تحقیق بررسی اوقات فراغت جوانان در ایران و امکانات موجود در 75 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست

عنوان

صفحه

فصل اول.................................................................................................................................................

مقدمه......................................................................................................................................................

بیان مسئله ...........................................................................................................................................

اهداف تحقیق........................................................................................................................................

هدف کلی .............................................................................................................................................

هدف خاص............................................................................................................................................

اهمیت و ضرورت تحقیق...................................................................................................................

فرض ها یا سؤالهای ویژه تحقیق.....................................................................................................

تعریف عملیات واژه ها یا اصطلاحات.............................................................................................

فصل دوم................................................................................................................................................

مقدمه......................................................................................................................................................

بخش اول: ادبیات تحقیق...................................................................................................................

اوقات فراعت از دیدگاه دانشمندان.................................................................................................

تحولات تاریخی مربوط به نحوه گذران اوقات فراغت در ایران................................................

اوقات فراغت بعد از اسلام.................................................................................................................

اوقات فراغت از دیدگاه اسلام...........................................................................................................

خصایص و ویژگیهای فراغت..............................................................................................................

اوقات و فراغت و بهداشت روانی......................................................................................................

فراغت و خلاقیت.................................................................................................................................

فراغت و توسعه مهارتهای شناختی.................................................................................................

اوقات فراغت و تقویت مهارتهای حسی- حرکتی و فعالیتهای ورزشی..................................

جهت نگرش..........................................................................................................................................

اوقات فراغت و اصلاح رفتار و تعالی شخصیت............................................................................

اوقات فراغت و آسیب پذیریهای اجتماعی ..................................................................................

بخش دوم: پیشینه تحقیق................................................................................................................

فرضیه های عنوان شده در این تحقیق ....................................................................................................

فصل سوم...............................................................................................................................................

مقدمه .....................................................................................................................................................

جامعه آماری..........................................................................................................................................

چگونگی گزینش نمونه ها.................................................................................................................

ابزار گردآوری اطلاعات.......................................................................................................................

چگونگی اجرا.........................................................................................................................................

روش تحقیق..........................................................................................................................................

آزمونهای آماری.....................................................................................................................................

فصل چهارم............................................................................................................................................

یافته ها و تجزیه و تحلیل آن...........................................................................................................

نتایج آزمودنهای مجذورخی X2......................................................................................................

بحث و نتیجه گیری ...........................................................................................................................

فصل پنجم ............................................................................................................................................

خلاصه تحقیق......................................................................................................................................

فرض ها و سئوالات تحقیق...............................................................................................................

محدودیتهای تحقیق............................................................................................................................

محدودیتهای دراختیار محقق............................................................................................................

محدودیتهای خارج از اختیار محقق................................................................................................

پیشنهاد ها.............................................................................................................................................

فهرست منابع........................................................................................................................................

پیوستها ..................................................................................................................................................





مقدمه:

یکی از مسائلی که پیوسته مورد نظر صاحب نظران علوم تربیتی و دست اندرکاران تعلیم و تربیت قرار گرفته مسئله اوقات فراغت است. تخصص در گستره حیات بیانگر مطلب است که در زندگی پر از فراز و نشیب انسان لحظه ها و اوقاتی وجود دارد که از اهمیت و حساسیت فوق العاده ای برخوردار است. اوقاتی که بستر مطلوبی است برای جریان نیکوی رشد شخصیت و اعتلای وجود و یا زمینه همواری است برای بروز اختلاف رفتاری، انحراف اخلاقی و بزهکاری اجتماعی، بدون تردید زمانی که از اوقات فراغت بحث به میان می آید، سخن از ارزشمندی این اوقات است هنگامه بسیار حساس و پرمعنا، اوراقی سرنوشت ساز در کتاب زندگی که نیازمند اراده های استوار و اندیشه های خلاق است.[1]

شعار ( وقت طلاست) و (شیطان برای دستهای بیکار کاربد می یابد) همواره در اغلب جوامع مطرح بوده و تفکر و تدبیر درباره اوقات فراغت و توجه به نحوه گذراندن این اوقات در کشورهای صنعتی بیش از دیگر کشورها رواج یافته است. حتی اغلب جامعه شناسان و اقتصاد دانان ( دماز، اندرسون، اوژه) بر این باورند که تحول جوامع انسانی به سوی تمدن فراغت در حرکت است.[2]

اوقات فراغت جوانان به مشابه شمشیری دولبه است اگر از آن به طور اصولی استفاده شود نه تنها راهگشا است بلکه زندگانی با برنامه، منسجم و هدفدار پیش روی انسان قرار میدهد. اگر خدا ناکرده این اوقات گرانبها و سالم و با برنامه های مقبول سپری نشود، زمینه های گرایش به فساد و تباهی و انحطاط جوانان را فراهم می آورد. فساد تباهی تنها مفهومی از ناهنجاری اجتماعی نیست، بلکه مصدتعی از به هدر دادن منابع و انرژی انسانی و مالی و مادی است. جوانی که در ابتدای جوانی به بیراهه می رود. نه تنها جوانی و انرژی جسمی و روحی خود را به هدر می دهد و خود را به هلاکت ، بدبختی، و فقر و ممکن است می اندازد، بلکه از ابعاد نیز در تخریب منابع اجتماعی نقش دارد، که یکی از آنها را می توان ایفای نقش مخرب به مثابه الگویی قابل تقلید برای عمده دیگری از جوانان دانست. البته این بعد از کارکرد افراد ناهنجار، بحرانی ترین و مصیبت سازترین نقش او در اجتماع است.[3]

لذا می توان نحوه گذراند اوقات را جزو ریشه های فقر و استمرار آن یا تعالی افراد تلقی کرد. واقعیت امر در فرهنگ ما نیز چنین است، مردم ما با افرادی که وقت خود را تقسیم کرده اند و مدام به کاری و فعالیتی مشغول هستند را بیشتر قبول دارند تا افرادی را که لحظاتی از عمر خود را به سستی، کاهلی و بیکاری می گذرانند لذا بین اوقات فراغت و رشد اجتماعی و فردی ارتباط مستقیم وجود دارد و هر چقدر اوقات فراغت آدمی اصولی، منطقی و با برنامه باشد، می توان امیدوار بود که رشد اجتماعی، خلاقیت و ابتکار فردی او بالاتر خواهد بود و هر چقدر اوقات فراغت آدمی به بطالت بگذرد می توان مشاهده کرد که ارزش و اعتبار اجتماعی او کاسته می شود.

اوقات فراغت پدیده ای است که برای هر فردی لازم و ضروری است. اگر انسانها تمام وقت خود را به کار طاقت فرسا اشتغال داشته باشند، باید یقین داشت که از قدرت تفکر، خلاقیت و نوآوری آنها به تدریج کاسته خواهد شد و به موجوداتی همچون پیچ و مهره تبدیل خواهد شد. ولی اگر در بین کار فراغتی باشد که انسان بتواند مقایسه ای بین خود و کارش و با نقش که دارد و ارزش خود واندش وظیفه ای را که ایفا می کند، بپردازد خود را در مسیری قرار می دهد که لیاقتش را دارد و زندگی اش هدفدار و با برنامه شود و موقعیت را در آغوش می کشد.

دکتر کارل می گوید: خواستهای وحشیانه شهوات ممکن است جلب نوعی اهمیت نماید ولی هیچ چیز غیر منطقی تر از آن زندگی نیست. اگر زندگی منحصر به رقصیدن و به دور شهر با اتومبیل چرخیدن و سینما رفتن و رایوشنیدن باشد چه فایده ای دارد. تفریح بدون آنکه متضمن نفعی باشد فرصتهایی را که کارگران بر اثر تکامل ماشینها و خسن تهیه محصول به دست آورده اند بحث بر باد می دهند. زحمات مصروفه، حداقل چهار ساعت در روز به طول زندگی افزوده است یعنی اوقات گرانبهایی که اگر کسی آنرا علاقه مند مصرف کند می تواند تعلیم بگیرد، جسم و جانش را نیرومند کند، آسیب شخصیت نماید و وظیفه انسانیت خود را انجام دهد.[4]

در موقع تفریح و سرگرمی زندگی زنگ ذوق و ابتکار به خود می گیرد و لطف و فضای مخصوصی پیدا می کند، روح سبکبال و پر نشاطی می شود، عواطف و احساسات شکوفا می گردد و آدمی در خود احساس آزادگی می کند در این مورد حضرت علی (ع) می فرماید، فرح و شادمانی باعث بهجت و انبساط روح و مایه و جد و نشاط است وهمچنین فرموده اند: هر یک از اعضای بدن به استراحت نیاز دارد.[5]

مطالب قابل توجه دیگر این است که وضعیت اجتماعی بر روی ایام فراغت جوانان تأثیر گذاشته و خود نیز از آن متأثر است. در این راستا با توجه به رقمی متجاوز از 20 میلیون نوجوان و جوان در کشور ما که اکثریت قریب به اتفاق آنها طیف دانشجویی کشور ما را تشکیل می دهند، تدبیر و سیاستگذاری اوقات فراغت آنها با عنایت به اهداف تربیتی، اجتماعی ضرورت پیدا می کند که در این باره بخش مهمی از این مسئولیت خطیر به عهده سازمانهایی آموزش پرورش و بخش دیگر آن به عهده سازمانهایی نظیر سازمان تربیت بدنی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و غیره می باشد.[6]

همانطوریکه کاروتولید نیازمند برنامه عملی و تخصصی است و زیر بنایی هر برنامه عملی تحقیقات انجام شده و اطلاعات قبلی است برای برنامه ریزی ( اوقات فراغت نیز باید تحقیقات لازم انجام پذیر- جمع آوری نظریات و استفاده کردن از تجربیات دیگران و لذا تحقیق حاضر سعی دارد ضمن آگاهی از نظرات و نگرش دانش آموزان در مورد گذراندن اوقات فراغت آنان، موانع و مشکلاتی را که در این زمینه وجود دارد مشخص نماید و راه حلها و پیشنهادات لازم را در نظر گرفتن امکانات ارائه دهد تا با استفاده از نتایج این تحقیق به توان دربهبود برنامه ریزی جهت اوقات فراغت دانش آموزان چاره اندیشید و در نهایت به این نتیجه برسیم که در بحث از اوقات فراغت پر کردن صرف آن مد نظر اینست، بلکه غنی کردن آن امر بسیار مهمی است. با توجه به اینکه تحقیقات روان شناسی نقش موثر نحوه گذراندن اوقات فراغت را در رشد شخصیت نشان داده اند.

بیان مسئله :

دوره نوجوانی یکی از مراحل حساس و پر اهمیت رشد جسمی و شخصیتی افراد به حساب می آید. نوجوان امروز اوقات فراغت فراوانی دارند، وسایل سرگرمی بیشتری می تواند، داشته باشند. لیکن به ارزشهای اجتماعی و اخلاقی آنها نمی توان اطمینان کرد چنانکه توجه دقیق به فعالیتهای تفریحی در عصر حاضر و تقریباً در تمام کشور های جهان به خصوص کشورهای به اصطلاح پیشرفته این حقیقت تلخ را ثابت می کند که بعضی از این فعالیتها بسیار نامعقول و مضرند و شرکت نوجوانان در آنها به زندگی سالم ایشان لطمه می زند.[7]

بنابراین با در نظر گرفتن حساسیت، اهمیت و نقش حیاتی اوقات فراغت ضروری است با تهیه و تنظیم برنامه های آموزشی از طریق همکاری مشترک اولیاء و مربیان و اتخاذ روشهای مناسب ضمن جلب توجه دانش آموزان و ایجاد نگرش مثبت در آنها نسبت به ارزش و اثرات مثبت اوقات فراغت و برانگیختن رغبت و انگیزه در حسن بهره وری و بارور سازی این فرصتها در زمنیه پیشگیری از هر گونه آسیب پذیرها در ایام فراغت تدابیر لازم را پیش بینی کرد. براین اساس، این تحقیق در پی آن است که رابطه شناخت علمی و دقیق بین نحوه گذراندن اوقات فراغت و انحرافات اجتماعی دختران سنین 20 - 15 سال منطقه 5 تهران می باشد.

اهداف تحقیق:

هدف کلی :

هدف کلی از تحقیق، یافتن راه حل ها و راهکارهای مناسب و صحیح برای بهسازی نحوه گذارندن اوقات فراغت نوجوانان و دانش آموزان و دانشجویان و یافتن راههای درست و مشخص برای ایجاد و یا بازسازی لازم جهت استفاده مطلوب همه نوجوانان و جوانان فراغت خود با تأکید بر نکات تربیتی و شناخت هر چه بهتر آن می باشد.

هدف خاص:

1- پی بردن به چگونگی تأثیر و امکانات موجود در جامعه و مدارس و دانشگاهها بر نحوه گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان

2- آشنایی با نوع فعالیتهای دانش آموزان و دانشجویان در اوقات فراغت

3- کشف ذوق و علاقه و میزان توانائیهای دانش آموزان و دانشجویان در زمینه های مختلف گذران اوقات فراغت

4- شناسایی امکانات موجود و دست یافتن به راههایی جهت استفاده از امکانات موجود و دست یافتن به نتیجه مناسب و در نتیجه برنامه ریزی و تجهیز برای ارتقاء کیفی و بهره مندی از وسایل و لوازم موجود

چگونگی اجرا:

جهت اجرای پرسشنامه که حاوی 22 سوال است، ابتدا توضیحات لازم درباره چگونگی پر کردن پرسشنامه داده و به دانش آموزان گفته شد که این پرسشنامه به منظور انجام یک تحقیق می باشد و اطلاعات بدست آمده و نتایج در مورد کل گروه به صورت گروهی مورد استفاده خواهد شد و هیچگونه برداشت فردی و مجزاء در آنها به عمل نخواهد آمد.

روش تحقیق:

نوع پژوهش زمینه یابی است، در پژوهش زمینه یابی توجه محقق بیشتر به آن نکات و عوامل مهم و یا با معنی است که به صورتی در شناخت گذشته یا میزان تغییرات یک مورد خاص موثر است به عبارت دیگر، در این نوع پژوهش شناسایی و درک جامعی از یک دور کامل یا قسمتی مهم از زندگی یک واحد، هدف است و این واحد مورد مطالعه ممکن است یک فرد، یک فامیل، یک گروه، یک مؤسسه اجتماعی، یا یک جامعه باشد. این پژوهش به طور عمیقی کنش و واکنشهای میان عوامل بوجود آورنده تغییر بار شد و گسترش در یک دوره به خصوص به مطالعات مدارس می پردازند.

مددکاران اجتماعی و مشاوران مدارس اغلب درگیر این نوع مطالعات و باید در تمام مراحل فعالیت خود این نکته را به خاطر داشته باشند که در این موارد خرد مورد مطالعه نماینده گروه نیست و نمی توان از او یک نتیجه گروهی گرفت، بلکه در این مطالعات باید فرد را به عنوان یک شخصیت بی همتا مورد مطالعه قرار داد و هرگز نتایج حاصل از وی مطالعه یک واحد را به عموم تعمیم نداد.

معمولاً مطالعات و بررسیهای مددکاران اجتماعی و مشاوران مدارس در جهت پروژه های تحقیقی نیست بلکه، مطالعات آنان بیشتر در جهت یافتن راه حلهای مناسبی برای مشکلات مراجعان است البته می توان تعدادی از این موارد که کم و بیش مشابه اند، به عنوان طرح تحقیقی انتخاب کرد و از طریق مقابله و مقایسه انواع مختلف، به شناخت و درک بهتر و بیشتر از رفتار بشر نائل گشت.

آزمودنیهای آماری:

جهت تجزیه و تحلیل داده ها از محاسبات توصیفی و استنباطی استفاده می شود. در بخش توصیفی: میانه، میانگین و مدینها، واریانس

بخش استنباطی: از مجذور کا یا X2 استفاده می شود.

آزمون مجذور فی فقط در مورد داده های گسسته یا ناپیوسته یعنی داده های شمرده شده و نه مقادیر اندازه گیری شده بکار می رود. آزمون مجذور فی آزمون نبودن وابستگی است. این معنا یک متغییر از متغییر دیگر ثانیه نمی پذیرد و یا رابطه ای بین آن وجود ندارد.

آزمون X2 آزمودنی برای اندازه گیری درجه ارتباط نیست. این آزمون صرفاً برای برآورد احتمال که آیا عاملی غیر از عامل تصادفی اخطای اندازه گیری رابطه ظاهری را ایجاد کرده است تا نه به کار می رود و از آنجا که براساس فرضیه صفر گفته می شود در رابطه ای بین دو متغییر وجود ندارد متغییر مستقل از یکدیگر بنابراین آزمون مذکور احتمال را اریابی می کند که رابطه مشاهده شده ناشی از عامل تصادف است.

پیشنهادها:

از تحقیق حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که وضعیت گذراندن اوقات فراغت و انحرافات اجتماعی دانش آموزان آنگونه که باید رضایت بخش نبوده است. لذا برای بهره گیری هرچه بهتر دانش آموزان از اوقات فراغت بایستی تحولاتی اساسی درسه رکن (جامعه- خانواده- مدرسه) به وجود آورد. بدون شک پرداختن به هر یک از این ارکان و نقاط ضعف وقوت آنها می توان اوقات فراغت بهتری برای دانش آموزان به وجود آورد.

همانطور که ذکر شد سه رکن ( جامعه- خانواده- مدرسه) را باید مدنظر قرار دارد ابتدا از خانواده شروع می کنیم زیرا به عنوان پایه و مرکز نقل فعالیتهای دانش آموز انجام وظیفه می کند. در این زمینه باید با ارتقاء سطح آگاهی والدین در زمینه نیازهای روانی- عاطفی فرزندان خود و مدر جستن از امکانات مالی خانواده ها جهت فراهم آوردن شرایط مناسب برای بهره گیری مطلوبتر دانش آموزان از اوقات فراغت بتوان بستری خوب را در این زمینه به وجود آورد.

دومین رکن اساسی مدرسه می باشد که در این زمینه باید با ایجاد گروههایی مرکب از مربیان علاقمند و نمایندگان دانش آموزان جهت شناخت علایق محصلین و ذوق و سلیقة آنها و برنامه ریزی جهت یافتن زمینه هایی که بتوان از طریق آنها به شکوفایی این علایق کمک نمود. این کار می تواند از طریق بررسی پیشنهاداتی که توسط خود دانش آموزان به گروههای مذکور ارائه می شود صورت گیرد. تخصیث بودجه ای از سوی وزارت آموزش و پرورش جهت ایجاد مراکزی که بتوان از آنها برای پرکردن فراغت دانش آموزان بهره جست مانند کتابخانه ها، کلاسهای تقویتی و اختصاص دادن بخشی از ساعات مدرسه به فعالیتهای فوق برنامه و گنجانیدن آن در برنامه کلاسی دانش آموزان و دانشویان و توسعه امکانات ورزشی مدارس، ایجاد ارتباط تنگاتنگ میان خانه و مدرسه از طریق انجمن اولیاء و مربیان، ایجاد ستادهایی مرکب از نمایندگان نهادها و سازمانهایی که به نحوی از انحاء در زمینة گذرانن اوقات فراغت دانش آموزان و دانشجویان فعالیت می کنند جهت هماهنگ نمودن اقداماتی که از جانب آنها صورت می گیرد و گسترش امکانات ورزشی و تفریحی سالم در سطح شهر مانند سالنهای ورزشی، پارک، توسعه کارگاههای تولیدی مثل قالی بافی، نقاشی، سفال سازی، گل سازی، خطاطی مدرن و ....

بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد

نمونه پرسشنامه

چکیده :

امروزه در سراسر جهان مسئله فراغت از جایگاه خاص برخوردار است ،‌پیشرفت صنعتی و اقتصادی در سال های اخیر که رفاه و آسایش بیشتری را به ارمغان آورده است و به شمار بیشتری از مردم این امکان را بخشیده است که نسبت به گذشته بخش بیشتری از اوقات خود را به امور معنوی – فرهنگی بپردازند.

در واقع نوع گذراندن اوقات فراغت بازندگی معنوی و فرهنگی هر جامعه بسیار نزدیک است همین امر ارتباط تنگاتنگ جوامع آگاه را برآن داشته تا با اجرای سیاستهای مناسب فرهنگی ،‌ورزشی ،‌اتخاذ روش تشویق آمیز و مانند اینها از هدر رفتن آن جلوگیری کند .

این تحقیق با طرح این سؤال که در دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد اوقات فراغت خود را به انجام چه کارهایی می پردازند ؟ آغاز می شود و با هدف بررسی چگونگی نحوه ی گذراندن اوقات فراغت و نوع فعالیتهای فراغت و کم و کیف پرداختن به هر کدام از فعالیت های فراغت و تعیین علایق دانش آموزان و نیز بررسی میزان دخالت امکانات در نحوه ی گذران اوقات فراغت می باشد.

این تحقیق شامل 7 سؤال پژوهشی که میزان اوقات فراغت ،‌سهم والدین و همسالان‌، تلویزیون ، ‌اینترنت ‌،موسیقی ‌،... ،‌مطالعه ی علمی و غیر علمی و نیز رضایت دانش آموزان از نحوه ی گذران اوقات فراغتشان ،‌خواست و انتظاراتشان از مسؤلان را می سنجد که نتایج بطور کامل در فصل پنجم آمده است .

اطلاعات این تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است و در قالب جداول فراوانی ،‌درصدها ،‌نمودارها تجزیه و تحلیل شده است .

جامعه آماری نیز 120 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد هستند که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پایایی تحقیق هم از طریق آلفای کرابناخ (69%)‌سنجیده شد.

1- مقدمه :

در سایه ی تحولات عظیم علمی و فناوری های جدید در جهان امروز پدیده ای بنام اوقات فراغت شکل گرفته است پدیده ای که از یک سو زمینه ای مناسب برای رشد ابعاد مختلف وجود آدمی و رسیدن به کمال و سعادت است و بستری مطلوب برای رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته در درون و از سوی دیگر آبستن مشکلات جدی و جدیدی برای نسل امروز و نسل های آینده است که اگر با علم و آگاهی با آن روبرو نشویم و برنامه ای مدون و منظم برای برخورد با آن نداشته باشیم ‌،دچار صدمات و لطمات جبران ناپذیری خواهیم شد .

توجه به این نکته بسیار مهم است که اوقات فراغت بخش جدایی ناپذیر زندگی امروزی است که نحوه ی گذراندن آن هم ممکن است باعث سلامت ،‌رشد و کمال فرد شود و هم موجب کندی ،‌انحراف و انحطاط آدمی گردد بخصوص در دوره ی نوجوانی ،‌اوقات فراغت اهمیت زیادی دارد زیرا نوجوان از یک سو مایل به برقراری ارتباط با دیگران ‌،به ویژه همسالان است ،‌از یکنواختی گریزان است و در کارها و امور زندگی خود تنوع می خواهد و از سوی دیگر هنوز به پختگی کامل نرسیده است اگر نوجوان برای گذراندن اوقات فراغت ،‌درست راهنمایی نشود ممکن است به انجام اموری گرایش پیدا کند که آثار نامطلوبی برای او خواهد داشت .

والدین باید در داخل منزل فضایی بوجود بیاورند که نوجوان بخشی از اوقات خود را در کنار پدر و مادر بگذراند درست است که او به همسالان و دوستان گرایش بیشتری دارد ولی اگر والدین با وی ارتباط عاطفی و اجتماعی مناسب داشته باشند نوجوان با آنان هم صحبت می شود ،‌از گفتگو با آنان لذت می برد و در برقراری ارتباط با دیگران نیز افراط یا تفریط نمی کند از طرف دیگر چون نوجوان در طول روز در مدرسه به سر می برد و در بیرون از مدرسه نیز عمدتا‌ً‌ با دوستان خود ارتباط دارد ،‌نقش مدرسه در راهنمایی او برای گذراندن اوقات فراغت بسیار مؤثر است مدرسه می تواند فعالیت های فرهنگی و تفریحی سالم پیش بینی کند و بطور غیرمستقیم رفتارهای دینی ،‌اجتماعی و فرهنگی مورد انتظار را در دانش آموزان تقویت نماید بویژه در ایام تابستان که دانش آموزان از درس و بحث و تکلیف رسمی فارغ شده اند تنظیم برنامه ی مناسب برای اوقات فراغت آنان لازمه ی رشد و کمال ایشان است والدین و مربیان نباید بطور افراطی در کارهای نوجوان دقیق شوند ،‌ ولی بررسی ،‌قضاوت و داوری درباره ی رفتار او و نحوه ی سپری نمودن اوقات فراغت را همیشه در نظر داشته باشند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول : مبادی تحقیق

1- مقدمه ....................................................................................................................... 1

2- موضوع تحقیق و تبیین آن ........................................................................................ 3

3- بیان مسأله مورد پژوهش (مشکل چیست؟)............................................................... 5

4- انگیزه محقق در انتخاب موضوع................................................................................ 7

5- هدف تحقیق ............................................................................................................. 8

6- ضرورت تحقیق (اهمیت مسأله مورد پژوهش).......................................................... 9

7- واژه ها و اصطلاحات این تحقیق .............................................................................. 11

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش

الف- سابقه نظری تحقیق ............................................................................................... 12

تاریخچه ......................................................................................................................... 21

ب- سابقه عملی تحقیق .................................................................................................. 24

1- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در جهان.................................................... 24

2- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در ایران...................................................... 29

3- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در محل تحقیق ......................................... 34

ج- نقد و بررسی پ‍ژوهشهای انجام شده مشابه موضوع تحقیق ...................................... 36

فصل سوم:روش تحقیق (متدلوژی)

الف- فرضیات ................................................................................................................ 37

1- تعریف فرضیه .................................................................................................... 37

2- انواع فرضیه ........................................................................................................ 37

3- فرضیات این تحقیق ............................................................................................ 38

4- سؤالات پژوهشی................................................................................................. 38

ب- جامعه آماری و نمونه گیری .................................................................................... 39

1- تعریف جامعه آماری ................................................................................................ 39

2- جامعه آماری این تحقیق ........................................................................................... 39

3- تعریف نمونه گیری................................................................................................... 39

4- انواع نمونه گیری....................................................................................................... 40

5- نمونه گیری در این تحقیق ........................................................................................ 40

ج- جمع آوری اطلاعات................................................................................................. 43

1- تعریف روش جمع آوری اطلاعات .......................................................................... 43

2- انواع روشهای جمع آوری اطلاعات ......................................................................... 43

3- روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق................................................................. 47

4- تعیین روایی روش جمع آوری اطلاعات .................................................................. 47

5- تعیین پایایی روش جمع آوری اطلاعات.................................................................... 48

د- روش تحقیق ............................................................................................................. 48

1- تعریف روش تحقیق ................................................................................................. 48

2- انواع و روش های تحقیق ......................................................................................... 49

3- نوع و روش این تحقیق ............................................................................................ 50

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

الف- تجزیه و تحلیل سؤالات چند جوابی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار ستونی) 51

ب- تجزیه و تحلیل سؤالات تشریحی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی).............. 68

ج- تجزیه و تحلیل فرضیات (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار دایره ای )...... 71

فصل پنجم: تفسیر نتایج پژوهش

1- نتیجه تحقیق.............................................................................................................. 78

الف- نتایج کلی و فرضیات............................................................................................. 78

ب- نتایج کلی سؤالات تشریحی..................................................................................... 80

2- پیشنهادات و نظرات اصلاحی.................................................................................... 82

الف- پیشنهادات محقق................................................................................................... 82

ب- استنتاج کلی از پیشنهادات پاسخ دهندگان................................................................ 83

3- مقایسه نتایج این تحقیق با پژوهشهای مشابه این موضوع........................................... 84

4- محدودیت ها و مشکلات این تحقیق......................................................................... 86

5- فهرست منابع(کتابنامه)............................................................................................... 87

6- پیوست(ضمائم)

بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت

مقدمه :
فراغت پدیده ای است اجتماعی و فرهنگی و می توان گفت از آن هنگام که جامعه و فرهنگی به وجود آمده این پدیده نیز در زندگی مردمان به صورتی مورد یافته ، مطرح گردیده است . در گذشته این اوقات به صورت کار وبازی تواما انجام می پذیرفته که بیشتر به خاطر مذهب و اعمال آن این زمان را می گذرانیدند ولی در طول تاریخ و تحولات جوامع ، به تدریج کار و بازی از همدیگر جدا شدند و اهمیتی که بشر برای اوقات فراغت خود قائل شد انواع هنرها و بازیها و . . . بسط و توسعه باور نکردنی پیدا کردند .
در کتاب مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران ، شاپور راسخ خطاب به اوقات فراغت آن را چنین تعریف می کند :
(( فراغت به اوقاتی اطلاق می شود که در ان آدمی نه تنها از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف شخصی و خانوادگی و اجتماعی آسوده باشد و آن را به طیب خاطر به امور صرف کند ، چون تفریح ، بازی ، ورزش و کارهای ذوقی و تفننی فرهنگی ، مصرف دارد . ))
دانش آموزان مقطع اول در دبیرستان عطارکه در حال حاضر مشغول به تحصیل می باشند .

هدف تحقیق :
از آنجا که همواره به این مسئله که (( تشخیص ، نیمی از شناخت موضوع است )) معتقد بوده ام و اصولاً هر تحقیقی با هدف خاصی آغاز می گردد و تحقیق بدون هدف نتیجه ای بار نمی آورد در این تحقیق هدف بدست آوردن آن سری از علاقه و خواسته های این دانش آموزان در چگونگی گذراندن اوقات فراغت خود می باشد .

بیان مسئله :
ما با تمدنی رو به رو هستیم که در آن فراغت نقش مهمی دارد زیرا از یک طرف تکنولوژی به تدریج کار توان فرسا را از دوش افراد بر می دارد مثل (( رایانه )) و از طرف دیگر زمان کار به علت افزایش حجم تولید ، کاهش می یابد در نتیجه در آینده ای نه چندان دور افراد با ساعات فراغت زیادی روبرو خواهند بود .
براستی برای پرکردن ساعات طولانی فراغت چه باید کرد ؟ ساعات فراغت به چه نحو گذرانده شود که در پرورش استعداد افراد موثر واقع گردد و از هدر رفتن وقت جلوگیری گردد ؟

روش تحقیق :
از آنجا که تحقیق درباه ی چگونگی گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان می باشد مطلوب ترین روش جهت انجام چنین تحقیق استفاده از روش ارائه پرسشنامه است .

جامعه آماری :
جامعه آماری این تحقیق شامل دانش آموزان مقطع اول دبیرستان در مدرسه عطار شهرستان نیشابور در سال 83 – 82 می باشد که جمعاً تعدادشان 254 نفر است .

حجم نمونه :
به دلیل تعداد دانش آموزان که در 8 کلاس و با میانگین 32 نفر و مجموع دانش آموزان 254 نفر تمام افراد را در یک برگ به ترتیب شماره نوشته و افرادی که شماره راست آنها به صفر و پنج ختم شده به عنوان نمونه انتخاب کردم مثلاً : شماره های 5 ، 10 ، 15 ، 20 ، 25 ، . . . ، 250 در نتیجه تعداد افراد جامعه برابر 50 نفر بوده که مورد بررسی قرار می گیرد .

تعیین پایانی پرسشنامه :
جهت تعیین پایانی پرسش نامه از حجم نمونه کل 10 نفر را انتخاب کرده و پرسش نامه ها را به آنها داده و بعد از چند هفته باری دیگر همان سوالات را به همان افراد ارائه دادم . سپس جوابها را بررسی و با یکدیگر تطبیق نمودم لذا سوالاتی که متناسب نبوده است از جدول سوالات حذف کرده ام .

روشهای آماری :
پس از استخراج پرسشنامه برای تجزیه و تحلیل از فراوانی مطلق و بشی استفاده می شود و همچنین از میانگین جهت تعیین متوسط زمان مصرف شده فعالیتها استفاده شده است .