فایل PDF با موضوع اصول مهندسی تصفیه آب و فاضلاب بسیار مناسب برای اساتید و دانش پژوهان.

گزارش کارآموزی آب و فاضلاب-مخزن آب 14000 متر مکعبی نیمه مدفون در 24 صفحه ورد قابل ویرایش

شرکت آب و فاضلاب شهری استان گلستان از شرکتهای دولتی وابسته به وزارت نیرو می باشد . که در خصوص تامین وتوزیع آب شرب سالم فعالیت می کند .
بخشی از فعالیت های این شرکت شامل خط لوله وتصفیه خانه ، خط انتقال ، حفر چاههای آب ، حفاری چاههای عمیق ، و حفاظت و نگهداری مخازن و .. می باشد .
کارفرمای پروژه مخزن 14000 متر مکعبی شرکت آب و فاضلاب استان گلستان و دستگاه نظارت ، شرکت مهندسی پارس کنسولت می باشد و پیمانکار پروژه شرکت ساختمانی فولاد خمش .
نکاتی در مورد اصول طراحی مخازن آب شرب و انواع مخازن :
به طور کلی دو علت عمده برای وجود مخزن تامین فشار در شبکه توزیع آب شرب و جبران نوسانات ساعتی مصرف آب می باشد .
انواع مخازن از نظر نوع مصالح مصرفی به دو دسته مصالح فلزی و مصالح بتنی تقسیم می شوند . معمولا مخازن با حجم کمتر از 200 مترمکعب که به صورت مخازن هوایی ساخته می شوند فلزی هستند و مخازن زمینی عمدتا بتنی هستند .
از نظر محل استقرار مخازن به دو دسته هوایی وزمینی تقسیم بندی می شوند .
از نظر شکل هندسی مخازن به دو دسته مکعب مستطیل و استوانه ای شکل تقسیم بندی می شوند . که نوع نخست برای مخازن آب شرب ، استخرهای شنا ، حوضهای پیش ته نشینی در تصفیه خانه آب و نوع دوم برای مخازن ته نشینی اولیه و ثانویه در تصفیه خانه های فاضلاب و مخازن ذخیره نفت استفاده می شود.
از نظر پوشش سقف مخازن به دو دسته مسقف و غیرمسقف تقسیم می شود که نوع نخست برای مخازن اب شرب ، مخازن نفت و نوع غیر مسقف برای استخرهای شنا ، مخازن تصفیه خانه های آب و فاضلاب و مخازن پرورش ماهی و کشاورزی استفاده می شود .
از نظر سازه ای مخازن به سه دسته سیستم سقف دال تخت با کتیبه های قارچی شکل ، سیستم های تیردال و سیستم سقف تیرچه بلوک تقسیم بندی می شوندکه سیستم سازه ای استفاده شده در پروژه مخزن استرابادی ، سیستم سقف دال تخت با کتیبه های قارچی شکل استفاده شده است .
سیستم اتصال سقف به دیوار برای مخازن مسقف ، اتصال آزاد ( مفصل) و اتصال گیردار (صلب) می باشد. که نمونه استفاده شده در پروژه مخزن استرابادی سیستم اتصال آزاد ( مفصل ) می باشد .
به طور کل در بحث بارگزاری بارهای وارده به مخازن به چند دسته تقسیم بندی می شوند که شامل بارهای مرده مثل بارکف ، دیواره ها ، سقف ، ستونها و غیره که جز اجزای دائمی سازه هستند و بارهای زنده که شامل بار وزن آب که به کف وارد می شود و بار برف و بار وسایل نقلیه . بار ناشی از فشار استاتیکی مایع داخل مخزن ، بار ناشی از فشار استاتیکی خاک به دیواره ها ، بار ناشی از نیروی برکنش یا up lift ، نیروهای ناشی از تغییر درجه حرارت و نیروهای ناشی از وقوع زلزله که برای بدست آوردن نیروهای ناشی از وقوع زلزله سه روش وجود دارد که شامل روش تحلیل استاتیکی معادل ، روش شبه دینامیکی یا تحلیل طیفی و روش دینامیکی یا تاریخچه زمانی می باشد .

عملیات اجرایی مخزن 14000 متر مکعبی استرابادی درتاریخ 23/1/86 به ابعاد متر با عملیات خاکبرداری آغاز شد و طبق قرار داد زمان عملیات پیمان 30 ماهه بسته شد .
آب تامین شده جهت این مخزن از چشمه های گرمابدشت و چاهای عمیق تامین می شود
معمولا مخازن و عمدتا مخازن 5000 متر مکعب به بالا به صورت دوقلو ساخته می شود . علت آن این است که با خالی شدن یک قسمت ازمخزن قسمت دیگر آن آب داشته و آن قسمت خالی شده قابل تمیز کردن و نظافت باشد . و مخزن پروژه استرابادی هم با حجم 14000 متر مکعب به صورت دوقلو ساخته شده است .
شروع عملیات اجرایی مخزن با خاکبرداری آغاز شد و عملیات خاکبرداری با ماشین آلاتی از قبیل لودر انجام گرفت . ناگفته نماند که شرایط خاک بستر مخزن مورد آزمایش قرار می گیرد که به دلیل مقاومت kg/cm2 5/1-7/0 خاک شهر گرگان نیاز به بسترسازی با سنگ لاشه وملات قرار گرفت که این لاشه چینی به ارتفاع 70 سانتی متر بعد از عملیات خاکبرداری انجام شد و بعد از آن بتن مگر به ارتفاع 10 سانتی متر ریخته شد .
یکی دیگر از دلایل لاشه چینی با سنگ ملات این است که به دلیل قرار داشتن مخزن در شهر واین که در اطراف آن خانه های همسایه قرار دارد اگر لاشه چینی با سنگ ملات انجام نشود باید بعد از عملیات خاکبرداری خاک به وسیله ماشین آلاتی از قبیل غلطک ، متراکم و کوبیده شود . تا به مقاومت مورد نظر برسد که این کار به دلیل ایجاد لرزش و بوجود آمدن رعب و وحشت در ساکنان خانه های مجاور انجام نمی شود ، در صورتی که اگر محل احداث مخزن در خارج از شهر باشد وخاک آن ناحیه مقاومت کافی را تامین کند دیگر عملیات لاشه چینی با سنگ ملات انجام نمی گیرد .
در حین انجام عملیات لاشه چینی زهکشها هم که به فاصله 5/1 متر از پاشنه کار قرار دارد و عمل انتقال آب را به چاههای جذبی انجام می دهد و از مصالح نخودی و بادامی پر شده است اجرا می شود .
دور تا دور مخزن پاشنه کار به ارتفاع 70 سانتی متر می باشد که در فاصله 1 متر از دیواره اطراف واقع شده است .
به طور کل عملیات پیاده کرد نقشه و خاکبرداری در اردیبهشت 86 به پایان رسید و اجرای زهکشی و لاشه چینی هم در شهریور 86 و به موازات آن عملیات بتن مگر مخزن هم به پایان رسید ، بخشی از عملیات آرماتور بندی کف مخزن در حین ریختن بتن مگر به مخزن و اجرای زهکشی و لاشه چینی انجام می شود و نکات اجرایی ان در بحث آرماتور بندی سقف مخزن به دلیل حضور من در این بخش پروژه گفته خواهد شد.
قالب بندی کف مخزن و قسمتی از بتن ریزی کف مخزن در حین آرماتوربندی کف انجام می شود ، در عملیات بتن ریزی کف مخزن به دلیل اینکه مثلا نمی توان بتن ریزی کف مخزن را در یک روز انجام داد ؛ وقتی بخشی از کف مخزن بتن ریزی می شود در هنگام بتن ریزی در فردای آن روز درزی به نام درز اجرایی بوجود می آید که در درز اجرایی مخزن فیلتر اجرا می شود که اجرای فیلتر باعث می شود تا با بالا آمدن آبهای زیرزمینی و عواملی از این دست منجر به وارد شدن آبهای خارجی به داخل مخزن نشود .
و از نظر تئوری درزهای اجرایی درجایی است که تنش های برشی باید مینیمم شود . سپس در روی درزهای اجرایی نوارهای water stop که از جنس پلاستیک می باشد قرار می گیرد .
در کف مخزن شیبی در مجاورت دیوار کناری اجرا می شود که برای دقیق اجرا شدن آن را با لوله و قوطی کروم گیری می کنند که دلیل اجرای آن در مخازن بزرگ به دلیل تاثیر نیروی برشی و در مخازن کوچک جهت شستشو می باشد .
آرماتور بندی دیوار و ستون مخزن ، قالب بندی دیوار و ستون مخزن ، بتن ریزی دیوار و ستون مخزن از عملیاتی هستند که بخشی از انها در حین عملیات اجرایی قبل اجرا می شود و در نهایت بتن ریزی دیوارها و ستونهای مخزن در تیرماه 87 به پایان رسید .
در پروژه مخزن استرابادی کلا 80 ستون به ابعاد که در بالای آن به صورت کتیبه های قارچی شکل می باشد که مقطع ستون در قسمت فوقانی ، تغییر بعد پیدا کرده تا نهایتا به اندازه ی برسد به انضمام آرماتورهای 18 و خاموت های 10 قرار دارد . و ارتفاع کف تا سقف ستونها 20/6 متر می باشد .
از دلایل اجرای کتیبه های قارچی شکل این است که فشار کمتری به ستونها به دلیل سطح مقطع بیشتر ان از طریق وزن سقف و بارهای وارده اعمال شود. برای بتن ریزی سر ستونها که به صورت کتیبه های قارچی شکل است عملیات قالب بندی و ارماتور بندی آن به صورت مجزا از ستونها انجام می شود . به دلیل آنکه مهار کردن و ویبره کردن آن به سهولت صورت گیرد .
در مورد آرماتور بندی دیوار مخزن دیوار وسطی آن شامل آرماتورهای قوی تر ( آرماتور 25) است که دلیل آن این است ، در زمانی که یک قسمت ازمخزن خالی از آب باشد فشار متحمله را به خوبی تحمل نماید.
در بحث قالب بندی دیوار مخازن جهت بتن ریزی سوراخ ها به فواصل منظم روی دیوارهای بتنی توسط بولت های قالب ایجاد می شود که این سوراخها برای جلوگیری از نشت آن با مواد آب بند اپوکسی پر می شود. ناگفته نماند که این آب بندکننده های شیمیایی فقط در دیوارها استفاده شده است . این آب بند کننده ها با حالت کریستالی که روی جدار دیواره مخزن ایجاد می کند باعث عدم نفوذ آب می شود.
در بحث بتن ریزی دیوارها بتن ریزی به صورت شطرنجی انجام می شود تا بتن در حال گیرش ترک نخورد وهمه درزهای اجرایی توسط نوار water stop پر می شود . و نحوه اجرای ضخامت دیواره ها به صورتی است که ضخامت دیوار از پایین به بالا کاهش می یابد .
در مورد کیفیت بتن استفاده شده در دیوارها و بقیه قسمتهای مخزن ذکر این نکته ضروری است که به دلیل کاربری مخزن این قسمتها نباید نشتی داشته باشند . در نتیجه نسبت آب به سیمان بتنی که در مخازن استفاده می شود . متفاوت از نسبت آب به سیمان بتن استفاده شده در ساختمانها می باشد .
این نسبت برای بتن ساختمانی 6/0-5/0 و برای بتن استفاده شده در مخازن حدود 4/0 است . پایین بودن نسبت برای بتن استفاده شده در مخازن به این دلیل است که هرچه این نسبت پایین تر باشد مقاومت بتن افزایش و نفوذ پذیری ان کاهش می یابد .
شرح مطلب فوق به این صورت است که برای ایجاد یک مخلوط مناسب باید سیمان را به حالتی برسانیم که امکان سخت شدن بتن را فراهم کند . به این دلیل نسبت آب به سیمان مثلا 26/ 0 در می آید . و آبی که بیشتر از این مقدار افزوده می شود جهت افزایش کارایی بتن می باشد . این آب افزوده شده در بتن سرگردان است تا بتن سفت شود.



دور تا دورمخزن سقف به اندازه 5 سانتی متر بیرون زده است وعلت اینکار به عنوان عملکرد آبچکان نامیده می شود .ناگفته نماند چون عملیات بتن ریزی سقف در فصل سرد سال انجام شد از ضد یخ بتن استفاده شده است و بعد از اتمام کار برای جلوگیری از یخ زدگی روی سقف پلاستیک می گذارند . قالبهای سقف در هوای سرد حدود 10 روز باید قرار داشته باشد وبعد از آن عملیات قالب برداری انجام می شود .
جهت درزهایی که در بتن ریزی سقف مخزن ایجاد شده است از نوارهای water stop پهن تر ( به عرض 40 سانتیمتر ) به دلیل اینکه تکانهای سازه یا رانشها موجب پاره شدن نوار Water stop نگردد استفاده می شود.
در روی سقف مخزن درجاهایی که لوله های ورودی قرار دارد دریچه های بازدید به ابعاد 1 در 1 متر که ضخامت دیواره دور ان 20 سانتی متر می باشد اجرا شده است . علاوه بر این دریچه ها در دوطرف طولی مخزن دریچه هایی جهت نظافت مخزن اجرا می شود .
عملیات بتن ریزی سقف مخزن به طور کامل در اواخر بهمن 87 به پایان خواهد رسید و بعد از آن نوبت مرحله تست مخزن می باشد که به طور کامل در صفحات قبل مربوط به توضیحات مقدماتی مخزن نحوه انجام آن شرح داده شده است .
مرحله اتمام پروژه تیرماه 88 در نظر گرفته شده است که از دیگر عملیات اجرایی تا پایان این ماه کارهای تاسیساتی مخزن، اجرای دیوارمحوطه کارگاه ، اجرای ساختمان نگهبانی ، محوطه سازی ونهایتا تحویل کارگاه خواهد بود که بخشی از این عملیات به موازات عملیات اجرایی قبلی یعنی قالب بندی سقف ، آرماتور بندی سقق و بتن ریزی سقف مخزن انجام شده تا در نهایت به اتمام برسد.

گزارش کارآموزی حسابداری در سازمان آب و فاضلاب در 63 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطا لب

عنوان صفحه

مقدمه 1

فصل اول : کلیات

اهداف تشکیل سازمان آب وفاضلاب 2

امورمالی سازمان آب وفاضلاب 3

سرفصلهای هزینه تشکیلاتی اداره کل 9

مثال مربوط به پرداخت هزینه توسط تنخواه گردان 11

فصل دوم : سیستم حسابداری

درآمدها 18

حقوق ودستمزد 19

مفهوم استخدام عمومی 20

حقوق ودستمزد سازمان آب وفاضلاب 26

حسابداری طرح 35

نحوه محا سبه استهلاک 39

فصل سوم: دارائی های ثابت

جریان عملیات هنگام تحصیل دارایی ها 50

نحوه کد گذاری وتعریف استقرار وتحویل گیرنده دارایی 55

صورت برداری پایان سال دارایی های ثابت 60

نحوه کد گذارایی اموال جزئی 64

فصل چهارم : نتیجه گیری

نتیجه گیری 65

ضمائم 66

منابع ومآخذ 67





مقدمه :



ازسال 1937میلادی که ((نظریه عمومی سیستمها )) توسط ((لودویک فون برتالنفی )) دانشمند برجسته اتریشی مطرح گردید واژه ((سیستم)) درصدرهمه مفاهیم جاری وتکیه کلامهای متداول قرار دارد.

این مفهوم درهمه رمینه های علوم رواج ریافته ورفته رفته در اصطلاحات فنی وحرفه ای ورسانه های همگانی نیز نفوذ کرده است.

از اواخر دهه 1960میلادی تغیرات وتحولات عمده ای در دانش حسابداری پدید آمده که مهمترین آنها نگرش به((حسابداری به عنوان یک سیسم اطلاعاتی ))است . درپی این تحولات یکی از رشته های تخصصی ایجاد شده در حسابداری ،طرح واجرای سیستمهای حسابداری می با شد.





((به نام خدا))

فصل اول:کلیات

موقعیت جغرافیایی منطقه گرگان و گنبد

منطقه گرگان و گنبد با وسعتی بیش از 22هزار کیلو متر مربع وبا بر گرفتن جلگه شرقی دریای خزر حدود 48% مساحت استان مازندران قدیم را شامل می گردد. شرایط اقلیمی از معتدل تا خشک و نیم خشک وبارندگی 800-250 میلیمتر در دشت وسیعی در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز واقع است این منطقه از شمال به ترکمنستان ، از جنوب به استان سمنان (رشته کوههای البرز) از غرب به دریای مازندران و شهرستان بهشر واز شرق به استان خراسان (کوههای بینالود و آلاداغ) محدود می شود. واقع شدن منطقه گرگان و گنبد در محدوده 3 حوزه مهم آبخیز رودخانه های گرگان رود –و قره سو اترک و سایر رودخانه هایی که به خلیج گرگان می ریزند این منقطه را به عنوان یکی از مناطق پر آب می سازد.



اهداف تشکیل سازمان آب وفاضلاب



1- سالمسازی اب مورد استفاده مردم درشهرهها .

2- تسویه کردن اب مورد استفاده مردم

امورمالی سازمان آب وفاضلاب استان‌گلستان

بخش اول آن بخش حسابداری جاری وبخش دوم رابخش حسابداری طرح‌تشکیل می‌دهد که براساس وظایف هریک ازآن به دوبخش به این دوقسمت تقسیم‌بندی شده است .



الف ـ بخش حسابداری جاری :

دراین بخش ازحسابداری آن قسمت ازکارها وهزینه‌ها حسابداری می‌شوندکه منافع آنی ندارند واین هزینه‌ها معمولاً به طورمتداول وهمیشگی وجوددارند . مثل هزینه‌های حقوق ، ایاب‌وذهاب . درهزینه‌های تشکیلاتی هم دربخش جاری حسابداری می‌شوندکه این بخش‌به دوقسمت زیرتقسیم می‌شوندکه عبارتند از :

1 ـ بخش حسابداری قراردادها .

2 ـ بخش حسابداری امورات جاری .

1 ـ بخش حسابداری قراردادها :

دراین بخش حسابداری مربوط به قراردادهایی است که سازمان آب وفاضلاب استان باطرف‌قرارداد خودقراردادمی‌بندد . که به صورت زیرقرارداد می‌بندد . اول هرسال درطی مناقصاتی که سازمان آب وفاضلاب برای انجام بعضی ازکارهای خودبرگزارمی‌کند . هرشخص یاشرکتی که دراین مناقصات کمترین قیمت راپیشنهادکند درمناقصه برنده می‌شود. مثلاً یکی ازمناقصاتی که سازمان آب وفاضلاب استان هرساله برگزارمی‌کندمناقصه برای حفر چاه است .که طبق شرایط اعلام‌شده هرشخصی که کمترین منابع را پیشنهادکند بااوقرارداد بسته می‌شود .

نمونه‌ای ازقراداد حفر چاه که بین دوطرف بسته می‌شودبه صورت زیرمی‌باشد :


بسمه تعالی

وزارت نیرو تاریخ :

سازمان آب وفاضلاب پیوست :

شماره : 12

این قرارداد بین سازمان آب وفاضلاب استان‌گلستان به نمایندگی آقای دکترهاشمی مدیرکل به عنوان کارفرما وآقای …………….. فرزند ………………. اهل وساکن …………….. به عنوان پیمانکارمنعقدمی‌گردد .

ماده 1 ) موضوع قرارداد :

حفریک حلقه چاه عمیق اب برای مصرف به عمق 300متردرمنطقه.... به آقای ....



ماده 2 ) مبلغ قرارداد :

مبلغ کل قرارداد 000/000/210ریال تعیین واعلام گردیده که به صورت اقساط پایان هرماه پس ازارائه صورت وضعیت توسط پیمانکار وتأیید کارفرما قابل پرداخت می‌باشد . بدیهی است مبلغ قرارداد پس ازکسرکسورات قانونی قابل پرداخت می‌باشد .



ماده 3 ) نحوه پرداخت :

پرداخت براساس کارکرد باتنظیم صورت وضعیت کارکرد وپس ازتأیید انجام کاروخدمات ارائه شده ازطرف کارفرما به صورت ماهیانه وپس ازکسرکسورات قانونی دروجه پیمانکار کارسازی خواهدشد .



ماده 4 ) مدت قرارداد :

مدت اجرای قرارداد 1/1/83 لغایت 29/12/83 به مدت یک سال می‌باشد .



ماده 5 ) شرایط قرارداد :

1)بعد از اتمامقرارداد مبلغی به عنوان حسن انجام کار پیش کارفرما باقی میماند به مدت 3ماه.



2) پیمانکار متعهد به پرداخت کلیه کسور ات قانونی اعم ازمالیات ، بیع وغیره می‌باشد . ودرهرحال مسئولیت عدم اجرای قوانین مذکور توجه کارفرمانخواهدبود

5 ) درصورتیکه پیمانکار به هرعلتی نتواند پروژه را به موقع تحویل دهد روزی مبلغ 260000ریال جریمه دیرکرد باید به کارفرما پرداخت کند.

3 ) هرگاه پیمانکار دراجرای تعهدات خودقصورنماید یابروز خساراتی ازناحیه‌اووارد گردد ملزم به جبران آن می‌باشد . ودرصورت استنکاف ازپرداخت خسارت کارفرما حق داردبراساس نظرواعلام کارشناس سازمان آب وفاضلاب گلستان هزینه‌های لازم را ازمبلغ کل قرارداد کسرنماید . ضمناً تعیین اینکه آیاپیمانکار درانجام تعهدات قصورنموده یاخیر ، درصلاحیت کارفرمامی‌باشد . وپیمانکار ازاین حیث ادعا یا اعتراض نخواهدداشت .

ماده 6 ) تضمینات قرارداد :

پیمانکار جهت ارائه وانجام تعهدات خودمبلغی معادل 000/120 ریال دروجه سازمان آب وفاضلاب استان‌گلستان ومبلغ مذکور تاپایان قرارداد نزد سازمان آب وفاضلاب گلستان باقی خواهدماند وپیمانکار ضمن عقد خارج لازم به سازمان آب وفاضلاب گلستان وکالت داده که درصورت تشخیص بروز خسارت ازناحیه پیمانکار ازمحل چک مذکور خسارت خودراتأمین نماید .





r= نرخ استهلاک برای یک واحد تولید

C= بهای تمام شده دارایی

S= ارزش اسقاط دارایی

n= تعداد واحد‌های کار برآوردی تولیدی طی عمر مفید

تعداد واحدی‌های محصول تولید شده در طی دوره rx = هزینه استهلاک یک دوره کاربرد این روش هنگامی نتیجه مطلوب می‌دهد که:

1ـ میزان تولید واقعی را بتوان اندازه‌گیری کرد.

2ـ قدرت و میزان تولید یک دارایی را در طول عمر مفید آن بتوان با دقت قابل قبولی بر‌آورد نمود.

3ـ کهنگی و نابابی ناشی از پیشرفتهای تکنولوژی عامل مهمی در استهلاک نباشد.

در روش و میزان تولید، همانند روش ساعات کارکرد، هزینه استهلاک هر دوره متغیر ولی مبلغی که بابت استهلاک به هر واحد محصول سرشکن می‌شود ثابت است. گاهی روش تعداد تولید را تعدیل نموده و به سال تبدیل می‌کنند. بدین صورت که بر حسب حجم تولید محصول در واحد تولیدی در سال در صورتی که حجم ثابتی تولید شود و مقدار تولید را تبدیل به سال می‌نمایند.

در این روش اگر میزان تولید ثابت بماند، استهلاک اثری همانند روش خط مستقیم خواهد داشت، استفاده از این روش وقتی بهترین نتیجه را می‌دهد که عمر مال به میزان فعالیت تولیدی آن بستگی داشته باشد.

پ: روشهای نزولی استهلاک ـ (روشهای شتابدار استهلاک):

این روشها مبتنی بر استهلاک بیشتر در سالهای اول عمر دارایی و کاهش تدریجی آن در سالهای بعدی است. به این تعبیر که هر چه پیش می‌رویم از مبلغی که به حساب هزینه منظور می‌شود کاسته می‌شود. این روشها عبارتند از:

1ـ روش مجموع سنوات

2ـ روش روش مانده نزولی یا استهلاک بر اساس درصدی از ارزش دفتری در هر دورة مالی.

روشهای شتابدار، بر این فرض مبتنی است که کارآیی دارایی نو بیش از کهنه آن است یعنی در واقع بهره‌برداری از خدمات بالقوه اقتصادی یک دارایی در سالهای اول زیادتر از سالهای بعد می‌باشد. بنابراین، به لحاظ رعایت اصل تطابق در‌آمد و هزینه در سالهای اول استفاده از دارایی که کار‌آیی، بیشتر و هزینه نگهداری کمتر و طبعاً در‌آمد بالاتر است هزینه استهلاک بیشتری به حساب منظور می‌شود، و به بیان دیگر، نوعی شتاب در استهلاک در سالهای اول عمر دارایی بوجود می‌آید.

روش مجموع سنوات:

در این روش تعداد سالهای عمر مفید را با هم جمع کرده و در مخرج کسر قرار می‌دهند و صورت کسر را باقیماندة عمر مفید دارایی در هر سال تشکیل می‌دهد یا به عبارت دیگر صورت کسر در هر سال به ترتیب معکوس قلمداد می‌شود.

برای یک دارایی که عمر مفید آن 5 سال است به صورت زیر حساب می‌شود:

مخرج کسر: 15=5+4+3+2+1

صورت کسر: 1و2و3و4و5

برای سال اول: و برای سال سوم بهای قابل استهلاک دارایی به حساب هزینه منظور می‌شود.

فرمول ریاضی محاسبه استهلاک به روش مجموع سنوات به صورت زیر است:



D= هزینه استهلاک

C = بهای تمام شده دارایی

S = ارزش اسقاز دارایی

n= تعداد سالهای عمر مفید

d= سال مورد محاسبه

= و مجموع سنوات = V

کاربرد این روش وقتی نتیجه مطلوب می‌دهد که بهره‌برداری از خدمات بالقوه ، اقتصادی دارایی در سالهای اول، بیشتر از سالهای دیگر بر‌آورد شده باشد یعنی از سالهای آخر عمر دارایی، کار‌ایی و در‌آمد حاصل از آن کاهش می‌یابد و یا این که هزینه تعمیر و نگهداشت با گذشت زمان افزایش قابل توجهی پیدا کند.



روش مانده نزولی:

روش مانده نزولی که آن را به اختصار روش نزولی و همچنین روش استهلاک بر اساس ارزش دفتری هم نامیده‌اند به این طریق محاسبه می‌شود که نرخی ثابت را در طول عمر دارایی در ارزش دفتری آن (بهای تمام شده منهای استهلاک انباشته) ضرب می‌کنند تا هزینه استهلاک دوره مورد نظر به دست آید.

این روش در قانون مالیاتهای مستقیم ایران به رسمیت پذیرفته شده است. به این ترتیب که در ماده 150 قانون ، مقرر گردیده است که هر جا در آئین نامه استهلاکات، نرخی برای اقلام دارایی ذکر شده باشد، از این روش می‌باید استفاده شود و در غیر این صورت، روش خط مستقیم که برای آن، سالهای عمر دارایی قلمداد شده است قابل استفاده می‌باشد.

فرمولهای محاسبه استهلاک به روش نزولی به شرح ذیل استفاده می‌شود:

نرخ × (استهلاک انباشته تا پایان دوره قبل – بهای تمام شده)= استهلاک سال مورد نظر