گزارش کارآموزی واحد پشتیبانی فنی سوییچ مخابرات در 43 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست

مقدمه

فصل اول – آشنایی با مکان کارآموزی

تاریخچه

شرخ مختصری از فرآیند خدمات



فصل دوم – ارزیابی بخش های مرتبط به رشته ICT

موقعیت رشته کارآموز

شرح وظایف رشته کارآموز

برنامه های آینده سازمان



فصل سوم – آموخته ها

واحد پشتیبانی فنی مراکز شهری

توپولوژی شبکه

مرکز ترانزیت

Numbering

تماس های شهری

تماس های بین شهری

کد منطقه

تماس های کشوری

مرکز مخابراتی

مسیر برقراری ارتباط از مشترک تا مرکز

سیگنالینگ صحبت

تبدیل صوت به سیگنال دیجیتالی

لینک E1

فیبر نوری

Call prossesing

چگونگی شماره گیری

آشنایی با سخت افزار سوئیچ

انواع کارت ها

مکانیسم Loud sharing و Hot standby

سرویس های ویژه مخابراتی

شارژینگ

شبکه های نسل آینده

نتیجه گیری

مقدمه :

انسان از ابتدای خلقت خویش همواره به ارتباط با هم نوع نیاز داشته و این نیاز در گذر سال ها و قرن ها بیشتر شده به صورتی که تبدیل به یک ضرورت انکار پذیر در زندگی انسان ها شده است و همین نیاز باعث شده انسان به دستاوردهای بزرگی مانند پست، تلگراف، تلفن و اینترنت دست یابد و مطمئناً دستاوردهای بهتری نیز در آینده براساس همین نیازها به وجود خواهد آمد و در حقیقت جهان پهناور امروز به واسطه همین ارتباطات ایجاد شده به دهکده جهانی تبدیل شده است.

مخابرات سهم عظیم و به جرات می توان گفت بزرگترین سهم را در برقراری ارتباط بین انسان ها به عهده دارد، که به تنهایی شامل بخش ها و قسمت های مختلفی می باشد.

در این گزارش که حال گذراندن یک دوره 240 ساعته در شرکت مخابرات استان ................. می باشد به طور مختصر توضیحاتی در رابطه با چگونگی عملکرد این شرکت ارائه شده است.



تاریخچه

ایجاد ارتباطات مخابراتی در ابتدا با اختراع تلفن توسط گراهانبل بوجود آمد و از آن پس این ارتباطات گسترش یافت تا اینکه به شکل امروزی درآمده است. در ابتدای کار ارتباطات کانالیزه نبوده و امنیت نداشت.

و از زمانی که شبکه مخابراتی گسترش یافت نیاز به بخشی جهت ایجاد ارتباط با سایر قسمت ها بود و دیگر این امکان وجود نداشت که هر مشترک به صورت مستقیم با سایر مشترکین در ارتباط باشد. از این رو از تکنولوژی به نام سوییچ استفاده شد.

سوییچ در لغت به معنی کلیک زدن می باشد. اما در عمل به معنی دستگاهی است که عملیات پردازش، محاسبه شارژینگ و کلیه کارهای مرتبط با آن را انجام می دهد.

اداره پشتیبانی فنی در ارتباط با سوییچ است. وقتی دو مشترک به صورت مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند سوییچ هیچ گونه جایگاهی ندارد.

سوییچ را نصب می کنیم و این سوییچ مشخص می نماید که کدام مشترک می تواند با دیگر مشترک از همان مرکز یا از سایر مراکز در ارتباط باشد.



شرح مختصر از خدمات فرآیند خدمات :

خدماتی که در این بخش ارائه می شوند عبارتند از :

1- خرابی از سوییچ

2- up grade سوییچ

3- کنترل عملکرد سوییچ (تغییر سخت افزار و نرم افزار)

4- ارزیابی سوییچ و غیره



فعالیتهای این بخش به طور کلی به سه دسته زیر تقسیم می شوند :

1- تعمیر و سرویس اساسی کلیه گروه های سالن یک مرکز

این بخش وظیفه دارد که به گروه های مختلفی از دستگاه ها که در سالن یک مرکز قرار دارند سرکشی کرده و آنها را تعمیر و سرویس کنند.



2- تعمیر یا تعویض کلیه قطعات فرسوده

کلیه قطعات و کارت های فرسوده و خراب از مراکز شهری دیگر در سطح استان و شهر به این بخش آورده شده و تعمیر و سرویس و در صورت لزوم تعویض می شوند در بعضی موارد که امکان جابجایی دستگاه ها نباشد کارمندان این بخش به این مراکز در سطح شهر یا استان می روند و به تعمیر یا سرویس دستگاه خراب در آن محل می پردازند.



3- تعیین استانداردهای کمیت مورد نظر در مورد سرویس قطعات اساسی یکی از اجزاء اصلی دستگاه های سوییچ که امکان فرسوده و خرابی در آن زیاد است و در این بخش سرویس و تعمیر می شوند کارتهای الکترونیکی هستند. این کارت ها شامل انواع آی سی های Cmos و tTL، میکروکنترلرها، انواع کریستال ها، مقاومت، خازن، رله و غیره هستند که طبق نقشه ها و مدارات از قبل طراحی شده روی گیت هایی نصب و لحیم می شوند و انواع کارتها مثل کارت لاین، بافر، کارتهای سی پی یو و غیره را بوجود می آورند.

موقعیت رشته کارآموز :

فناوری اطلاعات امروزه به عنوان ابزاری جهت مدیریت سازمان ها علم جدیدی است که تمامی جهان را در برگرفته است و فن آوری اطلاعات و ارتباطات جامعه ای به وجود می آورد که در آن ارتباطات و زندگی انسان ها براساس وسایل ارتباطی آنها شکل می گیرد و مدیریت اطلاعات از طریق فرهنگ اطلاعات صورت می گیرد. پس کلیه ارتباطات از طریق مدیریت یک بخش سازماندهی می شود.

همانطور که گفته شد دوره کارآموزی خود را در بخش پشتیبانی فنی مراکز سوییچ گذراندم. پس در این بخش نیز سوییچ به عنوان عنصر و عامل اصلی در مدیریت ارتباطات نقش عظیمی را بر عهده دارد و کارها و فعالیت های این بخش تنها با بررسی و کنترل و رفع خرابی سوییچ انجام می گیرد. و آنچه در اینجا مهم است ایجاد ارتباط کلیه مشترکین با هم از طریق سوییچ است.



شرح وظایف رشته کارآموز :

در این مورد می توان چنین گفت که کارآموز در طی این مرحله آموزش های لازم جهت ایجاد و برقراری یک ارتباط مطلوب از طریق سوییچ و اجزای داخلی ان و وظایف هر کدام از وسایل ارتباطاتی از جمله کافو و پست که در مسیر برقراری ارتباط هستند داده می شود. همچنین وظایف هر مرکز مخابراتی و کارهایی که برای ارتباطات مطلوب تر انجام می دهد.



برنامه های آینده سازمان :

از برنامه های آینده سازمان می توان به راه اندازی شبکه NGN ، که یک شبکه هوشمند است نام برد. که این شبکه و استفاده از سرویس های آن امکانات بسیار و ثمربخشی را جهت ارتباط ایجاد می کند که از آن جمله می توان گفت که هر مشترکی که یک خط تلفن ثابت دارد با جابجایی مشترک به شهر منطقه یا ناحیه دیگر، نیازی به تعویض شماره تلفن نخواهد داشت وفقط با انتقال آن می تواند از آن استفاده نماید و نیازی به شماره جدید نمی باشد.

شرکت ها خارجی :

1- NEAX (شرکت NEC ژاپنی)

2- S12 (الکاتل آلمان)

3- EWSD (شرکت زیمنس)

4- ZTE (شرکت چینی)



سوییچ ها از نظر ظرفیت نیز به دو دسته کم ظرفیت و پر ظرفیت تقسیم بندی می شوند که به مراکزی (سوییچی) که کمتر از 1000 شماره داشته باشد سوییچ کم ظرفیت گفته می شود. که معمولاً به صورت 256 شماره ای، 512 شماره ای و 768 شماره ای یافت می شوند. و به مراکز بالای یکصد هزار شماره سوییچ پر ظرفیت گفته می شود. و به صورت 5000 مشاره ای، 10000 شماره ای، 20000 شماره ای و غیره یافت می شوند. البته در حال حاضر به علت گسترش مخابرات در مورد سوییچ هایی که حدود 2000 شماره داشته باشند مانند سوییچ های کم ظرفیت رفتار می شوند. در مراکز پر ظرفیت از سوییچ هایی نظیر EWSD و S12 و ZTE و در مراکز کم ظرفیت از سوییچ هایی نظیر پارستل و کارین استفاده می شود.



توپولوژی شبکه :

1- ارتباط مستقیم بین مراکز

2- استفاده از مراکز واسطه (ترانزیت)

مخابرات ایران از هر دو روش برای برقراری ارتباط استفاده می کند. البته در همه کشور ها به جز کشورهایی که از ماهواره استفاده می کنند بدین روش است. بین دو مرکز یک مسیر اصلی وجود دارد و یک مسیر Alternative که در صورت بروز هر اشکالی برای جلوگیری از قطع ارتباط از مسیر Alternative استفاده می شود. البته لزومی ندارد که هر دو مسیر مستقیم باشند و یا از مرکز واسطه استفاده کنند. می تواند یکی از کابل ها مستقیم باشد و دیگری از مسیر واسطه استفاده کند تا اگر در مسیر مشکلی ایجاد شد ارتباط قطع نشود.



مراکز ترانزیت :

اگر دو مرکز به طور مستقیم با هم ارتباط داشته باشند فاصله بینشان نباید از یک حد مشخص (حدود 7 تا 8 کیلومتر) بیشتر باشد زیرا در غیر اینصورت کابل کشی جواب نمی دهد و باید از مراکز واسطه یا ترانزیت بین مراکز استفاده کرد.



آشنایی با سخت افزار سوئیچ :

هر مرکز مخابراتی دارای سوئیچ می باشد، که هر سوئیچ متشکل از چند راک یا کابینت (unite) می باشد. هر راک به طبقاتی به نام شلف (Shelf) تقسیم می شود و به جاهایی که کارت ها قرار می گیرند اسلات (slat) گفته می شود. و در هر اسلات یک برد (یک کارت) قرار می گیرد بعد از شلف جزء دیگری که مورد بررسی قرار می گیرد ماژول نامیده می شود که عملاً آن را نمی بینیم. ماژول یک یا تعدادی کارت است که یک وظیفه مشخص را انجام می دهند.

البته در هر راک یک قسمتی به نام power وجود دارد ممکن است یک شلف را به power ها اختصاص دهیم یا اینکه power ها را بین شلف ها تقسیم کنیم. Power ها تامین کننده انرژی کارت های می باشند.

یک سری فریم ها که در پشت شلف ها قرارگرفته اند و به آنها Back plain گفته می شود و این ها باعث برقراری ارتباط بین کارت ها می شوند. هر اسلات اگر یک اسلات مشترک باشد بسته به نوع کارت که 8، 16، 32 مشترک باشد 8، 16، 32 پورت وجود دارد. که پورت ها از اسلات به هر مشترک به صورت جداگانه وصل است که البته دیده نمی شوند و یک لفط نرم افزاری است و در پشت این کارت ها قسمت هایی جهت نصب به Back plain وجود دارد که ژاک یا سوکت نامیده می شوند.

در برخی از سوئیچ ها جهت ارتباط بین دو شلف از مدار connector استفاده می شود. البته این مدار کانکتور در حال حاضر حذف شده است. در سوئیچ پارستل ارتباط دو شلف از طریق ریبون انجام می شود ولی در سوئیچ های جدید ارتباط بین شلف ها هم از طریق back plain انجام می شود. سوئیچ ها با ولتاژی بین 48 و 56 کار می کنند.





مکانیسم loud share :

در این روش هر دو کارت فعال هستند و کار انجام می دهند ولی در صورت خرابی و قطع یک کارت، کارت دوم وظایف کارت اول را برعهده می گیرند. و هر کدام از کارت ها 50% عملیات پردازش را انجام می دهند.



مکانیسم Hot standby :

در این حالت یکی از کارت ها Active و دیگری standby و هر دو همزمان کار نمی کنند و در هر لحظه یکی فعال است. همیشه در حین انجام کارها یکی از کارت ها در مدار و کارت دیگر در حالت standby می باشد. و در صورت مشکل و خرابی کارت Active کارت standby به حالت فعال در می آید و وظایف را برعهده می گیرد. همچنین با بیرون کشیدن کارت Active از شلف، کارت standby فعال می شود.



توجه : روی بعضی کارت ها LED هایی وجود دارد که نحوه عملکرد کارتها را نشان می دهد. مثلاً در سوئیچ کارین یک کارت به نام Iss وجود دارد که 8 عدد LED روی آن وجود دارد و برای حالت Active باید LED های 2 تا 5 با یک سرعت خاص روشن – خاموش شوند. و برای حالت standby آن LED ها به صورت رژه ای و پشت سر هم روشن – خاموش شوند.



کارت POWER :

یکی از کارت های مهم سوئیچ کارت power است که وظیفه آن تبدیل ولتاژ 48 به ولتاژهای موردنیاز جهت کار سایر کارت ها و توزیع این ولتاژهاست مثلاً 48 ولت را به ولتاژها 5، 3، 2 و 1 ولت تبدیل می کند. که این ولتاژها را از طریق Back plain به کارت مورد نظر می رساند پس وظیفه کارت power هم تبدیل و هم توزیع ولتاژ است. در سوئیچ های عملی به نام Duplecation وجود دارد که معنای آن استفاده از 2 کارت به جای یک کات است که اگر یک کارت خراب شد از کارت دومی استفاده می شود. در کل نوع Duplication داریم یا حالت Hot Standby است یا حالت Loud sharing .

در حالت اول زمانی که کارت power در حالت Active و آن را از شلف بکشیم سریع کارت

standby فعال شده و از حالت توقف خارج می شود. در حالت دوم هر دو کارت در مدار هستند و تقریباً هر کدام 50 درصد کار می کنند ولی اگر برای یک کارت مشکلی پیش بیاید کارت دوم وظایف کارت اول را هم انجام می دهد.

کارت های کنترلی وکارت های حساس در سوئیچ حتماً باید به صورت Duplication قرار داده شوند. در کنار سوئیچ وسایلی مثل یکسو کننده، دیزل ژنراتور و باتری وجود دارد به همین دلیل در صورت قطع شدن برق شهر، برق سوئیچ قطع نمی شود.

لازم به تذکر است که به علت استفاده زیاد از IC در سوئیچ، سوئیچ به دما بسیار حساس است و در نتیجه سالن دستگاه حتماً باید دمایی بین 18 تا 20 درجه سانتی گراد داشته باشد.



کارت مشترکین :

کارت مشترک یا کارت Line وظیفه اساسی آن سرویس دهی به مشترک می باشد. برای هر مشترک یک زوج سیم که به گوشی تلفن آن وصل می شود، در نظر گرفته شده که با صرفنظر از اتصالات بین راه به سوئیچ می رسد. در واقع ورودی کارت لاین همان زوج سیم است. پس برای یک کارت 8 مشترک 8 تا زوج سیم وجود دارد.



وظایف اصلی کارت Line :

1- تشخیص درخواست مکالمه (call request) :

در کارت هر مشترک قسمتی وجود دارد که جریان را چک می کند (مثل آمپر متر). بدین معنا که اگر جریان ورودی یکی از مشترکین کم شد به این معنی است که این مشترک درخواست مکالمه دارد و بلافاصله کارت لاین به کارت تن دستور می دهد که برای مشترک بوق بفرستد.

2- تامین ولتاژ مورد نیاز مشترک :

ولتاژ کمی که در زوج سیم ورودی در گوشی مشترک احساس می شود توسط این کارت ایجاد می شود.



3- ارسال زنگ به مشترک :

که به کارت تن دستور می دهد برای مشترک مقصد زنگ ارسال کند.



4- scan کردن کل مشترکین کارت :

بدین معنا که این کارت مدام مشترکین خود را چک می کند و اگر یکی خراب باشد به سیستم گزارش می دهد.

از نظر سخت افزاری برای هر مشترک روی کارت قسمتی به نام slice وجود دارد که با توجه به تکنولوژی ساخت شرکت سازنده هر کارت می تواند 8 تایی، 16 تایی و 32 تایی باشد. در سوئیچ NEAX به ازای هر مشترک یک کارت وجود دارد.

استفاده از کارت ها مشترکین که 32 تایی هستند نیاز به تعداد کارت ها و راک های کمتری دارند و حجم آنها کمتر و مناسب تر هستند ولی در صورت بروز مشکل برای یک مشترک و بیرون کشیدن کارت آن، ارتباط 31 مشترک دیگر هم قطع می شود.

کارت های مشترکین معمولاً با نام های DLU، ANC، ASL به کار برد ه می شود.



کارت همزمانی یا clk :

همانطور که گفته شد سوئیچ ها با برق 48 ولت کار می کنند و در صورتی که ولتاژ بالایی اعمال شود باعث می شود که سوئیچ قطع شود. در سخت افزار سوئیچ مقاومت، ظرفیت خازنی، ظرفیت سلفی زوج سیم را انداه گیری می کند. و در زوج سیم باید یک مقدار استاندارد برای این مقادیر داشته باشیم. و مقاومت سیم ها باید یک مقدار مشخص باشد. و این همزمانی را توسط کارت CLK می توانیم ایجاد کنیم. وظیفه این کارت تولید پالس ساعت جهت همزمانی اطلاعات است. چون اطلاعات به صورت 0 و 1 ارسال می شود نباید مراکز با هم اختلاف فاز داشته باشند. به همین منظور یک مرکز در کل کشور وجود دارد که همه مراکز سوئیچ کشور را با هم همزمان می کند. در این کارت ها یک قطعه کریستالی کار همزمانی را انجام می دهد.



کارت Announcement :

وظیفه ضبط، بخش و فرستادن پیام های ارتباطی مورد نیاز مخابرات را برعهده دارد. این کارت ها برنامه پذیر هستند و می توان آن ها را progrom کرد.



کارت ترانک دیجیتالی (Digital Trunk) :

کارت ترانک با توجه به حافظه و برنامه ای که دارد مسیر را می بیند. به ازای لینکهای مختلف کارت های مختلفی وجود دارند. مثلاً کارت ها ترانک 1 لینک، 2 لینک، 3 لینک 4 لینک.

به عنوان مثال یک ترانک 4 لینک 4 مسیر را هدایت می کند. هر کارت ترانک وظیفه بستن برخی از مسیرها را به عهده دارد بنابراین در یک سوئیچ کارت های ترانک مختلفی وجود دارند. همان طور که گفته شد کارت های ترانک وظیفه بستن مسیرهای ارتباطی بین مراکز یک شهر یا بین مرکز سوئیچ با شهرهای دیگر را برعهده دارد. یعنی هر وقت شماره آنالیز شد به محض اینکه prefix شماره با prefix شماره های مراکز یکی نباشند، وارد کارت ترانک می شود و کارت ترانک با توجه به برنامه مسیر را تعیین می کند.



کارت تن :

وظیفه ایجاد بوق های مختلف مثل بوق آزاد، بوق اشغال و Howler Tone و غیره می باشد. مرکز دومی یا مقصد است که برای مشترک اولیه زنگ و برای مشترک دوم زنگ و برای مشترک اولیه شبه زنگ می فرستد. زنگ توسط کارت Ring Generator ایجاد می شود که ممکن است این کارت همان کارت power باشد.

بوق را کارت لاین مبدا برای مشترک مبدا می فرستند و زنگ و شبه زنگ را کارت لاین مقصد برای مشترک مقصد و مبدا ارسال می کند که این کارت ها را به کارت های Tone و Ring Generator دستور ارسال بوق و زنگ را می دهند. در سوئیچ علاوه بر Tone به Announce هم احتیاج داریم که پیغام ضبط شده توسط مخابرات برای آگاهی مشترکین است.

آی سی Flash Memory یک حافظه RAM است که می توان اطلاعات را روی آن ذخیره کرد. جای این آی سی روی کارت تعبیه شده است. جای بقیه المان ها روی کارت FIX است ولی این آی سی پایه دار است و به همین دلیل قابلیت جابجایی دارد و می توان پس از program کردن آن را سر جای خود قرار داد.