فهرست مطالب

پی کنی

پی سازی و هدف آن

آماده سازی پی

پی سازی در ساختمانهای فلزی

پی های سراسری یا گسترده

آرماتوربندی شبکه فونداسیون

شمع کوبی

بتن

موادتشکیل دهنده بتن

ساخت بتن

حمل بتن

بتن ریزی

انواع بتن

ویبره کردن بتن

آرماتوربندی ستونها

قالب بندی ستونها

بلوک

پله های بتن مسلح

دالها

دیوارها

ستون

اجرای پله

آجر چینی

نعل درگاه

سقف کاذب

تاسیسات

مقدمه :

اولین باری که انسان از نعمت سر پناه بر خوردار گشت فرو رفتن خشکی در آب و پناهنده شدن انسان و حیوان به غارها و ار تفاعات بوده است با پیدایش فصل خشکی انسان مجدداً رو به خشکی آورد که در این تاریخ یعنی تقریباً هزار سال قبل از میلاد مسیح اولین خانه های مسکونی در ایران مشاهده شد که از شاخه برگ در ختان بوجود می آمد پس از مدتی سر پنا ههااز خشت های گلی و پوشش شاخ و بر گ در ختان ساخته می شد حدود 3000 سال قبل از میلا د با مهاجرت آریائیها به ایران مسکن به صورت خشت و یا آجربا پوشش سفالی بود یا تسلط هخامنشیان در شهرهای یونانی معماری سنگی جای خود را باز کرد در قرن هفدهم ساختمان های موزه با استفاده از آرموتورهای طولی و قطری بجای سنگهای یکپارچه به هم اتصال یافتند و بین ستون ها با قطعات کوچکتر پوشانه شده وبه کمک همین آرماتور ها در قرن هیجدهم دان ولیت فاصله ی بین ستونها ی کلیسا را با قطعات سنگ پوشانده است لذا در معماری سنگی فلز نقش بزرگی را ایفا نمود با رواج واستفاده بتن و فلزبا هم مهم تر شدزیرا بتن در مقابله با سنگ کمتر تاب کشش را دارد بعلاوه قرا ردادن فلز در داخل بتن خیلی آسان تر از قرار دادن آن در سنگ است اما امروزه چون همانند گذشته نیاز اولیه هر انسانی مسکن می باشد و به علت تراکم بیش از حد شهرها از جمعیت ونیز روی آوردن صنعت ساختمان سازی به مرتفع ساختن واحد های مسکونی و اداری و همچنین به منظور تامین نیازهای کشاورزی چه از لحاظ راههای ارتباطی و چه از نظر کانالهای آ برسانی مصرف بتن در قسمت ذکر شده بخــــــــــــصـــــــــوص در صـــــــنـــــعــــــت ساخـــــتمان سازی بسیار زیاد و هر روز بیــشتر می شود.

شمع بندی چوبی :

شمع چوبی عبارت است از تیر گرد یا چهار تراشی که از بالا بر الواری متکی است که خود بر بدنه گود( یا دیوار ساختمان مجاور) تکیه دارد و از پایین در زمین کف گود، با زاویه ای حدود 45 درجه، استوار گشته است. الوار های متکی بر بدنه، ممکن است به صورت عمودی یا افقی بر دیواره ی گود ( یا دیوار ساختمان مجاور) قرار گیرند و برای تقسیم بهتر فشار، بین شمع و الوارها، چهار تراش افقی قرار می گیرند. برای جلوگیری از فرو رفتن شمع در زمین( به خاطر سطح مقطع نسبتا کم آن و فشار زیاد از بالا) به پایه آن را بر مصالح مقاومی مانند آجر یا بلوک های سیمانی قرار می دهند.

پی کنی :‌

پی کنی جهت ایجاد فنداسیون ( پی ، شالوده ، فونیزه ) در داخل زمین ایجاد می شود

پی کنی به توجه به نقشه های اجرایی و ابعاد پی ها و با در نظر گرفتن قالبها می باشد . مثلاً اگر قالب پی آجری به ضخامت سانتی متر باشد چنانچه مربعی به ضلع 150 سانتی متر باشد اگر از هر طرف 15 سانتی متر جهت قالب بندی در نظر بگیریم ، بایستی ابعاد 180در 180 سانتی متر حفاری گردد .

پی سازی :

نقش پی در ساختمان تحمل بارهای وارده از ساختمان و انتقال آن به زمین زیر آن است . بنابراین پی ساختمان بایستی دو خصوصیت زیر را دارا باشد .

1- جنس پی و نوع آن و ابعاد آن بایستی طوری باشد که خود بتواند بارهای وارده را با اطمینان کامل تحمل نماید .

2- ابعاد پی به ویژه طول و عرض آن باید به گونه ای باشد که بتواند با ایمنی کافی بار وارده را با توجه به مقاومت خاک به زمین انتقال دهد . بر حسب نوع ساختمان و خاک محل و موارد دیگر ، پی ساختمان را به صورت غیر مسطح و مسطح می توان ساخت .

پی های غیر مسلح :

این نوع پی ها معمولاً برای ساختمان های با مصالح بنایی ( دیوار باربر ) کاربرد دارد، از نقطه نظر مصالح به کار رفته انواع و اقسام مختلف دارد .

شفته ریزی : شفته مخلوطی است از خاک محل ، شن و ماسه ، آهک و آب

پی های مسلح :‌

پی های بتن مسطح برای تحمل بار دیوارها و ستون های بتنی به طور کلی برای انواع ساختمان ها کاربرد دارد و بسته به وزن طبقات ( تعداد طبقات ) و موقعیت آن در روی زمین و همچنین جنس و مقاومت خاک از یکی از انواع متداول فنداسیون های بتن مسطح می توان استفاده نمود .

نحوه عمل فن ها از این قرار است :

بار وارد بر آن را در روی یک سطح نسبتاً بزرگ خاک توزیع می نماید و در نتیجه شدت تنش وارده ( نیرو بر واحد سطح ) را کامل داده ،‌ تا خاک بتواند در کمال اطمینان وزن وارده را تحمل نماید . به عنوان مثال اگر مقاومت مجاز 2 کیلوگرم بر سانتی متر مکعب باشد و ستونی با مقطع 20*20 وزن 40 تن را بخواهد تحمل نماید تنش وارد بر ستون 100 کیلوگرم بر سانتی متر مکعب فرو می رود که اگر بخواهیم ستون را مستقیماً در روی زمین قرار دهیم و خاک تحمل نکرده و ستون در زمین فرو می رود بنابراین بار 40 تن را باید بر روح سطح بزرگتری که همان سطح پی است را توزع نمود تا تنش وارده به خاک از مقاومت پی مجاز آن کمتر شود و زمین بتواند آنها را تحمل نماید .

انواع فنداسیون های گسترده بتن مسلح :‌

پی کنی :

اصولا پی کنی به دو دلیل انجام می شود .1-دسترسی به زمین بکروبرای محافظت ازپی ساختمان .

با توجه به اینکه کلیه بار ساختمان به وسیله دیوارها یاستونها به زمین منتقل می شود در نتیجه ساختمان باید روی زمینی که قابل اعتماد بوده و قابلیت تحمل بار ساختمان داشته باشد بنا گردد. برای برای دسترسی به چنین زمینی ناچار به ایجاد پی برای ساختمان می باشیم . برای محافظت پایه ساختمان وجلوگیری از تاثیر عوامل جوی در پایه ساختمان باید پی سازی کنیم در این صورت حتما در بهترین زمینها باید حداقل پی هایی به عمق 40تا50 سانتیمترحفر کنیم.

طول وعرض وعمق پی ها کاملا بستگی به وزن ساختمان وقدرت تحمل خاک محل ساختمان دارد.

در ساختمانهای بزرگ قبل از شروع کاربوسیله ازمایشهای مکانیک خاک قدرت مجاز تحملی زمین را تعیین نموده وازروی ان مهندس محاسب ابعاد پی را تعیین میکند. ولی در ساختمانهای کوچک که ازمایشات مکانیک خاک در دسترس نیست باید از مقاومت زمین در مقابل بار ساختمان مطمئن شویم.

اغلب مواقع قدرت مجازتحملی زمین برای ساختمانهای کوچک با مشاهده خاک پی ودیدن طبقات ان وطرز قرار گرفتن دانه ها به روی همدیگرو با ضربه زدن بوسیله کلنگ به محل پی قابل تشخیص است.

البته قبل از ان باید مهندس محاسب وزن ساختمان و میزان باری که ازطرف ساختمان به زمین وارد میشود اگاه باشد.

باید متذکر شد که نوع پی استفاده شده در این ساختمان پی نواری میباشد. با توجه به تشخیص مهندس محاسب ساختمان وبررسی نوع خاک محل حداقل عمق پی در این پروژه 50 سانتیمتردر نظر گرفته واجرا شد.

البته باید در نظر داشت که اگر در این عمق به زمین بکرنرسیدیم باید عمق پی را تا زمین بکر ادامه داده ویا از روشهایی دیگراز جمله شمع کوبی ویا تسطیع اقدام به اصلاح مقاومت زمین کرد

کرسی چینی:

معمولا در طبقه همکف ساختمانها سطح اتاقها را چند سانتیمتراز کف حیاط یا کوچه بلندتر میسازند که به این اختلاف ارتفاع کرسی چینی .

معمولا کرسی چینی به سرعت انجام میشود.هدف از ساخت کرسی در ساختمان این است که درابتدا از قدیم بشر تمایل بیشتر داشت قدری بلندتر از کف زمین سکونت کند وبدین ترتیب احساس امنیت بیشتری میکرد درثانی ارتفاع طبقه همکف با سطح زمین مانع ورود برف وباران وغیره به داخل اطاقها میگردد. وسوم اینکه چون اغلب زمینهایی که ما برای ساختمان انتخاب میکنیم کاملا مسطح نبوده ودارای شیب میباشند واز طرفی اتاقها وسالنهای ساختمان باید کاملا در یک سطح ساخته شوند لذا برای مسطح کردن اطاقها قسمتهای پایین را بوسیله کرسی چینی با قسمتهای دیگرهم سطح میکنند. عرض کرسی چینی باید قدری از دیوار اصلی وقدری کمتر از پی زیر ان باشد اگر ارتفاع کرسی چینی فقط در حدود 10الی 15 سانتیمتر باشد میتواند پهنای

ان مساوی دیوار روی ان باشد اماهمیشه بایددر نظر داشت برای کلیه دیوارهای اعم از حمال ویا تیغه ای و پارتیشنها پی سازی و کرسی چینی انجام شود.

نحوه کرسی چینی یا ساخت پی سنگی:

روز قبل از اجرای کرسی چینی چند کمپرسی سنگ معدنی(لاشه) و چند کمپرسی ماسه شسته به دستور مهندس گارگاه به محل آورده شد. پس از اماده شدن ملات سیمان انرا بوسیله فرغون در کنار پی برای شروع اجرای پی میاوردند. ملات ماسه وسیمان را به نسبت 1به4 با پیمانه مخلوط وبه ان اب دادند.اب دادن به این طریق بود که مخلوط ماسه وسیمان رابصورت

دپو در اوردند سپس شروع به ساختن حوضچه کوچکی با این دپو کردند. بعد از ان اب را به اندازه کافی وبا نظر مهندس کارگاه درون این حوضچه ریختن به این کاردر اصطلاح آبخور کردن میگویند. سپس دو کارگر شروع به مخلوط کردن ان شدند.

پس از ساخت ملات ماسه سیمان برای حمل کردن ان به محل از فرغون استفاده شد وبعد ازاوردن ملات به محل ایجاد پی یک نفر کارگر با بیل ملات را در پی میریخت و استاد کار بوسیله کمچه ملات را درون پی پخش میکرد

وسنگهای لاشه را روی ان میچید. از این ملات هم به عنوان بتن مگر وهم به عنوان ماده چسباننده بین سنگها استفاده میشد در موقع چیدن سنگها اگر سنگی وجود داشت که نسبتا بزرگ بود یکی از کارگرهابوسیله پتک اقدام به شکستن انها میکرد واز قطعات کوچکترمعمولااستفاده میشد. این کاررادر سرتاسرپی انجام میدادند تااینکه کار بعد از3 روز به پایان رسید.

استاد کارساختمان با وسیله ای بنام شیلنگ ترازسطح پی ها راترازنمود و ریسمان کشی کرد وملات صافی را روی ان کشید. بعد از خشک شدن پی ها تا چند روز سطح پی ها را اب میدادند تا ملات سیراب شود وبه مقاومت خوبی برسد ودر این مدت زمان که سطح پی ها را اب میدادند کار تعطیل بود.

برش در شناژ :

هنگامی که در بتن ریزی پی نمی توانیم بتن ریزی را طی یک روز انجام دهیم و بتن ریزی به روز بعد کشیده می شود باید در جایی که بتن ریزی قطع می شود را تخته ای به صورت عمود بگذاریم . دلیل اینکه به صورت عمود می گذاریم و به صورت مایل یا 45 درجه نمی گذاریم این است که ترک بتن یا برش در بتن به صورت 45 درجه صورت می گیرد و اگر ما بتن را به صورت 45 درجه رها کنیم و بتن ریزی را در روز بعد انجام دهیم ، هنگامی که بتن تحت تأثیر بار قرار گیرد راحت برش می خورد ولی اگر به صورت عمود باشد مقاومتر در برابر برش می باشد .

در پی می توان به صورت شکل مقابل بتن ریزی را در دو زمان انجام داد :

1-طبق آئین نامه یک سوم فاصله از آکس ستون .

2-آرماتور حرارتی در جهت عمود بر تیرچه ها می باشد .

سقفهای تیرچه بلوک :

میله گرد فشاری :

صلبیت ایجاد می کند و باعث می شود که میله گرد را در دهانه قرار دهند (قبل از بتن ریزی )

میله گرد کششی :

برای جلوگیری از خمش به کار می رود .

میله گرد برشی یا زیکزالی :

برای ایجاد صلبیت و تحمل نیروی کششی و برشی به کار می رود .

طبق آئین نامه :

بلوکها را تا 70 سانتیمتر می توان روی سقفهای تیرچه بلوک استفاده کرد (در ایران بلوک 40 سانتیمتر)

تایبیم:

فاصله ای است بین بلوکها در دهانه های بزرگ که هر 2 متر فاصله ای به اندازة 10 سانتیمتر که بین این فاصله را میله گرد می گذارند ( Φ 12یا Φ10 ‌‌ )این میله گردها تیرچه ها را به یکدیگر درگیر می نمایند یعنی یکپارچه می نمایند و از خیز جلوگیری می نمایند .

صلبیت سقف را بالا می برند ( در جهت عمود بر تیرچه و به اندازة ضخامت تیرچه )

(میله گردها یکی در پائین یعنی روی میله گرد کششی و یکی در بالا یعنی روی میله گرد فشاری قرار می دهند )

میله گرد حرارتی را در دال فوقانی یعنی در جهت تیرچه (در وسط )ودر جهت عمود بر تیرچه قرار می دهند و از انبساط و انقباض سطح تیرچه جلوگیری می کند (حداقل 15 سانتیمتر در شناژ )

طبق آئین نامه :ضخامت بتنی که بر روی آن می ریزند حداقل 5 سانتیمتر می باشد .

تعریف سقف و انواع آن :

سقف پوششی است برای جلوگیری از نفوذ عوامل طبیعی به داخل ساختمان .از جمله عوامل طبیعی می توان تابش مستقیم آفتاب ، باد ،باران و برف را نام برد .

همچنین سقف و دیوارها ،ساختمان در مقابل نیروهای وارده از مقاومت بیشتری برخوردار خواهد بود .سقفها از نظر شکل ظاهری عبارتند از سقفهای تخت ،شیبدار و قوسی .

اجرای طاق ضربی :

برای زدن طاق ضربی یکنواخت بنا باید از تجربة کافی برخوردار باشد .

برای آنکه بنا بتواند طاق ضربی را اجرا نماید احتیاج به داربست مناسب دارد ،زیرا ارتفاع مناسب داربست وتسلط بنا بر طاق ،می تواند در یکنواخت زدن مؤثر باشد .

فاصلة مناسب بین داربست و تیر آهن ،برابر قد بنا + 5 سانتیمتر است .قبل از شروع طاق زنی باید تیرآهن 3 رج آجر چیده شود (روی کلاف بتنی که سر تیرآهن ها بر آن قرار دارد )به این قسمت که طاق ضربی از آن شروع می شود گلوگاه گفته می شود .

ملات گچ و خاک به قطر 5/1 سانتیمتر بر سطح دیوار (گلوگاه )با دست کشیده می شود (اصطلاحاً کف کش یا کف سوز می شود )و آجری که آبخور شده با ضربه به روی گچ خاک می چسبد ،به طوری که آجر ،روی نیمی بال پائین آهن قرار گیرد .

بادست چپ (دست ضعیفتر )آجر اولی نگهداری می شود ،آجر قبلی چسبانده می شود .

وقتی که آجر ها تا وسط دو تیر آهن (وسط دهانه )رسیدند ،طاق زنی از طرف دیگر شروع می شود تا دو نیمة طاق به یکدیگر ، برسند در وسط دهانه در اینجا برای پر کردن فاصله ای بین دو آجر ،از تکه های کوچک آجر به نام کاربند استفاده می شود .کاربند بستگی به اندازه شان (پولی بند ) (شصتی بند )و(کلوک بند) نام گذاری شده اند .

بعد از اتمام رج ،یک لایه نازک ملات روی آن کشیده شود تا تمام درزها پر شود سپس به قطر 5/1 سانتیمتر ملات گچ وخاک بر روی رج قبلی کشیده می شود و در سراسر کار باید دقت شود ،که اندازة خیز طاق (3 تا 4 سانتیمتر ) تغییر نکند و تمام رج ها عمود بر تیرآهن ها به صورت یکنواخت بدون پستی و بلندی اجرا شود . در ضمن در آجرها پیوند برقرار گردد .

پس از اتمام طاق زنی ،در غاب گچ بر تمام سطح ریخته می شود تا منافذ (چشمه ها )پر شوند وپوستة نازکی از ملات گچ در سقف به وجود آید .

سقف کاذب :

رابیتس و رابیتس کاری:

یکی از نکات بسیار مهم که در ساختمان سازی باید به آن توجه شود ،صرفه جویی در مصرف انرژی برای گرم و سرد کردن ساختمان است عوامل متعددی در این صرفه جویی مؤثرند که یکی از آنها دو جداره کردن سقف است .

با ایجاد سقفی در زیر سقف اصلی (باربر )که اصطلاحاً به آن سقف کاذب گفته می شود می توان محاسن زیر را به وجود آورد :

- عایق حرارتی مناسب

- عایق صوتی مناسب

- محلی برای عبور کانالهای تاسیساتی بدون اینکه دیده شوند .

- جلوگیری از دید تیرهای باربر مانند خرپاها که معمولاَ از منظره زیبایی برخوردار نیستند

- کوتاه کردن ارتفاع سقف بعضی قسمتهای ساختمان که نیاز به سقف بلند ندارند نظیر حمام و توالت .

چون هدف از ساختن سقف کاذب ، خاصیت بلربری آن نیست ، بنابراین هر قدر سبکتر و ظریفتر اجرا شود ، مناسبتر خواهد بود بعضی انواع آن ، بار خود را به دیوارهای کناری منتقل می کنند و نوعی دیگر معلق هستند یعنی وزن آنها را سقف تحمل می کنند این سقفها بسیار متنوع ، با مصالح و شکلهای گوناگون می سازند سقف کاذب آجری ، سقف کاذب چوبی توخالی با اندود گچ ، سقف کاذب با نمای چوب ، سقف کاذب کنیتکس ،سقف کاذب رابیتس ، سقف کاذب با پوشش آکوستیک ، سقف کاذب با پوشش قطعات گچی پیش ساخته ، سقف کاذب با استفاده از آلومینیوم و فایبرگلاس .

استفاده از رابیتس برای اجرای سقفهای کاذب بسیار متداول است . رابیتس عبارت از شبکه ای از ورقهای فلزی گالوانیزه به قطر 2/0تا5/0میلیمتر ، به عرض 60، طول 250 سانتیمتر و مساحت هر ورق آن 5/1متر مربع است . وزن آن سبک و تابع ضخامت ورق است . وزن یک متر مربع آن با ورق 2/0میلیمتر تقریباً 900 گرم و با ورق 5/0میلیمتر تقریباً 5/2 کیلوگرم است با قیچی ورق بر به راحتی برید ه می شود و می توان آنرا به شکلهای مختلف در آورد .

روش اجرای این نوع سقف به این ترتیب است که ابتدا میلگردهایی را به سقف آویزان می کنند پس به آ ویزها ( میلگردها ) تعدادی سپری جوش می دهند جای این سپرها شبکه اصلی سقف کاذب را تشکیل می دهند . در موقع جوش دادن سپریها با ید به قائم بودن آویزها توجه کرد ، در ضمن تمام سپریها با ید در یک ارتفاع و تراز باشند . در جهت عمود بر سپریها ، شبکه ای از میلگردها بوجود می آورند . برای این منظور تعداد ی میلگرد به فواصل 30سانتیمتر از هم به زیر سپریها جوش می دهند . پس از اجرای شبکه و اطمینان از صحت و استحکام آن ، رابیتس را بوسیله مفتول به میلگردها وصل کرده ، سپس از زیر ، رابیتس را اندود می کند . (نوع اندود بستگی به محل استفاده سقف کاذب دارد ) ، چون مقداری ملات به لای پره های رابیتس می رود ، در گیری خوبی بین آنها ایجاد می شود . فواصل میلگردهای آ ویز در شبکه اصلی ، نمرة میلگردهای شبکه فرعی ، شبکه فرعی نمرة سپری شبکه اصلی و نمرة میلگردهای آویز مشخص شده است .

تعریف دیوار :

دیوار از مهمترین اجزای ساختمان است که به صورت قائم و پیوسته از مجموعة مصالح پر کننده سنگین یا سبک که بوسیلة ملات به هم متصل می شو ند ، تشکیل شده است .

هدف از دیوار سازی :

دیوار به منظور تحمل فشرده و جلوگیری از نفوذ عوامل جوی مانند باد وبرف وباران ،سرما وگرما و نیز جلوگیری از انتقال صدا تقسیم فضاهای داخلی ساختمان به فضاها و اتاقهای مختلف و بعضی از دیوارها به منظور نگهداری شیروانی ، خاکریزها و خاکبرداریها ساخته می شود .

انواع دیوارها :

دیوارها از نظر وظیفه ای که به عهده دارند، به دیوارهای باربر و غیر باربر از نظر مصالح مصرفی به دیوارهای آجری ، بلو کی ، سنگی ، بتونی ، چوبی ، فلزی و گلی تقسیم می شوند .

دیوارهای باربر آجری :

دیواری است که با آجر فشاری توپر و ملات ساخته می شوند . این دیوار وزن سقف ساختمان و سایر بارهای وارد از ساختمان مانند وزن اشیا و وسایلی که در فضاهای مختلف قرار می گیرند را تحمل می کنند و این وضع را به کرسی و پی منتقل می کنند . مصالح اصلی این گونه دیوار ها آجر است که در کشورهای مختلف دارای اندازه های مختلف است .

بعنوان مثال: ابعاد آجر در آلمان 5/6*12*25سانتیمتر ودر ایران 5*10*21یا5*5/10*22سانتیمتر است ولی آجر به هر اندازه به ابعادی که باشد ، باید طول آن به اندازه 2برابر عرض به اضافه یک سانتیمتر باشد یعنی اگر طول آجری برابر با a و عرض آن برابر با b باشد ، باید از رابطه یر استفاده گردد . a=2b+1

هر چه ابعاد آجر بزرگتر باشد ، مقاومت آجرکاری بیشتر است زیرا مقاومت آجر از ملاتها بیشتر است .

ولی اگر اندازة آن از مقدار معین بزرگتر باشد ،کار کردن با آن مشکل است واز نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه نیست .

جنس آجری که برای دیوار سازی مصرف می شود ،باید مقاوم و مرغوب و مطابق با استانداردهای آجر ایران باشد .

فهرست مطالب

مقدمه

بررسی آموخته ها و پیشنهادات

********************************************

فصل اول

تخریب

رعایت اصول ایمنی در تخریب

**********************************************

فصل دوم

تجهیز کارگاه

انبار کردن سیمان

پیاده کردن نقشه

پی کنی

کرسی چینی

نحوه کرسی چینی یا ساخت پی سنگی

**********************************************

فصل سوم

قالب بندی

انواع قالب از لحاظ جنس

قالب چوبی

**********************************************

فصل چهارم

آرماتوربندی

هدف از بکار بردن فولاد در قطعات بتنی

بستن میلگردها به همدیگر

نحوه خم کردن میلگردها

برش میلگردها

آچار خم کن یا آچار F

نحوه ساخت شناژهای افقی وعمودی

قالب بندی شناژهای افقی و عمودی

فاصله نگهدار یا لقمه

قلاب انتهای میلگرد و اندازه استاندارد آن

**********************************************

فصل پنجم

بتن سازی

حمل بتن

نسبت های اختلاط

بتن ریزی

بتن ریزی در هوای گرم

بعضی از مسائلی که ممکن است در بتن تازه بوجود اید

مشخصات نا مطلوب بتن اب انداخته

تراکم بتن

نگه داری از بتن

هم سطح کردن کف اتاقها با شناژ افقی

دیوار چینی

قالب بندی شناژ های عمودی

نحوه پر کردن شنا ژهای عمودی

هم سطح کردن دیوار

قالب بندی سقف

حمل ونقل وانبار کردن تیرچه ها

بلوک

میلگرد های ممان منفی

میلگردهای حرارتی

کلاف عرضی

قلاب اتصال

بتون ریزی سقف

**********************************************

مقدمه:

دانشجویان رشته عمران در طول تحصیل با درسهای تئوری آشنا میشوند ولی نیاز به کسب تجربه دارند وکسب این تجربه میسرنیست مگر آنکه دانشجویان درسر کارمطالبی راکه در کتابها خوانده اند لمس کرده وبا چشم خود طریقه انجام کارها راببینند وبه همین دلیل دو واحد رابه همین امر اختصاص داده اند که این واحدها جزو مهمترین واحدهای این دوره می باشد.

بررسی آموخته ها وپیشنهادات:

اصولا کارهایی راکه برای احداث یک ساختمان صورت میگیرد بسیار گسترده میباشد وبه علت محدود بودن زمان کارآموزی نمیتوان تمام کارهای انجام شده رادید و از نزدیک لمس کرد.در این مجموعه سعی شده است تاحدودی به بیان مراحل مختلف اجراازقبیل تخریب وآماده سازی زمین وتجهیزکارگاه وساخت و اجرای بتن وقالب بندیوآرماتوربندی واجرای سقف تیرچه بلوک پرداخته شود.

فصل اول

تخریب:

زمین احداث این منزل مسکونی یک زمین صاف وهموارشده نبود بلکه یک ساختمان فرسوده وکلنگی بود که باید تخریب میشد.

تخریب این ساختمان در دومرحله صورت گرفت که ابتدا سقف ان توسط کارگران تخریب شداما دیوارها وکف ان توسط لودرتخریب گردید وپس ازآن اقدام به خروج همه نخاله ها از محل کارگاه شد.

دو حلقه چاه نیزدرمحل وجود داشت که با شفته آهک وقلوه سنگ پر شد.

رعایت اصول ایمنی در تخریب:

قبل از هر چیز باید روش تخریب مشخص شود و کار برای عوامل اجرایی شرح داده شود. تخریب در معابر عمومی باید درمحوطه ای محصور با نرده های حفاظتی به ارتفاع دو متری انجام شود.

کلیه کارگران میبایست مجهزبه کلاه ایمنی باشند ودر ساعات غیر کاری به هیچ عنوان نباید اقدام به برداشتن حصار کرد.

تمامی راههای عبورومرور افراد غیر مسؤل به کارگاه باید مسدود شود.

به هیچ عنوان نباید مسیر ریزش آوار به عنوان مسیراصلی انتخاب شود ودر هنگام عملیات تخریب از اب برای ته نشین کردن غبار در محیط جلو گیری شود.

البته در اجرای اصول ایمنی درعملیات تخریب این پروژه ازحصار و نرده به علت خلوت بودن محیط استفاده نشد اما برای ایمنی و اطمینان بیشترراههای ورودی به صورت موقت مسدود شد وهمچنین از آب پاشی برای کم کردن گرد وخاک استفاده شد.

فصل دوم

تجهیز کارگاه:

برای تجهیز کارگاه باید مصالح وابزار مورد نیازبه کارگاه آورده شود.

مصالحی مانند سیمان که به دو صورت فله وپاکتی موجود میباشددر کارگاه میبایست به نحوی درست انبار شود که البته در این پروژه بیشتر از سیمان پاکتی استفاده شد.

روش نگهداری ازسیمان در قسمت بعد توضیح داده خواهد شد.

برای جلوگیری از شلوغ شدن کارگاه معمولا موارد مصرف شن وماسه ازقبل پیش بینی میشد وبه صورت روزانه به گارگاه منتقل میشد.

انبارکردن سیمان:

درموقع انبار کردن سیمان باید دقت شود که رطوبت هوا وزمین باعث فاسد شدن سیمان نشود.در این پروژه برای انبار کردن پاکتهای سیمان ابتدا تمامی پاکتها برروی قطعات تخته که بازمین حدود ده سانتیمتر فاصله داشت قرار داده شد وکیسه ها در ردیفهای ده تایی روی هم چیده شد.

علت این کار این است که اگربیش ازده کیسه را روی هم قرار دهیم کیسه های زیرین دراثر فشار زیاد سخت شده ودرصورت نگهداری دراز مدت غیر قابل مصرف خواهند شد و استفاده ازانها منوط به آزمایش سیمان خواهد بود.

چنانچه سیمانهای سخت شده به راحتی با دست پودرشوند قابل مصرف در قطعات بتنی میباشند درغیر اینصورت سیمان فاسد شده وبرای اطمینان بیشترازفاسد شدن ان از آزمایشهایی استفاده میکنند.

بتنی که باسیمان فاسد شده ساخته میشود باربر نبوده و نمیتوان از ان در قطعات اصلی ساختمان مانند تیرهاو ستونها وسقف استفاده کرد.

چنانچه این سیمانها کاملا فاسد نشده باشند میتوان ازانها به عنوان ملات برای فرش موزاییک ویا اجرای بتن مگر استفاده نمود.

اگر بخواهیم سیمان را برای مدت طولانی انبار کنیم باید تا انجا که امکان دارد با دیوارهای خارجی انبارفاصله داشته باشد.

البته چون در این پروژه از سیمان پاکتی استفاده شد برای نگهداری پاکتها در فضای بازپس از اینکه انها را بر روی چوبهای تراورس قرار دادند روی انها را با ورقه های پلاستیکی پوشانیدند تا از نفوظ رطوبت به انها جلوگیری شود.

اگرسیمان به طرزصحیح انبارشود حتی تا یک سال بعد نیزقابل استفاده خواهد بود البته فقط ممکن است زمان گیرش آن قدری به تاخیر بیافتد ولی درمقاومت 28 روزه ان تاثیری نخواهد داشت.

پیاده کردن نقشه

پس از بازدید از محل اولین قدم در ساخت یک ساختمان پیاده کردن نقشه میباشد منظور از پیاده کردن نقشه انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ برروی زمین با ابعاداصلی است.بطوری که محل دقیق پی ها وستونها ودیوارها وزیرزمینهاو عرض پی ها روی زمین بخوبی مشخص باشد.

همزمان با ریشه کنی وبازدید ازمحل باید قسمتهای مختلف نقشه ساختمان مخصوصا نقشه پی کنی کاملا مورد مطالعه قرارگرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطه ابهامی وجود نداشته باشد وبعدا اقدام به پیاده کردن نقشه بشود.

باید سعی شود حتما در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده شود.

در انجام پیاده کردن نقشه این ساختمان که پروژه من بود با توجه به کوچک بودن ساختمان از متر وریسمان استفاده شد.

ابتدا محل کلی ساختمان روی زمین مشخص شدو بعد با کشیدن ریسمان در یکی ازامتدادهای تعیین شده وریختن گچ یکی ازخطوط اصلی ساختمان تعیین شد .بعد از ان خط دیگر ساختمان را که عمود بر خط اول میباشد رسم شد.

در اصطلاح بنایی استفاده از این روش را 3-4-5- میگویند.

درصورت قناس بودن زمین ممکن است دوخط کناری نقشه برهم عمود نباشند در این صورت یکی از خطوط میانی نقشه را که حتما بر خط اول عمود است انتخاب ورسم مینماییم. در موقع پیاده کردن نقشه برای جلوگیری از جمع شدن خطاهها بهتر است اندازه ها را همیشه از یک نقطه اصلی که آن را مبداء می نامیم شروع وروی زمین منتقل می نماییم . بعد ازاتمام کار پیاده کردن نقشه باید حتما مجددا اندازه گذاری های نقشه پیاده شده را کنترل نماییم.

علت این کار این است که حتی المقدوراز وقوع اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. برای اینکه مطمئن شویم زوا یای بدست آمده اطاق ها قائمه می باشد باید دوقطر هراتاق را اندازه گیری کنیم چنانچه مساوی بودند آن اتاق گونیا است .

به این کار اصطلاحا چپ وراست می گویند.البته چنانچه در این مرحله اطاقها 3 الی 4سانتیمترنا گونیا باشد اشکالی ندارد زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه قدری پهن ترازدیوارهای روی آن می باشد لذا در موقع چید ن دیوار می توان ناگونیایی ها را برطرف نمود. بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساسترین ومهمترین قسمت اجرای یک طرح بوده وکوچکترین اشتباه درآن موجب خسارتهای فراوان می شود .

پی کنی :

اصولا پی کنی به دو دلیل انجام می شود .1-دسترسی به زمین بکروبرای محافظت ازپی ساختمان .

با توجه به اینکه کلیه بار ساختمان به وسیله دیوارها یاستونها به زمین منتقل می شود در نتیجه ساختمان باید روی زمینی که قابل اعتماد بوده و قابلیت تحمل بار ساختمان داشته باشد بنا گردد. برای برای دسترسی به چنین زمینی ناچار به ایجاد پی برای ساختمان می باشیم . برای محافظت پایه ساختمان وجلوگیری از تاثیر عوامل جوی در پایه ساختمان باید پی سازی کنیم در این صورت حتما در بهترین زمینها باید حداقل پی هایی به عمق 40تا50 سانتیمترحفر کنیم.

طول وعرض وعمق پی ها کاملا بستگی به وزن ساختمان وقدرت تحمل خاک محل ساختمان دارد.

در ساختمانهای بزرگ قبل از شروع کاربوسیله ازمایشهای مکانیک خاک قدرت مجاز تحملی زمین را تعیین نموده وازروی ان مهندس محاسب ابعاد پی را تعیین میکند. ولی در ساختمانهای کوچک که ازمایشات مکانیک خاک در دسترس نیست باید از مقاومت زمین در مقابل بار ساختمان مطمئن شویم.

اغلب مواقع قدرت مجازتحملی زمین برای ساختمانهای کوچک با مشاهده خاک پی ودیدن طبقات ان وطرز قرار گرفتن دانه ها به روی همدیگرو با ضربه زدن بوسیله کلنگ به محل پی قابل تشخیص است.

البته قبل از ان باید مهندس محاسب وزن ساختمان و میزان باری که ازطرف ساختمان به زمین وارد میشود اگاه باشد.

باید متذکر شد که نوع پی استفاده شده در این ساختمان پی نواری میباشد.

با توجه به تشخیص مهندس محاسب ساختمان وبررسی نوع خاک محل حداقل عمق پی در این پروژه 50 سانتیمتردر نظر گرفته واجرا شد.

البته باید در نظر داشت که اگر در این عمق به زمین بکرنرسیدیم باید عمق پی را تا زمین بکر ادامه داده ویااز روشهایی دیگراز جمله شمع کوبی ویا تسطیع اقدام به اصلاح مقاومت زمین کرد.

کرسی چینی:

معمولا در طبقه همکف ساختمانها سطح اتاقها را چند سانتیمتراز کف حیاط یا کوچه بلندتر میسازند که به این اختلاف ارتفاع کرسی چینی .

معمولا کرسی چینی به سرعت انجام میشود.هدف از ساخت کرسی در ساختمان این است که درابتدااز قدیم بشر تمایل بیشتر داشت قدری بلندتر از کف زمین سکونت کند وبدین ترتیب احساس امنیت بیشتری میکرد درثانی ارتفاع طبقه همکف با سطح زمین مانع ورود برف وباران وغیره به داخل اطاقها میگردد.

وسوم اینکه چون اغلب زمینهایی که ما برای ساختمان انتخاب میکنیم کاملا مسطح نبوده ودارای شیب میباشند واز طرفی اتاقها وسالنهای ساختمان باید کاملا در یک سطح ساخته شوند لذا برای مسطح کردن اطاقها قسمتهای پایین را بوسیله کرسی چینی با قسمتهای دیگرهم سطح میکنند.

عرض کرسی چینی باید قدری کمتر از پی زیر ان باشد اگر ارتفاع کرسی چینی فقط در حدود 10الی 15 سانتیمتر باشد میتواند پهنای ان مساوی دیوار روی ان باشد اماهمیشه بایددر نظر داشت برای کلیه دیوارهای اعم از حمال ویا تیغه ای و پارتیشنها پی سازی و کرسی چینی انجام شود.

نحوه کرسی چینی یا ساخت پی سنگی:

روز قبل از اجرای کرسی چینی چند کمپرسی سنگ معدنی(لاشه) و چند کمپرسی ماسه شسته به دستور مهندس گارگاه به محل آورده شد.

پس از اماده شدن ملات سیمان انرا بوسیله فرغون در کنار پی برای شروع اجرای پی میاوردند. ملات ماسه وسیمان را به نسبت 1به4 با پیمانه مخلوط وبه ان اب دادند.اب دادن به این طریق بود که مخلوط ماسه وسیمان رابصورت دپو در اوردند سپس شروع به ساختن حوضچه کوچکی با این دپو کردند.

بعد از ان اب را به اندازه کافی وبا نظر مهندس کارگاه درون این حوضچه ریختن به این کاردر اصطلاح آبخور کردن میگویند. سپس دو کارگر شروع به مخلوط کردن ان شدند.

پس از ساخت ملات ماسه سیمان برای حمل کردن ان به محل از فرغون استفاده شد وبعد ازاوردن ملات به محل ایجاد پی یک نفر کارگر با بیل ملات را در پی میریخت و استاد کار بوسیله کمچه ملات را درون پی پخش میکرد وسنگهای لاشه را روی ان میچید. از این ملات هم به عنوان بتن مگر وهم به عنوان ماده چسباننده بین سنگها استفاده میشد.

در موقع چیدن سنگها اگر سنگی وجود داشت که نسبتا بزرگ بود یکی ازکارگرهابوسیله پتک اقدام به شکستن انها میکرد واز قطعات کوچکترمعمولا استفاده میشد.

این کاررادر سرتاسرپی انجام میدادند تااینکه کار بعد از3 روز به پایان رسید.

استاد کارساختمان با وسیله ای بنام شیلنگ ترازسطح پی ها راترازنمود و ریسمان کشی کرد وملات صافی را روی ان کشید.

بعد از خشک شدن پی ها تا چند روز سطح پی ها را اب میدادند تا ملات سیراب شود وبه مقاومت خوبی برسد ودر این مدت زمان که سطح پی ها را اب میدادند کار تعطیل بود.