ویژگی های نوزاد سالم

دکتر حسن افتخار اردبیلی
دانشکده بهداشت دانشگاه تهران
اهداف درس
پس از یادگیری این مبحث، فراگیرنده قادر خواهد بود :
  زمان معاینه نوزادان و چگونگی معاینه و نکات مهم طبیعی و غیرطبیعی در معاینه نوزادان را بداند و شرح دهد
  آزمایش های رایج غربالگری در نوزادان را شرح دهد
  زردی فیزیولوژیک نوزادان و تفاوت آن با زردی پاتولوژیک را شرح دهد
  تغییرات طبیعی نوزادان در دوره انتقالی را توصیف نماید
واژگان کلیدی
نوزاد سالم ، دوره انتقالی ، غربالگری در نوزادی
نوزادان طبیعی
95ـ90% نوزادان با سن جنینی 42ـ37 هفته متولد می شوند و بسیاری از آن ها از سلامتی هنگام تولد برخوردارند، با این حال همه نوزادان پس از تولد باید مورد معاینه و بررسی قرار گیرند زیرا ممکن است درنگاه و بررسی کلی، بسیاری از مسائل و مشکلات مورد توجه قرار نگرفته ودر آینده بر رشد و تکامل نوزاد، تاثیر نامطلوب بجا گذارند.
میانگین وزن نوزاد تازه متولد شده 4/3 کیلوگرم می باشد که وزن پسران اندکی بیش از وزن دختران است. حدود 95% نوزادان طبیعی متولدشده در موعد مقرّر بین 6/4-5/2 کیلوگرم وزن دارند. متوسط قد 50 سانتی متر می باشد که تقریبا 95% نوزادان بین 55-45 سانتی‌متر قد دارند. میانگین اندازه دور سر حدود 35 cm است که بین cm2/37-6/32 متغیر می باشد.
تشخیص عوارضی مانند کاتاراکت (آب مروارید) مادرزادی، شکاف کام، فتق مغبنی، قرار نداشتن بیضه ها در کیسه بیضه، هیپوسپادیاس (قرار گرفتن سوراخ مجرای ادرار در محل غیر طبیعی روی آلت تناسلی)، دررفتگی مادرزادی مفصل ران، اندازه گیری دور سر، قد و وزن و بررسی وضعیت قلب و ریه ها و اندام های دیگر به دقت و حوصله نیاز دارد.
بهتر است نوزاد بلافاصله پس از تولد و هم چنین در 24 ساعت اول زندگی معاینه و بررسی شود و آموزش های ضروری از نظر چگونگی تغذیه نوزاد، دفع مکونیوم و مراقبت به لحاظ درجه حرارت محیط شستشو و استحمام و پیدایش زردی، به مادران ارائه شود.
زردی نوزاد
یرقان دوره نوزادی یکی از مسائل شایع می باشد که درصد قابل توجهی از نوزادان به شکل های فیزیولوژیک و پاتولوژیک آن مبتلا می شوند. یرقان فیزیولوژیک معمولا از پایان روز دوم زندگی شروع و در روزهای چهارم و پنجم به حداکثر مقدار خود می رسد و سپس به تدریج کاهش می یابد.
بطور کلی میزان بیلی روبین کمتر از 12 میلی گرم درصد میلی لیترخون در نوزادان با سن جنینی طبیعی و بیلی روبین کمتر از 14 میلی گرم درصد میلی لیتر خون در نوزادان نارس، یرقان فیزیولوژیک نامیده میشود. در صورتی که مقدار بیلی روبین از مقادیر یاد شده برای نوزادان طبیعی و نارس تجاوز کند، یرقان پاتولوژیک محسوب می شود. ضمن توجه به علائم بالینی و آزمایشگاهی نوزادان مبتلا به یرقان، برای تشخیص علل و عوامل موثر بر آن، در صورت مشاهده هر یک از مواردزیر، اتخاذ تصمیم فوری ضروری می باشد:
1) یرقانی که در 24 ساعت اول زندگی شروع شود
2) افزایش بیلی روبین، از 5 میلی گرم درصد میلی لیتر در 24 ساعت تجاوز کند
3) بیلی روبین از 12 میلی گرم در نوزادان طبیعی و 14 میلی گرم در نوزادان نارس تجاوز کند
4) یرقان در نوزادان طبیعی، بیش از یک هفته و در نوزادان نارس بیشتراز دو هفته، به طول انجامد.
علل و عواملی که به تولید بیش از حد معمول بیلی روبین در نوزادان منجر می شوند
1) ناسازگاری گروههای خونی مادر و جنین که عمدتا شامل ناسازگاری Rh و ABO و گروههای فرعی است
2) اختلالات ژنتیکی (اختلالات آنزیمی نظیر اسفروسیتوز مادرزادی) وهموگلوبینوپاتی ها نظیر آلفا و بتا تالاسمی و گالاکتوزمی
3) همولیز گلبول های قرمز خون مانند مصرف بیش از حد ویتامینK
4) هماتوم و خونریزیهای داخلی
5) انسدادهای مکانیکی منجربه اختلال در گردش کبدی ـ روده ای ترشحات صفراوی. در مواردی نیز عواملی نظیر کم شدن جذب کبدی بیلی روبین، کمبود مادرزادی بعضی از آنزیم های ضروری، مصرف داروها، اختلال در انتقال بیلی روبین مستقیم از کبد، انسداد مجاری صفراوی، عفونت دوران جنینی نوزاد، عفونت های پس از تولد و بعضی ازبیماری های خاص ممکن است به زردی نوزاد منجر شود.

هدف از اشاره به عوامل متعدد ایجاد کننده زردی نوزادان، بیشتر جلب توجه دانشجویان به حساسیت مسئله است و این حساسیت ها را می توان به شرح زیر خلاصه کرد

تصحیح شیوه زندگی برای پیشگیری از بیماری های قلبی

مهم‌ترین مؤلفه‌ها در مداخلات تغییر شیوه زندگی برای افراد مبتلا به بیماری قلبی چیست؟
• مدیریت کنترل وزن و رژیم غذایی
• ورزش
• قطع مصرف سیگار
• مدیریت استرس
• حمایت گروهی
- آیا تغییر شیوه زندگی واقعاً می‌تواند مؤثر باشد؟
جواب این پرسش مثبت است. پژوهش‌های متعدد در این زمینه نشان داده‌اند یک برنامه جامع و فراگیر، شامل ترکیبی از روش‌های مختلف تغییر شیوه زندگی، علاوه بر کاهش علایم بیماری عروق قلب می‌تواند نیاز به انجام اعمال جراحی قلب را نیز کاهش دهد. با انجام آزمایش‌های میکروسکوپیک مشخص شده است که این روش می‌تواند باعث پسرفت پلاک در دیواره عروق قلب شود و تا ٩١% علائم آنژین قفسه صدری را کاهش دهد. علاوه بر این میزان کلسترول نوع LDL تا ٣٧% تنزل می‌کند.
- کدام رژیم غذایی برای افراد مبتلا به بیماری قلبی مناسب‌تر است؟
رژیم‌های غذایی که شامل مقدار زیادی از میوه‌ها و سبزیجات و در عین حال مقدار محدودی از لبنیات و گوشت قرمز باشند می‌توانند به کاهش شیوع سکته قلبی کمک کنند. برای تأمین چربی بهتر است از روغن زیتون و ماهی آزاد (سالمون) استفاده شود. به طور کلی می‌توان چربی‌ها را به دو دسته تقسیم کرد:
* چربی‌های خوب:
١ـ چربی‌های اشباع نشده2: می‌توانند میزان کلسترول نوع HDL را افزایش دهند ولی تأثیری بر کلسترول نوعLDL ندارند. از این گروه می‌توان به زیتون ـ روغن زیتون ـ اوکادو3 (نوعی میوه شبیه انبه یا گلابی بزرگ) و بعضی از مغزها مانند مغز بادام اشاره کرد.
٢ـ چربی‌های امگاـ٣ 4 که در ماهی‌های آب سرد مانند ماهی آزاد ـ ماهی قزل‌آلا ـ شاه ماهی ـ ماهی ساردین ـ ماهی دودی و همچنین در گردو و دانه کتان (بزرک) یافت می‌شود. نحوه اثر امگاـ٣ عبارت است از تولید پروستاگلاندین‌های5 ضد التهاب که از تشکیل لخته در جدار عروق جلوگیری می‌کنند. این نوع چربی می‌تواند خطر مرگ ناگهانی ناشی از بیماری قلبی، فشارخون بالا و نامنظمی‌های ضربان قلب را کاهش دهد.

* چربی‌های بد:
١ـ اسیدهای چرب ترانس6 که بدترین نوع چربی هستند؛ شامل مارگارین، روغن تردکننده شیرینی و غیره، روغن‌های گیاهی هیدروژنه و غذاهای آغشته در روغن سرخ شده مانند غذاهای اسنک و سرپایی می‌باشند. این نوع چربی‌ها میزان کلسترول HDL را کاهش و برعکس، میزان کلسترول LDL را افزایش می‌دهند، بنابراین بیشترین خطر را برای افراد مبتلا به بیماری قلبی به همراه دارند.
2ـ چربی‌های اشباع شده7 که غنی از کلسترول هستند و معمولاً در منابع حیوانی، لبنیات و غذاهای سرخ شده وجود دارند. این نوع چربی‌ها نه تنها برای مبتلایان به بیماری قلبی بلکه برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن از جمله دیابت و سرطان نیز مضر می‌باشند. مطالعات مختلف ثابت کرده است که کاهش میزان کل چربی دریافتی، به ویژه چربی‌های اشباع شده، برای پیشگیری و درمان بیماری‌های قلبی بسیار مؤثر است.

دوره های قاعدگی غیر طبیعی Abnormal Menstrmal Periods

مقدمه
در حالیکه دوره های قاعدگی در اغلب زنان می تواند با تغییراتی همراه شود ، اختلالاتی در فواصل و یا خصوصیت قاعدگی اغلب ممکن است استرس را باشد . ارزیابی این علائم و تشخیص نوع اختلال مهم است و زنانی که نوع اختلال روشن شود تشخیص احتمالی تعیین می گردد.
(1) اولین مورد اختلال قاعدگی وجود یا عدم نظممی باشد . وقتی نظم وجود دارداما میزان جریان خون متفاوت می باشد ارزیابی آن نسبت به موقعی که زنان پرئید متغیر است فرق می کند .
(2) پروئیدهایی که الگوی جزیی یا هیچ الگوی زمانبندی ندارند نسبت به پروئیدهایی با الگوی متغیر ، اما قابل پیش بینی ، بایدمتفاوت باشند . وقتی خونریزی با فواصل طولانی ایجاد می شود ، بوسیله مهار تخمک گذاری بایستی توجه شود که بصورت آندولاسیون یا الیکو اوولاسیون خواهدبود .
(3) خونریزی واژنیالی که نظم مشخصی نداردو ممکن است در نتیجه اخلال تخمک گذاری یا خونریزی غیر قاعدگی که بر دوره های قاعدگی بیمار سوارش باشد . خونریزی قاعدگی باحجم زیاد اغلب ناشی از فیروم ، یا پوسیب رحم می باشد . اندومتردوز، هیبرلوزی اَندومتر، یا سرطان نزد اینگونه موارد مطرح می گردد . زنانی که در سن باروری هستند ممکن است حامله بوده یا بقایای حاملگی در رحم آنها باشد .
(4) خونریزی واژینال که نظم مشخصی ندارد اما میزان طبیعی دارد . مطرح کننده تخمک گذاری با فواصل زیاد و یا تخمک گذاری ، منظم است .
(5) قاعدگی هایی که نظم خود را حفظ کرده اما میزان غیر طبیعی دارند تغییرات در محور تخمدان ـ هیوفیز رهیپوتالاموس را منعکس نمی نمایند . اختلالات میزان خونریزی به جدا سازی برخی از آسیب هایی که بایدمورد توجه قرار گیرد ممکن است کمک نماید .
(6) خونریزیهای معین دو قاعدگی می تواند در اثر آسیب دهانه رحم یا حجم رحم بوده که معمولاً خفیف است و به آسانی از دوره قاعدگی طبیعی تشخیص داده می شود . این نوع خونریزیها ، از خونریزیهای شدیدی که ممکن است در زمان قاعدگی باشد ، متفاوت است و به 3 این بحث بر می گردد ، برخی از علل یا تروژنیک می باشند مانند استفاده از وسیله پیشگیری داخل رحمی ( IUD ) یا قرص های ضد حاملگی که به سادگی مشخص شده و درمان می شوند . علل دیگر ممکن است به ارزیابی های بیشتر نیاز داشته باشد که شامل تصویربرداری یا بیوپس برای تأیید تشخیص می باشد .
(7) پرئیدهای منظم اما از نظر خونریزی کم ممکن است در نتیجه بیماریهای مزمن ( نارسایی کلیه ) یا در اثر تجویز استروئیدها باشد ( قرص های ضد بارداری )
(8) خونریزی که منظم اما شدید است شامل منوراژی می شود که ارزیابی آن جداگانه توضیح
داده می شود .

پاپ / سیرغیرطبیعی Abnormal PaP Sme
مقدمه
آتی پی سلولهای غددی با اهمیت نامشخص ( AGCUS ) یکی از گیج کننده ترین معقوله های سیستم در ارتباط با گزارشات سیتولژی سلولی می باشد .
تعدادی از یافته ها ، تغییرات واکنشی خوش خیم در سلولهای اندوسرویکال یا آندوسترتا موردی مانند آدنوکارسنیو ما را شامل می شود . در شرایط طبیعی این یافته 2% تا 4% درصد همه پاپ ایمرها را در بر می گیرد .
(1) یکی از مهمترین جنبه های سیستم بشرا در تفسیر ایمرسیتولژی کافی بودن و یا محدودیت نمونه می باشد . وقتی نمونه بصورت ناکافی گزارش می شود ، به علت تغییرات التهابییامواد خشک کننده مصنوعی ، یا محدودیت از نظر سلولها ( تعداد سلولهای موجود برای مطالیه ) می باشد که باید دوباره تکرار شود .
(2) اگر نمونه گرفته شده بروی تفسیر کافی باشد ، درمان با نظرات ارائه شده توسط آسیب شناسی هماهنگ می شود . سیتم بشرا برای ارزیابی آزمایشات پاپ ایمر بیشتر شبیه به مشاوی طراحی شده و در هرصورت ممکن باید از آن استفاده شود .
(3 ) در برخی شرایط آسیب شناس ممکن است قادر به مشخص نمودن منشاء سلول دیده شده باشد که این مسأله برای ارزیابی بیشتر راهنمایی خواهد کرد .
اگر آسیب شناس سلولها را التهابی و با منشاء اندوسروکس مطرح نماید ، ارزیابی آن نسبت به مواردی که منشاء سلولها احتمالاً دوسرایی باشد متفاوت خواهد بود .
(4) شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی ، برای یافتن هر نوع فاکتور خطر که ممکن است موجود باشد باید موردتوجه قرار گیرد . آیا بیمار در معرض تراتوژن ها قرار گرفته یا آیا برروی ناهنجاریهای دهانه رحم تحت درمان قرار گرفته ؟ آیا در معرض خطر برای هیپرپیوزی اَندومتر یا کارسنیوم قرار دارد ؟ پاسخ به این سؤالات برای درمان و ارزیابی بیشتر هدایت کننده خواهد بود .
(5) اگر هیچگونه فاکتور خطری وجود ندارد . تکرار بیشتر پاپ ایمرتا زمانی که اختلال رفع گردد یا تشخیص دیگری مطرح شود بایدموردتوجه باشد.
(6) وقتی بیمار درمورد اختلالات غددی ( اندوسرویکال یا آندومتر) در معرض خطر افزایش یافته قرار داشته باشد ، آزمایشات بیشتر از قبل ، سونوهیتروگرافی ، هیتروسکپی ، لاپاراسکپی ، یا نمونه برداری مخروطی باید مورد توجه قرار گیرد .