مقـدمـه

تاریـخچه گـروه زمـزم

گروه زمزم شامل 16 شرکت نوشابه سازی است که زمزم ایران در راس تمامی آنها قرار دارد. قدیمی ترین شرکت در این گروه شرکت زمزم تهران می باشد که در سال 1954 تاسیس شده است . زمزم ایران تمامی عصاره ، سر بطر ، بطری های مورد نیاز سایر شرکت های زمزم را تامین می نماید .

گروه زمزم بزرگترین شرکت نوشابه سازی موجود در بازار داخل ایران است که حدود 47% و به طور کلی 2/5 میلیارد بطر تولید سالانه و 100% نوشیدنی های اسلامی بازار های داخلی را به خود اختصاص داده است .

گروه زمزم تا به حال محصولات خود را به کشورهایی زیر صادر نموده است : انگلستان ، هلند ، سوئیس ، ایتالیا ، آلمان ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، عمان ، قطر ، بحرین ، یمن ، کویت ، عراق ، پاکستان ، افغانستان ، ترکمنستان ، مالزی ، سریلانکا ، استرالیا ، اتیوپی ، مراکش و حدود 600 درخواست از سایر کشورهای آسیا و اروپایی و آفریقایی در خصوص شروع همکاری دریافت نموده است .

گروه زمزم محصولات متنوع با بالاترین کیفیت و همچنین کمترین قیمت تولید می نماید و انواع گواهی های استاندارد بین المللی مانند ISO 9002& ISO 14000, HACCP را دریافت نموده است .

گروه زمزم با سابقه ای در حدود 49 سال در صنعت نوشابه ایران قابلیت های لازم در تکنولوژی تولید عصاره ، احداث کارخانجات نوشابه سازی ، مدیریت و روشهای واگذاری ، را دارا می باشد .

در ارتباط با بازارهای جهانی ، گروه زمزم نمایندگان محلی را برای توزیع محصولاتش انتخاب نموده است . سایر فعالیتهای گسترده زمزم شامل سرمایه گذاری مشارکتی با شرکتهای داخلی در امر طراحی ، احداث مدیریت کارخانجات نوشابه سازی تأمین عصاره و خط تولید زمزم به صورت فرانشیز می باشد .

تاریـخچـه

شرکت سهامی خاص مشهد در تاریخ11/5/1333 تحت شماره 488 در اداره ثبت شرکتهای مشهد به ثبت رسیده و در سال 1347 تحت مجوز شماره 15128 مورخ 3/4/1347 صادره از وزارت صنایع و معادن بهره برداری از آن آغاز شد .

فعالیتهای عمده زمزم مشهد شامل موارد زیر بوده است :

ارتقاء کیفیت محصولات به منظور حفظ و توسعه بازار که خوشبختانه در همین رابطه طی پنج سال گذشته موفق به اخذ استانداردهای ملی برای تمامی محصولات شرکت شده است.

استراتژی : طرحهای اصلی آتی شرکت زمزم مشهد به شرح زیر می باشد : 1- جابجایی ماشین آلات جدید تولید نوشابه ، شیشه های در گردش « به جای ماشین آلات فعالی» 2- افزایش سرمایه شرکت 3- ورود شرکت به بازار بورس اوراق بهادار کشور

کارخانه زمزم در سال 1366 بازسازی و نوسازی شد . در اواخر سال 1366 اولین خط تولید آن از شرکت KHS آلمان وارد شد . ظرفیت این خط 1800 جعبه نوشابه 24 تاییcc 284 در ساعت است در سال 1375 پروانه تحقیق وتو سعه دومین خط تولید نوشابه در بطر خانواده یا بطر پلاستیکی که مخفف آن PET « پلی اتیلن ترفتالات » است دریافت و در سال 1382 از شرکت SIY ایتالیا ، ظرفیت 8000 بطر PET 5/1 لیتری در ساعت وارد شد .

قابل ذکر است که بسته بندی پلاستیکی مناسب ترین بسته بندی برای نوشابه های گازدار می باشد . در همین سال دستگاه بطر ساز از شرکت ASP ژاپن با ظرفیت 2300 بطر PET 5/1 لیتر در ساعت به این کارخانه وارد شد . زمین شرکت 8 هکتار و تعداد پرسنل رسمی و قرار دادی که در دو شیفت کار می کنند 500 نفر است که در طول شبانه روز 22 ساعت کار می کنند و 2 ساعت به دستگاهها استراحت می دهند و کار شست و شو یا IP را انجام می دهند . این کارخانه گواهینامه های استاندارد بین المللی ISO 9001 و ISO 2000 یعنی سیستم مدیریت و کفیت و ISO 14001 یعنی سیستم مدیریت زیست محیطی و سیستم بهداشت و ایمنی مواد غذایی را دارا می باشد .

محصولات این کارخانه نوشابه های کولا ، پرتقالی ، لمون لاین در شیشه و PET و نیز DIET زمزم که فقط در طعم کولا تولید می شود می باشد .DIET زمزم در بطرهای شیشه ای مخصوص CC280 تولید می شود .

2-1 – مـراحـل کار « تولید »

2-1-1- مرحله شست و شوی : ابتدای خط تولید نوشابه در بطر این قسمت است در این مرحله جعبه ها و نوشابه های خالی شست و شو داده می شود، به این صورت که جعبه های دارای بطر خالی بر روی نوار نقاله وارد می شوند. به این نوارهایی که روی آن بطر یا جعبه حرکت می کند کانوایر یا نوار نقاله می گویند .

به جعبه ها شل گفته می شود این جعبه ها که دارای بطری های خالی اند ، از عقب سالن توسط نوار نقاله حرکت می کنند و به دستگاهی به نام انکیسر وارد می شوند . کار دستگاه انکیسر این است که بطرهای خالی را از درون جعبه ها بلند می کند و جعبه های خالی مسیر u شکل را طی می کنند، وارد تونلی به نام شل شوی می شوند و جعبه های شسته می شوند . بطریهای خالی وارد دستگاه بزرگی به نام بطری شوی می شوند ، بطری شوی 6 تانک دارد . علاوه بر آب از سود کاستیک NAOH – 5-3 در صد و تری فسفات سدیم برای زدودن چربی استفاده می شود . بطرها داخل فریم ها ، وارونه می شوندتا وقتی وارد 6 تانک می شوند به صورت وارونه داخل این مخلوط ، غوطه ور هستند .

طبق استاندارد در این کارخانه بین قسمت Clean, unclean یعنی بطری های شسته شده و شسته نشده در وسط سالن دیواری قرار دارد .

مزایا : بطری های را 20 دقیقه با آب و سود کاستیک و تری فسفات سدیم شست و شو می دهند .

2-1-2- دستگاه آیـنه بانی

پس از خروج بطری ها از بطری شوی ، به اولین دستگاهی که می رسند دستگاه آینه بانی است . بطری ها از جلوی یک صفحه ی روشن عبور می کنند . افراد آنها را نگاه می کنند . اگر جسم خارجی یا ترک داشته باشند ، ، لب پر باشند ، متفرقه باشند ، یا هر شکل دیگری داشته باشند از روی خط بر می دارند . از آن جا که انسان خطای دیر دارد بعد از آینه بانی ، بطریها وارد چشم الکترونیک می شوند .

این چشم الکترونیک به طور اتوماتیک بطریهایی که مشکل دارند را خارج می کنند . چشم الکترونی باتوجه به برنامه های نرم افزاری PNC ، خودش تشخیص می دهد و بطریهای مشکل دار را خارج می کند و در گردونه ی کنارش قرار می دهد . البته با ظرفیت بالا نمی تواند کار کند و در هر ساعت فقط 1 تا 2 بطری را خارج می کند به همین دلیل وجود نیروی انسانی برای جدا کردن بطریها لازم است .

بعد از عبور شیشه ها از ایستگاه آینه بانی و چشم الکترونی ، وارد گردونه های بزرگی می شوند که در حال چرخیدن است . این دستگاه که فیلر یا پر کن نام دارد را از نوشابه ها پر می کند . در کنار آن یک استوانه ی بلند تر است که داخل آن ها تشتک نوشابه است و سپس درب های شیشه ها یکی یکی بر روی بطریهای پر شده قرار می گیرد و با فشار مکانیکی پرس می شود . بطریهایی که از نوشابه پر شده اند توسط نوار نقاله ی عقبی به قسمت اول « قسمت شست و شو » بر می گردند . « از آنجا که سر نوشابه ها بسته شده مشکل از نظر استاندارد پیش نمی اید » و بعد به دستگاه کیس پکر می رود که عکس عمل انکیسررا انجام می دهد می رسند . این دستگاه بطری های پر را بر می دارد و داخل جعبه های شسته شده می گذارد . سپس جعبه هایی که از شیشه های نوشابه پر شده از سالن تولید خارج می شود و به دستگاه پالتایزر می رسد .

2-1-3- دستگاه پالتایزر:

این دستگاه 50 جعبه ی نوشابه را روی پالت یا تخته ی چوبی قرار می دهد ، سپس لیفتراک آن ها را بر می دارد و داخل انبار محصولات می گذارد .

از آنجا که قسمت اعظم نوشابه آب است ، تصفیه آب بسیار مهم می باشد اگر آب مشکل داشته باشد مدت زمان نگهداری نوشابه محدود می شود . این کارخانه دارای چاه عمیق است ، آب از آن وارد مخزن زیر زمینی می شود . از مخزن زیر زمینی آب دو شاخه می شود .