مقاله بررسی راه‌کارهای مقابله با آنفلونزای طیور در 14 صفحه ورد قابل ویرایش

مقدمه:

آنفلونزای طیور (طاعون طیور یا فلور پرنده) بیماری بالقوه بسیار مخربی بوده که غالباً در جوجه ها، بوقلمونها، اردکها و غازها تظاهر می کند، گرچه تعداد بسیار زیادی از گونه های دیگر پرندگان ممکن است آلوده و بصورت یک ناقل تبدیل گردند. در 84-1983 شیوع بیماری در پنسیلوانیای آمریکا باعث مرگ و کشتار بیش از 20 میلیون پرنده گردید. شیوع بیماری در ایتالیا در ماه می سال 2000 باعث مرگ بیش از 14 میلیون پرنده شد. شیوع اخیر بیماری در آسیا تاکنون 12 کشور را در منطقه از اواخر سال 2003 تا کنون آلوده نموده است که آمار تلفات و زیانها در حال محاسبه می باشد.

بیماری

بیماری آنفلوانزای طیور در اثر یک ویروس آنفلوانزا می تواند ایجاد گردد. ویروس این گروه از لحاظ شدت بسیار گسترده اند. برخی سویه ها (بخصوص سروتیپهای H7 , H5 ) بسیار بیماریزا و مسری بوده که قادر به ایجاد مرگ و میر به میزان بیش از 90 درصد در برخی گله ها می گردند. عفونت توسط سویه H5N1 موردی است که اخیراً در آسیا به انسان سرایت نموده و تعداد بسیاری را آلوده نموده است. با عفونت ویروسی بسیار حاد علائم کلنیکی ممکن است بصورت مرگ و میر بالا ناگهانی، احتمالاً با شروع تب و یا دپرس شدن شدید ظاهر یابد. علائم التهاب مخاط چشم، حرکت سریع چشمها، التهاب سینوسها و سر سیانوزه متورم ممکن است در پرندگان مبتلا مشاهده گردد. شکل خفیفتر بیماری ممکن است بصورت علائم تنفسی غیر اختصاصی تظاهر کند. در گله های مادر و تخمگذار علائم بصورت کاهش شدید و ناگهانی تولید یا افزایش تعداد تخم مرغهای پوست نازک و نرم (لمبه) بروز نماید.

انتشار بیماری

پرندگان مهاجر بخصوص پرندگان آبزی، عمده ترین منابع ویروسهای آنفلونزا محسوب گردید که موجب شروع شیوع گسترده بیماری در آسیا گردیده اند. پرندگان مهاجر با توجه به رفتار مهاجرتی آنها از طریق مدفوع، قادر به انتقال و انتشار ویروسها بطور گسترده از منطقه کشور یا قاره ای به منطقه دیگر می باشند و شیوع بیماری غالبا در نزدیکی مسیرهای مهاجرتی آنها اتفاق می افتد. پرندگانی که مسیرهای طولانی پرواز می کنند، خسته و تحت استرس بوده و دفع ویروس در این هنگام به دلیل جستجو برای منابع غذایی در مکانهای طیور تجاری افزایش یافته و در این مواقع احتمال آلودگی پرندگان تجاری فزونی می یابد.

انتشار آلودگی به پرندگان منطقه اغلب از طریق آلودگی به وسیله مدفوع پرندگان آلوده رخ می‌دهد. تماس مستقیم با مدفوع توسط پرندگان یا انتقال بصورت غیر مستقیم از طریق پرسنل و تجهیزات به فارمهای طیور از مهمترین راههای انتقال عامل بیماری محسوب می گردد. انسان مسلما مهمترین راه انتقال بیماری در داخل مناطق تولید طیور می باشد. پرسنل از طریق لباس، چکمه، وسایل و دستها، ویروس را از یک سالن به سالن دیگر منتقل می نمایند. حشرات و جوندگان ممکن است بعنوان ناقلین مهم منطقه ای عمل نمایند. حرکت در داخل منطقه پرورش طیور می تواند بسرعت از طریق ذیل صورت پذیرد:

1- تجهیزات حمل مواد غذایی

2- انتقال پرندگان بیمار و مرده

3- سرنگهای واکسیناسیون

4- وسایل جمع آوری مرغ

5- مهندسین

6- دامپزشکان

7- رفت و آمد کارگری

کنترل

الف- تشخیص سریع و مراقتب دقیق که این تشخیص توسط جداسازی و شناسایی ویروس از لاشه ها و پرندگان در آزمایشگاه به تأیید می رسد.

ب- نظارت دقیق بر قرنطینه ها و اعمال محدودیت در ورود پرندگان ضروری است.

ج- واکسیناسیون علیه سروتیپهای H7 , H5 در مناطقی که این سویه ها موجود می باشند.

د- بالاترین استاندارهای امنیت زیستی (بیوسکوریفی) در فارم و منطقه بمنظور جلوگیری از انتشار در جمعیت طیور منطقه رعایت شود.

اصول امنیت زیستی مناسب

مناطق اطراف سالنها می بایست توسط مواد و سطوحی که قابل شستشو و ضد عفونی بوده، کاملاً محصور گردیده تا احتمال انتقال آلودگی از وسایل نقلیه چکمه و غیره به سالن جلوگیری گردد. استفاده از ضد عفونی کننده های قوی و ضد ویروس و ضد باکتری نظیر ویرو-گارد شرکت Fam Carelntemational در این موارد بسیار موثر و کمک کننده می باشد.

امکان جلوگیری از تردد افراد غیر مجاز تا حد امکان جلوگیری نمود و در خصوص بازدید کنندگان نیز بایست دستور العمل دقیق در خصوص تعویض لباس و کفش اعمال گردد. از تردد بی مورد کارکنان تا حد امکان جحلوگیری گردد. بطور مرتب و بر اساس برنامه تدوین شده حوضچه های ضد عفونی مناسب توسط ضد عفونی کننده مناسب از قبیل فارم- گارد، اولترا- گارد و یا ویرو – گارد پر کردند. تا حد امکان از ورود وسایل نقلیه به داخل فارم جلوگیری گردد و در صورت ورود حتما می بایست از داخل حوضچه های ضد عفونی عبور نمایند. جهت بازدید کنندگان لباس و چکمه تهیه گردد و بازدید کنندگان بایستی حتما دوش گرفته و کلیه لباسها را تعویض نمایند. چنانچه وسایلی می بایست وارد فام گردند، باید ضد عفونی شوند. در فامها،‌ آب آشامیدنی از اهمیت بسزایی برخوردار است که کل سیستم توسط ضد عفونی کننده مناسب نظیر ویرو-گارد ضد عفونی و درب مخازن گذاشته شود.

گارد ضد عفونی و توسط سیستم انتقال به داخل سالنها هدایت گردد. طی یک برنامه منظم نظارتی با استفاده از طراحی، ساختار، اصلاحات مناسب و ترکیبات موثر و تایید شده از ورود جوندگان، پرندگان وحشی و کرمها داخل سالنها جلوگیری نمایید. در مورد اجرای برنامه های بیوسمکیوریتی چک لیستهای خاصی تنظیم و بطور منظم برنامه های لازم را اجرا نمایید. ویرو-گارد در غلظت 1:320 و اولترا-گارد در غلظت 1:250 قادر به از بین بردن ویروس انفوانزا طیور می باشند.

آب آشامیدنی توسط ویرو- منطقه متوقف نماید تلفات زیاد، محدودیت در جابجایی طیور، کشتار اجباری و ضررهای وطولانی مدت در بازرگانی بین المللی می تواند در زمان کوتاه صنعت طیور یک کشور را تخریب نماید. برنامه های کنترلی مناسب و مراقبتهای دقیق و اجرای برنامه های بیوسکیوریتی می تواند در پیشگیری از ورود سویه های بیماریزا به داخل فارم جلوگیری نماید. می بایست در ابتدای مواجه با ویروس با اعمال برنامه های موثر از تکثیر و انتشار ویروس جلوگیری نمود.



استرس محیطی:

افزایش و کاهش بیش از اندازه دمای محیط، هر دو استرس محیطی محسوب می‌شوند و در عمل اثرات مضر مشابهی بر صفات اقتصادی صنعت طیور بر جای می گذارند. تحت شرایط استرس هوای گرم،‌ مصرف خوراک کاهش می یابد تا با کاستن از حرارت متابولیک، سبب کاهش دمای بدن گردد. اما از طرف دیگر کاهش مصرف خوراک سبب می شود مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و تولید مثل به اندازه کافی تأمین نشود. شیوع ترین استرس محیطی تجربه شده افزایش ناگهانی دمای محیط است که سبب مرگ و میر در گله های گوشتی می گردد. حساس ترین گله های معمولاً بیش از 4 هفته سن دارند. در زمان استرس حرارتی حاد افزودن مکمل ویتامین C به جیوه جوجه ها سبب تولید پایدار کوتیکوسترون و در نتیجه تأمین انرژی مورد نیاز برای دفع گرما خواهد شد.