افسردگی1 از دیرباز به عنوان یکی از نابسامانی های روانی عمده شناخته شده است. اما در دو دهه اخیر اهمیت این بیماری هم از حیث رنج و آزاری که مبتلایان به آن تحمل می کنند و هم از لحاظ بار سنگینی که این ناراحتی بر منابع درمانی ملت ها تحمیل می کند، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. از نظر محققان،‌ در دو دهه اخیر افسردگی جای تشویش و اضطراب را که بعد از جنگ بین المللی دوم به عنوان مهمترین عارضه روانی تلقی می شد، گرفته است و اینک رایج ترین ناراحتی روانی افراد بالغ را تشکیل می دهد. متخصصان فن از دو دهه اخیر به عنوان دوره جدید ملانکولی یا افسردگی در تاریخ روان پزشکی معاصر نام برده اند2.

اما با وجود توجهی که پزشکان به این مقوله داشته اند هنوز دانش ما از چند و چون افسردگی اگر اندک نیست کاستیها و نقاط کور فراوان دارد. لذا لازم است که روانشناسان، روانپزشکان و پویندگان این علم با توجه به عوامل زیربنایی سنتی، عقیدتی، فرهنگی، روشهای علمی در جهت شناسایی علل و یافتن راه حلی برای جلوگیری از چنین اختلالاتی گام بردارند، بخصوص در این زمان، که اختلالات روانی ـ رفتاری بویژه افسردگی به سبب وضعیت نامتعادل و متحول زندگی خانوادگی، اجتماعی در یکی دو دهه اخیر در بیشتر کشورها و همچنین در کشور ما بیش از هر زمان دیگری گریبانگیر گروههای وسیعی از نوجوانان و جوانان شده است. بنابراین لازم است در کنار نیازهای زیستی به مسئله امنیت روانی و ثبات عاطفی نوجوانان و جوانان توجه زیادی نمود. عدم امنیت روانی نه تنها بر چگونگی شخصیت آنها اثر می گذارد بلکه بیشترین تأثیر را بر شکوفایی هوش و تفکر و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان خواهد داشت بی تردید پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با آرامش روانی و ثبات عاطفی ایشان دارای همبستگی معنی داری است.

لذا این تحقیق در نظر دارد به بررسی رابطه بین میزان افسردگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی ناحیه 1 شهرستان اراک بپردازد.

اما آنچه موجب شد تا پژوهشگر به بررسی و تحقیق در این زمینه بپردازد علائم افسردگی دانش آموزان، افت تحصیلی آنان در دروس مختلف، بررسی رابطه بین این دو مقوله می باشد و از طرفی با توجه به ویژگیهای دورة نوجوانی بخصوص دختران نوجوان به لحاظ آسیب پذیری، آشنایی بیشتر با دنیای پیچیدة نوجوانی و با در نظر گرفتن مراحل رشد و خصایص مربوط به هر مرحله انگیزه ای برای تحقق شد تا موضوع تحقیق را در این راستا انتخاب کند تا ضمن شناخت مشکلات دانش آموزان در صدد رفع و کاهش آنها قدمی هر چند کوچک برداشته شود تا زمینه های لازم در جهت هدایت بیشتر مسیر تعلیم و تربیت فراهم شود.

فهرست مطالب

مقدمه. 1

بیان مسئله. 2

پرسشهای تحقیقاتی.. 3

اهمیت و ارزش تحقیق.. 3

متغیرهای پژوهش.... 4

محدودیتهای تحقیق.. 5

تاریخچه افسردگی.. 5

بررسی پیشینة تحقیق.. 6

افسردگی ساده:8

افسردگی حاد:9

افسردگی در دوران نوجوانی.. 10

شیوع افسردگی.. 11

علائم افسردگی.. 11

فهرست نشانه های افسردگی.. 12

علل افسردگی.. 14

دلایل ارگانیک... 14

علل روانی.. 15

علل اجتماعی.. 15

راههای درمان افسردگی.. 16

منابع 19

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی مشکلات روانشناختی نوجوانان پسر در خانواده های تک والد صورت گرفت.

روش پژوهش کیفی است و از مدل نظریه زمینه ای استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر خانواده های تک والد مدارس راهنمایی دولتی و غیردولتی شهر کوهدشت در سال تحصیلی 94-93 تشکیل دادند. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه ی نیمه ساخت یافته بود. به روش نمونه گیری هدفمند 18 نفر از دانش آموزان انتخاب شدند و با آنها مصاحبه صورت گرفت. پس از اجرای پژوهش و کدگذاری مصاحبه های انجام شده، تجزیه و تحلیل آنها صورت گرفت. مشکلات روانشناختی مورد بررسی در این پژوهش که با توجه به پژوهش های پیشین مد نظر قرار گرفتند عبارتند از: اضطراب، افسردگی، بزهکاری، پرخاشگری، عدم سازگاری، فقدان عزت نفس و کاهش عملکرد تحصیلی. پس از تحلیل محتوای مصاحبه ها و کدگذاری آنها، مولفه های موثر بر هریک از مشکلات روانشناختی مد نظر بدست آمد. یافته ها نشان دادند مسائل و مشکلاتی که خانواده های تک والد با آنها روبرو هستند ممکن است به مشکلات روانشناختی نوجوانان پسر این خانواده ها بیانجامد. به نظر می رسد حمایت های اقتصادی و اجتماعی بیشتری نسبت به خانواده های تک والد لازم است تا از بروز مشکلات روانشناختی در اعضای این نوع خانواده ها (نوجوانان پسر) جلوگیری شود.

کلیدواژه ­ها: خانواده تک والد، نوجوان، مشکلات روانشناختی، اضطراب، افسردگی، بزهکاری، پرخاشگری، عدم سازگاری، فقدان عزت نفس و کاهش عملکرد تحصیلی.

فهرست

عنوان صفحه

فصل اول: چارچوب پژوهش

مقدمه: 2

بیان مسأله: 3

اهمیت و ضرورت پژوهش: 6

هدف پژوهش: 7

سوال‌ پژوهش: 7

تعریف نظری و عملیاتی متغیرها: 7

تعاریف نظری: 7

تعاریف عملیاتی... 8

فصل دوم: ادبیات پژوهش

مقدمه: 12

قسمت اول: خانواده و خانواده تک والد.. 12

خانواده. 12

خانواده تک والد.. 13

انواع خانواده های تک والد.. 14

خانواده تک والد ناشی از طلاق... 14

خانواده تک والد ناشی از مرگ یکی از والدین... 15

خانواده های پدر تک والدی... 17

خانواده های مادر تک والدی... 17

توانمندی های خانواده های تک والد.. 18

محدودیت های خانواده های تک والدی... 19

خلاصه قسمت اول: 20

قسمت دوم : نوجوانی... 20

تعریف نوجوانی: 20

برخی از نظریه های موجود درباره نوجوانی... 22

نظریه روانی- اجتماعی... 22

نظریه یادگیری اجتماعی... 22

خلاصه قسمت دوم: 23

قسمت سوم: مشکلات روانشناختی... 24

تعریف مشکلات روانشناختی: 24

اضطراب.... 24

علائم اضطراب.... 25

انواع اضطراب.... 25

برخی از نظریه های اضطراب.... 26

نظریه انسان گرایان.. 26

نظریه های شناختی... 27

افسردگی... 28

برخی از نظریه های موجود در مورد افسردگی... 29

نظریه درماندگی آموخته شده. 29

نظریه انسان گرایی... 29

نظریه شناختی بک...... 30

بزهکاری... 31

نظریه یادگیری اجتماعی و بزهکاری... 32

وضعیت اقتصادی و بزهکاری... 33

پرخاشگری... 34

انواع پرخاشگری: 34

نظریه شخصیت هورنای و پرخاشگری... 35

عوامل شناختی و پرخاشگری... 35

عوامل خانوادگی و پرخاشگری... 36

عدم سازگاری... 37

برخی از دیدگاه های سازگاری... 38

دیدگاه روان شناختی... 38

دیدگاه یادگیری اجتماعی... 38

نظریه روانی- اجتماعی... 39

عوامل موثر بر سازگاری... 40

ویژگی های فردی: 40

عوامل خانوادگی: 40

فقدان عزت نفس..... 41

برخی از نظریه های عزت نفس..... 42

نظریه عزت نفس ویلیام جیمز.. 42

نظریه عزت نفس کوپراسمیت.... 43

کاهش(افت) عملکرد تحصیلی... 44

تعریف عملکرد تحصیلی: 44

عوامل موثر در عملکرد تحصیلی... 45

عوامل فردی یا درونی... 45

شرایط خانوادگی... 46

وضعیت اقتصادی... 46

خلاصه فصل دوم: 47

فصل سوم: روش انجام پژوهش

مقدمه: 51

نوع و روش پژوهش: 51

ابزار پژوهش..... 51

جامعه آماری و نمونه پژوهش..... 53

روش های آماری و تحلیل داده ها. 53

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه: 56

یافته ها: 56

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه: 76

برخی از محدودیت های پژوهش: 87

پیشنهادها. 87

پیشنهادهای کاربردی: 87

پیشنهادهای پژوهشی: 88

منابع فارسی: 90

منابع لاتین: 95

پیوست.... 98

چکیده:
هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین پرخاشگری و افسردگی در بین دانش آموزان مقطع پنجم ابتدایی شهرستان ابهر که فرضیه عنوان شده عبارتند از اینکه بین پرخاشگری و افسردگی رابطه معنی داری وجود دارد که جامعه مورد مطالعه دانش آموزان مقطع پنجم ابتدایی شهرستان ابهر است که از بین 1350 نفر، 70نفر بصورت روش نمونه گیری طبقه ای و به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده که پرسشنامه های افسرگی و پرخاشگری بر روی آنها اجرا گردیده است که بعد از اجرای پرسشنامه در بین آزمودنیها و بدست آوردن نمرات خام از طریق روش آماری ضریب هم بستگی آمار را بدست آورده که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین افسردگی و پرخاشگری رابطه معنی داری وجود دارد و سطح معنی داری آن برابر 05/0p> است.
چکیده 7
فصل اول: کلیات تحقیق 8
مقدمه 9
بیان مسئله 10
اهمیت و ضرورت تحقیق 11
فصل دوم: پیشینه و ادبیات تحقیق 13
پرخاشگری 14
انواع پرخاشگری 18
علل وانگیزه های پرخاشگری 22
کروموزمهای جنسی و پرخاشگری 25
نظریه یادگیری اجتماعی 30
پرخاشگری چگونه یادگرفته می شود 35
کنترل پرخاشگری 41
اختلال دوقطبی 47
دیس وتایمی و سیکلوتایمی 51
سیکوتیک در برابر نوروتیک 53
افسردگی قطبی 65
نظریه های مربوط به افسردگی 67
نقش وراثت در اختلالات دو قطبی 72
الگتروشوک درمانی 76
نظریه های روان یویایی 81
نظریه یادگیری 86
نظریه شناختی 93
بی پناهی آموخته شده اولیه 97
فصل سوم: روش تحقیق 100
جامعه آماری 101
روش آماری مربوط به فرضیه ها 103
فصل چهارم: یافته ها وتجزیه وتحلیل داده ها 105
فصل پنجم: بحث نتیجه گیری 113
پیشنهادات 116
محدودیت 117
منابع وماخذ 118