مقاله بررسی تاریخچه صنعت برق در ایران در 63 صفحه ورد قابل ویرایش

تاریخچه صنعت برق در ایران

در سال 1283هجری شمسی با نصب یک ژنراتورKW400 توسط حاج امین الضرب در خیابان چراغ برق تهران استفاده از انرژی الکتریکی به صورت یک سیستم در ایران آغاز شد.تا سال 1338 تنها نیرو گاه دیگر به ظرفیتهای mw6,mw8,mw2,mw1مورد بهره برداری قرار گرفتند .در سال 1338نیروگاه طرشت با 4واحد توربین بخار وتولید جمعا mw50به عنوان اساسی ترین منبع تولید قدرت در ایران به شمار می رفت.

با تشکیل وزارت آب وبرق درسال 1343 که مجددا به وزارت نیرو تغییر نام داد وظایف شرکتهای برق پراکنده به این وزارتخانه محول می شود در پایان سال 1360نصب شده در کل کشور به بیش از mw11800رسید که نشان دهنده حدود w305برای هر نفر بود در این سال نیروگاه های آبی تقریبا 5/27درصد تولید نیروگاه های کشور را تشکیل می دادند.
انواع شبکه های توزیع انرژی الکتریکی

1-شبکه باز وشعاعی

2-شبکه ها از دو سوتغذیه

3-شبکه های چند سو تغذیه
شبکه باز

این شبکه از یک سمت تغذیه می شود در چنین شبکه ای یک یا چند هادی از منبع به تابلوی اصلی تقسیم کشیده می شود.در شبکه باز ممکن است هر مصرف کننده ای مستقیما از تابلوی اصلی تقسیم تغذیه نماید درچنین حالتی ضریب اطمینان کار شبکه خوب است زیرا درصورت وقوع اتصالی در یکی از انشعابها فقط یک مصرف کننده بدون جریان می ماند. این شبکه که جهت تغذیه مصرف کننده های بزرگی نصب می شود درکارخانه جات وتاسیسات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

دروضعیت دیگری چندین مصرف کننده از :یک خط منشعب از تابلوی اصلی تقسیم تغذیه می شود.بدهی است که در این حالت به محض پدید آمدن اتصالی ویا نقص در خط انشعاب کلیه مصرف کننده های که از این خط تغذیه می شوندبدون جریان خواهد شد.موارد استفاده:مصارف خانگی یکی دیگر از موارد کاربرد شبکه های باز توزیع انرژی الکتریکی نواحی مختلف شهرها وروستاها می باشد.در چنین حالتی اگر خط توزیع فشار ضعیف هوایی باشد بایستی در سرهر تیری که انشعاب از آن گرفته می شودفیوزها را نصب نمود که این موارد اصلا در این شهر رعایت نشده است.اگر خط توزیع فشار ضعیف زمینی باشد لازم است در ابتدای هر انشعابی که از زمین بیرون می آید ودر دسترس قرار می گیرد فیوزها در محفظه بسته ای قرار دارد.

شبکه های از دو سو تغذیه:

در محلهایی که قطع اتفاقی جریان برق مجاز نمی باشد جهت بالا بردن ضریب اطمینان کار شبکه های الکتر یکی بهتر است که شبکه ها از دو پست مختلف تغذیه شوند.که باازکارافتادن یکی ازپستها,پست دیگری جایگزین شود.

شبکه چند سو تغذیه یا حلقوی :

عملکرد شبکه های حلقوی مانندعملکرد شبکه های از دو سو تغذیه شونده می باشد با این تفاوت که در یک شبکه حلقوی ابتدا وانتهای خط هادی به یک نقطه تغذیه کننده متصل می باشد.



شبکه وهادی های آن:

بعد از مس,آلومنیوم به عنوان هادی الکتریکی استفاده می شود اگر چه ضریب هدایت آن کمتراست از مس ولی وزن آن هم کمتر است.برای آنکه هادی آلومنیومی از نظر هدایت الکتریکی معادل هادی مس گردد باید مقطع آن را 6/1برابر مس گر فت که باز هم با این وضع وزن آن فقط نصف وزن مس می شود سیم آلومنیومی در شبکه های هوایی بیشتر بکار میرود .چون سبک وانعطاف پذیر بالایی دارد.استحکام مکانیکی آلومنیوم کمتز از مس است.برای جبران این نقصان آنرا به صورت آلیاژ به کار می برند که سه نمونه آلیاژ آن عبارتند از :1-آلدرای2-راه دیگر افزایش استحکامی آن استفاده ازفولاد در داخل سیم است.به صورت یک روش در طول هادی برای بالا بردن انعطاف پذیری آن را به صورت چند رشته ای می سازند.جهت چرخش هر لایه درهادیها بر خلاف لایه های مجاور می باشد تا از باز شدن رشته هاجلوگیری کند .تعداد رشته هادر یک هادی چند رشته از فرمول زیر به دست می آید:

1+K3-2K3=A

تاثیر رطوبت بر هادی آلو منیومی بیشتر از مس می باشد لذا باید دقت کردکه محل اتصال آلومنیوم با مس به درستی انجام گیرد.چون محل اتصال در اثر رطوبت مانند یک پیل برقی یا مدار بسته ای بوجود می آورد که باعث خورده شدن هادی آلومنیوم می شود.
نحوه انتقال وتوزیع انرژی الکتریکی

1-بوسیله سیمهای هوایی

2-بوسیله کابلهای زمینی

انتخاب یکی از دو وسیله فوق به عوانل متعدد بستگی داردکه پس از جمع بندی آن عوامل یکی از دو وسیله فوق جهت انتقال وتوزیع انتخاب می شود.

عواملی که جهت انتخاب یکی از دو طریق سیم کشی هوایی یا زمینی موثرند را نام ببرید؟

1-طول مسیر:اگر مسیر فاصله اش تا پست تغذیه پر پیچ وخم باشدوفاصله کم باشد سیم کشی زمینی انجام می گیرد.

2-نوع مسیر: بعضی جاها اجبارا از شبکه زمینی استفاده می شود مانند حریم باندفرودگاه وبعضی جاهااجبارااز شبکه هوایی مانندحریم عرض شبکه راه آهن.

3-محدودیت عرضی مسیر:بعلت کم بودن عرض مسیر در بعضی جاها وعدم تامین حریم خطوط هوایی کابل کشی زمینی جایگزین می شود مخصوصا در مورد خطوط400ولتی و20 کیلو ولتی در داخل شهرها ومجتمع های صنعتی.

4-ولتاژ خط انتقال:هرچه ولتاژ خطوط انتقال قوی تر باشدسیم کشی هوایی به کابل کشی زمینی ارجعیت می یابد.

3-تراکم جمعیت:

اگر در محل توزیع ومصرف تراکم جمعیت زیاد باشد وباردر کیلو متر مربع از KW1000به بالا باشد.کابل کشی زمینی به سیم کشی هوایی برتری دارد.


.تانک:

تانک ترانسفورماتور باید از فولاد کم کربن شده گرم ساخته شود ،تانک و درپوش آن باید به نحو خوبی آب بندی شده و غیر قابل نفوذ گردند. درپوش تانک باید به گونه ای باشد که آب روی آن راکد نماند.
تانک ترانسسفورماتور باید مجهز به دریچه های روی سطح درپوش تانک به ابعاد مناسب (حدود 5/0 متر قطر)برای سهولت دسترسی به مکانیزم تنظیم ولتاژ،قسمت انتهایی بوشینگ ها ترانسفورماتورهای جریان،ترمینالهای سیم پیچها و بخشهای بالایی اجزاء ترانسفورماتور که در بالاترین و پایین ترین سطوح داخل آن قرار میگیرند باشد.
تانک ترانسفورماتور ، رادیاتور ها ، لوله های ارتباطی روغن و باید ضمن اینکه قادر به تحمل خلاء کامل هستند ، تحمل اضافه فشار داخلی معادل با اختلاف ارتفاع پایین ترین سطح و بالاترین سطح روغن ترانس بعلاوه سطح روغن تانک را داشته باشند .
هر ترانس باید مجهز به بازوهای فولادی نگهدارنده برای نسب بر سیم پیچی های ولتاژ کم باشد .
ساختمان تانک اصلی ، تانک های ، تانک حاوی تنظیم کنندة ولتاژ و سیستم ذخیرة روغن باید با در نظر گرفتن تغیرات درجة حرارتهای مورد نظر برای سردترین و گرمترین شرایط سرویس طراحی گردد .

8 .تغییر دهندة ولتاژ تحت بار :

1. تغییر دهندة ولتاژ بی بازی : ترانسفورماتور ها باید مجهز به تغییر دهندة دستی ولتاژ برای تغییر اتصالات به پله های مختلف در سیم پیچی سوم باشند . تغییر پله باید فقط موقعی انجام بگیرد که ترانسفورماتور بی برق باشد . کنترل تغییر دهنده ولتاژ باید شامل دستة عمل همراه با نشان دهندة عقربه ای و نیز وسایلی برای قفل نمودن دستة تغییر دهنده ولتاژ در هر یک از پله های مورد نظر باشد .
2. نیازهای عملیاتی : تغییر دهندة ولتاژ تحت بار باید برای جریان نامی معادل 2/1 را برابر با بالاترین جریان یم پیچی که تنظیم ولتاژ روی آن سیم پیچی انجام می گردد.

وسایلی برای جلوگیری از عمل تغییر ولتاژ وقتی که جریان عبوری آنچنان بزرگ است که احتمال صدمه رساندن به سایر اجزاء وجود دارد می باید در نظر گرفته شود .

دستگاه تغییر دهندة ولتاژ تحت بار باید قادر به تحمل حداکثر جریانهای خطا بدون هرگونه آسیبی باشد .

3 . تنظیم کنندة اتوماتیک ولتاژ : تجهیزات کنترل اتوماتیک باید روی تابلوی تغییر دهنده ولتاژ در اطاق کنترل نصب گردیده یا داخل تابلویی قرار گیرند که می باید حاوی کلیةرله های تنتظیم کنندة ولتاژ و رله های تاخیری زمانی ، رله های برگشت قدرت ، ترانس های فرعی جریان به همراه کلیدهای انتخاب برای نشان دادن ولتاژ باشند .

4 .کنترل و بازرسی از دور : در تابلوی تغییر دهنده ولتاژ باید پیش بینی های لازم برای کنترل و بازرسی از دور با امکان نشان دادن وضعیت مطابق با نیازهای مرکز کنترل خریدار همچنین امکان تنظیم از راه دور سیستم تغییر دهنده اتوماتیک ولتاژ بعمل آید .



9 . تجهیزات خنک کننده :

1 . خنک شدن با کمک دمنده های هوا : برای ترانسفورماتورهائی با خنک شدن طبیعی در مرحلة نخست و خنک شدن با کمک دمنده های هوا در مرحلة دوم و سوم تمامی ملزومات مربوط به خنک شدن با کمک دمنده های هوا مربوط به مرحله دوم برای مرحلة سوم نیز علاوه بر کار دمنده های مرحله سوم به کار خود ادامه می دهند .

2.خنک شدن با کمک رانش رغن:پمپ های گردش روغن باید توسط موتورهایی که به آنها متصل است به گردش درآیند و نشان دهنده جهت چرخش پمپ روی آن می باشد.تغذیه کمکی موتور دمنده ها و یا پمپ ها هر یک باید به دو گروه جداگانه تقسیم گردد و برای انتخاب حالت عملیات دستی اتوماتیک کلیدهای از نوع فشاری گردان باید مورد استفاده قرار گیرند.این کلیدها باید از نوع دوپل باشند.که یک پل برای کنترل کلید حفاظتی موتور هر مرحله و دیگری برای مدار هشدار مورد استفاده قرارگیرند.



17.روغن ترانسفورماتور:

روغن ترانسفورماتورباید از نوع روغن عایق استفاده نشده و بدست آمده از پالایش و تصفیه نفت باشد.روغن باید بدون هر گونه ماده ضد اکسیدکنندگی و مطابق با استاندارد آی ـ ئی ـ سی باشد.
مشخصات روغن:که شامل چسبندگی جنبشی ـ درجه حرارت اشتعال ـ درجه حرارت خمیری شدن ـ شکل ظاهر ـ چگالی کشش سطحی ـ درجه خنثی بودن ـ خورندگی گوگردی ـ ولتاژ شکست عایقی ـ مقدار لجن روغن.
ظرف محموله روغن : روغن ترانسفورماتور باید در شبکه های پر هر یک به ظرفیت 200لیتر تحویل داده شود و شبکه ها باید نو و از مناسبترین جنس و بطور کلی از نوعی باشند که عموماً در بخش نفت مورد استفاده قرار می گیرند.