عناوین

صفحه تشکر و قدردانی

مقدمه

سر آغاز

- نام موسسه

-عنوان رساله

- محل تحقیق

- تاریخ

فهرست مطالب

بخش اول : مشخصات کلی آموزشگاه

بخش دوم : مدیریت

بخش سوم : معاونت

بخش چهارم : دفتر داران-بایگان

بخش پنجم : دبیران سر گروه

بخش ششم: امور پرورشی

بخش هفتم: آموزگاران و همکاران

بخش هشتم : ارکان و شوراهای مدرسه

بخش نهم : انجمن اولیا و مربیان

بخش دهم : ارزشیابی

بخش یازدهم : مشاوره

بخش دوازدهم : خدمتگزاران

بخش سیزدهم : سرایدار

بخش چهاردهم: پیشنهادها- محدودیت ها- مصاحبه

بخش پانزدهم : منابع و مآخذ

بخش شانزدهم : بیوگرافی محقق

صفحه ضمائم – اردوها – مسابقات علمی

بسمه تعالی

مقدمه :

تعریف آموزش و پرورش دوره راهنمایی تحصیلی:

دوره راهنمایی تحصیلی پس از دوره ابتدایی (مرحله اول تعلیمات عمومی) آغاز میشود و مرحله دوم تعلیمات عمومی به شمار می رود معمولا گروه سنی یازده تا سیزده ساله در این دوره تحصیل می کنند.

علت نامگذاری مرحله دوم تعلیمات عمومی به نام دوره راهنمایی تحصیلی وارد شدن مفهوم راهنمایی در آموزش و پرورش و لزوم توجه به تفاوتهای فردی و فراهم کردن شرایط بهره برداری صحیح از استعدادهاست که در همه سطوح تعلیمات رسمی باید مورد توجه قرار گیرد.

انتخاب رشته تحصیلی مناسب از موارد مهمی است که باید به آن در این دوره بیشتر توجه شود بنابراین مدارس راهنمایی تحصیلی عبارتند از مراکزی که با اجازه وزارت آموزش و پرورش برای تربیت نوجوانان یازده تا سیزده ساله برای تحقق اهداف این دوره تاسیس میشوند و در آنها علاوه بر افزایش معلومات و توجه به رشد بدنی، عقلی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی نوجوانان، خدمات راهنمایی و مشاوره نیز ارائه میشود.

دوره راهنمایی تحصیلی دوره انتقال از محیط ساده مدرسه ابتدایی به محیط پیچیده تر مدارس متوسطه است دوره ای که انتقال از کودکی را به اواخر نوجوانی و جوانی بر عهده دارد و نسبت به دوره ابتدایی از نظر تنوع دروس و تنوع دبیر تفاوت دارد . از این رو توجه خاص به این دوره و ایجاد و توسعه مراکز تربیتی برای اجرای برنامه های تدوین شده ضرورت دارد. در طرح اصلاح نظام آموزش و پرورش ایران در سال 1344 دوره ابتدایی 5 سال اعلام شد بعد از آن دوره با نام دوره تحصیلی راهنمایی به مدت سه سال اعلام شد اهداف آموزش و پرورش دوره راهنمایی تحصیلی در دو حیطه شناختی و عاطفی در شورای تغییر نظام آموزش و پرورش در سال 1374 تعیین شده است. که در این دو حیطه شناختی و عاطفی مقوله های دینی – علمی- اجتماعی- فرهنگی و هنری- بهداشتی- اقتصادی فردی و اخلاقی و سیاسی دانش آموزان داده شده و تربیت میشوند .

سر آغاز

نام موسسه مدرسه راهنمایی دخترانه مهدیه

عنوان رساله : مدیریت کار عملی در آموزشگاه

محل تحقیق : کرج – گوهر دشت (رجائی شهر ) – بلوار جمهوری اسلامی فاز 3 خیابان ششم

تاریخ : از 16/12/84 الی 24/12/84

بخش اول :

مقدمات کلی آموزشگاه

1-کروکی خارج از آموزشگاه

2-کروکی داخل آموزشگاه

3-مشخصات کلی آموزشگاه

نام واحد آموزشی : مدرسه راهنمایی دخترانه مهدیه

کد واحد آموزشی : مهدیه 1 14185505

مهدیه 2 14185401

ناحیه : ناحیه 3 آموزش و پرورش منطقه کرج

مساحت دبیرستان : 1200 مترمربع

تاریخ تأسیس : 1356

تعداد کل دانش آموزان : 813 نفر

تعداد کل دانش آموزان پایه اول راهنمایی : 273 نفر

تعداد کل دانش آموزان پایه دوم راهنمایی : 269 نفر

تعداد کل دانش آموزان پایه سوم راهنمایی : 271 نفر

تعداد کل دبیران آموزشی : 40 نفر

تعداد کل کلاس درس : 12 کلاس که در یک طبقه می باشد و مدرسه دارای تراس (بالکن) می باشد.

تلفن مدرسه راهنمایی مهدیه : 4421311-0261

آمار دانش آموزان کدهای مدرسه راهنمای مهدیه

تقویم سالیانه شورای ورزشی

نماینده دبیران

تقویم سالیانه شورای بهداشتی

آمار همکاران

مشخصات موقعیت آموزشی آموزشگاه :

مدیر مدرسه خانم خلیلی گفتند : که از نظر آموزشی کامل است و هیچ مشکلی از نظر آموزشی ندارند و فقط متذکر شدند که فضای آموزشی بسیار کوچک است اما امکانات آموزشی بسیار خوب است و متاسفانه استفاده بهینه نمی توان از آن کرد.

تاریخچه قبل و بعد از انقلاب :

سال تأسیس مدرسه راهنمایی دخترانه معصومیه 1356 می باشد و نام آن مدرسه 16 مهر بوده است زیرا افتتاح مدرسه در 16 مهرماه سال 1356 می باشد ولی بعد از انقلاب به نام مدرسه معصومیه تغییر یافت و سپس به نام مدرسه راهنمایی مهدیه شد که در حال حاضر5 سال است که بنام مهدیه می باشد. مدرسه راهنمایی مهدیه در سالهای اول تأسیس در ابتدای خ ششم بوده است و بعدها که دبیرستان دخترانه شهید صدر ساخته شد به انتهای خ مدرسه منتقل شد و دبستان پسرانه قائم به جای آن جایگزین شد و این مدرسه راهنمایی 8 سال است که در مکان فعلی قرار دارد و از نظر مساحت با مکان قبلی تفاوتی ندارد.

4-مشخصات فیزیکی ساختمان آموزشگاه

1-نمای بیرونی آموزشگاه : سیمانی می باشد که رنگ شده است (رنگ آبی پر رنگ و کم رنگ )

2-شعارهای روی دیوار :

فرزندم، ای همه هستی من، به ره باد مرو و پیش گلچین منشین

ای سراپا الماس قدر خود را بشناس

درخت تو گر بار دانش بگیرد به زیرآوری چرخ نیلوفری را

3-بوفه :

بوفه در انتهای حیاط مدرسه می باشد و بوفه به سرایدار مدرسه آقای ... اجاره داده شده است به مبلغ ماهی 65000 تومان که این مبلغ هر ماه به شماره حساب مدرسه در بانک واریز می شود. اصلا نزدیک به کلاسهای درس نمی باشد و مسئول بوفه که آقای ... می باشد سالم است و دارای کارت بهداشت می باشد که سالی یکبار پس از آزمایشات دریافت می کند و غذای بوفه دسته بندی شده می باشد و کلیه موازین بهداشتی رعایت می شود. و تغذیه یا خوراکیها را در زمان زنگ تفریح به دانش آموزان می دهند و بیشتر غذاهایی که بعضی از اعضا انجمن اولیا و مربیان درست می کنند مانند لوبیا، آش رشته، سالاد اولویه که غذاهای ساده ای هستند به دانش آموزان فروخته می شود و پول آن صرف کارهای پرورشی و نماز مدرسه می شود.

4-مدرسه

یک طبقه است و دارای 12 کلاس درس- یک دفتر معاونین و معلمان- یک دفتر مدیر نمازخانه، اتاق پرورشی، انباری، سرویس بهداشتی کارکنان و آبدارخانه، کتابخانه و حیاط خلوت، آزمایشگاه و دفترداران می باشد.

5-نمازخانه دارد به متراژ 50 مترمربع

6-مشاوره بصورت دوروز در هفته می باشد توسط خانم رمضانی

7-آبخوری در حیاط مدرسه می باشد

8-در این مدرسه راهنمایی کلاسهایی که مشرف به حیاط مدرسه هستند از نور آفتاب برخوردار هستند و کلاسهایی که مشرف به حیاط مدرسه نیستند از سمت پنجره هایی که مشرف به حیاط خلوت مدرسه است تا حدودی نور می گیرند.

9-پشت بام مدرسه ایزوگام میشود و سالی یکبار پشت بام را بررسی می کند.

10-مدرسه راهنمایی 8 سرویس بهداشتی برای دانش آموزان و یک سرویس بهداشتی برای معلمان و کارکنان می باشد. آبخوری در انتهای حیاط مدرسه قرار دارد و نظارت به صورت روزانه می باشد در شیفت صبح و بعدازظهر که برای استفاده دانش آموزان مشکلی از نظر بهداشت نداشته باشد و معاونین رسیدگی می کنند و مستخدمان با استفاده از مواد بهداشتی و شوینده آبخوریها را تمیز می کنند.

5-تجهیزات واحد آموزشی :

1-کتابخانه 2-آزمایشگاه 3-کارگاه و دارای 2 دستگاه فتوکپی-ضبط صوت

تلویزیون رنگی-ویدئو-نوار-میکروفون-سی دی های آموزشی-قرآنی-مذهبی) زمین بازی که در حیاط مدرسه است و هم برای والیبال و هم بسکتبال استفاده می شود.

6-امور بهداشتی :

آموزشگاه دارای 8 سرویس بهداشتی برای دانش آموزان است و در حیاط مدرسه می باشد. آبخوری در حیاط مدرسه و در کنار بوفه مدرسه قرار دارد و چون در جایی قرار دارد که دانش آموزان می توانند براحتی از آبخوری استفاده کنند مزاحمتی برای یکدیگر بوجود نمی آورند و نظارت به صورت روزانه در دو شیفت صبح و بعدازظهر می باشد و زیرنظر معاونین می باشد.

7-دفتر آموزشگاه :

دفتر آموزشگاه دفتر معاونین و معلمان روبروی درب ورودی سالن مدرسه قرار دارد و دفتر مدرسه در انتهای سالن سمت چپ می باشد.

در دفتر معاونین و معلمان حضور دارند که معلمان زنگ تفریح به دفتر معاونین و معلمان مراجعه می کنند و معاونین امور محوله را انجام می دهند و دفتر معاونین و معلمان در دسترس می باشد و معمولا در دفتر یکی از معاونین حضور مرتب دارد و پاسخگو به دانش آموزان و والدین و افراد متفرقه می باشد.

معاونت آموزشی دارند که یکی از معاونین آموزشی و دیگری اجرائی می باشدو دفتر برنامه ریزی نیز دارند که این برنامه ریزی ها اغلب در دفتر مدیر مدرسه انجام می شود.

در دفتر معاونین و معلمان و همچنین دفتر مدیر مدرسه تابلوهایی قرار دارند که شعارهای مخصوص به روز نوشته شده است و همچنین بوردی روی دیوار دفترها نصب شده است که اعلانات و بخش نامه های عمومی و علامت دیگر ضروری بر روی آن نصب می شود.

و جلسات بر حسب ضرورت و طبق برنامه زیرنظر معاونین و مدیر مدرسه تشکیل میشود.

8-نمازخانه :

نمازخانه به مساحت 50 مترمربع می باشد و زیر نظر مربیان تربیتی است و گنجایش آن محدود است و دانش آموزان به نوبت می توانند برای انجام نماز از آن استفاده کنند و در انتهای سالن مدرسه سمت راست قرار گرفته است و مشرف به حیاط خلوت می باشد و پیش نماز مدرسه دارد و کف نمازخانه موکت می باشد و مرتبا مستخدمین آن را نظافت می کنند و مسائل بهداشتی در آن رعایت می شود و معمولا محل برگزاری جلسات بهداشتی-ورزشی و غیره می باشد.

9-کتابخانه :

مشرف به حیاط مدرسه و در کنار آزمایشگاهی می باشد و در ورودی آن بسمت بالکن حیاط مدرسه باز می شود و قابل دسترسی است و دانش آموزان می توانند از آن استفاده کنند و کلاً کتابهای آموزشی-دینی و مذهبی، علمی، و غیره وجود دارد که هم برای معلمین و هم برای دانش آموزان قابل استفاده می باشد و مسئول کتابخانه خانم ها صفاری و بصیرتی هستند و دانش آموزان را برای دریافت کتاب مورد نیازشان راهنمایی می کنند و دانش آموزان دارای کارت کتابخانه نیز می باشد و کتابخانه دارای 600 جلد کتاب است و شامل مجموعه ای از کتابهای داستانی-علمی-فلسفی، اقتصاد، مذهبی، ادبیات، هنر و کتابهای کمک آموزشی معلمان می باشد و این کتابخانه دارای 63 قفسه می باشد که بر حسب موضوعات ذکر شده طبقه بندی شده و به راحتی قابل استفاده برای کارکنان و دانش آموزان است مساحت کتابخانه 20 مترمربع میباشد که متصدیان گفتند : خیلی کوچک است و اگر بزرگتر بود می توانستند کتابهای بیشتری را در آن قرار دهند.

10-آزمایشگاه :

مساحت آزمایشگاه 20 مترمربع می باشد و مکان آن در وسط بین دفتر دفترداران و کتابخانه می باشد و در ورودی آن مشرف به بالکن حیاط مدرسه می باشد. و آزمایشگاه فیزیک و شیمی و زیست شناسی است و نیاز مدرسه را می تواند برطرف کند و پاسخگوی سوالات دانش آموزان در زمینه های فیزیک-شیمی-زیست شناسی می باشد و متصدیان آزمایشگاه خانم مه لقا حسنی و خانم خوش اقبال می باشد و آزمایشگاه دارای :

1-تجهیزات فیزیک که شامل : 1-الکتروسکوپ 2-زنگ اخبار 3-رادیومتر کروکی 4-ماشین بخار 5-سطح شیب دار 6-موتور چهارزمانه 7-انواع آینه 8-عدسی ها 9-ولت سنج 10-آمپرسنج 11-گالوانومتر 12-چراغ رویتر 13-دیازپام و غیره می باشد.

2-تجهیزات شیمی : 1-بشر 2-بالن 3-بالن ژوژه 4-استوانه مدرج 5-ارلن 6-ظروف مرتبط 7-لوله آزمایش 8-قیف 9-بوته چین 10-کپسول چینی 11-هاون 12-لوله مبرد 13-لوله جریان همرفت 14-کاغذ صافی 15-انواع دماسنج 16-انواع پیپت ها 17-مدل مولکولی 18-قیف شیر 19-چراغ الکلی 20-سه پایه 21-توری نسوز 22-دماپا 23-ظروف احتراق 24-لوله 25-بالن گیر 26-ترازو و غیره ....

و نیز دارای 26 نقشه جغرافیایی و دارای یازده عدد (11) چارت مربی و 48 عدد چارت زبان می باشد.

مکان آزمایشگاه کوچک می باشد و دانش آموزان در روزهای شنبه و دوشنبه و چهارشنبه به آزمایشگاه می روند. و نیاز درسی دانش آموزان را می توانند به صورت کامل برطرف کنند و در آزمایشگاه وسائل ایمنی وجود دارد مانند کپسول آتش نشانی و دارای پنجره نیز می باشد که اگر زمانی آتش نشانی اتفاق بیافتد فوراً آن را باز می کنند و از کپسول آتش نشانی نیز استفاده می کنند.

11-مکان ورزشی :

سالن ورزشی ندارند و از همان حیاط مدرسه برای ورزش استفاده می کنند. و وسائل ورزشی اغلب توپ والیبال-توپ بسکتبال-وسائل بد مینتون و وسائل پینگ پنگ استفاده می شود و زیر نظر مربیان ورزشی که 3 نفر هستند و در ساعتهای ورزش دانش آموزان بهمراه مربیان به ورزش می پردازند. گاهی اوقات بخاطر کوچک بودن مدرسه و یا بارندگی دانش آموزان را در ساعت ورزش به سالن امید که درخیابان مدرسه است می برند و هزینه کرایه سالن ورزشی امید را از خود دانش آموزان دریافت می کند هر دانش آموز مبلغ شش هزار تومان می پردازند برای هر ماه و در سالن ورزشی امید دانش آموزان می توانند ورزشهای ایروبیک و بدنسازی را یاد بگیرند و ورزشهای بسکتبال-هندبال-والیبال و بدمینتون را هم در مدرسه و هم در سالن امید یاد می گیرند و سالن امید را بیشتر در زمستان کرایه می کنند و هر جلسه مدرسه 1600 تومان به سالن امید پرداخت می کند.

12-کارگاه :

مکان کارگاه در گوشه حیاط می باشد. مسئولیت کارگاه نیز با خانم خوش اقبال می باشد که ایشان گفتند در ماههای سال اول تحصیلی دانش آموزان 1-کاربا برق را یاد می گیرند (هفته ای یک ساعت کارگاه دارند)

2-کار بعدی دانش آموزان کار با چوب است که کلاسهای پایه اول ساخت قاشق چوبی را یاد می گیرند و کلاسهای پایه دوم ساخت چوب لباسی و گونیا را یاد می گیرند و کلاسهای پایه سوم ساخت قاب عکس و معرق کاری یاد می گیرند.

3-کار با فلز را یاد می گیرند که کلاسهای پایه اول دربازکن درست می کنند و کلاسهای پایه دوم قالب شیرینی پز و کلاسهای پایه سوم فقط با ساختمان سازی آشنا می شوند.

بخش دوم :

مدیریت

مقدمه:

تعریف مدیریت:

یکی از تعاریفی که درباره مدیریت به عمل آمده و مورد قبول اکثر نویسندگان این رشته می باشد، مدیریت را انجام دادن کارها به وسیله و از طریق دیگران می دادند چنانکه از این تعریف بر می آید دو موضوع مورد تاکید قرار گرفته است. اول به انجام رسانیدن و دوم وجود اشخاص برای انجام کارها بنابراین نظریه ها و مکاتبی که در مدیریت به وجود آمده اند هریک توجه خود را بر یکی از این دو عامل ویا به هر دو عامل معطوف داشته اند.

علم یا هنر مدیریت :

در بین علمای مدیریت همیشه بحث بوده است که مدیریت را هنر بدانیم یا علم و چرا؟ در این قسمت کوشش می شود تا جایی که امکان دارد به این بحث تئوریک پاسخی داده شود زمانی که شخصی را که مسئول اداره امور سازمانی می کنیم از وی می خواهیم با هماهنگ کردن فعالیتها و سازماندادن افرادی که در اختیار دارند هدف سازمانرا هر قدر که ممکن است سریعتر و با صرفه تر به انجام برساند گروهی از مردم تصور می کنند که مدیر دارای وظایفی استثنایی است زیرا عملا مشاهده شده است اشخاصی که در فنی تخصصی دارند بخوبی قادر به اداره امور موسسه مربوطه یا قسمتی از آن نیستند. مثلا یک پزشک امکان دارد نتواند امور بیمارستانی را به خوبی اداره کند و یا یک مهندس مکانیک برجسته از عهده اداره کارگاه یا کارخانه صنعتی به نحو احسن بر نیاید شک نیست مدیر برای به انجام رسانیدن هدف و بقای سازمان باید تصمیماتی درزمینه بحث و توسعه سازمان تهیه و تعیین خط مشی و سیاست کلی سازمان استخدام و یا انفصال کارمند و غیره را اتخاذ نماید. و بعید نیست هر تصمیمی که مدیر اتخاذ می نماید بدون تردید اثر روانی در انسانهای تابع وی می گذارد مدیر موفق کسی است که وقتی تصمیمی را اتخاذ می نماید اثری سازنده و مثبت رد زیردستان باقی گذارده و ضمنا قادر باشد کنش و واکنش آنان را پیش بینی و کنترل کند نتیجه ای که تاکنون از تجربیات علمی بدست آمده نشان می دهد که کنترل و پیش بینی رفتار انسانی باید بر مبنای تجربیات مدیر پایه گذاری شود و یا اینکه از تئوریهایی که در علوم اجتماعی به اثبات رسیده است پیروی گردد. وقتی صحبت از تجربه به میان می آید منظور هنر مدیریت است زیرا لغتنامه انگلیسی (وبستر) هنر را این طور تعریف کرده است که هنر عبارت است از مهارت در انجام کاری که بوسیله تجربه، تکرار و مشاهده بدست آمده باشد در مقابل زمانی که درباره تئوری سخن به میان می آید هدف علم است که درباره واقعیتها صحبت می کند و بطوریکه قبلا نیز اشاره شد علم عبارت است از دانستنی قابل اثبات.

اگر مدیریت را از جنبه هنری آن مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که تاکید بیشتر درباره حل مسائل و مشکلات سازمان از طریق احساس قضاوت شخصی و مهارت می باشد و این مهارت در اخذ تصمیم صرفا بر مبنای تجربه شغلی است تا حقایق. .وقتی مدیریت را از دریچه علمی بودن آن نگاه می کنیم منظور اخذ تصمیم بر مبنای اطلاعات و حقایق موجود یا متکی شدن به تئوریهایی است که قبلا به اثبات رسیده است درحالی که مدیریت از دیدگاه هنری آن اخذ تصمیم بر مبنای احساس، قضاوت شخصی، مهارت و جهانبینی شخص استوار است تعدادی که موافق هنر بودن مدیریت هستند معتقدند که مدیریت نمی تواند علم باشد و عنوان می کنند مسائلی که مدیران با آن سروکار دارند بسیار پیچیده و گوناگون و دارای متغیرهای فراوانی است و به همین جهت نمی توان دقتی را که لازمه به اثبات رسانیدن واقعیت خاص است در سایر موارد تعمیم داد.

پس در خاتمه می توانیم عنوان کنیم که مدیریت هم علم است هم هنر واگر مدیری از روشهای علمی و تئوریهای موجود برای حل مسائل خود استفاده نماید و ضمنا تجربه کافی برای اخذ تصمیمی داشته باشد از دیگران موفق تر خواهد بود.

1-مشخصات مدیر دبیرستان

...

که ایشان نیز در پی تأسیس یک مدرسه راهنمایی غیر انتفاعی در مقطع راهنمایی بعد از بازنشستگی در گوهردشت هستند.

2-وظایف مدیر دبیرستان :

ایشان دراین مورد نظر خود را بصورت خلاصه ذکر کردند.

1-مدیر باید همیشه خود را مسئول بداند و خودشان همیشه قبل از همکاران در مدرسه حضور دارند و بعد از همه همکاران از مدرسه خارج می شوند.

2-نظارت کامل بر تمام همکاران دارند.

3-ایشان مدیر دو شیفت صبح و بعدازظهر هستند و با کمال دقت کافی و کنترل بر مدرسه به انجام وظیفه می پردازند.

4-در مورد برنامه ریزی آموزشی با سایر همکاران توانسته اند مدرسه خوبی در زمینه پیشرفت تحصیلی داشته باشند.

5-مدرسه با تلاش و زحمت همکاران اداره می شود و هیچ کس من نیست بلکه همه ما هستند و مدرسه به نحو احسن اداره می شود.

3-دوره های مدیریت که ایشان گذرانده اند:

خانم ... گفتند که برای مدیریت دوره های حسابداری، کامپیوتر، بالاخص اکسل، را گذرانده اند و یک دوره جامع که برای مدیران که از طرف اداره آموزش و پرورش گذاشته اند ایشان استفاده کرده اند که شامل دوره های روانشناسی، فلسفه، طرح جامع(240 ساعت)، دوره آموزش عملیات در زلزله، هلال احمر، مقابله با بیماری ایدز و ... که مدارک این دوره ها را اخذ کرده اند و در پایان متذکر شدند که دوره مدیریت و معاونت به مدت سه ماه هفته ای یک روز گذرانده اند.

4-چگونگی ارتباط مدیر با آموزش و پرورش منطقه

خانم ... سرگروه مدیران منطقه 3 در مقطع راهنمایی در اداره هستند و ارتباط مستقیم با اداره ناحیه 3 دارند. و در گروههای مشورتی که در خود اداره تشکیل می شود با جمع آوری آراء، در اعمال مدیریتی نظر سنجی میشود.

بیشتر کارهای آموزشی با سرگروه هماهنگ می شود-هفته ای یکبار روز چهارشنبه گروه آموزشی در اداره تشکیل میشود و ماهی یکبار در سازمان آموزش و پرورش تهران یا در مهمانسرای فرهنگیان در شهر ری گروه آموزشی تشکیل می شود. که از هر مقطع یک خانم یا آقا ( نماینده معلمان از هر پایه 2 نفر ) یعنی راهنمایی 2 نفر- ابتدائی 2 نفر دبیرستان 2 نفر بهمراه رئیس اداره و دبیر جلسه و مسئول ارزیابی عملکرد در گروه آموزشی مدیریتی شرکت می کنند و گاهی اوقات در صورت ضرورت از افراد خاصی دعوت به عمل می آید یعنی فردی که فرهنگیان می توانند نظریات و مشکلات را به سمع ایشان برسانند مانند جناب فرماندار- امام جمعه-یا نماینده کرج که البته حداکثر در سال 3 دفعه از افراد خاص بر حسب ضرورت دعوت صورت می گیرد که البته نتایج و پیشرفتهایی هم حاصل شده است.

5-چگونگی ارتباط مدیر با معلمین:

خانم ... گفتند: که نحوه همکاری با معلمین دوستانه است-در مورد معلمین فرم ارزشیابی مستمر ارائه میشود، یعنی آن چیزی که به نفع مدرسه و محیط کار و همکار است در نظر گرفته می شود. مدیر باید در همکاران و معلمان نفوذ داشته باشند تا بتواند مدرسه را بخوبی اداره کند.

و گفتند: اگر معلمی دیر بیاید اولا با نگاه دوستانه پرسش می شود که البته بیشتر اوقات نقاط قوت کار معلمین در نظر گرفته می شود تا نقاط ضعف

6-چگونگی ارتباط با مدیر با دانش آموزان:

روابط دوستانه است- طبق مقررات انضباطی رفتار می شو د و در نهایت سعی در تغییر رفتار دانش آموز در جهت بهبود از نظر اخلاقی و تحصیلی هستند-اگر از دانش آموزی اولین بار خطایی ببینند نصیحت می کنند- برای دومین بار اخطار می دهند و برای سومین بار اولیا را در جریان امر قرار می دهند و در صورت اصلاح ناپذیر بودن دانش آموز به اداره قسمت هسته مشاوره فرستاده می شود ولی تلاش می کنند که مشکل را در چهارچوب مدرسه حل کنند و در نهایت در صورت لزوم شیفت ساعت را برای دانش آموز عوض می کنند و از طریق دادن شیفت مخالف دانش آموز خاطی از سایر دانش آموزان جدا می کنند.

7-چگونگی ارتباط مدیر با اولیا دانش آموزان:

با اولیا دانش آموزان از طریق انجمن ارتباط دارند-ارتباط مستمر دارند و انجمن اولیا و مربیان و کادر مدرسه در کل برای پیشرفت دانش آموزان چه از نظر درسی و چه اخلاقی تلاش می کنند و اولیا از نحوه اداره مدرسه و دانش آموزان آن راضی هستند.

8-چگونگی ارتباط مدیر با مستخدمان:

حریم رابطه را نمی شکنند و از آنها در حد وظایفشان و مقررات کار می خواهند در عین حال روابط محترمانه و مودبانه است. ارتباط با مستخدمان رسمی است که البته کار بین مستخدمان تقسیم شده است و مستخدمان از نحوه برخورد مدیر، معلمان و معاونان راضی هستند و کلا سعی در انجام وظائف محوله دارند و آنها دارای کارت بهداشت نیز می باشند که سالی یکبار تمدید و دریافت می کنند.

9-چگونگی تشویق و تنبیه دانش آموزان:

اگر دانش آموزی پیشرفت تحصیلی کند و خوب درس بخواند ابتدا سرکلاس درس تشویق می شود سپس در حضور شاگردان دیگر در حیاط مدرسه تشویق می شود و از بودجه مدرسه برای دانش آموز هدیه ای می خرند-در مورد تنبیه تا حد امکان سعی می شود از تنبیه استفاده نشود و در صورت اول از طریق گوشزد بصورت نصیحت که البته نه در حضور دیگران بلکه در مکان خلوت وی را نصیحت می کنند و سعی می کنند دانش آموز را متوجه خطایش کنند و بفهمانند که این کار بهیچ وجه در شأن یک دانش آموز نیست و وقتی می توانی این خطا را نکنی و دانش آموز خوبی باشی لزومی ندارد که اینگونه رفتار کنی و باعث ناراحتی خود و یا دیگران شوی همه مثل خودت برای درس خواندن و یادگرفتن روش درست زندگی به مدرسه آمده اند و تو هم باید سعی کنی که خوب باشی-خوب درس بخوانی و والدین خود را خوشحال کنی و باعث سربلندی مدرسه و والدینت شوی.

10-میزان استفاده از وسایل کمک آموزشی

میزان استفاده از وسایل کمک آموزشی خوب و زیاد است و تا آنجا که دانش آموزان به این وسائل احتیاج دارند در اختیار آنها در ساعات مربوط به آن درس قرار داده می شود البته با نظارت و حضور مربی و معلم و از وسائلی نظیرنوار ویدئو-سی دی-تلویزیون رنگی به میزان قابل توجه دراختیار امور آموزشی قرار می گیرد-از سی دی های درس تاریخ-عربی زیاد استفاده می شود ولی سی دی های ریاضی زیاد جالب نیست.

11-نقش مدیریت در ارتباط با دانش افزایی معلمان

در شورای معلمان یک نمونه کار ارائه می شود که در پیشرفت دانش آموزان مؤثر بوده است و دانش افزایی معلمان از طریق اداره آموزش ضمن خدمت به معلمان ارائه می شود.

12-چگونگی نظارت بر شرح وظائف وکنترل مدیریت

چون خانم خلیلی خودشان سرگروه مدیران هستند یک نظارت کلی و جامع دارند و برای خودشان یک گزارش کار یک ساله دارند که به پیوست می باشد و نیز یک گزارش 5 ساله کاری دارند که از این نظیر که وی می خواهند بدانند بعد از 5 سال باید به کجا برسند و از کجا شروع کرده اند آمار قبولی از 70% در طول 5 سال اخیر به 98% رسیده است و نمودار نیز دارند که همان بیشتر از نظر درسی و اخلاقی است.

13-طرحهای مربوط به بخش مدیریت که ارائه داده اند

چکیده:

اگر چه وزارت آموزش و پرورش بی‏وقفه برای اصلاح مشکلات نظام آموزشی کشور تلاش می‏کند اما شواهد نشان می‏دهد مشکلات عدیده‏ای متوجه مدیریت آموزشگاههای کشور, به خصوص مقطع متوسطه می‏باشد. این تحقیق با عنوان بررسی راههای بهبود کیفیت مدیریت از دیدگاه مدیران و دبیران انجام شده است.

هدف از این تحقیق شناسایی راههای بهبود کیفیت مدیریت در جامعه آماری (دبیران و مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر ساری) بوده است. روش تحقیق مورد استفاده زمینه‏یابی بوده است و از ابزار پرسشنامه محقق ساخته مرکب از 25 سؤال در طیف لیکرت استفاده شده است.

جامعه آماری این تحقیق کلیه بوده است. نمونه مورد نیاز بر اساس جدول تاکمن تعیین و با استفاده از روش تصادفی ساده 400 نفر انتخاب شده‏اند.

تجزیه و تحلیل داده‏های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‏ها نشان داد که تفاوت معناداری بین نظرات دبیران و مدیران برای بهبود کیفیت مدیریت وجود ندارد. یعنی مدیران و دبیران برای رسیدن به راههای بهبود کیفیت مدیریت تلاش می‏کنند.

مقدمـه :

جهان در حال تغییر و تحول است. قبل از اینکه قربانی تغییرات شویم می‏توانیم در ایجاد تغییرات مطلوب نقش ایفا کنیم و تغییرات مطلوب را برای آینده ایجاد کنیم. (کافمن،1372, ص 147)

در عصر حاضر سازمانهای آموزشی در مسیر تندباد تغییرات قرار گرفته‏اند و باید هرچه سریعتر خود را با این تغییرات هماهنگ نمایند. زمینه این تغییرات باید مدیریت باشد.

سازمانهایی در قرن بیست و یکم ادامه حیات خواهند داد که بدانند چگونه مهارتهای مدیریت را برای بهبود مستمر سازمانهای اجرایی خود, از جمله سازمانهای مدیریت کیفیت کاملاً ارتقاء دهند و دوره جدیدی را شروع نمایند. کیفیت در رأس اغلب امور قرار گرفته و می‏توان گفت بهبود کیفیت از مهمترین وظایفی است که هر مؤسسه با آن روبرو می‏باشد. به هر حال, علاوه بر اهمیت کیفیت بسیاری از افراد کیفیت را به عنوان یک مفهوم پیچیده تصور می‏نمایند. کیفیت اغلب برای تعریف پیچیده و برای سنجش مشکل می‏باشد. تصور یک فرد نسبت به کیفیت اغلب با فرد دیگر متفاوت بوده و هر زمان سؤال می‏شود که چه مدرسه‏ای خوب یا چه دانشگاهی خوب است به یک نتیجه یکسان نخواهیم رسید. معمولاً ما زمانی کیفیت را مورد شناسایی قرار می‏دهیم که آن را تجربه نماییم.

امروزه بهبود کیفیت در بخشهای صنعت و تولید و بهداشت و درمان و آموزش و پرورش به عنوان یک ضرورت مطرح شده و از اولویت بالایی برخوردار است. در هر سازمانی با توجه به کیفیت خدمات ارائه شده با عنایت به فشارها و نظارت وسیعی که از سوی مراجع ذی‏صلاح برای بازسازی یا بهسازی گسترده نظامهای مدیریتی اعمال می ‏گردد،از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. (لامعی, 1383, ص 28)

از دیدگاه صاحب‏نظران, بهبود کیفیت مدیریت در آموزش و پرورش از شاخصهای مهم بهبود سازمان آموزشی محسوب می‏شود.

امروزه بهبود کیفیت مدیریت در آموزش و پرورش مانند زمینه‏های دیگر از جمله صنعت و بهداشت و .... ضرورت یافته است و طرحهای بهبود مدیریت برای رفع مشکلاتی از جمله نداشتن برخی از مهارتهای سرپرستی،پایین بودن کارایی, عدم آشنایی با سیاستها و فلسفه مدیریت عالی سازمان،ایستایی،عدم پویایی, ایجاد قدرت, رویارویی مدیران با تحولات و سازگاری با شرایط جدید شکل می‏گیرد.

بدین جهت،هدف طرحهای بهبود مدیریت شامل افزایش مهارتهای سرپرستی, بهبود قوه ادراک،تحول در طرز بینش و تفکر و بهبود تواناییهایی نظیر تصمیم‏گیری, اعمال روشهای ارزشیابی،کشف نواقص, ریشه‏یابی مشکلات و به طور کلی افزایش بهره‏وری است . (حاجی‏پور،1378, ص 32)

بنابراین یکی از راههای کاهش نوسانات در فرایند سازمانهای آموزشی که مدیران بتواند از عهدة خواسته‏های تازه و دشواریهای ناگهانی برآیند, راهبرد بهسازی یا بهبود کیفیت مدیریت است،زیرا عملکرد کیفیت کار مدیران آموزشی, عملکرد نظام آموزشی را در سطح جامعه رقم می‏زند و عملکرد مؤثر سازمانهای آموزشی نیز عملکرد یک جامعه و ملت را تشکیل می‏دهد. منظور از بهبود کیفیت مدیریت, مجموعه تلاشهایی است که در جهت ارتقای سطح کارآیی و اثربخشی مدیران به عمل می‏آید. و در نهایت منجر به اصلاح فرایندهای آموزش, یادگیری و پیشرفت سطح تحصیلی دانش‏آموزان در مدارس می‏شود.

متخصصان در بهبود کیفیت چند عامل موثر را در نظر گرفته‏اند:

1) توجه به آموزش ضمن خدمت کارکنان

2) تقویت رهبری مشارکتی

3) از میان برداشتن موانع ارتباطی در میان افراد و واحدهای مختلف

4) توجه به مزایای شغلی مدیران (ترمیم حقوق و مزایا،امنیت شغلی)

5) نظارت و ارزشیابی علمی و مستمر از عملکرد مدیران

6) سابقه مدیران

7) تخصص در رشته مدیریت

8) پژوهش

در پژوهش سعی بر این است تا بهبود کیفیت طبق مؤلفه‏های مذکور بررسی شود تا با شناسایی راههای بهبود کیفیت در جامعه آماری ارائه طریق‏هایی پیشنهاد گردد.

بیان مسئله :

سازمانهایی که در ارتباط با یادگیری سرمایه‏گذاری می‏کنند برای کارکنان و خود منافع اقتصادی, اجتماعی و شخصی به ارمغان می‏آورند. سازمانهایی که این کار را انجام نمی‏دهند در سراشیبی زوال پا می‏گذارند, اینگونه سازمانها فراگیرند. سازمان فراگیر سازمانی است که یادگیری همه اعضای خود را تسهیل می‏کند و به طور مستمر خود را متحول می‏سازد. یک سازمان فراگیر دورنمایی قوی از آینده خود دارد و برای تعیین،دستیابی و بازنگری اهداف سازمان از توانایی یادگیری و سازگاری همه افراد و گروهها در همه سطوح, به طور کامل استفاده می‏کند. بدین گونه کیفیت سازمانها با بکارگیری مدیریت کیفیت بالا می‏رود.

در مدیریت کیفیت تصمیم‏گیری و اقدام و بالاتر از آنها رهبری, در کل سیستم توزیع می‏شود و همه اجزای سیستم،فرایندها, درون داده‏ها محصولات مشتری‏ها و تدارک کنندگان را دربرمی‏گیرد و توجه اصلی به کیفیت است.

کیفیت باید به عنوان یک عامل زمینه‏ای برای ایجاد انگیزه در بین کارکنان و افرادی که در داخل یا خارج سازمان از فرایندها مؤثرند برای بهبود به وجود آورد.

از دیدگاه مدیریت کیفیت کارکنان مورد احترام و توجه قرار می‏گیرند. ملاک ارزیابی آنان تلاش آنها برای انجام دادن بهتر امور است. نظرات آنها مورد توجه و ارزیابی قرار می‏گیرد در نتیجه ابداع و نوآوری و ارائه نظرات جدید توسعه می‏یابد .(لامعی،1380،ص 71)

انسان در فرهنگ مدیریت کیفیت دائماً در حال بهبود اهداف خود در مسیر تکامل بیشتر است و بهبود مستمر در مهارت،دانش و افزایش تعهدکاری به صورت عادت کاری در فرد زنده نگه‏داشته می‏شود. اصول حاکم بر این دیدگاه عبارتند از : تعهد, مشتری‏گرایی, واقع‏گرایی یا تصمیم‏گیری بر اساس آمار و اطلاعات, مشارکت و همکاری،آموزش و بهبود دائمی .

در این تفکر به بهبود دائمی با توجه به نیازها و انتظارهای مشتری و با مشارکت کلیه افراد مربوط به سازمان توجه می‏شود. بنابراین روند با فرایند انجام گرفتن کارها مورد دقت و ارزیابی قرار می‏گیرد و کمیت در مرحله دوم است. (فقیهی, سال 1378, ص 44)

مدیران دبیرستانها به همراه سایر کارکنان مدرسه به طور مؤثر در برنامه‏های یادگیری و رضایت دانش‏آموزان و فعالیتهای بهبود و ارتقاء مستمر نقش دارند.

بهبود فرایندهای یاددهی و یادگیری و تحقق اهداف مؤسسه‏های آموزشی منوط به بهبود کیفیت مدیریت است. همچنین کیفیت آموزش و پرورش در مدرسه ارتباط مستقیم با بهبود کیفیت مدیریت دارد و مدارس ممتاز همواره از طریق مدیرانی با قدرت رهبری قوی هدایت می‏شوند.

و نظر به اینکه کیفیت بخشی به مدیریت مدارس موجبات افزایش کیفی آموزش و پرورش رسمی می‏شود و چنانچه این مهم مورد توجه قرار نگیرد علاوه بر هدر رفتن سرمایه‏گذاری در این امر موجبات کاهش کیفیت تحصیلات رسمی نیز می‏شود بنابراین،در این پژوهش محقق بر آن است تا به این سؤال پاسخ دهد که،راههای بهبود کیفیت مدیریت دبیرستانها از دیدگاه مدیران و دبیران در جامعه آماری کدام است؟

ضرورت و اهمیت موضوع:

(کیفیت تصادفی به وقوع نمی‏پیوندد بلکه با برنامه‏ریزی حاصل می‏گردد.)

(ژوزف جوران،1377, ص 20)

آموزش و پرورش عامل اصلی و کلیدی توسعه اجتماعی ,اقتصادی،فرهنگی و سیاسی هر جامعه محسوب می‏شود.

تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر در رشد و توسعه جوامع پیشرفته بیانگر آن است که همه این کشورها از آموزش و پرورش کارآمد و اثربخش برخوردار بوده‏اند (علاقه‏بند،1377, ص 10)

مدیریت آموزشی در تمام مقاطع تحصیلی اهمیت دارد و اهمیت آن در مقطع دبیرستان بنابه دلایل زیر بیشتر به چشم می‏خورد:

نوجوانان نیاز شدیدی به تایید دارند و می‏خواهند جزئی از جمعیت و عضوی از اعضای گروه باشند. معلمان و مدیران مدارس می‏توانند از این تمایل شدید نوجوانان, از طریق شرکت دادن آنان در انجمن‏های گوناگون ورزشی, هنری و تایید فعالیتهای آنان برای اداره مدرسه استفاده کنند و نوجوانان را در رشد و سازگاری اجتماعی یاری دهند.

- مدیران دبیرستانها با دانش‏آموزان 16 تا 20 ساله سروکار دارند این دوران نیز ویژگیهای خاص خود را دارد و مدیر دبیرستان باید متناسب با آن شرایط،رفتار مناسبی را با دانش‏آموزان داشته باشند.

- مسائل جدی زندگی نظیر انتخاب شغل, انتخاب همسر, اداره خانواده،گرایش به مرام و مسلک برای جوان مطرح می‏شود و ذهن او را به خود مشغول می‏دارد و برخود و با چنین ذهنی مشغول, به مهارت انسانی مدیر مدرسه نیاز دارد.

با توجه به مطالب بالا ضرورت دارد در پستهای مدیریت آموزش و پرورش از افراد شایسته, دلسوز, با تجربه و اندیشمند استفاده شود تا با ایجاد جو مثبت در آموزشگاه و همچنین انگیزه و روحیه مناسب در معلمین و دانش‏آموزان مدارس در فرایند یاددهی و یادگیری و رسیدن به اهداف تعیین شده موفق شوند. (عسگریان،1370،ص 17)

برای دستیابی به سطح قابل اطمینان از کیفیت تولید و عرضه محصول و خدمات نهایی متناسب با نیاز مشتری در بازار رقابت،سازمانها ناگزیر به انجام برنامه‏ریزی, بهسازی و توسعه منابع انسانی و مادی هستند. بدون شک یکی از مهمترین عناصر اساسی چنین فرایندی منابع انسانی سازمان می‏باشند که توانائیها و شایستگی‏های حرفه‏ای و شغلی آنها در کنار عوامل سرمایه, تجهیزات و ابزار, فن‏آوری, قوانین و مقررات, فرهنگ سازمان می‏تواند نقش به سزایی در ایجاد،استقرار و بهبود کیفیت فعالیتهای سازمان داشته باشد.

بهسازی نیروی انسانی با کیفیت مدیریت در ارتباط است, مدیریتی که بتواند آموزش کارکنان را مورد توجه قرار دهد, کارکنان را در تصمیم‏گیری شرکت دهد،نظام منسجم ارزشیابی برای ارزشیابی کارکنان به وجود آورد, ارتباطات سازمانی را انسجام بخشد ملاحظه می‏شود که کیفیت نیروی انسانی با مدیریت کیفیت در ارتباط است.

اگر کیفیت مدیریت در آموزش و پرورش بهبود یابد سازمانهای آموزشی نیز بهبود می‏یابند.

نظر به ضرورت ایجاد تحول در سازمانهای آموزشی کشور و بهره‏وری بیشتر از منابع انسانی و به کارگیری همه جانبه امکانات،در نتیجه به ثمر رسیدن امر تربیت،شناسایی راههای بهبود کیفیت مدیران ضرورت دارد. از این رو محقق به دنبال شناسایی راههای بهبود کیفیت مدیران در جامعه آماری است.

اهداف تحقیق:

هدف کلی:

شناسایی راههای بهبود کیفیت مدیریت دبیرستانهای دخترانه شهر ساری از دیدگاه مدیران و دبیران در سال تحصیلی 85-84

اهداف فرعی:

1) بررسی نظر جامعه آماری درباره تقویت مدیریت مشارکتی به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت مدیریت در دبیرستان.

2) بررسی نظر جامعه آماری درباره آموزش ضمن خدمت به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت در دبیرستان .

3) بررسی نظر جامعه آماری درباره توجه به حقوق و مزایای مدیران به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت در دبیرستان .

4) درباره نظارت و ارزشیابی علمی بر عملکرد مدیران به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت مدیریت در دبیرستان .

5) بررسی نظر جامعه آماری درباره سابقه خدمت مدیران به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت مدیریت در دبیرستان.

6) بررسی نظر جامعه آماری درباره تخصص مدیریتی مدیران به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت مدیریت در دبیرستان.

7) بررسی نظر جامعه آماری درباره تحکیم روابط انسانی در دبیرستان به عنوان یک راه ایجاد بهبود کیفیت مدیریت در دبیرستان

8) بررسی تفاوت نظرات مدیران و دبیران در خصوص راههای بهبود کیفیت مدیریت در جامعه آماری.

سؤالات تحقیق:

1) آیا از نظر جامعه آماری تقویت مدیریت مشارکتی یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

2) آیا از نظر جامعه آماری آموزش ضمن خدمت کارکنان یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

3) آیا از نظر جامعه آماری توجه به حقوق و مزایای شغلی مدیران یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

4) آیا از نظر جامعه آماری نظارت و ارزشیابی عملی از عملکرد مدیران یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

5) آیا از نظر جامعه آماری تخصص مدیریتی مدیران یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

6) آیا از نظر جامعه آماری سابقه مدیریتی مدیران یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

7) آیا از نظر جامعه آماری تحکیم روابط انسانی در دبیرستان یکی از راههای ایجاد بهبود کیفیت مدیریت است؟

تعاریف مفهومی و عملیاتی :

- مدیر:

- مدیر [1] فردی است که برای کاری که فرد و یا افراد, در سازمان انجام می‏دهند مسئول است. عناوین مختلفی برای مدیر به کار می‏رود از قبیل: ناظر, رئیس اداری،معاون،رئیس و ... (یوسفی،صالحی،79،ص 13)

- مدیر فردی است که مسئول دستیابی به اهداف سازمان از طریق استفاده کارآمد Efficient و مؤثر Effective از منابع می‏باشد. استفاده کارآمد به معنی انجام دادن درست کارهاست به نحوی که با استفاده صحیح منابع, حداکثر بهره‏وری را داشته باشد. (خانی, 80-79, ص 11)

- مدیر دبیرستان:

در این تحقیق مدیر کسی است که با ابلاغ رسمی وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی 85-84 به اداره دبیرستان دخترانه شهر ساری مشغول بوده است.

- دبیر دبیرستان:

در این پژوهش دبیر دبیرستان کسی است که در رشته‏ای از مواد درسی دارای تخصص کارشناسی موجود با ابلاغ رسمی وزارت آموزش و پرورش مشغول تدریس است.

- مدیریت :

- مدیریت[2] عبارت است از علم و هنر, متشکل کردن, هماهنگ کردن و رهبری و کنترل فعالیتهای دسته جمعی برای رسیدن به اهداف مطلوب با حداکثر کارایی.(اقتداری،1368،ص 68)

- مدیریت در لغت به معنی اداره کردن یک مؤسسه است ولی امروزه با پیشرفتهای سریع سازمانهای انسانی که در اثر گسترش تمدن به وجود آمدند در مفهوم هدایت کردن با بکارگیری مجموعه‏ای از آگاهیهای شکل یافته که بدان وسیله فرد با ایجاد هماهنگی در سازمان, بازدهی آن را افزایش می‏دهد. (عسگریان،1380, ص 64)

مدیریت مشارکتی:

عبارت است از مجموع گردش کار و عملیاتی که تمام کارکنان و اعضای یک سازمان را در روند تصمیم‏گیریهای مربوط به آن دخالت می‏دهد و شریک می‏سازد. تأکید اصلی این نوع مدیریت بر همکاری و مشارکت علاقمندانه و داوطلبانه عموم افراد است و می‏خواهد از ایده‏ها, نظرات و ابتکارات آنها در حل مشکلات و مسائل سازمانها استفاده نماید لذا اساس فرایند این مدیریت بر بنیان تفویض اختیارات بین مدیران و کارکنان استوار است. مشارکت را می‏توان فرایند درگیری کارکنان در تصمیم‏های استراتژی / تاکتیکی سازمان به حساب آورد که به صورت رسمی / غیررسمی در فرم مستقیم /غیرمستقیم و با درجه سطح و حدود مشخصی اتفاق می‏افتد. (رهنورد, 1998, ص6)

مدیریت مشارکتی در این تحقیق بوسیله پرسشنامه سنجیده شده است.

ارزشیابی:

فرایندی است که برای تعیین میزان مطلوبیت فعالیت صورت می‏گیرد یعنی اینکه تا چه میزان به سمت برآوردن اهداف سازمانی حرکت کرده‏ایم. ارزشیابی در این تحقیق بوسیله پرسشنامه سنجیده شده است.

نـظارت :

در فرهنگ فارسی دهخدا, نظارت به معنای زیرکی, فراست, عمل ناظر, مقام او, مراقبت در اجرای امور آمده است. واژه نظارت بیانگر آگاهی از چگونگی, برنامه‏ریزی آموزشی و درسی, میزان آمادگیها،نحوه مدیریت و رهبری مدرسه, و ... است. (خورشیدی،82, ص 15)

نظارت عبارت است از ارزیابی تصمیم‏گیریها و برنامه‏ها از زمان اجرای آن‏ها و اقدامات لازم برای جلوگیری از انحراف عملیات نسبت به هدفهای برنامه و تصحیح انحرافات احتمالی بوجود آمده است. (خورشیدی،82, ص 18)

مدیریت کیفیت:

یک روش گروهی انجام دادن کار برای بهبود مداوم کیفیت و بهره‏وری قابلیتها و استعدادهای مدیریت و نیروی کار است و نیرو رویکرد مشتری محور, استراترژیک و منظم برای بهبود مداوم و عملکرد است. (جری و جانیس هرمن،1994, ص 57)

حقوق و مزایا :

حقوق و مزایا مبلغی است که در پایان هر ماه کارکنان دولت از بودجه عمومی دریافت می‏کنند (عسکریان،1378, ص 112)

فصـل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمـه :

یکی از تحولات اساسی و چشمگیر در زمینه مدیریت طی دو دهه گذشته, الگوها و نظریاتی است که پیرامون کیفیت و بهبود کیفی خدمات و تولیدات در سازمانهای صنعتی, غیرصنعتی،تولیدی و خدماتی ارائه داده‏اند. از جمله این الگوها،الگوی مدیریت کیفیت فراگیر است.

مدیریت کیفیت فراگیر هر چند که بر پایه کارهای برخی از پیشگامان جنبش بهبود کیفیت مانند دمینگ[3], جوزان[4], کرزابی[5], و دیگران در ژاپن و آمریکا و اروپا پدیدارشد, اما الگوی جامع آن بتدریج و با بهره‏گیری از نوآوریهای مدیریت در زمینه‏های فنون کمی و آماری, ساختاری و معماری نوین سازمان, فنون بهبود و بازسازی سازمان و الگوی مشارکتی و تواناسازی کارکنان که در چند دهه گذشته پرداخته بود شکل گرفته است.

امروزه با بهره‏گیری از این الگو بسیاری از سازمانهای پیش‏رو به نتایج و دستاوردهای قابل توجهی نائل شده‏اند. مزیت عمده مدیریت کیفیت فراگیر, توجه آن به تمامی جوانب سازمان با تأکید بر بعد کیفی تولیدات و خدمات است که در نهایت به رضایت مشتریان که همان دریافت کنندگان تولیدات و خدمات هستند, منجر می‏شود. (خانی ،موسی ، 1375, ص 86)

همچنین در این الگو تأکید بر عامل تغییر و بها دادن به عامل انسانی هم به عنوان تصمیم‏گیرنده و هم به عنوان منبع اصلی قابلیتهای سازمانی خود دلیل دیگری بر کارآمدی کیفیت فراگیر در حل مسایل پیچیده سازمانهای اجتماعی در دوران پرتلاطم امروزی است. جوامع پیشرفته با استفاده از الگوی کیفیت فراگیری برای تولید کالاها و یا انجام کارها و امور, استانداردها و رده‏بندیهای مدونی را ارائه نمودند که در قالب آن دستیابی به کیفیت برتر سهل‏الوصول‏تر می‏گردد و این امر تبادل کالا, خدمات و تولید انسان را در سطح جهانی و تسخیر بازارهای بین‏المللی و سلطه بر کشورهای جهان سوم میسر می‏سازد. پس به جا خواهد بود که ما نیز با تلاشهای وسیع و پی‏گیر استفاده از این مدل نوین را سرلوحه فعالیتهای تولیدی و خدماتی خود قرار داده و در راستای کیفیت در همه محورها بکوشیم.

با توجه به تمام اهمیتی که این مدل دارا است لازم است استفاده از آن در همه سطوح همگانی شود و با آموزشهای لازم تمام سازمانها از مزایای آن به منظور افزایش کارایی همه فعالیتها و امور بهره‏مند گردد.

در این فصل از پژوهش،سعی محقق بر آن قرار گرفته است تا ابتدا مبانی نظری پیشینه مدیریت کیفیت فراگیر را مورد مطالعه قرار داده و کلیاتی راجع به آنها مطرح نماید و سپس چکیده تحقیقاتی را که در این زمینه چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور انجام شده‏اند ارائه دهد.

الف : ادبیات

- مفهوم مدیریت [6]:

مدیریت یک مفهوم (هدایت کردن) بطوری که امروزه به صورت یک تخصص جلوه‏گر شده و از فلسفه روش و فن خاصی برخوردار است به طوری که اعمال آن مستلزم آمادگیهای قبلی مدیر است. پس از آن تکمیل دائمی معلومات فرد مدیر در جهت انطباق آموخته‏هایی برای هدایت سازمان با محیطی که در سایر پیشرفتهای انسانی و تکنولوژی دائم‏التغیر است آن را بهبود می‏بخشد.

مدیریت در مفهوم دیگر عبارت است از ایجاد توازن بین منابع و فعالیتهای مختلف در حال و آینده در یک سازمان بدین‏گونه که این توازن بین نیروی انسانی لازم در بخشهای مختلف کاری منابع مادی و سایر امکانات که یک موسسه برای رفع نیازهای خود گسترش تولید و توزیع و مصرف بدان نیاز دارد به عمل آید. (عسکریان،1382, ص 64)

صاحب نظران مدیریت بر اساس جهان‏بینی و نگرشی که به انسان،هدفها و جهت‏گیریهای سازمان داشته‏اند از مدیریت تعریفی ارائه کرده‏اند.

با توجه به مفهوم مدیریت:

مدیریت در لغت به معنی اداره کردن یک مؤسسه است ولی امروزه با پیشرفتهای سریع سازمانی و انسانی که در اثر گسترش تمدن و برملاشدن نیازها به وجود آمدند مدیریت غیر از معنای لغوی متجلی شده است. و آن عبارت است از انجام امور سازمان با بکارگیری منابع و مشارکت اعضاء در راستای تحقق هدفهای سازمان . (عسکریان, 1380،ص 64) در نتیجه می‏توان گفت انجام بهینه امور و ایجاد محصول, تولید و برونداد با کیفیت آمیخته شده است.

مدیریت آموزشی و اهمیت آن:

رشد توسعه کشورهای پیشرفته صنعتی بخصوص بعد از انقلاب صنعتی صاحب نظران علوم اجتماعی و اقتصادی را بر آن داشت تا عواملی را که موجب چنین پیشرفتی گردیده است مورد بررسی قرار دهند و اهمیت آنها را در این باره معلوم دارند تا بوسیله آنها بتوانند علل عقب‏ماندگی کشورهای جهان سوم را مشخص سازند.

صرف‏نظر از عواملی که این محققان و صاحب‏نظران برمی‏شمارند و اختلاف نظرهای موجود, در این نکته اتفاق‏ نظر وجود دارد که مهمترین سرمایه هر کشوری, نیروهای متخصص و مدیران لایق و کارآمد آن می‏باشند این نیروها که هاربینسون‏وا. مایرز آنها را نیروی استراتژیک می‏نامند عبارتند از:

مدیران و روسای سازمانهای مختلف اداری, مدیران آموزش و پرورش،مدیران کارگاهها و کارخانه‏ها, رهبران سیاسی, استادان دانشگاهها, اقتصاددانان, معلمین با صلاحیت و ... (ابراهیم‏زاده،1365, ص 7) برای آنکه از مدیریت و نقش بسیار مؤثر و تعیین‏کننده آن در روند توسعه و رشد جوامع انسانی بیشتر مطلع شویم باید توجه داشته باشیم که هیچ عمل و کار ساده‏ای را نمی‏توان در نظر گرفت که انجام صحیح آن از برنامه‏ریزی, سازماندهی،بکارگماری, تصمیم‏گیری, هماهنگی, آینده‏گری و کنترل بی‏نیاز باشد.

مدیریت آموزشی دربردارنده دو نتیجه آنی و آتی است. نتیجه آنی مدیران آموزشی که شرایط و صلاحیت رفتار در سازمانهای آموزش را کسب کرده باشند, بهبود شرایط کار, افزایش رضایت شغلی و ایمنی خاطر کارکنان از مدیر, سازمان و کار،هماهنگی و تلاش در شکل‏دهی منابع و امکانات موجود در تحقق اهداف سازمان و در نتیجه تقویت روحیه کارکنان و آمادگی برای شکوفایی خلاقیت, نوآوری و تحرک در کار است.

ولی از نتایج آتی توجه مدیریت آموزشی تأثیر بسزای آن در بهسازی, رشد بینش و شناخت, درک و فهم مدیران دیگر چون مدیران صنعتی, بازرگانی, بیمارستانی و مالی و اداری و ... است. (بهرنگی،1371, ص 3-2)

با این اوصاف, بدیهی است که مدیریت آموزشی در بین انواع مدیریتها اهمیت و جایگاه ویژه‏ای داشته باشد اگر بپذیریم که آموزش و پرورش هر جامعه‏ای در رأس مسائل آن جامعه قرار دارد پس باید با همان منطق بپذیریم که مدیریت آموزشی نقش مهمی در بهسازی نیروی انسانی دارد.

مدیریت آموزشی عبارت است از ایجاد زمینه و فراهم ساختن وسیله به منظور بروز و بکارگیری استعدادهای دانش‏آموزان و دانشجویان و تحکیم بخشیدن به روابط انسانی گروهی, اتخاذ دوستی و تعیین خط‏مشی اصولی در کلیه امور برای بارور ساختن هدفهای رسمی. (عسگریان،1380, ص 87)

مدیریت آموزشی فرایندی است اجتماعی که با بکارگیری فعالیتهای علمی, فنی و هنری کلیه نیروهای انسانی و مادی را سازماندهی و هماهنگ نموده و با فراهم آوردن زمینه‏های انگیزش و رشد و یا تأمین نیازهای منطقی فردی و گروهی معلمان, دانش‏آموزان و کارکنان به طور صرفه‏جویانه به هدفهای تعلیم و تربیت برسد (شیرازی،1373, ص 35)

مدیریت آموزشی گاهی مترادف با مدیریت به معنای عام تعریف می‏شوند. در این صورت مدیریت آموزشی عبارت است از برنامه‏ریزی, سازماندهی،هدایت و کنترل کلیه امور و فعالیتهای مربوط به آموزش و پرورش معهذا مدیریت آموزش غالباً به معنی خاص مورد نظر است یعنی مدیریت آن بخش از فعالیتهای سازمانهای آموزشی که مستقیماً با امر آموزش و پرورش و یادگیری مرتبط است. از جمله فعالیتهای مربوط به برنامه‏های آموزشی, مواد محتوای دروس, روشها و وسایل آموزش،مشاوره و راهنمایی تحصیلی, اقدامات آموزش و پرورش مکمل برنامه, امور معلمان و دانش‏آموزان است.

درواقع, در معنای اخیر, فقط فعالیتهای سازمانهای آموزشی مدنظر قرار می‏گیرد. اگر از مفهوم تصمیم‏گیری صرف‏نظر کنیم, مدیریت آموزشی عبارت است از تصمیم‏گیری و اجرای تصمیمات درباره آموزش و پرورش . (علاقه‏بند, 1372, ص 136)

توضیحات از متن فایل

مدیریت در مفهوم کلی و عام آن، به گونه ها و با دیدگاه های متعدد تعریف شده است. به طوری که باید گفت به تعداد نویسندگان این رشته، از مدیریت تعریف به عمل آمده است. با این همه اندیشمندان مدیریت در یک نکته اتفاق نظر دارند و آن، اداره کردن سازمان با استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و مادی برای رسیدن به هدف سازمان می باشد ( قرائی مقدم، 1382).

از مدیریت تعاریف متعددی ارائه شده است و عمدتاً آن را شامل « برنامه ریزی، سازماندهی، کارگزینی، هدایت و رهبری، کنترل و نظارت » دانسته اند، اما با توجه به تحولات چند ساله اخیر و نظر به اینکه توجه به اخلاقیات و منابع انسانی در مدیریت امروز جایگاه خاصی پیدا کرده است، تعریف زیر برای مدیریت در شرایط حاضر، مناسبتر به نظر می رسد. از نگاه برخی صاحبنظران، مدیریت ترکیبی از علم و هنر برای پدید آوردن محیطی مناسب می باشد که در آن همفکری و همکاری با دیگران به منظور شکل دادن به فرایندی کارساز امکانپذیر می گردد و همچنین طی آن، استفاده بهینه از منابع، برای عرضه خدمات یا کالاهایی قابل رقابت، جهت جلب رضایت متقاضیان آنها، با پرهیز از بروز هرگونه عواقب نامطلوب تحقق می یابد ( رحمان سرشت، 1384 ).

« کیمبل وایلز» در تعریف مدیریت و رهبری آموزشی می گوید: « رهبری آموزشی عبارتست از یاری و مدد به بهبود کار آموزشی و هر عملی که بتواند معلم را یک قدم پیش تر ببرد». همچنین به نظر او نقش مدیر و رهبر آموزشی عبارت است از « حمایت، تقویت، یاری و مساعدت و سرانجام همکاری کردن، نه دستور دادن و هدایت کردن » ( قرائی مقدم، 1382 ).

مدیریت، فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می گیرد. تاکنون تعاریف متعددی برای مدیریت ارائه شده است. برخی از مهمترین تعاریفی که ارائه شده، به قرار زیر است:

- هنر انجام امور به وسیله دیگران

- فرایندی که طی آن تصمیم گیری در سازمان ها صورت می پذیرد

- انجام وظایف برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل

- علم و هنر هماهنگی کوششها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف سازمانی

بازی کردن نقش رهبر، منبع اطلاعاتی، تصمیم گیرنده و رابط برای اعضای سازمان ( کونتر و همکاران، ترجمه چمران، 1380).

تعریف ذیل، مفاهیم کلیدی مدیریت را در بردارد:

- مدیریت یک فرایند است.

- مفهوم نهفته مدیریت، هدایت تشکیلات انسانی است.

- مدیریت مؤثر، تصمیم های مناسبی می گیرد و به نتایج مطلوبی دست می یابد.

- مدیریت کارا به تخصیص و مصرف مدبرانه می گویند.

- مدیریت بر فعالیت های هدفدار تمرکز دارد ( جاسبی، 1370).

« ماری پارکر فالت» در تعریف مدیریت می گوید: « مدیریت هنر انجام دادن کارها به وسیله دیگران است». در این معنی هرکس بتواند کارها را با استفاده از نیروی دیگران به انجام برساند مدیر است. به عبارت دیگر، مدیر هماهنگ کننده و کنترل کننده فعالیت های دسته جمعی برای رسیدن به هدف مطلوب سازمان با حداکثر کارایی است. در همین رابطه « هنری فایول» در تعریف مدیریت می گوید: « مدیریت عبارت است از علم و هنر متشکل و هماهنگ کردن، رهبری و کنترل فعالیت های دسته جمعی به منظور رسیدن به هدف مطلوب با حداکثر کارایی». برخی هم مدیریت را دانش اداره کردن و بهره گیری منطقی و عقلائی از منابعی که در راه رسیدن به هدف یا هدف های معلوم در اختیار گذاشته شده است، تعریف می کنند. استونر می گوید: « مدیریت، فرایند، برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل کوشش های سازمان و استفاده از تمام منابع سازمان برای دستیابی به اهداف معین سازمانی است». آنچه از این تعریف بر می آید آن است که وظیفه اصلی مدیریت، استفاده از همه منابع و امکانات برای رسیدن به هدف های سازمانی می باشد. بنابراین می توان گفت: مدیر خوب کسی است که با استفاده صحیح، منطقی و عقلائی از منابع مادی و انسانی، سازمان را برای رسیدن به هدف خود که برآورنده یکی از نیازهای جامعه است، رهبری و هدایت می کند (قرائی مقدم، 1382 ).

2-1-2 . مدیریت کلاس

نهاد آموزش و پرورش، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اطلاعات و بی تردید عمده ترین مصرف کننده و ذخیره کننده اطلاعات و دانایی محسوب می شود. این مهم در کشور ما به علت توسعه کمی آموزش و پرورش و توجه به مؤلفه های دینی و ملی و فرهنگی از گستردگی و ارزش بالایی برخوردار است. تولید دانش و کاربرد آن در فرایند تعلیم و تربیت، موجب افزایش دانایی و توانایی یادگیرندگان و معلمان شده و آموزش و پرورش را در مهم ترین مأموریت خود؛ یعنی، تربیت نیروی انسانی توانمند و کارآمد بیش از گذشته توفیق خواهد داد ( جوادی بورا و نازکتبار، 1389).

تاکنون، تعاریف متعددی برای مدیریت کلاس، ارائه شده است. نظریه هایی که در خصوص سبکهای مدیریت وجود دارد بسیار است مانند نظریه همکاری چستر بارنارد (1983)، نظریه همسازی وایت بک وکریس آرگریس(1954)، نظریه سلسله مراتب مازلو(1954و1970)، نظریه های X وYداگلاس مک گرگور (1960) و نظریه رنسیس لیکرت (1961،1967) که همگی در خصوص فرد وسازمان می باشند (عرب شهراب؛ ساکی، 1389).

اما پژوهش حاضر سبکهای مدیریت را بر اساس نظریه وولفگانگ و گلیکمن ( 1996 )، مورد توجه قرار داده است. بر این اساس، سبکهای مدیریت کلاس عبارتند از : سبک مداخله گر ، سبک غیر مداخله گر و سبک تعاملی .

واژۀ «مدیریت کلاس» در اغلب تعاریف سنتی ، هم معنا با واژۀ انظباط به کار رفته است . به عنوان مثال دویل (1986) مدیریت کلاس را "درمان بدرفتاری هاو اختلالاتی که در محیط آموزشی رخ می دهد" تعریف می کند. به عقیدۀ وی، هدف مدیریت کلاس ایجاد و حفظ نظم اجتماعی به منظور آرامش و یادگیری بهتر است ( زاکرمن، 2000).

اگرچه اصطلاح انضباط را معلمان، مدیران و دانش آموزان فراوان مورد استفاده قرار می دهند، اما همیشه آن را بهترین کلمه ممکن برای آن منظور خاص نمی دانند. در واقع سال ها شده است که عبارت پسندیده تر مدیریت کلاس ( اداره کلاس) به دلیل محترمانه تر بودن ترجیح داده می شود. یکی از دلایل این ترجیح به حرکت های فلسفی اخیر در تعلیم و تربیت بر می گردد که می توان گفت آسان گیرتر، انسان گراتر و کودک محورتر شده است.

در متون علمی معاصر، مدیریت کلاس، وسیع تر از انظباط تعریف شده است؛ چنانکه لویز ( 1997)، مفهوم انظباط را زیر مجموعۀ مدیریت به شمار می آورد و مدیریت کلاس را مثابه ترکیبی از آموزش، سازماندهی مواد و فعالیتهای درسی و تلاش برای کاهش بدرفتاری دانش آموزان توصیف می کند (جرمین،2002).