فهرست:

مبانی نظری

تعریف موزه

نمایش نعمت های فرهنگی و طبیعی

آموزش

ارزش دادن

لذت بردن

پژوهش

معنی لغوی موزه

تاریخچه موزه

تاثیر بسزای اماکن مقدس و پرستشگاه ها در شکل گیری موزه ها

پیدایش اولین موزه ها در جهان

انگیزه ایجاد موزه

تاریخ موزه داری در ایران

اولین موزه های ایران

موزه ملی ایران

ساخت موزه همایونی به دستور ناصر الدین شاه در شمال کاخ گلستان

اهداف موزه

عمده فعالیت های موزه

انواع موزه ها در کمیته های تخصصی ایکوم-از نظر محتوا

تقسیم بندی انواع موزه ها بعد از جنگ جهانی دوم-از نظر محتوا

موزه های هنری

موزه های تاریخی

موزه های تخصصی

موزه های علمی

موزه های فنی و صنعتی

انواع موزه ها-از نظر ساخت

نکاتی در باب طراحی موزه

برنامه فیزیکی

حوزه بندی فضاهای موزه از نظر میزان بازدیدکنندگان

حوزه بندی فضاهای موزه از نظر عملکرد

بخش نموده ها

بخش اطلاعات و خدمات علمی-هنری

بخش تبادل اطلاعات و تبلیغات

فضاهی تحقیق و آموزش

اتاق بحث و مذاکره و کنفرانس

آمفی تئاتر و سالن چندمنظوره

بخش خدمات رفاهی-تجاری-فنی

جزییات بخش خدمات رفاهی-تجاری-فنی

بخش نگهداری و مرمت

بخش اداری

اندازه فضاه

فهرست:

مبانی نظری

تعریف موزه

نمایش نعمت های فرهنگی و طبیعی

آموزش

ارزش دادن

لذت بردن

پژوهش

معنی لغوی موزه

تاریخچه موزه

تاثیر بسزای اماکن مقدس و پرستشگاه ها در شکل گیری موزه ها

پیدایش اولین موزه ها در جهان

انگیزه ایجاد موزه

تاریخ موزه داری در ایران

اولین موزه های ایران

موزه ملی ایران

ساخت موزه همایونی به دستور ناصر الدین شاه در شمال کاخ گلستان

اهداف موزه

عمده فعالیت های موزه

انواع موزه ها در کمیته های تخصصی ایکوم-از نظر محتوا

تقسیم بندی انواع موزه ها بعد از جنگ جهانی دوم-از نظر محتوا

موزه های هنری

موزه های تاریخی

موزه های تخصصی

موزه های علمی

موزه های فنی و صنعتی

انواع موزه ها-از نظر ساخت

نکاتی در باب طراحی موزه

برنامه فیزیکی

حوزه بندی فضاهای موزه از نظر میزان بازدیدکنندگان

حوزه بندی فضاهای موزه از نظر عملکرد

بخش نموده ها

بخش اطلاعات و خدمات علمی-هنری

بخش تبادل اطلاعات و تبلیغات

فضاهی تحقیق و آموزش

اتاق بحث و مذاکره و کنفرانس

آمفی تئاتر و سالن چندمنظوره

بخش خدمات رفاهی-تجاری-فنی

جزییات بخش خدمات رفاهی-تجاری-فنی

بخش نگهداری و مرمت

بخش اداری

اندازه فضاه

فصل اول

اصول ، ضوابط و

استانداردهای طراحی موزه

اندازه ها و فضای نمایش

فضای لازم و فاصله از شی با تعداد مشاهده کنند گان افزایش می یابد. معمولا 3/1 کل سطح موزه جهت منطقه نمایش و 3/2 بقیه می بایست برای پشت صحنه در نظر گرفته شود. برای اتاق هایی که با نور مصنوعی کار می کنند می توان ابعاد طویل تری در نظر گرفت. در بعضی موارد صلاح بر این است که یک اثر هنری بسیار جالب در یک فضا تنها به نمایش درآید. اگر موزه ای به نمایش یک سری از آثار نخبه بپردازد، باید امکان ترتیب آنها را بر حسب پیوستگی یکی به دیگری در نظر داشت.

باید توجه داشت که جدا از مسیر عادی بازدیدکنندگان باشد، نزدیک به سالن اصلی ورودی و یا مستقیماً بدان راه داشته باشد. کاملا مجهز به وسایل ایمنی باشد. (درهای اضافی، سیستم مستقل برق، از نظر گرما و سر و صدا از بقیه بخش های ساختمان جدا باشد و غیره).
گالری ها که برای نمایش آثار هنری و اشیاء فرهنگی و علمی مورد استفاده قرار می گیرند باید دارای شرایط زیر باشند:
* از نظر حفاظت در مقابل خرابی، دزدی، آتش سوزی، رطوبت، خشکی بیش از حد، نور شدید آفتاب و گرد و غبار مطمئن باشند.
* در شرایط عادی، زاویه ی دید انسان (۵۴ یا ۲۴ درجه به بالای سطح تراز چشم) در مورد تصویری که در فاصله ی ۱۰ متری قرار داشته و سطح آن کاملا روشن است موقعی حاصل می شود که ارتفاع تصویر آویخته شده ۴۹۰۰ میلیمتر در بالای سطح دید و ۷۰۰ میلیمتر به پایین سطح ادامه داشته باشد. تنها در مورد تصاویر بزرگ چشم انسان مجبور است از پایین تصویر تا به بالای زاویه ی دید حرکت کند. بهترین موقعیت برای نصب تصاویر کوچک (نقطه تاکید: سطح افق در تصویر) عبارت از محلی هم تراز با دید تماشاگر است.
* اشیاء مورد نمایش باید طوری قرار داده شوند که بدون زحمت در معرض دید مردم قرار بگیرند.
آمفی تئاتر باید توجه داشت که آمفی تئاتر جدا از مسیر عادی بازدیدکنندگان باشد، نزدیک به سالن اصلی ورودی و یا مستقیماً بدان راه داشته باشد. کاملا مجهز به وسایل ایمنی باشد. (درهای اضافی، سیستم مستقل برق، از نظر گرما و سر و صدا از بقیه بخش های ساختمان جدا باشد و …
* طراحی فضای مناسب جهت دستگاه های نمایش فیلم، اسلاید و … از نیازهای این سالن است.
* خروجی ها باید به طرف بیرون باز شده و مطابق با تعداد افراد و طول مسیر حرکت آنها طراحی شوند.
* ارتفاع درها نباید از ۲۲۰ سانتیمتر کمتر باشد.
* عرض کریدورها ۱۱۰۰ میلیمتر برای تا ۱۰۰ نفر، ۱۶۰۰ میلیمتر برای تا ۲۵۰ نفر باید باشد.
* پلکان با عرض ۱۱۰۰ میلیمتر برای تا ۱۰۰ نفر، ۱۶۰۰ میلیمتر برای تا ۲۵۰ نفر باید باشد.
* حداقل ارتفاع پله ها ۱۴ سانتیمتر و حداکثر ۱۸ سانتیمتر باید در نظر گرفته شود.
* برای کوتاه کردن زمان انعکاس صوت، حجم محوطه به ازای هر صندلی ۱۴/ ۵/۷ مترمکعب می باشد.
* از طرح دیوارهای قوسی و سهمی و دیوارهایی به شکل مقعر خودداری شود.
* سرانه سالن نمایش بدون احتساب فضای صحنه ۱/۱ متر مربع برای هر نفر می باشد.
* اگر برای هر ۴-۳ راهرو یک در خروجی جانبی به عرض ۱ متر در نظر گرفته شود، به ازا هر راهرو ۲۵ صندلی مجاز است.
* خط دید هر تماشاچی بایستی ۱۲ سانتیمتر بالاتر از چشم تماشاچی ردیف جلو باشد.
* حداکثر فاصله آخرین ردیف از خط جلوی صحنه ۲۴ متر می باشد.
* همچنین می بایست به گونه ای طراحی شود که بتوان صحنه را از هر جای سالن به وضوح و به خوبی دید یعنی باید تطابقی بین عمق و عرض آن موجود باشد.
* صحنه های بدون بسط و گسترش مساحت کمتر از۱۰۰ ترمربع، سقف صحنه کمتر از ۱ متر بالاتر از قسمت فوقانی جلوی صحنه است.
* نسبت ارتفاع جلوی صحنه به عرض، باید ۶: ۱ باشد.
* فاصله لبه نشیمن هر صندلی تا پشتی صندلی جلویی برای صندلی های ثابت حداقل ۶۰ سانتیمتر و برای صندلی های تاشو حداقل ۴۰ سانتیمتر باید باشد.
* حداقل عرض صندلیها از محور تا محور دسته ی صندلی نباید از ۵۰ سانتیمتر کمتر باشد و حداقل عمق نشیمن صندلیها نباید از ۴۰ سانتیمتر کمتر باشد.
* ارتفاع اتاق پروژکسیون نباید از ۵/۲ متر کمتر باشد. نمونه هایی از پلان آمفی تئاتر کتابخانه.

مهمترین نکته ای که در طراحی اولیه ی کتابخانه باید مورد توجه قرار گیرد، آرامش و سکوت و محیط مطبوع آن است که هم به محل استقرار آن در مجموعه و هم به مصالح به کار رفته در آن مربوط می شود.
*تابش مستقیم نور خورشید از کتابخانه نامطلوب است. لذا حتی المقدور سعی شود نور کتابخانه از طریق جبهه ی شمالی تامین شود.
* از آشکارسازهای گرما و دود استفاد شود، از روش آب پاشیدن دوری کنید زیرا آسیب آن برای کتاب بیش از آتش است.
* در بخش کتب مرجع برای هر ۱۰۰۰ جلد کتاب مساحت ۱۰ متر مربع اختصاص داده می شود.
* در فضای دسترسی باز؛ ۱۵ متر مربع بر ۱۰۰۰ جلد کتاب (حداقل ۱۰۰ متر مربع) اختصاص داده می شود.
* میز مطالعه برای خواننده کتاب ۶۰۰×۹۰۰ میلیمتر مربع است و به ازا هر نفر ۲۵/۲ متر مربع فضا برای مطالعه اختصاص داده می شود.
* فضای میان قفسه ها باید حداقل ۴/۱ -۳/۱ متر عرض داشته باشند.
*راهرو میان قفسه ها نباید بیش از ۳ متر طول داشته باشند.
* همه ی کتابخانه ها به یک اتاق کار کوچک (۱۰ متر مربع) و انباری کتاب مجهز به قفسه بندی (۵ متر مربع) نیاز دارند.

فصل دوم

ابعاد انسانی

اندازه در موزه ها

...