*مقاله درباره ارزشیابی و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی*

مقدمه :

پیشرفت تحصیلی یکی از متغیرهای اصلی آموزش و پروش است ولی می‌توان از آن به عنوان شاخص عمده سنجش کیفیت آموزش و پرورش یاد کرد . معمولاً پیشرفت تحصیلی بر اساس نتایج آزمون ها مورد سنجش قرار می گیرد و نمراتی که دانش آموزان در دروس مختلف کسب می نمایند نشانی از میزان پیشرفت تحصیلی آنان تلقی می کنند .

یک مرحله از طراحی آموزش ، تعیین نظام ارزشیابی است . ارزشیابی صحیح اطلاعاتی از قبیل نقاط قوت و ضعف موجود در طرح ، صحت و دقت نحوه ارزشیابی و میزان آمادگی شاگردان برای قبول آموزشهای بعدی را در اختیار معلم قرار می دهد .

نتایج ارزشیابی تشخیص و مقایسه آن با ارزشیابی پایان تدریس می تواند معیار موثری باشد زیرا تا اطلاعات بدست آمده ، از ارزش و اعتبار بیشتری برخوردار شود . نتیجه ارزشیابی و سنجش میزان یادگیری شاگردان می تواند نمایانگر موفقیت یا عدم موفقیت برنامه آموزشی باشد . اگر نتایج ارزشیابی چندان رضایت بخش نباشد می تواند دلایل زیر را برای توجیه آن بکار برد .

1-بیان نشدن هدف آموزش به طور صریح و روشن .

2-خوب نبودن کیفیت محتوا

3-عدم تناسب روش تدریس با هدف تدریس

4-فراهم نشدن شرایط لازم برای یادگیری

5-ناتوانی دانش آموزان به دلایل مختلف (وجود مشکلات شخصی)

6-عدم تناسب نحوه ارزشیابی با هدف به این صورت که سئوالها گنگ بیان شده باشند یا آنقدر طولانی باشند که تمام وقت شاگرد برای خواندن متن صرف شود یا سوالات متناسب با زمان پاسخگویی نباشند .

بهرحال معلم باید از تجارب حاصل از طرح و برنامه برای طراحی بعدی و پیشبرد هدفهای آموزشی استفاده کند . در واقع ارزشیابی جهت اصلاح مستمر برنامه است که می‌تواند معلم را نسبت به فعالیت های رو به رشد خود امیدوار سازد .

متاسفانه وقتی سخن از امتحان به میان می آید نوعی غرور در شخصیت معلم و نگرانی و اضطراب در چهره شاگردان بوضوح مشاهده می شود . مفاهیم مختلف ارزشیابی برای شاگردان همراه با تدریس است زیرا در آنها معنای شکست یا موفقیت را تداعی می کند . معلم همواره از امتحان به عنوان یک ابزار قدرت استفاده می کند و با ایجاد زمینه های نامطلوب آموزشی نوعی وحشت از امتحان ایجاد می کند در حالیکه امتحان مشخص می سازد که معلم و فراگیر تا چه حدی به هدفهای آموزشی نایل شده اند .

هدفهای ارزشیابی و امتحان

امتحان و ارزشیابی اگر به صورت صحیح و علمی انجام گیرد امکان دستیابی به هدفهای بسیاری را فراهم می کند که مهمترین آنها عبارتند از :

1-کشف نقط قوت و ضعف دانش آموزان در هر یک از زمینه های یادگیری به منظور برنامه ریزی برای اصلاح نارسایی ها .

2-ایجاد انگیزه و رغبت در دانش آموزان در جهت یادگیری و مطالعه صحیح .

3-کشف نقاط مثبت و منفی روش تدریس معلم و کوشش برای اصلاح کیفیت .

4-بررسی نارسائی های احتمالی برنامه درسی به منظور ارائه پیشنهاد به مسئولان برنامه ریزی .

5-تعیین نمره دانش آموز به منظور

الف : پیش بینی امکانات آموزش جبرانی برای دانش آموزان ضعیف

ب : پیش بینی امکانات آموزش جبرانی فشرده برای دانش آموزان قوی

تهیه بانک سوالات استاندارد :

برای اینکه اشکالات و محدودیت های موجود در سوالهای امتحانی ریاضی متوسطه مشخص شود باید بررسی در روی سئوالات امتحانی سالهای مختلف به عمل آمد نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اولاً بسیاری از طراحان سوالهای امتحانی به جنبه ای سطحی یادگیری توجه دارند و گنجاندن مطالب اساسی در سوالهای امتحانی غفلت می ورزند . ثانیاً بین سوالهای طرح شده در استانهای مختلف کشور موازین مورد ارزشیابی تفاوت فراوانی وجود دارد بطوریکه نمی توان گفت ارزشیابی در مناطق کشور یکسان است . بانک سوالات می تواند به عنوان یک وسیله یا ابزار آموزشی و ارزشیابی مورد استفاده معلمان قرار گیرد . بانک سوالات می تواند شامل سوالاتی با سطح دشواری آسان ، متوسط و دشوار باشد که با یک علامت خاص معرفی شود . سئوالاتی که اکثریت دانش آموزان پاسخ دهند جزء سوالات‌آسان و سئوالاتی بین 40 تا 70% دانش آموزان پاسخ دهند سئوالات متوسط و سوالاتی که کمتر از 40% پاسخ دهند سوالات دشوار نام برده شود با استفاده از دبیران مجرب و کارآزموده که تدریس درس خاصی را به عهده داشته باشند و به صورت یک کار گروهی بانک سوالات را تهیه و در اختیار معلمین قرار دهند . هر معلم بسته به نوع ارزشیابی که مایل است در فصلی خاص انجام دهد سئوالات را آسان را متوسط و را دشوار انتخاب کند و در تهیه سوالات از آسان به دشوار تنظیم شود .

هدف این مطالعه بررسی رابطه بین پیوند با مدرسه و حمایت تحصیلی در دانش آموزان مقطع راهنمایی و متوسطه بود. این پژوهش از نظر موضوع در حوزه تحقیقات آموزش و پرورش قرارمی گیرد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی -پیمایشی است.جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی و دبیرستان دخترانه است.

برای بدست آوردن حجم نمونه در این تحقیق از فرمول کوکران استفاده شده است ، و حجم نمونه 160 نفر تعیین شد. در این تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است: پرسشنامه پیوند با مدرسه و پرسشنامه حمایت تحصیلی. اعتبار محتوای این پرسشنامه توسط استاد راهنما و تعدادی از مدیران مدارس شهر مورد تأیید قرار گرفته است و از اعتبار لازم برخوردار می باشد. دراین پژوهش جهت بررسی داده های آماری از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج به دست آمده از آزمون ها نشان می‌دهد حمایت تحصیلی دانش آموزان توانایی پیش بینی متغیر پیوند با مدرسه و همه مؤلفه های آن را دارا می باشد. در نتیجه فرضیه اصلی تحقیق عبارتست از: بین پیوند با مدرسه و حمایت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد ، که مورد تایید قرار می گیرد.

فهرست مطالب

فصل اول کلیات پژوهش

1-1- مقدمه. 2

1-2- بیان مسئله. 3

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش.... 4

1-4- اهداف پژوهش.... 5

1-4-1- هدف اصلی.. 5

1-4-2- اهداف فرعی.. 5

1-5- سوالات پژوهش.... 5

1-5-1- سوال اصلی.. 5

1-5-2- سوالات فرعی.. 6

1-6- فرضیات پژوهش.... 6

1-7- قلمرو پژوهش.... 6

1-7-1- قلمرو موضوعی.. 6

1-7-2- قلمرو زمانی.. 6

1-7-3- قلمرو مکانی.. 6

1-8- تعریف اصطلاحات پژوهش.... 6

فصل دوم ادبیات پژوهش

2-1- مقدمه. 11

2-2- پیوند با مدرسه. 11

2-2-1- تعریف مدرسه. 11

2-2-2- اهمیت بررسی پیوند با مدرسه. 11

2-2-3- تعاریف پیوند با مدرسه. 13

2-2-4- تئوری های پیوند با مدرسه. 13

2-2-4-1- تئوری کنترل اجتماعی.. 13

2-2-4-2- تئوری خود کنترلی.. 32

2-2-4-3- مدل رشد اجتماعی.. 39

2-2-5- سبک های پیوند با مدرسه. 41

2-2-6- نقش خانواده در پیوند با مدرسه. 43

2-3- حمایت تحصیلی.. 46

2-3-1- تعاریف... 46

2-3-2- نظریات حمایت تحصیلی.. 46

2-3-3- شخصیت معلم وی‍ژگی های معلم و فشارهای روانی معلم.. 47

2-3-4- امنیت عاطفی معلم.. 48

2-3-5- نگرش های معلم.. 49

2-3-6- سبک های معلم.. 50

2-3-7- ارزش صحبت کردن معلم.. 51

2-3-8- فشارهای روانی معلم.. 52

2-3-9- نفش خانواده در حمایت تحصیلی فرزندان.. 53

2-4- پیشینه تحقیق.. 58

2-4-1- پژوهش های خارجی.. 58

2-4-2- پژوهش های داخلی.. 58

فصل سوم روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 65

3-2- روش پژوهش.... 65

3-3 جامعه آماری.. 66

3-4- نمونه آماری.. 66

3-5- ابزار جمع آوری اطلاعات... 67

3-6- روایی و پایایی پرسشنامه. 68

3-6-1- تعیین اعتبار( روایی)پرسشنامه. 68

3-6-2- تعیین پایایی( قابلیت اعتماد)پرسشنامه. 68

3-7- تجزیه و تحلیل آماری.. 70

فصل چهارم‌تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

4-1- یافته‌های توصیفی پیرامون نمونه تحقیق.. 72

4-2- تحلیل توصیفی و استنباطی فرضیه های تحقیق.. 74

فصل پنجم ارائه نتایج و پیشنهادات تحقیق

5-1- مقدمه. 86

5-2- نتایج توصیفی.. 86

5-3- نتایج استنباطی ( نقد و بررسی فرضیات)86

5-3-1- فرضیه های فرعی.. 87

5-4- پیشنهادات... 88

5-4-1- پیشنهادات برای سازمان :88

5-4-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 90

5-5- محدودیت های پژوهش.... 90

منابع.. 91

منابع فارسی.. 91

منابع لاتین.. 91

فهرست اشکال

شکل 4-1: نمونه تحقیق براساس مقطع تحصیلی.. 72

شکل 4-2: نمونه تحقیق براساس شغل پدر73

شکل4-3: بررسی نمونه به تفکیک شغل مادر74

فهرست جداول

جدول 4-1: نمونه تحقیق به تفکیک مقطع تحصیلی.. 72

جدول 4-2: نمونه تحقیق به تفکیک شغل پدر73

جدول 4-3: نمونه تحقیق به تفکیک شغل مادر73

جدول 4-4 میانگین و انحراف معیار متغیر‌های پژوهش.... 74

جدول 4-5ماتریس‌های همبستگی متغیرهای پژوهش.... 75

جدول 4-6 خلاصه رگرسیون پیش‌بینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی.. 76

جدول 4-7 میانگین و انحراف معیار متغیر‌های پژوهش.... 76

جدول 4-8ماتریس‌های همبستگی متغیرهای پژوهش.... 77

جدول 4-9خلاصه رگرسیون پیش‌بینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی معلم.. 78

جدول 4-10 میانگین و انحراف معیار متغیر‌های پژوهش.... 78

جدول 4-11ماتریس‌های همبستگی متغیرهای پژوهش.... 79

جدول 4-12خلاصه رگرسیون پیش‌بینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی پدر80

جدول 4-13 میانگین و انحراف معیار متغیر‌های پژوهش.... 80

جدول 4-14ماتریس‌های همبستگی متغیرهای پژوهش.... 81

جدول 4-15خلاصه رگرسیون پیش‌بینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی مادر82

جدول 4-17ماتریس‌های همبستگی متغیرهای پژوهش.... 83

جدول 4-18خلاصه رگرسیون پیش‌بینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی همسالان.. 84

خانواده اولین پایه گذار شخصیت و ارزش های فکری است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک زندگی آینده فرد دارد. در این میان حفظ ارتباط مثبت بین والدین و فرزندان باعث انگیزه آنان نسبت به موفقیت تحصیلی می شود.نتایج این پژوهش نشان داد پیشرفت تحصیلی با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه مثبت معنی دار و با سبک های فرزندپروری سهل گیر و مستبدانه رابطه منفی و معنی داری دارد. نهایتا با استفاده از تحلیل داده ها گام به گام مشخص شد که شیوه تربیتی مقتدرانه پیش بینی کننده قوی برای متغیر پیشرفت تحصیلی است. بنابراین از آنجایی که شیوه تربیتی والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اهمیت بسزایی دارد لذا آموزش والدین درباره شیوه های تربیتی نوجوانان می تواند باعث موفقیت تحصیلی آنان در تحصیل شود.

جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه والدین و دانش آموزان مقطع دبیرستان می باشد.حجم نمونه این پژوهش را با استفاده از روش تصادفی 100 نفر انتخاب نمودیم.

در این پژوهش از روش توصیفی و با استفاده از پرسشنامه برای بررسی مولفه های هریک از متغیرها استفاده شده است. نتایج بدست آمده از این پژوهش آموزش وآگاهی اولیاء در این زمینه ضروری است به اولیا باید شیوه های درست برخورد با فرزندان آموزش داده شود برنقش آگاهی وسواد در تربیت فرزندان تاکید شود

فهرست مطالب

فصل اول:کلیات پژوهش

مقدمه. 3

بیان مسئله. 4

اهمیت و ضرورت پژوهش.... 5

اهداف پژوهش.... 7

فرضیه های پژوهش.... 7

متغیرهای پژوهش:7

تعاریف متغیرها:8

تعریف نظری متغیرها:8

تعریف عملیاتی متغیرها:9

فصل دوم:ادبیات پژوهش

تاریخ آموزش و پرورش... 11

آموزش در جوامع بدوی.. 12

آموزش در قدیمی‌ترین تمدن‌ها13

آموزش در ایران باستان. 13

آموزش در دنیای اسلام. 15

آموزش و پرورش نوین.. 16

آموزش مدرن در ایران. 16

اثرات سیاسی.. 18

تاریخ تحول اداری سازمان آموزش و پرورش ایران. 18

اداره کنونی امور آموزش و پرورش... 20

شورای عالی آموزش و پرورش... 21

نهادهای وابسته به وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر. 22

تغییرات مقاطع تحصیلی.. 23

تاریخچه آموزش وپرورش در ایران. 25

سیر تحول تشکیلات آموزش وپرورش... 25

انواع مدارس و مراکز آموزشی موجود:26

تاریخچه سازمان مدارس به سبک جدید در ایران. 26

برخی از وظایف وزارت آموزش و پرورش... 27

شیوه های فرزند پروری.. 31

پژوهش های انجام یافته. 35

تحقیقات انجام گرفته در ایران. 35

تحقیقات انجام گرفته در خارج.. 37

مقالات ترجمه شده. 39

تاثیرات خانواده درآموزش و پرورش... 41

چرا نقش خانواده در آموزش مهم است؟. 42

چه شواهدی دال بر وجود اهمیت نقش مشارکت خانواده ها در آموزش وجود دارد؟. 43

حلقه ی دوستان در محیط آموزش... 44

نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 46

تعریف نظری موضوع :47

وضعیت اجتماعی و اقتصادی والدین :52

توجه به تاثیر مشکلات اجتماعی:55

خانواده به عنوان معلم و الگو. 57

خانواده به عنوان کانون محبت و امنیت... 57

نقش خانواده در یادگیری دانش آموزان. 58

نقش والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان. 68

تاثیر عوامل خانوادگی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 82

نقش سواد والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 89

نقش و تأثیر والدین - خصوصاً سواد آنها - بر پیشرفت تحصیلی فرزندان. 95

نقش والدین در موفقیت های تحصیلی ورفتاری فرزندان. 99

عوامل موثر در ترک تحصیل دانش آموزان. 103

سیستم آموزشی غلط و محافظه کارانه خانواده و مدرسه. 109

فصل سوم:روش پژوهش

مقدمه. 117

روش پژوهش.... 118

جامعه آماری.. 119

حجم نمونه و نمونه گیری.. 119

نحوه گردآوری داده ها120

ابزار اندازه گیری پژوهش.... 120

روایی و پایایی پرسشنامه. 122

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های پژوهش

روش های تحلیل داده ها125

روش های تحلیل داده ها125

یافته ها125

بررسی تفاوت پیشرفت تحصیلی با توجه به متغیرهای مولفه خانواده. 129

فصل پنجم : نتیجه گیری

بحث ونتیجه گیری.. 140

محدودیت های تحقیق.. 142

پیشنهادات... 143

منابع:145