تحقیق آشنایی با دهان و ساختمان دندان در 20 صفحه ورد قابل ویرایش

آشنایی با دندان

دهان اولین قسمت دستگاه گوارش که از لب شروع می شود و به حلق منتهی می شود دو فک در دهان وجود دارد فک بالا ثابت است ولی فک پایین حرکت می کند و باعث باز و بسته شدن دهان می شود در هر فک حفره هایی وجود دارد که ریشه های دندان در آن قرار می گیرد در این حفره ها دندان ها به وسیله الیافی به استخوان فک متصل می شود .

روی آرواره ها و دور دندان را لثه می پوشاند به آرواره لثه و الیاف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان می گویند .

دهان انسان در اعمال زیادی همچون چشیدن ، گاز گرفتن ، جویدن ، خندیدن و ... شرکت می کند اولین قدم در راه گوارش غذا ، خرد کردن و جویدن مواد غذایی است که توسط دندانها صورت می گیرد هر کدام از دندانها با شکل خاص خود عمل جویدن را انجام می دهند دندانهای پیش برای بریدن ، دندانهای نیش برای پاره کردن و دندانهای آسیا برای خرد و نرم کردن لقمه غذا شکل گرفته اند .

دوره دندانی

هر انسان دو سری دندان دارد ( دندانهای شیری و دندانهای دایمی ) و سه دوره دندانی ( شیری ، مخلوط و دایمی ) دارد .

از سن 6 ماهگی که در دهان نوزاد اولین دندان شیری رویش می یابد تا سن 6 سالگی که اولین دندان دایمی در دهان می روید دوره دندانی شیری می گویند در این دوران فقط دندان شیری در دهان وجود دارد از 6 تا 12 سالگی دندانهای شیری جای خود را به دندانهای دایمی می دهند این زمان را دوره دندانی مخلوط می گویند در سن 12 سالگی که هیچ دندان شیری در دهان وجود ندارد و فقط دندانهای دایمی وجود دارد تا آخر عمر دوره دندانی دایمی گفته می شود .

دندانهای شیری

دندانهای شیری معمولا ً از سن 6 ماهگی شروع به رویش می کنند و تا 5/2 سالگی تکمیل می شوند البته زودتر در آمدن و یا تأخیر در رویش به مدت چند ماه طبیعی است ولی اگر از 9 ماه بیشتر شود باید به دندانپزشک مراجعه کرد تعداد دندانهای شیری 20 عدد است یعنی یک کودک در هر فک 10 دندان دارد و این ده دندان به صورت چپ و راست به صورت قرینه وجود دارد اسم این پنج دندان از خط وسط به طرف عقب عبارتند از : دندان پیش میانی که بطور قرار دادی با حرف A نشان داده می شود دندان پیش طرفی و یا B دندان نیش یا C دندان آسیا اول یا D دندان آسیای دوم یا E

تعداد و انواع دندانها در فک بالا و پایین مساوی است در هر فک نیز تعداد دندانهای نیمه راست و چپ مشابه است .

نیمه چپ فک بالا نیمه چپ فک پایین

نشانه های پوسیدگی

وقتی دندان دچار پوسیدگی می شود ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را داشته باشد

1- تغییر رنگ مینای دندان ، در محل پوسیدگی مینا قهوه ای یا سیاه رنگ می شود .

2- سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی ، گاهی میزان این تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می گردد و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می رود به طوری که شخص فکر می کند دندان او شکسته است .

3- حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد ، گرم ، ترش و شیرین

4- حساس بودن یا درد گرفتن دندان وقتی که دندانها را روی هم فشار می دهیم

5- بوی بد دهان می تواند به علت های متفاوت ایجاد شود که یکی از علت های آن پوسیدگی دندانها است .

6- پوسیدگی بین دندانها می تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و یا پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده بشود .

پوسیدگی دندان چرا و چگونه ایجاد می شود ؟

به طور طبیعی صدها نوع میکروب در دهان وجود دارد بیشتر میکروبهای داخل دهان بی خطرند حتی تعدادی از این میکروبها به هضم غذا کمک می کنند وقتی از دندانها به خوبی مراقبت نشود این میکروبها با مواد موجود در بزاق ، لایه نرم ، بیرنگ و چسبنده ای تشکیل می دهند که بر روی دندانها می چسبند و با آب خالی شسته نمی شود این لایه را پلاک میکروبی می گویند باکتریهای موجود در پلاک از مواد قندی غذاها تغذیه می کنند و در جریان این کار اسید تولید می شود اسید تولید شده مینای دندان را حل می کند و پوسیدگی ایجاد می گردد هر چقدر پلاک میکروبی مدت بیشتری روی دندان بماند اسید بیشتری تولید می کند و پوسیدگی بیشتر می شود .

پلاک میکروبی + مواد قندی اسید پوسیدگی

لثه و بیماریهای شایع آن

لثه سالم ، صورتی رنگ است و کاملا ً به روی استخوان فک و طوق دندان می چسبد شکل قرار گرفتن لثه از شکل و قرار گرفتن دندانها پیروی می کند لبه لثه معمولا ً تیز است و مثل لایه ای روی دندان کشیده شده است هیچ ناهمواری یا لبه پهنی بین دندان و لثه وجود ندارد و لثه کاملا ً فاصله ی بین دندانها را پر می کند .

اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود بافت نگهدارنده دندان ( استخوان فک و لثه ) دچار بیماری می شود در آغاز بیماری اول لثه پر خون ، قرمز و متورم است وقتی لثه متورم باشد موقع گاز زدن میوه های سفت یا مسواک زدن خونریزی می کند .

چون بیماری لثه با درد همراه نیست بیشتر وقتها بیمار متوجه بیماری لثه ی خود نمی شود و بیماری ادامه پیدا می کند با ادامه بیماری استخوان فک درست در همان جایی که دور دندان را گرفته است خورده می شود و لثه عقب نشینی می کند بتدریج دندان لق می شود و خود به خود می افتد یا باید آن را بشکند .

راههای پیشگیری از پوسیدگی

در فصل قبل گفته شد که چهار عامل موجب ایجاد پوسیدگی می شود در این فصل راههای پیشگیری از پوسیدگی دندان مطرح می گردد که هر یک مربوط به کنترل یا از بین بردن یک یا چند عامل ایجاد کننده پوسیدگی است به عبارت دیگر با شکستن حلقه های چهار گانه عوامل ایجاد کننده پوسیدگی می توان از ایجاد و پیشرفت پوسیدگی جلوگیری کرد در این فصل کامل درباره هر یک از شیوه های پیشگیری بحث خواهد شد .

از بین بردن میکروبهای ایجاد کننده پوسیدگی دندان

سابقا ً برای حذف میکروبها از آنتی بیوتیکها ، آنزیمها و ... استفاده می شد ولی امروزه همه معتقدند که استفاده از روشهای فیزیکی برای برداشتن پلاک میکروبی بهترین روش است هر چند شستشوی دهان با آب ظاهرا ً دندانها را تمیز می کند ولی همان طور که گفته شد پلاک میکروبی ورقه چسبنده است که به سادگی پاک نمی شود بنابراین شستشو با آب پلاک میکروبی را از روی سطح دندان بر نمی دارد پاک کردن پلاک میکروبی از دندان به وسیله مسواک صورت می گیرد .

انواع مسواک

مسواک خوب دارای مشخصات زیر است :

1- مسواک باید رشته های نایلونی داشته باشد .

2- رشته های مسواک باید نرم و متوسط باشد مسواکهای زبر به لثه و دندانها آسیب می ساند .

3- اندازه سر مسواک باید متناسب با دهان فرد باشد و همچنین لازم است مسواک کودکان کوچکتر از بزگسالان باشد مسواک به طول 2 سانتی متر برای کودکان مناسب است

4- مدتی که باید از یک مسواک استفاده شود بستگی به میزان تمیزی ، محکمی و فرم رشته های مسواک دارد تا وقتی که رشته های مسواک تمیز ، محکم و صاف است می توان از آن استفاده کرد اگر فردی به طور مرتب و با دقت مسواک کند معمولا ً عمر مسواک او چهارتا شش ماه است اگر مسواک پس از یک هفته فرسوده شود نشانه ی این است که فرد نادرست و خشن مسواک می زند .