گزارش کارآموزی اداره آب و فاضلاب استان گلستان در 50 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

فصل اول :آشنایی با اداره آب و فاضلاب استان گلستان

1-1 مقدمه ..............................................................................................................1

1-2 موقعیت جغرافیایی استان....................................................................................4

1-3 سیمای منابع.....................................................................................................6

1-4 نمودار سازمانی.................................................................................................7

1-5 تاریخچه و موضوع شرکت.................................................................................8

1-6 سرمایه شرکت..................................................................................................9

1-7 ارکان و استراتژی شرکت..................................................................................10

1-8 اهداف و عمده فعالیت های اداره کل.................................................................11

1-9 مأموریت و وظایف شرکت................................................................................13

1-10 اهم وظایف و مأموریت ها................................................................................14

1-11 اهداف دور نمای ترسیم شده با توجه به رسالت و مأموریت های شرکت...............14

1-12 اطلاعات عمومی شرکت آب و فاضلاب............................................................17

1-13 جدول وضعیت نیروی انسانی و روند حرفه ای شدن...........................................18

1-14 انجام فعالیت های کیفی آب از ابتدای تأسیس شرکت.........................................19

1-15 نمای فعالیت های انجام شده شرکت.................................................................19

1-16 طرح های ملی اجرا شده در استان...................................................................20

1-17 طرح های اجرا شده قبل از انقلاب...................................................................20

1-18 طرح های اجرا شده بعد از انقلاب....................................................................21

1-19 فعالیت های اطلاع رسانی و ترویج فرهنگ بهینه مصرف...................................22

1-20 حوزه بهره برداری..........................................................................................23

1-21 طرح های تحقیقاتی اجرا شده.........................................................................24

1-22 پروژه های در دست اجرا................................................................................24

1-23 فعالیت های انجام شده در راستای اجرای طرح تکریم.......................................24

1-24 برنامه سال 86..............................................................................................26



فصل دوم : اهداف وعملکرد بخش های مختلف شرکت

2-1 معاونت برنامه ریزی و بهبود کیفیت......................................................................27

2-2 اهداف و برنامه های کیفی معاونت برنامه ریزی.....................................................27

2-3 بودجه...............................................................................................................28

2-4 واحد خدمات و انفورماتیک.................................................................................29

2-5 نمودار ساختار اطلاعاتی...................................................................................30

2-6 کمیته تشکیلات...............................................................................................32

2-7 تحقیقات و واحد کیفیت....................................................................................33

2-8 شرح وظایف بخش هایی که در دوره کارآموزی در آنها فعالیت نموده ام................34



فصل سوم : شرح عملکرد و آشنایی با نرم افزار کلی اداره آب و فاضلاب

3-1 تشریح برنامه کاربردی اداره آب و فاضلاب استان گلستان...................................41

3-2 ساختار کلی برنامه..........................................................................................41

3-3 شرح عملکرد.................................................................................................42

3-4 هفته اول......................................................................................................42

3-5 هفته دوم و سوم...........................................................................................42

3-6 هفته چهارم و پنجم......................................................................................43





مقدمه

بی شک یکی از نعمت های بی شماری که خداوند جهان آفرین در اختیار مخلوقات خود نهاده و بقا و تداوم آنها را بر آن قرار داده است ، آب مایه حیات و سرزندگی می باشد که همواره از ضروریات زیست همه موجودات این کره خاکی اعم از نبات و حیوان بوده است . بطوریکه هر جا نهری وجویباری یا برکه ای وجود داشته گیاهان مختلف در آن روئیده و جانوران در آن ماوا گرفته اند. همچنانکه انسان ها نیز از دیر باز همواره در نقاطی مسکن گزیده اند که به آب دسترسی داشته باشند. به این ترتیب آبادیها، روستا ها وشهر ها بتدریج پدید آمدند و با افزایش جمعیت و عدم دسترسی به نهرها و جویبارها ، انسان ها در یافتند که با حفر چاه می توانند آب موجود در منابع زیرزمینی را استخراج نمایند و مورد استفاده قرار دهند . به موازات رشد و توسعه فرهنگی ، انسان ها از جنبه های اقتصادی و صنعتی نیز پیشرفت نمو ده و با ایجاد و توسعه صنایع مختلف با تولید فاضلاب های گوناگون ، به آلوده سازی محیط زیست خود بویژه آب پرداخته اند ، بطوریکه همواره این آلودگیها مشکلاتی را به وجود آورده و گاهی موجب بروز اپیدمی های خطر ناک در جوامع مختلف شده است که جان میلیون ها انسان را گرفته است و در واقع مصائب بوجود آمده توسط انسان همواره گریبانگیر خود آنها گردیده است.

و حال با افزایش روز افزون جمعیت و نیاز فراوان به منابع آب و محدود بودن منابع از یک طرف و آلاینده های موجود در محیط از طرف دیگر و توجه انسان به اهمیت سالم بودن آب مصرفی در تامین سلامتی و پیشگیری از بیماری های گوناگون سبب شده است که تلاش هایی در جهت تعیین کیفیت مناسب آب ، بویژه آب آشامیدنی در نقاط مختلف جهان انجام شود ، که در نتیجه این مطالعات در قرن گذشته ، تعیین روش های مناسبی در بررسی کیفیت میکربی و شیمیایی آب و مسائل موجود آن بر اساس شاخص های مختلف می باشد.

در این میان بخاطر آنکه عوامل میکربی در مدت زمان کوتاهی قادر به تاثیر گذاری و به مخاطره انداختن سلامت انسان بوده و به سرعت انتشار می یابند، ضروری به نظر میرسد که سالم بودن آب مصرفی از نظر میکربی در صدر مطالعات شاخص های تعیین گردیده تا بر مبنای وجود یا عدم وجود آنها بتوان کیفیت آب مورد نظر را تعین نمود.

مطالعات در این زمینه همچنان ادامه دارد و در حال حاضر با بهره گیری از علوم گوناگون روش های بسیار دقیق و پیشرفته ای چون ploy meraz chain reaction (pcr) و تکثیر ژنوم در بررسی دقیق تر میکروارگانیسمها مورد استفاده قرار می گیرد.


با تاسیس شرکت آب وفاظلاب استان گلستان از تاریخ 15/10/76 و جدا شدن از آب و فاظلاب مازندران و آنجایی که بحث کیفیت اهمیت زیادی دارد واحدی به نام کنترل کیفیت و آزمایشگاه در شرکت بوجود آمده که فعالیت های خود را در زمینه بهداشت آب بطور مستمر و رسمی از ابتدای تشکیل آغاز نموده است .

تولید آب به عنوان عنصر اصلی و مایه حیات مستلزم سرمایه گذاری و صرف هزینه است و عدم اختصاص اعتبار لازم 2برای تولید آب سالم و دفع صحیح فاضلاب, هزینه زیادی را بطور مستقیم در راستای بهداشت جامعه, دارو و درمان, افزایش تخت های بیمارستانی, شیوع بیماریهای واگیردار و بطور غیر مستقیم کاهش بهره وری و توان کاری جامعه را فراهم می آورد.

بودجه طرحهای عمرانی صنعت آب و فاضلاب از طریق اعتبارات ملی و استانی و منابع داخلی و یا تبصره ها و وام تأمین می گردد. روند اجرای طرحها به رغم رفع مشکلات و تنگناهای گذشته و ظرفیت سازی در شرکت های آب و فاضلاب و بخش پیمانکاری و مهندسین مشاور طرحها به لحاظ کمبود منابع مالی با تأخیر اجرا و مشکلات فراوانی را در بخش تأمین و توزیع آب آشامیدنی و دفع بهداشتی فاضلاب فراهم آورده اند که با بهره گیری از روشهای مهندس ارزش جهت استفاده بهینه از منابع محدود و حذف هزینه های غیر لازم و حل به موقع مسائل طرحها برای کاهش زمان اجرای طرحها و بهره برداری بهینه کاهش هزینه ها و حداکثر استفاده از منابع موجود یک ضرورت شناخته شده می باشد. در مهندسی ارزش مشخص کردن گزینه های طرح بطور روشن و پیشنهاد بر اساس ضرورت و دست یابی به وضعیت مطلوب می باشد .

شرکت آب و فاضلاب استان گلستان در راستای رسالت خود و در اجرای طرحهای عمرانی و بهره برداری از تأسیسات سعی نموده با حداکثر بهره گیری از توانمندی ها و استفاده از روشهای مناسب مهندسی به توفیقاتی دست یابد.


موقعیت جغرافیایی استان گلستان:



استان گلستان بین 36 درجه و 24 دقیقه تا 38 درجه و 5 دقیقه عرض شمالی و 53 درجه و 51 دقیقه تا 56 درجه و 14 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و در بخش شمال کشور واقع شده است. ازشمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان و از غرب به دریای خزر و استان مازندران محدود می باشد.

این استان با مساحتی حدود 7/20437 کیلومتر مربع در منتهی الیه جنوب شرقی دریای خزر واقع شده است که3/1 درصد مساحت کشور را شامل می شود و از نظر مساحت در بین استان ها رتبه نوزدهم را دارا می باشد. براساس تقسیمات سال 1380 از 11 شهرستان، 21 بخش، 18 شهر، 50 دهستان، 997 آبادی مسکونی و 75 آبادی غیر مسکونی تشکیل شده است از کل آبادی های استان 855 آبادی 20 خانوار و بیشتر و 143 آبادی کمتر از 20 خانوار می باشد. در حال حاضر تعداد شهرهای به 23 شهر افزایش یافته است.

در این استان تنوع اقلیمی به دلیل شرایط جغرافیایی و طبیعی قابل توجه می باشد به طوری که نواحی جنوب از آب و هوای کوهستانی،‌ نواحی مرکزی و جنوب غربی از آب و هوای معتدل مدیترانه ای و نواحی شمالی از آب و هوای نیمه خشک و خشک برخوردار است. مقدار بارندگی سالانه بین 200 تا بیش از 750 میلی متر در نقاط مختلف در نوسان است. از نظر ناهمواری؛ شامل ناحیه کوهستانی، کوهپایه ای، جلگه ای و زمینهای پست



می باشد. ناحیه جلگه ای عمده ترین محل استقرار شهرها، روستاها و فعالیت محسوب می گردد. مهمترین رودخانه های استان عبارتند از: گرگان رود، اترک و قره سو.

حجم منابع آب و نزولات جوی استان 4/2 میلیارد مترمکعب شامل 1250 میلیون مترمکعب آبهای سطحی و 1150 میلیون مترمکعب آبهای زیرزمینی را شامل می شود که حجم مفید آب قابل استحصال در استان 1233 میلیون مترمکعب و سرانه نزولات جوی برای هر نفر1570 مترمکعب ، و سرانه آب قابل استحصال برای هر نفر 800 مترمکعب در سال می باشد.

میزان بارندگی در مناطق جنوب و جنوب غربی استان حدود 700 میلیمتر و در نواحی شمالی و در نوار مرزی حدود 200 میلیمتر می باشد .متوسط بارندگی استان در سال 81-82 آبی معادل 2 ، 19% افزایش و نسبت به دوره 36 ساله 2 ، 22 در صد افزایش نشان می دهد . میانگین سالانه درجه حرارت روزانه از 7 درجه سانتیگراد در ارتفاعات 2000 متری و تا 19 درجه سانتیگراد در منطقه گنبد متغیر است.

متوسط تبخیر از 800 میلیمتر در نواحی جنوبی و ارتفاعات استان تا 2000 میلیمتر در نواحی مرزی و شمال استان تغییر می نماید.

ü میزان دشت: 630 هزار هکتار

ü کشت آبی : 230هزار هکتار

ü کشت دیم و بایر: 400 هزار هکتار





سیمای منابع آب استان

کلیات:

استان گلستان با بر خورداری از موقعیت های طبیعی، داشتن پتانسیل خاک ، دارا بودن چهار حوضه آبریز اصلی شامل اترک ، گرگانرود ، قره سو و بخشی از خلیج گرگان ، تعداد 40 شاخه رودخانه اصلی و 650 هزار هکتار اراضی قابل آبیاری ، یکی از قطبهای مهم کشاورزی بوده و سهم بسزائی در تولیدات کشور دارد. بخش وسیعی از اراضی منطقه به علت نبودن آب تنظیم شده کافی بصورت دیم می شود.

نقش حیاتی توسعه آب و تاثیر چشمگیر آن در برنامه ریزی زیر بنائی کشور ایجاب می کند تا منطقه ای که عهده دار تامین بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی در تولیدات کشور دارد. منابع آب سطحی و زیر زمینی آن از نظر کمی و کیفی کنترل و در بهره برداری بهینه از این منابع کوشش کافی معمول گردد.

جریانات رودخانه های استان گلستان به ریزشهای جوی با توزیع نامناسب ، که عموما در فصل زمستان و بهار اتفاق می افتد. بستگی کامل داشته و بعلاوه به سبب شیب تند و عمق زیاد رودخانه ها ، عموما بهره برداری از این منابع به روش سنتی امکان پذیر نیست.

برای ایجاد توسعه لازم در منابع آب ، براساس نیاز ها ، توسعه کشف آبی، اجرای طرحهای تامین آب بویژه مهار آبهای سطحی از اولویت خاصی بر خوردار است.

امید است با تخصیص اعتبارات لازم در این بخش بتوانیم به اهداف تعیین شده رسیده ونقش اساسی در توسعه استان و اقتصاد ملی ایفا نماییم.



تاریخچه شرکت

شرکت آب و فاضلاب گلستان (سهامی خاص)در تاریخ 15/10/76 تحت شماره 1949 در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی گرگان به ثبت رسیده و در تاریخ 15/10/76 با انتقال اموال و دارائیها و تاسیسات آب شهری (و تاسیسات دفع فاضلاب ) و تعداد 16 شهر و 106013 مشترک آب از شرکتها و دستگاههای قبلی تشکیل شد و در چهارچوب قانون تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب و قانون تجارت آغاز به کار نمود.



مأموریت و وظایف شرکت :

شرکت در راستای رسالت تعیین شده و به منظور ایجاد زیر ساختهای اساسی توسعه و رونق اقتصادی مأموریت دارد:

احکام کلی و مصوب اسناد توسعه بخش آب را در منطقه و استان های تحت پوشش پیاده و اجرا نماید.

تأمین و بهره برداری ، مصرف و ارزش اقتصادی آب منطقه را به گونه ای مدیریت نماید که به عنوان کار گزار وزارت نیرو ( اجرای فعالیتها و برنامه های حاکمتی نظام) اهداف تعریف شده در راهبرد های توسعه بلند مدت محقق شود.

کلیه منابع مالی و اعتباری ، سرمایه های انسانی ، مشارکت مردمی، فن آوری های نوین، پتانسیل و منابع موجود آبی، تأسیسات ودارائیهای ایجاد شده و محیط طبیعی را در جهت اقتصادی کردن فعالیت ها ، افزایش بهره وری، بهره برداری بهینه، با تهیه برنامه ها و انجام تحقیقات به نحو مطلوبی برنامه ئریزی و مدیریت نموده ، به نحوی که حاکمیت در مقابل مردم و حقوق مردم در مقابل حاکمیت حفظ شود.

سرمایه های انسانی را به عنوان محور اساسی اجرای مأموریت ها و برنامه ها حفظ و ارتقا بخشد و تعادل را با دستگاههای مکمل فراهم نماید.







اهم وظایف و مأموریت ها :

- مطالعات و شناخت منابع آب سطحی و زیر زمینی و تعیین پتانسیل و امکانات آبی

- مشاهده و سنجش مستمر تغییرات و کیفی منابع آب سطحی و زیر زمینی

- تهیه بر نامه مطالعات و اجرای طرح های توسعه منابع سطحی و زیر زمینی

- تهیه برنامه تخصیص صدور مجوز و نظارت بر بهره برداری از آب های سطحی و زیر زمینی

- مدیریت رودخانه ها از طریق تهیه برنامه های اجرائی مهندسی رودخانه ها و حفاظت و حراست از حریم و بستر رودخانه ها

- تهیه برنامه مطالعات و اجرای حفاظت کمی و کیفی از منابع آب

- تهیه برنامه مطالعه و اجرای طرح های تأمین آب شرب شهر ها

- بهره برداری بهینه از سرمایه گذاری انجام شده در بخش آب



اهداف دور نمای ترسیم شده با توجه به رسالت ومأموریت های شرکت عبارت خواهد بود از :



1- فراهم شدن زمینه لازم جهت مدیریت جامع و به هم پیوسته منابع آب بر اساس مشارکت ذینفعان و دستگاههای مکمل.





2- مدیریت توأمان عرضه و تقاضا از طریق تمهیدات سازه ای ( اجرای طرح های توسعه منابع آب ، کاهش

تلفات، انجام عملیات علاج بخشی و نگهداری ) و تمهیدات غیر سازه ای ( فرهنگ سازی ، تغییر رفتارها ،اطلاع

رسانی ، استفاده از ابرزها... ) با هماهنگی دستگاههای بخشی ، تقویت گردیده ، بگونه ای که ساختار مصرف ، الگوی مصرف ، تحویل حجمی ، باز دهی اقتصادی هر واحد تولیدی ، راندمان مراحل مختلف ، استفاده از تجهیزات نوین ، اجرای طرح های مکمل و ... متناسب با استانداردهای و شاخص های تعریف شده بخش آب مستقر و پیاده شود .

3- با واگذاری کلیه وظایف غیر حاکمیتی بخش آب ، موجبات تقویت مشارکت مردم افزایش بهره وردی از تأسیسات و سرمایه های فیزیکی ، تقویت تشکل های مردمی ، بهبود ساختار تشکیلاتی و انسانی و کاهش هزینه ها ، فراهم گردیده و اعمال حاکمیت بنحو موثری صورت می پذیرد.

4- کلیه پتانسیل منابع آب قابل منطقه شرکت ( داخلی و مرزی ) مطابق با اهداف کمی تعریف شده در برنامه های بلند مدت با اجرای طرح ها و پروژه ها و نیز انتقال حوزه ها در جهت رشد و توسعه کنترل و استحصال گردیده و مصارف بخش های مختلف تأمین می گردد.



نظامنامه کیفیت :

شرکت آب و فاضلاب گلستان یک نظامنامه کیفیت ( مجلد حاضر ) که در برگیرنده موارد ذیل است را تدوین و توزیع نموده است QM- MD-01) )



الف ) دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیت ، شامل : ستاد مرکزی ، امور آب و فاضلاب گرگان

ب ) ارجاع به روشهای اجرایی مدون سیستم مدیریت کیفیت و یا دستورالعمل های کاری

ج ) توصیف ارتباطات بین فرآیندهای سیستم مدیریت کیفیت

کنترل مدارک :

مدارک سیستم مدیریت کیفیت مطابق روش اجرایی ‏‎کنترل مدارک تحت کنترل می باشد روش اجرائی کنترل مدارک در برگیرنده موارد ذیل می باشد :

الف ) تصویب مدارک از نظر صحت و تناسب قبل از صدور مطابق جدول لیست های مدارک سیستم به شماره TQ-QC-01)) دستورالعملها و روشهای اجرائی

ب ) بازنگری و به روزآوری در صورت لزوم و تصویب مجدد مدارک .

ج ) درج شماره ویرایش هر سند بمنظور حصول اطمینان از اینکه وضعیت بازنگری جاری و تغییرات مدارک شناسائی می شوند .

د ) حصول اطمینان از دردسترس بودن نسخ معتبر مدارک قابل اجرا در مکانهای مورد استفاده و جمع آوری نسخ منسوخ شده



هـ ) کلیه مدارک پس از تصویب ، تایپ شده و دارای کد شناسائی ( شماره سند انحصاری) می باشند .



و ) ممهور کردن مدارک نامعتبربا مهررنگ قرمز( منسوخ شد ) بمنظور جلوگیری از استفاده سهوی از مدارک منسوخ و اگر برای مقاصد خاص نگهداری می شوند به نحو مقتضی بر روی سند درج می گردد .

(روش اجرائی کنترل مدارک PR-QC-01 (





کنترل سوابق کیفیت :

سوابق کیفیت به منظور تأمین و اثبات انطباق با الزامات و عملیات مؤثر سیستم مدیریت کیفیت ایجاد و نگهداری می شوند و طبق دستورالعمل کنترل سوابق کیفیت خوانا بودن ، سهولت دسترسی ، محل نگهداری ، مسئول نگهداری ، مدت نگهداری و وضعیت مدرک پس از مدت نگهداری در این روش بیان شده است ، قابل کنترل می باشند .



v وظایف و مسئولیتهای واحد خدمات و انفورماتیک:

1- ایجاد بهره برداری از شبکه کامپیوتری در اختیار گذاردن امکانات شبکه جهت مدیران،کارشناسان،استفاده کنندگان دفاتر مختلف شرکت





2- نگهداری ،پشتیبانی و حفاظت اطلاعات فایلها و سیستم ها و حصول اطمینان از عدم آسیب به بانکهای اطلاعاتی شرکت

3- آشنا ساختن ،آموزش و راهنمایی کارشناسان و استفاده کنندگان مختلف برای استفاده کارآ وموثر از امکانات شبکه کامپییوتری

4- اجرای سیستم مدیریت اطلاعاتی (MIS) و تهیه گزارشات مورد نیاز از سطوح مدیریت

5- جمع آوری و یکپارجه ساختن اطلاعات مختلف در بانکهای اطلاعاتی و ارسال منظم آن به واحدهای ذیربط

6- برقراری ارتباط پایگاههای اطلاعاتی جهت تسهیل دریافت اطلاعات با در نظر گرفتن صرفه جویی و توجیه اقتصادی و توزیع آنها جهت استفاده واحدهای مرتبط

7- برقراری شبکه ارتباطی راه دوربین شرکت و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور جهت مبادله اطلاعات و همچنین دریافت اطلاعات و آشنایی با سیستم ها و روشهای مهم و اصلی صنعت آب و فاضلاب از شرکت مهندسی و ترویج و اجرای آنها درسطح شرکت

8- تجزیه و تحلیل و اظهار نظر نسبت به نتاط قوت و ضعف کارآیی سیستم موجود و انعکاس آن به دفتر خدمات مدیریت و انفورماتیک شرکت مهندسی

9- تهیه و ارائه گزارشات تلفیقی از نتایج عملکرد فعالیتهای شرکت و ارائه آن به مراجع ذیربط



شرکت در طراحی سیستمهای اصلی صنعت آب و فاضلاب و ارائه نقطه نظرات و ویژگیهای شرکت

.

10-برنامه ریزی به منظور برقراری مدیریت کیفیت جامع و اقدام عملی در جهت اخذ گواهینامه ایزو 9001 و حذف آن با مشارکت سایر واحدها

11-جمع آوری ، نگهداری،ترویج استفاده از استانداردهای مربوط به صنعت فاضلاب

12-حفاظت و پشتیبانی نرم افزارها و سخت افزارهای موجود

13-ایجاد و نگهداری بانک اطلاعات مدیریت و ارائه مشاوره به مدیران

14-طراحی گردش اطلاعات در سازمان و تدوین فرمهای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز

15-سایر مسئولیتهای مندرج در مستندات سیستم مدیریت کیفیت