فهرست

عنوان صفحه

مقدمه ...............................................................5

فصل اول

اصول انبارداری

کلیات ........................................................8

تعریف انبار و مخازن .........................................9

وظایف انباردار ...............................................9

انواع موجودی های انبار ...................................10

سازمان انبار ................................................11

نقش انبار در اقتصاد کشور .................................14

نقش انبار در صنعت ........................................15

سیستم انبارداری و مزایای آن ............................18

خط مشی های انبارداری ..................................20

فصل دوم- مراحل اجرایی خرید

قسمت اول: خریدهای داخلی .............................23

سفارش خرید کالا به فروشنده .............................25

دفتر راهنمایی سفارش ها .................................27

قسمت دوم: خریدهای خارجی .............................30

قیمت براساس (C^F) ......................................31

فصل سوم- منابع ورود کالا به انبار

از طریق خریدهای داخلی ..................................33

ورود کالاهای خریداری شده به انبار ....................... 36

تحویل کالا به انبار ............................................36

درخواست کالا و مواد از انبار ................................38

تحویل و خروج کالا از انبار ...................................39

رسید انبار مستقیم .........................................39

دریافت ابزار آلات از انبار ....................................40

فصل چهارم – کدگذاری کالا و لوازم

قسمت اول: کلیات کدگذاری ...............................43

روش الفبایی ................................................43

روش شماره گذاری ساده ..................................44

روش الفبا و شماره (حروف و عدد) ........................44

روش نیمونیک ...............................................45

کدگذاری براساس طبقه بندی کالا ........................45

طبقه بندی و کدگذاری استاندارد بین المللی ............47

روش طبقه بندی و کدگذاری اختصاصی ..................49

قسمت دوم: چیدن جنسی انبار ..........................51

سیستم کاردکس ..........................................53

کارت روی قفسه (Bin Card) ..............................56

گزارش موجودی انبار .......................................57

فصل پنجم- کنترل موجودی های انبار

قسمت اول: موجودی برداری «عینی» اجناس ...........60

وظایف انبار در ارتباط با سفارش و موجودی ها .............63

میزان حداقل موجودی و ذخیره احتیاطی ..................63

متوسط موجودی ............................................64

تعیین بهای موجودی های انبار ..............................66

روش بهای تمام شده واقعی ................................67

روش بهای تمام شده با قیمت بازار هر کدام که کمتر است .........71

قسمت دوم: هزینه های انبارداری ...................................72

هزینه سفارش ........................................................ 73

قسمت سوم: حسابداری انبار و تدارکات ............................74

فصل ششم – قانون محاسبات عمومی

اموال دولتی ................................................78

اظهار نظر و پیشنهاد .......................................87

نتیجه گیری .................................................88

منابع ........................................................89

مقدمه:

در بررسی مؤسسات و سازمان های مختلف، خصوصاً تولیدی و صنعتی، ملاحظه می شود که اکثر سرمایه های آن ها را مواد لازم و کالاهای مصرفی تشکیل می دهد و قسمت عمده سرمایه آن ها مصرف تهیه اجناسو وسایل مذکور می گردد.

اگر موجودی های جنسی یک مؤسسه بیش تر از اندازه مورد احتیاج باشد. قسمتی از سرمایه آن مؤسسه به حال رکورد در می آید و اگر این موجودی کمتر از حد لزوم باشد در برنامه عملیاتیو خدماتی آنها وقفه حاصل می شود. در راستای جلوگیری از رکورد سرمایه و یا ایجاد وقفه در اجرای وظایف سازمان و یا مؤسسه لازم است روشی صحیح، اساسی و مقرون به صرفه در انجام خرید نگهداری و مصرف کالا به مورد اجرا گذارده شود. در سازمان های موفق و پیشرفته، وظایف مربوط به انبار داری و کنترل مواد در درجه اول اهمیت قرار دارد. با توجه به نکات مذکور تهیه تدارکات کالا و ارائه خدمات موردنیاز با کیفیت مناسب و رعایت صرفه جویی و همچنین حفظ و حراست اموال و کالا و در دسترس قرار دادن سریع آن ها از وظایف عمده کارپردازی و انبار می باشد.

استفاده از برنامه هایعلمی و کاربرد آن در تهیه و تدارک کالا و مخصوصاً انبارداری و نتایج زیر را در بر دارد:

- مواد و کالا با حداقل قیمت تهیه و تدارک می شود.

- از رکود سرمایه و کالا جلوگیری می شود.

- ازتوقف و کندی کار جلوگیری می شود.

- بررسی و کنترل موجودی ها، میزان مصرف، تعیین نقطه سفارش و همچنین میزان سفارش به سهولت امکان پذیر می باشد.

- عملیات حسابرسی و حسابداری به آسانی انجام می شود.

- میزان ضایعات انبار تقلیل می یابد.

- حفظ و حراست و جلوگیری از سوء استفاده احتمالی امکان پذیر می باشد.

- اطلاعات و آمار لازم در اسرع وقت در اختیار مدیریت قرار داده می شود.

- با توجه به نکات مذکور، تهیه و تدارک کالا و ارائه خدمات مورد نیاز با کیفیت مناسب و رعیت صرفه جویی و همچنین حفظ و حراست اموال و کالا در دسترس قرار دادن سریع آنها از وظایف عمده کارپردازی و انبار می باشد.

فصل اول :

اصول انبارداری :

کلیات

در امور تدارکات کارپردازی، سیستم انبار داری، دارای اهمیت خاصی است و همکاری این دو واحد خدوماتی با یکدیگر اجتناب ناپذیر است.

سیستم صحیح انبار داری متضمن مزایای زیر است:

- دریافت، حفاظت و در دسترس قرار دادن کالا، مواد و وسایل موردنظر به سهولت و سرغت انجام می شود.

- با اعمال کنترل دقیق از بالا رفتن خارج از حد موجودهای که ممکن است بر اثر تغییر قیمتها باعث زیان گردد، جلوگیری می شود.

- با استفاده صحیح از سیستم انبار داری، میزان موجودی کالا در انبار و میزان مصرف آن در هر واحد کالا که پایه و اساس حسابداری صنعتی می باشد محاسبه می گردد.

- کنترل میزان موجود در انبار از نظر قیمت به سهولت صورت می گیرد.

- صدور قیض انبار (رسید جنس به انبار) موجبات تسهیل پرداخت مبلغ کالا به فروشنده و عملیات حسابداری می گردد.

- چون میزان موجودی ها معمولاً به قیمت تمام شده در انبار ها نگهداری می شود، لذا در صورت خسارت ناشی از آتش سوزی و تعیین سایر ضایعات و خسارت وارد شده محاسبه می شود.

تعریف انبار و مخزن

به محل و فضایی که یک یا چند نوع کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه و یا فرآورده های مختلف که براساس یک سیستم صحیح طبقه بندی و تنظیم می گردد، انبار گفته می شود.

انبار از نظر فرم به سه صورت می باشد:

1- انبار های پوشیده: این مکان از تمام اطراف بسته و دارای سقف و وسایل ایمنی کامل می باشد.

2- انبارهای سرپوشیده یا هانگارد: این انبار دارای سقف است ولی چهار طرف آن باز و فاقد حفاظ جانبی می باشد. این نوع انبارها، کالاها را فقط از باران و آفتاب حفظ می کند.

3- انبارهای باز یا محوطه: این انبار به صورت محوطه می باشد و معمولاً برای نگهداری ماشین آلات و لوازم سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.

وظایف انبار دار:

انبار دار کسی است که عهده دار وظایف زیر می باشد:

- تحویل اجناس و کالاهای خریداری شده طبق اسناد و مدارک خرید

- صدور قبض انبار یا برگ رسید جنس به انبار پس از تحویل گرفتن کالا صدور حواله انبار هنگام تحویل کالا

- صدور فرمهای رجوعی، برگشت از خرید و سایر فرمهای مشابه

- صدور برگ درخواست خرید کالا در صورت لزوم

- ثبت مشخصات و تعداداجناس وارد و صادر شده در دفاتر و کارتهای انبار

- همکاری با حسابداری صنعتی و واحد سفارشها در مورد تعیین حداقل، حداکثر و نقطه سفارش

- حفظ و حراست اجناس انبار و رعایت اصول ایمنی

- بایگانی و حراست اجناس انبار و رعایت اصول ایمنی

- بایگانی اسناد و مدارک انبار

- ارائه گزارش های لازم به مقامات ذیربط

انواع موجودی های انبار

اجناس و کالاهای موجود در انبار اعم از مؤسسات تولیدی یا غیر تولیدی را می توان به پنج دسته به شرح زیر تقسیم نمود:

1- مواد خام یا اولیه

این مواد برای تولیدکالا استفاده می شود.

2- مواد و لوازم مصرفی

مواد و لوازم مصرفی به موادی اطلاق می شود که به طور غیر مستقیم در تولید کالا دخالت دارد و در سازمان های تولیدی برای انجام خدمات جانبی مورد استفاده قرا داده می شود. ایم موارد بر اثر مصرف از بین می رود مانند کاغذ و یا وسایل بسته بندی در سازمان های تولیدی.

3- مواد و لوازم در جریان ساخت

به موادی که مقداری تغییرات در مواد اولیه آن داده شده ولی هنوز به وصرت کامل ساخته نشده است، مواد و لوازم در جریان ساخت گویند.

4- کالای تمام شده

به کالاهایی گفته می شود که از نظر ساخت به مرحله تکمیلی رسیده قابل عرضه به بازار باشد.

5- اجناس خریداری شده جهت فروش

این سری از اجناس شامل اجناسی هستند که بدون هیچ گونه تغییری در آنها به بازرا جهت فروش عرضه می گردد و به طور موقت در انبار نگهداری می شود مانند انبار فروشگاه و مؤسسات بازرگانی.

سازمان انبار

به طوری که گفته شد یکی از وظایف انبار طبقه بندی، کدگذاری و تنظیم اجناس و کالاها می باشد. از ترکیب چند انبار یک «مخزن» یا «دپو» بوجود می آید. تعداد هریک از مخازن بستگی به نوع و کمیت و همچنین حدود فعالیت آنها دارد.

انبار قطعات و مواد اولیه در واحدهای تولیدی معمولاً زیرنظر مدیر فنی کارخانه قرار دارد و در بعضی از کارخانه ها، انبار مستقیماً زیر نظر مدیر کارخانه انجام وظیفه می نماید.