فهرست مطالب

چکیده ۲

فصل اول. ۳

بیان مسئله. ۳

مقدمه. ۳

بیان مسئله. ۵

اهمیت و ضرورت پژوهش… ۷

اهداف پژوهش… ۸

سؤالات پژوهش… ۹

متغیر ها ۹

فرضیه ها ۱۰

تعاریف واژه ها ۱۰

فصل دوم. ۱۲

پیشینه پژوهش… ۱۲

نقش خانواده ۱۲

نقش پدر. ۱۴

عوارض فقدان پدر. ۱۹

زنان سرپرست خانواده ۲۳

مواضع لازم جهت کاهش اثرات منفی ازدواج مجدد. ۳۴

اضطراب.. ۳۵

«علائم هیجا نی» ۳۶

«علائم جسمانی» ۳۶

«علا ئم روانی» ۳۶

«علائم ادارکی» ۳۷

« علائم اجتماعی» ۳۷

مروری بر سابقه پژوهش… ۳۸

فصل سوم. ۴۰

طرح پژوهش… ۴۰

روش پژوهش… ۴۰

جامعه آ ماری.. ۴۰

نمونه و روش نمونه گیری.. ۴۱

شیوه جمع آوری اطلاعات.. ۴۱

اعتبار وروایی پرسشنامه اضطراب کتل. ۴۲

روش اجرای آزمون. ۴۳

روش آماری.. ۴۳

فصل چهارم. ۴۵

بحث و نتیجه گیری.. ۴۵

محدودیت های پژوهش… ۴۸

پیشنها دها ۴۸

فهرست منا بع. ۴۹

پیوست ها ۵۱

چکیده:

موضوع پژوهش حاضر،و بررسی و مقایسه میزان اضطراب کلی دانش آموزان دختر و پسر محروم از پدر که مادرشان ازدواج مجدد کرده اند و آنهایی که مادرشان بعد از فوت پدر ازدواج مجدد نکرده اند وهمچنین دانش آموزان دخترو پسر دارای هر دو والد اصلی، می باشد که این افراد در پایه سوم راهنماییو در محدوده سن16-14سال قرار گرفته اند و نمونه گیری بصورت تصادفی از کلیه مدارس راهنمایی دخترانه و پسرانه شهر تهران در سال تحصیلی84-83 انجام گرفته است 0

بررسی و مقایسه به وسیله اجرای آزمون اضطراب آر0بی0کتل صورت گر فته است وهمچنین پرسشنامه ای به منظورتفکیک دانش آموزان محروم از پدرکه مادرشان ازدواج مجدد کرده اندودانش آموزان محروم از پدرکه مادرشان ازدواج مجدد نکرده اند همچنین بررسی نظارت آنها دراین امر تهی هشده واز دانش آموزان خواسته شد که پس از اتمام پاسخگویی به آزمون به سوالات این پرسشنامه جواب دهند.

سرانجام اینکه فرض کلی پژوهش مبنی بر معناداربودن تفاوت میزان اضطراب دانش آموزان محروم از پدرکه مادرشان ازدواج مجدد کرده اند وآنهایی که مادرشان ازدواج مجدد نکرده اند تایید نشد0 البته بین میانگین این دو گروه تفاوت وجودداشت بطوریکه میانگین اضطراب گروه اول کمتر ازمیانگین اضطراب گروه دوم بود0 ولی دوفرض دیگر پژوهش مبنی برتفاوت میزان اضطراب دوگروه ذکرشده دربالا بادانش آموزان دارای هردو والدتایید شد0 همچنین مطابق بانتایج پاسخهای دانش آموزان به پرسشنامه دوم اینطور گزارش می شودکهاکثرا" باامرازدواج مجدد مادرمخالف بوده وآنهایی که مادرانشان ازدواج مجدد کرده اند دلیل این امررابیشتراصرار اطرافیان می دانند.

تقدیم به : پدرومادرم، عزیزانی که وجودشان برایم همه مهرووجودم برایشان همه رنج ، آنان که فروغ نگاهشان، گرمی وروشنی رویشان سرمایه های زندگی ام بوده وخواهد بود.

خواهرانم، که محبت هایش را هرگز فراموش نخواهم کرد

تقدیر:

اینک که به لطف ایزدمنان موفق شدم دوره به یادماندنی دانشگاه راپشت سربگذارم برخودلازم می دانم که به رسم ادب

وسنت نیکوی سپاس ازتمام اساتید بزرگواری که توفیق شاگردی درمحضرشان راداشته ام سپاسگزاری نمایم بویژه ازاستاد محترم وعزیزم جناب آقای سعید بهشتی که درانجام این

پژوهش مراازراهنماییهاوحمایتهای بی دریغ خویش بهره مند ساخته اند کمال تشکر و قدردانی رادارم.

فصل اول

بیان مسئله

مقدمه

ازدواج مسئله مهمی است که بسیار سفارش شده است زن ومرد افریده شده اند تا درکنار یکدیگر قرار گرفته وآرامش یابند . زن ومردی که هر کدام تنها زندگی می کنند می توانند باازدواج به افق تازه ای از زندگی دست یافته و بامشارکت یکدیگر بسیاری از مشکلاتشان را که شاید به تنهایی از عهده حل انها بر نمی امد ند را حل کنند وهمچنین از نظر سلامت روانی نیز تامین می شوند.هر چند ممکن است بعضی از ازدواج ها سرانجام خوشایندی نداشته باشد.

و کانون به علت های مختلف از هم بهپاشد ولی در مجموع می توان گفت که در روزگار پر کشمکش امروز ، شاید تنها جای امنی که می توان یافت محیط خانه و زندگی در کنار افراد خانواده است .

در خانواده علاوه بر حضور زن ومرد که بعد ها نقش مادر وپدر را بر عهده می گیرند ، فرزندانی نیز وجود دارند

که تر بیت وپرورش آنها بسیار حائز توجه واهمیت است وپدر ومادردر قبال این امر نقش اساسی برعهده دارند که باید بامشارکت یکدیگر این نقش راایفا کنند . حال اگر هر یک از آنها در انجام وظیفه خود کوتاهی کنند یا اینکه در محیط خانواده حضورنداشته باشد عوارض ناگواری در پی خواهد داشت که دامنگیر همه اعضای خانواده مخصوصاً فرزندان خواهد شد، چرا که فرزنان والدین خود را تنها تکیه گاه خویش دانسته ودرغیاب آنها ممکن است دچارآسیب های جبران ناپذیری شوند.

عدم حضور والدین می تواند علل های مختلفی همچون طلاق مرگ آنها سفرهایطولانی و... داشته باشد که واکنش فرزندان در قبال هر کدام متفاوت است . آنها ممکن است از والد تنها انتظار زیادی داشته ودائم نگران باشند که آینده آنها چه خواهدشد . وظیفه والد تنها نیز بسیارمشکل می شود چرا که باید در یک لحظه هم نقش پدر را بازی کندوهم مادرراوتمام مسئلولیت های زندگی را به تنهایی به دوش بکشد.ااو باید تصمیم بگیرد که چگونه ازعهده وظایف خود برآید وکوچکترین تصمیم او در مورد اداره ی زندگی می تواند تاثیرات عمیقی برکل ساختار خانواده مخصوصافرزندا وسلامت روانی آنها داشته باشد. والدتنها ممکن است تصمیم به ازدواج مجدد بگیردتابتواند بامشارکت همسر جدید خود مشکلات رابهتر حل کند . فرزندان در قبال این امر واکنش های متفاوتی خواهند داشت که البته بر اساس سن وجنس آنها متفاوت می باشد .

مشخصات این متغیر:

منابع: دارد

پژوهش های داخلی و خارجی: دارد

کاربرد این مطلب: منبعی برای فصل دوم پژوهش، استفاده در بیان مسئله و پیشینه تحقیق و پروپوزال، استفاده در مقاله علمی پژوهشی، استفاده در تحقیق و پژوهش ها، استفاده آموزشی و مطالعه آزاد، آشنایی با اصول روش تحقیق دانشگاهی

تعداد صفحه: 20صفحه

نوع فایل:word

توضیحات از متن فایل

مبانی نظری اضطراب

اضطراب

اضطراب به منزله ی بخشی از زندگی انسان،در همه ی افراد در حدی اعتدال آمیز وجود دارد و در این حد،به عنوان پاسخی سازش یافته تلقی می شود،اما اگر از این حد خارج شود و جنبه ی مزمن و مداوم بیابد به منزله ی شکست و سازش نایافتگی تلقی می گردد(دادستان،1380).

اضطراب،احساس رنج آوری است که با یک موقعیت ضربه آمیز کنونی یا با انتظار خطری به شی ء نامعین وابسته است(دادستان،1380).

اضطراب یک حالت نگرانی و دلشوره است که با ترس پیوند دارد.موضوع اضطراب،مانند خطری مبهم یا یک رویداد احتمالی ناگوار،معمولا نا مشخص و اختصاصی تر از موضوع ترساست (بال ترجمه ی مسدد،1379).

از نظر سولیوان (1974)اضطراب انعکاسی از تنش درونی است ؛در حالی که ترس سازو کاری است که بر پایه ی رویارویی با خطرات واقع بینانه تر خارجی به کار می رود(بال ترجمه ی مسدد،1379).

از نظر آدلر²(1929، به نقل از آزاد،1376)اضطراب در رویارویی شخص با خود و دیگران؛در ارتباط با احساس حقارت و نحوه جبران آن مطرح می شود.

هورنای³(1948)اضطراب ناشی از تجارب گذشته و نحوه ی ارضای نیازهای شخصی و فرمهای تشخیصی افراد را،مطرح می کند.اریکسون⁴ (1963) با اتکا روی آموزش اعتماد و محبت و احساس امنیت در دوران کودکی اضطراب را روشن کرده و معتقد است که کودکانی که از ابتدا امنیت را تجربه نکرده اند در مقابل دیگران با اضطراب و نا امنی روبرو می شوند(به نقل از آزاد، 1376).

نظریه های اضطراب

نظریه روان تحلیل گری

فروید (1923)معتقد است که اضطراب هشدار و تهدیدی است علیه «خود» که از فشار یک تمایل یا خواسته غیر منطقی ناشی می شود و در صدد وارد شدن به حیطه آگاهی ،جهت تخلیه بار هیجانی می باشد.این فشار از طرف ناخوداگاه خود را به استفاده کردن از جهت مقابله با سائق های نامعقول وادار می نماید(دادستان،1371).

نظریه رفتار گرا

اضطراب را واکنشی می داند که بر اساس قوانین یادگیری،قابل توجیه است.مشکلات رفتاری به منزله ی الگوهایی از پاسخ نامناسب نگریسته می شوند که احتمالا با شرایط محرک بیزار کننده،آموخته می شوند؛ و به علت این که در زمینه کمک به فرد برای اجتناب از پیامدهای نامطلوبکارایی دارند؛ حفظ می شوند.بر اساس این دیدگاه،بسیاری از حالات غیر روانی،پاسخ های شرطی هستند که به نحوی تقویت می شوند و ادامه می یابند(پور افکاری،1368).

نظریه شناختی

مفاهیم شناختی حالتهای اضطرابی،حاکی از آن است که الگوهای تفکر اشتباه آمیز،مسخ شده و ویرانگر،با رفتارهای سازش نایافته و اختلالهای هیجانی همراه است.از این دیدگاه افراد مضطرب،میزان خطر و احتمال آسیب دیدن را در یک موقعیت خاص بیش از حد و توانایی خود را ،کمتر از حد،برآورد می کند.کلی²برنقش برداشتهای شخصی،به عنوان علل واکنشهای هیجانی تاکید می کند و معتقد استاضطراب ، نتیجه شناخت عدم کفایت و عدم لیاقت در سیستم سازه های فرد می باشد ؛و زمانی که یک سازه از ارایه معنی و مفهوم برای یک تجربه شخصی عاجز می ماند، اضطراب و احساس گناه در فرد به وجود می آید(جمالفر1373).ساراسون³ (1989)بر این عقیده است که وقتی بفهمیم نظام ساختارهای ما،از عهده مشکلی که داریم برنمی آید ؛احساس اضطراب می کنیم(دادستان، 1374).

نظریه انسان گرایی

در این نظریه ،اضطراب به عنوان همراهی هیجانی،گاهی فوری از طبیعت پرهرج و مرج ناقص و بی معنی دنیایی است که در آن زندگی می کنیم و موفقیتهایی که اضطراب را در فرد برمی انگیزانند معمولا یک جنبه ای از انتخاب را همراه خود دارند.آزادی برای انتخاب،به دلیل احتمال خطا یا انتخاب کمترعاقلانه می تواند اضطراب برانگیز باشد.توجه دیگران در انتخاب کردن ،تاثیر مهمی دارد و اضطراب می تواند نتیجه ای از تنش میان آزادی و ملازماتی باشد که در گروه یا زمینه اجتماعی که فرد در آن زندگی می کند وجود دارد،(نویز و باروز1988، به نقل از دادستان، 1374).

مقاله بررسی اضطراب تعمیم یافته در 26 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

مقدمه ?
تاریخچه ?
نظریه نو فرویدی ?
نظریه‌های رفتاری اضطراب ?
نظریه یادگیری شناختی ـ اجتماعی (CSL ) ?
نظریه‌های وجودی ?
نظریه‌های شناختی اضطراب ??
دیدگاه اجتماعی ??
ملاکهای تشخیص اختلال اضطراب منتشر ??
راههای درمان اضطراب ??
چهار مولفه اصلی درمان ??
(? ) دادن اطلاعات وآمورش در مورد اضطراب وفشار روانی ??
(?) آموختن مهارتهای مقابله‌ای ??
(?) تعیین وانجام تکالیف رفتاری خاص برای منزل ??
(?) ملاقات ، با سایر افراد وسهیم شدن در مشکلات مشابه ??
یک برنامه مقابله گروهی با اضطراب ??
رواندرمانی ??
فهرست منابع ??



مقدمه

قبل از اینکه بخواهیم به مساله اصلی ( اضطراب) بپردازیم جالب است بدانیم که اضطراب یکی از شایعترین اختلالات در بین مراجعان به روانپزشکان و روانشناسان بالینی وپزشکان می‌باشد . و بنابراین توجه بسیاری از متخصصان را بخود جلب کرده است . و بدنبال آن راههای موفقیت‌آمیزی نیز برای درمان این اختلال ابداع شده است . یکی از این روشهای درمانی، رفتار درمانی شناختی می‌باشد . که به معرفی آن در این مقاله می‌پردازیم . البته نظریه‌های درمانی ارائه شده در این زمینه آورده خواهد شد. وراههای تشخیص آنرا نیز بیان می‌کنیم.

اضطراب را در واقع همة انسانها تجربه می‌کنند. اضطراب یک احساس منتشر، بسیار ناخوشایند ، و اغلب مبهم است که با یک یا چند تا از احساس‌های جسمی همراه می‌گردد مثل احساس خالی شدن سردل ، تنگی قفسه سینه، طپش قلب، تعریق، سردرد ، یا میل جبری ناگهانی برای دفع ادرار، بیقراری ومیل برای حرکت نیز ازعلائم شایع است.

اضطراب یک علامت هشدار دهنده است، خبر از خطری قریب‌الوقوع می‌دهد و شخص را برای مقابله آماده می‌سازد. ترس، علامت هشدار دهنده مشابه ،از اضطراب با خصوصیات زیر تفکیک می‌شود:

ترس واکنش به تهدیدی معلوم ، خارجی، واز نظر منشاء بدون تعارض است. اضطراب واکنش در مقابل خطری نامعلوم ، درونی ، مبهم و از نظر منشاء خمراه با تعارض است

تاریخچه

تقریبا یک قرن پیش ، زیگموند فروید« نوروز اضطراب» را ابداع ودو نوع اضطراب مشخص نمود . یک نوع اضطراب از لیبیدو مهارشده ناشی می‌شود . به‌عبارت دیگر ،افزایش فیزیولوژیک در تنش جنسی به افزایش برابر در لیبیدو ،معرف ذهنی آن رویداد فیزیولوژیک، منجر می‌شور.

از دیدگاه فروید:، مفر طبیعی چنین تنشی برقراری رابطه جنسی است. معهذا ، سایر اعمال جنسی، نظیر پرهیز وجماع منقطع ، مانع تنش و موجب نوروز واقعی(actual) می‌گردد. اختلالا‌ت اضطراب شدید مربوط به سد شدن لیبیدو مشتمل است بر نوروزهای نورآستنی ، خود بیماری‌انگاری،و اضطراب،که همه آنها از دیدگاه فروید واجد اساس زیست‌شناختی بودند.

نوع دیگر اضطراب ، به بهترین وجه با احساس نگرانی یا ترس که از فکریا میلی سرکوب شده ناشی می‌شود، مشخص می‌گردد این نوع اضطراب مسئول پیدایش پسیکو نوروزهااست ـ نوروزهای هیستری، فوبی و وسواس (کاپلان وهمکاران، 1994 )

نظریه نو فرویدی

این نظریه‌ها در دهه‌های 1920 و1940 وعمدتاً در نتیجه اختلاف نظر دربارة آنچه تاکید افراطی فروید بر اهمیت تکانه‌های بیولوژیکی تلقی می‌شد ، خصو صا‌ً تکانه جنسی و تهدیدی که آن تکانه‌ها بر فرد تحمیل می‌کنند مطرح شدند. نو فروید‌یها شخصیت آدمی را به میزان زیادی پیامد و نتیجة تاًثیرات اجتماعی می‌دانند . آنها براین باورند که «اضطراب اولیه» نه در آغاز تولد بلکه بعدها بروز می‌کند. زمانی که کودک نه تنها برای ارضای نیازهای فیزیولوژیکی اساسی بلکه برای حفاظت وحمایت نیز به والدین وابسته است . اضطراب در نتیجه ناکامی بالقوه یا واقعی چنین نیازهایی ایجاد می‌شود.

بر طبق نظریه نو فرویدیها وقتی که دفاعهای اولیه که علیه اضطراب اولیه بکار گرفته می‌شوند منطقی ومعقول باشند به آسانی در موقعیتهای جدیدی مورد تهدید قرار نخواهند گرفت. اگر چنین دفاعهایی ضعیف باشند یا در نتیجه فشار روانی دراز مدت تضعیف گردند. آنگاه دفاعهای جدیدی شکل می‌گیرند که اضطرابهای جدید را دامن می‌زنند ودر نتیجه روان‌نژندی تمام عیاری ایجاد می‌شود. ( پاول و انرایت ، ترجمة رودسری وصبوری مقدم 1380 )

نظریه‌های رفتاری اضطراب

واتسن و دیگر نظریه‌پردازان رفتارگرا ، اختلالات اضطرابی را نتیجه یادگیری غلط و شرطی شدن می‌دانند ، یک موقعیت استرس‌زا که با موقعیتهای استرس‌زای قبلی شبیه است ممکن است موجب برانگیختن اضطراب در فرد شود

توقعات و مدلهای نادرست والدین بعنوان علت اضطراب در دیدگاه یادگیری مورد تاکید واقع شده است.

والدین که انتظارات خارق‌العاده ویا بیش ازاندازه از کودکان خود دارند ، موجب ایجاد اضطراب درآنان می‌شوند. به همین ترتیب اگر والدین دارای واکنشهای اضطرابی در برابر موقعیتهای یی‌اهمیت باشند، کودکانشان می‌آموزند که در برابر مسا ئل جزئی وبی‌اهمیت واکنشهای اضطرابی شبیه به واکنشهای والدین ازخود ظاهرسازند

قصور درآموختن شایستگی‌های لازم نیز می‌تواند علت اضطراب محسوب شود زیرا شخصی که شایستگی‌های لازم را آموخته است در سازگاری وحل مسائل زندگی، موقعیت‌های کمی را تهدید کننده می‌بیند، ولی شخص مبتلا به اضطراب بدلیل نبود شایستگی‌های لازم، بسیاری از موارد معمولی زندگی را اضطراب‌زا و تهدید کننده احساس می‌کند. ( آزاد: 1372 )


نظریه یادگیری شناختی ـ اجتماعی (csl )

این دیدگاه از رفتار گرایی تحول یافت وگسترش آن در نتیجه نارضایتی از چیزی بود که انعطاف ناپذیری وعقاید ساده گرایانه رفتارگرایی محض خوانده می‌شد.

بندور(1969 ) این نظر را درست می‌دانست که ترس و اضطراب فراگرفته می‌شوند ولی برای این یادگیری چهار مکانیسم اجتماعی را بر شمرد:

نخست ترس ممکن است ازطریق شرطی‌سازی کلاسیک دقیقاً به همان ‌شیوه‌ای که توصیف شد، فرا گرفته شود.

راههای درمان اضطراب

چهار مولفه اصلی درمان

هر جلسه تلفیقی از این چهار مولفه اصلی درمانی است:

(1 ) دادن اطلاعات وآمورش در مورد اضطراب وفشار روانی

در طی هر جلسه اطلاعات به شکل دستورالعملهای چاپ شده و نوارهای کاست داده می‌شود

این اطلاعات به درمانجویان کمک می‌کند که در مورد فرایندهایی که در حال جریان است ، برای مثال ، فشار روانی، حمله وحشتزدگی ، ایجاد وتداوم اضطراب هراس ، یا استفاده یا سوءاستفاده از داروهای آرام بخش، مطالب بیشتری بیاموزند . برای درمانجویانی که به این اطلاعات دست می‌یابند دو نفع عمده حاصل خواهد شد.

ابتدا ، هرچه بیشتر آنها « آنچه را که روی می‌دهد» درک می‌کنند وبهتر می‌توانند برای مقابله با آن آماده شوند. غالباً درمانجویان از نقش‌شان در انجام کارهایی که اضطرابشان را تشدید می‌کند (برای مثال ، نفس نفس زدن، فاجعه آمیزکردن ، اجتناب کردن ، وغیره ) آگاه هستند. زمانی که فرایندهای لازم درک شد ونقشه بعدی مشخص گردید،درمانجویان می‌توانند شروع به ایجاد تغییرات مثبت نمایند. دوم، هنگامی که افراد نمی‌دانند که چه اتفاقی برای آنها روی می‌دهد به وحشت می‌افتند و احساس می‌کنند کنترلشان را از دست داده‌اند، و بدین ترتیب بیشتر مستعد تفسیرهای فاجعه‌آمیز می‌شوند. صرف اطلاع درمانجو از آنچه برایش انفاق می‌افتد موجب کاهش اضطراب می‌شود

(2) آموختن مهارتهای مقابله‌ای

درمانجویان مهارتها و شیوه‌های خاص را برای مقابله با اضطراب و کاهش فشار روانی یاد می‌گیرند . این مهارتها شامل مهارتهای خاصی برای مقابله با اضطراب حاد وموقعیتی همچون آرمیدگی عضلانی، تمرین جسمانی برنامه ریزی شده، که کنترل تنفس، شیوه‌های پرت کردن حواس وسایر روشهای درمان شناختی است. مهارتهایی چون ابراز وجود ، طرحریزی هدف، وتنظیم دقت مهارتهایی به منظور کاهش سطوح کلی فشار روانی می‌باشد.

‌هدف همه این راهبرد‌ها یا مهارتهای ویژه احساس کنترل بیشتر در درمانجویان برروی زندگیشان در کل است.

‌این مهارتها ی مقابله سازگارانه از مهارتهای مقابله ناسازگارانه‌ای چون استفاده دراز مدت از داروهای آرام‌بخش،مصرف الکل ، غذاها یا داروها، اجتناب از موقعیتها ، ورفتار نمودن به شکل منفعلانه وفاقد ابراز وجود ، متفاوت می‌باشد.

(3) تعیین وانجام تکالیف رفتاری خاص برای منزل

انتظارات در مرحله اولیه تعیین می‌شوند ،که در‌مانگر صرفاً تعلیم وآگاهی می‌دهد و درمانجو مسئول جذب و بکارگیری این اطلاعات است. علاوه بر تمرین مهارتهای خود‌یاری ، درمانجویان با صحبت قبلی با درمانگر، خودشان تکالیف منزل را تعیین کرده تا قبل از تشکیل جلسه‌های بعدی به آنها عمل نمایند. درمانجویان مقاصدشان را در گروه اعلان می‌کنند، وسپس گزارشی درمورد وقایع هفته گذشته می‌دهند. برای افراد مبتلا به اضطراب فوبیک، این تکالیف شامل مواجهه سازی تدریجی پیش‌رونده با موقعیت‌های اجتنابی مشکل‌تر می‌باشد. برای درمانجویان غیر فوبیک، تکالیف منزل ممکن است شامل ابراز وجود در یک موقعیت خاص درمحل کار ،فعالیت‌های آرام‌بخشی، یا کاهش داروهای آرام‌بخش تجویز شده‌ باشد. علاوه براین تکالیف انفرادی،همه درمانجویان چه فوبیک وچه غیر فوبیک، تمرین‌های آرمیدگی واجرای یک موردخودپویایی در مورد سطوح اضطرابشان را انجام می‌دهند.

(4) ملاقات ، با سایر افراد وسهیم شدن در مشکلات مشابه

درمانجویان احساس می‌کنند که تنها آنان هستندکه دراین دنیا به چنین مشکلی دچار می‌باشند وقتی کسانی دیگر را می‌بینند که آنان نیز همین مشکل را دارند غالباً احساس تنهایی ومتفاوت بودن آنها کاهش می‌یابد. شرکت در چنین گروههایی مفید بوده وقوت قلبی است در جهت کاهش اضطراب.

گروه همچنین برای درمانجویان فرصتی برای سهیم شدن در تجارب دیگران ودریافت پسخوراندی ازآنان فراهم می‌کند .گروه همچنین برای فرد به شکل یک نظام حمایتی اضافه‌ای درخواهد آمد . اعضاء غالباً همدیگر را در انجام تکالیف منزل همراهی وتشویق می‌کنند، وبین جلسات با یکدیگر تماس برقرار می‌نمایند. در پایان هردوره، اعضاء از یکدیگر می‌خواهند که آدرس وشماره تلفن بدهند ، ومعمولاً گروههای خود‌یاری کوچکی شکل می‌گیرد.

یک برنامه مقابله گروهی با اضطراب

برنامه سازمان یافته‌ای که درزیر می‌آید توسط نویسندگان ، درطول پنج سال گذشته برروی شماری از درمانجویان اجرا وبنا براین تفسیر، اصلاح ومرتب شده است . ما دراصل با یک برنامه شش جلسه‌ای شروع کرده لیکن آن را بعداً تا هشت جلسه افزایش دادیم : دستور العملهای موجودو برنامه کار مبتنی بر اطلاعات بحث شده می‌باشد.