فصل اول

مقدمه و خلاصه

1-مقدمه

ارتومیسکوویروس ها یاویروس های آنفلونزاحامل نوعی بیماری بسیارواگیر هستند که دردستگاههای تنفس،گوارش واعصاب جایگزین می شوندوگاهی درطیورمرگ ومیربسیارشدیدی ایجادمی نمایند.

این ویروس ها به دوپاتوتیپ ویروسهای آنفولانزا با قدرت بیماری زایی شدید ((HPAI وویروس های آنفلوانزا با قدرت بیماریزایی کم یا متوسط (nHPAI) یا (mPAI) تقسیم می گردند.عفونت آنفلوانزا در گونه های مختلف پرندگان دریایی مهاجر وآبزی درسرتاسردنیا مشاهده شده است واین پرندگان به عنوان مخزن ومنبع ویروسهای آنفلوانزای طیورمحسوب می شوند.اگرچه ویروسهای nHPAIازبیشترگونه های پرندگان اهلی جداشده اند ولی صنعت مرغداری وبوقلمون تا کنون بیشترین خسارات حاصله ازآنفلوانزارا متحمل شده است. ژنوم ویروس های آنفلوانزا حاوی RNA وهشت قطعه ای است. به همین دلیل بازارایی ژنتیکی در این ویروس ها زیاداتفاق می افتدوبه عنوان سدی بزرگ درراه کنترل وپیشگیری بیماری به حساب می اید .

براساس پادگن های نوکلئوکپسید یاماتریکس ، ویروسهای آنفلوانزابه سه تیپ AوB وC طبقه بندی می شوند وتیپ A ، عامل اکثرهمه گیری های آنفلوانزا درطیورودام ها و همچنین عامل مرگ میلیونها انسان درقرن حاضر بوده است. مهمترین پادگن های سطحی ویروس آنفلوانزا ، هما گلوتینین (HA) ونورامینیداز(NA) می باشند. براساس این پادگن ها ، تا کنون 15 تحت سروتیپ H ونه تحت سروتیپ N گزارش شده است. کلیه تحت سروتیپ های ویروس های آنفلوانزا ازپرندگان اهلی جدا شده اند . ویروس های آنفلوانزا دردستگاه تنفس وگوارش پرندگان آلوده تکثیر پیدا می کنند وانتقال مستقیم ویروس ازپرنده ای به پرنده ی دیگر ازطریق آئروسل و ذرات معلق منتشره ازدستگاه تنفس و مدفوع وانتقال غیرمستقیم ازطریق آب یاغذای آلوده انجام می گیرد. روند شکسته شدن HA به دومولکول HA1 وHA2 در بیماریزایی ویروس نقش مهمی دارد که به حضوریا عدم حضورپروتئازها دردستگاه گوارش و تنفس طیوربستگی دارد. تشخیص آزمایشگاهی عفونت آنفلوانزابراساس آزمایش های سرم شناسی ، ویروس شناسی ومولکولی می باشد. به دنبال جدا سازی ویروس های آنفلوانزا ، تیپ وسرو تیپ آن الزاماً مشخص می شود وپاتوتیپ آن باید توسط آزمایش های InvitroوInvivo مورد ارزیابی قرار گیرد. جداسازی ویروس های HPAI یا ویروسهای متعلق به تحت سرو تیپ های H5 و H7 باید به اطلاع مراجع ذیصلاح ملی و بین المللی دامپزشکی رسانده شود. به دلیل آنکه پرندگان دریایی مهاجروابزی به راحتی می توانند به طورهمزمان با ویروس هایی که ازنظر پادگن های H وN ، متفاوت هستند ، آلوده شوند ، لذا آنفلوانزای طیوراحتمالاًهمیشه به عنوان یک بیماری غیرقابل پیش بینی باقی خواهد ماند. مهمترین اقدام دربرنامه ی پیشگیری و کنترل آنفلوانزا ممانعت ازتماس پرندگان دریایی و مهاجروآبزی با گله های ماکیان ، بوقلمون و مرقابی می باشد. بلا فاصله بعد از ورود ویروس های آنفلوانزا به یک منطقه ، انجام سیا ست های کشتار، قرنطینه و واکسیناسیون ، احتمال انتشارویروس ازیک منطقه به منطقه دیگررابه شدت کاهش می دهد.

درمجموع برای بررسی و شناسایی بیماری ، نیاز به فراورده های سرمی است. بنابراین موسسه ی واکسن و سرم سازی رازی اقدام به تهیه آنتی سرم اختصاصی پروتئین هما گلوتینین ویروس آنفلوانزای سویه ی N2 H9 شایع درایران نمود تا به عنوان کنترل مثبت برای سرم های مجهول درآزمایش های تشخیصی به کار گرفته شود.

2-1-خلاصه فارسی:

برای تشخیص سرولوژیکی عفونت های آنفلوانزای طیور, روش های آزمایشگاهی مختلفی ازجمله آزمایش ممانعت ازهماگلونیناسیون(HI) ، ممانعت ازنورامینیداز(NI) ، رسوب برروی ژل آگار(AGP) والیزا (ELISA) بکارمی رود که بااستفاده ازاین آزمایشات می توان تیپ وتحت تیپ ویروس آنفلوانزارامشخص کرد.

باتوجه به گسترش بیماری آنفلوانزادرسطح کشوروبروزاپیدمی های اخیربیماری درصنعت طیورایران ، ارائه ی راه حلی برای تشخیص سریع بیماری درمرغداری هاجهت اجرای برنامه های کنترلی واحتمالاًریشه کنی ضروری است. چنین برنامه هایی بااستفاده ازآنتی ژن هاوآنتی سرم های وارداتی انجام می شودکه این فراورده هاباصرف هزینه های هنگفتی تهیه می شوندوبا توجه به اینکه تحت تیپ ویروس آنفلوانزای شایع درایران H9N2 می باشد ، موسسه ی تحقیقات واکسن وسرم سازی رازی تصمیم به تهیه وارزیابی آنتی ژن وآنتی سرم اختصاصیH9 جهت استفاده درآزمایش های مختلف کنترلی وتشخیصی نمود.

3-1-خلاصه ی انگلیسی

For serologic diagnosis of Avian influenza infections various laboratory methods such as hemagglutinin inhibition test(HI),Neuramidase inhibition test(NI),Agar gel precipitation test (AGP)and ELISA are used.By means of thise tests,serotype and subtype of influenza virus cold be diagnosed.with regard to the outbreak of influenza disease throughout the country and recent epizootic outbreak of the disease in the iran,s poultry industry,presenting a solution for immediate diagnosis of the disease in poultry farms for implementation of control and eradication

Measures is necessary.Such measures are implemented by the use of imported antigens and antiserums.Thise products are imported by spending lots of money andm whereas subtype of influenza virus in iran

Is H9N2 Razi vaccine and serum producing Research Institute decided

to prepare and evaluate the specific H9 antigen and antiserum to be

used in varios control tests and diagnosis.

فصل دوم

کلیات ویروس شناسی

وبیماری انفلوانزای

طیور

1-2-مقدمه بیماری:

واژه ی آنفلوانزادرابتدابیانگراپیدمی تب های کاتارال وحاد ، با انتشارسریع ، دربین انسان هابودکه به وسیله ی ویروس های خاانواده ی ارتومیسکویریده ایجادمی شد.

امروزه ثابت شده است که ارتومیکسو ویروس ها ، عامل تعدادقابل توجهی ازبیماری هاوعفونت های طبیعی انسانها ، اسبان ، خوکهای اهلی وگونه های مختلف پرندگان ومواردانفرادی بیماری درراسووتعدادی ازپستانداران دریایی می باشند ومعمولاً دستگاه تنفسی فوقانی رادرگیری می سازند . درآلودگی طیوراهلی با ویروس های آنفلوانزای مرغی(AI ) ، سندرم های مختلفی ازجمله یک بیماری تنفسی بدون علائم بالینی وکاهش تولیدتخم مرغ تایک بیماری شدید سیستمیک با مرگ ومیر نزدیک به 100 درصد دیده می شود ، فرم شدیدوسیستمیک بیماری ، ناشی ازآلودگی طیورباویروس های آنفلوانزای مرغی بابیماری زایی بالا(HPAI)می باشد. معمولاًبیماری دراکثرگونه های پرندگان وحشی به صورت نهفته می باشد.

2-2-تعاریف وکلمات مترادف:

آنفلوانزای مرغی اول باربه عنوان یک بیماری سیستمیک بامرگ ومیربالا(یعنی آنفلوانزای مرغی بابیماری زایی بالایاباحدت بسیاربالا)تشخیص داده شد. ازسال 1870 تا 1981، HPAI به نام های مختلف ازجمله fowl plague(معمول ترازهمه)fowl pest,peste aviaire, typhus exudatious gallinarium,geflugelpest,Brunswick bird plague Brunswick disease,Fowl diseaseو fowl or bird grippeشناخته می شد. در1981اولین کنگره ی بین المللی آنفلوانزای مرغی اصطلاح HPAI رابه عنوان تعریف رسمی فرم حادآنفلوانزای مرغی پذیرفتOIE, HPAI رادرلیستA بیماری ها قرارداده است. لیست A OIE ، شامل بیماری های قابل انتقالی است که دارای پتانسیل بالقوه برای انتشارسریع وبسیارجدی درسطح جهانی با نتایج سیاسی ، اقتصادی یابهداشت عمومی مهم می باشندوبیماری هایی هستندکه اهمیت زیادی درتجارت بین المللی حیوانات وتولیدات دامی دارند.

اشکال ملایمترAI ، در گونه های مختلف طیوراهلی مابین سالهای 1949 واواسط دهه ی 1960 شناخته شدندبه اصطلاحLow pathogenie,phathogenic,non highly, pathogenic AI و MP)Mildy pathogenic) درمورد این هابه کار گرفته شد . ضررهای اقتصادی وتولیدی ویروس های این دسته درصنعت طیوردرمقایسه با HPAI بسیارکمترمی باشد . nHpai یا MPAI درلیستAیاB بیماری های OIE قرارنگرفته ند.

[1]

3-2-اهمیت اقتصادی بیماری:

ضررهای اقتصادی ناشی از آنفلوانزای مرغی ، سویه ی ویروس گونه های پرندگان آلوده ، تعداد مزارع درگیر، روشهای کنترلی مورداستفاده وسرعت انجام برنامه هایی کنترلی وریشه کنی ، بستگی دارد. دراکثرکشورهای پیشرفته ، HPAI وMP درصنعت طیورتجاری ، بیماری های بومی نمی باشند. شیوع بیماری وضررهای اقتصادی ناشی ازآن ، درهمه گیری های MPAI یا HP درطیورتجاری وغالباً درماکیان وبوقلمون هاروی داده است. بعضی ازکشورهای پیشرفته ، همه گیری های بومی MPAI رادر طیورصنعتی خود دارند ودر بعضی از این کشورها ، MPAI بصورت بومی در سیستم های بازار محلی طیور (بازار طیورزنده) وسیستم پرورش طیوردرخانه که اقوام بومی نواحی وابسته به مراکزشهری ،ایجاد می کنند ، دیده می شود. اصطلاح LPM به جای اصطلاح پرندگان زنده استفاده می شود.

ضررهای ناشی ازوقوع همه گیری های HPAI درطیور اهلی در مزارع تجاری تولیدی یا درطیورسیستم های LPM وسیع می باشد . ضررهای مستقیم شیوع HPAI شامل هزینه های حذف طیور، ضررهای واگیری ومرگ و میر،هزینه های قرنطینه و نظارت بهداشتی وپرداخت غرامت برای حذف پرنده های بازاری زنده می باشد .

همه گیری های MPAI ، زیانهای اقتصادی عمده ای را برای تولیدکنندگان بوقلمون و مرغابی، مخصوصاً زمانی که با عوامل بیماری زای ویروسی یا باکتریایی ثانویه همراه باشند ، در پی دارد. درکل زیان های ناشی ازاین دسته در مقایسه باHPAI کمتر می باشد ، زیرا گله های آلوده ، با یک برنامه کنترلی ، حذف می گردندوواگیری آنها کمترمی باشد وتجارت ملی و بین المللی معمولاًاسیبی نمی بیند. [2]

ش4-2- اهمیت بیماری از نظرسلامت عمومی:

درحالت کلی ، ویروس های آنفلوانزا ، به هنگام انتقال ، با میزان خود وبا افراد همان گونه وگاهی اوقات درانتقال بین گونه ای ، با گونه های که قرابت نزدیکی دارند ، سازگارمی شوند . در موارد نادری ، ویروسهای A I قابلیت انتقال پذیری به انسان را نشان داده اند.

ازنظرتجربی ، ویروس های AI مختلف ، نشان داده شده است که توانایی محدودی برای تکثیردردستگاه تنفسی فوقانی انسان هادارند ، اگرچه درمواردنادری ، انتقال ویروس های AI به انسان به دوروش مجزاصورت گرفته است : 1) انتقال کل ژنوم ویروسAI و 2)انتقال قطعات ژنی ویروسAI .

مواردانفرادی انتقال تمام ژنوم ویروس های AI به انسان ، اثبات شده اند. با این وجودچنین مواردی درمقایسه با ویروس های آنفلوانزای سازش یافته باانسان که هرساله ودرطی پاندمیک های بیماری ، روی می دهد ، بندرت می توانند صدهامیلیون نفررادرگیرسازند . مواردانتقال ویروس های آنفلوانزای خوکی به انسان ، درمقایسه باانتقال ویروس های AI ، بیشترگزارش شده اند ، امااین امرزیادمعمول نمی باشد. این تفاوت اندک درانتقال پذیری ویروس آنفلوانزای مرغی وخوکی ، ممکن است ناشی ازتفاوت خصوصیات گیرنده های سلولی اپی تلیوم دستگاه تنفسی باشد. ویروس های AI به صورت خاصی به –acetylneuraminic acid –galactose α N –2,3 متصل به گیرنده هایSialoligosaccharide (اتصال3,2 α) ، باندمی شوند ، درحالی که ویروس های آنفلوانزای خوکی وانسانی بهglactose α N-acetylneuraminic acid-2,6

متصل به گیرنده های Sialoligosaccharide(اتصال 2,6 α )باندمی گردند ، اپی تیلیوم تنفسی پرندگان غالباً اتصال α 2,3 رادارد ، درحالی که اپی تلیوم تنفسی انسان دارای اتصال α 2,6 واپی تلیوم تنفسی خوک دارای مخلوطی ازاتصال α2,3 و α 2,6 است. این امرممکن دلیل تعداد موارد بیشترانتقال آنفلوانزای خوکی به انسان درمقایسه با آنفلوانزای مرغی به انسان ، باشد.

پنج موردازعفونت انسانی ، در اثر انتقال ویروسهایAI گزارش شده است. در1959یک مرد 46ساله ، هپاتیت عفونی پیشرفته ای را به دنبال مراجعت ازسفردوما هه دریایی از طریق آسیا ، آفریقا واروپا نشان داد.یک ویروس HPAI (H7N7) ازخون وی جداشد. بهبودیش کامل شد ، اما هیچ نوع انتی بادی خنثی کننده علیه ویروس های AI در خون وی ، رد یابی نشد طی سالهای 1978تا1979 ، یک ویروس (H7N7)MPAIباعث واگیری یک بیماری تنفسی و مرگ درچلچله های دریایی درشمال غربی ایالات متحده شد. کونژکتویت خود محدودی در کاراگرافی که با چلچله ها کارمی کردند به هنگام شیوع بیماری ، گزارش شد. در سال 1996 ، یک ویروس MPAI( (H7N7 از یک زن 43 ساله در انگلستان مبتلا به کونژکتویت جدا شد . این زن مرغابی های اهلی با گونه های مختلف را پرورش می داد و این مرغابی ها به صورت ازاد با مرغابی های وحشی د ریک دریاچه کوچک ارتباط داشتند. درسال 1997 ، یک ویروس HPAI(H5N1) با عث بستری شدن 18 نفرومرگ 6 نفر در هنگ کنگ شد. بیماران تب و علائم بیماری دستگاه تنفسی فوقانی ودستگاه گوارشی شامل استفراغ ، اسهال و دردرا داشتند در بیمارانی که فوت کردند ، پنومونی دو طرفی شدیدوسایر درگیریهای و جراحات شامل هموفاگوسیتوز، نارسایی کبدی و کلیوی شوک سپتیک و پانسیتوپنی ، دیده می شد ویروس های AI جدا شده ازبیماران ، مرتبط با طیورLPM و مزارعی بودند که همه گیری HPAI را تجربه کرده بودند. اعتقاد براین است که کشتارتمام ماکیان درمزارع هنگ کنگ ودرLPM ودیگرگونه های پرندگانی که درتماس باماکیان بودند ، مانع ازابتلا انسانی شد. در نهایت بین دسامبر 1998 و مارس 1999 ، یک ویروس MPAI (H9N2) از هفت نفر70-1 ساله درmainlant چین و هنگ کنگ جداشد ، در پنج از بیماران هیچ گونه علائم کلینیکی مشاهده نشد ، اما در دو نفرازبیماران تب وبیماری تنفسی دیده شد . تمامی این بیماران بهبود یافتند اطلاعات تجربی دریک مدل موشی اثبات کردکه ویروسهای AI H5N1 هنگ نکگ پتانسیل بالقوه ای را برای انتقال بین پرندگان و پستانداران درمقایسه با دیگر ویروسهای AI مانند:

(H5N2) 59 / Scotland / chickan / Aو(H5N1) 91 /England / turkey / Aو

(H5N2) 95 / 765320 / Queretaro/Achikenو(H5N2)97 / Italy / Chicken/A

دارند.

مرغابی های وحشی ودیگرپرندگان آبزی ، مخازن دائمی تمام ژن های ویروسی آنفلوانزا می باشند. ظهورژن های ویروسی AI درویروس های آنفلوانزای انسانی بندرت اتفاق می افتد و دوره های زمانی طولانی باید طی شودتا این امرصورت گیرد و باید بازآرائی ژنتیکی با بیش از یک ویروس آنفلوانزاانجام شود. اگر چه یک ویروس AI ای که وارد جمعیت انسانی می شود احتمال بازآرایی و ایجاد یک دودمان جدید از ویروس آنفلوانزای انسانی را دارد ، ولی این امر بسیارنادراست و دوره ی زمانی زیادی برای ایجاد ویروس های آنفلوانزا ی پاندمیک انسانی ، لازم می باشد ، به عنوان مثال ، آنا لیزتوالی نوکلئوتیدی مشخص کرد که ویروس های آنفلوانزای پاندمیک انسانی H2N2 سال 1957 و H3N2 سال 1968 منتج از بازآرائی به ترتیب سه تا (PB1 وHA و HA ) و دو تا (PB1 و HA ) ژن های ویروسی AI و پنج و شش ژن ویروسی آنفلوانزای انسانی می باشد.

خوک هایی که درمعرض ترکیبی ازسویه های بازآرائی شده ویروسهای آنفلوانزا ی پرندگان و پستانداران ، قرارگرفته اند ، توانایی آلوده سازی انسان و دیگرپستانداران را داشته اند.

باید خاطرنشان کرد که اکثر سویه های پاندمیک انسان از بازآرائی ژنتیکی بین ویروسهای آنفلوانزای پرندگان و انسان ، بوجودامده اند وشواهدی وجود دارد که خوک هادراین مسیربه عنوان میزبان واسط ، برای ایجاد بازآرایی عمل می کنند ، زیرا سلولهای این حیوان برای هر دوسویه انسان و پرندگان دارای گیرنده می باش