وسایل حفاظتی هستند در نظر گرفته می شوند.

جهت تأمین سطوح عایقی و انتخاب برقگیر برای هر رنج و هر اندازة ولتاژ خاص استانداردهایی وجود دارد که از آنها جهت طراحی استفاده می گردد که این استانداردها به عوامل مختلفی بستگی دارد.البته ارتفاع نیز سهم مهمی در تعیین سطح عایقی دارد.

شین و شینه بندی:

شینه بندی عبارتست از چگونگی ارتباط الکتریکی فیلدهای مختلف که دارای یک سطح ولتاژند.مثلاً تمام ترانسفورماتورها و هادی های موجود در پست تبدیل که دارای ولتاژ مساوی هستند توسط یک هادی بهم وصل می شوند که این هادی را شین گویند.در روی این شین انرژی مولدها و یا مبدلها و یا هر دو بهم می پیوندند و از روی آن بطور مستقیم و یا پس از تبدیل به مصرف کننده ها و یا نقاط دیگر هدایت می شوند در واقع شین عبارتست از وسیلة جمع و پخش انرژی در واحد زمان.

.رله افت ولتاژ تأخیری:

این رله ولتاژی است که زمان قطع آن تابع اختلاف سطح الکتریکی می باشد و هرچه افت ولتاژ بیشتر باشد زمان قطع کوتاهتر می گردد.رله افت با یک تأخیر زمانی فرمان قطع مدار را می دهد و اگر زمان تأخیر سپری نشده باشد و ولتاژ به حد نرمال برسد از دادن فرمان خودداری می کند.





2.رله افت ولتاژ زمانی:

اصول کار این رله شبیه رله افت ولتاژ تأخیری است با این تفاوت که این مدار به یک عضو زمانی نیز مجهز می باشد.

رلة اضافه ولتاژ:

رله فوق به منظور آزمایش تجهیزات،مدارات حفاظتی تنظیم کننده های ولتاژ،آزمایش ترانسفورماتورها،یکسو کننده ها،کنترل کننده ها و غیره بکار می رود.

طرز کار آن بدین صورت است که:

ولتاژ 100 و 200 بوسیله ترانسفورماتور تبدیل به ولتاژ کوچکتر گردیده و بوسیله یکسو کنندة پل ، یکسو می شود.این ولتاژ یکسو شده به دو مقایسه کنندة ولتاژ اندازه گیری K1 و K2 می رسد.چنانچه سطح ولتاژ از ولتاژ تنظیم بیشتر باشد.مقایسه کنندة K1 عمل نموده و با در نظر گرفتن زمان T،تریگر،سیگنال S که بیان کنندة اولین مرحله حفاظت است،روشن می شود.

و چنانچه ولتاژ به مقدار تنظیمی نرسیده،واحد قطع کنندة I1 عمل می کند و مرحلة دوم حفاظت با قطع کلید انجام می گیرد.

چنانچه ولتاژ از سطح تنظیمی برای مقایسه کنندة K2 بیشتر شود واحد تریگر قطع کنندة I2 عمل کرده و فرمان قطع را صادر می کند برای هر مرحله قطع سیگنالی روشن می شود.می توان عمل Reset را برای هر دو فرمان K1 و K2 انجام داد.

سیستم حفاظتی خطای عملکرد کلید:

در مواقعی که خطا اتفاق می افتد و یکی از حفاظتهای پست عمل می کند گاهی اوقات ممکن است کلید مربوطه به هر علتی ، از قبل پایین بودن فشار روغن،گاز و یا خرابی مکانیزم قطع و وصل و غیره فرمان قطع نگیرد و باز نشود برای پیشگیری از این موضوع سیستم حفاظتی انجام شده و کلیدهای دیگری بلافاصله باز می شوند تا قسمت خطا از سیستم ایزوله گردد.پس هر حفاظتی که تعبیه گردد باید در صورت عمل نکردن یکی از کلیدها،کلیدهای خاص دیگری را باز نماید.

رله وصل مجدد خودکار Auto Reclosing Relay

اکثر اتصال کوتاههایی که بر روی خطوط انتقال بوجود می آید گذرا بوده و پس از مدت کوتاهی از بین می روند بنابراین قطع نمودن این خطوط بطور کامل لازم نبوده و بهتر است فرصت دوباره ای به سیستم داده شود.وصل مجدد سیستمی است که پس از وقوع خطا و باز شدن کلید مربوطه پس از طی مدت کوتاهی کلید را بسته و اگر باز هم خطا بر روی خط بود آنگاه دوباره فرمان باز شدن به کلید داده می شود.

این رله هم یک فاز و هم سه فاز می تواند عمل خود را انجام دهد.رله های وصل مجدد دارای دو زمان می باشند.

1.زمان مرده:زمانی که اتصالی تکفاز با زمین رخ می دهد کلید مربوطه به آن فاز محل اتصال را از مدار خارج می کند.در حین قطع شدن کلید مربوطه فرمان وصل به رله Reclose داده می شود تا اگر احیاناً اتصال کوتاه گذرا بوده باشد قسمت از مدار خارج شده وارد مدار گردد زمانی طول خواهد کشید تا فرمان وصل توسط رله وصل مجدد صادر شود این زمان مربوط به زمان عملکرد کلید،مدت زمان خاموش شدن جرقه که حدود 2 تا 3 سیکل طول می کشد.خنک شدن روغن،زمان شارژ شدن فنرهای مکانیزم عمل کنندة کلیدها می باشد.کل این مدت زمان بین 1 تا 5/1 ثانیه طول می کشد و پس از این مدت زمان است که وصل مجدد توسط رله Reclose داده می شود.این زمان را زمان مرده نامند.

2.زمان فرمان قطع مجدد:

پس از زمان مرده فرمان وصل توسط Reclose داده می شود.حال اگر اتصالی برطرف شده باشد کلید بصورت وصل باقی می ماند و اما اگر اتصالی برطرف نشده باشد پس از یک زمان مشخص که این زمان را بر زمان جابجای روغن در کلید،خارج شدن هوای یونیزاسیون محیط اتصالی و خنک شدن محفظة آرک می باشد رله دیستانس فرمان قطعی سه پل کلید را می دهد.زمان فوق بین 1 إلی 3 ثانیه طول می کشد در این حالت رله وصل مجدد قفل می شود.باید توجه داشت که اگر در این مدت اتصالی قبلی برطرف شده باشند و یک اتصالی جدید رخ داده باشد باز هم رله دیستانس فرمان قطع سه پل کلید را می دهد ولی اگر اتصالی جدید بعد از زمان Reclose باشد عمل وصل مجدد بار دیگر انجام می گیرد.

حفاظت ترانسفورماتور:

برای اینکه به بررسی حفاظت ترانسفورماتور بپردازیم بد نیست که موارد زیر را در نظر بگیریم:

1.ترانسفورماتورهای انتقال دارای دو نوع حفاظت بوده که عبارتند از:

الف:حفاظتهای نصب شده روی بدنه ترانسفورماتور که اصولاً حفاظت کنندة اتصالهای داخلی ترانس بوده که ناشی از اضافه حرارت و یا ایجاد گاز می باشد که این رله ها عبارتند از رله های بوخهلتس،رله درجه حرارت سیم پیچ و رله درجه حرارت روغن که اصولاً این نوع حفاظتها پس از مقدار مشخص عمل می کنند.

ب:حفاظت ترانسفورماتور توسط حفاظت کننده های سریع که اصولاً حفاظت های اصل ترانس می باشند و عبارتند از رله اضافه جریان های زمانی و رله افت امپدانس و رله های اضافه بار کوچک.

2.اتصالهای داخل ترانسفورماتور عبارتند از:

a:اتصال بین سیم پیچهای ترانسفورماتور و زمین

b:اتصال بین سیم پیچهای هر فاز

c:اتصال بین فازها

d:اتصال بین سیم پیچهای فشار ضعیف و فشار قوی.

3.از بین رفتن عایقهای ترانسفورماتور ناشی از عوامل زیر است:

الف:ناشی از افزایش حرارت در عایقها است که بخاطر:

a:روغن ترانسفورماتور نتواند بخوبی به حرکت خود ادامه دهد.

b:کمبود روغن ترانسفورماتور

c:عدم کار سیستم خنک کن ترانسفورماتور

d:از بین رفتن هسته ترانسفورماتور

e:افت فرکانس شبکه

f:عبور جریان اتصالی در مدت طولانی.

G:اضافه بار ممتد و یا زیادتر از حد معقول

H:عدم سرویس بجا و تعویض بموقع ترانسفورماتور

ب:ممکن است عایق بطور ناگهانی و مستقیم از بین رود بخاطر:

a:اضافه ولتاژ

b:نیروهای دینامیکی ناشی از اتصال کوتاه

با توجه به اینکه ترانسفورماتورها مهمترین وسیلة توزیع و انتقال بوده و از نظر اقتصادی نیز بسیار گران می باشد بنابراین لازم است که در نگهداری و حفاظت آن حداکثر کوشش مبذول گردد.بطوری که یک ترانس قدرت بتواند بخوبی کار کند.