گزارش کارآموزی برق در شرکت نوروز پیمان در 19 صفحه ورد قابل ویرایش

ترانسهای جریان خشک برای سطوح ولتاژ 36-12 کیلو وات :

اصولاً کاربرد این ترانسها به منظور جدا سازی مدارهای حفاظتی و اندازه گیری از قسمت فشار قوی و تبدیل مقادیر جریان به میزان مورد نیاز دستگاههای اندازه گیری و حفاظتی استفاده می شود .

استانداردها :

این ترانسها بر اساس استانداردهای BS,ANSI , VDE , IEC و استانداردهای دیگر ساخته می شود .

اجزاء اصلی :

ترانسهای فوق به دو صورت با نسبت تبدیل در اولیه (1: 2) یا بدون آن ساخته می شود . هسته های بکار رفته در این ترانس ها بسته به کلاس دقت آنها از دو نوع ورق مغناطیسی ساخته می شود .

و همانطور که می دانیم هر ترانس تشکیل شده است از دو سیم پیچ که یکی اولیه و دیگری ثانویه می باشد . و در این نوع ترانس سیم پیچ اولیه (فشار قوی )طوری طراحی شده است که تنشهای مکانیکی ناشی از انبساط حرارتی در اثر جریانهای اتصال کوتاه به عایق اصلی ترانس منتقل نمی شود . جنس هادیها از نوع مس الکترولیتی است . و سیم پیچ ثانویه ، (فشار ضعیف) به صورت چند لایه به همراه عایق مضاعف بین لایه ها طراحی شده است .که تنشهای مکانیکی ناشی از انبساط حرارتی در اثر جریانهای اتصال کوتاه به عایق اصلی ترانس منتقل نمی شود.جنس هادی از نوع مس الکترولیتی است. وسیم پیچ ثانویه‏‎(فشار ضعیف) به صورت چندن ته همراه عایق مضاعف بین لایه ها طراحی شده است.

عایق اصلی این ترانس ها رزین اپوکسی ریخته گری شده تحت خلا با خواص عایقی و مکانیکی برتر است و ترانسی دارای دو ترمینال اولیه وثانویه است که ترمینالهای اولیه از جنس مس یا برنج است و ترمینالهای ثانویه توسط درپوش و بکارگیری پیچهای اب بندی کننده بطور کامل پوشیده میشود . این درپوش دارای ورودی کابل از جنس لاستیک مناسب برای کابل با قطر 16 میلیمتر است. ترمینال قرار گرفته در کتار ترمینالهای ثانویه که با علامت مشخص شده است باید بطور کامل به زمین متصل شود . اتصالات ثانویه به وسیله پیچ M5 بسته می شوند . و ترانسهای جریان خشک با ولتاژ ها و نوعهای مختلفی وجود دارد که ما در شرکت کار کردیم و این ترانسها عبارتند از :

1-ترانسهای جریان خشک برای سطوح ولتاژ 24-12 کیلو وات UNA

2- ترانسهای ولتاژ خشک برای سطوح ولتاژ 36-12 کیلو ولت VPA

3- ترانسهای جریان خشک بیرونی برای سطوح ولتاژ 36-24 کیلو ولت APE

4- ترانسهای جریان خشک بیرونی برای سطوح ولتاژ 36-24 کیلو ولت AGE

5- ترانسهای ولتاژ خشک بیرونی برای سطح ولتاژ 36-24 کیلو ولت VPV

ترانسهای فوق برای جریان و ولتاژ استفاده می شوند که ترانسهایی که در موقع کارآموزی استفاده کردیم از شرکت سازنده این ترانسها نیرو ترانس استفاده شده است و در جاهای مختلف ترانسهای مختلف استفاده می شوند که برای انتخاب ترانس مناسب می توانیم از روی جدول ترانس را انتخاب کنیم و برای انتخاب درست از روی جدول باید سطح ولتاژ جریان اولیه و جریان اتصال کوتاه تعداد هسته و مشخصات آنها الزامی است.

برای حفاظت خطوط انتقال و توزیع برق شهرستان ایذه بخش سوسن که زیر نظر شرکت نوروز پیمان ایذه می باشد برای شبکه سازی های جدید و نسب ترانسها و کنتورها و خیلی مسائل برقی دیگر نیز مورد تجربه قرار گرفت که از جمله وسایلی که در این موارد کاری استفاده می شوند را لیست کرده و در مورد آنها توضیح خواهم داد.

برای عبور سیمها از بالای پایه های چوبی و یا سیمانی که شبکه را توسعه می دهند از مقره هایی استفاده می شوند که یک نوع مقره ها روی پایه ها قرار گرفته و سیمها از بالای آنها قرار می گیرند و بعضی به صورت ردیفی قرار می گیرند .

سر راه هر شبکه فشار قوی باید فیوز قرار و برای این کار فیوزها درون وسیله ای به نام کت اوت قرار می گیرد که کت اوت کلیدی است برای حفاظت از خطوط انتقال فشار متوسط و ترانسفورماتورهای توزیع مورد استفاده قرار می گیرد و این نوع وسیله در نوع های مختلفی وجود دارد به طوری که هر کدام قدرت عایقی و یک ولتاژ نامی متفاوت دارد .

برای قطع و وصل فیوزهای فشار قوی از یک وسیله ای به نام چوپ پرش استفاده می شود که میله عایقی الکتریکی از جنس فایبر گلاس یا اپکسی کلاس برای دسترسی به تجهیزات فشار متوسط از فاصله دور از 2 متر تا 7 متر به صورت تلسکوپی و یا پیچ و مهره ای برای ولتاژ های 20 الی 400 کیلو ولت جهت آزمایش خطوط انتقال فشار قوی و انتقال فشار متوسط از تفنگ ارت استفاده می شود.

دستگاه فاز یاب مورد استفاده جهت مکانیزاسیون شبکه های توزیع برق برای ردیابی فاز و یا اینکه فاز و یا سیم برق را مشخص می کند .

در بعضی از مواقع هنگامی که برای راه اندازی تجهیزات الکتریکی استفاده می شود اتصال زمین به صورت موقت برای زمین کردن و حفاظت خطوط بدون برق هنگام کار بر روی تجهیزات استفاده می شود .

با ولتاژهای 20-33-63-132-230-400 کیلو ولت و 380 ولت

ترانسفورماتورهای جریان بیرونی برای نصب در نیروگاه های انتقال و توزیع :

ترانسفورماتورهای جریان با حداقل روغن ساخته می شود و از نوع سنجاقی می باشد . صحت طراحی این نوع ترانسفورماتور که تعداد زیادی توسط ABB ساخته شده و در کشورهای مختلف جهان نصب گردیده است کار آیی خوب و قابل ملاحظه ای را دارد .

- ترکیب منحصر به فرد روغن و دانه ای خالص کوارتز باعث شده است که حجم روغن کم و اندازه ترانسفورماتور کوچکتر شود .

- به علت آب بندی کامل نیاز به سرویسهای دوره های ندارد .

- بخاطر وجود سیستم جبران کننده تغییرات حجم و به کمک گاز نیتروژن و بدون استفاده از قطعات متحرک ، نیازی به تعویض روغن نیست .

- تمام قطاعت آهنی خارجی گالوانیزه گرم شده اند .

- طراحی انعطاف پذیر

- مقاومت بال در برابر زلزله تا 5/0 گرم

سیم پیچ ها و هسته های ترانسفورماتور :

سیم پیچ اولیه یا چند هادی آلومینیومی یا مسی که اساساً به صورت بوشینگ U شکل ، طراحی گردیده تشکیل شده است . سیم پیچها با استفاده از کاغذی با خصوصیات استقامت مکانیکی و عایقی بالا تلفات عایقی پائین و مقاومت خوب در برابر کهنگی عایق بندی شده است . این سیم پیچ به دو قسمت موازی متصل شده است که می توانند با استفاده از اتصالات بیرونی سری یا موازی متصل شوند . ظرفیت بار خروجی در هر دو نوع اتصال با ترانسفورماتوهای جریان معمولاً می توانند هسته را در خود جای دهند ، ضمن اینکه بیشتر از 4 هسته نیز بر اساس سفارش ساخته می شود . هسته ها به صورت حلقه استوانه ای شکل می شوند .

هسته های حفاظتی با استفاده از ورقه های از جنس استیل با کیفیت بالا ساخته می شوند و هسته های اندازه گیری از جنس آلیاژ نیکل با خصوصیات تلفات کم (دقت بالا ) و سطح اشباع پائین ساخته می شوند . برای مصارف خانگی خاص ، هسته های حفاظتی با شکاف هوائی نیز قابل ساخت می باشند .

سیم پیچ ثانویه از سیم بالاک دوگانه تشکیل شده که به طور یکنواخت در تمامی محیط هسته پیچیده شده است و در نتیجه راکتانس نشتی ثانویه در سیم پیچ ها و بین سرهای خروجی قابل اغماض می باشد . هسته های حفاظتی بدون در نظر گرفتن تصحیح دور طراحی می شوند . در حالیکه در هسته های اندازه گیری جهت رسیدن به بارها ودقت های مورد نیاز تصحیح دور انجام می گردد .

نحوه نصب :

بلافاصله پس از دریافت ، هر ترانسفورماتور را بایستی به منظور مشخص کردن صدمات احتمالی حین حمل و نقل بازرسی نمود . هیچگونه اثری از نشت روغن یا شکستگی مقر نباید وجود داشته باشد . سطح روغن نیز بایستی در وضعیت مناسب باشد .

قبل از هر گوه تلاش برای تعمیر ترانسفورماتور صدمه دید باید شرکت سازنده تماس گرفته ، هنگام نصب اطمینان حاصل شود که سازه نگهدارنده، تراز باشد

اتصالات اولیه باید به نحوی نصب گردد که باعث کمترین بار استاتیکی به ترمینالها شود .

سیم پیچهای ثانویه که مورد استفاده قرار نمی گیرند بایستی اتصال کوتاه و زمین شوند. سر ولتاژ خازنی نیز در صورت عدم استفاده باید به بدنه محفظه روغن زمین شود .

نحوه نگهداری :

نگهداری ترانسفورماتور به طور معمول شامل بررسی چشمی سطح روغن به صورت دوره ای به منظور مشخص شدن نشت احتمالی روغن می شود . علاوه بر این می بایست مواظب گرم شدن اتصالات اولیه که به خاطر محکم نبودن اتصال ایجاد می شود نیز بود .

از آنجا که ترانسفورماتور به طور کامل آب بندی است ، احتیاج به اقدامات نگهداری دیگری ندارد . بعد از 15 تا 20 سال کار کرد مستمر ، توصیه می شود که بررسی به صورت دقیقتر روی ترانسفورماتور انجام شود تا کار بدون اشکال آن ادامه یابد . حدود و روش بررسی فوق الذکر بستگی به امکانات محلی دارد . برای مثال آنالیز گاز موجود در نمونه روغن برای برسی عایق توصیه می شود .

گزارش کار مدار کنتور سه فاز چهار سیمه همراه با 3 مصرف کننده :

در این کنتور که دارای 12 شماره می باشد شماره 1و2 – 4و5 – 7و8 به هم همیشه متصل هستند یعنی شماره های 8و5و2 مسدود می باشند و شماره 1 ورودی فاز R شماره 3 خروجی R شماره 4 ورودی فاز S شماره 6 خروجی S و شماره 7 ورودی فاز T و خروجی آن شماره 9 می باشد و به فیوز می دهیم نول اصلی را نیز به شماره 10 داده و از خروجی 12 می گیریم .

سپس فاز T,S,R را که به فیوز 4 دادیم به کلید چاقویی سه زبانه متصل می کنیم خروجی آنها را به سرپیچها می دهیم سپس نول شماره 12 را نیز به سر پیچها متصل می نمائیم . وقتی که برق برقدار می گردد لامپها روشن شده و نشان گر این است که هر سه فاز برق دارد می باشد . و کنتوری که سیم نول درون آن قرار گیرد را کنتور سه فاز و چهار سیمه می گویند .

گزارش مدار کنتور تک فاز دو تعرفه ای :

در بعضی از کشورها برای تغییر بهای برق در شب و روز یک دستگاه تعرفه در کنتور دارند یعنی دارای دو شمارشگر می باشد این دستگاه تعرفه در پایان روز مدار قطع و به تعرفه شب اتصال می کند بنابراین تعرفه شب از تعرفه بقیه ساعات روز کمترمی باشد در این کنتورها که دارای 21 پیم می باشد و بی شماره 1 به شماره 2 متصل می باشد و شماره 1 فاز ورودی کنتور می باشد و خروجی فاز شماره 3 می باشد .

ورودی اصلی نول دراین کنتور شماره 4 می باشد و خروجی نول شماره 6 می باشد .

برای بستن این مدار بدین ترتیب عمل می شود که ورودی R را به شماره 1 می دهیم و از شماره 3 می گیریم و به فیوز اصلی می دهیم .

نول اصلی را نیز به شماره 4 داده و خروجی آن را از شماره 6 می گیریم بستن دستگاه تعرفه به کنتور اصلی نیز بدین ترتیب صورت می گیرد که نول شماره 6 را به شماره 13 می دهیم و از شماره 13 به شماره آخر تعرفه می دهیم از شماره 15 نیز به شماره اول از سه شماره تعرف5 می دهیم .

پیچ وسط دستگاه تعرفه را نیز به شماره 2 کنتور می دهیم بنابراین کنتور ما دارای فاز و نول و دستگاه تعرفه نیز دارای فاز و نول است بنابراین سیمهای ورودی و خروجی و تعرفه که چک شد فاز و نول خروجی کنتور را که فاز آلان را به فیوز داده ایم به جعبه تقسیم داده و از آن به مصرف کننده می دهیم .

گزارش کارآموزی برق در شرکت نوروز پیمان در 19 صفحه ورد قابل ویرایش

ترانسهای جریان خشک برای سطوح ولتاژ 36-12 کیلو وات :

اصولاً کاربرد این ترانسها به منظور جدا سازی مدارهای حفاظتی و اندازه گیری از قسمت فشار قوی و تبدیل مقادیر جریان به میزان مورد نیاز دستگاههای اندازه گیری و حفاظتی استفاده می شود .

استانداردها :

این ترانسها بر اساس استانداردهای BS,ANSI , VDE , IEC و استانداردهای دیگر ساخته می شود .

اجزاء اصلی :

ترانسهای فوق به دو صورت با نسبت تبدیل در اولیه (1: 2) یا بدون آن ساخته می شود . هسته های بکار رفته در این ترانس ها بسته به کلاس دقت آنها از دو نوع ورق مغناطیسی ساخته می شود .

و همانطور که می دانیم هر ترانس تشکیل شده است از دو سیم پیچ که یکی اولیه و دیگری ثانویه می باشد . و در این نوع ترانس سیم پیچ اولیه (فشار قوی )طوری طراحی شده است که تنشهای مکانیکی ناشی از انبساط حرارتی در اثر جریانهای اتصال کوتاه به عایق اصلی ترانس منتقل نمی شود . جنس هادیها از نوع مس الکترولیتی است . و سیم پیچ ثانویه ، (فشار ضعیف) به صورت چند لایه به همراه عایق مضاعف بین لایه ها طراحی شده است .که تنشهای مکانیکی ناشی از انبساط حرارتی در اثر جریانهای اتصال کوتاه به عایق اصلی ترانس منتقل نمی شود.جنس هادی از نوع مس الکترولیتی است. وسیم پیچ ثانویه‏‎(فشار ضعیف) به صورت چندن ته همراه عایق مضاعف بین لایه ها طراحی شده است.

عایق اصلی این ترانس ها رزین اپوکسی ریخته گری شده تحت خلا با خواص عایقی و مکانیکی برتر است و ترانسی دارای دو ترمینال اولیه وثانویه است که ترمینالهای اولیه از جنس مس یا برنج است و ترمینالهای ثانویه توسط درپوش و بکارگیری پیچهای اب بندی کننده بطور کامل پوشیده میشود . این درپوش دارای ورودی کابل از جنس لاستیک مناسب برای کابل با قطر 16 میلیمتر است. ترمینال قرار گرفته در کتار ترمینالهای ثانویه که با علامت مشخص شده است باید بطور کامل به زمین متصل شود . اتصالات ثانویه به وسیله پیچ M5 بسته می شوند . و ترانسهای جریان خشک با ولتاژ ها و نوعهای مختلفی وجود دارد که ما در شرکت کار کردیم و این ترانسها عبارتند از :

1-ترانسهای جریان خشک برای سطوح ولتاژ 24-12 کیلو وات UNA

2- ترانسهای ولتاژ خشک برای سطوح ولتاژ 36-12 کیلو ولت VPA

3- ترانسهای جریان خشک بیرونی برای سطوح ولتاژ 36-24 کیلو ولت APE

4- ترانسهای جریان خشک بیرونی برای سطوح ولتاژ 36-24 کیلو ولت AGE

5- ترانسهای ولتاژ خشک بیرونی برای سطح ولتاژ 36-24 کیلو ولت VPV

ترانسهای فوق برای جریان و ولتاژ استفاده می شوند که ترانسهایی که در موقع کارآموزی استفاده کردیم از شرکت سازنده این ترانسها نیرو ترانس استفاده شده است و در جاهای مختلف ترانسهای مختلف استفاده می شوند که برای انتخاب ترانس مناسب می توانیم از روی جدول ترانس را انتخاب کنیم و برای انتخاب درست از روی جدول باید سطح ولتاژ جریان اولیه و جریان اتصال کوتاه تعداد هسته و مشخصات آنها الزامی است.

برای حفاظت خطوط انتقال و توزیع برق شهرستان ایذه بخش سوسن که زیر نظر شرکت نوروز پیمان ایذه می باشد برای شبکه سازی های جدید و نسب ترانسها و کنتورها و خیلی مسائل برقی دیگر نیز مورد تجربه قرار گرفت که از جمله وسایلی که در این موارد کاری استفاده می شوند را لیست کرده و در مورد آنها توضیح خواهم داد.

برای عبور سیمها از بالای پایه های چوبی و یا سیمانی که شبکه را توسعه می دهند از مقره هایی استفاده می شوند که یک نوع مقره ها روی پایه ها قرار گرفته و سیمها از بالای آنها قرار می گیرند و بعضی به صورت ردیفی قرار می گیرند .

سر راه هر شبکه فشار قوی باید فیوز قرار و برای این کار فیوزها درون وسیله ای به نام کت اوت قرار می گیرد که کت اوت کلیدی است برای حفاظت از خطوط انتقال فشار متوسط و ترانسفورماتورهای توزیع مورد استفاده قرار می گیرد و این نوع وسیله در نوع های مختلفی وجود دارد به طوری که هر کدام قدرت عایقی و یک ولتاژ نامی متفاوت دارد .

برای قطع و وصل فیوزهای فشار قوی از یک وسیله ای به نام چوپ پرش استفاده می شود که میله عایقی الکتریکی از جنس فایبر گلاس یا اپکسی کلاس برای دسترسی به تجهیزات فشار متوسط از فاصله دور از 2 متر تا 7 متر به صورت تلسکوپی و یا پیچ و مهره ای برای ولتاژ های 20 الی 400 کیلو ولت جهت آزمایش خطوط انتقال فشار قوی و انتقال فشار متوسط از تفنگ ارت استفاده می شود.

دستگاه فاز یاب مورد استفاده جهت مکانیزاسیون شبکه های توزیع برق برای ردیابی فاز و یا اینکه فاز و یا سیم برق را مشخص می کند .

در بعضی از مواقع هنگامی که برای راه اندازی تجهیزات الکتریکی استفاده می شود اتصال زمین به صورت موقت برای زمین کردن و حفاظت خطوط بدون برق هنگام کار بر روی تجهیزات استفاده می شود .

با ولتاژهای 20-33-63-132-230-400 کیلو ولت و 380 ولت

ترانسفورماتورهای جریان بیرونی برای نصب در نیروگاه های انتقال و توزیع :

ترانسفورماتورهای جریان با حداقل روغن ساخته می شود و از نوع سنجاقی می باشد . صحت طراحی این نوع ترانسفورماتور که تعداد زیادی توسط ABB ساخته شده و در کشورهای مختلف جهان نصب گردیده است کار آیی خوب و قابل ملاحظه ای را دارد .

- ترکیب منحصر به فرد روغن و دانه ای خالص کوارتز باعث شده است که حجم روغن کم و اندازه ترانسفورماتور کوچکتر شود .

- به علت آب بندی کامل نیاز به سرویسهای دوره های ندارد .

- بخاطر وجود سیستم جبران کننده تغییرات حجم و به کمک گاز نیتروژن و بدون استفاده از قطعات متحرک ، نیازی به تعویض روغن نیست .

- تمام قطاعت آهنی خارجی گالوانیزه گرم شده اند .

- طراحی انعطاف پذیر

- مقاومت بال در برابر زلزله تا 5/0 گرم

سیم پیچ ها و هسته های ترانسفورماتور :

سیم پیچ اولیه یا چند هادی آلومینیومی یا مسی که اساساً به صورت بوشینگ U شکل ، طراحی گردیده تشکیل شده است . سیم پیچها با استفاده از کاغذی با خصوصیات استقامت مکانیکی و عایقی بالا تلفات عایقی پائین و مقاومت خوب در برابر کهنگی عایق بندی شده است . این سیم پیچ به دو قسمت موازی متصل شده است که می توانند با استفاده از اتصالات بیرونی سری یا موازی متصل شوند . ظرفیت بار خروجی در هر دو نوع اتصال با ترانسفورماتوهای جریان معمولاً می توانند هسته را در خود جای دهند ، ضمن اینکه بیشتر از 4 هسته نیز بر اساس سفارش ساخته می شود . هسته ها به صورت حلقه استوانه ای شکل می شوند .

هسته های حفاظتی با استفاده از ورقه های از جنس استیل با کیفیت بالا ساخته می شوند و هسته های اندازه گیری از جنس آلیاژ نیکل با خصوصیات تلفات کم (دقت بالا ) و سطح اشباع پائین ساخته می شوند . برای مصارف خانگی خاص ، هسته های حفاظتی با شکاف هوائی نیز قابل ساخت می باشند .

سیم پیچ ثانویه از سیم بالاک دوگانه تشکیل شده که به طور یکنواخت در تمامی محیط هسته پیچیده شده است و در نتیجه راکتانس نشتی ثانویه در سیم پیچ ها و بین سرهای خروجی قابل اغماض می باشد . هسته های حفاظتی بدون در نظر گرفتن تصحیح دور طراحی می شوند . در حالیکه در هسته های اندازه گیری جهت رسیدن به بارها ودقت های مورد نیاز تصحیح دور انجام می گردد .

نحوه نصب :

بلافاصله پس از دریافت ، هر ترانسفورماتور را بایستی به منظور مشخص کردن صدمات احتمالی حین حمل و نقل بازرسی نمود . هیچگونه اثری از نشت روغن یا شکستگی مقر نباید وجود داشته باشد . سطح روغن نیز بایستی در وضعیت مناسب باشد .

قبل از هر گوه تلاش برای تعمیر ترانسفورماتور صدمه دید باید شرکت سازنده تماس گرفته ، هنگام نصب اطمینان حاصل شود که سازه نگهدارنده، تراز باشد

اتصالات اولیه باید به نحوی نصب گردد که باعث کمترین بار استاتیکی به ترمینالها شود .

سیم پیچهای ثانویه که مورد استفاده قرار نمی گیرند بایستی اتصال کوتاه و زمین شوند. سر ولتاژ خازنی نیز در صورت عدم استفاده باید به بدنه محفظه روغن زمین شود .

نحوه نگهداری :

نگهداری ترانسفورماتور به طور معمول شامل بررسی چشمی سطح روغن به صورت دوره ای به منظور مشخص شدن نشت احتمالی روغن می شود . علاوه بر این می بایست مواظب گرم شدن اتصالات اولیه که به خاطر محکم نبودن اتصال ایجاد می شود نیز بود .

از آنجا که ترانسفورماتور به طور کامل آب بندی است ، احتیاج به اقدامات نگهداری دیگری ندارد . بعد از 15 تا 20 سال کار کرد مستمر ، توصیه می شود که بررسی به صورت دقیقتر روی ترانسفورماتور انجام شود تا کار بدون اشکال آن ادامه یابد . حدود و روش بررسی فوق الذکر بستگی به امکانات محلی دارد . برای مثال آنالیز گاز موجود در نمونه روغن برای برسی عایق توصیه می شود .

گزارش کار مدار کنتور سه فاز چهار سیمه همراه با 3 مصرف کننده :

در این کنتور که دارای 12 شماره می باشد شماره 1و2 – 4و5 – 7و8 به هم همیشه متصل هستند یعنی شماره های 8و5و2 مسدود می باشند و شماره 1 ورودی فاز R شماره 3 خروجی R شماره 4 ورودی فاز S شماره 6 خروجی S و شماره 7 ورودی فاز T و خروجی آن شماره 9 می باشد و به فیوز می دهیم نول اصلی را نیز به شماره 10 داده و از خروجی 12 می گیریم .

سپس فاز T,S,R را که به فیوز 4 دادیم به کلید چاقویی سه زبانه متصل می کنیم خروجی آنها را به سرپیچها می دهیم سپس نول شماره 12 را نیز به سر پیچها متصل می نمائیم . وقتی که برق برقدار می گردد لامپها روشن شده و نشان گر این است که هر سه فاز برق دارد می باشد . و کنتوری که سیم نول درون آن قرار گیرد را کنتور سه فاز و چهار سیمه می گویند .

گزارش مدار کنتور تک فاز دو تعرفه ای :

در بعضی از کشورها برای تغییر بهای برق در شب و روز یک دستگاه تعرفه در کنتور دارند یعنی دارای دو شمارشگر می باشد این دستگاه تعرفه در پایان روز مدار قطع و به تعرفه شب اتصال می کند بنابراین تعرفه شب از تعرفه بقیه ساعات روز کمترمی باشد در این کنتورها که دارای 21 پیم می باشد و بی شماره 1 به شماره 2 متصل می باشد و شماره 1 فاز ورودی کنتور می باشد و خروجی فاز شماره 3 می باشد .

ورودی اصلی نول دراین کنتور شماره 4 می باشد و خروجی نول شماره 6 می باشد .

برای بستن این مدار بدین ترتیب عمل می شود که ورودی R را به شماره 1 می دهیم و از شماره 3 می گیریم و به فیوز اصلی می دهیم .

نول اصلی را نیز به شماره 4 داده و خروجی آن را از شماره 6 می گیریم بستن دستگاه تعرفه به کنتور اصلی نیز بدین ترتیب صورت می گیرد که نول شماره 6 را به شماره 13 می دهیم و از شماره 13 به شماره آخر تعرفه می دهیم از شماره 15 نیز به شماره اول از سه شماره تعرف5 می دهیم .

پیچ وسط دستگاه تعرفه را نیز به شماره 2 کنتور می دهیم بنابراین کنتور ما دارای فاز و نول و دستگاه تعرفه نیز دارای فاز و نول است بنابراین سیمهای ورودی و خروجی و تعرفه که چک شد فاز و نول خروجی کنتور را که فاز آلان را به فیوز داده ایم به جعبه تقسیم داده و از آن به مصرف کننده می دهیم .

گزارش کارآموزی برق در شرکت الکتروتکنیک رازی در 33 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

موتورهای القائی 1

راه اندازی 2

ترمز الکتریکی 3
کنترل سرعت 9

محرکه های موتور القایی کنترل شده با فرکانس 15

بادهی ترانسفورماتور 21

تنظیم ولتاژ 26

مراقبت و نگهداری از ترانسهای قدرت 30

روشهای خشک کردن ترانسها 35

دژنکتور 36

سکسیونرها 40

ترانسفورماتور های ولتاژ P.T 45

ترانسفورماتورهای جریانCT 47







موتورهای القائی :

موتورهای القایی بخصوص موتورهای قفس سنجابی مزایایی نسبت به موتورهای DC دارند . از مواردی نظیر نیاز به نگهداری کمتری , قابلیت اطمینان بالاتر , هزینه, وزن , حجم و اینرسی کمتر , راندمان بیشتر , قابلیت عملرکد در محیط های با گرد و غبار و در محیط های قابل انفجار را می توان نام برد. مشکل اصلی موتورهای DC وجود کموتاتور و جــاروبک است , که نگهداری زیاد و پر هزینه و نامناسب بودن عملکرد موتور در محیط های بار گرد و غبار بالا و قابل انفجار را بدینال دارد. با توجه به مزایای فوق در تمامی کاربردهای , موتورهای القایی بطور وسیع بر سایر موتورهای الکتریکی ترجیح داده می شوند . با اینحال تا حدی پیش از موتورهای القایی فقط در کاربردهای سرعت ثابت استفاده شده است . و در کابردهای سرعت متغییر موتورهای DC ترجی داده شده اند. این امر ناشی از آن است که روشهای مرسوم در کنترل سرعت و موتوهای القایی هم غیر اقتصادی و هم دارای راندمان کم بوده است .

با بهبود در قابلیت ها و کاهش در هزینه تریستورها و اخیراً در ترازیستورهای قدرت و GTO ها امکان ساخت محرکه های سرعت متغییر با استفاده از موتورهای القایی بوجود آمده است که در برخی موارد حتی از نظر هزینه و عملکرد از محرکه های با موتور DC نیز پیشی گرفته اند. در نتیجه این پیشرفت ها , محرکه های موتورهای القایی در برخی کاربردهای سرعت متغییر بجای محرکه های DC مورد استفاده قرار گرفته اند . پیش بینی می شود در آینده موتورهای القایی بطور گسترده در محرکه های سرعت متغییر مورد استفاده قرار خواهند گرفت .

راه اندازی :

زمانیکه موتور القایی بطور مستقیم به ولتاژ خط متصل می شود . جریان راه اندازی بزرگی را می کشد. در شرایطی که امپدانس داخلی منبع تغذیه بزرگ و یا ظرفیت جریان خروجی آن محدود باشد و راه اندازی موتور موجب افت ولتاژ خط می شود . در نتیجه سایر بارهای متصل به آن منبع تغذیه دچار اشکال می گردند . لذا لازم است . با استفاده از روشهایی جریان راه اندازی محدود شود . رفتار موتورهای فقس سنجابی در شـــــرایط راه اندازی با توجه به نوع آن (کلاس موتور ) متفاوت می باشد. راه اندازی موتورهای روتور ســـــیم پیــــچی شده با افزایش مقاومت خارجی روتور انجام می شود و جریان راه اندازی نیز محدود می شود . روش های دیگری هم وجود دارد که هم در مورد موتورهای قفس سنجابی و هم در مورد روتور سیم بندی شده کاربرد دارند . بطور مثال می توان از کاهش ولتاژ تغذیه , تغییر فرکانس استاتور و یا افزایش امپدانس استاتور نام برد. در موتورهای رتور سیم بندی شده همچنین از تزریق ولتاژ در مدار رتور نیز به منظور کاهش جریان راه اندازی می توان استفاده نمود . از این روشها بجز روش افزایش امپدانس استاتور در کنترل سرعت موتورها نیز استفاده می شود که در قسمت های بعدی مورد بحث قرار می گیرند . از روشهای متعارف کاهش جریان را اندازی , کاهش ولتاژ تغذیه است که توسط کلیه ستاره ـ مثلث و یا اتوترانس انجام می شود . با تغییر سیم بندی از مثلث به ستاره وجریان و راه اندازی با ضریب 3/1 و گشتاور راه اندازی با ضریب3/1 تقلیل می یابند . موتورهای بزرگ معمولاً با دو سیم بندی در استاتور طراحی می شوند. بطوریکه در حالت عادی معمولاً هر دو سیم بندی بطور موازی در مدار قرار می گیرند و در طی مرحله راه اندازی فقط یکی از سیم بندی در مدار قرار می گیرند . این کار باعث افزایش امپدانس معادل موتور شده و در نتیجه جریان راه اندازی محدود می شود . این روش بنام روش راه اندازی با سیم بندی کسر (PORT WINDING STARTING) نامیده می شود .

ترمز الکتریکی :

در بخش های گذشته ضرورت استفاده از ترمز الکتریکی مورد بررسی قرار گرفت . همانند موتورهای DC روشهای متفاوتی در ترمز الکتریکی موتورهای القایی مورد استفاده قرار می گیرند . که به سه دسته زیر تقسیم می شوند :

1- ترمز ژنراتوری

2- ترمز با معکوس کردن تغذیه

3- ترمز دینامیکی یا رئوستایی

1- در حالت ترمز ژنراتوری ماشین القایی همانند ژنراتور آسنکرون رفتار مینماید و انرژی مکانیکی ناشی از بار و موتور به انرژی الکتریکی تبدیل می شود. انری فوق به منبع تغذیه باز گردانده می شود که می توان از آن بطور مفید استفاده نمود. واضع است که اگر منبع تغذیه امکان جذب انرژی بازگشتی ناشی از ترمز الکتریکی را نداشته باشد عملکرد محرکه در حالت ترمز ژنراتوری عملی نخواهد بود . زمانیکه سرعت موتور در بالاتر از سرعت سنکرون قرار می گیرد . سرعت نسبی بین میدان گردان رتور و استاتور منفی است . لذا ولتاژ و جهت جریان رتور عکس حالت موتوری خواهد گردید. بنابراین جهت جریان استاتور نیز عکس می گردد تا تعادل آمپر دور فاصله هوایی حفظ گردد. در نتیجه جهت قدرت الکتریکی نیز تغییر کرده و قدرت از سوی ماشین به منبع تغذیه جاری می شود و موتور همانند یک ژنراتور القایی عمل نماید . جریان مغناطیس کنندگی مورد نیاز برای ایجاد میدان گردان از منبع تغذیه استاتور تامین می شود. لذا عملکرد ژنراتور القایی امکانپذیر نمی باشد . مگر آنکه استاتور به منبع تغذیه متصل باشد برای قرار گرفتن در شرایط ترمز ژنراتوری لازم است سرعت موتور از سرعت سنکرون بیشتر باشد . زمانی که استاتور به منبع تغذیه با فرکانس ثابت متصل باشد . حالت ژنراتوری تنها با افزایش سرعت موتور به بالاتر از سرعت سنکرون امکان پذیر می گردد . ولی درصورتی که از منبع فرکانس متغییر استفاده شود. می توان فرکانس منبع را به گونه ای تنظیم نمود که سرعت میدان گردان همواره از سرعت موتور کوچکتر باشد .بنابراین ترمز ژنراتوری تا سرعت های کم عملی خواهد بود . زمانیکه با استفاده از ترمز ژنراتوری سرعت بارهای فعال ثــابت نــگاه داشته می شود افت کوتاه مدت ولتاژ تغذیه و یا افزایش لحظه ای گشتاور بار ممکن است نقطه کار را به ناحیه ناپایدار ببرد. لذا برای حفظ ایمنی در چنین وضعیتی از ترمز مکانیکی در کنار ترمز ژنراتوری استفاده می شود تا از افزایش شدید سرعت جلوگیری بعمل آید. در روش دیگر از خازن که با موتور سری می شود استفاده می شود . این عمل باعث می شود گشتاور ترمزی افزایش یابد . اگر از موتور با رتور سیم بندی شده استفاده شود. افزایش مقاومت روتور محدود ناحیه پایدار را افزایش می دهد.

2- در این حالت S>1 می باشد . اگر موتور به تغذیه با توالی مثبت متصل شود . S>1 وقتی بدست می آید که رتور در جهت عکس میدان استاتور دوران نماید. از آنجایی که سرعت نسبی میدان گردان روتور و استاتور مثبت است, گشـــتاورمــــوتور مثــبت است و موتور قدرت الکتریکی را از منبع جذب می­نماید. چون موتور در جهت عکس دوران می کند یک گشتاور مثبت حالت ترمزی را ایجاد می کند , قدرت مکانیکی بار و اینرسی موتور با قدرت الکــتریکتــی تبــدیل شده و همچنین قدرت تغذیه شده توسط منبع در مقاومت های موتور بصورت حرارت تلف می شود . بنابراین در این روش تمامی انرژی ترمزی بصورت حرارتی تلف می شود . لذا این روش یک روش بی بازده است . با ولتاژ توالی منفی وقتی موتور در جهت مثبت دوران کند. تغییر توالی ولتاژ استاتور باعث ایجاد حالت ترمزی می شود. تغییر توالی ولتاژ استاتور با جابجایی دو فاز تغذیه به سادگی انجام می شود. گشتاور موتور در سرعت صفر مخالف صفر است لذا برای توقف کامل موتور. در نزدیکی یا روی سرعت صفر بایستی موتور از تغدیه جدا شود . بنابراین لازم است از عناصر و یا وسایلی برای تشخیص صفر شدن سرعت و قطع موتور از منبع استفاده شود . چرا که در غیر این صورت موتور در جهت عکس شروع به شتاب گیری می کند . لذا بطور کلی این روش برای حالت توقف کامل مناسب نیست بلکه در جهت عکس شروع به شتاب گیری می کند . لذا بطور کلی این روش برای حالت توقف کامل مناسب نیست بلکه برای تغییر جهت گردش موتور مناسب است .

3- در این روش موتور از منبع تغذیه AC قطع و به منیع تغذیه DC متصل می شود . جریان DC که در سیم بندی استاتور جاری می شود . میدان مغناطیسی ساکن را در فاصله هوایی ایجاد می کند . اختلاف سرعت میان میدان ساکن استاتور و میدان گردانی ایجاد می کند که در جهت عکس حرکت روتور دوران می نماید تا میدان نتیجه آن نسبت به استاتور ساکن گردد . لذا بواسطه آنکه دو میدان گردان رتور و استاتور ساکن می گردند و جریان رتور معکوس حالت موتوری می باشد لذا در کلیه سرعتهای گشتاور ترمزی ایجاد میگردد در سرعت صفر ( در حالت سکون ) گشتاور ترمزی صفر می گردد . مقدار جریان DC که در استاتور جاری است به مقاومت استاتور , که دارای مقدار کوچکی , بستگی دارد لذا برای محدود ساختن جریان در حد مجاز یک ولتاژ DC کوچک کافی است . برای این منظور از ترانس کاهنده و پل دیودی استفاده می شود . در شرایطی که گشتاور ترمزی کنترل شده ای مورد نیاز باشد ( گشتاور ترمز متغییر با سرعت ) از پل تریستوری بجای پل دیودی استفاده می شود . در شرایطی که به ترمز سریع نیاز باشد گشتاور ترمزی بزرگی تولید شود. لذا در این حالت جریان استاتور می تواند تا ده برای جریان نامی نیز برای مدت کوتاه افزایش یابد. اما به محض توقف موتور بایستی منبع قطع شود یا جریان به زیر جریان نامی تقلیل یابد . در غیر اینصورت موتور دچار اضافه حرارت خواهد شد .

اندازه گیری زمان قطع و وصل کلید

کیفیت تنظیم مکانیزم های یک دژنگتور با اندازه گیری سرعت حرکت کلید و یا زمان لازم برای قطع و وصل ان ارزیابی می شود . به طور معمول سرعت قطع و وصل کلید در خلال تعمیرات دورهای وکنترل شده وبا توجه به وضیعت فن باز کننده کلید و همچنین لوازم دیگر مکانیزم قطع و وصل ,علل تاخیر را شناسایی کرده و برطرف
می سازند.

اندازه گیریهای مورد نیاز در این زمینه به کمک ویبراتور , میلی ثانیه شمار و یا اسیلوگراف انجام می پذیرد .

اگر مدار وصل دژنگتور عمل نکند , علل احتمالی آن ممکن است :

الف ) سوختن سیم پیچ سولنوئید وصل , سوختن سیم پیچ یکی از کنتاکت های موثر در این مدار و یا سوختن یک فیوز باشد .

ب ) ممکن است علت عمل نکردن مدار وصل , به وجود آمدن قطعی در مدار آن , جام کردن محور یک سولنوئید , کاهش قدرت الکترومغناطیسی در جذب قطعات مربوطه , محکم و خشک شدن بیش از حد فنرها , ضعیف شدن کنتاکت های الکتریکی در مدارات مختلف و یا کاهش ولتاژ در باس های قطع و وصل کلید باشد .

اگر سرعت قطع یک دژنگتور روغنی از حد معمول خود افت پیدا کند دو علت می توان برای آن باز شناخت :

الف ) خارج شدن از تنظیم و یا خرابی سولنوئید و لوازم دیگری که خار قفل فنر را بیرون کشیده و آن را جهت قطع آزاد کلید رها می سازند .

ب ) کاهش ولتاژ عمل کننده در مورد فوق .

اگر یک دژنگتور روغنی فرمان قطع نگیرد علل احتمالی آن عبارتند از :

الف ) سوختن سیم پیچ سولنوئید قطع , وجو یک اینترلاک در مدار قطع , انحراف محوری بیش از اندازه در سیستم , قطع آزاد کلید و یا جام نمودن محور یک کویل به اندازه فرسودگی و خرابی آن .

ب ) خرابی یا ایجاد قطعی در مدار تغذیه باس بارهای جریان مستقیم نیروگاه یا پست که به علت تخلیه زیاد یا اتصال کوتاه پیش آمده باشد .

سکسیونرها

کلیدهای ایزولاتور یا سکسیونرها , قطع کننده هایی هستند که نقش آن ها جدا نمودن کامل , ایمن و قابل رویت تجهیزات مختلف از شبکه قدرت جهت انجام تعمیرات و یا بازرسی ها می باشد , علاوه بر این برای قطع و وصل ترانس ها یا خطوط انتقال برق در حالت بی باری نیز می توان از این کلید ها استفاده نمود .

سکسیونرها به انواع مختلف زیر دسته بندی می شوند :

الف ) سکسیونرهای چاقوئی که در شبکه های 6 تا 10 کیلو وات به کار می روند و در آن ها بازوهای کلید در یک جهت و حول یک محور افقی دوران نموده و مدار را قطع می نمایند .

ب) سکسیونرهای قیچی شکل که در آن ها بازوهای کلید در سطح افقی و از دو جهت حول محور ایزولاتور ستونی حرکت کرده و مدار را قطع می نمایند .

ج ) سکسیونرهایی که بازوهای آن مدار را حول یک محور افقی قطع کرده و در عین حال می توانند حول محور خود نیز حرکت نموده و به راحتی یخ موجود روی کلید را خرد نمایند که البته این ایزولاتور در مناطق سردسیر که یخبندان شدید به وجود می آید , مورد استفاده واقع می شود .

د ) سکسیونرهای ارت که جهت متصل نمودن خط به سیستم زمین پس از قطع آن توسط بازوهای اصلی به کار می رود .

در کلید خانه هایی که در فضای بسته قرار دارند , کلیدهای ایزولاتور معمولا به صورت عمودی نصب می شوند تا مکان کمتری را اشغال نمایند .

ضمنا بازو بسته نمودن این کلیدها ممکن است به صورت دستی , موتوری و یا به کمک هوای تحت فشار انجام پذیرد که البته موتوری آن جهت مدارهایی که جریان نامی آن ها 3000 آمپر به بالا است به کار می روند .

کلیدهای ایزولاتور اعم از قابل قطع زیر بار و غیر قابل قطع زیر بار حداقل سالی یک یا دو مرتبه و نیز پس از بروز حادثه اتصال کوتاه , باید بازرسی شده و در صورت لزوم تحت تعمیر قرار گیرند .

در خلال تعمیرات سطوح خارجی این کلیدها را باید با پارچه تمیز آغشته به گازوئیل رقیق , تمیز کرده و وضعیت کنتاکت ها را از نظر صاف بودن سطوح و استحکام کنترل نمود .

اگر در سطح کنتاکت اثر سوختگی ناشی از قوس الکتریکی مشاهده شود باید آن را تمیز کرده و یا تعویض نمود . گریس های کهنه باید به کمک نفت سفید پاک شده و به جای آن لایه جدیدی از گریس تازه استعمال شود .پیچ و مهره های شل و لق را باید محکم کرده و عملکرد کلید را با چند مرتبه باز و بسته کردن ان در شرایط بی برقی کنترل نمود .

برای تنظیم قسمت های مکانیکی کلیدهای ایزولاتور سه فاز باید توجه داشت که اختلاف طولی در لحظه بسته شدن فازها برای ولتاژ های 35 و 110 کیلو ولت به ترتیب نباید از 3 و 5 میلیمتر تجاوز نماید . برای تنظیم همزمانی فازها در کلیدهای ایزولاتور مخصوص فضای بسته , موقعیت تیغه های سه فاز را نسبت به یکدیگر تغییر داده و در کلیدهای ایزولاتور مخصوص فضای باز این تنظیم از طریق تغییر محل در قطعه انتهایی کنتاکت های ثابت صورت می گیرد .

کلید ایزولاتور از نظر سهولت و کیفیت درگیری تیغه های آن در داخل کنتاکت ثابت نیز باید کنترل شود . هنگام درگیری کامل کنتاکت ها در هم دیگر فاصله تیغه های کلید از خار استپ موجود در دهانه کنتاکت ثابت نباید کمتر از 3 تا 5 میلیمتر شود . برای این منظور می توان قطعه انتهایی تیغه و یا محل خار استپ را تنظیم نمود .

البته با تغییر محل جزئی مقره ستونی یا قطعه فلزی روی آن که جهت محافظت کنتاکت ثابت تعبیه شده است نیز هدف فوق حاصل می شود .برای پیشگیری از پیدایش حرارت اضافی , کنتاکت ها باید دارای اتصال کامل بوده و محکم باشند .

کنترل این مسئله به وسیله فیلر به ضخامت 5 0/0 میلیمتر و عرض 1 سانتیمتر صورت می گیرد . فنر تیغه های کلید در وضعیت بسته و باز باید بررسی شده , سطوح کنتاکت ها با نفت خام که دارای مقدار کمی گرافیت است آغشته شود و در قسمت هایی که اصطکاک وجود دارد با استفاده از گریس با نقطه انجماد پائین روغن کاری گردد .

به توصیه کارخانه های سازنده سطح کنتاکت های سکسیونر قابل قطع زیر بار باید با دی سولفات مولیبدن پوشانده شود .