گفتار دوم فصول مشترک معماری و موسیقی‌

1 - اشتراکات و پیوندهای موسیقی و معماری‌:

l درباره اشتراک موسیقی و معماری‌([1]):

- سئوال‌: به نظر شما چرا بین این دو حوزه خلاقه‌، یعنی موسیقی و معماری چنین پیوندی وجود دارد؟

پاسخ‌: برای اینکه معماری به طول کلی فضای سه بعدی است که ما در آن زندگی می‌کنیم‌.

برآمدگیها و تورفتگیها، هم در موسیقی و هم در حوزه هنرهای بصری‌، اهمیت دارند. برخورد درست با نسبتها، در اینجا ضرورت دارد. بهترین معماری باید نه با تزئین‌، بلکه بانسبتها و حجمهای ساده سرو کار داشته باشد. معماری‌، یک هنر بصری است در حوزه هنر بصری اجزاء سازنده‌ای وجود دارد که مرتبط با آن چیزی است که ما حوزه عقلایی اشمی‌خوانیم و در عین حال بخشی از موسیقی نیز هست‌. چه بخواهیم و چه نخواهیم بین معماری و موسیقی پیوند هست‌. این مسئله‌، مبتنی بر ساختارهای ذهنی ماست که در اینهر دو هنر یکی است‌. مثلاً آهنگ سازان از قرینه سازی استفاده می‌کنند که عیناً در معماری هم معقول است‌، اگر ما بخواهیم بخشهای مساوی و قرینه یک مستطیل را بدستآوریم‌، بهترین راه این است که آن را بچرخانیم‌. فقط در چهار جهت است که یک مستطیل می‌تواند چرخانده شود و نه بیش از آن‌، این همان ابتکاری است که در دوران رنسانس درزمینه موسیقی شده است ...

مثال دیگر غرفه فیلیپس است‌.

در طراحی آن غرفه‌، من از اندیشه هایی سود جسته‌ام که از یک قطعه موسیقی ارکستری که در همان زمان داشتم می‌ساختم به وام گرفته‌ام‌. من می‌خواستم فضاهای قابل تغییری‌بیافرینم که مدام می‌توانست با جابه جایی یک خط مستقیم‌، تغییر پیدا کنند.

- سئوال‌: می‌توانید نمونه هایی از اینگونه همگرایی یا تقارن‌، بین الگوهای معماری و موسیقی را که در تاریخ رخ داده مثال بزنید؟

پاسخ‌: بارتوک‌([2]) موسیقی دان نامدار مجاری برای دستیابی به آرمنی‌های خود از «نسبت طلایی‌» استفاده می‌کرد. نسبت طلایی از حوزه عناصر بصری گرفته شده است‌، و عبارت‌از یک نسبت هندسی همراه با خاصیت افزایشی است که هر جزء آن معادل مجموع 2 جزء قبلی است‌.

این نسبت طلایی در معماری از دوران ساختن اهرام مصر تا معابد یونانی‌، بمنزله نوعی تمهید اعجازانگیز برای آفرینش چیزهای زیبا به کار رفته است‌.

l... موسیقیدان فضایی کامل به وجود می‌آورد. شاید معمار نیز بتواند فضای کاملی را در برداشتی معنوی و انتزاعی و مطلق بوجود آورد و البته باید این امر محقق باشد زیرا به‌هر ساختمانی ما نمی‌توانیم معماری عنوان کنیم‌. معماری چیزی است ورای ساختمانهایی که صرفاً برای امور مکانیکی برپا می‌شوند.... باز اضافه کنیم که شما در این اثر (افسانه‌آفرینش‌) به یک «فضا» دست می‌یابید که در آن همه چیز هست‌: هم رنگ هست و هم حرکت‌، هم رابطه‌ها و نسبتهای زمانی - مکانی وجود دارند و هم معنای و مفاهیمی که درلحظه‌های خاصی‌، حالتی معین‌، بوجود می‌آورند.

[1]- برگرفته از مصاحبه با یانیس زناکیس (ماهنامه پیام یونسکو - خرداد 1366)

[2]. Bela Bartok(1881-1949)

بخشی از محتوای فایل:

بررسی و کند و کاو در حالات و کیفیات روحی هنرمند و شناخت نیاز های عاطفی و روانی او که در آفرینش آثارهنری نقش ویژه ای دارند معقوله ایست گسترده که در این مختصر تنها به اشاره ای بسنده خواهیم کرد. در تجزیه و تحلیل مراحل مختلف آفرینش و شکل گیری هراثر هنری ساختار ذهنیت هنرمند که رابطه مستقیم با نوع فرهنگ او دارد از اهمیت زیادی برخوردار است. ذهنیت هر هنرمند دست آورد زمان ساختار اجتماعی روان شناسی و ایدیولوژی و سایر عناصر فرهنگی معینی است که در کل شکل و نوع جهان بینی او را آشکار میسازد . بدین لحاظ هنرمند راستین بنا به ذهنیت ها و جهان بینی های متفاوت خود شیوه های افرینش متفاوت بر میگزیند و از این راست که حتی بسیاری از هنرمندانی که دیدگاه ایدیولوژیک و فلسفی مشابهی دارند و در اهداف هنری و مسایل شناسانه مشترکند در شیوه های آفرینش هنری اختلاف

چشم گیر دارند هر دو هنرمند نمیتوان یافت که جهان را کاملا یکسان دریافت و احساس کنند و از این رو است که عنصر اصالت در آفرینش هنری مطرح میشود . اندیشه و پندار هنرمند از طریق تصاویر ذهنی او متبلور می شود و ماهیت تصویرهای ذهنی او با چگونگی ادراک و دریافت جهان عینی پیرامون او پیوندی ناگریز دارد. بنا بر این میتوان گفت که نخستین مرحله در شکل گیری و آفرینش یک اثر هنری مرحله دریافت است که در این مرحله هنرمند نخستین اندیشه و نمادی را که در هیات اشکال مادی و محسوس ظاهر می شود دریافت می کند . دومین مرحله را مرحله تحلیل می نامیم که در ذهن هنرمند از راه شهود و الهام در شکل عینی این اندیشه و نماد تغییراتی داده و صورت های خیالی به آن می افزاید .

سومین مرحله در روند آفرینش یک اثر هنری مرحله آفرینش است که هنرمند سرانجام برای بیان مفاهیم صورت های ذهنی خود به انتخاب مواد و مصالح و ابزار کار و شیوه مناسب می

پردازد و در این راه از تمامی توانایی های تکنیکی و آگاهی های هنری خویش بهره میگیرد .

فهرست :

چکیده........................................................................................................................2

فصل اول:

مقدمه.....................................................................................................................3

فصل دوم:

ادبیات تحقیق..........................................................................................................4

فصل سوم:

نتایج

نقل معماری از دیدگاه معماران................................................................................6

نقل موسیقی از دیدگاه موسیقیدان ها.......................................................................7

آفرینش مفهوم در موسیقی......................................................................................10

آفرینش مفهوم در معماری.......................................................................................21

پیوند ها و اشتراکات................................................................................................30

فصل چهارم:

نتیجه گیری...........................................................................................................

فصل پنجم:

فهرست منابع و مراجع......................................................................................

مقدمه :

جستجوی عوامل مشترک هنرها خود یکی از روشهایی است که میتواند تأثیرپذیری هنرها از یکدیگر را آگاهانه افزایش دهد و ابتکارات تازه ای سبب شود در این مقاله به وجود اشتراک و ارتباط دو عرصه از هنر یعنی معماری و موسیقی پرداخته شده است. در اینجا به خواص صوت که عبارتند از نیرو یا شدت، سنگینی، کشش، اوج و... می پرداریم.این خواص درمعماری نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

مسأله تحقیق: معماری و موسیقی دارای فاکتورهای مشترک و تاثیر بر همدیگر هستند.

موضوع تحقیق: بررسی روابط مشترک معماری و موسیقی و تأثیر گذاری آنها بر هم

پرسش تحقیق: آیا معماری و موسیقی به عنوان دو رشته هنری بر هم تأثیر گذارند ؟

اهداف تحقیق: 1- بررسی معماری و مفهوم آن

2- بررسی موسیقی و مفهوم آن

3- بررسی عوامل مشترک این دو

4- بررسی نحوه تأثیر گذاری آنها با توجه به اشتراکات

روش جمع آوری اطلاعات :

1- کتابخانه( یادداشت برداری ،خلاصه کردن مطالب با ذکر منبع برای استفاده در بخش ادبیات تحقیق)

2- اینترنت (استفاده از سایت های مرتبط)

پیشینه تحقیق :

ایانیس زناکیس معمار و موسیقیدان در سال 1976 کتابی با عنوان "موسیقی معماری

Musique Architecture" به بررسی پیوند بین دو حوزه خلاقه معماری و موسیقی پرداخته است. این کتاب مجموعه مقالاتی است شامل نظریه های زناکیس .او در این کتاب نظریه ای نو برای ساختن یک شهر نمونه موسیقی ارائه داده است.

کتاب موسیقی معماری از سه بخش تشکیل شده است : 1- موسیقی

2- معماری

3- موسیقی معماری